Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Nghiên cứu công tác quản lý điểm đến tại cát bà -hải phòng...

Tài liệu Nghiên cứu công tác quản lý điểm đến tại cát bà -hải phòng

.PDF
144
2014
111

Mô tả:

®¹i häc quèc gia Hµ NéI Tr-êng ®¹i häc khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n TRẦN KIM YẾN NGHIÊN CỨU CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐIỂM ĐẾN DU LỊCH TẠI CÁT BÀ, HẢI PHÒNG Chuyên ngành: Du lịch (Chương trình đào tạo thí điểm) Ng-êi h-íng dÉn KHOA HäC: PGS.Ts TRẦN THỊ MINH HÒA Hà Nội, 2014 0 MỤC LỤC Danh mục các từ viết tắt....................................................................................... 3 Danh mục các bảng biểu ...................................................................................... 4 Phần mở đầu ......................................................................................................... 5 Chương 1. Cơ sở lí luận về điểm đến du lịch và công tác quản lý điểm đến du lịch ................................................................. 13 1.1. Cơ sở lí luận về điểm đến du lịch ............................................................. 13 1.1.1. Khái niệm điểm du lịch, điểm đến du lịch ............................................. 13 1.1.2. Các yếu tố cấu thành điểm đến du lịch .................................................. 15 1.1.3. Phân loại điểm đến du lịch ..................................................................... 17 1.2. Cơ sở lí luận về quản lý điểm đến du lịch ............................................... 18 1.2.1. Tổng quan về quản lý điểm đến du lịch ................................................. 18 1.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý điểm đến du lịch ............................ 25 1.2.3. Ý nghĩa của công tác quản lý điểm đến du lịch ..................................... 28 1.3. Cơ sở lí luận về chu kì sống điểm đến ..................................................... 31 1.4. Mô hình quản lý theo tiêu chuẩn chất lượng châu Âu .......................... 32 1.4.1. Lợi ích của việc sử dụng mô hình EFQM ............................................. 33 1.4.2. Nội dung mô hình EFQM ...................................................................... 34 Tiểu kết chương 1 .............................................................................................. 37 Chương 2. Thực trạng công tác quản lý điểm đến du lịch tại Cát Bà ........ 38 2.1. Giới thiệu chung về hoạt động du lịch tại Cát Bà .................................. 38 2.1.1. Tài nguyên du lịch .................................................................................. 38 2.1.2. Thực trạng hoạt động du lịch tại Cát Bà ............................................... 41 2.2. Công tác quản lý điểm đến du lịch tại Cát Bà ........................................ 57 2.2.1. Ban quản lý điểm đến ............................................................................. 57 2.2.2. Sự cam kết giữa lĩnh vực công và lĩnh vực tư nhân ............................. 60 2.2.3. Công tác quản lý nguồn nhân lực .......................................................... 61 2.2.4. Công tác quản lý môi trường .................................................................. 62 2.2.5. Sự hợp tác giữa các doanh nghiệp địa phương..................................... 66 1 2.2.6. Sự hợp tác với các nhà cung ứng ........................................................... 68 2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý điểm đến du lịch tại Cát Bà .......... 69 2.4. Những thành công và hạn chế trong công tác quản lý điểm đến du lịch tại Cát Bà .............................................................................................. 71 Tiểu kết chương 2 .............................................................................................. 73 Chương 3. Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý điểm đến du lịch tại Cát Bà .............................................................................................. 74 3.1. Các căn cứ để đưa ra giải pháp ............................................................... 74 3.1.1 Mục tiêu và phương hướng phát triển du lịch Hải Phòng .................... 74 3.1.2 Mục tiêu và phương hướng phát triển du lịch Cát Bà ........................... 79 3.1.3 Định hướng phát triển du lịch bền vững tại Cát Bà .............................. 81 3.2. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý điểm đến du lịch Cát Bà ......... 82 3.2.1. Xây dựng ban quản lý tại điểm đến du lịch Cát Bà............................... 82 3.2.2. Giải pháp về quản lý nguồn nhân lực.................................................... 86 3.2.3. Tăng cường công tác quản lý môi trường du lịch, bảo đảm an ninh, an toàn cho du khách tại điểm đến du lịch Cát Bà ......................................... 89 3.2.4. Tăng cường sự hợp tác giữa các doanh nghiệp du lịch với nhau và với các nhà cung ứng ........................................................................................ 93 3.2.5. Thiết lập phương thức quản lý hiệu quả hơn........................................ 94 Tiểu kết chương 3 ............................................................................................ 101 Kết luận ............................................................................................................ 102 Tài liệu tham khảo............................................................................................ 104 Phụ lục .............................................................................................................. 107 2 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ASEAN Association of Southeast Asian Nations Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á DLST Du lịch sinh thái EFQM European Foundation for Quality Management Mô hình quản lý theo tiêu chuẩn châu Âu Sở VH – TT&DL Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch TALC Tourism Area Life Cycle Chu kì sống/ Vòng đời của điểm đến TNHH Trách nhiệm hữu hạn UBND Ủy ban nhân dân UNESCO United Nations Educational Scientific and Cultural Organization Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hiệp quốc VQG Vườn quốc gia 3 DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU 1. Danh mục các bảng Bảng Trang Bảng 1.1. Sự khác nhau giữa Điểm đến du lịch và Điểm tham quan 14 Bảng 2.1. Các dự án về du lịch tại Cát Bà giai đoạn 2001 – 2004 45 Bảng 2.2. Số lượng khách đến Cát Bà giai đoạn 2001 – 2012 48 Bảng 2.3. Doanh thu từ hoạt động du lịch Cát Bà và Đồ Sơn giai đoạn 2006 – 2012 Bảng 2.4. Đánh giá của khách du lịch về chất lượng phục vụ tại điểm đến du lịch Cát Bà Bảng 3.1. Mục tiêu phát triển du lịch Hải Phòng đến năm 2020 50 54 75 2. Danh mục các hình Hình Trang Hình 1.1. Mô hình chu kì sống điểm đến của Butler 31 Hình 1.2. Sơ đồ mô hình EFQM trong du lịch 34 Hình 2.1. Biểu đồ số lượng khách đến Cát Bà 49 giai đoạn 2001 - 2012 Hình 2.2. Biểu đồ doanh thu của Cát Bà và Đồ Sơn 51 giai đoạn 2006 - 2012 Hình 2.3. Sơ đồ bộ máy tổ chức quản lý du lịch huyện Cát Hải 57 Hình 3.1. Sơ đồ mô hình EFQM trong quản lý điểm đến du lịch Cát Bà 95 4 Phần mở đầu 1. Lý do chọn đề tài Hoạt động du lịch tại Việt Nam đang từng bước tăng lên cả về bề rộng lẫn chiều sâu. Tuy nhiên, việc phát triển du lịch tại các điểm, khu du lịch thường là tự phát, chưa có sự quy hoạch đồng bộ. Đặc biệt là công tác quản lý điểm đến du lịch chưa được chú trọng. Quản lý điểm đến mới chỉ được quan tâm ở một vài góc độ như các chính sách phát triển, quản lý môi trường…mà chưa quan tâm đến đầy đủ cả ba vấn đề lớn của quản lý điểm đến đó là “Ai là người quản lý?” “Quản lý cái gì tại điểm đến?” và “Quản lý bằng công cụ gì?”. Ngoài ra, quản lý điểm đến cũng cần được quan tâm xây dựng, thực hiện ở các cấp độ phân cấp khác nhau: Từ cấp độ địa phương / cộng đồng trực tiếp với các nhà cung cấp dịch vụ đến cấp độ vùng/ tỉnh hoặc cấp độ quốc gia. Cát Bà là một điểm du lịch mới được khai thác khoảng hơn chục năm trở lại đây. Hoạt động du lịch tại Cát Bà khá đa dạng và phong phú. Nhưng cũng giống như nhiều điểm đến du lịch khác, công tác quản lý điểm đến để giúp Cát Bà có hướng phát triển bền vững, lâu dài lại chưa được quan tâm nhiều và có những hạn chế nhất định. Mặc dù tầm quan trọng của du lịch trong kế hoạch phát triển của thành phố Hải Phòng đã được nâng lên một bước, nhưng trên thực tế, các ban, ngành và các cấp chưa quan tâm đúng mức tới việc tạo môi trường thuận lợi cho du lịch phát triển, chưa khơi dậy được hết tiềm năng và chưa huy động được mọi thành phần kinh tế tham gia phát triển du lịch; chưa quan tâm đầy đủ đến việc bảo vệ và tôn tạo tài nguyên du lịch. Việc giáo dục du lịch cho cán bộ và nhân dân chưa tốt nên không phải ai cũng hiểu được vị trí, vai trò của du lịch trong đời sống cộng đồng để nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch trên quan điểm phát triển du lịch bền vững. Cơ chế, chính sách về du lịch có mặt chưa đồng bộ và nhất quán. 5 Những hạn chế nêu trên là những nguyên nhân quan trọng dẫn đến việc chưa tận dụng được hết lợi thế, tiềm năng sẵn có của điểm đến để phát triển du lịch. Với lý do đó, tác giả lựa chọn đề tài “Nghiên cứu công tác quản lý điểm đến du lịch tại Cát Bà, Hải Phòng” làm luận văn thạc sĩ của mình với hi vọng góp phần giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu * Mục đích Luận văn được thực hiện với mục đích đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý điểm đến tại Cát Bà - Hải Phòng thông qua việc tìm hiểu, nghiên cứu, đánh giá thực trạng hoạt động quản lý điểm đến tại địa bàn. * Nhiệm vụ Để đạt được nội dung nghiên cứu, luận văn đặt ra các nhiệm vụ nghiên cứu chính như sau: - Nghiên cứu, hệ thống hoá các cơ sở lý luận về điểm đến và quản lý điểm đến du lịch. - Phân tích thực trạng hoạt động du lịch Cát Bà và chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý điểm đến. - Đánh giá thực trạng công tác quản lý điểm đến du lịch ở Cát Bà và đưa ra một số giải pháp để việc khai thác du lịch tại đây có hiệu quả hơn. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu * Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là điểm đến và vấn đề quản lý điểm đến du lịch. 6 * Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi vấn đề nghiên cứu: Luận văn chỉ nghiên cứu về điểm đến và vấn đề quản lý điểm đến du lịch từ cấp độ địa phương, cộng đồng trực tiếp với các nhà cung cấp dịch vụ đến cấp độ tỉnh, thành phố, không bao gồm quản lý vùng. - Phạm vi về không gian: Tác giả lựa chọn điểm đến du lịch Cát Bà - Hải Phòng làm nghiên cứu điển hình. - Phạm vi thời gian: Để nghiên cứu chính xác và hiệu quả, số liệu tác giả sử dụng được thống kê vào thời điểm từ năm 2000 đến năm 2012. 4. Lịch sử nghiên cứu vấn đề Hoạt động du lịch là hoạt động thu hút được sự quan tâm chú ý không chỉ các nhà kinh tế - xã hội và chính trị đồng thời thu hút mọi tổ chức, thành phần kinh tế tham gia. Các hoạt động liên quan trực tiếp và gián tiếp đến du lịch đang ngày càng được quan tâm, chú ý. Công tác quản lý điểm đến du lịch cũng là một trong các hoạt động được nhiều nhà quản lý của các điểm đến du lịch trên thế giới và Việt Nam quan tâm. Trên thế giới đã xuất hiện những công trình nghiên cứu, những ấn bản về quản lý điểm đến du lịch. Trong số đó tiêu biểu có thể kể đến một số tài liệu: Năm 2007, Tổ chức du lịch thế giới UNWTO xuất bản cuốn Hướng dẫn thực hành Quản lý điểm đến. Trong cuốn này các tác giả đã đưa ra khái niệm điểm đến du lịch:“Điểm đến du lịch là vùng không gian mà khách du lịch ở lại ít nhất một đêm, bao gồm các sản phẩm du lịch, các dịch vụ cung cấp, các tài nguyên du lịch thu hút khách, có ranh giới hành chính để quản lý và có sự nhận diện về hình ảnh để xác định khả năng cạnh tranh trên thị trường”. Các tác giả đã tổng quan các vấn đề về quản lý điểm đến như nội dung quản lý, mô hình quản lý và nguyên tắc quản lý điểm đến cùng với những hướng dẫn thực hiện. Các tác giả cũng chỉ ra rằng quản lý điểm đến thành công phải dựa trên sự hợp tác hiệu quả giữa các tổ chức với nhau, giữa khu vực hành chính công và tư 7 nhân, giữa các đối tác với mục tiêu cuối cùng là cùng nhau cung cấp những sản phẩm, dịch vụ du lịch tốt nhất cho du khách. Giáo sư Urs Wagenseil1 đã đề cập đến quản lý điểm đến trong tham luận của mình tại hội nghị với các chuyên gia du lịch địa phương (Predeal, tháng 10/ 2008). Trong nội dung bản tham luận giáo sư đã trình bày cụ thể các yếu tố cấu thành nên một điểm đến du lịch, đưa ra mô hình của một ban quản lý điểm đến và đánh giá tầm quan trọng của quản lý điểm đến. Mô hình ban quản lý được mô tả, xác định các chức năng, nhiệm vụ và đánh giá các tác động mà ban quản lý sẽ mang đến cho các điểm đến du lịch. Năm 2011, hai tác giả Metin Kozak và Seyhmus Baloglu xuất bản cuốn Marketing và Quản lý điểm đến du lịch. Lý thuyết về quản lý điểm đến được trình bày, phân tích cụ thể, rõ ràng giúp người đọc có cái nhìn tổng quan nhất và logic nhất về hoạt động quản lý điểm đến du lịch. Năm 2012, Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID)2 phát hành tài liệu Quản lý điểm đến du lịch (hướng tới phát triển bền vững và tăng khả năng cạnh tranh). Đây là một bộ công cụ hướng dẫn hoạt động quản lý điểm đến du lịch, toàn bộ bộ công cụ có 8 nội dung chính. Các tác giả đã đưa ra những ví dụ điển hình, rút ra bài học kinh nghiệm và xây dựng một số biểu mẫu nhằm đánh giá hiệu quả công tác quản lý. Tại Việt Nam, những năm gần đây đã có những công trình đề cập đến hoạt động quản lý điểm đến du lịch. PGS.TS Vũ Tuấn Cảnh và các cộng sự đã thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ “Cơ sở khoa học cho việc tổ chức và quản lý hệ thống các khu du lịch và đề xuất quy chế tổ chức và quản lý khai thác các khu du lịch ở Việt Nam”. Đề tài đã xác lập những luận cứ khoa học để xây dựng dự thảo về quy chế quản lý khai thác các khu du lịch. 1 Urs Wagenseil: Giáo sư Wagenseil, trưởng khoa Du lịch, trường Đại học Nghệ thuật và Khoa học ứng dụng Lucerne, Switzerland. 2 USAID: United States Agency for International Development”. Đây là một tổ chức độc lập có trách nhiệm điều khiển viện trợ ngoại quốc và giúp đỡ về nhân đạo. 8 Năm 2011, thạc sĩ Bùi Thị Thanh Huyền đã thực hiện luận văn “Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý hoạt động tại điểm đến du lịch Hương Sơn, Mỹ Đức, Hà Nội”. Kết quả nghiên cứu của luận văn là đã hệ thống hóa được các vấn đề về quản lý điểm đến du lịch; đánh giá thực trạng hoạt động du lịch tại điểm đến và bước đầu đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý điểm đến du lịch. Tuy nhiên các công trình đã công bố tại Việt Nam mới chỉ quan tâm đến khía cạnh quản lý Nhà nước của hoạt động quản lý điểm đến mà chưa đề cập đến các khía cạnh khác như sự hợp tác giữa các doanh nghiệp, sự liên kết với các nhà cung ứng… Trên cơ sở nghiên cứu, tìm hiểu về lý thuyết quản lý điểm đến và kế thừa kết quả nghiên cứu của các tài liệu, các công trình đã công bố tác giả lựa chọn đề tài “Nghiên cứu công tác quản lý điểm đến du lịch tại Cát Bà - Hải Phòng” nhằm áp dụng hoạt động quản lý điểm đến bao gồm cả 3 vấn đề “Ai quản lý?”, “Quản lý cái gì?” và “Quản lý như thế nào?” cho một điểm đến du lịch cụ thể là Cát Bà. Tác giả mong muốn kết quả của luận văn sẽ hướng du lịch Cát Bà tới sự phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh của điểm đến này. 9 5. Phương pháp nghiên cứu * Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp Tác giả đã thu thập và sử dụng nhiều thông tin từ các nguồn khác nhau như giáo trình, sách báo, tạp chí, các trang web, các báo cáo của Sở VH - TT&DL Hải Phòng. Trong đó bao gồm các tài liệu, số liệu: - Tài liệu, số liệu về hoạt động kinh doanh du lịch tại Cát Bà, số lượng khách du lịch, các dự án đầu tư… - Dữ liệu về hoạt động quản lý điểm đến tại Cát Bà từ năm 2000 đến 2012. * Phương pháp thực địa Khi tiến hành luận văn tác giả đã đến quan sát, tìm hiểu, nghiên cứu hoạt động kinh doanh du lịch tại Cát Bà và thực hiện phỏng vấn các nhà quản lý một số doanh nghiệp du lịch, thành viên Hiệp hội du lịch Cát Bà. * Phương pháp điều tra bảng hỏi Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi là một phương pháp phỏng vấn viết, được thực hiện cùng một lúc với nhiều người theo một bảng hỏi in sẵn. Người được hỏi trả lời ý kiến của mình bằng cách đánh dấu vào các ô tương ứng theo một quy ước mặc định với các câu hỏi được xếp đặt trên cơ sở các nguyên tắc: tâm lý, logic và theo nội dung nhất định. Phương pháp này đã được tác giả sử dụng với các bước như sau: - Thiết kế bảng hỏi: Phiếu điều tra được thiết kế với hệ thống câu hỏi phù hợp về cả cấu trúc, thời gian với các đối tượng là khách du lịch và các công ty lữ hành. + Đối với khách du lịch: phát ra 150 phiếu, thu về 138 phiếu hợp lệ. + Đối với các công ty lữ hành: phát ra 100 phiếu, thu về 87 phiếu hợp lệ. 10 - Điều tra thử: nhằm khảo sát địa bàn, điều tra mẫu, phân tích kết quả về cấu trúc và nội dung bảng hỏi. Trên cơ sở đó điều chỉnh lại bảng hỏi cho phù hợp, thu được thông tin hiệu quả. - Lựa chọn địa bàn điều tra và mẫu điều tra: Mẫu điều tra đối với khách là ngẫu nhiên (dựa trên cơ sở các đối tượng khách du lịch khác nhau: học sinh, sinh viên, cán bộ, khách trong nước và nước ngoài). Mẫu điều tra đối với các công ty lữ hành chủ yếu tác giả lựa chọn trên địa bàn Hải Phòng, Hà Nội và Quảng Ninh. * Phương pháp điều tra phỏng vấn Trong phương pháp này tác giả thu thập thông tin dựa trên cơ sở giao tiếp bằng lời. Đối tượng tham gia phỏng vấn là các cán bộ làm trong các doanh nghiệp du lịch tại Cát Bà, cán bộ đại diện của cơ quan trực thuộc Hiệp hội du lịch Cát Bà, cộng đồng dân cư địa phương. 6. Đóng góp của đề tài - Ý nghĩa khoa học: Đề tài góp phần hệ thống, phát triển lý thuyết trong lĩnh vực quản lý điểm đến du lịch. - Ý nghĩa thực tiễn: + Đề tài đã làm rõ thực trạng phát triển du lịch và công tác quản lý điểm đến du lịch Cát Bà giai đoạn 2001 - 2012. + Việc nghiên cứu và đề xuất những giải pháp hoàn thiện công tác quản lý điểm đến du lịch Cát Bà sẽ mang lại những nhận thức đúng đắn về việc tạo dựng hình ảnh du lịch, xây dựng thương hiệu, về vai trò của công tác quản lý điểm đến để du lịch Cát Bà có thể phát triển bền vững. + Giúp cho các nhà quản lý, các doanh nghiệp du lịch tại điểm đến có những định hướng trong quá trình quản lý xây dựng và phát triển điểm đến. 11 + Đề tài còn là nguồn tài liệu tham khảo cho điểm đến du lịch Cát Bà trong việc tổ chức hoạt động kinh doanh du lịch cũng như hoạt động quản lý điểm đến. 7. Bố cục của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, tài liệu tham khảo và phụ lục, đề tài có kết cấu 3 chương: Chương 1. Cơ sở lí luận về điểm đến du lịch và công tác quản lý điểm đến du lịch Chương 2. Thực trạng công tác quản lý điểm đến du lịch tại Cát Bà Chương 3. Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý điểm đến du lịch tại Cát Bà 12 Chương 1. Cơ sở lí luận về điểm đến du lịch và công tác quản lý điểm đến du lịch 1.1. Cơ sở lí luận về điểm đến du lịch 1.1.1. Khái niệm điểm du lịch, điểm đến du lịch 1.1.1.1. Điểm du lịch Một điểm du lịch có thể hiểu là “Nơi có tài nguyên du lịch hấp dẫn, phục vụ nhu cầu tham quan của khách du lịch” [9,11]. 1.1.1.2. Điểm đến du lịch Điểm đến du lịch đóng vai trò quan trọng và quyết định đến sự phát triển du lịch của một đất nước, một địa phương. Điểm đến du lịch là nơi tạo ra sức thu hút đối với khách du lịch ở trong nước và nước ngoài. Điểm đến du lịch có tính hấp dẫn và có sức thu hút khách du lịch càng cao thì lượng khách du lịch đến càng lớn. Do vậy, dịch vụ và hàng hoá phục vụ khách tại điểm đến du lịch tiêu thụ càng nhiều về số lượng, đa dạng về cơ cấu và chủng loại, chất lượng cao mang lại doanh thu càng lớn và hiệu quả kinh tế - xã hội càng cao. Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) năm 2007 đã đưa ra định nghĩa “Điểm đến du lịch là vùng không gian mà khách du lịch ở lại ít nhất một đêm, bao gồm các sản phẩm du lịch, các dịch vụ cung cấp, các tài nguyên du lịch thu hút khách, có ranh giới hành chính để quản lý và có sự nhận diện về hình ảnh để xác định khả năng cạnh tranh trên thị trường” [4] Trên cơ sở định nghĩa của UNWTO có thể phân biệt rõ: - Điểm đến du lịch là một trong những yếu tố tạo ra sản phẩm du lịch. Sản phẩm có thể đánh giá được bằng tiền nhưng điểm đến không thể đánh giá như vậy. Hơn nữa, trong điểm đến du lịch còn có nhiều sản phẩm du lịch như các dịch vụ lưu trú, ăn uống, vận chuyển… 13 - Điểm đến du lịch khác điểm tham quan du lịch. Sự khác nhau giữa điểm đến du lịch và điểm tham quan có thể khái quát qua bảng sau: Bảng 1.1. Sự khác nhau giữa Điểm đến du lịch và Điểm tham quan Điểm đến du lịch Điểm tham quan Điểm đến du lịch là nơi hấp dẫn, Điểm tham quan chỉ thu hút đối thu hút đối tượng khách du lịch nghỉ tượng khách mang tính chất đi để học ngơi và tham quan với thời gian kéo hỏi với thời gian ngắn và khách tham dài hoặc lưu lại qua đêm. quan thuần tuý không lưu lại qua đêm. Đối tượng sử dụng chủ yếu là Đối tượng sử dụng chủ yếu là khách du lịch (là người rời khỏi nơi khách tham quan (là người đi xem tận thường trú của mình, đi đến vùng đất mắt để học hỏi. Địa điểm và thời gian khác để thưởng ngoạn phong cảnh luôn được xác định trước: như tham thiên nhiên, cảm nhận những giá trị quan lăng Bác, thành Cổ Loa từ sáng văn hóa ở nơi xa lạ) [6]. đến chiều…, đặc trưng tiêu biểu nhất của hình thức này là có tổ chức, chi phí thấp, xem tận mắt, sờ tận tay với mục đích để biết, để học hỏi) [6]. Điểm đến du lịch có giới hạn vật Điểm tham quan chỉ tổ chức, phục lý và hành chính, được quản lý, có sự vụ nhu cầu tham quan thuần tuý. nhận thức về hình ảnh. Nó bao gồm rất nhiều các yếu tố được quan tâm, đó là có khả năng để xây dựng một mạng lưới, có thể hợp tác với các hoạt động hay các điểm đến du lịch khác để thoả mãn nhu cầu ăn nghỉ, vui chơi giải trí, thư giãn, thể thao…và đáp ứng nhu cầu chi tiêu của du khách ít nhất là một đêm. 14 Như vậy, điểm đến du lịch có thể hiểu chính là sự kết hợp các yếu tố vật chất và tinh thần nhằm cung cấp cho du khách khi lưu trú và dừng chân tham quan tại một điểm du lịch của địa phương. 1.1.2. Các yếu tố cấu thành điểm đến du lịch Điểm đến du lịch muốn thu hút được khách du lịch và đáp ứng được các nhu cầu của du khách thì bản thân nó phải chứa đựng những yếu tố cơ bản nhất định. Mức độ thể hiện của các yếu tố này có ảnh hưởng lớn đến các quyết định lựa chọn điểm đến của du khách. Các yếu tố đó bao gồm: Điểm hấp dẫn, khả năng tiếp cận, nơi ăn nghỉ, các tiện nghi và dịch vụ hỗ trợ, các hoạt động bổ sung và hình ảnh. 1.1.2.1. Điểm hấp dẫn du lịch Các điểm hấp dẫn du lịch có thể là yếu tố tự nhiên (ví dụ như: Địa hình, khí hậu, hệ động thực vật..), có thể yếu tố nhân văn (lịch sử, văn hóa, sự kiện,…). Điểm hấp dẫn có thể là các yếu tố hữu hình như: Các công trình mang tính biểu tượng (chùa Một Cột, Khuê Văn Các…), các di sản di tích (đền, chùa, nhà văn hóa…)…; và cũng có thể là các yếu tố vô hình như lối sống, phong tục tập quán… Các điểm hấp dẫn của một nơi đến dù mang đặc điểm nhân tạo, tự nhiên hay là các sự kiện thì cũng tạo ra động lực ban đầu cho hoạt động đi du lịch của du khách. Các điểm hấp dẫn thường là yếu tố bị lãng quên của ngành du lịch bởi tính đa dạng và hình thức sở hữu phân tán của điểm đến du lịch. 1.1.2.2. Khả năng tiếp cận điểm đến Khả năng tiếp cận điểm đến được hiểu là điều kiện giao thông đi lại tới điểm đến du lịch. Các điểm đến có thể đón một số lượng lớn khách du lịch thông qua các loại hình vận chuyển: Đường bộ, đường không, đường thuỷ và đường sắt, với nhiều loại hình phương tiện khác nhau. Ngoài ra, yêu cầu thị thực, thủ 15 tục xuất nhập cảnh cũng được coi như là một phần của khả năng tiếp cận điểm đến. Sự phát triển của khoa học công nghệ và khả năng duy trì giao thông mang lại hiệu quả lớn trong việc nối liền điểm đến du lịch với các thị trường khách. Đây chính là điều kiện căn bản cho sự thành công của các điểm đến du lịch. 1.1.2.3. Cơ sở lưu trú và ăn uống Đây chính là hệ thống cơ sở lưu trú và dịch vụ ăn uống tại điểm đến. Các dịch vụ lưu trú và ăn uống của điểm đến không chỉ đơn thuần cung cấp nơi ăn nghỉ mang tính vật chất mà còn tạo được cảm giác chung về sự nhiệt tình, sự mến khách và thân thiện, tạo cảm giác gần gũi, lưu lại ấn tượng khó quên về các món ăn hoặc đặc sản địa phương cho du khách. 1.1.2.4. Các tiện nghi và dịch vụ hỗ trợ Khi đi du lịch, du khách thường có nhu cầu về các tiện nghi, phương tiện và các dịch vụ hỗ trợ cơ bản như tiện ích của hệ thống giao thông công cộng, đường giao thông tại điểm đến du lịch cũng như các dịch vụ trực tiếp cho khách du lịch: Thông tin du lịch, tư vấn du lịch, các cơ sở vui chơi, giải trí, dịch vụ y tế, bảo hiểm... Điều này cũng thể hiện bản chất đa ngành của yếu tố cung trong du lịch và sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các lĩnh vực kinh doanh trong ngành du lịch. Các điểm đến còn cung cấp các dịch vụ hỗ trợ khác cho cả khách hàng và ngành du lịch thông qua các tổ chức, cơ quan du lịch địa phương. Những dịch vụ này bao gồm: Y tế, bảo hiểm, dịch vụ viễn thông… 1.1.2.5. Các hoạt động bổ sung Khi du khách tham gia vào các hoạt động bổ sung, thời gian lưu lại của du khách ở điểm đến vô hình chung sẽ được kéo dài. Một mặt, tạo cho du khách cảm thấy không nhàm chán, một mặt giúp các nhà cung ứng tăng nguồn thu ngoài các dịch vụ chính. Các hoạt động bổ sung được thể hiện rất đa dạng và 16 phong phú, tùy thuộc vào từng điểm đến khác nhau. Các hoạt động bổ sung có thể là tham quan, vui chơi tại các khu vui chơi, sử dụng các dịch vụ làm đẹp, thẩm mỹ hoặc mua sắm tại các trung tâm thương mại, các siêu thị. 1.1.2.6. Hình ảnh Hình ảnh của điểm đến du lịch được hiểu như một yếu tố mang lại sức hút cho du khách. Hình ảnh có thể là một nhân vật độc đáo hay một hình ảnh biểu trưng hoặc một đặc trưng nổi bật, yếu tố này giúp du khách dễ dàng hình dung và nhớ về điểm đến. Hiện nay, trên thế giới có nhiều Disney land nhưng khi nghĩ đến những điểm tham quan này du khách sẽ nhớ về các nhân vật hoạt hình của hãng Walt Disney. Hay nhắc đến du lịch Trung Quốc người ta sẽ nghĩ đến Vạn lý trường thành, nhắc đến Ấn Độ du khách sẽ nhớ đến hình ảnh đền Taj Mahal… Những hình ảnh của điểm đến bao gồm tính độc đáo, điểm tham quan, chất lượng môi trường, an toàn, mức độ dịch vụ và sự thân thiện của cư dân địa phương cũng như giá cả. Giá cả cũng là một khía cạnh quan trọng để cạnh tranh giữa điểm đến này với các điểm đến khác. Chi phí vận chuyển đến các điểm đến và ngược lại cũng như chi phí trên mặt đất của các dịch vụ vận chuyển, lưu trú, điểm tham quan, ăn uống và dịch vụ du lịch tại điểm đến ảnh hưởng nhiều đến yếu tố giá cả. Các yếu tố như đã nêu ở trên chính là những tiêu chuẩn cho sự tồn tại của điểm đến du lịch. Mỗi yếu tố đều có mức độ tác động khác nhau đến từng du khách và ngược lại mỗi du khách khác nhau lại cảm nhận khác nhau đối với tác động của các yếu tố cấu thành. Tuy nhiên, đó chính là điều kiện cần để cấu thành diểm đến du lịch. 1.1.3. Phân loại điểm đến du lịch Có nhiều cách phân loại điểm đến khác nhau dựa vào những tiêu chí cũng như mục đích nghiên cứu khác nhau. 17  Căn cứ vào hình thức sở hữu: Có điểm đến thuộc sở hữu nhà nước, có điểm đến thuộc sở hữu tư nhân.  Căn cứ vào địa hình: Có điểm đến ở vùng biển hay vùng núi.  Căn cứ vào giá trị tài nguyên du lịch: Có điểm đến có giá trị tài nguyên tự nhiên hay nhân văn.  Căn cứ vào vị trí quy hoạch: Điểm đến thuộc trung tâm du lịch của vùng hay những điểm đến phụ cận.  Một cách phân loại phổ biến thường được áp dụng, đó là dựa vào phạm vi và quy mô địa lý, bao gồm: - Điểm đến cấp quốc tế: Khu vực bao gồm nhiều hoặc một số quốc gia (ASEAN, Đông Dương…) - Điểm đến cấp quốc gia: Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan… - Điểm đến cấp vùng: Bắc Trung Bộ, Tây Nam Bộ… - Điểm đến cấp địa phương hoặc đơn vị hành chính cá biệt: Hà Nội, Hạ Long… 1.2. Cơ sở lí luận về quản lý điểm đến du lịch 1.2.1. Tổng quan về quản lý điểm đến du lịch 1.2.1.1. Quan niệm Cho đến nay, các nhà nghiên cứu du lịch chưa đưa ra khái niệm rõ nét về quản lý điểm đến du lịch. Quản lý điểm đến du lịch cần có sự kết hợp của nhiều tổ chức tham gia và lợi ích làm việc của họ đều phải hướng tới một mục tiêu chung. Quản lý điểm đến du lịch là một phần quan trọng của việc kiểm soát các tác động của ngành du lịch. Quản lý điểm đến bao gồm việc thành lập ban quản lý điểm đến; lập kế hoạch sử dụng, quản lý nguồn nhân lực, môi trường; thành 18 lập các hiệp hội kinh doanh; và một loạt các kỹ thuật khác để định hình sự phát triển và hoạt động của điểm đến du lịch. Một điểm đến được tổ chức quản lý thành công sẽ tạo ra một chu kì sống luôn luôn phù hợp với nhu cầu của khách du lịch, tạo ra sự phát triển bền vững và các tác động tích cực của hoạt động du lịch. 1.2.1.2. Mục đích của quản lý điểm đến du lịch Mục đích của công tác quản lý điểm đến du lịch là thông qua sự hợp tác giữa các nhà cung ứng dịch vụ, đảm bảo cung cấp chuỗi dịch vụ liên tục tại điểm đến và đảm bảo cho hoạt động marketing cho dịch vụ lưu trú, giải trí cũng như hoạt động tham quan tại một số điểm du lịch trong vùng... Quản lý điểm đến du lịch nên được tiến hành như mô hình một tam giác bền vững, hài hòa giữa 3 yếu tố: Môi trường sinh thái, các chỉ tiêu kinh tế và các chỉ tiêu xã hội. Quản lý điểm đến du lịch cũng cần được thực hiện ở các cấp độ khác nhau: Từ cấp độ địa phương / cộng đồng trực tiếp với các nhà cung cấp dịch vụ, đến cấp độ vùng / tỉnh và cấp độ quốc gia. 1.2.1.3. Nội dung quản lý điểm đến du lịch  Tạo ra một ban quản lý Một ban quản lý điểm đến du lịch cũng có thể được coi như một cơ quan có trách nhiệm trong việc chỉ đạo các nguồn lực, phối hợp không chỉ với các cơ sở du lịch địa phương mà còn với cả các công ty du lịch nội địa hay quốc tế hàng đầu, các tổ chức có liên quan trong lẫn ngoài nước, và chỉ đạo các chương trình Quản trị chất lượng toàn diện (TQM) nhằm hướng đến việc thu được các kết quả cũng như đạt được các mục tiêu đã đề ra. Về cơ bản, vai trò tiềm năng của những nhà quản lý điểm du lịch sẽ là giám sát, thanh tra những doanh nghiệp và người dân địa phương. 19
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan