Tài liệu đánh giá công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai giai đoạn 2013 6 2015 phường quang vinh thành phố thái nguyên tỉnh thái nguyên.

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TRẦN DUYÊN TÙNG Tên đề tài: ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP, KHIẾU NẠI, TỐ CÁO VỀ ĐẤT ĐAI GIAI ĐOẠN 2013- 6/2015 PHƢỜNG QUANG VINH- THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN TỈNH THÁI NGUYÊN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo Chuyên ngành Lớp Khoa Khóa học : Chính quy : Địa chính môi trƣờng : K42 - ĐCMT : Quản lý tài nguyên : 2010 – 2015 Thái Nguyên, năm 2016 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TRẦN DUYÊN TÙNG Tên đề tài: ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP, KHIẾU NẠI, TỐ CÁO VỀ ĐẤT ĐAI GIAI ĐOẠN 2013- 6/2015 PHƢỜNG QUANG VINH- THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN TỈNH THÁI NGUYÊN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo Chuyên ngành Khoa Khóa học : Chính quy : Địa chính môi trƣờng : Quản lý tài nguyên : 2010 – 2015 Giảng viên hƣớng dẫn : Th.S Nông Thu Huyền Thái Nguyên, năm 2016 i LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành tốt chƣơng trình đào tạo trong nhà tr ƣờng với ph ƣơng châm học đi đôi với hành, mỗi sinh viên khi ra tr ƣờng cần chuẩn bị cho mình lƣợng kiến thức cần thiết, chuyên môn vững vàng. Thời gian thực tập tốt nghiệp là giai đoạn vô cùng cần thiết đối với mỗi sinh viên, nhằm hệ thống lại toàn bộ chƣơng trình đã đƣợc học và vận dụng lý thuyết vào trong thực tiễn. Để qua đó sinh viên khi ra trƣờng sẽ hoàn thiện về kiến thức, phƣơng pháp làm việc cũng nhƣ năng lực công tác, nhằm đáp ứng đ ƣợc yêu cầu của thực tiễn công việc. Đƣợc sự đồng ý của Ban chủ nhiệm khoa Quản lý tài nguyên em đã tiến hành thực hiện đề tài: “Đánh giá công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai giai đoạn 2013- 6/2015 phường Quang Vinh- thành phố Thái Nguyên - tỉnh Thái Nguyên” Để hoàn thành đƣợc đề tài này, trƣớc hết em xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu trƣờng Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, Ban chủ nhiệm khoa Quản lý tài nguyên cùng các thầy cô giáo trong trƣờng đã luôn quan tâm, dạy bảo, truyền đạt những kiến thức, kinh nghiệm quý báu cho em trong suốt bốn năm học vừa qua. Đặc biệt em xin bày tỏ lòng biết ơn cô giáo Th.S: Nông Thu Huyền giảng viên khoa quản lý tài nguyên trƣờng Đại Học Nông Lâm Thái Nguyên đã nhiệt tình chỉ bảo, hƣớng dẫn em hoàn thành tốt đề tài này. Mặc dù bản thân có nhiều cố gắng, song do điều kiện thời gian và năng lực còn nhiều hạn chế nên khóa luận tốt nghiệp của em không tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong nhận đƣợc sự đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo và các bạn để bài luận văn của em đƣợc hoàn chỉnh hơn. Em xin chân thành cảm ơn ! Thái Nguyên, ngày tháng năm 2015 Sinh viên Trần Duyên Tùng ii DANH MỤC BẢNG Bảng 4.1: Tình hình dân số và lao động trên địa bàn phƣờng Quang Vinh trong giai đoạn 2012-2014..............................................................................................................27 Bảng 4.2: Hiện trạng sử dụng đất của phƣờng Quang Vinh năm 2014.............29 Bảng 4.3: Tình hình tranh chấp,khiếu nại, tố cáo đất đai trên địa bàn phƣờng Quang Vinh giai đoạn 2013-6/2015..........................................35 Bảng 4.4: Kết quả giải quyết tranh chấp về đất đai.........................................................36 Bảng 4.5: Kết quả giải quyết khiếu nại về đất đai theo đơn vị hành chính.......38 Bảng 4.6: Tổng hợp tình hình và kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo đất đai giai đoạn 2013 -6/2015......................................................................................39 Bảng 4.7: Kết quả phỏng vấn về nguyên nhân tranh chấp đất đai.........................45 Bảng 4.8: Kết quả phỏng vấn về nguyên nhân khiếu nại đất đai............................47 Bảng 4.9: Kết quả phỏng vấn về nguyên nhân tố cáo đất đai...................................48 iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BTP : Bộ tƣ pháp CP : Chính phủ GCNQSDĐ : Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất GPMB : Giải phóng mặt bằng HĐND : Hội đồng nhân dân KNTC : Khiếu nại, tố cáo NĐ : Nghị định QĐ : Quyết định QH : Quốc hội QSDĐ : Quyền sử dụng đất TN&MT : Tài nguyên môi trƣờng TT : Thông tƣ TT-BTNMT : Thông tƣ Bộ Tài nguyên môi trƣờng TTCN : Tiểu thủ công nghiệp UBND : Ủy ban nhân dân iv MỤC LỤC PHẦN 1 .MỞ ĐẦU...........................................................................................1 1.1. Đặt vấn đề.................................................................................................. 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................. 2 1.3. Yêu cầu của đề tài...................................................................................... 3 1.4. Ý nghĩa của đề tài.......................................................................................3 PHẦN 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU................................................................. 4 2.1. Cơ sở khoa học và căn cứ pháp lý của đề tài............................................. 4 2.1.1. Cơ sở lý luận của đề tài...........................................................................4 2.1.2. Một số căn cứ pháp lý về giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai................................................................................................ 6 2.2. Một số vấn đề cơ bản khi tiến hành giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai.....................................................................................................7 2.2.1. Một số vấn đề cơ bản khi tiến hành giải quyết tranh chấp về đất đai......................................................................................... 7 2.2.2. Một số vấn đề cơ bản khi tiến hành giải quyết khiếu nại về đất đai.......9 2.2.3. Một số vấn đề cơ bản khi tiến hành giải quyết tố cáo về đất đai..........14 2.3. Tình hình giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai trong những năm qua......................................................................16 2.3.1. Tình hình giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai của cả nƣớc.......................................................................................................17 2.3.2. Tình hình tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.........................................................................17 PHẦN 3. ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP THỰC HIỆN .. 19 3.1. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu.......................................................... 19 3.1.1. Đối tƣợng nghiên cứu..........................................................................19 v 3.1.2. Phạm vi nghiên cứu...............................................................................19 3.1.3. Địa điểm và thời gian nghiên cứu.........................................................19 3.2. Nội dung nghiên cứu................................................................................19 3.2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế -xã hội của phƣờng Quang Vinh..............19 3.2.2. Khái quát về tình hình quản lý và sử dụng đất đai của phƣờng Quang Vinh................................................................................ 19 3.2.3. Đánh giá công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai trên địa bàn phƣờng Quang Vinh – thành phố Thái Nguyên – tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2013-6/2015.................................................... 20 3.2.4. Nguyên nhân phát sinh, thuận lợi, khó khăn và một số giải pháp nâng cao hiệu quả trong công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai trên địa bàn phƣờng Quang Vinh.................................................. 20 3.3. Phƣơng pháp nghiên cứu........................................................................ 20 3.3.1. Phƣơng pháp thu thập số liệu...............................................................20 3.3.2. Phƣơng pháp thống kê, phân tích và tổng hợp số liệu.........................21 PHẦN 4 KẾT QUẢ THẢO LUẬN................................................................ 22 4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội..........................................................22 4.1.1. Điều kiện tự nhiên.................................................................................22 4.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội......................................................................24 4.1.3. Nhận xét chung về điều kiện tự nhiên - kinh tế xã hội của phƣờng Quang Vinh................................................................................ 27 4.2. Tình hình quản lý và sử dụng đất trên địa bàn phƣờng Quang Vinh, thành phô Thái Nguyên...................................................................................28 4.2.1.Hiện trạng sử dụng đất năm 2014..........................................................28 4.2.2. Thực trạng quản lý đất đai của phƣờng Quang Vinh........................... 30 4.3. Đánh giá công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo đất đai trên địa bàn ph ƣờng Quang Vinh giai đoạn 2013 đến tháng 6/2014................................................34 vi 4.3.1. Công tác tiếp dân và tiếp nhận đơn thƣ............................................... 34 4.3.2. Đánh giá kết quả giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo đất đai trên địa bàn phƣờng Quang Vinh giai đoạn 2013 đến 6/2015...........36 4.3.3. Đánh giá chung..................................................................................... 39 4.4. Một số vụ việc điển hình, nguyên nhân phát sinh, thuận lợi, khó khăn và một số giải pháp khắc phục........................................41 4.4.1. Một số trƣờng hợp nghiên cứu điển hình về giải quyết khiếu nại, tranh chấp, tố cáo về đất đai.....................................................................................41 4.4.2. Nguyên nhân phát sinh..........................................................................45 4.4.3. Thuận lợi, khó khăn và giải pháp khắc phục.........................................49 PHẦN 5 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..........................................................53 5.1. Kết luận....................................................................................................53 5.2. Kiến nghị..................................................................................................54 TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................55 1 PHẦN 1 MỞ ĐẦU 1.1. Đặt vấn đề Đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá. Đất gắn bó mật thiết với sự tồn tại và phát triển của các sinh vật nói chung, của con ng ƣời nói riêng. Nó là điều kiện cần và cơ bản nhất cho quá trình tồn tại và phát triển. Đất đai là tƣ liệu sản xuất đặc biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi tr ƣờng sống, là địa bàn phân bố của khu dân cƣ, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh và quốc phòng của mỗi quốc gia. Đất đai là sản phẩm tự nhiên, lao động con ngƣời không thể tạo ra đất đai và đất đai có giới hạn về không gian và số lƣợng, cố định về vị trí. Chính vì các đặc tính đó mà đất đai trở thành đối tƣợng của các vụ tranh chấp, khiếu kiện. Từ khi quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà trở thành một đối tƣợng của giao lƣu dân sự, ngƣời dân không chỉ có quyền sử dụng đất mà còn có quyền chuyển nhƣợng, cho thuê, thừa kế quyền sử dụng đất thì các tranh chấp liên quan đến quyền sở hữu nhà và đặc biệt là quyền sử dụng đất cũng hết sức đa dạng và phong phú. Trong thực tế hiện nay, có nhiều địa phƣơng, đơn vị, cá nhân thực hiện tốt công việc quản lý, sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó còn không ít địa phƣơng, đơn vị, và một bộ phận cá nhân thực hiện chức năng quản lý còn lỏng lẻo, yếu kém, chƣa đáp ứng yêu cầu của xã hội. Do vậy, trong quá trình sử dụng đất còn xảy ra quá trình khiếu nại, tố cáo về đất đai giữa các chủ sử dụng đất, vi phạm pháp luật nh ƣ: lấn chiếm đất, sử dụng đất sai mục đích, chuyển nhƣợng sử dụng đất trái phép, giao đất trái thẩm quyền, không thực hiện nghĩa vụ của ngƣời sử dụng đất… Chính vì vậy, để chấn chỉnh việc quản lý nhà nƣớc về đất đai cho chặt chẽ hơn, tuân thủ quy định của pháp luật để từ đó tạo điều kiện ổn định tình hình chính trị, kinh tế, xã hội 2 thì công tác thanh tra, kiểm tra việc quản lý sử dụng đất, giải quyết các khiếu nại, tố cáo đất là việc làm hết sức cần thiết. Phƣờng Quang Vinh là một phƣờng trực thuộc thành phố Thái Nguyên, cách trung tâm thành phố 4 km. Trong những năm qua công tác quản lý nhà nƣớc về đất đai của phƣờng đã góp phần không nhỏ vào phát triển kinh tế - xã hội của phƣờng Quang Vinh nói riêng và của thành phố Thái Nguyên nói chung. Tuy nhiên công tác quản lý nhà nƣớc về đất đai còn tồn tại nhiều khó khăn vƣớng mắc. Đặc biệt là các vụ khiếu nại, tố cáo về đất đai luôn là vấn đề nhạy cảm và phức tạp gây mất ổn định chính trị, ảnh hƣởng tới sự phát triển đời sống xã hội. Do đó, để thấy đ ƣợc những mặt tồn tại và yếu kém trong công tác quản lý Nhà nƣớc về đất đai nói chung và trong việc đảm bảo quyền lợi cũng nhƣ nghĩa vụ của nhà nƣớc và chủ sử dụng trong quá trình quản lý và sử dụng đất đai, ta cần đánh giá một cách khách quan những kết quả đã đạt đƣợc. Từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm nhằm quản lý và sử dụng đất đai một cách hiệu quả nhất. Xuất phát từ những yêu cầu thực tiễn, đƣợc sự nhất trí của Ban giám hiệu nhà trƣờng, Ban chủ nhiệm Khoa Quản lý tài nguyên – Trƣờng Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, dƣới sự hƣớng dẫn giúp đỡ trực tiếp của cô giáo Th.S: Nông Thu Huyền – giảng viên khoa Quản lý tài nguyên, em đã tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đánh giá công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai giai đoạn 2013 - 6/2015 trên địa bàn Phường Quang Vinh-thành phố Thái Nguyên”. 1.2. Mục tiêu nghiên cứu *Mục tiêu chung Tìm hiểu và đánh giá công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai của phƣờng Quang Vinh – thành phố Thái Nguyên- tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2013 – 6/2015. Đề xuất những giải pháp phù hợp với tình hình thực tế của địa phƣơng nhằm nâng cao hiệu quả công tác giải quyết tranh 3 chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai trên địa bàn phƣờng Quang Vinh trong thời gian tới. *Mục tiêu cụ thể -Tìm hiểu và nhận xét về điều kiện tự nhiên kinh tế xã hội của phƣờng -Đánh giá tình hình quản lý sử dụng đất đai của phƣờng Quang Vinh -Đánh giá công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại tố cáo về đất đai trên địa bàn phƣờng Quang Vinh thành phố Thái Nguyên. -Làm rõ nguyên nhân phát sinh, thuận lợi, khó khăn và một số giải pháp nâng cao hiệu quả trong công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai trên địa bàn phƣờng Quang Vinh thành phố Thái Nguyên. 1.3. Yêu cầu của đề tài - Điều tra, thu thập và hệ thống các số liệu, tài liệu liên quan đến công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo đất đai trên địa bàn ph ƣờng Quang Vinh và việc điều tra, thu thập số liệu phải khách quan, trung thực, tuân theo quy định của pháp luật. - Tổng hợp và phân tích đƣợc những thuận lợi, khó khăn trong quá trình thực hiện công tác, đồng thời đề xuất và kiến nghị một số giải pháp nhằm khắc phục tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai, đảm bảo tính khả thi và phù hợp với tình hình thực tế ở địa phƣơng. 1.4. Ý nghĩa của đề tài - Ý nghĩa học tập và nghiên cứu khoa học: Giúp sinh viên vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn để củng cố thêm cho bài học trên lớp và có cơ hội tìm hiểu thêm những vấn đề liên quan đến quản lý nhà n ƣớc về đất đai nói chung và công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo đất đai nói riêng. - Ý nghĩa trong thực tiễn: Đánh giá thực trạng công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai nói riêng. Góp phần nâng cao hiệu quả công tác thanh tra và giải quyết các vụ khiếu nại, tố cáo về đất đai theo đúng pháp luật phục vụ việc quản lý và sử dụng đất đai hợp lý trên địa bàn ph ƣờng Quang Vinh, thành phố Thái Nguyên. 4 PHẦN 2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1. Cơ sở khoa học và căn cứ pháp lý của đề tài 2.1.1. Cơ sở lý luận của đề tài Ngay từ ngày dành độc lập năm 1945, Đảng và Nhà nƣớc ta đã quan tâm ngay tới việc quản lý và sử dụng các loại đất. Với sự ra đời của Luật cải cách ruộng đất năm 1953, Luật đất đai 1987, Luật đất đai 1993, Luật đất đai 2003 và gần đây nhất là luật đất đai 2013. Cùng với sự thay đổi liên tục nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về đất đai để phát triển, đổi mới đất n ƣớc và phù hợp với tình hình thực tế về kinh tế, văn hóa, xã hội, chính trị nên đã phát sinh ra nhiều mâu thuẫn trong quan hệ đất đai. Các mâu thuẫn đó thể hiện thông qua các vụ tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai. Sau 10 năm thi hành Luật Đất đai 2003 thì quy định của Luật đã bộc lộ nhiều vƣớng mắc, bất cập nhƣ UBND là cơ quan hành chính nhà n ƣớc nh ƣng lại phải đồng thời làm nhiệm vụ của cơ quan giải quyết tranh chấp (theo thống kê của các cơ quan nhà nƣớc thì hàng năm có khoảng 70% đơn th ƣ khiếu nại, khiếu kiện đến UBND là các vụ việc liên quan đến đất đai). Bên cạnh đó, việc trao thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai cho UBND vừa là cơ quan quản lý, vừa thực hiện giải quyết tranh chấp sẽ dễ dẫn đến tình trạng thiếu khách quan, công bằng trong quá trình giải quyết, đặc biệt trong tr ƣờng hợp tranh chấp có liên quan từ các quyết định hành chính của cơ quan hành chính. Hoặc việc giải quyết tại UBND không đƣợc tiến hành theo một quy trình tố tụng và đánh giá chứng cứ một cách toàn diện nhƣ việc giải quyết tại Tòa án, dẫn đến kết quả giải quyết thiếu tính thuyết phục. Ở một số địa ph ƣơng tình hình tranh chấp đất đai diễn ra gay gắt, phức tạp, nhiều nơi đã trở thành điểm nóng nh ƣ vụ c ƣỡng chế ở thành phố Hải Phòng và mới đây nhất là vụ nổ súng ở tỉnh 5 Thái Bình hay vụ dùng bom xăng tấn công đoàn cƣỡng chế ở Bắc Giang nhƣ là minh chứng cho việc tranh chấp, khiếu nại. Nhiều tr ƣờng hợp giải quyết các vụ tranh chấp đã trở thành điểm nóng nhƣng các bên không đồng ý. Từ những bất cập, hạn chế của luật đất đai 2003. Ngày 29/11/2013, Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 6 đã thông qua Luật Đất đai năm 2013 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2014, đã mở rộng hơn nữa quyền của công dân trong việc yêu cầu các cơ quan Nhà nƣớc có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp liên quan đến đất đai, khi các bên sử dụng đất mâu thuẫn, không thống nhất với nhau trong quá trình sử dụng đất. Luât tĐất đai năm 2013 cũng quy đinh t theo hƣớng tăng cƣờng hơn sự theo dõi, giám sát, đánh giá của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận và nhân dân về việc quản lý và sử dụng đất đai, giám sát, thanh tra, giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai. Để tăng cƣờng trách nhiệm trong công tác hòa giải các tranh chấp về đất đai, Luật mới đã quy định rõ Chủ tịch UBND cấp xã,ph ƣờng có trách nhiệm tổ chức việc hòa giải tranh chấp đất đai tại địa ph ƣơng mình. Thời hạn hòa giải đƣợc nâng lên thành 45 ngày kể từ ngày nhận đƣợc đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai (tăng 15 ngày so với luật cũ). [9] Mặc dù luật đất đai 2013 ra đời đã khắc phục, giải quyết đ ƣợc những tồn tại, hạn chế phát sinh trong quá trình thi hành Luật đất đai năm 2003.Song tính phức tạp của tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai vẫn còn kéo dài không chỉ bắt nguồn từ những xung đột gay gắt về lợi ích kinh tế,của sự quản lý bất hợp lý của cơ quan công quyền và thiếu đồng bộ của hệ thống chính sách pháp luật đất đai mà còn do nhiều nguyên nhân có tính lịch sử trong quản lý và sử dụng đất đai qua các thời kỳ. Số lƣợng công dân đến khiếu nại trực tiếp tại phòng tiếp công dân của các địa phƣơng, các cơ quan vẫn còn 6 nhiều, nội dung đơn tập trung nhiều vào các các vấn đề lấn chiếm đất, đòi lại đất, ranh giới đất, về quyền sử dụng đất… Tình hình trên nếu không đ ƣợc xử lý kịp thời sẽ rất phức tạp, gây tâm lý hoang mang, thiếu tin t ƣởng vào chính quyền, ảnh hƣởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của ngƣời sử dụng đất và lợi ích quốc gia. 2.1.2. Một số căn cứ pháp lý về giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai. - Luật Đất đai 2003; - Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 về hƣớng dẫn thi hành luật Đất đai 2003 của Chính phủ; - Nghị định số 182/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; - Nghị định số 136/2006/NĐ- CP ngày 14/01/2006 của Chính phủ quy định về chi tiết và hƣớng dẫn thi hành một số điều của Luật Khiếu nại, tố cáo và các Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Khiếu nại, tố cáo; - Luật đất đai 2013; - Thông tƣ 06/2013/TT-TTCP ngày 30/09/2013 Quy định quy trình giải quyết tố cáo; - Thông tƣ số 07/2013/TT-TTCP ngày 31/10/2013 Quy định quy trình giải quyết khiếu nại hành chính; - Nghị định 43/2014/ NĐ-CP ngày 15/5/2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của luật đất đai 2013 của Chính phủ; - Căn cứ Nghị định số 47/2014NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về bồi thƣờng, hỗ trợ, tái định cƣ khi nhà nƣớc thu hồi đất; - Nghị định số 75/2012/NĐ- CP ngày 03/10/2012 của Chính phủ quy định chi tiết và hƣớng dẫn thi hành một số điều của Luật Khiếu nại; 7 - Nghị định số 76/2012/NĐ- CP ngày 03/10/2012 của Chính phủ quy định chi tiết và hƣớng dẫn thi hành một số điều của Luật Tố cáo; - Chỉ thị số 36/2004/CT-TTg ngày 27/10/2004 của Thủ tƣớng Chính phủ về việc chấn chỉnh và tăng cƣờng trách nhiệm của Thủ tr ƣởng các cơ quan hành chính nhà nƣớc trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo; - Nghị định 84/2007/ NĐ-CP ngày 25/05/2007 của Chính phủ về quy định bổ sung về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thu hồi đất, thực hiện quyền sử dụng đất, trình tự, thủ tục bồi th ƣờng, hỗ trợ, tái định c ƣ khi Nhà nƣớc thu hồi đất và giải quyết khiếu nại về đất đai; - Quyết định số 114/QĐ- BTP của Bộ Tƣ Pháp ngày 08/06/2010 về việc hƣớng dẫn chế độ hỗ trợ đối với cán bộ, công chức làm công tác tiếp dân, xử lý đơn thƣ khiếu nại, tố cáo; - Thông tƣ liên tịch số 10/2011/TTLT-BTP-TTCP của Bộ Tƣ pháp và Thanh tra chính phủ ngày 6/6/2011 về hƣớng dẫn thực hiện trợ giúp pháp lý trong việc khiếu nại quyết định hành chính. hành vi hành chính; - Thông tƣ số 07/2011/TT- TTCP ngày 28/7/2011 của Thanh tra chính phủ về hƣớng dẫn quy trình tiếp công dân; - Thông tƣ số 04/2010/TT-TTCP ngày 26/8/2011 về xử lý đơn khiếu nại, tố cáo; - Luật Khiếu nại số 02/2011/QH13 ngày 11/11/2011; - Luật Tố cáo số 03/2011/QH13 ngày 11/11/2011; 2.2. Một số vấn đề cơ bản khi tiến hành giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai. 2.2.1. Một số vấn đề cơ bản khi tiến hành giải quyết tranh chấp về đất đai 2.2.1.1. Khái niệm về tranh chấp đất đai Tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của ngƣời sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai [9]. 8 2.2.1.2. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai Là hoạt động của cơ quan Nhà nƣớc có thẩm quyền nhằm giải quyết các bất đồng trong quan hệ đất đai giữa tổ chức hộ gia đình và các cá nhân để tìm ra các giải pháp đúng đắn trên cơ sở pháp luật nhằm khôi phục lại các quyền sử dụng đất bị xâm hại đồng thời truy cứu trách nhiệm pháp lý đối với các hành vi, vi pháp pháp luật. Theo quy định tại Điều 203 – Luật đất đai 2013 thì tranh chấp đất đai đã đƣợc hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã mà không thành thì đ ƣợc giải quyết nhƣ sau: - Tranh chấp đất đai mà đƣơng sự có GCNQSD đất hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật đất đai 2013 và tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Tòa án nhân dân giải quyết; - Tranh chấp đất đai mà đƣơng sự không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật đất đai 2013 thì đƣơng sự chỉ đƣợc lựa chọn một trong hai hình thức giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định sau đây: + Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền theo quy định tại khoản 3 Điều này; + Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự; - Trƣờng hợp đƣơng sự lựa chọn giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thì việc giải quyết tranh chấp đất đai đ ƣợc thực hiện nhƣ sau: + Trƣờng hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân c ƣ với nhau thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính;