ChiÕn tranh vµ hoµ b×nh
--------------ThÕ kû cña nh÷ng cuéc chiÕn tranh
NÕu nh hoµ b×nh ®îc dïng lµm thíc ®o th× thÕ kØ
20 mµ chóng ta võa sèng qua cã lÏ lµ thÕ kØ ng¾n nhÊt
trong lÞch sö loµi ngêi.
ChØ tÝnh trong nöa ®Çu thÕ kû, chÝnh x¸c lµ
trong 31 n¨m, kÓ tõ n¨m 1914 ®Õn 1945, nh©n lo¹i ®·
ph¶i tr¶i qua hai cuéc chiÕn tranh thÕ giíi v« cïng khèc
liÖt.
Khi anh thanh niªn 19 tuæi Ga-vri-l« ¸m s¸t
Hoµng tö níc Aã Phr¨ng PhÐc-®i-n¨ng vµo ngµy 28-61914 t¹i Xa-ra-giª-v«, anh ta còng kh«ng thÓ ngê r»ng
m×nh ®· ch©m måi cho nh÷ng n¨m m¸u löa ë Ch©u ¢u
trong cuéc thÕ chiÕn lÇn thø nhÊt mµ c¸i gi¸ ph¶i tr¶ lµ
9 triÖu ngêi thiÖt m¹ng vµ chõng gÊp ®«i con sè ®ã bÞ
th¬ng. Kh«ng chØ giíi h¹n ë Ch©u ¢u, chiÕn tranh còng
lan sang khu vùc Trung §«ng vµ mét phÇn Ch©u Phi.
§©y còng lµ cuéc chiÕn tranh ®Çu tiªn diÔn ra h×nh
thøc kh«ng chiÕn gi÷a c¸c bªn tham gia chiÕn tranh.
Cuéc chiÕn tranh thÕ giíi nµy kÕt thóc n¨m 11918, khi
cuéc c¸ch m¹ng v« s¶n diÔn ra th¾ng lîi ë níc Nga.
21 n¨m sau, ngµy 1-9-1939, nh÷ng chiÕc m¸y bay,
xe t¨ng vµ lÝnh bé binh cña HÝt-le tiÕn vµo Ba Lan, khëi
®Çu cho cuéc chiÕn tranh thÕ giíi míi, lÇn nµy khèc liÖt
vµ ®Ém m¸u h¬n nhiÒu so víi cuéc chiÕn tranh tríc. BÞ
l«i vµo vßng chiÕn lÇn nµy kh«ng chØ cã c¸c níc Ch©u
¢u mµ cßn cã hµng lo¹t c¸c quèc gia Ch©u ¸, Ch©u Phi,
Ch©u §¹i D¬ng. Sau khi ra søc tr¸nh nÐ, cuèi cïng th×
trËn chiÕn Tr©n Ch©u C¶ng còng l«i níc Mü vµo cuéc
chiÕn. Nh÷ng con sè th¬ng vong kinh khñng h¬n nhiÒu :
h¬n 100 triÖu binh lÝnh cã vò trang, 30 triÖu d©n thêngtrong ®ã cã 6 triÖu ngêi Do Th¸i-®· bÞ thiÖt m¹ng trong
cuéc chiÕn tranh thÕ giíi nµy.ChiÕn tranh kÕt thóc khi
Hång qu©n Liªn X« tiÕn vµo c¾m l¸ cê chiÕn th¾ng trªn
nãc nhµ Quèc héi §øc vµ sau ®ã lµ hai cuéc huû diÖt
b»ng bom nguyªn tö cña Mü xuèng hai thµnh phè NhËt
B¶n lµ Hi-r«-si-ma vµ Na-ga-xa-ki.
Nöa sau cña thÕ kû 20 ®· b¾t ®Çu ngay b»ng
cuéc chiÕn tranh TriÒu Tiªn 1950-1953. Nãi lµ cuéc chiÕn
tranh TriÒu Tiªn nhng thùc ra, nã còng ®· kÐo c¶ hai cêng quèc lóc bÊy giê lµ Mü vµ Trung Quèc trùc tiÕp tham
gia vµo cuéc chiÕn. §iÒu ®¸ng nãi lµ tõ lóc ®ã, do
chiÕm u thÕ vÒ vò khÝ nguyªn tö, Mü ®· thêng xuyªn sö
dông lo¹i vò khÝ nµy nh mét con ng¸o ép ®Ó ®e do¹
dµnh chiÕn th¾ng cuèi cïng trong c¸c cuéc chiÕn tranh !
¦u thÕ nµy chØ mÊt ®i khi Liªn X« vµ sau ®ã lµ Trung
Quèc lÇn lît lµm chñ ®îc lo¹i vò khÝ ®¸ng sî nµy vµ thÕ
giíi b¾t ®Çu bíc vµo tr¹ng th¸i c©n b»ng dùa trªn nçi sî
h·i huû diÖt h¹t nh©n !
ThËp kû 60 vµ 70 ®· chøng kiÕn cuéc chiÕn
tranh anh dòng chèng x©m lîc, b¶o vÖ Tæ quèc cña
nh©n d©n ViÖt Nam. §ã còng lµ nh÷ng thËp kû diÔn ra
liªn tiÕp c¸c cuéc chiÕn tranh gi÷a thÕ giíi A-rËp vµ Ixra-en trªn vïng dÇu löa Trung §«ng nãng báng.
Cuéc chiÕn tranh ViÖt Nam ®· kÕt thóc víi chiÕn
th¾ng trän vÑn cña nh©n d©n ViÖt Nam gi¶i phãng
hoµn toµn miÒn Nam, thèng nhÊt Tæ quèc, chÊm døt
nhiÒu thËp kû can thiÖp vµ dÝnh lÝu cña Mü, mét cêng
quèc qu©n sù m¹nh vµo bËc nhÊt thÕ giíi.
Nh÷ng n¨m 80, thÕ giíi chøng kiÕn cuéc chiÕn
¸c liÖt diÔn ra ë Ap-ga-ni-xtan. Trong thêi kú nµy, c¸c
cuéc néi chiÕn hoÆc chiÕn tranh “nhá”, kiÓu nh cuéc
chiÕn tranh giµnh ®¶o Man-vi-n¸t gi÷a Anh vµ Ac-henti-na còng diÔn ra r¶i r¸c trªn kh¾p thÕ giíi.
Ngay trong n¨m ®Çu tiªn cña thËp kû 90, Mü
cïng víi lùc lîng qu©n sù ®ång minh hïng hËu ®· tiÕn
hµnh cuéc chiÕn tranh vïng VÞnh chèng l¹i I-r¾c, mét
®Êt níc nhá bÐ ë vïng Trung §«ng. Sau ®ã lµ nh÷ng
n¨m dµi néi chiÕn khèc liÖt t¹i m¶nh ®Êt Trung ¢u, ®Êt
níc Nam T cò mµ kÕt qu¶ cña cuéc chiÕn nµy lµ nh÷ng
dßng ngêi ch¹y tþ n¹n dµi v« tËn, nh÷ng th¶m kÞch cña
xung ®ét s¾c téc, sù ph¸ vì nhµ níc liªn bang...§Õn n¨m
cuèi cïng cña thËp kû, vÉn lµ Mü vµ c¸c ®ång minh NATO
l¹i më cuéc tËp kÝch b»ng kh«ng qu©n d÷ déi vµo c¸c
thµnh phè, lµng m¹c cña níc céng hoµ XÐc-bi-a dùa trªn
lý do vÒ cuéc khñng ho¶ng C«-x«-v«...
Vµ ngay trong n¨m 2000, tríc thÒm cña mét
Thiªn niªn kû míi ®ang ®Õn gÇn, ngêi ta vÉn cßn nghe
thÊy tiÕng sóng vang lªn trªn d¶i ®Êt Ga-da vµ Bê T©y
s«ng Giãoc-®an, nh÷ng tiÕng bom næ ë Tre-sni-a do
bän khñng bè g©y ra, nh÷ng cuéc ®¸nh nhau d÷ déi
trªn nh÷ng vïng ®åi nói Ap-ga-ni-xtan...
2001_ n¨m ®Çu tiªn cña thiªn niªn kû thø 3 tr«i
qua trong nh÷ng biÕn ®éng ®îc coi lµ lín nhÊt trong lÞch
sö loµi ngêi. Vô khñng bè v« tiÒn kho¸ng hËu vµo níc Mü
ngµy 11-9, cuéc chiÕn toµn cÇu chèng khñng bè do Mü
ph¸t ®éng, nh÷ng cuéc xung ®ét chÝnh trÞ, t«n gi¸o
s¾c téc diÔn ra liªn miªn ë mäi khu vùc.
ThÕ giíi trong n¨m 2002 vÉn ph¶i ®èi mÆt víi
nh÷ng cuéc xung ®ét nãng báng ë c¸c ch©u lôc. Nh÷ng
®iÓm nãng cña an ninh thÕ giíi trong n¨m 2002 cã thÓ
bïng næ bÊt cø lóc nµo nh cuéc xung ®ét IsraelPalestine, cuéc xung ®ét Kashmir gi÷a ¢n §é & Pakistan.
C¸c cuéc xung ®ét s¾c téc, t«n gi¸o ë Philippines,
Indonesia råi Congo, Burundi, Somalia, Sierra Leon,
Sudan á Ch©u Phi, Colombia, Haiti, Argentina ë Ch©u
Mü. Møc ®é xung ®ét, biÕn ®éng cã thÓ kh¸c nhau nhng chóng sÏ lµm cho an ninh c¸c níc nµy vµ khu vùc bÞ
¶nh hëng. Nh÷ng cuéc xung ®ét, ®èi ®Çu mang tÝnh
quèc gia gi¶m ®i bëi sù hîp t¸c quèc tÕ ngµy cµng t¨ng
nhng xung ®ét néi bé, xung ®ét s¾c téc, t«n gi¸o sÏ
t¨ng lªn...
Tr¸i ®Êt vÉn cha mét ngµy im tiÕng sóng
L¾ng nghe tiÕng hoµ b×nh
Trong mét thÕ kû qua, nh©n lo¹i ®· tr¶i qua v« vµn
nh÷ng cuéc chiÕn tranh lín nhá mµ c¸i gi¸ ph¶i tr¶ lµ
hµng tr¨m triÖu sinh m¹ng con ngêi. Bëi vËy mµ kh¸t
väng hoµ b×nh lµ mét trong nh÷ng kh¸t väng lín nhÊt
cña loµi ngêi. §· cã lÇn, Tæng th ký LHQ, «ng C.An-nan
®· thay mÆt loµi ngêi thÓ hiÖn kh¸t väng ®ã, giãng lªn
tiÕng chu«ng hoµ b×nh, kªu gäi c¸c nhµ l·nh ®¹o c¸c
quèc gia, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ tõng ngêi d©n trªn tr¸i
®Êt nµy h·y cam kÕt vµ phÊn ®Êu cho hoµ b×nh vµ sù
khoan dung, gi¶i phãng con ngêi khái nçi sî h·i chiÕn
tranh.
ChiÕc chu«ng nµy, mét mãn quµ chung cña NhËt
B¶n vµ I-xra-en, ®îc ®Æt t¹i trô së LHQ, lµ mét biÓu tîng cña hoµ b×nh. Nã gîi ®Õn mét c©u nãi næi tiÕng cña
nhµ v¨n lín E.Hª-ming-u©y ®Ò cËp ®Õn nç lùc chung
cña con ngêi trong cuéc ®Êu tranh chung vÒ hoµ b×nh:
“Xin ®õng hái chu«ng nguyÖn hån ai-Chu«ng nguyÖn
hån anh ®ã !”. Bëi v× nçi khæ ®au do chiÕn tranh g©y
ra kh«ng ph¶i cña riªng ai. Khi giãng lªn tiÕng chu«ng
nµy, Tæng th ký LHQ C.An-nan còng ®· ph¸t biÓu : “ H·y
®Ó cho tiÕng chu«ng tiÔn ®i mét thÕ kû b¹o lùc vµ tµn
ph¸ ; h·y ®Ó cho tiÕng chu«ng ®ãn chµo mét Thiªn niªn
kû cña hoµ b×nh vµ hy väng”.
H·y l¾ng nghe tiÕng hoµ b×nh
ChiÕn tranh, t¹i sao?
Nh÷ng ngµy nµy thÕ giíi ®ang phÊp pháng ©u lo
vÒ mét cuéc chiÕn tranh tr¶ ®òa sÏ diÔn ra cha biÕt lóc
nµo, sau sù kiÖn 911 ë New York vµ Washington D.C. Ngêi ta kh«ng thÓ kh«ng tù hái lÞch sö loµi ngêi bao nhiªu
n¨m lµ bÊy nhiªu cuéc chiÕn tranh kh«ng ®ñ ®Ó x©y
dùng nªn nh÷ng bµi häc vµ rót ra ®îc nh÷ng gi¶i ph¸p
g× thay cho c¶nh ®Çu r¬i m¸u ®æ hay sao?
Trong nh÷ng tiÕng kªu gäi tr¶ thï ë níc Mü cã b©o
nhiªu phÇn tr¨m v× c«ng lý “giÕt ngêi ®Òn m¹ng”, cã
bao nhiªu phÇn tr¨m do ý thøc tù vÖ, vµ cã bao nhiªu
phÇn tr¨m do sù ham muèn chiÕn tranh?
B.R lµ mét häc gi¶ ngêi Anh, lµ nhµ ngiªn cøu to¸n
häc, triÕt häc, ®o¹t gi¶i Nobel 1950, lµ b¹n th©n cña
nhµ b¸c häc Albert Einstein. Khi ®îc hái lµ thiªn h¹ cã
thÝch chiÕn tranh kh«ng, «ng ®· tr¶ lêi: “ Nãi thùc ra
th× rÊt nhiÒu kÎ thÝch c¸i ®ã. N¨m 1914, ®iÒu ®ã lµ
mét trong nh÷ng ®iÒu lµm cho t«i ng¹c nhiªn. Trªn c¸c
®êng phè London t«i ®· nh×n thÊy vÎ mÆt mäi ngêi:
Kh«ng cßn nghi ngê g× n÷a, vÎ mÆt nµo còng hín
hë h¬n lóc cha tuyªn chiÕn”
Vµ c¶ c¸c em häc trß n÷a, trong nh÷ng ngµy nµy
t«i vÉn hay nghe c¸c em sèt ruét hái nhau: “ §¸nh cha?
§¸nh cha?”. Trong c©u hái nµy cã bao nhiªu em hái v×
phÊp pháng ©u lo, v× t×nh ®ång lo¹i, v× lªn ¸n nh÷ng
thÕ lùc g©y chiÕn tranh, vµ cã bao nhiªu em hái chØ v×
hiÕu kú, v« t, mong ®¸nh trËn ®Ó coi cho vui, hoÆc
®¬n gi¶n chØ v× thÊy... häc hµnh lÑt ®Ñt “tÎ nh¹t” qu¸
nªn muèn... thay ®æi kh«ng khÝ ! Trªn mét tê b¸o nä cã
mét bøc biÕm ho¹ rÊt hay, vÏ mét anh chµng ®ang ngåi
t©m sù víi ngêi yªu mµ tay th× cÇm tê b¸o in h×nh Bin
Laden vµ måm th× lÈm bÈm: “Kh«ng biÕt bªn ®ã ®·
®¸nh hay cha ?”.
Cã nh÷ng cuéc chiÕn tranh chÝnh nghÜa, nh÷ng
cuéc chiÕn tranh phi nghÜa. ChiÕn tranh chÝnh ®¸ng,
chiÕn tranh bÊt hîp ph¸p,... N¬i ®©y dï díi bÊt kú quan
®iÓm biÖn minh nµo ch¨ng n÷a chóng ta còng kh«ng
mong muèn chiÕn tranh tr¶ ®òa sÏ x¶y ra trªn ®Êt níc
Afganistan. §Êt níc ®· bÞ chiÕn tranh kÐo dµi, råi néi
chiÕn triÒn miªn, cuéc sèng th× ®au khæ hµ kh¾c víi
bao nhiªu phô n÷ mÊt chång, bao nhiªu em bÐ må c«i v×
®¹n bom. H¹n h¸n kÐo dµi lµm bao nhiªu ngêi d©n ph¶i
¨n cá ®Ó sèng. Nhµ sËp, trêng häc ®æ n¸t, ruéng ®ång
tiªu ®iÒu... Nãi nh mét ngêi Mü gèc Afganistan lµ ngêi
d©n ë ®©y nh ®ang sèng trong thêi kú ®å ®¸, trong
tr¹i tËp trung cña qu©n ph¸t xÝt Taliban. B©y giê l¹i
thªm mét tÇng bom ®¹n, mét tÇng chiÕn tranh n÷a déi
xuèng th× sè phËn cña hä sÏ ra sao ®©y ? Vµ nh÷ng ngêi lÝnh Mü tham chiÕn, hä ®ang chia tay ngêi th©n.
Thïng thïng trèng ®¸nh ngò liªn
Bíc ch©n xuèng thuyÒn níc m¾t nh ma
Th× ra hai ch÷ chiÕn tranh vÉn treo trªn sè phËn
nh©n lo¹i hµng ngh×n n¨m mµ cha cã gi¶i ph¸p, khiÕn
ta ph¶i hoµi nghi trÝ kh«n cña con ngêi.
TrÝ kh«n cña ta ®©u
jjjjjjjj
íc m¬ cña t«i lµ thÕ giíi kh«ng cã chiÕn tranh
chiÕn tranh ¬i xin ®õng x¶y ra
Níc Mü ®ang s«i sôc lßng hËn thï. Mét siªu cng ®Çy
kiªu h·nh tríc nay chØ biÕt nh×n qua ®Çu níc kh¸c, tù tin
vµ ngang tµng nh mét kÎ khæng lå trong kinh tÕ vµ
qu©n sù. Hai toµ nhµ trung t©m th¬ng m¹i thÕ giíi n»m
hiªn ng©ng nh mét biÓu tîng vÒ quyÒn lùc kinh tµi vµ
thÞnh vîng v« song, ngêi d©n Mü bíc ch©n trªn ®Þa
phËn cña 51 bang lµ ®îc ®¶m b¶o sù bÊt kh¶ x©m ph¹m
víi t c¸ch c«ng d©n mét cêng quèc... VËy mµ chØ trong
chíp m¾t, tÊt c¶ sôp ®æ, tan hoang vµ ho¶ng lo¹n. Mét
sè b¸o lín b×nh luËn níc Mü ®îc vÝ nh chóa Jesus bÞ...
g·y 2 c¸i r¨ng cöa. ThËt lµ mét sù tæn th¬ng danh dù
nÆng nÒ.
“...Tuy nhiªn, nh÷ng ngêi d©n Mü kh«ng bao giê
muèn cã chiÕn tranh. Hµng triÖu ngêi ®ñ mäi mµu da,
®ñ mäi quèc tÞch ®· ®Õn Mü lËp nghiÖp, sinh sèng, hä
coi ®©y lµ miÒn ®Êt tù do. Nhng ë ®©y, trªn ®Êt Mü,
chóng t«i kh«ng hÒ biÕt qu©n ®éi níc m×nh hiÖn ®ang
lµm g×, chóng t«i chØ biÕt ®ãng thuÕ vµ ®o¸n r»ng
mét phÇn sè tiÒn ®ã ®ang ®îc chi cho c¸c cuéc chiÕn
tranh ë kh¾p n¬i trªn thÕ giíi. Chóng t«i còng ch¼ng
bao giê biÕt râ ngän ngµnh cña sù thËt. Mét sè chÝnh
kh¸ch t¹i ®©y râ lµ nh÷ng bËc nãi dèi tµi ba. Chóng t«i
ph¶n ®èi chiÕn tranh vµ ®ßi tiÒn thuÕ cña chóng t«i
tho¸t ly khái nh÷ng chi phÝ chiÕn tranh. Tæng thèng
Bush nãi chØ tiÕn c«ng c¸c c¨n cø qu©n sù chø kh«ng
ph¶i ®¸nh bom nh¾m vµo nh÷ng ngêi d©n v« téi. Nhng
ch¾c ch¾n vÉn sÏ cã c¶nh hµng ngµn ®øa con mÊt cha,
hµng vËn gia ®×nh li t¸n, ®Çu r¬i m¸u ch¶y...M¸u ®æ
cña mµu da nµo th× còng ®á nh nhau, còng mÆn nh
nhau, còng lµ mÊt m¸t vµ th¬ng ®au kh«ng g× bï ®¾p
næi. T«i lo sî cuéc chiÕn sÏ khèc liÖt, t«i lo sî thÕ chiÕn
thø III cã thÓ x¶y ra sÏ tiªu diÖt kÎ thï cña Mü, tiªu diÖt
chÝnh níc Mü, vµ huû ho¹i c¶ thÕ giíi nµy. Dï chØ lµ häc
sinh ch¼ng nhÏ chóng t«i chØ n»m xuèng mµ cÇu
nguyÖn chiÕn tranh ®õng x¶y ra, b¹n ¬i ? Gi¸ nh b©y
giê t«i cã thÓ lµm mét ®iÒu g× ®ã...”- TrÝch th mét b¹n
HS líp 10 cña Mü.
ChiÕn tranh cña Mü ®· lµm mét häc sinh líp 10
còng ph¶i cã nh÷ng suy nghÜ nh vËy. Chóng ta ph¶i lµm
g× ®Ó gióp b¹n Êy ®©y ? Nhng tríc hÕt chóng ta h·y h«
to lªn r»ng :
We hate wars
- Xem thêm -