C©u 1 : T¹i sao ph¶i ch«n lÊp CTR ®« thÞ theo c«ng nghÖ vÖ sinh? Nªu c¸c chØ tiªu lùa chän
vµ thiÕt kÕ b·i ch«n lÊp hîp vÖ sinh? C¸c tµi liÖu cÇn thiÕt cho c«ng t¸c thiÕt kÕ?
T¹i sao ph¶i ch«n lÊp CTR ®« thÞ theo c«ng nghÖ vÖ sinh?
Trong c¸c ph¬ng ph¸p xö lý vµ tiªu huû chÊt th¶i r¾n, ch«n lÊp lµ ph¬ng ph¸p phæ biÕn vµ ®¬n
gi¶n nhÊt. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dung réng r·i ë hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi. VÒ thùc chÊt,
ch«n lÊp lµ ph¬ng ph¸p lu gi÷ chÊt th¶i trong mét b·i vµ cã phñ ®Êt lªn trªn.
Ch«n lÊp hîp vª sinh lµ mét ph¬ng ph¸p kiÓm so¸t sù ph©n huû cña CTR khi chóng ®îc ch«n
nÐn vµ phñ lÊp bÒ mÆt. CTR trong b·i ch«n lÊp sÏ bi tan r÷a nhê qu¸ trinh ph©n huû sinh häc bªn
trong ®Ó t¹o ra s¶n phÈm cuèi cïng lµ c¸c chÊt giµu dinh dìng nh axÝt h÷u c¬, nit¬, c¸c hîp
chÊt am«n, mét sè khÝ nh CO2, CH4.Nh vËy, vÒ thùc chÊt ch«n lÊp vÖ sinh CTR ®« thÞ võa lµ
ph¬ng ph¸p tiªu huû sinh hm
äc, võa lµ biÖn ph¸p kiÓm so¸t c¸c thèng sè chÊt lîng m«i
trêng trong qu¸ tr×nh ph©n huû chÊt th¶i r¾n ch«n lÊp.
Nªu c¸c chØ tiªu lùa chän vµ thiÕt kÕ b·i ch«n lÊp hîp vÖ sinh?
-Quy m« b·i : Quy m« b·i ch«n lÊp CTR ®« thÞ phô thuéc vµo quy m« cu¶ ®« thÞ nh d©n sè,
lîng r¸c ph¸t sinh, ®Æc ®iÓm r¸c th¶i...
-Vi TrÝ: VÞ trÝ b·i ch«n lÊp ph¶i gÇn n¬i s¶n sinh chÊt th¶i, nhng ph¶i cã kho¶ng c¸ch thÝch hîp
víi nhng vïng d©n c g©n nhÊt. C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn c¸c vïng d©n c nµy lµ lo¹i chÊt th¶i(
møc ®é ®éc h¹i), ®iÒu kiÖn híng giã, nguy c¬ g©y h¹i, nguy c¬ g©y lôt léi…CÇn lu ý lµ b·i
ch«n lÊp rÊt hÊp dÉn víi chim mu«ng, mét nguy c¬ tiÒm tµng ®èi víi m¸y bay thÊp. V× vËy, ®Þa
®iÓm b·i ch«n lÊp cÈn ph¶i xa c¸c s©n bay, lµ c¸c n¬i cã c¸c khu vùc ®Êt trèng v¾ng, tÝnh kinh tÕ
kh«ng cao.
VÞ trÝ b·i ch«n lÊp ph¶i n»m trong tÇm kho¶ng c¸ch hîp lý, nguån ph¸t sinh r¸c th¶i.
§iÒu nµy tuú thuéc vµo b·i ®Êt, ®iÒu kiÖn kinh tÕ, ®Þa h×nh, xe cé thu gom r¸c th¶i. §êng x¸ ®i
®Õn n¬i thu gom r¸c th¶i ph¶i ®ñ tèt vµ ®ñ chÞu t¶i cho nhiÒu xe t¶i h¹ng nÆng ®i l¹i trong c¶ n¾m.
T¸c ®éng cña viÖc më réng giao th«ng cung cÇn ®îc xem xÐt.
- §i¹ chÊt c«ng tr×nh vµ thuû v¨n:
§i¹ chÊt tèt nhÊt lµ cã líp ®Êt ®¸ nÒn ch¾c vµ ®«ng nhÊt, nªn tr¸nh vung ®¸ v«i, tr¸nh c¸c vÕt nøt
kiÕn t¹o, vïng ®Êt dÔ bÞ r¹n nøt. §Êt cÇn ph¶i mÞn ®Ó lµm chËm qu¸ tr×nh rß rØ. CÇn kiÓm so¸t sù
chuyÓn dÞch cña m¹ch níc ngÈm vµ biÕt ch¾c ch¾n tÊt c¶ c¸c giÕng sö dông lµm níc uèng
trong khu vùc.
Khi xem xet cÇn sö dông b¶n ®å ®i¹ chÊt, thuû v¨n, ®Þa h×nh ®ång thêi tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c
c¬ quan ®ia ph¬ng ®ang ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµy.
- Nh÷ng khÝa canh m«i trêng:
Qu¸ tr×nh ph©n huû c¸c hîp chÊt h÷u c¬ t¹i b·i ch«n lÊp cã thÓ g©y ra mét sè nguy h¹i cho m«i
trêng. C¸c nguy h¹i nµy bao gåm:
+ t¹o ra mét sè vËt chñ trung gian g©y bªnh nh ruåi, muçi, c¸c lo¹i c«n trïng c¸nh vµ c¸c
loµi g¨m nhÉm.
+ Mang r¸c rëi cuæn theo giã g©y « nhiÔm cho c¸c khu vùc xung quanh.
+ G©y c¸c vô ch¸y, næ
+ G©y « nhiÔm nguån níc
- C¸c chØ tiªu kinh tÕ
Lùa chän b·i ch«n lÊp phÕ th¶i cßn ph¶i chó ý ®Õn kinh tÕ, cç g¾ng mäi chi phÝ cã thÓ ®îc ®Ó
®¹t ®îc yªu cÇu vÒ vèn ®Çu t hîp lý nhng kh«ng ®îc gi¶m nhÑ lîi Ých c«ng céng vµ hiÖu qu¶
x· héi.
1
C©u 2 : C«ng nghÖ ch«n lÊp chÊt th¶i nguy h¹i ? Sù kh¸c biÖt so víi c«ng nghÖ ch«n lÊp
chÊt th¶i sinh ho¹t ? (2,0 ®iÓm).
- XL triÖt ®Ó, SXD nhá (=1/16 so víi SX compast)
-chi phÝ cao(20 23 USD)->thêng ¸p dông ë nh÷ng níc ph¸t triÓn
- ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn chØ ¸p dông n¬i quy m« nhá ®Ó xö lý chÊt th¶i nguy h¹i
* c¸c kü thuËt míi kh¸c
- nÐn Ðp ¸p lùc cao víi cao tæng hîp ®Ó lµm thµnh tÊm
C©u 3 : C¬ chÕ ph©n huû c¸c chÊt hò c¬ trong c«ng nghÖ ch«n lÊp chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t?
Ph©n tÝch u, nhîc ®iÓm vµ ph¹m vi øng dông cña c«ng nghÖ nµy? ( 2,0 ®iÓm).
C¬ chÕ cña qu¸ tr×nh ph©n hñy chÊt hu c¬ trong c«ng nghÖ ch«n lÊp chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t diÔn
ra nhu sau:
- Giai ®o¹n 1: diÔn ra qu¸ tr×nh ph©n hñy hiÕu khÝ. C¸c Polymer ë d¹ng ®a ph©n tö ®ùoc VSV
chuyÓn hãa sang d¹ng ph©n tö vµ tån t¹i ë d¹ng tù do. C¸c Polyme ®¬n ph©n tö sau ®ã l¹i ®îc
VSV hÊp thô, sö dông trong viÖc tiÕp nhËn n¨ng lîng ®Ó kiÕn t¹o nªn tÕ bµo míi.
- Giai ®o¹n 2: Khi oxy bÞ c¸c VSV hiÕu khÝ tiªu thô dÇn th× c¸c VSV yÕm khÝ b¾t ®Çu xuÊt hiÖn
vµ nhiÒu qu¸ tr×nh lªn men kh¸c nhau ®îc b¾t ®Çu diÔn ra trong c¸c « ch«n lÊp. C¸c vi sinh vËt
tham gia vµo qu¸ tr×nh lªn men lµ nhãm vi sinh vËt di dìng trong ®iÒu kiÖn c¶ yÕm khÝ lÉn kÞ khÝ
nghiªm ngÆt. C¸c chÊt h÷u c¬ d¹ng ®¬n gi¶n, c¸c amino axÝt, ®êng .. ®îc chuyÓn hãa thµnh c¸c
axÝt bÐo dÔ bay h¬i (VFA), alcohols, khÝ cacbonic vµ khÝ nit¬. C¸c axÝt bÐo dÔ bay h¬i (VFA),
alcohols sau ®ã l¹i ®îc chuyÓn hãa tiÕp tôc víi sù tham gia cña c¶ c¸c vi sinh vËt axeton vµ c¸c
vi sinh vËt khñ sunph¸t.
giai ®o¹n 3: c¸c vi sinh vËt axeton t¹o ra axÝt axetic, khÝ cacbonic cßn c¸c vi khuÈn khö sunph¸t
th× chØ t¹o ra khÝ nit¬ vµ khÝ cacbonic. C¸c chÊt nµy lµ nguån nguyªn liÖu ban ®Çu cña qu¸ tr×nh
lªn metan hãa. C¸c vi khuÈn khö sunph¸t vµ vi khuÈn t¹o mªtan lµ nh÷ng vi khuÈn thuéc nhãm
vinh vËt kþ khÝ b¾t buéc. Cã hai nhãm vi sinh vËt chñ yÕu tham gia vµo qu¸ tr×nh t¹o metan:
thµnh phÇn lín lµ c¸c nhãm vi sinh vËt t¹o metan tõ khÝ nit¬ vµ khÝ c¸cbonic, phÇn nhá( gåm 2-3
chñng lo¹i) lµ nh÷ng vi sinh vËt t¹o metan tõ axit axetic. Trong tæng lîng khÝ metan t¹o thµnh tõ
b·i ch«n lÊp th× cã tíi 70% ®îc t¹o thµnh tõ axit axetic.
u ®iÓm: t¬ng ®èi kinh tÕ, ®¶m b¶o lµ nh÷ng khu vùc cã s½n ®Êt do ®Çu t ban ®Çu Ýt so víi c¸c
ph¬ng ph¸p kh¸c.
+ Xö lý linh ho¹t: cã thÓ t¨ng lîng r¸c ®æ vµo b·i ®ång thêi chØ thªm mét Ýt nh©n lùc hoÆc thiÕt
bÞ.
+ Sau ®ãng b·i cã thÓ sö dông cho nh÷ng môc ®Ých kh¸c( b·i ®ç xe, s©n ch¬i, s©n g«n) -> ë
nh÷ng n¬i cã s½n ®Êt vµ ph¸t triÓn cha nhiÒu.
Nhîc ®iÓm: ë khu vùc ®«ng d©n c, ®Êt thÝch hîp cho b·i r¸c cã thÓ kh«ng cã s½n theo yªu cÇu
kho¶ng c¸ch vËn chuyÓn kinh tÕ nhÊt.
+ BCL chÊt th¶i hîp vÖ sinh sÏ ph¶i thùc hiÖn vµ ®ßi hái b¶o dìng, gi¶m s¸t ®Þnh kú.
+ G©y ra c¸c t¸c ®éng rÊt xÊu tíi m«i trêng, ®ã lµ mt níc vµ khÝ.
C©u 4 : C¬ chÕ ph©n huû c¸c chÊt hò c¬ trong c«ng nghÖ ch«n lÊp chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t
? ( 2,0 ®iÓm).
C¬ chÕ cña qu¸ tr×nh ph©n hñy chÊt hu c¬ trong c«ng nghÖ ch«n lÊp chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t diÔn
ra nhu sau:
2
- Giai ®o¹n 1: diÔn ra qu¸ tr×nh ph©n hñy hiÕu khÝ. C¸c Polymer ë d¹ng ®a ph©n tö ®ùoc
VSVchuyÓn hãa sang d¹ng ph©n tö vµ tån t¹i ë d¹ng tù do. C¸c Polyme ®¬n ph©n tö sau ®ã l¹i
®îc VSV hÊp thô, sö dông trong viÖc tiÕp nhËn n¨ng lîng ®Ó kiÕn t¹o nªn tÕ bµo míi.
- Giai ®o¹n 2: Khi oxy bÞ c¸c VSV hiÕu khÝ tiªu thô dÇn th× c¸c VSV yÕm khÝ b¾t ®Çu xuÊt hiÖn
vµ nhiÒu qu¸ tr×nh lªn men kh¸c nhau ®îc b¾t ®Çu diÔn ra trong c¸c « ch«n lÊp. C¸c vi sinh vËt
tham gia vµo qu¸ tr×nh lªn men lµ nhãm vi sinh vËt di dìng trong ®iÒu kiÖn c¶ yÕm khÝ lÉn kÞ khÝ
nghiªm ngÆt. C¸c chÊt h÷u c¬ d¹ng ®¬n gi¶n, c¸c amino axÝt, ®êng .. ®îc chuyÓn hãa thµnh c¸c
axÝt bÐo dÔ bay h¬i(VFA), alcohols, khÝ cacbonic vµ khÝ nit¬. C¸c axÝt bÐo dÔ bay h¬i (VFA),
alcohols sau ®ã l¹i ®îc chuyÓn hãa tiÕp tôc víi sù tham gia cña c¶ c¸c vi sinh vËt axeton vµ c¸c
vi sinh vËt khñ sunph¸t.
giai ®o¹n 3: c¸c vi sinh vËt axeton t¹o ra axÝt axetic, khÝ cacbonic cßn c¸c vi khuÈn khö sunph¸t
th× chØ t¹o ra khÝ nit¬ vµ khÝ cacbonic. C¸c chÊt nµy lµ nguån nguyªn liÖu ban ®Çu cña qu¸ tr ×nh
lªn metan hãa. C¸c vi khuÈn khö sunph¸t vµ vi khuÈn t¹o mªtan lµ nh÷ng vi khuÈn thuéc nhãm
vinh vËt kþ khÝ b¾t buéc. Cã hai nhãm vi sinh vËt chñ yÕu tham gia vµo qu¸ tr×nh t¹o metan:
thµnh phÇn lín lµ c¸c nhãm vi sinh vËt t¹o metan tõ khÝ nit¬ vµ khÝ c¸cbonic, phÇn nhá( gåm 2-3
chñng lo¹i) lµ nh÷ng vi sinh vËt t¹o metan tõ axit axetic. Trong tæng lîng khÝ metan t¹o thµnh tõ
b·i ch«n lÊp th× cã tíi 70% ®îc t¹o thµnh tõ axit axetic.
NÕu nh cã tån t¹i nhiÒu sunphat trong c¸c æ r¸c ch«n lÊp th× c¸c vi khuÈn khö sunphat sÏ mang
tÝnh tréi h¬n vi khuÈn metan vµ nh vËy sÏ kh«ng cã khÝ metan t¹o thµnh nÕu sunphat vÉn tån t¹i.
hµm lîng sunphat cã nhiÒu trong chÊt th¶i x©y dùng, v× vËy ®iÒu nµy ph¶i ®îc quan t©m tr¸nh
kh«ng ®æ phÕ th¶i vµo b·i ch«n lÊp r¸c ®« thÞ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh h×nh thµnh khÝ
metan.
Nh vËy, r¸c th¶i h÷u c¬ t¹i c¸c b·i ch«n lÊp ®îc ph©n hñy theo nhiÒu giai ®o¹n chuyÔn hãa sinh
häc kh¸c nhau ®Ó t¹o ra s¶n phÈm cuèi cïng trong b·i ch«n lÊp lµ khÝ metan, khÝ cacbonic vµ
níc .
HT KHI BAI RAC:
C©u 5: Ngu«n gèc h×nh thµnh cña khÝ b·i r¸c?
KhÝ b·i r¸c lµ s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh ph©n huû c¸c chÊt h÷u c¬ cã trong b·i ch«n lÊp.
- Khi oxi bÞ c¸c vsv hiÕu khÝ tiªu thô dÇn th× c¸c vsv yÕm khÝ b¾t ®Çu xuÊt hiÖn vµ nhiÒu
qtr lªn men kh¸c nhau ®îc b¾t ®Çu diÔn ra trong c¸c « ch«n lÊp.c¸c vsv tham gia vµo qtr
lªn men lµ nhãm vsv dÞ dìng trong ®iÒu kiÖn c¶ yÕm khÝ lÉn kÞ khÝ nghiªm ngÆt. c¸c chÊt
h÷u c¬ d¹ng ®¬n gi¶n, c¸c amino axÝt, ®êng …®îc chuyÓn ho¸ thµnh c¸c axit bÐo dÔ
bay h¬i(VFA), cacbonic vµ khÝ nit¬ .c¸c acid bÐo dÔ bay h¬i (VFA),alcohols sau ®ã l¹i
®îc chuyÓn ho¸ tiÕp tôc víi sù tham gia cña c¸c vsv axeton vµ c¸c vsv khö sunf¸t.
- C¸c VSV axeton t¹o thµnh c¸c acid axxetic ,khÝ cacbonic cßn c¸c vk khö sunf¸t th× chØ
t¹o khÝ nit¬ vµ cacbonic. C¸c chÊt nµy lµ nguån nguyªn lÖu ban ®Çu cña qtr metan ho¸.
C¸c VK khö sunf¸t vµ VK t¹o metan lµ nh÷ng VK thuéc nhãm VSV kÞ khÝ b¾t buéc. Cã
2 nhãm VSV chñ yÕu tham gia vµo qtr t¹o metan: PhÇn lín lµ nhãm cacs VSV metan tõ
khÝ nit¬ vµ khÝ cacbonic , phÇn nhá (gåm 2-3 chñng loµi) lµ nh÷ng VSV t¹o metan tõ acid
axetic. Trong tæng lîng khÝ metan t¹o thµnh tõ b·i ch«n lÊp th× cã tíi 70% ®îc t¹o
thµnh tõ acid axxetic.
- NÕu nh cã tån t¹i nhiÒu sunf¸t trong c¸c « r¸c ch«n lÊp th× c¸c VK khö sunfat sÏ mang
tÝnh tréi h¬n VK metan vµ nh vËy sÏ kh«ng cã khÝ t¹o thµnh nÕu sunfat vÉn tån t¹i. Hµm
3
lîng sufat cã nhiÒu trong chÊt th¶i XD, v× vËy ®iÒu nµy ph¶i ®îc quan t©m tr¸nh kh«ng
®æ phÕ th¶i vµo b·i ch«n lÊp r¸c ®« thÞ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh h×nh thµnh khÝ
metan.
- Nh vËy,thµnh phÇn cña khÝ ga trong giai ®o¹n ®Çu chñ yÕu lµ CO 2, vµ mét sè lo¹i khÝ
kh¸c nh N2,O2. Sù cã mÆt cña khÝ CO2 ë trong b·i ch«n lÊp t¹o ®iÒu kiÖn cho vi sinh vËt
kÞ khÝ ph¸t triÓn vµ tõ ®ã b¾t ®Çu giai ®o¹n h×nh thµnh khÝ mªtan. Nh vËy, khÝ ga cã hai
thµnh phÇn chñ yÕu lµ CH4, vµ CO2 trong ®ã cã kho¶ng tö 50-60% vµ CO2 chiÕm kho¶ng
40-50%.
C©u 6 : ThÕ nµo lµ hÖ thèng ph¸t t¸n khÝ thô ®éng? HÖ thèng thu khÝ chñ ®éng ? T¹i
sao ph¶i kiÓm so¸t khÝ th¶i tõ b·i r¸c ? ( 2,0 ®iÓm).
- HÖ thèng ph©n t¸n khÝ thô ®éng lµ hÖ thèng dùa trªn c¸c qu¸ tr×nh tù nhiªn ®Ó ®a khÝ
vµo khÝ quyÔn hoÆc ng¨n c¶n kh«ng cho nã chuyÔn ®éng vµo c¸c vïng kh«ng mong
muèn.
®èi víi nh÷ng b·i ch«n lÊp nhá, khèi lîng phÕ th¶i võa ph¶i ngêi ta thêng thiÕt kÕ hÖ
thèng tho¸t khÝ bÞ ®éng .
HÖ thèng nµy ®îc x©y dùng b»ng c¸c têng ®Êt sÐt kh«ng thÊm níc dµy 0,7-1m ®Ó
ng¨n chÆn khÝ thÊm qua. Têng ®Êt sÐt ®îc ®¾p tõ ®¸y khoang chøa kÐo dµi lªn tËn líp
®Êt phñ vµ lu«n ®îc gi÷ Èm sao cho nã kh«ng bÞ kh« vµ nøt t¹o ra c¸c khe tho¸t khÝ. PhÝ
trong têng cã ®µo r·nh tho¸t khÝ, ®îc phñ b»ng mét líp sái ®¸. Tõ c¸c giÕng khoan, khÝ
®îc dÉn tíi c¸c r¸nh tho¸t khÝ ®Ó ®a vµo kh«ng khÝ b»ng c¸c r·nh nhá h¬n hoÆc èng
nhùa, èng cao su
-HÖ thèng tho¸t khÝ chñ ®éng lµ hÖ thèng ®îc thiÕt kÕ cã quy m« lín cã nh÷ng phÕ th¶i
®îc x· ë nh÷ng n¬i gÇn ®ã hoÆc nh÷ng n¬i mµ sù thu håi khÝ ®îc xem lµ cã ¶nh hëng.
C©u 7: ThÕ nµo lµ hÖ thèng ph¸t t¸n khÝ thô ®éng? HÖ thèng thu khÝ chñ ®éng ?
Ph¹m vi øng dông ? (1,0 ®iÓm).
- HÖ thèng ph©n t¸n khÝ thô ®éng lµ hÖ thèng dùa trªn c¸c qu¸ tr×nh tù nhiªn ®Ó ®a khÝ
vµo khÝ quyÔn hoÆc ng¨n c¶n kh«ng cho nã chuyÔn ®éng vµo c¸c vïng kh«ng mong
muèn.
®èi víi nh÷ng b·i ch«n lÊp nhá, khèi lîng phÕ th¶i võa ph¶i ngêi ta thêng thiÕt kÕ hÖ
thèng tho¸t khÝ bÞ ®éng .
HÖ thèng nµy ®îc x©y dùng b»ng c¸c têng ®Êt sÐt kh«ng thÊm níc dµy 0,7-1m ®Ó
ng¨n chÆn khÝ thÊm qua. Têng ®Êt sÐt ®îc ®¾p tõ ®¸y khoang chøa kÐo dµi lªn tËn líp
®Êt phñ vµ lu«n ®îc gi÷ Èm sao cho nã kh«ng bÞ kh« vµ nøt t¹o ra c¸c khe tho¸t khÝ. PhÝ
trong têng cã ®µo r·nh tho¸t khÝ, ®îc phñ b»ng mét líp sái ®¸. Tõ c¸c giÕng khoan, khÝ
®îc dÉn tíi c¸c r¸nh tho¸t khÝ ®Ó ®a vµo kh«ng khÝ b»ng c¸c r·nh nhá h¬n hoÆc èng
nhùa, èng cao su
-HÖ thèng tho¸t khÝ chñ ®éng lµ hÖ thèng ®îc thiÕt kÕ cã quy m« lín cã nh÷ng phÕ th¶i
®îc x· ë nh÷ng n¬i gÇn ®ã hoÆc nh÷ng n¬i mµ sù thu håi khÝ ®îc xem lµ cã ¶nh hëng.
4
C©u 8 : Nªu b¶n chÊt c«ng nghÖ ñ sinh häc ®Ó xö lý chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t ë ®« thÞ . Ph¹m
vi øng dông?
Kh¸i niÖm: ñ sinh häc cã thÓ coi lµ qtr æn ®inh sinh ho¸ c¸c hîp chÊt h÷u c¬ ®Ó -> chÊt
mïn víi sù thao t¸c, s¶n xuÊt, vµ kiÓm so¸t 1 c¸ch khoa häc , tao ®iÒu kiÖn tèi u cho c¸c
qtr .
B¶n chÊt:
+ ñ sinh häc: lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ sinh häc c¸c chÊt h÷u c¬ dÔ ph©n huû sinh häc
trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã kh«ng khÝ ®Ó -> mïn h÷u c¬ cã thÓ sö dông lµm t¨ng ®é phi
nhiªu cña ®Êt.
+ ñ sinh häc ( kÞ khÝ ) : lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ sinh ho¸ c¸c chÊt dÔ bÞ ph©n huû sinh häc
trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã kh«ng khÝ ®Ó-> mïn h÷u c¬ cã thÓ sö dông lµm t¨ng ®é ph×
nhiªu cña ®Êt .
+ Ph©n huû sinh häc( kÞ khÝ trong bÓ digester): lµ qu¸ tr×nh chuyÒn ho¸ sinh häc c¸c chÊt
h÷u c¬ trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã «xy cu¶ kh«ng khÝ ®Ó -> s¶n phÈm cuèi cïng lµ c¸c chÊt
khÝ sinh häc vµ cÆn sinh häc cã thÓ lµm t¨ng ®é ph× cña ®Êt.
Ph¹m vi øng dông:
C©u 9 : Nªu b¶n chÊt cña c«ng nghÖ ñ sinh häc chÊt th¶i sinh ho¹t ë ®« thÞ. C¸c yÕu
tè ¶nh híng tíi hiÖu suÊt xö lý ? ( 2,0 ®iÓm).
B¶n chÊt:
+ ñ sinh häc: lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ sinh häc c¸c chÊt h÷u c¬ dÔ ph©n huû sinh häc
trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã kh«ng khÝ ®Ó -> mïn h÷u c¬ cã thÓ sö dông lµm t¨ng ®é phi
nhiªu cña ®Êt.
+ ñ sinh häc ( kÞ khÝ ) : lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ sinh ho¸ c¸c chÊt dÔ bÞ ph©n huû sinh häc
trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã kh«ng khÝ ®Ó-> mïn h÷u c¬ cã thÓ sö dông lµm t¨ng ®é ph×
nhiªu cña ®Êt .
+ Ph©n huû sinh häc( kÞ khÝ trong bÓ digester): lµ qu¸ tr×nh chuyÒn ho¸ sinh häc c¸c chÊt
h÷u c¬ trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã «xy cu¶ kh«ng khÝ ®Ó -> s¶n phÈm cuèi cïng lµ c¸c chÊt
khÝ sinh häc vµ cÆn sinh häc cã thÓ lµm t¨ng ®é ph× cña ®Êt.
C¸c yÕu tè ¶nh hëng: nhiÖt ®é, ®é Èm, pH,
ĐỐT
C©u 10 : Nªu b¶n chÊt cña c«ng nghÖ thiªu ®èt r¸c th¶i sinh ho¹t ë ®« thÞ. ¦u nhîc
®iÓm vµ ph¹m vi øng dông cña c«ng nghÖ nµy ? ( 2,0 ®iÓm).
C«ng nghÖ thiªu ®èt thêng sö dông ®Ó xö lý c¸c chÊt th¶i nguy h¹i ( nÕu cã ®iÒu kiÖn th×
cã thÓ XL chÊt th¶i sinh ho¹t ): dung m«i, dÇu, hãa chÊt h÷u c¬, thuèc b¶o vÖ thùc vËt,
chÊt th¶i cã thÓ bÞ thèi r÷a, PCBS, hidrocacbon, clo hãa.
a) c«ng nghÖ thiªu ®èt gåm cã 3 hîp phÇn c¬ b¶n :
- lß ®èt
- CTXL khÝ th¶i
- CTXL níc th¶i ph¸t sinh tõ c¸c thiÕt bÞ XL khÝ th¶i .
5
*) lß ®èt : thùc hiÖn chøc n¨ng lµ lo¹i bá c¸c hîp phÇn ë d¹ng r¾n thµnh d¹ng khÝ
*) CTXL khÝ th¶i : cã chøc n¨ng lµ lo¹i bá c¸c thµnh phÇn khÝ ®éc h¹i tríc khi th¶i ra
m«i trêng xung quanh: SO2, CO2, HCL, H2SO4 …
*) CTXL níc th¶i : cã chøc n¨ng lµ xö lý chÊt láng th¶i ra ®¹t tiªu chuÈn VS vÒ BVMT
tríc khi x¶ vµ nguån theo tiªu chuÈn quãc gia.
b) u nhîc ®iÓm :
u ®iÓm :
-XL triÖt ®Ó c¸c « nhiÓm ë tr¹ng th¸i r¾n
-ChiÕm Ýt diÖn tÝch do XL ®îc toµn bé lîng chÊt th¶i ®« thÞ
DiÖn tÝch cÇn nhá h¬n nhiÒu lÇn so víi diÖn tÝch cña b·i ch«n lÊp
Lîng tro sau ®èt = 5-10% tríc ®èt
-N¨ng lîng ph¸t sinh cã thÓ tËn dông cho c¸c lß h¬i, lß sëi or c¸c CN cÇn t 0 vµ ph¸t
®iÖn
Nhîc ®iÓm:
-qu¸ tr×nh ®èt r¸c gåm nhiÒu lo¹i r¸c kh¸c nhau, sinh ra khãi ®éc vµ dÔ sinh ra DIOXIN
nÕu gi¶i quyÕt viÖc XL khãi kh«ng tèt th× l¹i g©y « nhiÔm MT( phÇn XL khãi lµ ®¾t nhÊt
trong c«ng nghÖ thiªu ®èt).
-Mçi lß ®èt ph¶i ®îc trang bÞ 1 hÖ thèng XL khÝ th¶i rÊt tèn kÐm nh»m khèng chÕ «
nhiÔm kh«ng khÝ do qu¸ tr×nh ®èt r¸c g©y ra.
-C«ng nghÖ d©y chuyÒn phøc t¹p , ®ßi hái ph¶i cã kü n¨ng
-Gi¸ thµnh ®Çu t ban ®Çu lín , chi phÝ tiªu hao n¨ng lîng vµ chi phÝ XL cao
c) ph¹m vi øng dông : c«ng nghÖ thiªu ®èt ®ßi hái ph¶i cã nÒn kinh tÕ ®Êt níc ®ñ m¹nh
®Ó bao cÊp cho viÖc thu ®èt r¸c th¶i sinh ho¹t nh lµ mét dÞch vô phóc lîi x· héi cña toµn
d©n do ®ã c«ng nghÖ nµy thêng chØ ¸p dông ë nh÷ng níc ph¸t triÓn
C©u 11 : C¬ chÕ cña c«ng nghÖ thiªu ®èt chÊt th¶i nguy h¹i? C¸c yÕu tè ¶nh
hëng tíi hiÖu qu¶ xö lý?
-§èt t¹i buång s¬ cÊp:
R¸c th¶i ®îc n¹p vµo lß ®èt qua cöa díi ë phÝa tríc buång s¬ cÊp, sau ®ã ®îc
gia nhiÖt, qtr bay h¬i(nhiÖt ph©n) diÔn ra. Sù bay h¬i cã thÓ ®îc diÔn ra t¹i nguån.
Qtr bay h¬i kh«ng yªu cÇu oxy vµ cã thÓ ®îc thùc hiÖn trong Mtr khÝ tr¬. Tèc ®é
bay h¬i phô thuéc vµo nhiÖt ®é. NÕu qtr bay h¬i ®îc thùc hiÖn ngay trong tÇng
®èt, nhiÖt ®é ®èt t¨ng, t¹o ®iÒu kiÖn cho qtr bay h¬i t¨ng nhanh. Ngîc l¹i, nÕu qtr
bay h¬i nhanh qu¸, cã thÓ lµm chËm l¹i nhê h¹n chÕ tèc ®é ®èt. §iÒu cÇn lu ý lµ
kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c chÊt dÔ bay h¬i cã thÓ ®èt ®c. H¬i níc cã thÓ bèc h¬i, than
vµ caacbon ®en ®îc gi÷ l¹i.
- Buång ®èt s¬ cÊp ®îc bè trÝ sao cho h¬i tõ ®Çu ®èt, khÝ tho¸t ra do hiÖn tîng
bay h¬i do thay ®æi nhiÖt ®é vµ do chuyÓn ®éng d¹ng xo¸y ngang kÕt hîp víi nhau
t¹o ra nhiÖt vµ khÝ cung cÊp æn ®Þnh cho buång ®èt vµ nhê vËy ®iÒu khiÓn tèc ®é
ch¸y cña lß ®èt.
6
- C¸c ®Çu ®èt ®îc ®Æt trong buång ®èt s¬ cÊp vµ ®¶m nhËn c¶ chøc n¨ng s¬ cÊp vµ
thø cÊp. Sù chuyÓn nhiÖt tõ buång ®èt s¬ cÊp tíi buång ®èt thø cÊp ®îc ®iÒu
chØnh cè ®Þnh tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn tèi u.
- §èt t¹i buång ®èt thø cÊp :
- Buång ®èt thø cÊp bao gåm 2 buång(buång trén vµ buång ®èt cuèi cïng). Trong
buång ®èt thø cÊp, chñ yÕu lµ qtr ®èt ch¸y hoµn toµn luång khÝ t¹o thµnh tõ buång
®èt s¬ cÊp. Luång khÝ nµy ë díi d¹ng c¸c h¹t máng chøa tû lÖ % cacbon cao.
Nh÷ng h¹t nµy cã diÖn tÝch bÒ mÆt lín nÕu tËp trung thµnh ®¸m. Lîng cacbon
chøa trong h¹t sÏ ®îc ®èt ch¸y hoµn toµn khi ®i vµo buång trén. Sau ®ã, khÝ tho¸t
khái buång trén, qua cöa sæ cã mµn ch¾n vµ vµo buång ®èt cu«Ý cïng. VËn tèc thÊp
trong buång ®èt nµy ®¶m b¶o ®ñ thêi gian ®Ó ®èt ch¸y hoµn toµn c¸c thµnh phÇn.
- PhÝa trªn buång s¬ cÊp, cöa th«ng löa vµ buång trén khÝ lµ nh÷ng phÇn t¹o hiÖu
Ých trong buång ®èt thø cÊp ®îc sinh ra do ¸p lùc ©m cña cöa th«ng giã èng khãi,
Dßng khÝ t¹i ®iÓm th¾t trong ®êng dÉn khÝ vµ vËn tèc khÝ t¨ng nªn l¬ng khÝ thø
cÊp còng t¨ng lªn.
- Trong qtr ®èt, viÖc cung cÊp khÝ vµ ph©n phèi nhiÖt bªn trong lß ®îc ®iÒu khiÓn
tù ®éng hoµn toµn th«ng qua viÖc thay ®æi luång khÝ vµ ¸p suÊt khÝ. §iÒu ®ã ®¶m
b¶o viÖc ®èt ch¸y trong lß lµ hoµn toµn æn ®Þnh. V× vËy lß ®èt ®¶m b¶o khö hÕt khãi
vµ tro bôi.
TÁI SINH, TÁI CHẾ:
T¸i sinh: VL ban ®Çu gia c«ng -> vËt liÖu míi cã thµnh phÇn, tÝnh chÊt nh vËt liÖu ban
®Çu.
T¸i chÕ: lµ ho¹t ®éng thu håi l¹i tõ chÊt th¶i c¸c thµnh phÇn cã thÓ sö dông ®îc ®Ó chÕ
biÒn thµnh c¸c sp míi sö dông l¹i cho c¸c ho¹t ®éng sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt.Cã thÓ coi h®
t¸i chÕ nh ho¹t ®éng t¸i sinh l¹i chÊt th¶i.
T¸i sö dông: c¸c vËt liÖu cã thÓ thu håi l¹i, ®îc sö dông l¹i mµ kh«ng qua gia c«ng chÕ
biÕn.
CHẤT THẢI NGUY HẠI:
C©u 12 :. Ph©n tÝch nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n trong qu¶n lý chÊt th¶i r¾n ë ViÖt nam ?
(3,0 ®iÓm).
- Ph¶i thu gom vµ vËn chuyÓn hÕt toµn bé CTR.
- Ph¶i ®¶m b¶o xö lý cã hiÖu qu¶ theo nguån kinh phÝ nhá nhÊt.
- Ph¶i ®¶m b¶o søc kháe cho ®éi ngò nh÷ng ngêi l® trùc tiÕp tham gia viÖc XL- qu¶n lýthu gom CTR phï hîp víi kh¶ n¨ng kinh phÝ cña thµnh phè vµ nhµ níc.
- AD c¸c c«ng nghÖ vµ kü thuËt, c¸c trang thiÕt bÞ XLCT tiªn tiÕn phï hîp víi ®iÒu kiÖn
trong níc.
- §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ lao ®éng cã kiÕn thøc, kinh nghiÖm vµ cã tr¸ch nhiÖm
víi vÊn ®Ò m«i trêng cña nhµ níc.
- Phï hîp víi c¬ chÕ QL chung cña nhµ níc theo híng chÊp nhËn më cöa vµ c¹nh tranh
víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ.
7
+ C¸c thµnh phÇn t nh©n cã thÓ tæ chøc thu gom CTR t¹i chç( cung cÊp dv thu gom s¬
cÊp) mang tÝnh chÊt thñ c«ng vµ XH.
+ Ho¹t ®éng thu gom vËn chuyÓn kh«ng mang tÝnh XH hãa. C¸c thµnh phÇn tham gia lµ
nhµ níc, c«ng ty t nh©n, cty liªn doanh, cty cæ phÇn.
+ XL chÊt th¶i- r¸c th¶i kh«ng mang tÝnh chÊt XH hãa, c¸c thµnh phÇn nhµ níc- t nh©n
tham gia ®¶m nh©n.
+ Ho¹t ®éng ch«n lÊp: t nh©n rÊt khã tham gia do ph¶i ®Æt mét kho¶n tiÒn lín ®Ó d¶m
b¶o sö dông ®Êt, ®¶m b¶o kü thuËt ®Ó tr¸nh rß rØ níc th¶i, khÝ, r¸c th¶i-> chñ yÕu lµ nhµ
níc ®¶m nhËn.
C©u 13 :Trong c¸c nguån ph¸t sinh chÊt th¶i ®· nªu, nh÷ng nguån nµo cã kh¶ n¨ng
ph¸t sinh chÊt th¶i nguy h¹i ? Ph©n tÝch t¹i sao ? (2,0 ®iÓm).
1. Nguån ph¸t sinh CTR ®« thÞ:
-Tõ c¸c khu d©n c ( chÊt th¶i sinh ho¹t): ChÊt th¶i thùc phÈm giÊy gç, thuû tinh, dÎ r¸c,
tro l¸ c©y.
-Tõ c¸c trung t©m dÞch vô th¬ng m¹i( chî, cöa hµng ¨n uèng, cöa tiÖm …):
-Tõ c¸c c«ng së, trêng häc , c«ng tr×nh c«ng céng( bÖnh viÖn, c¬ quan hµnh chÝnh): ChÊt
th¶i thùc phÈm giÊy gç, thuû tinh, dÎ r¸c, tro l¸ c©y.
-Tõ dÞch vô giao th«ng nh bÕn xe, nhµ ga, s©n bay.
-Tõ khu vui ch¬i( c«ng viªn, b·i t¾m): r¸c sinh ho¹t, l¸ c©y…
-Tõ c¸c ho¹t ®éng c«ng nghiÖp: CTR c«ng nghiÖp, xØ bïn.
-Tõ c¸c ho¹t ®éng x©y dùng ®« thÞ: g¹ch ngãi, xi m¨ng.
-Tõ c¸c c«ng tr×nh H¹ tÇng kü thuËt kh¸c( Nhµ m¸y XL níc, XLNT): bïn th¶i( sau xö
lý côc bé)
2.Nh÷ng nguån cã kh¶ n¨ng ph¸t sinh CT nguy h¹i:
Nguån ph¸t sinh ra chÊt th¶i nguy h¹i chñ yÕu tõ c¸c ho¹t ®éng y tÕ, c«ng nghiÖp vµ
n«ng nghiÖp,
Gi¶i thÝch:ChÊt th¶i y tÕ nguy h¹i : lµ chÊt th¶i cã chøa c¸c chÊt hoÆc hîp chÊt cã mmét
trong c¸c ®Æc tÝnh g©y nguy h¹i trùc tiÕp hoÆc t¬ng t¸c víi c¸c chÊt kh¸c g©y guy h¹i tíi
m«i trêng vµ søc khoÎ cña céng ®ång. Theo Qui chÕ qu¶n lý chÊt th¶i y tÕ, c¸c lo¹i chÊt
th¶i y tÕ nguy h¹i ®îc ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng chuyªn m«n trong c¸c bÖnh viÖn, tr¹m
x¸ vµ tr¹m y tÕ.
Nguån ph¸t sinh ra chÊt th¶i bÖnh viÖn bao gåm:
-C¸c lo¹i b«ng b¨ng, g¹c, nÑp dïng trong kh¸m bÖnh, ®iÒu trÞ, phÉu thuËt.
-C¸c lo¹i kim tiªm, èng tiªm
-C¸c chi thÓ c¾t bá, tæ chøc m« c¾t bá
-ChÊt th¶i sinh ho¹t tõ c¸c bÖnh nh©n
-C¸c chÊt th¶i cã chøa c¸c chÊt cã nång ®é cao sau ®©y: ch×, thuû ng©n, Cadmi, Arsen,
Xianua..
-C¸c chÊt th¶i phãng x¹ trong bÖnh viÖn
8
C¸c chÊt th¶i nguy h¹i tõ c«ng nghiÖp: cã tÝnh ®éc h¹i cao, t¸c ®éng xÊu ®Õn søc kháe, do
®ã, viÖc xö lý chóng ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p kü thuËt ®Ó h¹n chÕ t¸c ®éng ®éc h¹i ®ã.
C¸c chÊt th¶i nguy h¹i tõ c¸c ho¹t ®éng n«ng nghiÖp: chñ yÕu lµ c¸c lo¹i ph©n ho¸ häc,
c¸c lo¹i thuèc b¶o vÖ thùc vËt,
C¸c ph¬ng ph¸p xlct nguy h¹i:
- PP c¬ häc: Xl c¬ häc dïng ®Ó chuÈn bÞ chÊt th¶i trong qu¸ tr×nh xö lý s¬ bé cña pp xö lý
hãa lý hay xö lý nhiÖt.
-PP hãa lý: t¸ch CT nguy h¹i tõ pha nµy sang pha kh¸c, hoÆc ®Ó t¸ch pha nh»m gi¶m thÓ
tÝch dßng th¶i chøa chÊt th¶i nguy h¹i. Xö lý hãa lý lµ PP th«ng dông nhÊt ®Ó Xl c¸c CT
v« c¬ nguy h¹i.
- PP sinh häc: ph©n hñy sinh häc c¸c chÊt th¶i ®éc h¹i h÷u c¬.
- PP ®èt: ®èt r¸c lµ g® XL cuèi cïng ®îc ¸p dông cho mét sè lo¹i r¸c nhÊt ®Þnh, kh«ng
thÓ xö lý b»ng c¸c biÖn ph¸p kh¸c. §©y lµ mét g® «xy hãa nhiÖt ®é cao víi sù cã mÆt cña
oxy trong ko khÝ trong ®ã cã r¸c ®éc h¹i ®îc chuyÓn hãa thµnh khÝ vµ c¸c CTR kh«ng
ch¸y.C¸c chÊt khÝ ®îc lµm s¹ch hoÆc kh«ng ®îc lµm s¹ch tho¶t ra ngoµi kh«ng khÝ. Tro
sau khi ®èt ®îc ch«n lÊp.
-PP æn ®Þnh chÊt th¶i nguy h¹i: æn ®Þnh hãa ®ùoc xem lµ 1 qu¸ tr×nh c¬ b¶n, ®Æc biÖt lµ ë
nh÷ng níc mµ viÖc kiÓm so¸t nh÷ng b·i ch«n r¸c hay b·i ®æ r¸c cßn yÕu kÐm. C¸c chÊt
cßn l¹i sau nh÷ng qóa tr×nh XL hãa häc thêng cã hµm lîng oxy KL nÆng cao vµ cã thÓ
cã chøa c¸c Sunfit kim lo¹i. Trong ®k KiÒm nhÑ th× nh÷ng chÊt nµy kh«ng tan. Nhng
trong m«i trêng chung, chóng vÉn cã thÓ t¸i hßa tan nÕu gÆp ®k trung tÝnh hay axit nhÑ.
-PP ch«n lÊp t¹i chç- lu gi÷ l©u dµi: ®èi víi 1 sè CT tr¬ nguy h¹i nh ami¨ng, ch«n lÊp
hîp vÖ sinh cã thÓ lµ pp xö lý CT thùc tiÔn nhÊt. Nhng cÇn ph¶i ng¨n ngõa sîi ami¨ng
ph©n t¸n, khuÕch t¸n vµo kh«ng khÝ hay níc. tuy nhiªn cã thÓ thÊy nh÷ng chÊt th¶i nµy
®îc che phñ rÊt h¹n chÕ, vµ do ®ã trong mïa kh« , kh¶ n¨ng bôi ami¨ng do giã thæi cã
thÓ g©y ra nh÷ng mèi nguy h¹i ®¸ng kÓ nguy h¹i ®Õn søc kháe.
- ChÊt th¶i ( Theo LuËt BVMT) :
VËt chÊt ®îc lo¹i ra trong sinh ho¹t, tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, hoÆc tõ c¸c ho¹t ®éng kh¸c.
ChÊt th¶i cã thÓ ë d¹ng r¾n, d¹ng láng hoÆc ë d¹ng kh¸c;
- CTR: vËt chÊt ë d¹ng r¾n ®îc lo¹i ra tõ ho¹t ®éng sinh ho¹t, tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt
hoÆc c¸c ho¹t ®éng kh¸c.
- ChÊt th¶i r¾n ®« thÞ: ChÊt th¶i r¾n ph¸t sinh trong khu vùc ®« thÞ mµ ®« thÞ ph¶i cã tr¸ch
nhiÖm ph¶i thu gom vËn chuyÓn, xö lý vµ tiªu huû;
- ChÊt th¶i nguy h¹i: bao gåm c¸c lo¹i ho¸ chÊt, dÔ g©y ph¶n øng, ®éc h¹i, chÊt th¶i sinh
häc dÔ thèi r÷a, c¸c chÊt dÔ ch¸y, næ hoÆc c¸c chÊt th¶i phãng x¹, c¸c chÊt th¶i nhiÔm
khuÈn, l©y lan... cã nguy c¬ ®e do¹ tíi søc khoÎ ngêi, ®éng vËt vµ c©y cá.
9
C©u 14 : ChÊt th¶i nguy h¹i? chÊt th¶i kh«ng nguy h¹i? Nªu c¸c nguån ph¸t
sinh chÊt th¶i nguy h¹i? §Æc tÝnh c¬ b¶n cña chÊt th¶i nguy h¹i?
ChÊt th¶i nguy h¹i: bao gåm c¸c lo¹i ho¸ chÊt, dÔ g©y ph¶n øng, ®éc h¹i, chÊt
th¶i sinh häc dÔ thèi r÷a, c¸c chÊt dÔ ch¸y, næ hoÆc c¸c chÊt th¶i phãng x¹, c¸c chÊt
th¶i nhiÔm khuÈn, l©y lan... cã nguy c¬ ®e do¹ tíi søc khoÎ ngêi, ®éng vËt vµ c©y
cá.
Nguån ph¸t sinh: chñ yÕu tõ c¸c ho¹t ®éng y tÕ, c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp.
+ ChÊt th¶i y tÕ nguy h¹i : lµ chÊt th¶i cã chøa c¸c chÊt hoÆc hîp chÊt cã mmét
trong c¸c ®Æc tÝnh g©y nguy h¹i trùc tiÕp hoÆc t¬ng t¸c víi c¸c chÊt kh¸c g©y guy
h¹i tíi m«i trêng vµ søac khoÎ cña céng ®ång. Theo Qui chÕ qu¶n lý chÊt th¶i y
tÕ, c¸c lo¹i chÊt th¶i y tÕ nguy h¹i ®îc ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng chuyªn m«n
trong c¸c bÖnh viÖn, tr¹m x¸ vµ tr¹m y tÕ.
Nguån ph¸t sinh ra chÊt th¶i bÖnh viÖn bao gåm:
-C¸c lo¹i b«ng b¨ng, g¹c, nÑp dïng trong kh¸m bÖnh, ®iÒu trÞ, phÉu thuËt.
-C¸c lo¹i kim tiªm, èng tiªm
-C¸c chi thÓ c¾t bá, tæ chøc m« c¾t bá
-ChÊt th¶i sinh ho¹t tõ c¸c bÖnh nh©n
-C¸c chÊt th¶i cã chøa c¸c chÊt cã nång ®é cao sau ®©y: ch×, thuû ng©n, Cadmi,
Arsen, Xianua..
-C¸c chÊt th¶i phãng x¹ trong bÖnh viÖn
+C¸c chÊt th¶i nguy h¹i tõ c«ng nghiÖp: cã tÝnh ®éc h¹i cao, t¸c ®éng xÊu ®Õn
søc kháe, do ®ã, viÖc xö lý chóng ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p kü thuËt ®Ó h¹n chÕ t¸c
®éng ®éc h¹i ®ã.
+C¸c chÊt th¶i nguy h¹i tõ c¸c ho¹t ®éng n«ng nghiÖp: chñ yÕu lµ c¸c lo¹i ph©n
ho¸ häc, c¸c lo¹i thuèc b¶o vÖ thùc vËt,
ChÊt th¶i kh«ng nguy h¹i: lµ nh÷ng lo¹i chÊt th¶i kh«ng chøa c¸c chÊt vµ c¸c hîp
chÊt cã mét trong c¸c ®Æc tÝnh nguy h¹i trùc tiÕp hoÆc t¬ng t¸c thµnh phÇn
§Æc tÝnh c¬ b¶n cña chÊt th¶i nguy h¹i:
+ §éc: G©y ®éc h¹i hay tö vong khi th©m nhËp vµo c¬ thÓ qua tiªu ho¸, h« hÊp or
hÊp thô qua da.VD: kim lo¹i nÆng nh ch× , thuû ng©n, platin…mét vµi lo¹i thuèc
b¶o vÖ thùc vËt; chÊt « nhiÔm h÷u c¬ bÒn v÷ng nh sianua, fusan..
+ ¨n mßn: axÝt hoÆc kiÒm cã thÓ lµm tan thÞt cña c¬ thÓ ngêi vµ ¨n mßn kim
lo¹i.VD nh axit sunfuric, HF…
+ DÔ ch¸y: Cã thÓ g©y ch¸y trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh or bïng ch¸y cïng
lóc.VD x¨ng, dÇu th¶i, s¬n….
10
+ DÔ ph¶n øng : chÊt th¶i ph¶n øng kh«ng æn ®Þnh trong ®iÒu kiÖn bØnh thêng,
chóng cã thÓ g©y næ, khÝ bay h¬i ®éc.VD dinamit
C©u 15 :H·y nªu c¸c nguån ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n ®« thÞ ? Trong chÊt th¶I r¨n sinh
ho¹t cã chøa chÊt th¶i nguy h¹i kh«ng ? NÕu cã, chóng lµ nh÷ng chÊt g× ? (1,5 ®iÓm).
Nguån ph¸t sinh CTR ®« thÞ:
-Tõ c¸c khu d©n c ( chÊt th¶i sinh ho¹t): ChÊt th¶i thùc phÈm giÊy gç, thuû tinh, dÎ r¸c,
tro l¸ c©y.
-Tõ c¸c trung t©m dÞch vô th¬ng m¹i( chî, cöa hµng ¨n uèng, cöa tiÖm …):
-Tõ c¸c c«ng së, trêng häc , c«ng tr×nh c«ng céng( bÖnh viÖn, c¬ quan hµnh chÝnh): ChÊt
th¶i thùc phÈm giÊy gç, thuû tinh, dÎ r¸c, tro l¸ c©y.
a) Tõ dÞch vô giao th«ng nh bÕn xe, nhµ ga, s©n bay.
b) Tõ khu vui ch¬i( c«ng viªn, b·i t¾m): r¸c sinh ho¹t, l¸ c©y…
c) Tõ c¸c ho¹t ®éng c«ng nghiÖp: CTR c«ng nghiÖp, xØ bïn.
d) Tõ c¸c ho¹t ®éng x©y dùng ®« thÞ: g¹ch ngãi, xi m¨ng.
e) Tõ c¸c c«ng tr×nh H¹ tÇng kü thuËt kh¸c( Nhµ m¸y XL níc, XLNT): bïn th¶i(
sau xö lý côc bé)
Trong CTR sinh ho¹t cã chøa chÊt th¶i nguy h¹i. Chóng bao gåm:
- C¸c thµnh phÇn ni l«ng, bao b× b»ng chÊt dÎo: chiÕm 2,7-8,8%
- Thµnh phÇn pin( cã chøa thµnh phÇn ch× vµ thñy ng©n bªn trong) hay keo diÖt chuét:
chiÕm khèi lîng kh«ng ®¸ng kÓ nhng cã nguy c¬ g©y t¸c h¹i kh«ng nhá.
-C¸c chi tiÕt ®iÖn, ®iÖn tö th¶i ch÷a nh÷ng bé phËn nh pin, acqui th¶i ë d¹ng bÑp, vì
chiÕm 0,07-1,12%
- Tõ c¸c c¬ së dÞch vô: cÆn kim lo¹i, dÇu mì, giÊy giÎ cã thÊm dÇu mì, mùc in photocopy
vµ c¸c lo¹i vá hép.
QUẢN LÝ CHẤT THẢI RẮN:
C©u 16 : Khi nµo phµi x©y dng tr¹m trung chuyÓn CTR ®« thÞ?Vai trß cña tr¹m
trung chuyÓn trong hÖ thèng qu¶n lý cña chÊt th¶i r¾n ®« thÞ?
Khi kho¶ng c¸ch tõ n¬i ph¸t sinh ®Õn b·i ch«n lÊp > 30km th× ta sö dông tr¹m
trungchuyÓn. Cßn nÕu < 30km th× kh«ng cÇn tr¹m trung chuyÒn mµ chë th¾ng ®Õn khu
t¸ch, xö lý vµ t¸i chÕ.
Vai trß: Tèi u ho¸ qu¸ tr×nh vËn chuyÓn vµ chuyªn chë CTR, nÐn Ðp ®Ó gi¶m thÓ tÝch
chÊt th¶i( t¨ng khèi lîng chÊt th¶i r¾n cã thÓ ®îc vËn chuyÓn tíi c«ng tr×nh tiÕp theo
).VD: Tõ HN -> Nam s¬n lµ 55 km cÇn 1 h thu gom + 3 h ®i vÒ -> 8h lµm viÖc ®îc hai
ca c¨ng th¼ng vµ mÖt mái -> kÕt qu¶ lµ lµm gi¶m hiÖu suÊt chuyªn chë, mÊt an toµn ( ®i
ban ®ªm ) . Hiªn nay thµnh phè HN ®· dù ®Þnh xd TXL trung t©m t¹i x· §«ng Ng¹c _
huyÖn tõ liªm _ HN.
11
C©u 17 : Ph©n tÝch nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n trong qu¶n lý chÊt th¶i r¾n ë ViÖt nam?
(3,0 ®iÓm).
- Ph¶i thu gom vµ vËn chuyÓn hÕt toµn bé CTR.
- Ph¶i ®¶m b¶o xö lý cã hiÖu qu¶ theo nguån kinh phÝ nhá nhÊt.
- Ph¶i ®¶m b¶o søc kháe cho ®éi ngò nh÷ng ngêi l® trùc tiÕp tham gia viÖc XL- qu¶n
lý- thu gom CTR phï hîp víi kh¶ n¨ng kinh phÝ cña thµnh phè vµ nhµ níc.
- AD c¸c c«ng nghÖ vµ kü thuËt, c¸c trang thiÕt bÞ XLCT tiªn tiÕn phï hîp víi ®iÒu
kiÖn trong níc.
- §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ lao ®éng cã kiÕn thøc, kinh nghiÖm vµ cã tr¸ch
nhiÖm víi vÊn ®Ò m«i trêng cña nhµ níc.
- Phï hîp víi c¬ chÕ QL chung cña nhµ níc theo híng chÊp nhËn më cöa vµ c¹nh
tranh víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ.
+ C¸c thµnh phÇn t nh©n cã thÓ tæ chøc thu gom CTR t¹i chç( cung cÊp dv thu gom
s¬ cÊp) mang tÝnh chÊt thñ c«ng vµ XH.
+ Ho¹t ®éng thu gom vËn chuyÓn kh«ng mang tÝnh XH hãa. C¸c thµnh phÇn tham gia
lµ nhµ níc, c«ng ty t nh©n, cty liªn doanh, cty cæ phÇn.
+ XL chÊt th¶i- r¸c th¶i kh«ng mang tÝnh chÊt XH hãa, c¸c thµnh phÇn nhµ níc- t
nh©n tham gia ®¶m nh©n.
+ Ho¹t ®éng ch«n lÊp: t nh©n rÊt khã tham gia do ph¶i ®Æt mét kho¶n tiÒn lín ®Ó d¶m
b¶o sö dông ®Êt, ®¶m b¶o kü thuËt ®Ó tr¸nh rß rØ níc th¶i, khÝ, r¸c th¶i-> chñ yÕu lµ
nhµ níc ®¶m nhËn.
C©u 18 : Ph©n tÝch chøc n¨ng cña tõng hîp phÇn cña hÖ thèng qu¶n lý chÊt th¶i r¾n
®« thÞ? Khi nµo th× hÖ thèng qu¶n lý chÊt th¶i r¾n ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ ? ( 2,0
®iÓm).
Nguån ph¸t sinh chÊt th¶i (1)
Gom nhÆt, t¸ch vµ lu
gi÷ t¹i nguån (2)
Thu gom(3)
Trung chuyÓn
(4)
T¸ch, xö lý
vµ t¸i chÕ(5)
Ch«n lÊp
Tiªu huû cuèi
cïng(6)
12
1.nguån ph¸t sinh: SH tõ c¸c hé gia ®×nh, ho¹t ®éng sx, XD vµ sña ch÷a ®« thÞ, c¸c
CTCC( nhµ ga, s©n bay), bïn cÆn tõ c¸c MLTN, trung t©m th¬ng m¹i.
2. Thu gom s¬ cÊp: toµn bé h® thu gom tõ nguån ph¸t sinh-> ®iÓm thu gom nhá( ®iÓm
®æ r¸c)
3. Thu gom vËn chuyÓn( thu gom thø cÊp) : chñ yÕu thùc hiÖn cv thu gom vËn chuyÓn
CTR tõ ®iÓm nguån ph¸t sinh hoÆc ®iÓm tËp trung nhá tíi tr¹m trung chuyÓn trung
t©m, khu vùc XL t¸i chÕ hoÆc b·i ch«n lÊp.
Khi kho¶ng c¸ch tõ n¬i ph¸t sinh ®Õn b·i ch«n lÊp > 30km th× 3->4. C¸c trêng hîp
kh¸c th× tõ 3 cã thÓ tíi 5.
4. TR¹m trung chuyÓn trung t©m: thùc hiÖn chøc n¨ng tèi u ho¸ qu¸ tr×nh vËn
chuyÓn vµ chuyªn chë CTR, nÐn Ðp ®Ó gi¶m thÓ tÝch CT( t¨ng thÓ tÝch CTR cã thÓ
®îc vËn chuyÓn tíi CT tiÕp theo)
Hîp phÇn nµy chØ cã khi kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm ph¸t sinh -> BCL > 30km.
5. XL ( tr¹m XLCTR): cã thÓ lµ xö lý t¸i chÕ chÊt h÷u c¬-> ph©n vi sinh, XL chng
cÊt CT, t¸i chÕ c¸c vËt liÖu cã thÓ t¸i chÕ ®îc( nhùa, thuû tinh)
-> KÕt qu¶ lµ gi¶m lîng CTR ®a tíi BCL.
VËy TXL cã vai trß xö lý , t¸i chÕ tríc khi ®a tíi b·i ch«n lÊp.
6. Ch«n lÊp tiªu huû cuèi cïng:cã vai trß ch«n lÊp- lu tr÷( vÜnh cöu) c¸c CT ko cßn
kh¶ n¨ng t¸i chÕ.
C©u 19 :H·y tr×nh bµy c¸c hîp phÇn c¬ b¶n trong hÖ thèng qu¶n lý chÊt th¶i r¾n ®«
thÞ ? Ph©n tÝch chøc n¨ng cña tõng hîp phÇn ? ( 2,0 ®iÓm ).
1.nguån ph¸t sinh: SH tõ c¸c hé gia ®×nh, ho¹t ®éng sx, XD vµ sña ch÷a ®« thÞ, c¸c
CTCC( nhµ ga, s©n bay), bïn cÆn tõ c¸c MLTN, trung t©m th¬ng m¹i.
2. Thu gom s¬ cÊp: toµn bé h® thu gom tõ nguån ph¸t sinh-> ®iÓm thu gom nhá( ®iÓm
®æ r¸c)
3. Thu gom vËn chuyÓn( thu gom thø cÊp) : chñ yÕu thùc hiÖn cv thu gom vËn chuyÓn
CTR tõ ®iÓm nguån ph¸t sinh hoÆc ®iÓm tËp trung nhá tíi tr¹m trung chuyÓn trung
t©m, khu vùc XL t¸i chÕ hoÆc b·i ch«n lÊp.
Khi kho¶ng c¸ch tõ n¬i ph¸t sinh ®Õn b·i ch«n lÊp > 30km th× 3->4. C¸c trêng hîp
kh¸c th× tõ 3 cã thÓ tíi 5.
4. TR¹m trung chuyÓn trung t©m: thùc hiÖn chøc n¨ng tèi u ho¸ qu¸ tr×nh vËn
chuyÓn vµ chuyªn chë CTR, nÐn Ðp ®Ó gi¶m thÓ tÝch CT( t¨ng thÓ tÝch CTR cã thÓ
®îc vËn chuyÓn tíi CT tiÕp theo)
Hîp phÇn nµy chØ cã khi kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm ph¸t sinh -> BCL > 30km.
5. XL ( tr¹m XLCTR): cã thÓ lµ xö lý t¸i chÕ chÊt h÷u c¬-> ph©n vi sinh, XL chng
cÊt CT, t¸i chÕ c¸c vËt liÖu cã thÓ t¸i chÕ ®îc( nhùa, thuû tinh)
-> KÕt qu¶ lµ gi¶m lîng CTR ®a tíi BCL.
VËy TXL cã vai trß xö lý , t¸i chÕ tríc khi ®a tíi b·i ch«n lÊp.
6. Ch«n lÊp tiªu huû cuèi cïng:cã vai trß ch«n lÊp- lu tr÷( vÜnh cöu) c¸c CT ko cßn
kh¶ n¨ng t¸i chÕ.
13
C©u 20: Khi nµo ph¶i x©y dùng tr¹m trung chuyÓn chÊt th¶i r¾n ®« thÞ ? Vai trß cña
tr¹m trung chuyÓn trong hÖ thèng qu¶n lý chÊt th¶i r¾n ®« thÞ? ( 2,0 ®iÓm).
Khi kho¶ng c¸ch tõ n¬i ph¸t sinh ®Õn b·i ch«n lÊp > 30km th× ta sö dông tr¹m trung
chuyÓn. Cßn nÕu < 30km th× kh«ng cÇn tr¹m trung chuyÒn mµ trë th¾ng ®Õn khu t¸ch,
xö lý vµ t¸i chÕ.
Vai trß: Tèi u ho¸ qu¸ tr×nh vËn chuyÓn vµ chuyªn trë CTR, nÐn Ðp ®Ó gi¶m thÓ tÝch
chÊt th¶i( t¨ng khèi lîng chÊt th¶i r¾n cã thÓ ®îc vËn chuyÓn tíi c«ng tr×nh tiÕp
theo ).VD: Tõ HN -> Nam s¬n lµ 55 km cÇn 1 h thu gom + 3 h ®i vÒ -> 8h lµm viÖc
®îc hai ca c¨ng th¼ng vµ mÖt mái -> kÕt qu¶ lµ lµm gi¶m hiÖu suÊt chuyÓn trë, mÊt
an toµn ( ®i ban ®ªm ) . Hiªn nay thµnh phè HN ®· dù ®Þnh xd TXL trung t©m t¹i x·
§«ng Ng¹c _ huyÖn tõ liªm _ HN.
C©u 21 : Ph©n tÝch néi dung 3 cña chiÕn lîc quèc gia vÒ qu¶n lý CTR ë VN?
Néi dung 3 cña chiÕn lîc lµ : Thu gom vµ v©n chuyÓn (Thu gom thø cÊp)
Chñ yÕu thùc hiÖn cv thu gom vËn chuyÓn CTR tõ ®iÓm nguån ph¸t sinh hoÆc ®iÓm
tËp trung nhá tíi tr¹m trung chuyÓn trung t©m, khu vùc XL t¸i chÕ hoÆc b·i ch«n
lÊp.
Thu gom:
a) S¬ ®å ho¸ hÖ thèng thu gom
* S¬ ®å tr×nh tù vËn hµnh víi hÖ thèng xe thïng di ®éng:
+ KiÓu th«ng thêng
Tõ c¬
quan b¾t
®Çu hµnh
tr×nh lµm
viÖc
§iÓm
tËp
chung
VÒ
cq
kÕt
thóc
ca
lµm
viÖc
B·i ch«n lÊp, tr¹m trung chuyÓn, or xö
lý
Chë ®Çy thïng
Chë kh«ng ®Çy thïng
14
KiÓu thay thïng( thay ®æi vÞ trÝ thïng)
Tõ c¬
quan ®Õn
víi
thïng
kh«ng
b® hµnh
§iÓm tËp chung ( B·i ch«n
lÊp, tr¹m trung chuyÓn hoÆc
xö lý)
Xe víi thïng
kh«ng vÒ c¬
quan kÕt thóc
ca lµm viÖc
b) Tr×nh tù vËn hµnh víi hÖ thèng xe thïng cè ®Þnh
§iÓm tËp
trung
Xe chë kh«ng t¶i ®Õn hµnh tr×nh tiÕp theo hoÆc vÒ
c¬ quan kÕt thóc ca lµm viÖc
Ph©n tÝch hÖ thèng vËn chuyÓn:
- Qu¸ tr×nh v©n chuyÓn bao gåm thao t¸c c¬ b¶n lµ : bèc xÕp – chuyªn trë – c¸c
thao t¸c t¹i ®iÓm tËp trung – ho¹t ®éng ngoµi hµnh tr×nh.
15
+ Bèc xÕp: Thêi gian ®Ó bèc xÕp chÊt th¶i r¾n tõ thïng lªn xe ®îc tÝnh to¸n nh
sau:
Tb«cxÕp= T®Æt thïng kh«ng xuèng + TchuyÓn +Tbèc xÕp lªn xe
+ Chuyªn chë: Thëi gian chuyªn trë lµ thêi gian vËn chuyÓn CTR tõ c¸c vÞ trÝ ®Æt
c¸c thïng chøa CTR tíi ®iÓm tËp trung ( Tr¹m trung chuyÓn, tr¹m xö lý hoÆc b·i
ch«n lÊp).
Víi hÖ thèng xe thïng di ®éng(t¸ch rêi)
Tchuyªn trë= ttõ diÓm tËp kÕt - ®iÓm tËp chung + tb·i tËp chung-®iÓm tËp kÕt tiÕp theo
Víi hÖ thèng xe thïng cè ®Þnh:
Tchuyªn trë= ttõ diÓm cuèi cïng hµnh tr×nh-®iÓm tËp chung+ t®iÓm tËp chung-®iÓm ®Çu cña hµnh tr×nh míi
+ Thao t¸c t¹i b·i th¶i: Thêi gian thao t¸c t¹i b·i th¶i x¸c ®Þnh nh sau
Tb·i=tbèc dì + tchê ®îi
+ Thêi gian ho¹t ®éng ngoµi hµnh tr×nh: bao gåm thêi gian kh«ng hiÖu qu¶ ( thêi
gian v« Ých):
- thêi gian tÝnh to¸n ®Ó kiÓm tra ph¬ng tiÖn
- thêi gian ®i tõ c¬ quan tíi vÞ trÝ bèc xÕp ®Çu tiªn
- thêi gian kh¾c phôc do ngo¹i c¶nh g©y ra
- thêi gian b¶o dìng, söa ch÷a thiÕt bÞ
§©y lµ thêi gian b¾t buéc ph¶i chi phÝ. Ngoµi ra ho¹t ®éng ngoµi hµnh tr×nh cßn bao
gåm thêi gian kh«ng b¾t buéc:
- Thêi gian kÐo dµi khi ¨n uèng, nghØ ng¬i vµ thêi gian chê ®îi, nãi
truyÖn.
Th«ng thêng ®Ó tÝnh to¸n thêi gian nµy ngêi ta sö dông hÖ sè ngoµi hµnh tr×nh
W. HÖ sè ngoµi hµnh tr×nh W cã gi¸ trÞ dao ®éng tï 0.10-0.25.®a sè lÊy W = 0.15.
TRẠM TRUNG CHUYỂN:
C©u 22: Nªu vai trß cña tr¹m trung chuyÓn trong hÖ thèng qu¶n lý chÊt th¶i r¾n ®«
thÞ?
. Tr¹m trung chuyÓn trung t©m: thùc hiÖn chøc n¨ng tèi u ho¸ qu¸ tr×nh vËn chuyÓn vµ
chuyªn chë CTR, nÐn Ðp ®Ó gi¶m thÓ tÝch CT( t¨ng thÓ tÝch CTR cã thÓ ®îc vËn chuyÓn
tíi CT tiÕp theo)
Hîp phÇn nµy chØ cã khi kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm ph¸t sinh -> BCL > 30km.
C©u 23 : Khi nµo phµi x©y dng tr¹m trung chuyÓn CTR ®« thÞ?Vai trß cña tr¹m
trung chuyÓn trong hÖ thèng qu¶n lý cña chÊt th¶i r¾n ®« thÞ?
Khikho¶ng c¸ch tõ n¬i ph¸t sinh ®Õn b·i ch«n lÊp > 30km th× ta sö dông tr¹m trung
chuyÓn. Cßn nÕu < 30km th× kh«ng cÇn tr¹m trung chuyÒn mµ chë th¾ng ®Õn khu t¸ch, xö
lý vµ t¸i chÕ.
16
Vai trß: Tèi u ho¸ qu¸ tr×nh vËn chuyÓn vµ chuyªn chë CTR, nÐn Ðp ®Ó gi¶m thÓ tÝch
chÊt th¶i( t¨ng khèi lîng chÊt th¶i r¾n cã thÓ ®îc vËn chuyÓn tíi c«ng tr×nh tiÕp theo
).VD: Tõ HN -> Nam s¬n lµ 55 km cÇn 1 h thu gom + 3 h ®i vÒ -> 8h lµm viÖc ®îc hai
ca c¨ng th¼ng vµ mÖt mái -> kÕt qu¶ lµ lµm gi¶m hiÖu suÊt chuyªn chë, mÊt an toµn ( ®i
ban ®ªm ) . Hiªn nay thµnh phè HN ®· dù ®Þnh xd TXL trung t©m t¹i x· §«ng Ng¹c _
huyÖn tõ liªm _ HN.
SO CAP VA THU CAP:
C©u 24: ThÕ nµo lµ Ho¹t ®éng thu gom s¬ cÊp ( Thu gom t¹i chç ) ? Ho¹t ®éng thu
gom thø cÊp ( Thu gom vËn chuyÓn) ? So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a hai lo¹i
h×nh thu gom trªn? ( 2,5 ®iÓm).
thu gom s¬ cÊp lµ ho¹t ®éng thu gom tõ c¸c khu vùc ph¸t sinh ®Õn c¸c ®iÓm tËp trung(
®iÓm cÈu r¸c )
thu gom thø cÊp: lµ ho¹t ®éng thu gom ®îc tÝnh tõ c¸c ®iÓm trung chuyÓn tiÕp vÒ tr¹m
trung chuyÓn, khu xö lý hay b·i ch«n lÊp, tiªu hñy cuèi cïng.
Gièng nhau: thu gom s¬ cÊp vµ thø cÊp ®Òu thùc hiÖn thu gom chÊt th¶i r¾n.
kh¸c nhau:
-ph¹m vi ho¹t ®éng:
+víi thu gom s¬ cÊp ph¹m vi dÞch vô tu¬ng ®èi hÑp tõ 14km tõ nguån ph¸t sinh.
+ dÞch vô thu gom thø cÊp réng trªn toµn ®Þa bµn ®« thÞ
-ph¬ng thøc thu gom:
+Ho¹t ®éng thu gom s¬ cÊp: thñ c«ng, mang tÝnh linh ho¹t thÝch hîp víi hé d©n ®¬n lÎ ®Þa
®iÓm ë ngâ s©u, kh«ng thÝch hîp víi viÖc thu gom c¬ giíi.
+Ho¹t ®éng thu gom thø cÊp :thÝch hîp cho viÖc ¸p dông c¬ giíi
-HiÖu suÊt thu gom :
+s¬ cÊp: phô thuéc vµo nguån nh©n lùc vµ ®iÒu kiÖn t¹i chæ n¬i ph¸t sinh chÊt th¶i
+thø cÊp: cao phô thuéc nh¨ng lùc ph¬ng tiÖn xe cé
-VÒ mÆt x· héi
+ho¹t ®éng thu gom s¬ cÊp cã thÓ ph¸t huy tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn trong x· héi tham gia
vµo thu gom r¸c th¶i. tÝnh x· héi hãa cao
+ho¹t ®éng thø cÊc chØ c¸c ho¹t ®éng c«ng Ých liªn doanh, cæ phÇn kh«ng thÓ x· héi hãa
chØ cã thÓ t nh©n hãa cæ phÇn hãa
2. Ph©n tÝch: “ Sèng trong mét x· héi cã nhiÒu chÊt th¶i cã ý nghÜa g× ?”
3. Kh¸i niÖm vÒ composting trong c«ng nghÖ xö lý chÊt th¶i r¾n? Ph©n tÝch c¬ chÕ cña
qu¸ tr×nh ñ hiÕu khÝ ?
17
HỆ THÙNG XE:
C©u 25: Ph©n tÝch ho¹t ®éng cña hÖ xe thung cè ®Þnh?
Xe kh«ng tö
c¬ quan ®Õn
§iÓm tËp
trung
Xe ®· ®Çy thïng CTR
Xe chë kh«ng t¶i ®Õn hµnh tr×nh tiÕp theo or vÒ c¬ quan
kÕt thóc ca lµm viÖc.
-Ph©n tÝch hµnh tr×nh vËn chuyÓn: TËp trung chñ yÕu vµo thêi gian thùc hiÖn qtr vËn
chuyÓn( gåm 4 thao t¸c):
+ Bèc XÕp
+ Chuyªn chë
+ Thao t¸c t¹i tr¹m XL, b·i th¶i
+ Ho¹t ®éng ngoµi hµnh tr×nh
* Bèc xÕp:
+ Thêi gian bèc xÕp ®îc tÝnh tõ khi n©ng thïng lªn -> h¹ thïng xuèng( ®èi víi bèc xÕp
c¬ giíi vµ hÖ xe thïng cè ®Þnh ), kh«ng ®îc tÝnh lµ thêi gian n©ng thung lªn ®èi víi
thïng di ®éng.
+ Theo kinh nghiÖm, thêi gian bèc xÕp c¬ giíi ®èi víi HTXTC§ lµ 1->3 phót tuû thuéc
vµo diÖn tÝch ®îc n©ng lªn
+ Trêng hîp bèc xÕp thñ c«ng phô thuéc vµo n¨ng lùc xem lîng nh©n c«ng phôc vô.
* Chuyªn chë :
+ Lµ thêi gian vËn chuyÓn CTR tõ c¸c vÞ trÝ ®Æt c¸c thïng chøa CTR -> ®iÓm tËp trung (
Tr¹m trung chuyÓn, TXL, ch«n lÊp )
+ Víi hÖ xe thïng di ®éng : Tchuyªn chë= tö ®iÓm tËp kÕt -> TC tËp trung/ b·i CT/ TXL ->
®iÓm tËp kÕt tiÕp theo
+ Víi hÖ thèng xe thïng cè ®Þnh Tchuyªn chë= tö ®iÓm cuèi hµnh tr×nh -> trung chuyÓn tËp
trung/ BCL/TXL -> ®iÓm cuèi cña hµnh tr×nh míi.
* Thao t¸c t¹i b·i ch«n lÊp
§îc x¸c ®Þnh = thêi gian bèc dì + thêi gian chê ®îi
Tb·i= tth¸o dì + tchê ®îi
* Thêi gian ho¹t ®éng ngoµi hµnh tr×nh
+ Bao gåm:
-Thêi gian tÝnh to¸n, kiÓm tra ph¬ng tiÖn
-Thêi gian tõ c¬ quan -> vÞ trÝ bèc xÕp ®Çu tiªn
-Thêi gian kh¾c phôc do ngo¹i c¶nh g©y ra
18
-Thêi gian b¶o dìng söa ch÷a thiÕt bÞ
§©y lµ thêi gian b¾t buéc ph¶i chi phÝ . Ngoµi h® ngoµi hµnh tr×nh cßn bao gåm thêi gian
0 b¾t buéc, thêi gian kÐo dµi khi ¨n uèng nghØ ng¬i vµ thêi gian mäi ngêi nãi chuyÖn.
Th«ng thêng ®Ó xÐt ®Õn thêi gian nµy ngêi ta sö dông hÖ sè ngoµi hµnh tr×nh w, cã gi¸
trÞ dao ®éng tõ 0.1- 0.25 , ®a sè lÊy = 0.15
+ Thêi gian yªu cÇu cho mét chuyÕn xe
Tyc= ( Tbèc xÕp + Tb·i + a + bn)(w + 1)
Trong ®ã :
a:hÖ sè thùc nghiªm= 0.06h/chuyÕn
b:hÖ sè thùc nghiÖm =0.042h/
x.kho¶ng c¸ch vËn chuyÓn cho mét chuyÕn xe
* Chi phÝ cho ho¹t ®«ng thu gom
- ë c¸c níc pt, c¸c chi phÝ cho viÖc thu gom CTR ®îc trÝch tõ quÜ phóc lîi ®« thi ( Chi
phÝ c«ng céng thu tö ®ãng gãp cña c«ng ®«ng)
-ë c¸c níc ®ang pt vµ ë VN : chi phÝ nµy ®îc lÊy tö
+ Ng©n s¸ch quèc gia
19
- Xem thêm -
.PDF 
19 
1140 
71 
