Tài liệu Nguyên lí thống kê kế toán chuong13 [compatibility mode]

CHÖÔNG 13 CHÆ SOÁ 13.1 GIÔÙI THIEÄU: 13.1.1 KHAÙI NIEÄM: CHÆ SOÁ TRONG THOÁNG KEÂ LAØ PHÖÔNG PHAÙ P BIEÅU HIEÄ N QUAN HEÄ SO SAÙ NH GIÖÕA HAI MÖÙC ÑOÄ NAØ O ÑOÙ CUÛA MOÄ T HIEÄN TÖÔÏNG KT-XH. 13.1.2 PHAÂN LOAÏI: * CAÊN CÖÙ VAØO PHAÏM VI TÍNH TOAÙN: - CHÆ SOÁ CAÙ THEÅ - CHÆ SOÁ TOÅNG HÔÏP * CAÊN CÖÙ THEO TÍNH CHAÁT CUÛA CHÆ TIEÂU: - CHÆ SOÁ CHÆ TIEÂ U KHOÁ I LÖÔÏNG - CHÆ SOÁ CHÆ TIEÂ U CHAÁ T LÖÔÏNG GIAÛ SÖÛ COÙ GIAÙ CAÛ VAØ LÖÔÏNG HAØ NG HOÙ A TIEÂU THUÏ TAÏ I MOÄ T THÒ TRÖÔØNG NHÖ SAU: GIAÙ BAÙN LEÛ ÑÔN VÒ (ng.ñ) TEÂN ÑÔN KYØ KYØ HAØNG VÒ GOÁC BAÙO TÍNH (p ) CAÙO 0 (p1) A kg 5,0 5,5 B m 3,0 3,2 C l 4,0 4,3  LÖÔÏNG HAØNG TIEÂU THUÏ KYØ KYØ p0q0 GOÁC BAÙO (q0) CAÙO (q1) 1000 1100 5000 2000 2400 6000 4000 6000 16000 27000 d0= TEÂN HAØNG p1q1 p0q1 A B C 6050 5500 7680 7200 25800 24000  39530 36700 q1 iq  q0 p1 ip  p0 1,1 1,2 1,5 1,1 1,07 1,075 p0 q 0  p0 q 0 d1= p 1q 1  p 1q 1 0,19 0,153 0,22 0,194 0,59 0,653 MOÄT SOÁ KYÙ HIEÄU THÖÔØNG SÖÛ DUÏ NG: p : GIAÙ CAÛ q : KHOÁI LÖÔÏNG SAÛN PHAÅM Z : GIAÙ THAØNH W: NAÊNG SUAÁT LAO ÑOÄNG 0 : KYØ GOÁ C 1: KYØ BAÙO CAÙO T : LÖÔÏNG LAO ÑOÄNG D : DIEÄ N TÍCH TROÀNG TROÏT N : NAÊ NG SUAÁT THU HOAÏCH L : TIEÀN LÖÔNG 13.2 CHÆ SOÁ CAÙ THEÅ: 13.2.1 C/S CAÙ THEÅ VEÀ GIAÙ: p1 ip  p0 VÍ DUÏ: C/S CAÙ THEÅ VEÀ GIAÙ CUÛA MAËT HAØNG A: i p( A )  p1 5,5   1,1 = 110% p0 5 P1 – P0 = 5,5 – 5 = 0,5 ng.ñ 13.2.2 C/S CAÙ THEÅ KHOÁI LÖÔÏNG: q1 iq  q0 VÍ DUÏ: C/S CAÙ THEÅ KHOÁI LÖÔÏNG CUÛA MAËT HAØNG A: q 1 1100 i q ( A)    1,1 = 110% q 0 1000 q1 – q0 = 1100 – 1000 = 100 kg 13.3 CS TOÅNG HÔÏP (CS CHUNG): 13.3.1 CS TOÅNG HÔÏP GIAÙ CAÛ: 13.3.1.1 CS TOÅNG HÔÏP GIAÙ ÑÔN GIAÛN: ip   p1  p0 THAY SOÁ LIEÄU VAØO: 5,5  3,2  4,3 13 ip     1,0833  108,33%  p0 5,0  3,0  4,0 12  p1 13.3.1.2 CS TOÅNG HÔÏP GIAÙ COÙ TROÏNG SOÁ (QUYEÀN SOÁ): IP  IP   p1q  p1q 0  p0 q 0 (Laspeyres)(1)  p0 q IP   p1q 1  p0 q 1 (Paasche) (2) TRONG THÖÏC TEÁ NGÖÔØI TA THÖÔØNG DUØNG COÂNG THÖÙC (2). THEO VÍ DUÏ TA COÙ :  p1q 1 39530 IP   p0 q 1  36700  1,077 = 107,7%  p1q 1   p0 q 1  39530  36700  2830 ng.ñ *CAÙC COÂNG THÖÙC KHAÙC ÑEÅ TÍNH CS TOÅNG HÔÏP VEÀ GIAÙ:  p1q 1  p1q 1  p1q 1  p1q 1 IP   p0 q 1  p0 p1q 1  p1  p1q 1  p1 p0  p1q 1  ip (CS TRUNG BÌNH ÑIEÀU HOAØ) p1q 1 NEÁU ÑAË T: d1   p1q 1 thì 1 Ip  d1  ip (neáu d1 tính baèng laàn) hoaëc 100 Ip  d1  ip ( neáu d1 tính baèng %) VÍ DUÏ:  p 1q 1 6050  7680  25800 39530 Ip     1,077  107,7% p1q 1 6050 7680 25800 36700    ip 1,1 1,07 1,075 1 1 Ip    1,077 d1 0,153 0,194 0,653    ip 1,1 1,07 1,075 100 100 Ip    1,077 d1 15, 3 19, 4 65,3    ip 1,1 1,07 1,075 TRONG TRÖÔØ NG HÔÏP KEÁT QUAÛ TÍNH TOAÙ N CUÛ A HAI CS Laspeyres VAØ Paasche QUAÙ CHEÂ NH LEÄ CH, NGÖÔØ I TA SÖÛ DUÏNG CHÆ SOÁ GIAÙ Fisher: Ip   p 1q 0  p 0q 0   p 1q 1  p 0q1 13.3.2 CS TOÅNG HÔÏP KHOÁI LÖÔÏNG: Iq  Iq   q 1p  q 1p1  q 0 p1 (Paashe) (1)  q 0p Iq   q 1p 0  q 0p 0 (Laspeyres) (2) TRONG THÖÏ C TEÁ NGÖÔØ I TA THÖÔØ NG DUØ NG COÂ NG THÖÙC (2) THEO VÍ DUÏ TA COÙ:  q 1p0 36700 Iq    1,359 laàn  q 0 p0 27000  q 1p0   q 0 p0  36700  27000  9700 ng.ñ *CAÙC COÂNG THÖÙC KHAÙC ÑEÅ TÍNH CS TOÅNG HÔÏP KHOÁI LÖÔÏNG: q1  q 0 p0  i q q 0 p0 q0  q 1p0 Iq     q 0 p0  q 0 p0  q 0 p0 (CS TRUNG BÌNH SOÁ HOÏC) NEÁU ÑAËT d0  thì hoaëc p0 q 0  p0 q 0 Iq   i q d 0 Iq   i q d0 100 (Neá u d0 tính baè ng laàn) (Neá u d0 tính baè ng %) THEO VÍ DUÏ TREÂN TA COÙ: Iq   i q q 0p 0  q 0p 0 1,1  5000  1,2  6000  1,5  16000  5000  6000  16000 = 1,359 = 135,9 % I q   i q d 0 = 1,1x0,19+1,2x0,22+1,5x0,59 = 1,359 = 135,9%  i qd 0 1,1  19  1,2  22  1,5  59 Iq   100 100  1,359  135,9% * TRONG TRÖÔØNG HÔÏ P KEÁT QUAÛ TÍNH TOAÙ N CUÛ A HAI CS Laspeyres VAØ Paasche QUAÙ CHEÂNH LEÄ CH, NGÖÔØ I TA SÖÛ DUÏNG CS TOÅ NG HÔÏP KHOÁ I LÖÔÏNG Fisher: Iq   q1p 0  q 0p 0   q1p1  q 0p1 13.4 VAÁN ÑEÀ CHOÏN QUYEÀN SOÁ (TROÏNG SOÁ) CHO CS TOÅNG HÔÏP: * KHI DUØNG CS TOÅNG HÔÏP ÑEÅ BIEÅU HIEÄN BIEÁN ÑOÄNG CUÛA CHÆ TIEÂU CHAÁT LÖÔÏNG THÌ QUYEÀN SOÁ THÖÔØNG LAØ CHÆ TIEÂU KHOÁI LÖÔÏNG COÙ LIEÂN QUAN VAØ COÁ ÑÒNH ÔÛ KYØ NGHIEÂN CÖÙU. IP  IZ   p1q 1  p0 q 1  z1q 1  z0 q 1  w1T1 Iw   w 0 T1  N1D1 IN   N 0 D1 vv.... * KHI DUØNG CS TOÅNG HÔÏP ÑEÅ BIEÅU HIEÄN BIEÁN ÑOÄNG CUÛA CHÆ TIEÂU KHOÁI LÖÔÏNG THÌ QUYEÀN SOÁ THÖÔØNG LAØ CHÆ TIEÂU CHAÁT LÖÔÏNG COÙ LIEÂN QUAN VAØ COÁ ÑÒNH ÔÛ KYØ GOÁC. Iq  Iq   q 1p0  q 0 p0  q 1z0  q 0 z0  T1W0 IT   T0 W0  D1N 0 ID   D0 N 0 vv.... 13.5 CS KHOÂNG GIAN: 13.5.1 CS TOÅNG HÔÏP GIAÙ CAÛ KHOÂNG GIAN: SO SAÙNH GIAÙ CAÛ GIÖÕA 2 ÑÒA PHÖÔNG A VAØ B:  p A (q A  q B ) I P ( A / B)   p B (q A  q B ) 13.5.2 CS TOÅNG HÔÏP KHOÁI LÖÔÏNG KHOÂNG GIAN: SO SAÙNH KHOÁI LÖÔÏNG HAØNG GIÖÕ A 2 ÑÒA PHÖÔNG A VAØ B: p Aq A  p Bq B p qA  qB  qA p Iq ( A / B)   q Bp VÍ DUÏ : CHÔÏ A CHÔÏ B TEÂN LÖÔÏNG GIAÙ ÑÔN LÖÔÏNG GIAÙ ÑÔN HAØNG BAÙN VÒ(ñ) BAÙN VÒ(ñ) RA(kg) RA(kg) X Y 4800 3000 2500 1500 5200 2000 2000 2400 YEÂ U CAÀ U: SO SAÙNH GIAÙ CAÛ VAØ KHOÁ I LÖÔÏ NG HAØNG TIEÂ U THUÏ CUÛ A CAÙC MAËT HAØ NG GIÖÕ A 2 CHÔÏ A VAØ B. GIAÛI: MAËT HAØNG X : (qA+qB) = 4800 + 5200 = 10000 Y : (qA+qB) = 3000 + 2000 = 5000 2500x10000  1500x5000 325000 Ip   2000x10000  2400x5000 320000  1,0156  101,56% TÖÙ C LAØ GIAÙ CAÛ CHÔÏ A CAO HÔN CHÔÏ B LAØ 1,56%. GIAÙ TB 1kg MAËT HAØNG X: 2500 x 4800  2000 x 5200 pX   2240ñ 4800  5200 GIAÙ TB 1kg MAËT HAØNG Y: 1500 x 3000  2400 x 2000 pY   1860ñ 3000  2000 I q( A / B ) 4800x 2240  3000x1860    q B p 5200x 2240  2000x1860  qA p  1,0627  106,27% TÖÙC LAØ LÖÔÏNG HAØNG HOÙA CHÔÏ A BAÙN RA NHIEÀU HÔN CHÔÏ B LAØ 6,27%.