Mô tả:
Chương 5
BAÛO TOÀN TAØI
NGUYEÂN DI TRUYEÀN
(Conservation of Genetic Resources )
1. Ñònh nghóa di truyeàn
Di truyeàn nghieân cöùu chöùc naêng vaø
hoaït ñoäng
ng cuûa gen.
Caùc gen laø caùc ñoaïn cung caáp thoâng
tin sinh hoaù trong caùc teá baøo cuûa moãi
sinh vaät töø naám ñeán con ngöôøi. Theá heä
con chaùu nhaän thoâng tin di truyeàn pha
troän cuûa cha meï
Thoâng tin di truyeàn ñöôïc maõ hoaù vaø
truyeàn töø theá heä naøy sang theá heä sau
trong acid deoxyribonucleic (DNA).
2. Di truyeàn hoïc baûo toàn
Gen laø gì?
Gene : laø ñôn vò vaät chaát cô sôû cuûa tính di
truyeàn, moät ñoaïn cuûa phaân töû DNA coù trong
thaønh
nh phaàn cuûa caùc nhieãm saéc theå.
Gen coù ñoä lôùn coá ñònh ñöôïc quy ñònh bôû soá
löôïng
ng caùc nucleotid coù trong gen, soá löôïng
ng naøy
quyeát ñònh kích thöôùc cuûa caùc phaân töû protid
ñöôïc toång
ng hôïp döôùi söï kieåm soaùt cuûa gen naøy.
Chöùc naêng cuûa gen laø cô sôû cuûa heä thoáng
ng DNA
– RNA - Protid
Gene laø ñôn vò cô baûn cuûa di truyeàn coù
trong teá baøo cuûa caùc sinh vaät, töø vi
khuaån ñeán con ngöôøi.
Gene xaùc ñònh caùc tính chaát vaät lyù cuûa
cô theå caùc sinh vaät keá thöøa nhö hình
daïng
ng laù cuûa caây, ñaùnh
nh daáu treân loâng
cuûa meøo, maøu toùc cuûa con ngöôøi …
Caáu taïo gene
Gene goàm caùc ñoaïn DNA (deoxyribonucleic
acid), moät phaân töû coù caáu truùc daøi, maûnh
nh ñöôïc
goïi laø caùc theå nhieãm saéc.
Caùc thoâng tin ñöôïc maõ hoaù trong caáu truùc cuûa
DNA cuûa caùc gen tröïc tieáp ñeå toång
ng hôïp caùc
protein, phaân töû ñaûm traùch
ch thöïc hieän caùc hoaït
ñoäng
ng hoã trôï taát caû cuoäc soáng
ng trong teá baøo
Caáu truùc DNA
DNA cơ bản
Nhieãm saéc theå (Chromosome)
Nhieàu caëp nhieãm saéc theå coù trong teá baøo, moãi
nhieãm saéc theå chöùa nhieàu gen, moãi gen ñöôïc ñònh
vò trong vò trí cuï theå cuûa nhieãm saéc theå nhö laø loci
(locus)
Cuõng nhö nhieãm saéc theå, gen cuõng xuaát hieän theo
caëp.
Moät gen tìm thaáy trong 1 NST cuûa caëp nhieãm saéc
theå coù cuøng
ng vò trí (locus) vôùi gen khaùc trong caëp
NST goïi laø allen. Caùc allen hình thaønh
nh xen keõ
nhau trong cuøng
ng moät gen.
NST coù trong nhaân cuûa teá baøo.
Nhiểm
sắc thể
giới tính
(cặp 23)
của con
người
Bệnh Down (cặp NST 21)
Chromosome
Nhieãm saéc theå
Sơ đồ của một nhiễm sắc thể thực vật
Polymerase Chain Reaction
(PCR)
VCD: DNA Structure
and Replication
Caáu truùc protein
Toång hôïp Protein
Toång
ng hôïp Protein
Xem Protein Synthesis (10 hình)
- Sao cheùp
thoâng tin ôû
trong nhaân
- Toång hôïp
protein ôû trong
Robosom
ngoaøi nhaân
Gen
ADN
Theå
nhieãm
saéc
Nhaân
teá baøo
Teá
baøo
Moät soá thuaät ngöõ lieân quan
Gene flow (Doøng
ng gen, trao ñoåi gen): trao ñoåi gen
giöõa caùc quaàn theå do söï phaùt taùn caùc hôïp töû
Gene pool (Voán gen) Taát caû caùc nguyeân lòeäu di
truyeàn giao phoái cuûa moät quaàn theå.
Genetic diversity (Ña daïng
ng di truyeàn) Thaønh
nh phaàn
bieán dò cuûa di truyeàn. Ña daïng
ng di truyeàn xaûy ra ôû
möùc gen, caù theå, quaàn theå, loaøi vaø heä sinh thaùi.
Genetic drift (Laïc doøng
ng gen) Thay ñoåi ngaãu nhieân
trong heä gen cuûa caùc quaàn theå nhoû.
Genetic resources (Taøi nguyeân di truyeàn) moïi chaát
lieäu di truyeàn coù giaù trò kinh teá, khoa hoïc vaø xaõ hoäi
chöùa trong vaø giöõa caùc loaøi.
Genotype (Kieàu gen) Caáu taïo di truyeàn cuûa moät caù
theå (ñaëc bieät laø boä allen)
Thuaät ngöõ coù lieân quan
Di truyeàn hoïc caây röøng
ng (Forest Tree Genetics):
Nghieân cöùu tính bieán dò di truyeàn cuûa loaøi caây röøng
ng,
xaùc ñònh moái quan heä di truyeàn giöõa caùc loaøi caây, boá
trí caùc pheùp lai ñeå xaùc ñònh sô ñoà lai gioáng
ng giöõa caùc
loaøi.
Choïn gioáng
ng caây röøng
ng (Forest Tree Breeding): Nghieân
cöùu vaø aùp duïng
ng caùc phöông phaùp taïo gioáng
ng caây röøng
ng
coù ñònh höôùng
ng nhö taêng naêng suaát, tính choáng
ng chòu
saâu beänh
nh … vaø nhaân gioáng
ng ñeå phaùt trieån vaøo saûn xuaát.
Caûi thieän gioáng
ng caây röøng
ng (Forest Tree Improvement):
Aùp duïng
ng caùc nguyeân lyù di truyeàn hoïc vaø caùc phöông
phaùp choïn gioáng
ng ñeå naâng cao naêng suaát vaø chaát
löôïng
ng caây röøng
ng theo muïc tieâu kinh teá vaø aùp duïng
ng caùc
bieän phaùp kyõ thuaät troàng
ng röøng
ng thaâm canh.
Vai troø cuûa bieán dò di truyeàn
Bieán dò di truyeàn (BDDT) toàn taïi giöõa caùc
xuaát xöù, caùc quaàn theå, caùc hoï caùc caây caù theå
trong loaøi.
Laø nguoàn goác cuûa söï ña daïng
ng vaø ñaûm baûo
cho söï oån ñònh cuûa loaøi thoâng qua quaù trình
choïn loïc töï nhieân
Quaù trình thích nghi cuûa loaøi, cuûa xuaát xöù
vôùi moâi tröôøng
ng soáng
ng laø moät quaù trình tieán
hoaù maø bieán dò di truyeàn laø yeáu toá quyeát
ñònh
BDDT laø nguoàn nguyeân lieäu chính cuûa
coâng taùc caûi thieän gioáng
ng. Löôïng
ng BDDT
trong moät quaàn theå caøng
ng lôùn thì caøng
ng
coù nhieàu cô hoäi ñeå choïn ñöôïc caùc caây
caù theå coù ñaëc tính mong muoán.
Muoán ñaït ñöôïc taêng thu di truyeàn toái
ña vaø laâu daøi caàn phaûi baûo toàn nguoàn
gen, baûo toàn vaät lieäu di truyeàn laø yeáu
toá coù yù nghóa soáng
ng coøn
- Xem thêm -