LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành được khoá luận này, ngoài những nỗ lực của bản
thân, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến thầy giáo – TS Lê Việt Thủy,
người đã tận tâm và nhiệt tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi hoàn thành khoá
luận này.
Trong thời gian thực tập tại Công ty TNHH MTV Dược phẩm
Trung ương 1, tôi
đã nhận được sự giúp đỡ rất tận tình từ các nhân viên của công ty và
các cô chú, anh chị trong phòng Tài chính – Kế toán, những người đã
hướng dẫn và cung cấp cho tôi tài liệu cần thiết để hoàn thành khoá
luận. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến Ban lãnh đạo
Công ty TNHH MTV Dược phẩm Trung ương 1, các cô chú, anh chị
phòng Tài chính - Kế toán và các phòng ban khác của công ty.
Tôi xin gửi lời cảm ơn đến gia đình và bạn bè đã động viên, giúp
đỡ, tạo điều kiện cho tôi hoàn thành khoá luận này.
Hà Nội, ngày 22 tháng 11 năm 2011
Sinh
thực hiện
Hoàng Lê Vân
viên
DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
TNHH: Trách nhiệm hữu hạn
MTV: Một thành viên
BBGN: Biên bản giao nhận
HTTTKT: Hệ thống thông tin
CP: cổ phần
kế toán
CT: Chứng từ
KH: Khách hàng
ĐĐH: Đơn đặt hàng
KSNB: Kiểm soát nội bộ
ĐH: Đơn hàng
LBH: Lệnh bán hàng
ĐHĐ: Đại hội đồng
NKBH: Nhật ký bán hàng
DL: Dữ liệu
PGĐ: Phó giám đốc
GGH: Giấy giao hàng
PXK: Phiếu xuất kho
GLP (Good Laboratory
SXKD: Sản xuất kinh doanh
Practice): Thực hành kiểm
TBYT: Thiết bị y tế
nghiệm thuốc tốt.
TT: Tập tin
GMP (Good Manufacturing
UBND: Ủy ban nhân dân
Practice): Thực hành sản xuất
WHO (World Health
thuốc tốt.
Organization): Tổ chức y tế thế
GSP (Good Storage Practice):
giới
Thực hành tốt bảo quản thuốc
WTO (World Trade
HĐ: Hoá đơn
Organization): Tổ chức Thương
HĐBH: Hóa đơn bán hàng
mại Thế giới.
HĐQT: Hội đồng quản trị
HTK: Hàng tồn kho
HTL: Hàng trả lại
HTTT: Hệ thống thông tin
MỤC LỤC
PHẦN I. TÓM TẮT ĐỀ TÀI
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................... 1
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ....................................................... 1
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ............................................... 2
3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ............................................ 2
4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU .................................................. 2
5. TỔNG QUAN VỀ CẤU TRÚC KHÓA LUẬN ................. 3
6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................... 3
PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........ 5
Chương 1 : KHÁI QUÁT VỀ CHU TRÌNH DOANH THU
TẠI DOANH NGHIỆP .................................................................... 5
1.1. TÓM TẮT CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC .......................... 5
1.2. KHÁI QUÁT VỀ HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN ... 5
1.2.1. Hệ thống thông tin (HTTT) trong doanh nghiệp .......... 5
1.2.1.1. Hệ thống là gì? ............................................................ 5
1.2.1.2. Hệ thống thông tin ...................................................... 6
1.2.2. Hệ thống thông tin kế toán (HTTTKT) ......................... 7
1.3. DOANH THU, CHU TRÌNH DOANH THU VÀ HỆ
THỐNG CHỨNG TỪ SỬ DỤNG TRONG CHU TRÌNH
DOANH THU ............................................................................... 8
1.3.1. Doanh thu ........................................................................ 8
1.3.1.1. Khái niệm ................................................................... 8
1.3.1.2. Điều kiện ghi nhận ...................................................... 8
1.3.2. Chu trình doanh thu ....................................................... 9
1.3.2.1. Khái niệm ................................................................. 10
1.3.2.2. Mục đích của chu trình ............................................. 10
1.3.3. Hệ thống chứng từ sử dụng trong chu trình doanh thu
................................................................................................... 11
1.4. CÁC HOẠT ĐỘNG KINH TẾ TRONG CHU TRÌNH
DOANH THU ............................................................................. 15
1.4.1. Quy trình nhận và xử lý đơn đặt hàng ......................... 15
1.4.1.1. Nhận và xử lý đơn đặt hàng ...................................... 15
1.4.1.2. Xét duyệt hạn mức tín dụng ...................................... 16
1.4.1.3. Kiểm tra hàng tồn kho .............................................. 17
1.4.1.4. Xuất kho và giao hàng cho khách ............................. 18
1.4.1.4.1. Xuất kho hàng hoá .............................................. 18
1.4.1.4.2. Giao hàng cho khách .......................................... 18
1.4.2. Quy trình lập hoá đơn, ghi nhận công nợ và thanh toán
................................................................................................... 20
1.4.2.1. Lập và kiểm tra hoá đơn ........................................... 20
1.4.2.2. Ghi nhận công nợ phải thu khách hàng ..................... 21
1.4.2.3. Khách hàng thanh toán .............................................. 21
1.4.3. Xử lý hàng bán bị trả lại, giảm giá hàng bán và xoá nợ
phải thu .................................................................................... 28
1.4.3.1. Xử lý hàng bán bị trả lại, giảm giá hàng bán ............. 28
1.4.3.2. Xử lý việc xoá nợ phải thu ........................................ 29
1.5. HỆ THỐNG SỔ VÀ CÁC BÁO CÁO THƯỜNG SỬ DỤNG
...................................................................................................... 33
1.5.1. Các loại sổ thường sử dụng .......................................... 33
1.5.2. Các báo cáo kế toán ...................................................... 33
1.6. CÁC HOẠT ĐỘNG KSNB ĐỐI VỚI CHU TRÌNH
DOANH THU ............................................................................. 33
1.6.1. Khá i niêm
̣ và vai trò củ a KSNB................................... 33
1.6.1.1. Khá i niê ̣m.................................................................. 33
1.6.1.2. Vai trò của KSNB ..................................................... 34
1.6.2. Các hoạt động KSNB đối với chu trình doanh thu ..... 35
1.6.2.1. Kiểm soát chung ....................................................... 35
1.6.2.2. Kiểm soát quá trình xử lí thông tin và các nghiệp vụ 36
1.6.2.2.1. Kiểm soát xử lý các nghiệp vụ kinh tế ................ 36
1.6.2.2.2. Kiểm soát ứng dụng trong chu trình doanh thu ... 40
1.6.2.3. Kiểm tra độc lập việc thực hiện ................................ 43
1.6.2.4. Phân tích, rà soát và xem xét lại việc thực hiện ........ 43
Chương II : CHU TRÌNH DOANH THU TẠI CÔNG TY
TNHH MTV DƯỢC PHẨM TRUNG ƯƠNG 1 ...........................45
2.1. TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH MTV DƯỢC PHẨM
TRUNG ƯƠNG 1. ...................................................................... 45
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển .................................. 45
2.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý tại công ty .................. 48
2.1.2.1. Sơ đồ tổ chức ............................................................ 48
2.1.2.2. Chức năng của từng phòng, ban ................................ 49
2.1.3. Cơ cấu tổ chức phòng kế toán ....................................... 51
2.1.3.1. Cơ cấu tổ chức .......................................................... 51
2.1.3.2. Chức năng của các phần hành ................................... 52
2.1.4. Tổ chức hệ thống kế toán .............................................. 54
2.1.4.1. Hình thức kế toán ...................................................... 54
2.1.4.2. Hệ thống tài khoản áp dụng tại Công ty .................... 55
2.1.4.3. Hệ thống sổ và báo cáo thường sử dụng ................... 57
2.1.4.3.1. Các loại sổ thường sử dụng ................................. 57
2.1.4.3.2. Các báo cáo kế toán ............................................. 58
2.2. CHU TRÌNH DOANH THU TẠI CÔNG TY TNHH MTV
DƯỢC PHẨM TRUNG ƯƠNG 1 ............................................. 58
2.2.1. Các hoạt động trong chu trình doanh thu tại Công ty
TNHH MTV Dược phẩm Trung ương 1 ............................... 58
2.2.1.1. Quy trình nhận và xử lý đơn đặt hàng ....................... 59
2.2.1.1.1. Nhận và xử lý đơn đặt hàng ................................ 59
2.2.1.1.2. Xét duyệt hạn mức tín dụng ............................... 60
2.2.1.1.3. Kiểm tra hàng tồn kho ........................................ 61
2.2.1.1.4. Lập và kiểm tra hoá đơn ..................................... 62
2.2.1.2. Quy trình xuất kho, giao hàng, ghi nhận công nợ và
theo dõi thanh toán ................................................................ 65
2.2.1.2.1. Xuất kho và giao hàng ........................................ 65
2.2.1.2.2. Ghi nhận công nợ phải thu khách hàng ............... 66
2.2.1.2.3. Thanh toán của khách hàng ................................ 66
2.2.1.3. Xử lý hàng bán bị trả lại và giảm giá hàng bán .......... 73
2.3. CÁC HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT ĐỐI VỚI CHU
TRÌNH DOANH THU TẠI CÔNG TY TMHH MTV DƯỢC
PHẨM TRUNG ƯƠNG 1.......................................................... 77
2.3.1. Đối với các hoạt động xử lý thủ công ........................... 77
2.3.1.1. Kiểm tra đối với hoạt động nhận và xử lý đơn đặt hàng
77
2.3.1.2. Kiểm tra đối với hoá đơn bán hàng ........................... 77
2.3.1.3. Kiểm tra đối với hoạt động xuất kho và giao hàng .... 78
2.3.1.4. Kiểm tra đối với hoạt động thanh toán của khách hàng
............................................................................................... 78
2.3.2. Đối với hệ thống kế toán máy ....................................... 79
2.3.2.1. Kiểm soát nhập liệu ................................................... 79
2.3.1.2. Kiểm soát xử lý ......................................................... 80
Chương III :MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN
CHU TRÌNH DOANH THU TẠI CÔNG TY TNHH MTV DƯỢC
PHẨM TRUNG ƯƠNG 1 ...............................................................82
3.1. NHẬN XÉT ........................................................................... 82
3.1.1. Nhận xét về tổ chức công tác kế toán ............................ 82
3.1.1.1. Về bộ máy kế toán .................................................... 82
3.1.1.2. Về quá trình lập và luân chuyển chứng từ ................. 84
3.1.1.3. Về phần mềm kế toán ............................................... 86
3.1.2. Nhận xét về hệ thống KSNB ......................................... 87
3.1.3. Nhận xét và hoạt động kiểm soát đối với chu trình
doanh thu ................................................................................. 89
3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP ......................................................... 90
3.2.1. Về bộ máy kế toán và phân quyền trong bộ máy kế toán
................................................................................................... 90
3.2.2. Về quá trình lập và luân chuyển chứng từ .................. 91
3.2.3. Về phần mềm kế toán đang sử dụng ............................ 91
3.2.4. Về các hoạt động kiểm soát đối với chu trình doanh thu
................................................................................................... 92
3.2.4.1. Kiểm soát đối với việc xử lý đơn đặt hàng ................ 92
3.2.4.2. Kiểm soát đối với việc xét duyệt bán chịu ................ 93
3.2.4.3. Kiểm soát đối với việc lập và kiểm tra hoá đơn ......... 93
3.2.4.4. Kiểm soát đối với việc xuất kho hàng hoá ................ 94
3.2.4.5. Kiểm soát đối với việc giao hàng cho khách ............. 94
3.2.4.6. Kiểm soát việc thu nợ, nhận tiền thanh toán từ khách
hàng ....................................................................................... 95
PHẦN III: KẾT LUẬN ..........................................................97
3.1. KẾT LUẬN ........................................................................... 97
3.2. KIẾN NGHỊ .......................................................................... 98
3.3. HƯỚNG MỞ RỘNG ĐỀ TÀI ...........................................100
PHẦN I. TÓM TẮT ĐỀ TÀI
Khoá luận có 3 phần:
Phần I: ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong phần này tác giả trình bày về tính cấp thiết của đề tài, mục
đích nghiên cứu, đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu, tổng
quan về cấu trúc và các phương pháp đã sử dụng để thực hiện đề tài.
Phần II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Phần này tác giả đã trình bày về nội dung và các kết quả đã đạt
được qua sự nghiên cứu đề tài, cụ thể được phân chia ra các chương
như sau:
Gồm 3 chương:
Chương I: Khái quát về chu trình doanh thu tại doanh nghiệp
Trong chương này, khái quát về hệ thống thông tin kế toán, chu
trình doanh thu và hoạt động kiểm soát nội bộ đối với chu trình doanh
thu. Cụ thể, trong chu trình doanh thu, tác giả đã trình bày về chu trình
bán hàng trả chậm.
Chương II: Chu trình doanh thu tại Công ty TNHH MTV Dược
phẩm Trung
ương 1.
Chương II là phần thực trạng, khái quát, mô tả lại các kết quả
nghiên cứu thực tế tại Công ty TNHH MTV Dược phẩm Trung ương
1. Trong phần này, ngoài việc giới thiệu chung, người viết đã mô tả lại
chu trình doanh thu đối với phương thức bán hàng trả chậm tại công
ty. Bên cạnh đó là sự mô tả lại các hoạt động kiểm soát đối với chu
trình doanh thu thực tế tại công ty.
Chương III: Một số kiến nghị, giải pháp nhằm hoàn thiện chu
trình doanh thu cho Công ty TNHH MTV Dược phẩm Trung ương 1.
Trong chương này, tác giả đã đưa ra các nhận xét về tổ chức công
tác kế toán, hệ thống kiểm soát nội bộ và các hoạt động kiểm soát đối
với chu trình doanh thu tại công ty. Thông qua đó, tác giả đưa ra các
giải pháp nhằm khắc phục những tồn tại vướng mắc mà tại công ty
đang gặp phải.
Phần III: KẾT LUẬN
Trong phần này tác giả tổng kết lại vấn đề, đưa ra những kiến nghị
nhằm hoàn thiện chu trình doanh thu. Phần này cũng nêu rõ các hướng
mà đề tài có thể mở rộng, tiếp tục nghiên cứu.
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong giai đoạn hiện nay, Việt Nam chúng ta đã từng bước hội
nhập với kinh tế quốc tế, minh chứng hùng hồn nhất là chúng ta đã trở
thành thành viên của tổ chức kinh tế thế giới WTO, tất cả những điều
đó đã đưa các doanh nghiệp đứng trước thời cơ và thách thức rất lớn.
Các doanh nghiệp của chúng ta có cơ hội để hội nhập, phát triển thị
phần. Bên cạnh đó thì áp lực cạnh tranh từ phía các doanh nghiệp từ
bên ngoài, nhất là mặt hàng dược phẩm và thiết bị y tế lại càng đặt
trong áp lực cao hơn do ý thức của người dân luôn cho rằng “hàng
ngoại” luôn tốt hơn “hàng nội”. Để có thể khẳng định được mình, các
công ty trước hết phải hoàn thiện bản thân mình về mọi mặt, chất
lượng sản phẩm phải đảm bảo thì mới có thể đứng vững trên thị
trường.
Chu trình doanh thu cùng với chu trình chi phí, chu trình sản xuất,
chu trình nhân sự và chu trình tài chính tạo nên một chuỗi các sự kiện
cùng liên quan đến nội dung của một quá trình sản xuất kinh doanh
mà người ta gọi là chu trình kinh doanh. Như vậy chúng ta thấy rằng
chu trình doanh thu là một mắt xích quan trọng, không thể thiếu trong
chu trình kinh doanh của bất cứ một doanh nghiệp nào. Chu trình
doanh thu bao gồm các nghiệp vụ kinh tế liên quan đến việc tạo ra
doanh thu của doanh nghiệp và thanh toán của khách hàng.
Với xu thế tin học hoá trong mọi lĩnh vực của thế giới ngày nay,
chu trình doanh thu trong mọi doanh nghiệp cũng không nằm ngoài
Sinh viên thực hiện: Hoàng Lê Vân
TCDN20.17
1
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
tầm ảnh hưởng mạnh mẽ đó. Và việc áp dụng công nghệ thông tin vào
chu trình cũng là một điều tất yếu. Việc hoàn thiện chu trình doanh
thu là rất cần thiết, đặc biệt hơn hoàn thiện nó trong điều kiện tin học
hoá là một nhiệm vụ cấp bách đặt ra cho mọi doanh nghiệp.
So với thế giới, hoàn thiện chu trình doanh thu trong điều kiện tin
học hoá có thể là một mảng đề tài cũ. Tuy nhiên, tại Việt Nam nói
chung và Hà Nội nói riêng thì đây là một mảng đề tài còn khá mới mẻ,
đang là một “vùng trống” để chúng ta có thể nghiên cứu kỹ về nó.
Trong thời gian thực tập tại Công ty TNHH MTV Dược phẩm
Trung ương 1, tôi đã nghiên cứu về chu trình doanh thu tại đây và
chọn mảng hoạt động này làm luận văn tốt nghiệp với tên đề tài là
“Hoàn thiện chu trình doanh thu tại Công ty TNHH MTV Dược
phẩm Trung ương 1”.
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- Khái quát về hệ thống thông tin kế toán, chu trình doanh thu;
- Tìm hiểu chu trình doanh thu khi áp dụng công nghệ thông tin
tại Công ty TNHH MTV Dược phẩm Trung ương 1
- Đề xuất một số ý kiến góp hoàn thiện chu trình doanh thu tại
đơn vị.
3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Chu trình doanh thu, các chứng từ, sổ sách, các báo cáo kế toán có
liên quan đến chu trình doanh thu tại Công ty TNHH MTV Dược
phẩm Trung ương 1.
4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Sinh viên thực hiện: Hoàng Lê Vân
TCDN20.17
2
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
Nghiên cứu chu trình doanh thu cho các loại hàng hóa là dược
phẩm và thiết bị y tế với phương thức bán hàng trả chậm cho các
khách hàng trong nước.
Đề tài sử dụng các số liệu có liên quan tại công ty từ năm 2008
đến năm 2010.
5. TỔNG QUAN VỀ CẤU TRÚC KHÓA LUẬN
Khoá luận có 3 phần:
Phần I: ĐẶT VẤN ĐỀ
Phần I: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Gồm 3 chương:
Chương I: Cơ sở lý luận về chu trình doanh thu
Chương II: Chu trình doanh thu tại Công ty TNHH MTV Dược
phẩm Trung ương 1.
Chương III: Một số kiến nghị, giải pháp nhằm hoàn thiện chu
trình doanh thu cho Công ty TNHH MTV Dược phẩm
Trung ương 1
Phần III: KẾT LUẬN
6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: nghiên cứu các tài liệu thu
thập được trong quá trình thực tập tại đơn vị, tài liệu về cơ cấu tổ
chức, các quy định của ngành dược, tài liệu hướng dẫn sử dụng kế
toán máy và các tài liệu làm cơ sở lý luận cho đề tài.
- Phương pháp quan sát, phỏng vấn: quan sát công việc hằng
ngày của các nhân viên kế toán tại công ty, tiến hành phỏng vấn các
Sinh viên thực hiện: Hoàng Lê Vân
TCDN20.17
3
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
nhân viên phòng kinh doanh, nhân viên kế toán về những vấn đề liên
quan về chu trình doanh thu, công tác kế toán tại công ty.
- Phương pháp so sánh: trên cơ sở các tài liệu đã nghiên cứu, qua
sự quan sát, tổng hợp, so sánh những điểm giống và khác nhau giữa
kiến thức đã học, những vấn đề trên lý thuyết so với thực tế tại công
ty.
Sinh viên thực hiện: Hoàng Lê Vân
TCDN20.17
4
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Chương 1
KHÁI QUÁT VỀ CHU TRÌNH DOANH THU TẠI DOANH
NGHIỆP
1.1. TÓM TẮT CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC
Trong những năm gần đây đã có một số công trình nghiên cứu về
“Kiểm soát nội bộ đối với chu trình doanh thu”, “Tổ chức và luân
chuyển chứng từ trong chu trình doanh thu”, “Chu trình doanh thu tại
các doanh nghiệp”. Tuy nhiên, những nghiên cứu này chỉ đơn thuần
dừng lại ở một mảng nhất định như: chỉ đi sâu nghiên cứu về hệ thống
kiểm soát nội bộ đối với chu trình doanh thu hoặc tổ chức luân chuyển
chứng từ…, chưa thực sự đi sâu vào việc đưa ra giải pháp nhằm hoàn
thiện chu trình. Bên cạnh đó, các đề tài này nghiên cứu chủ yếu là việc
thực hiện chu trình bằng thủ công, chưa ứng dụng công nghệ thông tin
vào xử lý các nghiệp vụ. Trong khoá luận này, ngoài việc mô tả chu
trình doanh thu trong điều kiện tin học hoá, tác giả sẽ đưa ra các giải
pháp nhằm hoàn thiện chu trình.
1.2. KHÁI QUÁT VỀ HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN
1.2.1. Hệ thống thông tin (HTTT) trong doanh nghiệp
1.2.1.1. Hệ thống là gì?
Trong đời sống hàng ngày, chúng ta sử dụng rất nhiều thuật ngữ
hệ thống. Vậy hệ thống là gì? “Hệ thống là một tập hợp các thành
phần phối hợp với nhau để cùng thực hiện một mục tiêu nào đó” .
Sinh viên thực hiện: Hoàng Lê Vân
TCDN20.17
5
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
Theo lý thuyết về hệ thống thì một hệ thống bất kỳ đều có ba đặc
điểm đó là:
- Có các thành phần, bộ phận hoặc đặc điểm hữu hình
- Cách thức hay phương thức xử lý
- Mục tiêu của hệ thống
Và cũng theo lý thuyết hệ thống, có nhiều loại hệ thống khác
nhau, trong đó có hệ thống đóng, hệ thống đóng có quan hệ, hệ thống
mở và hệ thống kiểm soát phản hồi. Lý thuyết này cũng chỉ ra rằng:
“Một hệ thống có thể kết hợp pha trộn các kiểu hệ thống trên”.
1.2.1.2. Hệ thống thông tin
“HTTT là một hệ thống nhân tạo thường gồm một tập hợp các cấu
thành chạy trên máy tính và làm bằng tay được tích hợp lại và được
thiết lập để thu thập dữ liệu, cho cất trữ và thao tác dữ liệu này rồi
cung cấp thông tin kết xuất cho người sử dụng” .
Như vậy chúng ta có thể khái quát được rằng, một hệ thống thông
tin sẽ bao gồm việc thu thập và nhập liệu các dữ liệu, sau đó xử lý và
lưu trữ, kết xuất ra những thông tin cần thiết cho người sử dụng.
Trong một doanh nghiệp, để có thể ra các quyết định và hành
động thì cần rất nhiều thông tin và những thông tin này phải phù hợp.
Vì vậy, hệ thống thông tin có ý nghĩa sống còn với các doanh nghiệp.
Với các nhu cầu thông tin trong doanh nghiệp khác nhau để ra
quyết định, người ta chia HTTT thành các loại hệ thống là:
- Các hệ thống xử lý nghiệp vụ
- HTTT quản lý
Sinh viên thực hiện: Hoàng Lê Vân
TCDN20.17
6
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
- HTTT hỗ trợ quyết định
- HTTT chỉ đạo
- Hệ thống chuyên gia
Việc phân chia HTTT trong doanh nghiệp như vậy giúp cho việc
cung cấp thông tin của từng bộ phận cụ thể hơn và nó sẽ giúp cho việc
ra quyết định chính xác hơn.
1.2.2. Hệ thống thông tin kế toán (HTTTKT)
HTTTKT là hệ thống con của HTTT Quản lý, nó là một thành
phần quan trọng trong việc cung cấp thông tin cho các cấp độ ra quyết
định.
HTTTKT là hệ thống cung cấp thông tin xử lý nghiệp vụ tài chính
và các thông tin liên quan tới việc phân tích, lập kế hoạch .
Trong doanh nghiệp, tuỳ vào đối tượng sử dụng các thông tin về
doanh nghiệp thuộc bên trong doanh nghiệp, HTTTKT bao gồm:
- HTTT kế toán tài chính: hệ thống này cung cấp các thông tin tài
chính chủ yếu cho các đối tượng bên ngoài. Những thông tin tài chính
này được ghi nhận, xử lý theo các quy định, chế độ, các nguyên tắc,
chuẩn mực kế toán hiện hành. HTTT kế toán tài chính còn gọi là hệ
thống xử lý nghiệp vụ.
- HTTT kế toán quản trị: hệ thống này cung cấp các thông tin
nhằm mục đích quản trị trong nội bộ doanh nghiệp để dự báo các sự
kiện sẽ xảy ra và dự đoán các ảnh hưởng tài chính của chúng đối với
doanh nghiệp cũng như quản trị thực hiện mục tiêu tài chính của đơn
vị .
Sinh viên thực hiện: Hoàng Lê Vân
TCDN20.17
7
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
Tuy hai HTTT này cung cấp thông tin cho những nhóm đối tượng
khác nhau nhưng đều liên quan đến vấn đề tài chính của đơn vị như
tình hình sử dụng tài sản, quản lý nguồn vốn và các hoạt động của
doanh nghiệp. Như vậy, giữa hai hệ thống này sẽ có phần “giao nhau”
và phần chung này sẽ cung cấp thông tin đáp ứng yêu cầu quản lý
doanh nghiệp và các chính sách, chế độ, chuẩn mực kế toán nhà nước
ban hành.
1.3. DOANH THU, CHU TRÌNH DOANH THU VÀ HỆ
THỐNG CHỨNG TỪ SỬ DỤNG TRONG CHU TRÌNH DOANH
THU
1.3.1. Doanh thu
1.3.1.1. Khái niệm
“Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu
được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh
doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở
hữu” .
1.3.1.2. Điều kiện ghi nhận
Trong chuẩ n mực số 14, điề u kiê ̣n ghi nhâ ̣n củ a doanh thu bá n
hà ng và cung cấ p dich
̣ vu ̣, doanh thu từ tiề n lãi, tiề n bả n quyề n, cổ tứ c
và lơ ̣i nhuâ ̣n đươ ̣c chia và cá c khoả n thu nhâ ̣p khá cđươ ̣c đề câ ̣p chi
tiế t. Trong pha ̣m vi nghiên cứ u củ a khó a luâ ̣n nà y, chú ng tôi chı̉ đề
câ ̣p đế n doanh thu bá n hà ngvà cung cấ p dich
̣ vu ̣.
a) Doanh thu bán hàng và cung cấ p dich
̣ vu ̣ được ghi nhận khi
đồng thời thỏa mãn tất cả năm (5) điều kiện sau:
Sinh viên thực hiện: Hoàng Lê Vân
TCDN20.17
8
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn
liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người
mua;
Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa
như người sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa;
Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn;
Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ
giao dịch bán hàng;
Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
b) Doanh thu của giao dịch về cung cấp dịch vụ được ghi nhận khi
kết quả của giao dịch đó được xác định một cách đáng tin cậy. Trường
hợp giao dịch về cung cấp dịch vụ liên quan đến nhiều kỳ thì doanh
thu được ghi nhận trong kỳ theo kết quả phần công việc đã hoàn thành
vào ngày lập Bảng Cân đối kế toán của kỳ đó. Kết quả của giao dịch
cung cấp dịch vụ được xác định khi thỏa mãn tất cả bốn (4) điều kiện
sau:
Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn;
Có khả năng thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch cung cấp
dịch vụ đó;
Xác định được phần công việc đã hoàn thành vào ngày lập
Bảng Cân đối kế toán;
Xác định được chi phí phát sinh cho giao dịch và chi phí để
hoàn thành giao dịch cung cấp dịch vụ đó.
1.3.2. Chu trình doanh thu
Sinh viên thực hiện: Hoàng Lê Vân
TCDN20.17
9
Khóa luận tốt nghiệp
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
1.3.2.1. Khái niệm
Chu trình doanh thu bao gồm các nghiệp vụ kinh tế ghi nhận
những sự kiện phát sinh liên quan đến việc tạo doanh thu và thanh
toán công nợ khách hàng. Có hai quy trình chính của chu trình doanh
thu đó là: quy trình nhận và xử lý đơn đặt hàng; quy trình lập hoá đơn,
ghi nhận công nợ và thanh toán.
Đối với phương thức bán hàng thu tiền ngay, các sự kiện kinh tế
xảy ra ngắn nên hệ thống kế toán ghi chép các sự kiện kinh tế trong
cùng một nghiệp vụ kế toán.
Trong trường hợp bán hàng trả chậm, mỗi sự kiện kinh tế tạo ra
một nghiệp vụ kế toán tại một thời điểm khác nhau.
Trong khuôn khổ của khoá luận, chúng tôi trình bày các hoạt động
kinh tế trong chu trình doanh thu với trường hợp bán hàng trả chậm,
để làm rõ hơn các hoạt động kinh tế trong mỗi quy trình.
1.3.2.2. Mục đích của chu trình
Mục đích chủ yếu của chu trình doanh thu là tạo sự thuận tiện
cho việc trao đổi hàng hoá hay dịch vụ với khách hàng để thu tiền.
Những mục tiêu chính của mục đích này là:
1) Ghi nhận các đơn đặt hàng kịp thời và chính xác.
2) Xác định các khách hàng đáng được hưởng tín dụng
3) Giao hàng hay cung cấp dịch vụ đúng ngày thoả thuận.
4) Xuất hoá đơn về sản phẩm, dịch vụ một cách chính xác và
đúng thời hạn.
5) Ghi nhận và phân loại hoá đơn tiền mặt kịp thời và chính xác.
Sinh viên thực hiện: Hoàng Lê Vân
TCDN20.17
10
- Xem thêm -