TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
MỤC LỤC
NỘI DUNG
TRANG
PhÇn I: Nguån tµi trî cña doanh nghiÖp
I. Nguån tµi trî dµi h¹n
II. Nguån tµi trî ng¾n h¹n
III. Chi phÝ sö dông vèn
IV. C¬ cÊu nguån tµi trî vµ rñi ro tµi chÝnh
2
6
7
9
PhÇn II : Qu¶n Lý vèn cña doanh nghiÖp
I. Qu¶n lý vèn l-u ®éng
II. Qu¶n lý vèn cè ®Þnh
III. b¶o toµn vèn kinh doanh
10
13
15
PhÇn III: Doanh thu, chi phÝ vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp
3.1.
Doanh thu của doanh nghiệp
3.2.
Quản lý chi phí và giá thành sản phẩm
3.3.
Lợi nhuận và phân phối lợi nhuận
3.4.
Điểm hoà vốn và rủi ro kinh doanh
15
17
19
23
PhÇn IV : M ét sè s¾c thuÕ chñ yÕu
4.1.
Thuế GTGT
4.2.
Thuế Tiêu thụ đặc biệt
4.3.
Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu
4.4.
Thuế thu nhập doanh nghiệp
25
32
36
40
PhÇn V: ph©n tÝch tµi chÝnh vµ dù b¸o nhu cÇu tµi chÝnh
5.1- Phân tích tài chính
5.2 Dự báo nhu cầu tài chính:
49
52
PhÇn VI: Lùa chän dù ¸n ®Çu t- dµi h¹n
6.1.1 X¸c ®Þnh dßng tiÒn cña dù ¸n
6.1.2 Gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn tÖ
6.1.3 Lùa chän dù ¸n trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã rñi ro
6.1.4 Lùa chän dù ¸n trong ®iÒu kiÖn cã rñi ro
6.1.5 Lùa chän dù ¸n trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ
53
54
56
58
59
PhÇn VII: X¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp
7.1. Phương pháp giá trị tài sản thuần:
7.2. Phương pháp dòng tiền chiết khấu:
7.3. Phương pháp định lượng Goodwill:
60
65
67
PhÇn VIII: xö lý tµi chÝnh khi cæ phÇn ho¸ dnnn
Chương II – NĐ 187/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004
68
1
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
®Ò c-¬ng «n thi m«n tµi chÝnh doanh nghiÖp
PhÇn I: Nguån tµi trî cña doanh nghiÖp
I. Nguån tµi trî dµi h¹n
1. Va y d µ i h ¹ n n g © n h µ n g
Kh¸i niÖm: Lµ h×nh thøc doanh nghiÖp huy ®éng vèn b»ng c¸ch ®i vay Ng©n hµng d-íi d¹ng
mét hîp ®ång tÝn dông vµ doanh nghiÖp ph¶i hoµn tr¶ kho¶n tiÒn vay theo lÞch tr×nh ®· tho¶
thuËn
§Æc ®iÓm: Vay dµi h¹n ®-îc hoµn tr¶ vµo nh÷ng thêi h¹n ®Þnh kú víi nh÷ng kho¶n tiÒn b»ng
nhau - sù hoµn tr¶ dÇn kho¶n tiÒn vay bao gåm c¶ gèc vµ l·i.
L·i suÊt tuú thuéc vµo tháa thuËn gi÷a ng-êi vay vµ ng©n hµng: l·i suÊt cè ®Þnh
hoÆc l·i suÊt th¶ næi.
-u ®iÓm: - linh ho¹t ng-êi vay cã thÓ thiÕt lËp lÞch tr×nh tr¶ nî phï hîp víi dßng tiÒn thu
nhËp cña m×nh
- chi phÝ sö dông thÊp vµ ®-îc tÝnh chi phÝ hîp lý khi tÝnh thuÕ TNDN
C«ng thøc tÝnh gi¸ trÞ t-¬ng lai cña tiÒn
(1+i)n -1
F*i
F = A*-------------A = -----------------i
(1+i)n -1
Trong ®ã
F: gi¸ trÞ t-¬ng lai cña kho¶n tiÒn vay
A: Kho¶n tiÒn tr¶ nî hµng n¨m
n: sè n¨m vay nî
i: l·i suÊt cña 1 chu kú
2. Cæ ph iÕ u th - ê n g
§Æc tr-ng: lµ chøng chØ x¸c nhËn quyÒn së h÷u trong c«ng ty cho phÐp ng-êi n¾m gi÷ nã
®-îc h-ëng nh÷ng quyÒn lîi th«ng th-êng trong c«ng ty
Cæ phiÕu ®-îc ph¸t hµnh bëi c«ng ty cæ phÇn, nã lµ ph-¬ng tiÖn ®Ó h×nh thµnh vèn chñ së
h÷u ban ®Çu vµ huy ®éng t¨ng thªm vèn chñ së h÷u cña c«ng ty trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng.
C¸c quyÒn cña cæ ®«ng trong c«ng ty
- QuyÒn ®èi víi tµi s¶n vµ ph©n chia thu nhËp cña c«ng ty nh-ng ë vÞ trÝ sau cïng
- QuyÒn tham gia kiÓm so¸t vµ ®iÒu khiÓn c¸c c«ng viÖc cña c«ng ty th«ng qua ®¹i diÖn cña
hä lµ héi ®ång qu¶n trÞ
- QuyÒn kiÓm tra sæ s¸ch kÕ to¸n
2
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
- QuyÒn -u tiªn mua cæ phÇn míi
§Ó ph¸t hµnh cæ phiÕu th-êng cã 03 h×nh thøc ph¸t hµnh:
- Dµnh quyÒn -u tiªn ®Æt mua cho cæ ®«ng
- Chµo b¸n cæ phiÕu cho ng-êi thø 3
- Ph¸t hµnh réng r·i ra c«ng chóng
Lîi thÕ huy ®éng b»ng cæ phiÕu
- T¨ng vèn ®t- dai h¹n mµ kh«ng ph¶i tr¶ phÝ sö dông vèn vµ cã thÓ kh«ng ph©n chia lîi
nhuËn nÕu lç hoÆc l·i Ýt
- Kh«ng ph¶i hoµn tr¶ gèc theo kú h¹n cè ®Þnh.
- T¨ng vèn chñ së h÷u lµm hÖ sè nî gi¶m
BÊt lîi huy ®éng b»ng cæ phiÕu
- Ph©n chia quyÒn bá phiÕu vµ kiÓm so¸t c«ng ty cho nh÷ng cæ ®«ng míi
- Chia sÎ quyÒn ph©n phèi lîi nhuËn cho cæ ®«ng míi
- Lîi tøc cæ phÇn kh«ng ®-îc trõ vµo thu nhËp chÞu thuÕ
QuyÒn -u tiªn mua cæ phiÕu míi cña cæ ®«ng
QuyÒn nµy nh»m b¶o vÖ:
1. QuyÒn kiÓm so¸t cña cæ ®«ng hiÖn hµnh
2. Tr¸nh sù thiÖt h¹i vÒ sôt gi¸ cæ phiÕu trªn thÞ tr-êng ph¸t hµnh.
Mét sè c«ng thøc khi ph¸t hµnh cæ phiÕu míi theo quyÒn nµy
1.
2.
3.
4.
Sè l-îng cp míi cÇn ph hµnh = sè tiÒn cÇn huy ®éng/ gi¸ ghi b¸n mét cp
Sè chøng quyÒn = Sè cp cò/sè cp míi
TrÞ gi¸ cp sau phhµnh(theo lý thuyÕt) = Tæng gi¸ trÞ tt cña tbé cp/Sè l-îng cp trªn tt
GtrÞ mét chøng quyÒn = (trÞ gi¸ cp sau phhµnh – Gi¸ b¸n -u ®·i 1 cp)/Sè cp cò cÇn thiÕt ®Ó
mua cæ phiÕu míi
3. Cæ phiÕu -u ®·i
§Æc tr-ng : lµ chøng chØ x¸c nhËn quyÒn së h÷u trong c«ng ty cæ phÇn, cã nh÷ng ®Æc ®iÓm gièng
nh- cæ phÇn th-êng ngoµi ra nã cßn ®-îc h-ëng mét sè quúªn lîi sau:
- ¦u tiÕn vÒ cæ tøc vµ thanh to¸n khi thanh lý c«ng ty
- TÝch luü cæ tøc
- Lç ®-îc chuyÓn sang n¨m tiÕp theo
- Trong tr-êng hîp doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n kh«ng tr¶ ®-îc cæ tøc th× c¸c cæ ®«ng cña cæ
phiÕu -u tiªn cã thÓ ®-îc quyÒn bá phiÕu.
Cè phiÕu -u ®·i lµ lo¹i chøng kho¸n trung tÝnh, võa cã ®Æc tÝnh gièng cp th-êng vµ tr¸i phiÕu:
Gièng cæ phiÕu th-êng:
1. Cïng thÓ hiÖn quyÒn së h÷u ®èi víi cty
2. Kh«ng cã thêi gian ®¸o h¹n
3. Lîi tøc cæ phÇn -u ®·i kh«ng ®-îc gi¶m trõ tÝnh thuÕ thu nhËp
4. Lîi tøc cæ phiÕu ®-îc tr¶ hµng n¨m trong nhiÒu n¨m
3
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
Gièng tr¸i phiÕu:
1. Lîi tøc -u ®·i ®-îc tr¶ theo mét møc cè ®Þnh
2. VÒ c¬ b¶n th× cæ ®«ng kh«ng cã quyÒn biÓu quyÕt.
3. Cã mÖnh gi¸ vµ lîi tøc cæ phÇn lµ tØ lÖ phÇn tr¨m so víi mÖnh gi¸
4. Lîi tøc cæ phÇn ®-îc -u tiªn nhËn tr-íc cæ phÇn th-êng nh-ng sau tr¸i phiÕu
Lîi thÕ khi huy ®éng
- B¾t buéc ph¶i tr¶ cæ tøc nh-ng kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i tr¶ ®óng h¹n
- T¨ng ®-îc vèn chñ së h÷u nh-ng khi bÞ san sÎ quyÒn l·nh ®¹o
BÊt lîi khi huy ®éng
- Lîi tøc th-êng cao h¬n tr¸i phiÕu
- Lîi tøc cæ phiÕu -u ®·i kh«ng ®-îc trõ vµo thu nhËp chÞu thuÕ
4. T r¸ i ph iÕ u C« n g ty
Tr¸i phiÕu cty lµ chøng chØ vay vèn do cty ph¸t hµnh, thÓ hiÖn nghÜa vô vµ sù cam kÕt cña C«ng
ty thanh to¸n sè lîi tøc vµ tiÒn vay vµo nh÷ng thêi ®iÓm x¸c ®Þnh cho tr¸i chñ.
Lî i th Õ c ñ a tr¸ i ph iÕ u c « n g ty
- Lîi tøc cè ®Þnh x¸c ®Þnh ®-îc tr-íc
- Chi phÝ ph¸t hµnh thÊp
- Møc ®é rñi ro thÊp
- Kh«ng bÞ ph©n chia quyÒn kiÓm so¸t khi huy ®éng thªm vèn
- Doanh nghiÖp cã thÓ chñ ®éng ®iÒu hµnh vèn linh ho¹t
Tr¸i phiÕu cã thÓ chuyÓn ®æi thµnh cæ phiÕu trong mét sè ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh
BÊ t lî i c ñ a tr¸ i ph iÕ u c « n g ty
- Ph¶i tr¶ cæ tøc cè ®Þnh vµ ®óng kú h¹n
- Lµm t¨ng hÖ sè nî cña doanh nghiÖp
Sù k h ¸ c b iÕ t c h ñ y Õ u g i÷ a c æ ph iÕ u vµ tr¸ i ph iÕ u
Cæ ph iÕ u
Tr¸ i ph iÕ u
1.
2.
3.
4.
5.
Ph¸t hµnh t¨ng vèn chñ së h÷u
Kh«ng ®-îc rót vèn chØ chuyÓn
nh-îng
Cæ tøc phô thuéc vµo kÕt qu¶ KD
Cæ ®«ng lµ chñ së h÷u Cty cã quyÒn
qu¶n lý, chÞu rñi ro
Cty cæ phÇn
T¨ng vèn vay dµi h¹n
Cã thêi gian x¸c ®Þnh tr¶ gèc
Lîi tøc kh«ng phô thuéc vµo KQKD
Tr¸i chñ lµ ng-êi cho vay, kh«ng tham gi¸
qu¶n lý, kh«ng chÞu rñi ro
Cty cæ phÇn, Cty TNHH, DN nhµ n-íc
®-îc quyÒn ph¸t hµnh
5. T h u ª tµ i s¶ n
4
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
Thuª tµi s¶n lµ mét hîp ®ång tho¶ thuËn gi÷a hai bªn, trong ®ã ng-êi thuª ®-îc quyÒn sö dông
tµi s¶n vµ ph¶i tr¶ tiÒn thuª theo thêi h¹n hai bªn tho¶ thuËn; ng-êi cho thuª lµ ng-êi së h÷u vµ
nhËn ®-îc tiÒn thuª.
Cã hai ph-¬ng thøc giao dÞch: Thuª vËn hµnh vµ thuª tµi chÝnh.
Thuª vËn hµnh
Cã 03 ®Æc tr-¬ng chñ yÕu:
1. Thêi h¹n thuª ng¾n so víi ®êi sèng h÷u Ých cña tµi s¶n
2. Ng-êi cho thuª chÞu tr¸ch nhiÖm b¶o tr×, b¶o hiÓm, thuÕ tµi s¶n vµ mäi rñi ro thiÖt h¹i vÒ tµi
s¶n
3. Th-êng th× ng-êi thuª cã quyÒn huû ngang hîp ®ång
4. Chi phÝ thuª thÊp h¬n nhiÒu tæng gi¸ trÞ tµi s¶n do ®ã khi kÕt thóc hîp ®ång, chñ së h÷u cã thÕ
b¸n ho¹c gia h¹n cho thuª tµi s¶n ®ã.
Thuª tµi chÝnh
§Ó ph©n biÖt thuª tµi chÝnh:
Theo IASC cã 4 tiªu chuÈn:
1. QuyÒn së h÷u ®-îc chuyÓn giao cho ng-êi thuª khi kÕt thóc hîp ®ång
2. Hîp ®ång cã quy ®Þnh quyÒn chän mua tµi s¶n thuª khi kÕt thóc hîp ®ång víi gi¸ thÊp h¬n
gi¸ trÞ tµi s¶n thuª t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc hîp ®ång
3. Thêi gian cña H§ thuª chiÕm phÇn lín thêi gian h÷u dông cña tµi s¶n
4. Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña toµn bé tiÒn thuª tèi thiÓu do ng-êi thuª tr¶ ph¶i lín h¬n hoÆc b»ng gi¸ trÞ
thÞ tr-êng cña tµi s¶n thêi ®iÓm hîp ®ång
Theo ViÖt nam cã 4 ®iÒu kiÖn:
1. ChuyÓn quyÒn së h÷u tµi s¶n khi kÕt thóc hîp ®ång hoÆc tiÕp tôc thuª
2. Trong H§ cã quy ®Þnh bªn thuª ®-îc quyÒn mua theo gi¸ danh nghÜa thÊp h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ
cña tµi s¶n thuª t¹i thêi ®iÓm mua l¹i
3. Thêi h¹n cho thuª mét tµi s¶n Ýt nhÊt ph¶i b»ng 60% thêi gian cÇn thiÕt ®Ó khÊu hao tµi s¶n
thuª
4. Tæng sè tiÒn thuª tµi s¶n ph¶i t-¬ng ®-¬ng gi¸ trÞ tµi s¶n thuª t¹i thêi ®iÓm ký hîp ®ång
Kh¸c biÖt gi÷a thuª vËn hµnh vµ thuª tµi chÝnh:(xem so s¸nh cña thÇy)
§iÓ m lî i sö d ô n g th u ª tµ i c h Ýn h
1. Kh«ng ph¶i tËp trung tøc thêi mét l-îng vèn lín ®Ó mua tµi s¶n
2. Sö dông h×nh thøc b¸n vµ t¸i thuª gióp DN cã thªm vèn l-u ®éng KD
§iÓ m b Ê t lî i: Chi phÝ sö dông vèn ë møc ®é t-¬ng ®èi cao so víi tÝn dông th«ng th-êng
Khi quyÕt ®Þnh thuª tµi chÝnh doanh nghiÖp cÇn tÝnh NPV vµ IRR cña dù ¸n vµ lùa chän ph-¬ng
¸n nµ cã NPV lín nhÊt(tiªu chuÈn cã tÝnh -u tiªn nhÊt) ®ång thêi IRR nÕu IRR lín h¬n kh«ng th×
dù ¸n ®-îc chän.
II. Nguån tµi trî ng¾n h¹n
1. T Ýn d ô n g th - ¬ n g m¹ i
5
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
Kh¸i niÖm: TDTM tµi trî th«ng qua viÖc b¸n tr¶ chËm cña nhµ cung cÊp ®Ó cã vËt t- hµng
ho¸ phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh
C«ng cô ®Ó thùc hiÖn lµ: lµ kú phiÕu vµ hèi phiÕu
-u ®iÓm:
- Gióp doanh nghiÖp gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng thiÕu vèn ng¾n h¹n
- ThuËn lîi víi doanh nghiÖp cã quan hÖ th-êng xuyªn víi nhµ cung cÊp
- Ng-êi cho vay cã thÓ dÔ dµng mang chøng tõ nµy ®Õn chiÕt khÊu t¹i ng©n hµng
khi ch-a ®Õn h¹n thanh to¸n
Chi phÝ cña tÝn dông th-¬ng m¹i
Tû lÖ chiÕt khÊu
360
Tû lÖ chi phÝ = ---------------------------*------------------------------------------------------1-%chiÕt khÊu
Sè ngµy mua chÞu-thêi gian h-ëng chiÕt khÊu
2. Nî tÝc h lò y : lµ kho¶n tµi trî miÔn phÝ cho doanh nghiÖp
3. T Ýn d ô n g n g ¾ n h ¹ n
a) Ng u å n tµ i trî n g ¾ n h ¹ n k h « n g c ã b ¶ o ® ¶ m
H¹ n møc tÝn dông: lµ tho¶ thuËn gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng vÒ mét h¹n møc tÝn
dông tøc lµ ng©n hµng sÏ cho c«ng ty vay trong mét h¹n møc mµ kh«ng cÇn thÕ chÊp.
Trong h¹n møc nµy c«ng ty cã thÓ vay bÊt kú lóc nµo mµ Ng©n hµng kh«ng cÇn thÈm
®Þnh
§Æc ®iÓm: - h¹n møc ®-îc x©y dùng cho hµng n¨m
- TiÒn l·i ®-îc tÝnh vµo chi phÝ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp
- Chi phÝ thÊp
BÊt lîi: - khi ng©n hµng gÆp khã kh¨n vÒ tµi chÝnh hay thanh to¸n th× cty ph¶i hoµn
tr¶ hay kh«ng vay ®-îc
T ho¶ thuËn tÝn dông tuÇn hoµn: t-¬ng tù nh- h¹n møc tÝn dông vµ doanh nghiÖp cã
nghÜa vô ph¶i tr¶ chi phÝ tõ sö dông vèn trªn toµn bé h¹n møc tÝn dông ®· tho¶ thuËn
víi Ng©n hµng t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sö dông vèn.
T Ýn dông th-: ¸p dông víi c¸c ®¬n vÞ nhËp khÈu hµng ho¸. Khi mua hµng NNK kh«ng
cã tiÒn trªn tµi kho¶n th× cã thÓ ®Ò nghÞ ng©n hµng cung cÊp tÝn dông ®Ó mua hµng tõ
mét nhµ xuÊt khÈu n-íc ngoµi d-íi h×nh më th- tÝn dông nh- lµ mét b¶n cam kÕt tr¶
tiÒn cho nhµ xuÊt khÈu th«ng qua ng©n hµng phôc vô bªn b¸n. Khi më th- tÝn dông
nhµ NK ph¶i ký quü mét sè tiÒn t¹i Ng©n hµng.
Sau khi sè tiÒn theo th- tÝn dông ®-îc ng©n hµng phôc vô bªn NK thanh to¸n hoµn tÊt
nã sÏ trë thµnh mét kho¶n nî do ng©n hµng tµi trî cho nhµ nhËp khÈu
b) Nguån tµi trî ng¾n h¹n cã b ¶ o ® ¶ m
Va y thÕ chÊp b»ng kho¶n ph¶i thu: C«ng ty cã thÓ ®em c¸c ho¸ ®¬n thu tiÒn ®Ó lµm
vËt b¶o ®¶m kho¶n vay. Tuú thuéc vµo møc ®é rñi ro cña c¸c ho¸ ®¬n nh-ng th«ng
th-êng ng©n hµng cho vay kho¶ng tõ 30-90% gi¸ trÞ danh nghÜa cña ho¸ ®¬n thu
6
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
M ua nî: c«ng ty cã thÓ t¨ng vèn ng¾n h¹n b»ng c¸c kho¶n nî cña m×nh. Sau khi mua
nî th× c«ng ty mua nî ph¶i thu håi kho¶n nî vµ chÞu rñi ro. Gi¸ mua ®-îc x¸c ®Þnh
tuú thuéc vµo tÝnh chÊt møc ®é khã ®ßi
T hÕ chÊp b»ng hµng ho¸: Gi¸ trÞ cña kho¶n vay phô thuéc vµo gi¸ trÞ thùc tÕ cña hµng
ho¸, kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi thµnh tiÒn cña hµng ho¸ vµ tÝnh æn ®Þnh gi¸ c¶ cña hµng ho¸
®ã.
Ch iÕt khÊu th-¬ng phiÕu: ChiÕt khÊu lµ nghiÖp vô trong ®ã ng©n hµng dµnh cho KH
®-îc quyÒn sö dông cho ®Õn kú h¹n cña th-¬ng phiÕu mét kho¶n tiÒn cña th-¬ng
phiÕu sau khi ®· trõ ®i l·i ph¶i thu tøc tiÒn chiÕt khÊu vµ c¸c kho¶n chi phÝ chiÕt khÊu
Ph © n b iÖ t g i÷ a n g u å n tµ i trî d µ i h ¹ n vµ n g ¾ n h ¹ n
T iª u th ø c
Thêi gian hoµn tr¶
L·i suÊt
Nguån tµi trî nhËn
®-îc
Kh¶ n¨ng trao ®æi
Ng ¾ n h ¹ n
< 1n¨m
ThÊp h¬n
Vay nî
Dµ i h ¹ n
>1 n¨m
Cao h¬n
Vay nî+vèn cæ phÇn
Trªn thÞ tr-êng tiÒn tÖ
Trªn thÞ tr-êng vèn
III. Chi phÝ sö dông vèn
Chi phÝ vèn lµ chi phÝ cho nguån vèn huy ®éng vµ sö dông ®-îc ®o l-êng b»ng tû suÊt doanh lîi
mµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®¹t ®-îc trªn nguån vèn huy ®éng ®Ó gi÷ kh«ng lµm thay ®æi sè lîi
nhuËn dµnh cho cæ ®«ng cæ phiÕu th-êng hay lîi nhuËn trªn vèn tù cã.
Chi phÝ sö dông vèn vay
CF sö dông vèn vay lµ møc doanh lîi tèi thiÓu ph¶i lµm ®-îc do ®Çu t- b»ng mét kho¶n vèn vay
sao cho quyÒn lîi cña ng-êi sö dông vèn vay kh«ng thay ®æi.
V = T1 /(1 +r) 1 + T2 /(1 +r) 2 +....+ Tn (1 +r) n
V: kho¶n vay nî mµ doanh nghiÖp ®-îc sö dông h«m nay
Ti: Sè tiÒn doanh nghiÖp ph¶i tr¶ n¨m thø i cho chñ nî (i = 1-n)
R: chi phÝ sö dông vèn tr-íc khi tÝnh thuÕ
NÕu sè tiÒn ph¶i tr¶ hµng n¨m ®Òu nhau th×:
V = T x (1 /r) {1 -[1 /(1 +r) n ] }
CF sö dông vèn sau thuÕ = CF sö dông vèn tr-íc thuÕ X (1-thuÕ suÊt thuÕ TN)
Chi phÝ sö dông vèn chñ së h÷u
Lµ tû lÖ lîi tøc vµ gi¸ cña cæ phÇn th-êng, lµ møc doanh lîi tèi thiÓu mµ c¸c cæ ®«ng ®ßi hái.
1 . Ch i ph Ý sö d ô n g c æ ph iÕ u th - ê n g
G = D1 /(1 +r) 1 + D2 /(1 +r) 2 + ... + Dn /(1 +r) n
7
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
Di: cæ tøc trªn mét cæ phiÕu th-êng n¨m thø i (i=1-n)
G: gi¸ cæ phiÕu th-êng hiÖn hµnh
r: chi phÝ sö dông cæ phiÕu th-êng
g: tû lÖ t¨ng tr-ëng cæ tøc
d 1 cæ tøc dù kiÕn ®-îc chia ë n¨m tiÕp theo
d1
r = ------ + g
G
Chi phÝ sö dông cæ phiÕu th-êng míi
d1
r = -------- + g
G(1-e)
e: tû lÖ chi phÝ ph¸t hµnh
G: gi¸ ph¸t hµnh cæ phiÕu th-êng míi
Chi phÝ sö dông cæ phiÕu -u ®·i
d
r = --------G(1-e)
G: gi¸ ph¸t hµnh cæ phiÕu -u ®·i
e: tû lÖ chi phÝ ph¸t hµnh
d: lîi tøc cè ®Þnh trªn mét cæ phiÕu -u ®·i
Chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n
CF sö dông b×nh qu©n lµ tû lÖ doanh lîi vèn tèi thiÓu cã thÓ chÊp nhËn ®-îc cña mçi dù ¸n ®Çu t-
__
n
R = ∑ (fi* ri )
i=1
_
R : chÝ phÝ sö dông vèn b×nh qu©n
ri: CF sö dông vèn cña ngån i
fi: Tû träng nguån vèn i ®-îc sö dông
Chi phÝ cËn biªn vµ sö dông vèn
Chi phÝ cËn biªn sö dông vèn lµ chi phÝ trung b×nh cña c¸c ®ång vèn míi ®-îc huy ®éng trong
mét giíi h¹n nhÊt ®Þnh cña sè vèn ®-îc huy ®éng
IV. C¬ cÊu nguån tµi trî vµ rñi ro tµi chÝnh
XÐt tõ gãc ®é h×nh thµnh th× tæng vèn trong doanh nghiÖp ®-îc chia thµnh 2 lo¹i: vèn chñ së h÷u
vµ vèn vay.
8
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
C¬ cÊu vèn lµ tû träng gi÷a c¸c kho¶n nî víi tæng sè vèn trong doanh nghiÖp
Mét c¬ cÊu vèn hîp lý ph¶n ¸nh sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a vay nî dµi h¹n, vay ng¾n h¹n, nî tr¸i
phiÕu, nî tÝn phiÕu, víi cæ phÇn th-êng, cæ phÇn -u ®·i, vµ lîi nhuËn l-u tr÷ cña doanh nghiÖp
trong ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh.V× vËy c¬ cÊu vèn cßn ®-îc kh¸i niÖm nh- lµ viÖc ®iÒu hµnh c¸c kho¶n
nî vay ®Ó gia t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp.
§ß n bÈy tµi chÝnh: lµ tû lÖ gi÷a vèn ®i vay so víi tæng sè vèn hiÖn cã ( ®«i khi ng-êi ta gäi lµ hÖ
sè nî)
- Dïng ®Ó ®o l-êng møc ®é gãp vèn cña chñ së h÷u víi sè nî vay
V
Hv = --------T
NÕu C lµ sè vèn chñ
V lµ tæng sè nî vay
Hv lµ hÖ sè nî
T lµ tæng sè vèn
së h÷u th× Hc =1-Hv
NÕu Hv cµng lín th× doanh nghiÖp cµng cã lîi v× khi ®ã chñ së h÷u chØ ®ãng gãp mét sè vèn nhá
nh-ng ®-îc sö dông mét l-îng tµi s¶n lín. §Æc biÖt khi doanh nghiÖp t¹o ra lîi nhuËn trªn tiÒn
vay lín h¬n tiÒn l·i ph¶i tr¶ th× phÇn lîi nhuËn dµnh cho CSH gia t¨ng rÊt nhanh. NghÜa lµ hÖ sè
nî cµng cao th× thu nhËp rßng tõ mét ®ång vèn CSH cµng lín do vËy ng-êi ta gäi Hv lµ lµ ®ßn
bÈy tµi chÝnh vµ dïng nã ®Ó khuyÕch ®¹i thu nhËp cña mét ®ång vèn chñ së h÷u.
Nh-ng ng-îc l¹i nÕu c«ng ty kh«ng cã kh¶ n¨ng sinh ra mét l tû lÖ l·i ®ñ lín ®Ó bï ®¾p chi phÝ
l·i tiÒn vay ph¶i tr¶ th× doanh lîi vèn chñ së h÷u bÞ gi¶m sót do ph¶i bï ®¾p sù thiÕu hôt cña l·i
vay ph¶i tr¶.
Møc ®é ¶nh h-ëng cña ®ßn bÈy tµi chÝnh
S0 (G-V) - F
M tc = ---------------------S0 (G-V) - F - I
S 0 lµ s¶ n l- î n g s¶ n x u Ê t tiª u th ô tron g k ú
G lµ gi¸ b¸n s¶n phÈm
V lµ chi phÝ kh¶ biÕn
F lµ chi phÝ cè ®inh
I lµ l·i tiÒn vay ph¶i tr¶
9
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
PhÇn II : Qu¶n Lý vèn cña doanh nghiÖp
I. Qu¶n lý vèn l-u ®éng
Qu¶ n lý vË t t- h µ n g h o¸
ý nghÜa cña viÖc qu¶n lý vèn tån kho nh»m ®¶m b¶o l-îng dù tr÷ tån kho ®óng møc, hîp lý gióp
DN kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n sx, kh«ng thiÕu s¶n phÈm hµng ho¸ ®Ó tiªu thô, ®ång thêi sö dông tiÕt
kiÖm vµ hîp lý vèn l-u ®éng.
C¸c yÕu tè ¶nh h-ëng ®Õn l-îng tån kho dù tr÷ NVL, Nh iª n liÖ u :
1. Quy m« s¶n xuÊt vµ nhu cÇu dù tr÷ (dù tr÷ th-êng xuyªn, b¶o hiÓm, thêi vô)
2. Kh¶n n¨ng s½n sµng cung øng cña thÞ tr-êng
3. Chu kú giao hµng
4. Thêi gian vËn chuyÓn
5. Gi¸ c¶ NVL ®-îc cung øng
§è i ví i b ¸ n th µ n h ph È m:
1. §Æc ®iÓm, c¸c yªu cÇu kü thuËt, qu¸ tr×nh chÕ t¹o
2. §é dµi thêi gian chu kú sx
3. Tr×nh ®é tæ chøc qu¸ tr×nh sx
§è i ví i th µ n h ph È m:
1. Sù phèi hîp gi÷a kh©u sx vµ tiªu thô sf
2. Hîp ®ång tiªu thu sf
3. Kh¶ n¨ng thÇm nhËp vµ më réng thÞ tr-êng
Cã 0 2 ph - ¬ n g ph ¸ p q u ¶ n trÞ:
1 . Ph - ¬ n g ph ¸ p Tæ n g c h i ph Ý tè i th iÓ u
CF ph¸t sinh khi dù tr÷ tån kho: bao gåm chi phÝ l-u kho vµ chi phÝ thùc hiÖn ®¬n hµng.
1. Ch i ph Ý l- u k h o: CF b¶o qu¶n, b¶o hiÓm, gi¶m gi¸, mÊt phÈm chÊt ....
Q
F1 = C 1 x ------2
F1: Tæng CF l-u kho
C1: Chi phÝ l-u kho ®¬n vÞ tån kho dù tr÷
Q: Sè l-îng vt-, hµng ho¸ mçi lÇn cung cÊp
2. Ch i ph Ý q tr×n h th ù c h iÖ n ® ¬ n h µ n g : giao nhËn vËt t-, hµng ho¸....
Qn
F2 = C2 x--------Q
F2: Tæng CF qtr×nh thùc hiÖn hîp ®ång
C2: CF ®¬n vÞ mèi lÇn thùc hiÖn H§
10
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
Qn: Khèi l-îng vt-, hµng ho¸ cung cÊp hµng n¨m theo H§
F = F1 + F2 => Q= √2(Qn*C2)/C1
Q l-îng vËt t- hµng ho¸ tèi ®a mçi lÇn cung cÊp
Sè lÇn cung cÊp NVL tån kho (Lc) = Qn/Qmax
Sè ngµy c¸ch nhau mçi lÇn cung cÊp (Nc) = 360/Lc
2 . Ph - ¬ n g ph ¸ p tå n k h o b » n g k h « n g :
lµ ph-¬ng ph¸p dùa trªn ®iÒu kiÖn c¸c nhµ cung cÊp ph¶i cung øng kÞp thêi hµng ho¸ vµ NVL
Chó ý: Cuèi kú doanh nghiÖp ph¶i xö lý hµng ho¸ tån kho kÐm phÈm chÊt vµ lËp dù phßng cho
nh÷ng hµng ho¸ cã gi¸ trÞ ghi sæ kÕ to¸n lín h¬n gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thu håi ®-îc
Qu¶n lý nî ph¶i thu
Nh©n tè ¶nh h-ëng tíi quy m«:
- Khèi l-îng b¸n ra nh-ng kh¸ch hµng ch-a thanh to¸n
- Hµng ho¸ mang tÝnh chÊt thêi vô, cÇn ph¶i tiªu thu ngay
- Phô thuéc vµo chÝnh s¸ch tÝn dông cña DN
X¸c ®Þnh l-îng ph¶i thu:
Npt = D/(360/Th) = Dn x Th
Npt: Sè nî ph¶i thu dù kiÕn
D: Doanh thu tiªu thô dù kiÕn in kú
Dn: Dthu tiªu thu bq ngµy
Th: thêi gian thu håi nî bq (Th = Dpt/Dn ; Dpt: sè d- bq c¸c kho¶n ph¶i thu)
N«Þ dung qu¶n trÞ:
1. Më sæ s¸ch theo dâi tõng kho¶n nî, néi dung nîp ph¶i tr¶
2. Sö dông ph-¬ng ph¸p b¸n nî
3. LËp quü dù phßng ph¶i thu
4. X©y dùng chÝnh s¸ch b¸n chÞu ®óng ®¾n ®èi víi tõng lo¹i kh¸ch hµng (chÝnh s¸ch tÝn dông)
5. Cã sù rµng buéc chÆt chÏ trong hîp ®ång
6. Ph©n lo¹i c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n
§Ó qu¶n lý tèt c¸c kho¶n nî ph¶i thu tõ kh¸ch hµng cÇn chó ý mét sè biÖn ph¸p sau:
1.X¸c ®Þnh chÝnh s¸ch b¸n chÞu vµ møc ®é nî ph¶i thu. Nî ph¶i thu tõ kh¸ch hµng phô
thuéc khèi l-îng hµng ho¸ b¸n chÞu cho kh¸ch hµng. V× vËy qu¶n lý nî ph¶i thu truíc hÕt ph¶i
xem xÐt chÝnh s¸ch b¸n chÞu cña DN.
Nh÷ng yÕu tè ¶nh h-ëng ®Õn chÝnh s¸ch b¸n chÞu cña DN lµ:
+ Môc tiªu më réng thÞ tr-êng tiªu thô t¨ng doanh thu vµ LN cho DN.
+ TÝnh chÊt thêi vô trong SX vµ tiªu thô cña mét sè SP ®Æc biÖt, SP trong ngµnh n«ng
nghiÖp.
+ T×nh tr¹ng c¹nh tranh gi÷a c¸c DN.
+ T×nh tr¹ng tµi chÝnh cña DN. NÕu DN cã sè nî ph¶i thu ë møc cao hoÆc cã sù thiÕu hôt
lín trong viÖc c©n ®èi thu chi b»ng tiÒn th× kh«ng ®uîc më réng viÖc b¸n chÞu cho kh¸ch hµng.
2.Ph©n tÝch kh¸ch hµng vµ x¸ ®Þnh ®èi t-îng b¸n chÞu:
11
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
3. X¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn thanh to¸n:
+ Thêi h¹n thanh to¸n.
+ Lo¹i thanh to¸n: ChiÕt khÊu b¸n hµng hay chiÕt khÊu thanh to¸n.
4. KiÓm so¸t nî ph¶i thu vµ c¸c biÖn ph¸p thu håi nî:
+ Më sæ theo dâi nî ph¶i thu vµ t×nh h×nh thanh to¸n víi kh¸ch hµng.
+ Th-êng xuyªn n¾m v÷ng kiÓm so¸t ®-îc t×nh h×nh nî ph¶i thu vµ t×nh h×nh thu håi nî. CÇn
x¸c ®Þnh møc (giíi h¹n) hÖ sè nî ph¶i thu:
Nî ph¶i thu tõ kh¸ch hang
HÖ sè nî ph¶i thu=--------------------------------------Doanh sè hµng b¸n ra
+ Th-êng xuyªn theo dâi ®é dµi, thêi gian c¸c kho¶n nî ph¶i thu vµ c¬ cÊu c¸c kho¶n nµy
theo thêi gian. VD lËp biÓu ph©n tÝch tuæi nî.
5. C¸c biÖn ph¸p chñ yÕu thu håi nî:
+ ChuÈn bÞ c¸c chøng tõ cÇn thiÕt ®èi víi c¸c kho¶n nî s¾p ®Õn kú h¹n thanh to¸n. Thùc hiÖn
kÞp thêi c¸c thñ tôc vµ ®«n ®èc kh¸ch hµng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n.
+ Chñ ®éng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó thu håi c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n.
+ X¸c ®Þnh sè ph¶i thu kh«ng ®ßi ®-îc ®Ó cã biÖn ph¸p dù phßng hoÆc b¸n nî.
Qu ¶ n lý vè n b » n g tiÒ n
Vèn b»ng tiÒn bao gåm: TiÒn mÆt t¹i kÐt, göi NH, tiÒn ®ang chuyÓn, c¸c lo¹i tiÒn t-¬ng ®-¬ng...
T¨ng tèc ®é thu håi tiÒn mÆt b»ng c¸ch khuyÕn khÝch ®éng viªn kh¸ch hµng tr¶ nî nhanh khi hä
mua hµng cã thÓ ¸p dông chÝnh s¸ch chiÕt khÊu b¸n hµng. ¸p dông c¸c h×nh thøc chuyÓn tiÒn
nhanh. Khi thu ®uîc tiÒn cÇn nhanh chãng ®-a vµo ®Çu t-.
ý nghÜa qu¶n trÞ vèn tiÒn mÆt nh»m:
1. øng phã kÞp thêi nhu cÊu bÊt th-êng
2. Cã thÓ ®Çu t- kÞp thêi vµo nh÷ng lÜnh vùc cã doanh lîi cao
3. Cã thÓ thanh to¸n hµng mua kÞp thêi h-ëng chiÕt khÊu b¸n hµng
4. HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh cao
Ph - ¬ n g ph ¸ p q u ¶ n trÞ:
- X¸ c ® Þn h mø c tå n q u ü tè i th iÒ u = M ø c x u Ê t q u ü b q n g µ y x Sè n g µ y d ù tr÷
- Dù ® o¸n vµ qu¶n lý c¸c luång nhËp (thu tiÒn b¸n hµng, ®i vay, gãp vèn ...), xuÊt quü (xuÊ t c h o
sx , tr¶ va y , th u Õ , ® Ç u t- ...) ® Ó c © n ® è i 2 lu å n g
Qu¶n lý thu chi vèn b»ng tiÒn:
- §Ó tån quü ë møc ®é nhÊt ®Þnh
- X©y dùng c¸c nguyªn t¾c chi tiªu b»ng tiÒn mÆt
- Qu¶n lý chÆt chÏ t¹m øng tiÒn mÆt
- §¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n, duy tr× tµi kho¶n ë møc hîp lý. Khi x¸c ®Þnh møc dù tr÷ tiÒn tÖ
cÇn thiÕt nªn chó ý xem xÐt mét sè yÕu tè sau:
+ YÕu tè vÒ giao dÞch kinh doanh.
+ YÕu tè dù phßng.
12
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
II. Qu¶n lý vèn cè ®Þnh
Tµi s¶n cè ®Þnh lµ nh÷ng t- liÖu lao ®éng chñ yÕu cã gi¸ trÞ lín tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n
xuÊt, cãn gi¸ trÞ cña nã th× ®-îc chuyÓn dÞch tõng phÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈn trong c¸c chu kú s¶n
xuÊt.
§èi víi ViÖt nam mét t- liªu lao ®éng ®-îc coi lµ TSC§ khi tho¶ m·n: vÒ thêi gian sö dông tèi
thiÓu tõ 1 n¨m trë lªn vµ gi¸ trÞ tèi thiÓu tõ 10 triÖu trë lªn. ViÖc ph©n biÖt gi÷a ®èi t-îng lao
®éng víi c¸c t- liÖu lao ®éng lµ TSC§ phô thuéc vµo ®Æc tÝnh hiÖn vËt, tÝnh chÊt vµ c«ng dông
cña chóng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
Cã 04 c¸ch ph©n lo¹i TSC§:
1. Theo h×nh th¸i biÓu hiÖn
- TSC§ h÷u h×nh
- TSC§ v« h×nh
2. Theo môc ®Ých sö dông: KD, phóc lîi
3. Theo c«ng dông kinh tÕ: nhµ cöa vËt kiÕn tróc, m¸y mãc thiÕt bÞ, …
4. Theo t×nh h×nh sö dông: ®ang sö dông, ch-a cÇn dïng, chê thanh lý
Vè n c è ® Þn h lµ mét bé phËn cña vèn ®Çu t- øng tr-íc vÒ TSC§ mµ ®Æc ®iÓm cña nã lµ lu©n
chuyÓn dÇn dÇn tõng phÇn trong nhiÒu chu kú s¶n xuÊt vµ hoµn thµnh mét vßng tuÇn hoµn khi
TSC§ hÕt thêi gian sö dông.
Hao mßn TSC§
Hao mßn h-u h×nh lµ sù hao mßn vÒ vËt chÊt vµ gi¸ trÞ cña TSC§ trong qu¸ tr×nh sö dông
Hao mßn v« h×nh lµ sù gi¶m sót vÒ gi¸ trÞ trao ®æi cña TSC§ do ¶nh h-ëng cña tiÕn bé kho häc
kü thuËt.
Ph©n biÖt 03 lo¹i hao mßn:
1. Hao mßn lo¹i 1: do TSC§ cò bÞ mÊt ®i mét phÇn gi¸ trÞ cña m×nh
G® - Gh
V1 = ------------ x 100
G®
V1: Tû lÖ hao mßn v« h×nh
G®: Gi¸ mua ban ®Çu TSC§
Gh : Gi¸ mua hiÖn t¹i cña TSC§
2. Hao mßn lo¹i 2: do TSC§ míi hoµn thiÖn h¬n vÒ kü thuËt nh-ng gi¸ kh«ng ®æi
Gk
V2 = -------------- x 100
G®
V2: Tû lÖ hao mßn v« h×nh
Gk: Gi¸ trÞ cña TSC§ cò kh«ng chuyÓn dÞch vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm
G®: Gi¸ mua ban ®Çu cña TSC§
3. Hao mßn lo¹i 3 do TSC§ mÊt gi¸ hoµn toµn do chÊm døt chu kú sèng cña s¶n phÈm
13
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
KhÊu hao TSC§
KhÊu hao TSC§ lµ mét bé phËn gi¸ trÞ hao mßn ®-îc chuyÓn dÞch vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm ®-îc coi
lµ mét yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm ®-îc biÓu hiÖn d-íi h×nh thøc tiÒn tÖ.
Cã 03 ph-¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§:
1. Ph-¬ng ph¸p khÊu hao bq (tuyÕn tÝnh): tû lÖ khÊu hao vµ møc khÊu hao hµng n¨m ®-îc x¸c
®Þnh theo møc kh«ng ®æi trong suèt thêi gian sö dông
2. Ph-¬ng ph¸p khÊu hao gi¶m dÇn:
- Ph-¬ng ph¸p theo sè d- gi¶m dÇn
- Ph-¬ng ph¸p theo tæng sè thø tù n¨m sö dông
3. Ph-¬ng ph¸p khÊu hao gi¶m dÇn kÕt hîp víi khÊu hao b×nh qu©n
4. KhÊu hao theo s¶n l-îng
(l-u ý: bµi tËp vÒ tÝnh khÊu hao theo c¸c ph-¬ng ph¸p xem cô thÓ trong s¸ch)
* Quản lý vốn cố định và TSCĐ:
Hàng năm DN phải lập KH TSCĐ. TSCĐ được quản lý sử dụng theo quy định của NN
và điều lệ công ty; Hội đồng quản trị hoặc chủ tịch công ty quyết định mức khấu hao
TSCĐ theo khung quy định của BTC. Chủ sở hữu quyết định mức KH ngoài khung quy
định của BTC.
Mọi TSCĐ đều phải có hồ sơ theo dõi được đánh số phân loại.
DN cần phải quản lý và sử dụng chặt chẽ đối với TSCĐ đã KH hết nhưng vẫn còn sử
dụng được hoặc TSCĐ chưa khấu hao hết nhưng đã bị hưu hỏng phải thanh lý.
Hàng năm phải tổ chức kiểm kê, tìm nguyên nhân và các biện pháp xử lý đơi với trường
hợp thừa hoặc thiếu.
Hạch toán đúng chi phí về nâng cấp và sửa chữa TSCĐ
Quản lý theo dõi tốt TSCĐ cho thuê kể cả TSCĐ thuê TC
Mọi việc giao nhận, thanh lý, nhượng bán TSCĐ đều phải lập hội đồng. Việc nhượng
bán, thanh lý phải thông qua hình thức đấu giá. Tiền thu được từ nhượng bán, thanh lý
được hạch toán vaof thu nhập để xác định kết quả kinh doanh.
Xác định các chỉ tiêu hiệu quả của TSCĐ, VCĐ. Định kỳ phân tích tình hình tài chính,
tình hình sử dụng TSCĐ.
C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn
DT (or DT thuËn in kú)
1. HiÖu suÊt sö dông vèn C§ = ---------------------------------------------Sè vèn cè ®Þnh bq in kú
LN tr-íc thuÕ (or sau thuÕ TN)
2. Tû suÊt lîi nhuËn vèn C§ = ---------------------------------------------- x 100
Sè vèn cè ®Þnh bq in kú
Sè tiÒn khÊu hao luü kÕ
3. HÖ sè hao mßn TSC§ = ----------------------------------------------Nguyªn gi¸ TSC§ ë thêi ®iÓm ®¸nh gi¸
DT (or DT thuÇn)
4. HiÖu suÊt sö dông TSC§ = ------------------------------------------------
14
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
Nguyªn gi¸ TSC§ bq in kú
Nguyªn gi¸ TSC§ bq in kú
HÖ sè trang bÞ TSC§ = -------------------------------------------------Slg c«ng nh©n trùc tiÕp sx
5.
III. b¶o toµn vèn kinh doanh
-
Vốn kinh doanh của DN là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ tư liệu sản xuát được DN sử dụng
một cách hợp lý à có kế hoạch vào hoạt độgn kinh doanh nhằm mục tiêu lợi nhuận. Vốn kinh
doanh đựoc biểu hiện bằng tiền của tài sản hữu hình và vô hình của DN.
Qu ¶ n trÞ vµ n © n g c a o h iÖ u q u ¶ sö d ô n g vè n
Kh ai th¸c vµ t¹o lËp nguån vèn cè ®Þnh: viÖc quan träng lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc nhu cÇu vèn ®Çu tvµo TSC§ trong nh÷ng n¨m tr-íc m¾t vµ l©u dµi. C¨n cø vµo c¸c dù ¸n ®Çu t- TSC§ ®Ó chän vµ
khai th¸c c¸c nguån vèn ®Çu t- cho phï hîp.
Qu¶n lý vµ sö dông vèn cè ®Þnh
- Ph¶i b¶o toµn vèn cè ®Þnh
B¶o toµn vÒ mÆt hiÖn vËt: Duy tr× n¨ng lùc cña TSC§
B¶o toµn vÒ mÆt gi¸ trÞ: Duy tr× kh¶ n¨ng t¸i sx ®-îc n¨ng lùc sx ban ®Çu cña TSC§
Cã 03 biÖn ph¸p b¶o toµn:
- §¸nh gi¸ l¹i TSC§ theo mÆt b»ng thÞ tr-êng
- ¸p dông ph-¬ng ph¸p khÊu hao ®óng, khÊu hao chÝnh x¸c
- Qu¶n lý TSC§ ®Ó duy tr× n¨ng lùc cña TSC§
- Sö dông tµi s¶n cè ®inh
1. lËp sæ thÎ kho theo dâi tõng TSC§
2. Th-êng xuyªn ®Þnh kú kiÓm kª
3. Th-êng xuyªn söa ch÷a b¶o d-ìng theo kÕ ho¹ch ®· ®Þnh
Ph©n cÊp qu¶n lý sö dông vèn
Theo c¸c quy chÕ hiÖn hµnh
PhÇn III: Doanh thu, chi phÝ vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp
3.1.
Doanh thu của doanh nghiệp
Doanh thu của DN gồm:
Doanh thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh
- Doanh thu tiêu từ sản xuất hàng hoá dịch vụ thông thường
- Doanh thu hoạt động tài chính
Thu nhập khác
Doanh thu hoạt động sản xuất kinh doanh là toàn bộ số tiền bán sản phẩm hàng hoá và cung
cấp dịch vụ trên thị trường sau khi đã trừ đi các khoản giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại
(nếu có) và đã được khách hàng thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán.
15
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
Doanh thu bao gồm cả phần trợ giá hay phụ thu khi thực hiện việc cung cấp các hàng hoá dịch
vụ theo yêu cầu của Nhà nước mà doanh nghiệp được hưởng.
Doanh thu bao gồm cả các sản phẩm hàng hoá, dịch vụ đem làm quà tặng cho các đơn vị khác,
hoặc tiêu dùng nội bộ doanh nghiệp.
Doanh thu hoạt động tài chính gồm những khoản thu do đầu tư tài chính hoặc kinh doanh về
vốn mang lại như lãi liên doanh liên kết, lãi tiền cho vay, lãi tiền gửi, nhượng bán ngoại tệ, mua
bán chứng khoán, cho thuê hoạt động tài sản, hoàn nhập dự phòng giảm giá chứng khoán.
Thu nhập khác là những khoản thu không mang tính chất thường xuyên như: thu từ bán thanh
lý TSCĐ, hoàn nhập dự phòng giảm giá HTK, nợ khó đòi đã xử lý nay lại đòi được, tiền thưởng,
quà biếu...
Thời điểm xác định doanh thu: khi bên mua chấp nhận thanh toán.
Tính doanh thu:
n
T = ∑ (S ti *Gi)
i=1
T
Sti
Gi
n
:
:
:
:
Doanh thu
Sản lượng tiêu thụ sản phẩm của từng loại
Giá bán đơn vị sản phẩm từng loại
Là số loại sản phẩm tiêu thụ
S ti = S đi + S xi - S ci
Sđi
Sxi
Sci
:
:
:
Sản phẩm tồn kho đầu kỳ
Sản phẩm sản xuất trong kỳ
Sản phẩm tồn kho cuối kỳ.
16
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
3.2.
Quản lý chi phí và giá thành sản phẩm
Chi phí cho hoạt động kinh doanh
Chi phí cho hoạt động kinh doanh gồm chi phí sản xuất kinh doanh và chi phí hoạt động tài
chính.
Chi phí sản xuất kinh doanh là toàn bộ hao phí về vật chất và lao động mà doanh nghiệp phải bỏ
ra để sản xuất sản phẩm trong một thời kỳ nhất định. Chi phí hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp bao gồm:
- Chi phí nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu động lực: bao gồm giá trị của toàn bộ nguyên liệu,
vật liệu doanh nghiệp sử dụng vào hoạt động kinh doanh;
- Tiền lương và các khoản trích theo lương: gồm toàn bộ tiền lương, tiền công và các khoản
phụ cấp có tính chất tiền lương doanh nghiệp phải trả cho người lao động tham gia vào hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp; BHXH, BHYT và kinh phí công đoàn được trích theo
quỹ lương của DN;
- Khấu hao TSCĐ;
- Chi phí dịch vụ mua ngoài: chi phí trả cho tổ chức, cá nhân ngoài doanh nghiệp về các dịch
vụ được thực hiện theo yêu cầu của doanh nghiệp;
- Chi phí bằng tiền khác: là các khoản chi phí khác ngoài các khoản chi phí như trên (thuế môn
bài, thuế sử dụng đất, phí tiếp tân, khánh tiết…).
Chi phí cho hoạt động tài chính:
- Chi quản lý hoạt động liên doanh
- Chi phí cho thuê tài sản
- Chi mua bán các loại chứng khoán
- Chi lãi vay Nh
- Dự phòng giảm giá chứng khoán;
- Chiết khấu thanh toán cho người mua hàng trả tiền trước hạn;
- Chênh lệch tỉ giá ngoại tệ;
- Chi phí khác liên quan đến đầu tư ra ngoài doanh nghiệp.
Chi hđ bất thường (thanh lý bán TS, chi thu hồi các khoản nợ xoá, tiền phạt vi phạm hợp đồng,
giá trị còn lại của TS bị tổn thất....)
!!! Không được tính vào chi phí hđkd các k hoản chi đã có nguồn khác đảm bảo (Cp về xây
dựng, mua sắm, lắp đặt TSCĐ), Cp lãi vay vốn xây dựng, những khoản chi không có chứng từ
hợp lệ, những khoản vi phạm do cá nhân gây ra.
Quản lý Chi phí:
Phải xây dựng và ban hành những định mức kinh tế kỹ thuật và phải có sự kiểm tra giám
sát;
Những Công ty kinh doanh trong lĩnh vực độc quyền hàng năm phải báo cáo với cơ quan
chủ quản;
17
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
Định kỳ phân tích Cp sxkd và tìm những nguyên nhân
Lập được Dự toán Cp & quản lý so với dự toán
Giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ chi phí của doanh nghiệp đã bỏ ra để
hoàn thành việc sản xuất và tiêu thụ một đơn vị sản phẩm hay loại sản phẩm nhất định.
Các loại giá thành
Giá thành sản xuất của sản phẩm và dịch vụ là toàn bộ các khoản chi phí bỏ ra để sx xong sản
phẩm gồm:
- Chi phí vật tư trực tiếp (chi phí nguyên liệu, nhiên liệu sử dụng trực tiếp tạo sản sản phẩm
dịch vụ);
- Chi phí nhân công trực tiếp (chi phí tiền lương, tiền công và các khoản trích nộp theo lương
của công nhân trực tiếp tạo ra sản phẩm và dịch vụ);
- Chi phí sản xuất chung (chi phí sử dụng cho hoạt động sản xuất chế biến của phân xưởng
trực tiếp tạo ra sản phẩm hàng hoá, dịch vụ: chi phí vật liệu, công cụ lao động nhỏ,
KHTSCĐ, tiền lương & các khoản trích nộp theo lương, chi phí dịch vụ mua ngoài, chi phí
khác bằng tiền phát sinh ở phạm vi phân xưởng).
Giá thành toán bộ gồm:
- Giá thành sx;
- Chi phí bán hàng: là toàn bộ các chi phí liên quan tới việc tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ, bao
gồm cả chi phí bảo hành sản phẩm, quảng cáo tiếp thị;
- Chi phí quản lý doanh nghiệp: chi phí cho bộ máy quản lý và điều hành doanh nghiệp.
Đối tượng: - Của Z sx là sản phẩm hoàn thành nhập kho
- Của Z toàn bộ là số lượng sản phẩm tiêu thụ in kỳ
Hạ giá thành sản phẩm:
Ý nghĩa:
- con đường cơ bản phát triển lợi nhuận
- Mở rộng sx, tiêu thụ nhiều sf
- Tạo điều kiện tích luỹ phát triển thu nhập cho DN
n
Mức hạ giá thành: = ∑ (Zi1 – Zi0 ) Qi1
i=1
Zi1 , Zi0 : Z sản phẩm i kỳ kế hoạch, kỳ báo cáo
Qi1 : Số lượng SF kỳ kế hoạch
Mức hạ giá thành
Tỉ lệ hạ Z = ____________________
n
18
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
∑ Zi0 * Qi1
i=1
3.3.
Lợi nhuận và phân phối lợi nhuận
Lợi nhuận hoạt động kinh doanh là khoản chênh lệch giữa doanh thu của hoạt động kinh
doanh trừ đi chi phí hoạt động kinh doanh, gồm: giá thành toàn bộ sản phẩm hàng hoá, dịch vụ
đã tiêu thụ và thuế phải nộp theo quy định (trừ thuế thu nhập doanh nghiệp).
Lợi nhuận hoạt động tài chính là chênh lệch giữa doanh thu và chi phí hoạt động tài chính
Lợi nhuận hoạt động khác là chênh lệch giữa doanh thu và chi phí khác.
Một số chỉ tiêu liên quan đến lợi nhuận:
Tỷ suất lợi nhuận vốn =
Lợi nhuận trước/sau thuế
Vốn sản xuất kinh doanh trong kỳ
Vốn sản xuất kinh doanh trong kỳ = Vốn cố định bình quân + Vốn lưu động bình quân
Vốn bình quân =
Vốn đầu kỳ + Vốn cuối kỳ
2
Vốn cố định = NG - Khấu hao luỹ kế
Tỷ suất lợi nhuận giá thành =
Lợi nhuận trước/sau thuế
Giá thành toàn bộ sản phẩm hàng hoá tt trong kỳ
Tỷ suất lợi nhuận doanh thu =
Lợi nhuận trước/sau thuế
Doanh thu thuần trong kỳ
Chính sách phân chia lợi nhuận và giá trị doanh nghiệp
Ref: TT 64/1999 ngày 7/6/1999
Lợi nhuận DN sau khi nộp thuế TNDN được phân chia như sau:
1.
2.
3.
Bù khoản lỗ các năm trước không được trừ vào lợi nhuận trước thuế;
Trả tiền phạt vi phạm pháp luật Nhà nước như: vi phạm Luật thuế, Luật giao thông, Luật
môi trường, Luật thương mại và quy chế hành chính..., sau khi đã trừ tiền bồi thương tập thể
hoặc cá nhân gây ra (nếu có);
Trừ các khoản chi phí thực tế đã chi nhưng không được tính vào chi phí hợp lý khi xác định
thu nhập chịu thuế;
19
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
4.
5.
6.
Trích bổ sung vào vốn NN tại doanh nghiệp (Vốn kinh doanh – TK 411) bằng 1,8% số vốn
NN tại Doanh nghiệp.
Trường hợp trích lập Quỹ khen thưởng, phúc lợi theo quy đinh không đủ 2 tháng lương thực
hiện, thì DN được giảm số tềin bổ sung vốn kinh doanh (từ LN sau thuế) để đảm bảo mức
trích Quỹ khen thưởng phúc lợi của DN bằng 2 tháng lương thực hiện. Mức giảm tối đa
bằng mức trích bổ sung vốn từ LN sau thuế.
Chia lãi cho các đối tác góp vốn theo hợp đồng hợp tác kinh doanh (nếu có);
Phần lợi nhuận còn lại sau khi trừ các khoản (1, 2, 3, 4, 5) được phân phối như sau:
6.1. Trích 10% vào quỹ dự phòng tài chính. Khi số dư của quỹ này bằng 25% vốn điều lệ của
doanh nghiệp thì không trích nữa;
6.2. Trích tối thiểu 50% vào quỹ đầu tư phát triển;
6.3. Đối với một số ngành đặc thù (như ngân hàng thương mại, bảo hiểm,...) mà pháp luật quy
định phải trích lập các quỹ đặc biệt từ lợi nhuận sau thuế thì doanh nghiệp trích lập theo các quy
định đó;
6.4. Chia lãi cổ phần trong trường hợp phát hành cổ phiếu;
6.5. Số lợi nhuận còn lại sau khi trích các quỹ (6.1, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5) được trích lập Quỹ khen
thưởng và Quỹ phúc lợi. Mức trích tối đa cho cả 2 quỹ căn cứ vào tỷ suất lợi nhuận trên vốn Nhà
nước (vốn Nhà nước nói ở đây là số trung bình cộng của số dư vốn Nhà nước tại các thời điểm
1/1 và cuối mỗi quý của năm), như sau:
a) 3 tháng lương thực hiện cho các trường hợp:
- Doanh nghiệp có tỷ suất lợi nhuận nói trên năm nay bằng hoặc cao hơn năm trước.
- Doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ, đầu tư mở rộng kinh doanh đang trong thời gian được
miễn thuế thu nhập doanh nghiệp theo Luật khuyến khích đầu tư trong nước nếu có tỷ suất lợi
nhuận thấp hơn năm trước khi đầu tư.
b) 2 tháng lương thực hiện, nếu tỷ suất lợi nhuận năm nay thấp hơn năm trước.
Hội đồng quản trị hoặc Giám đốc (đối với doanh nghiệp không có Hội đồng quản trị) sau khi lấy
ý kiến tham gia của Ban chấp hành công đoàn quyết định tỷ lệ phân chia số tiền vào mỗi quỹ.
Sau khi trích đủ quỹ khen thưởng, quỹ phúc lợi theo mức quy định trên thì bổ sung toàn bộ số lợi
nhuận còn lại vào Quỹ đầu tư phát triển.
!!! Không trích quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm từ lợi nhuận sau thuế.
Mức trích Quỹ dự phòng về trợ cấp mất việc làm từ 1% - 3% trên quỹ tiền lương làm cơ sở đóng
bảo hiểm xã hội của doanh nghiệp. Mức trích cụ thể do doanh nghiệp tự quyết định tuỳ vào khả
năng tài chính của doanh nghiệp hàng năm.
20
- Xem thêm -
.PDF 
70 
112 
92 
