MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU..................................................................................................3
1. Lý do chọn đề tài:............................................................................................5
2. Mục đích nghiên cứu:......................................................................................5
3. Đối tượng nghiên cứu:....................................................................................5
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN........................................................................7
1. Khái quát sơ lược về Chủ tịch Hồ Chí Minh và tư tưởng của Người về văn
hóa giáo dục:.........................................................................................................7
1.1. Đánh giá sự nghiệp cách mạng vĩ đại về văn hóa giáo dục của Chủ tịch
Hồ Chí Minh:.....................................................................................................7
2. Quan điểm của Hồ Chí Minh về văn hoá giáo dục:........................................9
2.1. Nguồn gốc tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa giáo dục:..........................9
2.2. Nội dung của tư tưởng Hồ Chí Minh trong văn hóa giáo dục:...............10
2.3. Phương châm, phương pháp của tư tưởng Hồ Chí Minh trong văn hóa
giáo dục:...........................................................................................................17
a) Phương châm giáo dục:..........................................................................17
b) Phương pháp giáo dục:...........................................................................17
CHƯƠNG 2: KIẾN THỨC VẬN DỤNG........................................................19
1. Hoạt động giáo dục ở trường Đại học Sư phạm kỹ thuật:............................19
1.1. Hoạt động đổi mới:.................................................................................19
1.1.1. Chương trình đào tạo:.......................................................................19
1.1.2. Phương pháp kiểm tra đánh giá:.......................................................19
1.1.3. Ban lãnh đạo nhà trường:.................................................................20
1.1.4. Đội ngũ giảng viên:..........................................................................23
1.1.5. Sinh viên:..........................................................................................23
1.2. Một số đánh giá về hoạt động đổi mới của Nhà trường:........................23
1.2.1. Thành tựu và hạn chế:......................................................................23
1.2.2. Nguyên nhân của thực trạng trên:.....................................................26
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
2. Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa giáo dục để đề ra những giải
pháp nhằm nâng cao giáo dục tại Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí
Minh:...................................................................................................................27
2.1. Giải pháp:................................................................................................27
2.2. Bản thân sinh viên cần làm gì để nâng cao chất lượng giáo dục Đại học
tại Trường Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh:.............................................28
KẾT LUẬN........................................................................................................30
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................32
CHÚ THÍCH......................................................................................................33
Trang 2
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
MỤC LỤC
KẾ HOẠCH PHÂN CÔNG VIẾT TIỂU LUẬN VÀ THUYẾT TRÌNH
A. Phần Tiểu Luận
Nội dung hoàn thành
Sinh viên hoàn thành
Mức độ
hoàn thành
Phần 1: MỞ ĐẦU
Nội dung 1:
Đặt vấn đề và mục tiêu
nghiên cứu
Nguyễn Huy Hoàng Gia
Khá
Phần 2: KIẾN THỨC CƠ BẢN
Nội dung 2:
Khái quát sơ lược về Chủ
tịch Hồ Chí Minh và tư
tưởng của Người về văn
hóa giáo dục
Nguyễn Huy Hoàng Gia
Khá
Phan Lê Hải
Nội dung 3:
Nguồn gốc, mục tiêu về
văn hóa giáo dục
Phan Lê Hải
Khá
Nguyễn Nam
Khá
Đỗ Thị Thu Vân
Khá
Nội dung 4:
Nội dung về văn hóa giáo
dục
Nội dung 5:
Phương châm, phương
pháp về văn hóa giáo dục
Phần 3: KIẾN THỨC VẬN DỤNG
Nội dung 6:
Hoạt động giáo dục ở
Trường Đại học Sư phạm
Nguyễn Nam
Trang 3
Khá
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
Kỹ thuật
Nội dung 7: Vận dụng
Đỗ Thị Thu Vân
Khá
Phần 4: KẾT LUẬN
Nội dung 8:
Biên tập lời kết luận
Đỗ Thị Thu Vân
Khá
B. Phần Thuyết Trình:
Biên tập chính bài thuyết trình: Đỗ Thị Thu Vân
Thuyết trình chính: Nguyễn Huy Hoàng Gia, Phan Lê Hải
Hỗ trợ thuyết trình: Nguyễn Nam
Trang 4
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về
những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam. Trong hệ thống quan điểm đó có
nhiều luâ nâ điểm hết sức sáng tạo, thể hiện sự vâ nâ dụng và phát triển sáng tạo Chủ
nghĩa Mác - Lênin vào hoàn cảnh cụ thể ở nước ta. Những luâ nâ điểm sáng tạo của
Hồ Chí Minh rất phong phú, đa dạng, bao quát nhiều mă tâ , nhiều lĩnh vực, đã được
thực tiễn cách mạng Việt Nam chứng minh tính đúng đắn và giá trị to lớn.
Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, người anh hùng dân tộc,
một danh nhân văn hóa Thế giới, luôn quan tâm đến vấn đề giáo dục. Người luôn
quan niệm: “Vì lợi ích mười năm trồng cây. Vì lợi ích trăm năm trồng người”.
Luôn nhận thức sâu sắc vai trò của giáo dục trong sự nghiệp dựng nước và giữ
nước, Hồ Chí Minh để lại cho dân tộc ta một tư tưởng lớn, những quan điểm mới
về giáo dục. Bên cạnh đó, Đảng và Nhà nước ta cũng đã khẳng định: “Giáo dục là
quốc sách”.
Là một sinh viên của Trường Đại học Sư phạm kỹ thuâ ât Thành phố Hồ Chí
Minh để tìm hiểu kĩ hơn về điều đó, em đã nghiên cứu đề tài “Phân tích quan điểm
của Hồ Chí Minh về văn hóa giáo dục. Vận dụng vào việc đổi mới giáo dục đại học
ở Trường Đại học Sư phạm kỹ thuâ ât Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay”. Vì vậy,
em rất quan tâm đến đề tài này và em nhận thấy đây là một vấn đề cấp thiết và
đáng thảo luận.
2. Mục đích nghiên cứu:
Mục đích nghiên cứu đề tài này là nhằm trau dồi thêm kiến thức mới và để
nhâ nâ thức được đường lối đúng đắn của Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuâ ât Thành
Trang 5
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
phố Hồ Chí Minh trong công cuộc đổi mới chất lượng dạy và học hiện nay, từ đó
định hướng tư tưởng và góp phần công cuộc xây dựng và bảo vệ nước nhà.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Trong thực tiễn cách mạng, cùng với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng ta, dân tộc ta và
nhân dân ta. Chính vì vậy, việc giáo dục Tư tưởng Hồ Chí Minh ở nhà trường trong
xã hội có vai trò to lớn đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã
hội Chủ nghĩa hiện nay. Nhận thức đúng đắn về đối tượng môn Tư tưởng Hồ Chí
Minh chính là một trong những điều kiện, yêu cầu cơ bản nhất để nâng cao chất
lượng công tác giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh, có quan hệ chặt chẽ, hữu cơ với
việc xác định nhiệm vụ, nội dung, phương pháp môn học này.
Đối tượng nghiên cứu chủ yếu của môn Tư tưởng Hồ Chí Minh là hệ thống Tư
tưởng Hồ Chí Minh, đó là hệ thống tri thức mang tính qui luật về đối tượng, đòi hỏi
phải có thời gian mới có điều kiện xác lập được một cách đầy đủ và chính xác. Tư
tưởng Hồ Chí Minh không chỉ được phản ánh trong văn kiện, tác phẩm của Người
mà còn được quán triệt trong mọi chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước ta
do Người đứng đầu, trong toàn bộ cuộc đời và sự nghiệp Cách mạng mà Người để
lại cho chúng ta. Những nội dung đó đều phải được xem là đối tượng nghiên cứu
của bộ môn Tư tưởng Hồ Chí Minh .
Trang 6
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
Trang 7
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN
1. Khái quát sơ lược về Chủ tịch Hồ Chí Minh và tư tưởng của Người về văn hóa
giáo dục:
1.1.
Đánh giá sự nghiệp cách mạng vĩ đại về văn háo giáo dục của Chủ
tịch Hồ Chí Minh:
Trải qua hàng ngàn năm văn hiến, dân tộc Việt Nam đã xây đắp nên truyền
thống hiếu học. Tục ngữ có câu: “Nửa bụng chữ bằng một hũ vàng” là biểu hiện
ham muốn có học thức của dân tộc ta. Bài văn bia đầu tiên ở Văn Miếu Quốc
Tử Giám dưới thời vua Lê Thánh Tông có câu: “Hiền tài là nguyên khí quốc
gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh rồi lên cao; nguyên khí suy thì thế
nước yếu rồi xuống thấp”.
Kế thừa truyền thống ấy, Hồ Chí Minh từ Việt Nam đi ra thế giới, hòa nhập
vào đại dương trí tuệ của thời đại, đã chắt lọc tinh hoa của nhân loại, vận dụng
sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác- Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta,
từng bước xây dựng nền giáo dục mới Việt Nam. Sự cống hiến của Người về
giáo dục cả mặt lý luận và chỉ đạo thực tiễn là vô giá, đem lại thành tựu và niềm
vinh quang cho nền giáo dục mới Việt Nam, tạo nền tảng đưa dân tộc ta sánh
vai cùng các cường quốc năm châu trong giai đoạn hiện nay.
Tiến sĩ M.Atmet_Giám đốc UNESCO khu vực Châu Á – Thái BìnhDương
viết: “Chỉ có ít nhân vật trong lịch sử trở thành một bộ phận của huyền thoại
ngay khi còn sống và rõ ràng Hồ Chí Minh là một trong số đó. Người sẽ được
ghi nhớ không chỉ là người giải phóng cho Tổ quốc và nhân dân bị đô hộ, mà
còn là một nhà hiền triết hiện đại đã mang lại một viễn cảnhvà hi vọng mới cho
nhưng người đang đấu tranh không khoan nhượng để loại bỏ bất công, bất bình
đẳng khỏi trái đất này”.
Người xứng đáng được tổ chức UNESCO phong tặng danh hiệu : Anh hùng
giải phóng dân tộc,danh nhân văn hóa và khuyến nghị các nước thànhviên tổ
chức kỉ niệm 100 năm ngày sinh của Người “do những đóng góp quan trọng về
nhiều mặt của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong các lĩnh vực văn hóa, giáo dục và
nghệ thuật” và Người “đã dành cả cuộc đời cho sự giảiphóng nhân dân Việt
Nam, đóng góp cho cuộc đấu tranh chung vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ
và tiến bộ xã hội của các dân tộc trên thế giới”.
Trang 8
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
1.2.
Khái quát tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa giáo dục:
Người đã để lại một di sản tinh thần vô cùng quý giá và bất diệt cho toàn
Đảng, toàn dân ta, đó là tư tưởng Hồ Chí Minh. Tư tưởng Hồ Chí Minh là một
hệ thống quan điểm toàn diện, sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng
Việt Nam, là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác Lênin vào điều kiện cụ thể của đất nước, kế thừa và phát triển các giá trị truyền
thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại. Tư tưởng Hồ Chí
Minh đã và đang soi đường cho cuộc đấu tranh của nhân dân ta giành độc lập
dân tộc, thống nhất Tổ quốc và xây dựng Chủ nghĩa Xã hội.
Trong hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh, vấn đề về văn hoá giáo dục luôn có
một vị trí quan trọng. Những quan điểm của Người về văn hoá giáo dục là kim
chỉ nam để Đảng ta hoạch định chính sách, sách lược phát triển giáo dục qua
các giai đoạn xây dựng đất nước. Theo quan điểm của Hồ Chí Minh, giáo dục là
yếu tố quyết định trực tiếp nâng cao trình độ học vấn, trình độ khoa học - cả
khoa học xã hội và nhân văn, khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật - chuyên
môn nghiệp vụ, ngoại ngữ, trình độ tổ chức quản lý... Giáo dục sẽ giúp cho
người học có một vốn liếng về lịch sử, văn hóa của dân tộc Việt Nam và thế
giới, mà nếu không có nó thì sẽ không giữ vững được nền độc lập dân tộc,
không thể tham gia một cách tích cực và có hiệu quả vào công việc xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc. Giáo dục sẽ giúp cho mỗi người dân có kiến thức mới để “biến
một nước dốt nát, cực khổ thành một nước văn hóa cao và đời sống tươi vui
hạnh phúc”. Những quan điểm và hoạt động về văn hoá giáo dục của Người đã
góp phần vào sự tiến bộ và phát triển nền văn minh của nhân loại.
Bên cạnh đó, Hồ Chí Minh còn đưa ra “năm điểm lớn” định hướng cho việc
xây dựng nền văn hoá dân tộc đó là: xây dựng tâm lý: tinh thần độc lập tự
cường; xây dựng luân lý: biết hy sinh mình, làm lợi cho quần chúng; xây dựng
xã hội: mọi sự nghiệp liên quan đến phúc lợi của nhân dân trong xã hội; xây
dựng chính trị: dân quyền; xây dựng kinh tế.
Công lao to lớn này đã được đánh giá trong Nghị quyết của UNESCO về kỷ
niệm 100 năm ngày sinh của Người: “Sự đóng góp của Chủ tịch Hồ Chí
Minh trong các lĩnh vực văn hoá, giáo dục, nghệ thuật là kết tinh truyền thống
hàng ngàn năm của nhân dân Việt Nam, và những tư tưởng của Người là hiện
Trang 9
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
thân của các dân tộc, tiêu biểu cho việc thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau. Người là
vị anh hùng giải phóng dân tộc của Việt Nam, và là nhà văn hoá kiệt xuất”.
Tuy nhiên, hiện nay lĩnh vực giáo dục ở nước ta còn nhiều hạn chế chưa đáp
ứng được yêu cầu của việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đang cần
được “đổi mới căn bản, toàn diện”. Để đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục thì
cần có triết lý giáo dục đúng đắn. Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục là triết lý
giáo dục đúng đắn mà chúng ta cần nhận thức và quán triệt trong sự nghiệp đổi
mới giáo dục hiện nay.
2. Quan điểm của Hồ Chí Minh văn hoá giáo dục:
2.1.
Nguồn gốc tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa giáo dục:
Tư tưởng Hồ Chí Minh bắt nguồn từ những truyền thống văn hóa tốt đẹp
của dân tộc. Đó là truyền thống hiếu học, tôn sư trọng đạo,… đã tồn tại ngàn
đời naytrong đời sống nhân dân ta. Không chỉ vậy, người còn ảnh hưởng sâu
sắc từ những quan điểm mới mẻ của giáo dục phương Tây như tinh thần tư học
là chính, là quan niệm “học đi đôi với hành”…
Nguồn gốc quan trọng nhất của Tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa giáo dục
vẫnlà chủ nghĩa Mác - Lênin và những tấm gương sáng của các ông. Mác và
Ăng-ghen đã tuyên bố trong “Tuyên ngôn Đảng Cộng Sản” là: “Sự phát triển tự
do của mỗi người là điều kiện cho sự phát triển tự do của tất cả mọi người”. Tại
diễn đàn Đại hội giáo dục toàn Nga lần thứ nhất (28/8/1918), Lênin đã khẳng
định vai trò to lớncủa công tác giáo dục, coi đó là một điều kiện đảm bảo thắng
lợi trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội. Khẩu hiệu nổi tiếng của Lênin:
“Học, học nữa, học mãi” đã trở thành triết lý sống của hàng triệu, hàng triệu
con người trong các thế hệ. Uỷ ban quốc tế về giáo dục thế kỷ XXI đã đưa giáo
dục suốt đời thành một nguyên lý của nền giáo dục mở đầu thiên niên kỷ mới.
Ngoài ra, trong quá trình bôn ba tìm đường cứu nước, Bác đã học tập được
rất nhiều, trong nhân dân, trong lao động, tự học là chủ yếu. Bác nhận ra
phương pháp học mới gắn liền với thực tiễn khác xa với cách học truyền thống.
Đúc kết giá trị truyền thống và hiện đại, tiếp thu tư tưởng Mác- Lênin và vận
dụng trong trải nghiệm của mình, Hồ Chí Minh có những qun niệm mới mẻ về
văn hóa giáo dục, phù hợp với “nội tạng” của người Việt Nam ta.
2.2.
Mục tiêu của tư tưởng Hồ Chí Minh trong văn hóa giáo dục:
Thực hiện cả ba chức năng của văn hoá bằng dạy và học. Đó là:
Trang 10
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
- Giáo dục để mở mang dân trí, nâng cao kiến thức, bồi dưỡng tư tưởng đúng
đắn và tình cảm cao đẹp, những phẩm chất trong sáng và phong cách lành mạnh
cho nhân dân.
- Giáo dục để đào tạo con người có ích cho xã hội. Học để làm việc, làm người,
làm cán bộ. Giáo dục để đào tạo những con người mới vừa có đức vừa có tài,
những công dân biết làm chủ để đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và
bảo vệ tổ quốc. Từ đó đào tạo các em nên những người công dân hữu ích cho
nước Việt Nam, phát triển toàn diện con người, thúc đẩy hoàn toàn những năng
lực sẵn có của các em. “Học để làm việc, làm người, làm cán bộ”, “Học để
phụng sự đoàn thể, giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và nhân loại”, “Học để sửa
chữa tư tưởng”, “Học để tu công đạo đức cách mạng”, “Học để tin tưởng”,...
Người chỉ rõ: “Dốt nát cũng là kẻ địch... Địch thực dân dựa vào địch dốt nát để
thi hành chiến lược ngu dân. Địch dốt nát dựa vào địch thực dân để đưa dân ta
vào nơi mù quáng... Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”. Vì vậy, giáo dục để
mở mang dân trí, nâng cao kiến thức, bồi dưỡng tư tưởng đúng đắn và tình cảm
cao đẹp, những phẩm chất trong sáng và phong cách lành mạnh cho nhân dân.
- Giáo dục còn là để “cải tạo trí thức cũ”, “đào tạo trí thức mới”, thực hiện
“công nông tri thức hóa”, xây dựng đổi ngũ tri thức ngày càng đông đảo và có
trình độ ngày càng cao. Nền văn hóa giáo dục còn phải đào tạo lớp người kế tục
sự nghiệp cách mạng, xây dựng đất nước giàu mạnh sánh vai cùng các cường
quốc năm châu.
2.3. Nội dung của tư tưởng Hồ Chí Minh trong văn hóa giáo dục:
Phải phong phú, toàn diện, lấy chất lượng làm cốt để phát triển con người
toàn diện cả về đức, trí, thể, mỹ. Hồ Chí Minh cho rằng cần phải có một nền
giáo dục toàn diện, nội dung giáo dục phải tổng hợp tri thức nhiều lĩnh vực như
văn hóa, chính trị, thể chất, khoa học - kỹ thuật, quân sự, đạo đức cách mạng, lý
tưởng cách mạng, xây dựng nếp sống văn hóa… Đồng thời, trang bị, cung cấp
kiến thức, phát triển năng lực tư duy, mở mang trí tuệ, tăng cường giáo dục
chính trị tư tưởng, đạo đức cách mạng cho người học. Đó chính là yêu cầu bắt
buộc của một nền giáo dục mới để đào tạo ra những con người mới.
Là người nắm chắc, vận dụng nhuần nhuyễn phép biện chứng duy vật Mác
xít, Hồ Chí Minh nhận thức đúng đắn rằng các nội dung giáo dục có mối quan
hệ mật thiết, khăng khít với nhau. Nếu không có trình độ học vấn thì không học
tập được kỹ thuật, tức cũng không theo kịp được thời đại của cuộc cách mạng
Trang 11
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
khoa học kỹ thuật, công nghệ đang phát triển mạnh mẽ, và như vậy ngày càng
tụt hậu xa hơn so với các nước. Nhưng điều đặc biệt là phải học chính trị, đạo
đức. Bởi vì nếu chỉ học văn hóa, kỹ thuật, chuyên môn mà không có chính trị,
đạo đức thì như người nhắm mắt mà đi. Giáo dục chính trị, đạo đức là nền tảng
nâng cao chất lượng văn hóa và chuyên môn. Chính trị nói ở đây là chủ nghĩa
Mác - Lênin và đường lối quan điểm của Đảng. Học chính trị không phải cốt để
thuộc sách Mác - Lênin làu làu, không phải học một cách giáo điều, mà là “học
cái tinh thần xử trí mọi việc, đối với mọi người, và đối với bản thân mình”; học
lập trường, quan điểm, phương pháp của chủ nghĩa Mác - Lênin.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm phát triển sự nghiệp giáo
dục của đất nước. Người đã có những chỉ dẫn hết sức quý báu về mục tiêu,
nhiệm vụ, nội dung và phương pháp giáo dục... nhằm phát triển một nền giáo
dục toàn diện. Những chỉ dẫn đó không chỉ có giá trị trực tiếp chỉ đạo công tác
giáo dục của đất nước thời đó, mà vẫn còn nguyên giá trị định hướng, soi
đường cho công cuộc đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo của nước
ta hiện nay. Để thực hiện được thì cần phải:
Một là, giáo dục phải gắn với với mục tiêu, nhiệm vụ của đất nước trong
-
từng thời kỳ.
Trong Thư gửi các học sinh nhân Ngày khai trường đầu tiên dưới chế độ
dân chủ cộng hoà, tháng 9/1945, Người viết: “Ngày nay các em được cái
may mắn hơn cha anh là được hấp thụ một nền giáo dục của một nước độc
lập, một nền giáo dục nó sẽ đào tạo các em nên những người công dân hữu
ích cho nước Việt Nam, một nền giáo dục làm phát triển hoàn toàn những
năng lực sẵn có của các em... Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay
không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các
cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công
học tập của các em”.
-
Tháng 9/1949, Chủ tịch Hồ Chí Minh đến dự khai giảng khóa học đầu tiên
của Trường Nguyễn Ái Quốc Trung ương tại Chiến khu Việt Bắc, Người ghi
vào cuốn Sổ vàng truyền thống của Trường: “Học để làm việc, làm người,
làm cán bộ. Học để phụng sự Đoàn thể “giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và
nhân loại”. Muốn đạt mục đích, thì phải cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô
tư”.
Trang 12
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
-
Trong Bài nói chuyện tại Lớp đào tạo hướng dẫn viên các trại hè cấp I,
ngày 12/6/1956, Người đã nêu vai trò của giáo dục trong sự nghiệp xây
dựng, bảo vệ đất nước: “Nhiệm vụ giáo dục rất quan trọng và vẻ vang, vì
nếu không có thầy giáo thì không có giáo dục. Bây giờ đang xây dựng nước
Việt Nam Dân chủ Cộng hoà để dần dần đến chủ nghĩa xã hội. Kháng chiến
thì cần nhiều cán bộ quân sự. Bây giờ xây dựng kinh tế. Không có cán bộ
không làm được. Không có giáo dục, không có cán bộ thì cũng không nói gì
đến kinh tế văn hoá”.
-
Tại Lớp học chính trị của giáo viên cấp II, cấp III toàn miền Bắc, ngày 139-1958, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có bài nói quan trọng về nhiệm vụ của
người thầy giáo với sự nghiệp giáo dục đào tạo. Người căn dặn: “Vì lợi ích
mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người. chúng
ta phải đào tạo ra các công dân tốt và cán bộ tốt cho nước nhà. Nhân dân,
Đảng, Chính phủ giao các nhiệm vụ đào tạo thế hệ tương lai cho các cô, các
chú. Đó là một nhiệm vụ nặng nề nhưng rất vẻ vang”(4). Người chỉ rõ:
Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước hết cần có những con người xã hội
chủ nghĩa. Trước lúc đi xa, trong Di chúc Người căn dặn: “Bồi dưỡng thế hệ
cách mạng cho đời sau là việc rất quan trọng và rất cần thiết”.
Hai là, nội dung giáo dục toàn diện.
-
Giáo dục toàn diện, theo Hồ Chí Minh, bao gồm thể dục, trí dục, mỹ dục,
đức dục và kết hợp các nội dung trên. Người chỉ rõ:
Thể dục: Để làm thân thể mạnh khoẻ, đồng thời cần giữ vệ sinh riêng và vệ
sinh chung.
Trí dục: Ôn lại những điều đã học, học thêm những tri thức mới.
Mỹ dục: Để phân biệt cái gì là đẹp, cái gì là không đẹp.
Đức dục: Là yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, yêu lao động, yêu khoa học, yêu
trọng của công.
-
Các em cần rèn luyện đức tính thành thật và dũng cảm.
Ở trường, thì kính thầy, yêu bạn, đoàn kết và giúp đỡ lẫn nhau.
Ở nhà, thì yêu kính và giúp đỡ cha mẹ.
Ở xã hội thì tuỳ sức mình mà tham gia những việc có ích lợi chung...”.
Trang 13
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
-
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ dẫn việc vận dụng nội dung giáo dục cho mỗi
lứa tuổi, mỗi cấp học, bậc học: Đối với “Đại học thì cần kết hợp lý luận
khoa học với thực hành, ra sức học lý luận và khoa học tiên tiến của các
nước bạn, kết hợp với thực tiễn nước ta, để thiết thực giúp ích cho công
cuộc xây dựng nước nhà. Trung học thì cần đảm bảo cho học trò những tri
thức phổ thông chắc chắn, thiết thực, thích hợp với nhu cầu và tiền đồ xây
dựng nước nhà, bỏ những phần nào không cần thiết cho đời sống thực tế.
Tiểu học thì cần giáo dục các cháu thiếu nhi: Yêu Tổ quốc, yêu nhân dân,
yêu lao động, yêu khoa học, trọng của công. Cách dạy phải nhẹ nhàng và
vui vẻ, chớ gò ép thiếu nhi vào khuôn khổ của người lớn. Phải đặc biệt chú
ý giữ gìn sức khoẻ của các cháu.
-
Kiến thức là đặc biệt cần thiết để kiến thiết quốc gia, bảo vệ đất nước,
nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng chỉ ra rằng, đạo đức đóng vai trò nền
tảng cho sự phát triển nhân cách, bên cạnh tài thì đức là một nhân tố quan
trọng để tập hợp, động viên lực lượng thực hiện mọi công việc của đất nước,
của nhân loại. Người nêu rõ: “Giải phóng cho dân tộc, giải phóng cho loài
người là một công việc to tát mà tự mình không có đạo đức, không có căn
bản... thì còn làm nổi việc gì?”.
-
Nói chuyện với cán bộ sinh viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội ngày
21/10/1964, Người chỉ rõ: “Dạy cũng như học phải chú trọng đến cả tài lẫn
đức. Đức là đạo đức cách mạng. Đó là cái gốc, rất quan trọng. Nếu không có
đạo đức cách mạng thì có tài cũng vô dụng”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh thường xuyên khích lệ, động viên giáo viên và cán
bộ quản lý giáo dục phải bồi dưỡng cho thế hệ trẻ tình cảm tốt đẹp, trước hết
là tình thương yêu gia đình, bạn bè, đồng chí, quý trọng thầy cô giáo, yêu Tổ
quốc, yêu đồng bào, hình thành ý thức kỷ luật, ý thức tập thể, lối sống thật
thà, khiêm tốn, trung thực, giản dị, biết xử sự theo tinh thần “mỗi người vì
mọi người, mọi người vì mỗi người” và thói quen thực hành đời sống
mới.
-
Theo đó, phải chú trọng các mặt: đạo đức cách mạng, giác ngộ xã hội chủ
nghĩa, văn hoá, kỹ thuật, lao động và sản xuất. Thế hệ trẻ phải được giáo
dục về lý tưởng và đạo đức xã hội chủ nghĩa như hạt nhân nhân cách của
Trang 14
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
con người trong chế độ xã hội mới. Đồng thời, nhà trường phải bảo đảm cho
thế hệ trẻ dần dần làm chủ kho tàng kiến thức văn hoá của loài người, trau
dồi cho mình một vốn hiểu biết về khoa học, kỹ thuật cơ bản, thiết thực,
vững chắc, có thể vận dụng vào thực tế và rèn luyện kỹ năng, thói quen lao
động thực hành.
-
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, một nền giáo dục toàn diện phải là nền giáo
dục mang tính nhân dân sâu sắc, nền giáo dục không phải chỉ dành riêng cho
một số người hoặc một giai cấp mà cho toàn thể quốc dân Việt Nam. Ngay
sau ngày đất nước giành được độc lập, cách mạng trong tình thế ngàn cân
treo sợi tóc, bởi giặc giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm, Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã nhấn mạnh: công việc phải thực hiện cấp tốc lúc này là nâng cao
dân trí, mọi người Việt Nam phải có kiến thức mới để tham gia vào công
cuộc xây dựng nước nhà và trước hết phải biết đọc, biết viết. Người đã chỉ
ra rằng: “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”. Chính vì vậy, vào đầu năm
1946, Người đã trả lời các nhà báo nước ngoài rằng: “Tôi chỉ có một sự ham
muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập,
dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng
được học hành...”.
Ba là, học phải đi đôi với hành, lý luận phải liên hệ với thực tiễn.
-
Để đạt được mục tiêu đề ra và nội dung giáo dục trở thành hiện thực, cần
phải có phương châm, phương pháp giáo dục đúng đắn, nhằm làm cho học
sinh học tập, rèn luyện một cách tự giác và tích cực để tiếp thu được nội
dung giáo dục, chuyển hoá nội dung giáo dục thành phẩm chất tốt đẹp của
nhân cách.
-
Học phải đi đôi với hành, lý luận phải được liên hệ với thực tiễn. Học phải
gắn với hành, học mà không hành, không áp dụng vào thực tế khác nào
chiếc hòm đựng đầy sách, hành mà không học thì hành không trôi chảy.
Người cho rằng: “Một người học xong đại học, có thể gọi là có trí thức.
Song y không biết cày ruộng, không biết làm công, không biết đánh giặc,
không biết làm nhiều việc khác. Nói tóm lại: Công việc thực tế, y không biết
gì cả. Thế là y chỉ có trí thức một nửa. Trí thức của y là trí thức học sách,
Trang 15
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
chưa phải là trí thức hoàn toàn. Y muốn thành người trí thức hoàn toàn, thì
phải đem cái trí thức đó áp dụng vào thực tế”.
-
Người chỉ rõ: “Lý luận phải đem ra thực hành. Thực hành phải nhằm theo
lý luận. Lý luận cũng như cái tên (hoặc viên đạn). Thực hành cũng như cái
đích để bắn. Có tên mà không bắn, hoặc bắn lung tung, cũng như không có
tên. Lý luận cốt để áp dụng vào thực tế. Chỉ học thuộc lòng, để đem loè
thiên hạ thì lý luận ấy cũng vô ích. Vì vậy, chúng ta phải gắng học, đồng
thời học thì phải hành...”.
-
Học tập chủ nghĩa Mác - Lênin là học tập cái tinh thần xử trí mọi việc, đối
với mọi người và đối với bản thân mình, là học tập những chân lý phổ biến
của chủ nghĩa Mác - Lênin để áp dụng một cách sáng tạo vào hoàn cảnh
thực tế của nước ta. Học để làm. Lý luận phải đi đôi với thực tiễn.
-
Trong bài nói chuyện với cán bộ, sinh viên Trường Đại học Sư phạm Hà
Nội ngày 21/10/1964, Bác đã ân cần chỉ bảo: “Các cháu học sinh không nên
học gạo, không nên học vẹt, Bác không cần giải thích học gạo, học vẹt là thế
nào, vì các cháu biết cả rồi. Học phải suy nghĩ, phải liên hệ với thực tế, phải
có thí nghiệm và thực hành. Học với hành phải kết hợp với nhau”.
-
Phát biểu trong buổi khai giảng khoá I (1949) Trường Nguyễn Ái Quốc
Trung ương, Người nhắc nhở học phải nêu cao tác phong độc lập suy nghĩ,
đào sâu, hiểu kỹ, suy nghĩ cho chín chắn, kỹ càng, mạnh dạn đề xuất vấn đề
và thảo luận cho thông suốt, đối với bất kỳ vấn đề gì cũng nên đặt câu hỏi
“vì sao”. Những điều căn dặn của Người về phương pháp dạy và học vừa
sâu sắc, tinh tế và chính là một nội dung rất quan trọng trong lý luận dạy và
học.
-
Nói chuyện tại Đại hội Giáo dục phổ thông toàn quốc, ngày 23/3/1956,
Người khuyên nên tìm hiểu dạy cái gì, dạy như thế nào để học sinh hiểu
chóng, nhớ lâu, tiến bộ nhanh, dạy và học không được phép câu nệ, hình
thức, nhồi sọ mà phải biết “quý hồ tinh, bất quý hồ đa” và cốt yếu là phải
làm cho người học hiểu thấu vấn đề. Người chỉ ra rằng để người học hiểu
thấu vấn đề thì có hai cách dạy, một cách dạy thật tỷ mỷ và cách thứ hai là
dạy bao quát. Nghĩa là phải chọn lấy cái gì cơ bản nhất, cốt yếu nhất mà
Trang 16
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
người học không thể quên, không thể nhầm lẫn với cái khác, khi cần có thể
đem ra vận dụng ngay và còn có thể bổ sung cho phong phú thêm.
-
Trong việc huấn luyện và học tập, Bác rất coi trọng động cơ và phương
pháp. Người cho rằng, muốn học tập có kết quả tốt thì phải có thái độ đúng
và phương pháp đúng.
-
Trong sự nghiệp giáo dục đào tạo cũng như trong việc huấn luyện cán bộ,
đảng viên nói chung, Chủ tịch Hồ Chí Minh đều nhắc tới tính thiết thực và
hiệu quả. Người chỉ rõ: Dạy và học cần phải theo nhu cầu của dân tộc, của
đất nước, bảo đảm cho học trò những tri thức phổ thông chắc chắn, thiết
thực, thích hợp với nhu cầu và tiền đồ xây dựng nước nhà, bỏ những phần
nào không cần thiết cho đời sống thực tế.
-
Để đạt được mục tiêu giáo dục, ngoài phương châm giáo dục đã nêu, cần coi
trọng sự phối hợp giữa nhà trường với gia đình và xã hội. Quan điểm này
của Người từ lâu đã trở thành phương châm giáo dục được các cấp quản lý
và các cơ sở giáo dục cố gắng thực hiện. Người chỉ rõ giáo dục các em là
việc chung của gia đình, trường học và xã hội. Các bậc phụ huynh, thầy giáo
phải cùng nhau phụ trách, trước hết phải gương mẫu cho các em trước mọi
việc.
-
Hồ Chí Minh luôn nhắc nhở những người làm công tác giáo dục phải nhận
thức đúng đắn giáo dục là sự nghiệp của toàn Đảng, các cấp, các ngành và
toàn dân, kết quả giáo dục tuỳ thuộc rất nhiều vào sự tham gia tích cực, sự
giúp đỡ thiết thực và sự giác ngộ về trách nhiệm đối với giáo dục của các
cấp ủy, chính quyền, các ngành, các cấp và toàn xã hội.
-
Người chỉ rõ, để có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội
cần phát huy dân chủ, xây dựng mối quan hệ đoàn kết giữa thầy với thầy,
giữa thầy và trò, giữa học trò với nhau, giữa nhà trường với nhân dân. Để
gắn kết các yếu tố nhà trường, gia đình và xã hội trong công tác giáo dục
cần chú trọng các phong trào thi đua. Người dành sự quan tâm chỉ đạo cụ
thể, sát sao các phong trào thi đua, như phong trào “Người tốt, việc tốt”
trong toàn quốc, phong trào “Dạy tốt - học tốt” trong nhà trường, đề xuất
công tác Trần Quốc Toản, phong trào “Kế hoạch nhỏ” cho các cháu thiếu
Trang 17
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
niên và nhi đồng,.. nhằm tạo nên môi trường xã hội rộng lớn và thuận lợi
cho công tác giáo dục.
2.3.
Phương châm, phương pháp của tư tưởng Hồ Chí Minh trong văn
hóa giáo dục:
a) Phương châm giáo dục:
Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục là sự kế thừa, tiếp thu biện
chứng, có chọn lọc, lọc bỏ, sáng tạo và phê phán từ các tiền đề. Đặc biệt
chú trọng phương châm giáo dục thiết thực, cụ thể và khoa học.Từ đó,
đưa ra các hệ thống quan điểm định hướng cho nền giáo dục Việt Nam:
Giáo dục toàn diện
Giáo dục tiên tiến
Giáo dục toàn dân
Giáo dục nhằm đào tạo con người mới XHCN
b) Phương pháp giáo dục:
Để có chất lượng và đạt hiệu quả cao, cần phải thực hiện đúng đắn
phương pháp giáo dục đúng đắn. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ, phương
pháp, biện pháp bồi dưỡng thế hệ trẻ trước hết phải xuất phát từ những
đặc điểm của chính họ. Thế hệ trẻ là lớp người trẻ tuổi, đang khát khao
lý tưởng, có nhiều ước mơ, hoài bão cao đẹp, trong sáng. Đó là lớp
người ham hiểu biết, ham khám phá, nhạy bén với cái mới, giàu tính
sáng tạo. Đó là lớp người đang ở thời kỳ sung sức nên ham hành động,
muốn thử sức, dám đón nhận thử thách, khó khăn. Bên cạnh những đặc
tính tích cực, thanh niên cũng có hạn chế là xốc nổi, dễ bị tác động và do
thiếu kinh nghiệm nên dễ vấp ngã, dễ nản lòng. Từ những đặc điểm đó,
Người đề ra các phương hướng, biện pháp giáo dục thế hệ trẻ:
-Thứ nhất, giáo dục thanh niên phải gắn với các phong trào cách mạng,
rèn luyện thanh niên trong thực tiễn đấu tranh cách mạng. Nguyên tắc
này bắt nguồn từ mục tiêu giáo dục là đào tạo những chiến sĩ kế thừa sự
nghiệp cách mạng chứ không phải “đào tạo ra những con người thuộc
sách làu làu”.
- Thứ hai, xây dựng, nhân rộng trong thanh niên các gương điển hình
người tốt - việc tốt. Người chỉ rõ: “Cần lấy ngay những gương tốt đó của
các cháu và những gương người tốt, việc tốt trong nhân dân để giáo dục
Trang 18
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
các cháu. Không nên nói lý luận suông”. Ở đây, cần lưu ý một điều: Mẫu
người mà Hồ Chí Minh muốn thanh niên hướng tới là mẫu “người tốt”
chứ không phải mẫu người siêu phàm, siêu việt. Quan điểm này vừa có
tính thiết thực, vừa có tính nhân văn khi đặt niềm tin vào những con
người bình thường nhất. Suy cho cùng, “đó cũng là cách thực hành
đường lối quần chúng trong công tác giáo dục”. Phương pháp này thật dễ
hiểu, dễ làm mà hiệu quả.
-Thứ ba, “phải khéo léo kết hợp cán bộ già với cán bộ trẻ” để họ bù đắp
cho nhau những ưu khuyết mang tính đặc thù của tuổi tác. Bác căn dặn:
“Cán bộ trẻ tuy chưa có một số ưu điểm như cán bộ già, nhưng họ lại
hăng hái, nhạy cảm với cái mới, chịu khó học tập, cho nên tiến bộ rất
nhanh... Không nên coi thường cán bộ trẻ”.
-Thứ tư, “bố mẹ, thầy giáo và người lớn phải làm gương cho các em
trước mọi việc” vì một tấm gương tốt có giá trị hơn trăm bài văn diễn
thuyết.
-Thứ năm, việc đào tạo thế hệ trẻ là việc chung của toàn xã hội nhưng
Đảng và Nhà nước phải hết sức quan tâm, phải có sự phối hợp chặt chẽ
giữa gia đình - nhà trường - đoàn thanh niên - xã hội.
-Thứ sáu, bản thân thanh niên phải ra sức học tập, tu dưỡng mọi nơi, mọi
lúcvà suốt đời. Tự giáo dục là sự thể hiện trình độ làm chủ bản thân, khả
năng kiềmchế và tự điều chỉnh của mỗi người trong cuộc sống. Người
cũng từng dặn dò thanh niên: “Nhiệm vụ của thanh niên không phải là
hỏi nước nhà đã cho mình những gì. Mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho
nước nhà”. Lời dặn dò của Người tuy giản dị mà ân cần, có sức lan tỏa
và lay động lòng người.
CHƯƠNG 2: KIẾN THỨC VẬN DỤNG
1. Hoạt động giáo dục ở trường Đại học Sư phạm kỹ thuật:
1.1. Hoạt động đổi mới:
1.1.1. Chương trình đào tạo:
Trang 19
Nhóm 14
Tư tưởng Hồ Chí Minh
- Đưa hoạt động đào tạo chất lượng cao của trường trở thành mô hình mẫu
để nhân rộng đại trà.
- Có nhiều mô hình đào tạo đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng của người học,
hệ thống công nghệ thông tin hỗ trợ giảng dạy, quản lý sinh viên.
- E-learning được áp dụng quy mô toàn trường với nội dung bài giảng bám
sát với thực tế yêu cầu thực tế.
- Mở trang dạy học số UTE-Moodle và các lớp đào tại từ xa.
- Ra đời UTE-TV Kênh Truyền hình đầu tiên của một trường đại học ở Việt
Nam.
1.1.2. Phương pháp kiểm tra đánh giá:
- Xây dựng, trang bị thêm một hệ thống cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất đảm
bảo đào tạo chất lượng cao với lưu lượng 20.000 sinh viên học sinh; quản lý
điều hành Nhà trường theo tiêu chuẩn ISO 9001:2000.
- Hệ thống KPI đánh giá kết quả làm việc của cán bộ, giảng viên và nhân
viên đi đôi với bộ phận chuyên trách về đảm bảo chất lượng.
1.1.3. Ban lãnh đạo nhà trường:
- Đại diện Ban Lãnh đạo nhà trường Thầy đã phát động phong trào thi đua
hướng đến Kỷ niệm 55 năm ngày thành lập Trường sẽ diễn ra trong năm sau
2017.
- Ban Lãnh đạo, các phòng, khoa/ trung tâm của trường Đại học Sư phạm
Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh thường xuyên phối hợp với các trường
Trang 20
- Xem thêm -