Tài liệu Tìm hiểu về du lịch lễ hội tại đồ sơn để phục vụ khai thác phát triển du lịch

T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch .. Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -1 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o tr-êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng ------------------------------- ISO 9001-2000 Khãa luËn tèt nghiÖp ngµnh: v¨n ho¸ du lÞch Sinh viªn :Bïi ThÞ DiÔm Ng-êi h-íng dÉn: TS. NguyÔn Ngäc Kh¸nh H¶i phßng - 2009 Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -2 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o tr-êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng ----------------------------------- t×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i ®å s¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch khãa luËn tèt nghiÖp ®¹i häc hÖ chÝnh quy ngµnh:V¨n ho¸ du lÞch Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Ng-êi h-íng dÉn: TS. NguyÔn Ngäc Kh¸nh H¶i phßng - 2009 Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -3 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o tr-êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng -------------------------------------- NhiÖm vô ®Ò tµi tèt nghiÖp Sinh viªn: Bïi ThÞ DiÔm M· sinh viªn: 090332 Líp: . VH902 .Ngµnh:.V¨n ho¸ du lÞch Tªn ®Ò tµi: T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -4 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch NhiÖm vô ®Ò tµi 1. Néi dung vµ c¸c yªu cÇu cÇn gi¶i quyÕt trong nhiÖm vô ®Ò tµi tèt nghiÖp (vÒ lý luËn, thùc tiÔn, c¸c sè liÖu…). …………………………………………...............................…….............………….…………..…… ….. ………………………………………………….............…...............................……..…….………… ….. ………………………………………………..............…………………….................................…… ….. ………………………………………………..............………………….................................……… ….. …………………………………………….............……………………….................................…… ….. ……………………………………………..............…………………………................................… ….. ………………………………………..............……………………....................................………… ….. …………………………………….............…………………………………................................…… .. …………………………………………...............................…….............………….…………..…… ….. ………………………………………………….............…...............................……..…….………… ….. ………………………………………………..............…………………….................................…… ….. ………………………………………………..............………………….................................……… ….. …………………………………………….............……………………….................................…… ….. ……………………………………………..............…………………………................................… ….. ………………………………………..............……………………....................................………… ….. Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -5 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch …………………………………….............…………………………………................................…… .. 2. C¸c tµi liÖu, sè liÖu cÇn thiÕt:…………………………......………….…………..……….. ………………………………………………….............…...............................……..…….………… ….. ………………………………………………..............…………………….................................…… ….. ………………………………………………..............………………….................................……… ….. …………………………………………….............……………………….................................…… ….. ……………………………………………..............…………………………................................… ….. ………………………………………..............……………………....................................………… ….. …………………………………….............…………………………………................................…… .. …………………………………………...............................…….............………….…………..…… ….. ………………………………………………….............…...............................……..…….………… ….. ………………………………………………..............…………………….................................…… ….. 3. §Þa ®iÓm thùc tËp tèt nghiÖp. …………………………………………...............................…….............………….…………..…… ….. ………………………………………………….............…...............................……..…….………… ….. ………………………………………………..............…………………….................................…… ….. C¸n bé h-íng dÉn ®Ò tµi tèt nghiÖp Ng-êi h-íng dÉn thø nhÊt: Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -6 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch Hä vµ tªn:............................................................................................................................................ Häc hµm, häc vÞ:............................................................................................................................. C¬ quan c«ng t¸c:............................................................................................................................ Néi dung h-íng dÉn:...................................................................................................................... …………………………………………...............................…….............………….…………..…… ….. …………………………………………...............................…….............………….…………..…… ….. ………………………………………………….............…...............................……..…….………… ….. …………………………………………...............................…….............………….…………..…… ….. ………………………………………………..............…………………….................................…… ….. Ng-êi h-íng dÉn thø hai: Hä vµ tªn:............................................................................................................................................ Häc hµm, häc vÞ:............................................................................................................................. C¬ quan c«ng t¸c:............................................................................................................................ Néi dung h-íng dÉn:...................................................................................................................... …………………………………………...............................…….............………….…………..…… ….. ………………………………………………….............…...............................……..…….………… ….. …………………………………………...............................…….............………….…………..…… ….. Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -7 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch …………………………………………...............................…….............………….…………..…… ….. ………………………………………………..............…………………….................................…… ….. §Ò tµi tèt nghiÖp ®-îc giao ngµy th¸ng n¨m 2009 Yªu cÇu ph¶i hoµn thµnh xong tr-íc ngµy §· nhËn nhiÖm vô §TTN th¸ng n¨m 2009 §· giao nhiÖm vô §TTN Sinh viªn Ng-êi h-íng dÉn H¶i Phßng, ngµy th¸ng n¨m 2009 HiÖu tr-ëng GS.TS.NG¦T TrÇn H÷u NghÞ PhÇn nhËn xÐt tãm t¾t cña c¸n bé h-íng dÉn 1. Tinh thÇn th¸i ®é cña sinh viªn trong qu¸ tr×nh lµm ®Ò tµi tèt nghiÖp: ………………………………………..............……………………....................................………… ….. …………………………………….............…………………………………................................…… .. ……………………………………............………………………………….................................…… .. …………………………………............………………………………..................................……… ….. ………………………………………..............……………………....................................………… ….. …………………………………….............…………………………………................................…… .. ……………………………………............………………………………….................................…… .. Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -8 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch …………………………………............………………………………..................................……… …..…………………………………….............…………………………………................................ …….. ……………………………………............………………………………….................................…… .. …………………………………............………………………………..................................……… ….. 2. §¸nh gi¸ chÊt l-îng cña ®Ò tµi (so víi néi dung yªu cÇu ®· ®Ò ra trong nhiÖm vô §.T. T.N trªn c¸c mÆt lý luËn, thùc tiÔn, tÝnh to¸n sè liÖu…): ………………………………………..............……………………....................................………… ….. …………………………………….............…………………………………................................…… .. ……………………………………............………………………………….................................…… .. …………………………………............………………………………..................................……… ….. ………………………………………..............……………………....................................………… ….. …………………………………….............…………………………………................................…… .. ……………………………………............………………………………….................................…… .. …………………………………............………………………………..................................……… …..…………………………………….............…………………………………................................ …….. ……………………………………............………………………………….................................…… .. …………………………………............………………………………..................................……… ….. 3. Cho ®iÓm cña c¸n bé h-íng dÉn (ghi c¶ sè vµ ch÷): …………………………………….............…………………………………................................…… .. Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -9 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch ……………………………………............………………………………….................................…… .. …………………………………............………………………………..................................……… ….. H¶i Phßng, ngµy th¸ng n¨m 2008 C¸n bé h-íng dÉn (Ký vµ ghi râ hä tªn) Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -10 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch môc lôc Néi Dung Trang A : PhÇn Më §Çu 1 : Lý do chän ®Ò tµi ........................................................................ 1 2 : Môc ®Ých nghiªn cøu .................................................................. 2 3 : NhiÖm vô nghiªn cøu .................................................................. 2 4 : §èi t-îng nghiªn cøu ................................................................. 3 5 : Ph¹m vi nghiªn cøu..................................................................... 3 6 : Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu ............................................................. 3 7 : KÕt cÊu cña kho¸ luËn................................................................. 3 B : PhÇn Néi Dung Ch-¬ng 1 : lÔ héi truyÒn thèng vµ du lÞch lÔ héi ë h¶I phßng 1.1: LÔ héi truyÒn thèng 1.1.1: Kh¸i niÖm vÒ lÔ héi ................................................................ 4 1.1.2: M«i tr-êng tù nhiªn, x· héi vµ lÞch sö h×nh thµnh lÔ héi ...... 5 1.1.3: ph©n lo¹i lÔ héi .................................................................... 10 1.1.4: CÊu tróc cña lÔ héi .............................................................. 12 1.1.5: Thêi gian vµ kh«ng gian cña lÔ héi .................................... 15 1.2: Du lÞch lÔ héi truyÒn thèng ................................................................. 17 1.2.1:Quan niÖm ............................................................................ 17 1.2.2: §Æc ®iÓm c¸c lÔ héi phôc vô môc dÝch du lÞch .................... 17 1.2.3: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng du lÞch lÔ héi ë H¶i Phßng ............... 18 Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -11 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch Ch-¬ng 2: ho¹t ®éng du lÞch lÔ héi ë quËn ®å s¬n - h¶i phßng 2.1 : Du lÞch §å S¬n ............................................................................21 2.1.1 Kh¸i qu¸t vÒ §å S¬n ..............................................................21 2.1.2 Tµi nguyªn du lÞch §å S¬n ......................................................23 2.1.2.1 : Tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn.......................................23 2.1.2.2 : Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n .....................................25 2.1.2.2.1: §Þa danh ..........................................................25 2.1.2.2.2: Di tÝch lÞch sö ..................................................27  BÕn Nghiªng ..................................................................27  BÕn tµu kh«ng sè ...........................................................28  MiÕu Cô trªn ®¶o D¸u ..................................................28  Th¸p T-êng Long ..........................................................29  §Òn Bµ §Õ .....................................................................31  Chïa Hang ....................................................................32  §Òn NghÌ ......................................................................32  §×nh Ngäc - Suèi Rång .................................................33  BiÖt thù B¶o §¹i ............................................................33  §Òn V¹n Ngang.............................................................34 2.1.2.2.3: C¸c lÔ héi......................................................34 2.1.3 : C¬ së vËt chÊt kü thuËt du lÞch §å S¬n ...............................35 2.1.4 : Nh÷ng con sè dù b¸o vÒ ho¹t ®éng du lÞch cña §å S¬n ......38 2.1.5: Môc tiªu khai th¸c tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n §å S¬n ......39 2.2 : Nhu cÇu du lÞch lÔ héi ë quËn §å S¬n - H¶i Phßng ...............41 2.3 : Mét sè lÔ héi tiªu biÓu ë quËn §å S¬n - H¶i Phßng ...............42 2.3.1: LÔ héi chäi tr©u .....................................................................43 Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -12 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch 2.3.1.1: Nh÷ng sù tÝch xung quanh lÔ héi chäi tr©u ...............43 2.3.1.2: Qu¸ tr×nh diÔn ra lÔ héi chäi tr©u..............................45 2.3.2: LÔ héi ®Òn Bµ §Õ ..................................................................49 2.3.3 : LÔ héi Hßn D¸u ....................................................................50 2.3.4: LÔ héi ®ua thuyÒn ..................................................................52 Ch-¬ng 3 : Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ khai th¸c lÔ héi ®Ó phôc vô ph¸t triÓn du lÞch ë ®å s¬n 3.1 : Gi¶i ph¸p ...................................................................................54 3.1.1 : T¨ng c-êng x©y dùng c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ c¸c di tÝch lÞch sö v¨n hãa .............................................................................................54 3.1.2 : TÝch cùc gi¸o dôc du lÞch......................................................54 3.1.3 : CÇn ®Çu t- ®ång bé ..............................................................55 3.1.4: §Èy m¹nh tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o .......................................57 3.1.5: CÇn thèng nhÊt néi dung bµi h-íng dÉn ...............................57 3.1.6: T¨ng c-êng x©y dùng ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ c¸c h-íng dÉn viªn ®iÓm ..........................................................................................58 3.2 : C¸c khuyÕn nghÞ .................................................................58 c : KÕt luËn ...........................................................................................60 Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -13 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch A : PhÇn Më §Çu 1 : Lý do chän ®Ò tµi H¶i phßng lµ mét c¶ng biÓn quèc tÕ lín cña miÒn B¾c, ®Çu mèi giao th«ng ®-êng bé, ®-êng thuû, ®-êng s¾t, ®-êng hµng kh«ng, cã c¬ së h¹ tÇng t-¬ng ®èi hoµn chØnh theo tiªu chuÈn cña ®« thÞ lo¹i mét cÊp quèc gia, cã bê biÓn t-¬ng ®èi dµi, víi b¸n ®¶o §å S¬n, §¶o C¸t Bµ cïng nhiÒu di tÝch lÞch sö, c«ng tr×nh v¨n ho¸ nghÖ thuËt. §ã thùc sù lµ nh÷ng tiÒm n¨ng to lín, lµ lîi thÕ ph¸t triÓn du lÞch cña H¶i phßng. Nãi tíi du lÞch H¶i phßng kh«ng thÓ kh«ng nãi tíi §å S¬n- ®iÓm du lÞch næi tiÕng víi phong c¶nh h÷u t×nh, víi nh÷ng b·i t¾m réng, bê c¸t mÞn tr¶i dµi vµ nh÷ng hµng th«ng xanh ngµy ®ªm vi vót. Ngay tõ thêi thuéc Ph¸p, ng-êi Ph¸p ®· x©y dùng t¹i §å S¬n nh÷ng khu nghØ d-ìng cao cÊp. Sau khi ®Êt n-íc thèng nhÊt, Trung -¬ng vµ thµnh phè H¶i Phßng ®· x©y dùng t¹i §å S¬n c¸c khu nhµ nghØ ®iÒu d-ìng cña c¸c bé ngµnh. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhu cÇu du lÞch cña ng-êi d©n t¨ng lªn do chÊt l-îng cuéc sèng ®-îc c¶i thiÖn, du kh¸ch ®Õn víi §å S¬n ngµy cµng nhiÒu. Tuy nhiªn, du lÞch §å S¬n cã h¹n chÕ bëi biÓn §å S¬n lµ vïng biÓn n»m gÇn cöa s«ng, chÞu ¶nh h-ëng cña c¸c cöa s«ng V¨n óc, L¹ch Tray, Nam TriÖu biÕn n-íc biÓn thµnh mµu ‘‘s«c«la’’ chø kh«ng cã ®-îc ®é trong xanh lý t-ëng. Thªm vµo ®ã du lÞch biÓn l¹i cã tÝnh mïa vô cao, chØ tËp trung vµo mïa hÌ cho nªn chÊt l-îng phôc vô kh«ng cao trong lóc chÝnh vô do l-îng kh¸ch tËp trung qu¸ ®«ng mµ ngoµi thêi vô th× l¹i rÊt v¾ng vÎ. Lµm thÕ nµo ®Ó du lÞch §å S¬n tõ n¬i du lÞch mang ®Ëm tÝnh thêi vô thµnh chèn du lÞch lý t-ëng quanh n¨m ? §©y lµ c©u hái lu«n ®-îc ®Æt ra ®èi víi c¸c cÊp qu¶n lý du lÞch ë trung -¬ng vµ ®Þa ph-¬ng. Mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p ®ã lµ khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng cña tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n mµ tõ l©u nay vÉn ë d¹ng tiÒm Èn. §å S¬n lµ vïng ®Êt cã lÞch sö l©u ®êi, c- d©n l¹i tõ nhiÒu vïng di c- ®Õn lËp nghiÖp, chÝnh v× vËy §å S¬n cã mét nÒn v¨n ho¸ ®a d¹ng, phong phó víi nh÷ng lÔ héi, di tÝch lÞch sö, tÝn ng-ìng. §©y chÝnh lµ Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -14 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch nh÷ng tµi nguyªn v« cïng quý gi¸ cã thÓ khai th¸c phôc vô ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch. §Æc biÖt, §å S¬n cã nhiÒu lÔ héi ®-îc diÔn ra quanh n¨m nh- lÔ héi Chäi Tr©u, lÔ héi ®Òn Bµ §Õ, lÔ héi D¸u... Trong ®ã, lÔ héi chäi tr©u - lÔ héi ®-îc c«ng nhËn lµ mét trong m-êi n¨m lÔ héi quèc gia - lÔ héi cã nhiÒu nÐt ®éc ®¸o, cã mét kh«ng hai. Tuy nhiªn nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸c lÔ héi nµy cña kh¸ch cßn rÊt h¹n chÕ, thËm chÝ ngay ®Õn nh÷ng h-íng dÉn viªn còng h¹n chÕ nh÷ng kiÕn thøc vÒ lÔ héi, g©y khã kh¨n cho viÖc tuyªn truyÒn, qu¶ng b¸ ®Ó giíi thiÖu vµ ®-a lÔ héi vµo môc ®Ých phôc vô du lÞch. ChÝnh v× vËy, víi lßng yªu mÕn quª h-¬ng vµ mong muèn ®ãng gãp mét phÇn nhá bÐ vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn du lÞch §å S¬n, cïng víi sù ®éng viªn khÝch lÖ cña thÇy gi¸o h-íng dÉn TS. NguyÔn Ngäc Kh¸nh. Em xin m¹nh d¹n chän ®Ò tµi : ‘‘T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c vµ ph¸t triÓn du lÞch’’ Víi mong muèn gãp mét phÇn nhá bÐ gióp mäi ng-êi hiÓu râ h¬n vÒ nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa cña c¸c lÔ héi t¹i §å S¬n vµ sÏ khai th¸c tèt h¬n nh÷ng nÐt ®éc ®¸o ®ã ®Ó gãp phÇn cho du lÞch §å S¬n thªm khëi s¾c. 2 : Môc ®Ých nghiªn cøu Nghiªn cøu, t×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i quËn §å S¬n ®Ó n©ng cao nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸c lÔ héi t¹i ®©y cña mäi ng-êi ®Æc biÖt lµ ®èi t-îng kh¸ch du lÞch nh»m khai th¸c phôc vô ph¸t triÓn du lÞch. Tõ ®ã ®-a ra c¸c biÖn ph¸p ®Ó t¨ng c-êng, khai th¸c c¸c gi¸ trÞ v¨n hãa cña lÔ héi. 3 : NhiÖm vô nghiªn cøu -T×m hiÓu nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn liªn quan ®Õn lÔ héi vµ du lÞch lÔ h«Þ nãi chung. Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -15 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch - Nghiªn cøu vÒ c¸c lÔ héi t¹i §å S¬n vµ thùc tr¹ng khai th¸c, phôc vô cho viÖc ph¸t triÓn du lÞch. - §Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ khai th¸c du lÞch t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô ph¸t triÓn du lÞch. 4 : §èi t-îng nghiªn cøu §èi t-îng nghiªn cøu lµ nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa, nh÷ng nÐt ®éc ®¸o trong c¸c lÔ héi t¹i §å S¬n, H¶i Phßng vµ ho¹t ®éng du lÞch lÔ héi. 5 : Ph¹m vi nghiªn cøu Khãa luËn chñ yÕu nghiªn cøu t¹i ®Þa bµn thÞ x· §å S¬n trong ®ã chñ yÕu tËp trung s©u khai th¸c nghiªn cøu nh÷ng nÐt v¨n hãa cña c¸c lÔ héi t¹i §å S¬n. 6: Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu Ph-¬ng ph¸p thu thËp vµ xö lÝ tµi liÖu. Ph-¬ng ph¸p quan s¸t thùc tÕ. Ph-¬ng ph¸p ®iÒu tra x· héi häc. 7: Bè côc cña khãa luËn Ngoµi phÇn më ®Çu, phÇn kÕt luËn, phÇn tµi liÖu tham kh¶o, phÇn phô lôc, néi dung cña khãa luËn chia lam 3 ch-¬ng: Ch-¬ng 1: LÔ héi truyÒn thèng vµ du lÞch lÔ héi ë H¶i Phßng Ch-¬ng 2: Ho¹t ®éng du lÞch lÔ héi ë quËn §å S¬n – H¶i phßng Ch-¬ng 3: Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ khai th¸c lÔ héi ®Ó phôc vô ph¸t triÓn du lÞch ë §å S¬n. Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -16 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch B : PhÇn Néi Dung Ch-¬ng 1 : lÔ héi truyÒn thèng vµ du lÞch lÔ héi ë h¶i phßng 1.1 : LÔ héi truyÒn thèng 1.1.1 : Kh¸i niÖm vÒ lÔ héi §· tõ l©u, c¸c nhµ nghiªn cøu ®· ®-a ra nh÷ng ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ lÔ héi. Tr­íc khi cã nh÷ng ®Þnh nghÜa cô thÓ triÕt gia Democrite ®· nãi r»ng: ‚ cuéc sèng kh«ng cã lÔ héi lµ mét chặng ®-êng dµi bôi bÆm kh«ng cã qu¸n trä‛. Khi nghiªn cøu nh÷ng ®Æc tÝnh vµ ý nghÜa cña lÔ héi n-íc Nga, M.Bachiz cho r»ng: ‚Thùc chÊt lÔ héi lµ cuéc sèng ®­îc t¸i hiÖn d­íi h×nh thøc tÕ lÔ vµ trß diÔn, ®ã lµ cuéc sèng lao ®éng vµ chiÕn ®Êu cña céng ®ång d©n c-. Tuy nhiªn b¶n th©n cuéc sèng kh«ng thÓ thµnh lÔ héi ®-îc nÕu chÝnh nã kh«ng th¨ng hoa liªn kÕt vµ qui tô thµnh thÕ giíi cña t©m linh, t- t-ëng cña c¸c biÓu t-îng, v-ît lªn trªn cña nh÷ng ph-¬ng tiÖn tÊt yÕu. §ã lµ thÕ giíi, lµ cuéc sèng thø hai tho¸t ly t¹m thêi thùc t¹i h÷u hiÖu, ®¹t tíi thùc t¹i lý t-ëng mµ ë ®ã mäi thø ®Òu trë nªn ®Ñp ®Ï, lung linh, siªu viÖt vµ cao c¶ ’’. Khi xem xÐt tÝnh chÊt vµ ý nghÜa cña lÔ héi NhËt B¶n, Kurayashi viÕt: ‚ xÐt vÒ tÝnh chÊt x· héi, lÔ héi lµ qu¶ng tr-êng cña t©m hån; xÐt vÒ tÝnh chÊt lÔ héi, lÔ héi lµ c¸i n«i s¶n sinh vµ nu«i d-ìng nghÖ thuËt nh- mü thuËt, nghÖ thuËt, gi¶i trÝ, kÞch v¨n ho¸ vµ víi ý nghÜa ®ã, lÔ héi tån t¹i vµ cã liªn quan mËt thiÕt tíi sù ph¸t triÓn cña v¨n ho¸‛. ë ViÖt Nam, cho ®Õn nay lÔ héi lµ kh¸i niÖm vÉn cßn ch-a thèng nhÊt. Vµ cã nhiÒu c¸ch ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ lÔ héi cña c¸c nhµ nghiªn cøu, cô thÓ lµ: Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -17 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch - Trong cuèn ‚LÔ héi truyÒn thèng cña c¸c d©n téc ViÖt Nam khu vùc phÝa B¾c‛ t¸c gi¶ cho r»ng ‚ lÔ héi lµ sinh ho¹t v¨n ho¸, t«n gi¸o, nghÖ thuËt truyÒn thèng cña céng ®ång‛ - Trong cuèn ‚ Héi hÌ ViÖt Nam‛, t¸c gi¶ cã ®Þnh nghÜa LÔ héi nh­ sau: ‚ héi vµ lÔ héi lµ sinh ho¹t v¨n ho¸ l©u ®êi cña d©n téc ViÖt Nam chóng ta. Héi vµ lÔ héi cã søc hÊp dÉn, l«i cuèn c¸c tÇng líp trong x· héi ®Ó trë thµnh mét nhu cÇu, mét kh¸t väng cña nh©n d©n trong nhiÒu thÕ kû‛. - Trong cuèn ‚LÔ héi cæ truyÒn‛, Phan §¨ng NhËt cho r»ng: ‚ LÔ héi lµ pho lÞch sö khæng lå ë ®ã tÝch tô v« sè nh÷ng líp phong tôc, tÝn ng-ìng, v¨n ho¸ nghÖ thuËt vµ c¶ sù kiÖn x· héi - lÞch sö quan träng cña d©n téc‛ vµ lÔ héi ‚cßn lµ b¶o tµng sèng vÒ c¸c mÆt sinh ho¹t v¨n ho¸ tinh thÇn cña ng­êi ViÖt‛. Chóng ®· sèng, ®ang sèng vµ víi ®Æc tr-ng cña m×nh, chóng ®· t¹o nªn søc cuèn hót vµ thuyÕt phôc m¹nh mÏ nhÊt‛. - Trong cuèn ‚§Þa lý du lÞch‛, NguyÔn Minh TuÖ cho r»ng ‚ LÔ héi lµ mét lo¹i h×nh sinh ho¹t v¨n ho¸ tæng hîp hÕt søc ®a d¹ng vµ phong phó, lµ mét kiÓu sinh ho¹t tËp thÓ cña nh©n d©n sau thêi gian lao ®éng mÖt nhäc hoÆc lµ mét dÞp ®Ó con ng-êi h-íng vÒ mét sù kiªn lÞch sö träng ®¹i: ng-ìng mé tæ tiªn, «n l¹i truyÒn thèng hoÆc lµ ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng nçi ©u lo, nh÷ng khao kh¸t, ­íc m¬ mµ cuéc sèng thùc t¹i ch­a gi¶i quyÕt ®­îc‛. Nh×n chung, c¸c ®Þnh nghÜa vÒ lÔ héi ®Òu cã chç gièng nhau, ®ã lµ qu·ng thêi gian mµ trong ®ã mét céng ®ång ng-êi tËp trung nhau l¹i tiÕn hµnh nh÷ng nghi lÔ thê cóng mét vÞ thÇn, hay mét vËt thiªng liªng nµo ®ã cña céng ®ång t¹i mét ®iÓm nµo ®ã, cã ¨n uèng vui ch¬i gäi lµ lÔ héi. 1.1.2 : M«i tr-êng tù nhiªn, x· héi vµ lÞch sö h×nh thµnh lÔ héi LÔ héi gåm hai phÇn: phÇn nghi lÔ vµ phÇn héi PhÇn nghi lÔ: c¸c lÔ héi dï lín hay nhá ®Òu cã phÇn nghi lÔ víi nh÷ng nghi thøc nghiªm tóc, träng thÓ më ®Çu ngµy héi theo thêi gian vµ kh«ng gian. PhÇn nghi lÔ më ®Çu ngµy héi bao giê còng mang tÝnh t-ëng niÖm lÞch sö, Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -18 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch h-íng vÒ mét sù kiÖn lÞch sö träng ®¹i, mét vÞ anh hïng d©n téc lçi l¹c cã ¶nh h-ëng lín ®Õn sù ph¸t triÓn x· héi. Nghi thøc tÕ lÔ nh»m bµy tá lßng t«n kÝnh víi c¸c bËc th¸nh hiÒn vµ thÇn linh, cÇu mong ®-îc thiªn thêi,®Þa lîi, nh©n hoµ vµ sù phån vinh h¹nh phóc. PhÇn nghi lÔ t¹o thµnh mét nÒn mãng v÷ng ch¾c, t¹o mét yÕu tè v¨n ho¸ thiªng liªng, mét gi¸ trÞ thÈm mü ®èi víi toµn thÓ céng ®ång ng-êi ®i héi tr-íc khi chuyÓn sang phÇn xem héi. PhÇn héi: diÔn ra nh÷ng ho¹t ®éng ®iÓn h×nh cña t©m lý céng ®ång, v¨n ho¸ d©n téc, chøa ®ùng nh÷ng quan niÖm cña d©n téc ®ã víi thùc tÕ lÞch sö, x· héi vµ thiªn nhiªn. Trong héi, th-êng cã nh÷ng trß vui, nh÷ng cuéc thi tµi t-îng tr-ng cho sù nhí ¬n vµ ghi c«ng cña ng-êi x-a. TÊt c¶ nh÷ng g× tiªu biÓu cho mét vïng ®Êt, mét lµng x· ®-îc mang ra ph« diÔn, mang l¹i niÒm vui cho mäi ng-êi. Héi lµng ng-êi ViÖt ë §ång b»ng s«ng Hång lµ lo¹i lÔ héi truyÒn thèng rÊt tiªu biÓu cho x· héi n«ng th«n ViÖt Nam vµ truyÒn thèng cña ng-êi ViÖt Nam. T¹i lÔ héi nµy th-êng diÔn ra nh÷ng sinh ho¹t th-êng niªn do nhu cÇu tån t¹i vµ ph¸t triÓn céng ®ång, mÆt kh¸c còng lµ c©n b»ng sinh th¸i vµ t©m lÝ cña ng-êi lao ®éng. Cã nhiÒu lo¹i qui m« lÔ héi nh- héi lµng, héi vïng vµ héi cña c¶ n-íc tuy nhiªn ®Òu cã mét lµng ph¶i lµm gèc, ®øng lªn ®¨ng cai tæ chøc vµ lµ n¬i diÔn ra nh÷ng nghi lÔ tÕ chÝnh thøc. Héi lµng lµ lÔ héi tæ chøc theo ®¬n vÞ lµng, lµng lµ tæ chøc thuÇn ViÖt vµ lµ c¬ cÊu gèc cña x· héi cæ truyÒn. B¶n s¾c d©n téc cña tõng lµng qui tô thµnh b¶n s¾c ViÖt Nam chung. N-íc lµ søc m¹nh tæng hîp cña lµng còng nh- lµng lµ gèc cña n-íc. Tõ rÊt l©u, nh÷ng ng«i ®×nh ®· dùng mèc cho chuÈn mùc v¨n ho¸ vµ ®Þnh h×nh cho cuéc sèng t©m linh vµ ®¹o ®øc cho tõng thµnh viªn trong lµng. Mçi lµng ®Õu cã ®×nh thê Thµnh Hoµng, Thµnh Hoµng lµ mét «ng tæ cña mét nghÒ truyÒn thèng nµo ®ã, ngµy x-a mang nghÒ nghiÖp vÒ, mang sù no Êm cho d©n. Còng cã thÓ lµ nh÷ng anh hïng d©n téc cã c«ng ®¸nh giÆc gi÷ n-íc, lµ ng-êi lµng xuÊt th©n hoÆc lµ ng-êi cña n¬i kh¸c nh-ng khi ho¸ th©n ë lµng, hoÆc cã c«ng lao víi lµng, ®-îc d©n t«n thê lµm Thµnh Hoµng. Nh÷ng ngµy mÊt, ngµy sinh cña ngµi trë thµnh ngµy héi ®Ó d©n lµng nhí ¬n, ®Õn n¬i ®×nh lµng b¸i väng, chiªm ng-ìng t-ëng Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -19 - T×m hiÓu vÒ du lÞch lÔ héi t¹i §å S¬n ®Ó phôc vô khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch niÖm, t¹ ¬n c«ng ®øc. §×nh lµng lµ n¬i hµng n¨m diÔn ra lÔ thÇn vµ héi lµng gäi chung lµ lÔ héi. LÔ héi cña lµng diÔn ra hÇu nh- c¸c th¸ng trong n¨m ë c¸c ng«i ®×nh, ®Òn nh»m t-ëng nhí, suy t«n c¸c vÞ thÇn linh Êy, x©y dùng vµ cñng cè mèi quan hÖ céng ®ång cña lµng x·, ®©u chØ duy nhÊt trªn c¬ së cña thÕ giíi t©m linh, tÝn ng-ìng mµ cßn lµ sù céng c¶m v¨n ho¸. Héi lµng gÇn nh- lµ dÞp duy nhÊt tËp trung ph« diÔn nh÷ng sinh ho¹t v¨n ho¸ céng ®ång tõ móa h¸t giao duyªn, h¸t th¬, s©n khÊu, chÌo, tuång, c¸c héi thi tµi qua c¸c trß vâ, vËt, b¬i thuyÒn, kÐo co, chäi tr©u, chäi gµ, nÊu c¬m,... tõ ®ã hun ®óc lªn tµi n¨ng, trÝ th«ng minh, tµi khÐo lÐo, søc khoÎ. Víi céng ®ång lµng x·, lÔ héi kh«ng chØ lµ m«i tr-êng céng c¶m v¨n ho¸, mµ cßn lµ m«i tr-êng nhËp th©n vµ trao truyÒn v¨n ho¸ gi÷a c¸c thÕ hÖ ®Ó kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o sù céng c¶m v¨n ho¸ cña c¸c thµnh viªn, mµ cßn ®¶m b¶o sù nhÊt qu¸n vµ thèng nhÊt v¨n ho¸ céng ®ång gi÷a thÕ hÖ nµy víi thÕ hÖ kh¸c. LÔ héi ®¸nh dÊu nh÷ng c¸i mèc, nh÷ng chÆng ®-êng cña mét chu tr×nh thêi gian, nh-ng thêi gian ë ®©y ®©u chØ lµ thêi gian vò trô, thêi gian sù vËt mµ cßn lµ thêi gian lÞch sö, thêi gian cña nh÷ng biÕn cè, nh÷ng sù kiÖn g¾n chÆt víi vËn mÖnh cña céng ®ång. Tõ c¸i céi rÔ ban ®Çu lµ lÔ héi n«ng nghiÖp cña lµng x·, dÇn dÇn lÔ héi ®· ‚t¾m m×nh‛ trong dßng ch¶y c¸c sù kiÖn lÞch sö hµo hïng, mang trong m×nh nh÷ng cèt c¸ch lÞch sö, nã ®· ®-îc lÞch sö ho¸. LÞch sö cña ®Êt n-íc ViÖt Nam, d©n téc ViÖt Nam ngay tõ cßn trong n«i ®· lµ lÞch sö dùng n-íc vµ gi÷ n-íc. Cïng mét lóc víi S¬n Tinh d©ng nói cao chÆn Thuû Tinh b¶o vÖ mïa mµng, sinh mÖnh, sù phån vinh cña mu«n nhµ, th× Th¸nh Giãng còng phi ngùa s¾t, nhæ tre ngµ quÊt vµo giÆc ¢n x©m l-îc, b¶o vÖ bê câi céng ®ång. Bëi vËy, x©y dùng vµ gi÷ g×n ®· trë thµnh lÏ sèng, biÓu t-îng cho c¸i g× thiªng liªng, cao c¶ mµ c¶ céng ®ång suy t«n, thê phông. Tõ c« g¸i b¸n hµng ven ®-êng nh-ng cã c«ng gióp Lª Lîi diÖt giÆc Minh ®Õn mét ng-êi b×nh th-êng cã s¸ng kiÕn, cã c«ng më mang nghÒ nghiÖp, ng-êi ®i tr-íc bæ nh¸t cuèc ®Çu tiªn dùng nªn mét ng«i lµng míi, ng-êi ®i sø hay ®i giao du víi n-íc ngoµi mang vÒ kiÕn thøc, kü Sinh viªn : Bïi ThÞ DiÔm Líp : VH902 -20 -