B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
Bµi Më §Çu
0.1 VÞ trÝ, tÝnh chÊt, nhiÖm vô vµ ®èi tîng cña ®iÒu tra rõng.
§iÒu tra rõng (§TR) lµ m«n khoa häc chuyªn nghiªn cøu nh÷ng c¬ së lý
luËn vµ ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ tµi nguyªn gç cña rõng. Lµ khoa häc øng dông
nªn §TR võa mang tÝnh chÊt cña m«n khoa häc c¬ së võa mang tÝnh chÊt cña
khoa häc chuyªn m«n trong nghµnh L©m NghiÖp .
-NhiÖm vô:
+ Nghiªn cøu c¬ së lý luËn gåm quy luËt h×nh d¹ng th©n c©y, quy luËt kÕt cÊu
l©m phÇn, quy luËt sinh trëng, t¨ng trëng cña c©y rõng vµ l©m phÇn.
+ X©y dùng c¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ tµi nguyªn gç cña rõng vÒ c¸c mÆt : ph©n
bè tµi nguyªn rõng, sè lîng, chÊt lîng vµ diÔn biÕn tµi nguyªn rõng.
- §èi tîng:
+ C©y riªng lÎ (c©y ng¶ vµ c©y ®øng)
+ Tæng thÓ c¸c c©y riªng lÎ trªn mét diÖn tÝch nhÊt ®Þnh (l©m phÇn)
+ Rõng tre nøa.
0.2. Tãm t¾t lÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña §TR
§iÒu tra rõng ra ®êi khi rõng vµ s¶n phÈm cña nã ®îc xem lµ ®èi tîng trao
®æi mua b¸n. LÞch sö §TR trªn thÕ giíi ®· tr¶i qua gÇn 300 n¨m vµ ®îc chia
lµm 3 giai ®o¹n:
- Giai ®o¹n 1: tõ n¨m 1730 trë vÒ tríc, ®Æc ®iÓm cña giai ®o¹n nµy sö dông
ph¬ng ph¸p suy diÔn (®i tõ c¸i chung ®Õn c¸i riªng) ¸p dông trong §TR ®·
kh«ng phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña ®èi tîng ®iÒu tra lµ c©y gç, mét c¸ thÓ sinh
vËt ®a d¹ng vµ phong phó.
1
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
- Giai ®o¹n 2: Tõ 1730_1920. ThÞnh hµnh khuynh híng thùc nghiÖm trong
§TR vµ b»ng ph¬ng ph¸p quy n¹p lµ ph¬ng ph¸p thÝch hîp, ®· ph¸t hiÖn
nh÷ng quy luËt kh¸ch quan tån t¹i trong rõng, tõ ®ã x©y dùng vµ hoµn thiÖn
nhiÒu ph¬ng ph¸p ®iÒu tra cho ®Õn nay vÉn cßn ®îc øng dông.
- Giai ®o¹n 3: Tõ n¨m 1920 ®Õn nay víi 3 ®Æc trng c¬ b¶n:
+ øng dông ngµy cµng réng r·i vµ s©u s¾c to¸n häc thèng kª trong nghiªn cøu vµ
thùc tiÔn §TR.
+ Sö dông nh÷ng kü thuËt tÝnh to¸n hiÖn ®¹i trong §TR.
+ VËn dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc hiÖn ®¹i vµo §TR (viÔn th¸m trong §TR).
*Trong níc:
+1957 tiÕn hµnh íc ®o¸n §TR.
+ 1958_1960 thö nghiÖm ph¬ng ph¸p ®iÒu tra ngÉu nhiªn cña Céng hoµ liªn
bang §øc.
+ 1960_1965 thö nghiÖm ph¬ng ph¸p ®iÓn h×nh cña Trung Quèc.
+ 1965_1970 ®· x©y dùng ®îc quy tr×nh §TR thèng nhÊt.
+ §· tiÕn hµnh thö nghiÖm ph¬ng ph¸p viÔn th¸m trong §TR.
+ §· x©y dùng c¸c b¶ng biÓu phôc vô c«ng t¸c §TR, kinh doanh rõng nh biÓu
thÓ tÝch c©y ®øng rõng miÒn B¾c ViÖt Nam, biÓu thÓ tÝch loµi mì, th«ng 3 l¸, keo
l¸ trµm...
0.3. Kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm tµi nguyªn gç rõng ViÖt Nam
0.3.1. VÒ diÖn tÝch rõng
- TÝnh ®Õn hÕt n¨m 1999 c¶ níc cã 10.915.592ha rõng c¸c lo¹i, ®é che phñ
t¬ng øng lµ 33,2% trong ®ã:
+Rõng tù nhiªn: 9.444.198 ha chiÕm 86,5% tæng diÖn tÝch rõng c¶ níc.
+Rõng trång: 1.471.394 ha chiÕm 13,5% tæng diÖn tÝch rõng c¶ níc.
- DiÖn tÝch rõng tõng vïng:
ph©n bè diÖn tÝch rõng theo tõng vïng thÓ hiÖn ë b¶ng sau:
2
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
STT
ThS: Vò V¨n Th«ng
Vïng
Tæng
diÖn §é
che Rõng
tù Rõng
tÝch(ha)
phñ(%)
nhiªn (ha)
trång (ha)
1
T©y B¾c
963.441
27,0
884.409
79.032
2
§«ng B¾c
2.368982
35,1
1.890.595
478.387
3
§ång B»ng S«ng Hång
83.368
6,6
45.333
38.305
4
B¾c Trung Bé
2.135.649
41,6
1.835.633
300.016
5
Duyªn H¶i MiÒn Trung
1.139.291
34,5
969.316
169.975
6
T©y Nguyªn
2.373.116
53,2
2.339.167
33.949
7
§«ng Nam Bé
1.581.000
35,5
1.416.643
64.357
8
§ång B»ng S«ng Cöu Long
270.475
6,8
63.120
207.373
+ Cã 3 vïng diÖn tÝch rõng cßn t¬ng ®èi nhiÒu: T©y Nguyªn chiÕm 21% diÖn
tÝch rõng c¶ níc; B¾c Trung Bé chiÕm 19,6%; Duyªn H¶i MiÒn Trung 10,45%.
+§ång B»ng S«ng Hång vµ §ång B»ng S«ng Cöu Long diÖn tÝch qu¸ Ýt.
- DiÖn tÝch rõng ph©n theo chøc n¨ng:
Σ DT(ha)
TT Lo¹i rõng
Tû
RTN
Rõng
lÖ(%)
(ha)
Trång (ha)
I
Tæng céng toµn quèc 10.915.592
100
9.444.198
1.471.394
1
Rõng ®Æc dông
1.524.867.
14
1.463.746
61.121
2
Rõng phßng hé
5.350.669
49
4.812.671
537.998
3
Rõng s¶n xuÊt
4.040.056
37
3.167.781
872.275
0.3.2. VÒ tr÷ lîng
-Tæng tr÷ lùng rõng gç 751,5 triÖu m3
+ Rõng tù nhiªn
666,1 triÖu m3
*Rõng gç
3
720,9 triÖu m3
*Rõng hçn giao
51,4 triÖu m3
* Rõng ngËp mÆn
0,6 triÖu m3
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
*Rõng nói ®¸
2,8 triÖu m3
* Rõng trång
30,6 triÖu m3
*Rõng tre , nøa
8,4 tû c©y
3.3. NhËn xÐt chung vÒ diÔn biÕn rõng
- Giai ®o¹n 1992-1999:
+ DiÖn tÝch rõng tù nhiªn t¨ng 0,8 triÖu ha, (t¨ng 9,5%) trong ®ã:
* Vïng T©y B¾c t¨ng 403.424 ha, (t¨ng 84%)
* Vïng §«ng B¾c t¨ng 683.294 ha (t¨ng 56%)
* Vïng §ång B»ng S«ng Hång t¨ng22.615 ha, (t¨ng 99.5%)
*Vïng B¾c Trung Bé t¨ng 408.848ha, (t¨ng 28%)
*Duyªn H¶i Nam Bé gi¶m 2.764ha, (gi¶m 0,3%)
* T©y Nguyªn gi¶m 420.767ha, (gi¶m 15,2%)
*§ång B»ng S«ng Cöu Long gi¶m 15.430 ha, (gi¶m 19,6% )
+VÒ tr÷ lîng: Tæng tr÷ lîng gç rõng tù nhiªn thuéc lo¹i rõng phßng hé vµ
s¶n xuÊt n¨m 1992 lµ 657,4 triÖu m3, n¨m 1999 lµ 584,4 triÖu m3- gi¶m 73 triÖu
m3 ≈ 11,1%.
3.4. Mét sè ®Æc ®iÓm kh¸c.
- VÒ tæ thµnh
Rõng níc ta rÊt phong phó vÒ loµi c©y: 12.000 loµi c©y kh¸c nhau. Tuy
nhiªn trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch sè loµi rÊt nhiÒu nhng sè c¸ thÓ l¹i rÊt Ýt . §Æc
®iÓm nµy g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c ®iÒu tra kinh doanh rõng.
- VÒ cÊu tróc tuæi
§¹i ®a sè rõng tù nhiªn níc ta kh¸c tuæi ®Õn cao ®é, rõng ®ång tuæi chØ
chiÕm mét diÖn tÝch rÊt nhá. Tõ ®ã cã thÓ chia rõng níc ta thµnh hai ®è tîng lµ
rõng thuÇn loµi ®ång tuæi vµ rõng hçn giao kh¸c tuæi. Hai ®èi tîng nµy cã
quy luËt kÕt cÊu kh¸c nhau nªn ph¶i ¸p dông nh÷ng ph¬ng ph¸p vµ thñ ph¸p
®iÒu tra kh¸c nhau.
4
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
- VÒ d¹ng sèng
RÊt ®a d¹ng phong phó: Thùc vËt th©n gç, th©n th¶o, d©y leo, thùc vËt ngo¹i
tÇng, ký sinh, céng sinh, thùc vËt th¾t nghÑt..
5
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
Ch¬ng 1
§iÒu tra c©y riªng lÎ
1.1. Nghiªn cøu h×nh d¹ng th©n c©y
1.1.1. ý nghÜa, nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn h×nh d¹ng th©n c©y
Nh ta ®· biÕt, c¸c khèi h×nh häc chÝnh t¾c nh viªn trô, h×nh ®Õ, parab«l«id bËc 2,
h×nh nãn cã kÝch thíc c¬ b¶n gièng nhau cïng tiÕt diÖn ®¸y, vµ chiÒu cao nhng thÓ
tÝch cña chóng kh«ng nh nhau. Së dÜ cã sù sai lÖch trªn lµ do h×nh d¹ng cña chóng
kh«ng gièng nhau.
Th©n c©y rõng lµ mét khèi lËp thÓ. Thùc tiÔn ®o c©y thêng gÆp nh÷ng c©y cã
cïng ®êng kÝnh vµ chiÒu cao, song thÓ tÝch cña chóng kh«ng gièng nhau. Sù kh¸c biÖt
nµy do h×nh d¹ng th©n c©y kh¸c nhau g©y nªn. V× vËy cã thÓ nãi: “ Trong mèi liªn hÖ
nhÊt ®Þnh gi÷a chiÒu cao vµ ®êng kÝnh, h×nh d¹ng trë thµnh nh©n tè quyÕt ®Þnh thÓ tÝch
th©n c©y rõng”
Nh©n tè ¶nh hëng:
- Loµi c©y:
- Tuæi:
- VÞ trÝ sèng cña c©y:
- biÖn ph¸p t¸c ®éng:
KÕt luËn: H×nh d¹ng th©n c©y chÞu t¸c ®éng tæng hîp cña nhiÒu nh©n tè khiÕn cho
viÖc c« lËp nghiªn cøu ¶nh hëng riªng rÏ cña tõng nh©n tè sÏ rÊt phøc t¹p, tèn kÐm vµ
Ýt mang l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc. Ph¶i coi h×nh d¹ng th©n c©y lµ mét tån t¹i kh¸ch quan,
mét hÖ qu¶ mµ khoa häc ®o c©y cÇn nghiªn cøu chø kh«ng nªn ®i vµo c¸c nguyªn nh©n
t¹o ra h×nh d¹ng ®ã.
1.1.2. H×nh d¹ng tiÕt diÖn ngang th©n c©y.
Dïng mÆt ph¼ng c¾t vu«ng gãc víi trôc däc th©n c©y sÏ ®îc mét tiÕt diÖn gäi lµ
tiÕt diÖn ngang th©n c©y. H×nh d¹ng tiÕt diÖn ngang th©n c©y biÕn ®æi rÊt phøc t¹p tõ
6
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
gèc ®Õn ngän th©n c©y. §Æc biÖt phÇn gèc th©n c©y do ¶nh hëng cña b¹nh vÌ, tiÕt diÖn
ngang kh«ng cã h×nh d¹ng chÝnh t¾c mµ t¹o thµnh c¸c thÓ h×nh sao.
Môc ®Ých cña viÖc nghiªn cøu h×nh d¹ng tiÕt diÖn ngang lµ nh»m t×m c¸ch ®o tÝnh
diÖn tÝch cña nã sao cho ®¬n gi¶n vµ ®ñ ®é tin c©y lµm c¬ së cho nh÷ng tÝnh to¸n tiÕp
theo.
Qua nghiªn cøu ngêi ta thÊy r»ng, dïng c«ng thøc diÖn tÝch h×nh trßn cã lµm
t¨ng diÖn tÝch tiÕt diÖn so víi dïng c«ng thøc diÖn tichs h×nh elÝp nhng viÖc tÝnh
to¸n l¹i ®¬n gi¶n. Tuy nhiªn sai sè nµy t¬ng ®èi nhá n»m trong giíi h¹n sai sè cho
phÐp trong ®iÒu tra rõng v× vËy §TR ®· chÊp nhËn sai sè nãi trªn vµ dïng c«ng thøc
tÝnh diÖn tÝch h×nh ®Ó tÝnh diÖn tÝch tiÕt diÖn ngang th©n c©y. §Ó ®¬n gi¶n, ngêi ta
®· lËp s½n b¶ng tra diÖn tÝch vµ chu vi h×nh trßn øng víi c¸c trÞ sè ®êng kÝnh kh¸c
nhau. (xem sæ tay ®iÒu tra quy ho¹ch rõng NXB N«ng nghiÖp - 1995)
1.1.3. H×nh d¹ng tiÕt diÖn däc th©n c©y.
Mét sè quan ®iÓm khi nghiªn cøu h×nh d¹ng tiÕt diÖn däc th©n c©y:
+ Dùa trªn nh÷ng gi¶ thuyÕt c¬ lý ®Ó gi¶i thÝch h×nh d¹ng th©n c©y.
+ Dùa trªn quan ®iÓm sinh lý häc víi lý luËn ph¸t t¸n.
+ Nghiªn cøu trùc tiÕp h×nh d¹ng th©n c©y th«ng qua di/dj.
+ Nghiªn cøu ®êng sinh th©n c©yqua ph¬ng tr×nh tæng qu¸t ya = cxb.
Dïng mÆt ph¼ng c¾t däc th©n c©y theo trôc trung t©m th©n c©y sÏ ®îc mét tiÕt
diÖn giíi h¹n bëi hai ®êng cong gäi lµ tiÕt diÖn däc th©n c©y.
Môc ®Ých cña viÖc nghiªn cøu tiÕt diÖn däc nh»m t×m c¸ch biÓu thÞ h×nh d¹ng vµ
lµm c¬ së cho viÖc tÝnh to¸n thÓ tÝnh to¸n thÓ tÝch th©n c©y.
Qua nghiªn cøu cña c¸c t¸c gi¶, thÊy r»ng h×nh d¹ng th©n c©y cã thÓ ®îc biÓu thÞ
b»ng ph¬ng tr×nh:
Y2 = AXm
trong ®ã y lµ b¸n kÝnh ( hoÆc ®êng kÝnh, hay hÖ sè thon) lÊy ë vÞ trÝ nµo ®ã trªn
th©n c©y. X lµ ®é cao t¬ng øng cña y tÝnh tõ ngän c©y. A lµ hÖ sè cña ph¬ng tr×nh.
7
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
Khi m lÊy c¸c gi¸ trÞ kh¸c nhau sÏ cã c¸c ph¬ng tr×nh ®êng sinh t¬ng øng cña c¸c
thÓ h×nh häc trßn xoay kh¸c nhau:
NÕu m = 0 th× y2 = A
m=1
y2 = AX
m=2
y2 = AX2
m=3
y2 = AX3
Khi cho c¸c ®êng biÓu diÔn xoay quanh trôc hoµnh sÏ ®îc c¸c thÓ h×nh häc trßn
xoay t¬ng øng: Viªn trô, paraboloit bËc 2, nãn vµ h×nh ®Õ. C¸c thÓ h×nh häc nµy t¬ng
øng víi tõng bé phËn trªn th©n c©y. Trong ®ã thÓ paraboloit bËc 2 chiÕm ®¹i bé phËn
th©n c©y(75%)
KÕt luËn chung: Cã thÓ coi tiÕt diÖn ngang th©n c©y lµ h×nh trßn vµ kh«ng nªn
xö dông tiÕt diÖn phÇn gèc c©y ®Ó tÝnh thÓ tÝch th©n c©y. Trong nhiÒu trêng hîp
cã thÓ coi th©n c©y nh mét khèi paraboloit bËc 2 vµ mét ®o¹n ng¾n th©n c©y lµ
h×nh viªn trô. Th©n c©y lµ tæ hîp cña nhiÒu thÓ h×nh häc, h×nh ®Õ, viªn trô, Pa2,
nãn. Mét ph¬ng ph¸p ®o tÝnh thÓ tÝch chØ ®¶m b¶o tin cËy khi ®· xem xÐt ®Çy ®ñ
tíi ®Æc ®iÓm nµy.
1.1.4. C¸c chØ tiªu biÓu thÞ h×nh d¹ng th©n c©y.
- ChØ sè h×nh d¹ng m:
y2 = AXm
d12 = AXm1 ⇒ 2logd1 = mlogx1
d22 = AXm1 ⇒ 2logd2 = mlogx2
m = 2logd1 – 2logd2 = m (log x1-log x2)
2log d1/d2 = m.log x1/x2
m = 2log d1/d2/ log x1/x2
VD: d1 = 15cm
d2 = 13cm
x1 = 10,5
x2 = 8,5
m = 1,35
8
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
ChØ sè h×nh d¹ng m tÝnh to¸n phøc t¹p, m biÕn ®æi rÊt phøc t¹p tõ ngän ®Õn gèc c©y nªn
kh«ng thÓ t×m ®îc mét trÞ sè m b×nh qu©n chung cho mét c©y c¸ biÖt. V× vËy chØ sè m
rÊt Ýt ®îc øng dông trong thùc tiÔn ®iÒu tra rõng.
- §é thon
+ TuyÖt ®èi
Std = (d0 -dn)/1m = d0 -dn
+ B×nh qu©n Sbq = (d0 -dn)/L víi c©y ®øng Sbq = d1.3/h- 1,3
+T¬ng ®èi K, q
q2 = d1/2/d1.3
- H×nh suÊt Schiffel
- H×nh sè tù nhiªn f0j
9
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
1.2. §o tÝnh thÓ tÝch c©y ng¶.
1.2.1 §Æc ®iÓm ®o tÝnh th©n c©y ng¶ vµ dông cô ®o.
C©y ng¶ lµ c©y ®· ®îc chÆt ng¶ n»m trªn mÆt ®Êt, dÔ dµng ®o ®¹c víi ®é
chÝnh x¸c mong muèn. Tuy nhiªn trªn c©y ng¶ thêng kh«ng cã bé phËn gèc
chÆt nªn cÇn ph¶i ®o tÝnh bæ xung. Muèn x¸c ®Þnh thÓ tÝch th©n c©y ph¶i x¸c
®Þnh ®îc ®êng kÝnh vµ chiÒu dµi. §Ó ®o chiÒu dµi thêng dïng thíc mÐt hoÆc
thíc d©y. Lo¹i thíc mÐt thêng cã ®é dµi 1m, 2m, hai ®Çu cã hai kim nhän ®Ó
h¹n chÕ sai sè tÝch luü, khi ph¶i ®o nh÷ng kho¶ng c¸ch lín.
§Ó ®o ®êng kÝnh thêng dïng c¸c dông cô:
+ Thíc kÑp kÝnh, d©y ®o ®êng kÝnh, d©y ®o chu vi.
+ CÊu t¹o thíc kÑp kÝnh: gåm ba bé phËn: Th©n thíc, ch©n thíc cè
®Þnh, th©n thíc di ®éng cã thÓ trît trªn th©n thíc.
§Ó x¸c ®Þnh thÓ tÝch th©n c©y ng¶ cã 3 ph¬ng ph¸p: VËt lý, c©n träng lîng,
dïng c«ng thøc h×nh häc.
1.2.2. X¸c ®Þnh thÓ tÝch th©n c©y ng¶ b»ng c«ng thøc ®¬n
Nguyªn lý chung lµ: T×m mét khèi viªn trô tëng tîng cã chiÒu cao b»ng
chiÒu dµi th©n c©y, tiÕt diÖn ®¸y lµ mét tiÕt diÖn trung b×nh nµo ®ã. ThÓ tÝch viªn
trô tëng tîng sÏ lµ:
V = g.l = (1/4Π).c. l = (Π/4) d2. l
Trong ®ã:
V: lµ thÓ tÝch
l: lµ chiÒu dµi th©n c©y
g: lµ tiÕt diÖn ngang
c: lµ chu vi cña tiÕt diÖn ngang
d: lµ ®êng kÝnh cña tiÕt diÖn ngang trung b×nh ®ã.
10
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
1.2.2.1. C«ng thøc ®¬n tiÕt diÖn gi÷a
NÕu coi th©n c©y nh mét khèi pa rabol bËc 2 th× thÓ tÝch cña nã chÝnh b»ng thÓ tÝch
mét h×nh viªn trô cã chiªï cao b»ng chiÒu dµi th©n c©y cßn tiÕt diÖn ®¸y b»ng tiÕt diÖn
gi÷a cña nã.
Theo tÝnh chÊt cña mét khèi h×nh häc trßn xoay:”B×nh ph¬ng b¸n kÝnh
biÕn ®æi tØ lÖ víi luü thõa bËc m ®é cao t¬ng øng cña chóng” nªn:
r02/rm2 = (h/(h/2))m
Víi Parapol bËc 2 th× m = 1 nªn:
r02/rm2 = h/(h/2) = 1/2 tøc lµ r02 = 2rm2
Thªm Πh vµo hai vÕ, ta cã:
Π.r02.h = 2Π rm2.h hay: Π rm2.h = 1.r02.h
VÕ ph¶i chÝnh lµ c«ng thøc thÓ tÝch cña Parapol bËc hai. VËy thÓ tÝch th©n c©y
cã thÓ tÝnh b»ng c«ng thøc:
V = (1/4Π).cm2. h = (Π/4) .dm2. h = gm.h= Π rm2.h
h: lµ chiÒu dµi, rm , dm, cm, gm lÇn lît lµ b¸n kÝnh, ®êng kÝnh, chu vi vµ
tiÕt diÖn gi÷a cña chóng.
C«ng thøc trªn do Huber ®Ò xuÊt nªn cßn ®îc gäi lµ c«ng thøc Huber.
11
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
1.2.2.2. C«ng thøc ®¬n tiÕt diÖn b×nh qu©n
NÕu coi bé phËn th©n c©y nh mét parapol côt th× thÓ tÝch cña nã sÏ b»ng
thÓ tÝch mét h×nh viªn trô cã chiÒu cao b»ng chiÒu dµi th©n c©y cßn tiÕt diÖn ®¸y
sÏ b»ng trÞ sè b×nh qu©n tiÕt diÖn ®Çu vµ cuèi.
V = (Π/4).((d02+dn2)/2). l = (1/4Π).((C02+Cn2)/2). l = ((g0+gn)/2).l
C«ng thøc trªn gäi lµ c«ng thøc Smalian
1.2.3.X¸c ®Þnh thÓ tÝch th©n c©y b»ng c«ng thøc kÐp:
Nguyªn lý chung cña ph¬ng ph¸p lµ: NÕu coi th©n c©y lµ khèi h×nh häc
trßn xoay víi ph¬ng tr×nh cã d¹ng tæng qu¸t: y2 = AXm th× thÓ tÝch cña nã sÏ
b»ng tÝch ph©n tõ gèc ®Õn ngän c©y cña ph¬ng tr×nh ®ã. Thùc chÊt lµ thÓ tÝch
th©n c©y b»ng tæng mét sè lín v« h¹n thÓ tÝch nh÷ng h×nh viªn trô cã tiÕt diÖn lµ
Πy2 cßn chiÒu cao lµ dx.
Trong thùc tÕ kh«ng thÓ vµ còng kh«ng cÇn thiÕt ph¶i chia th©n c©y thµnh v«
h¹n ®o¹n, mµ chØ cÇn chia thµnh mét sè ®o¹n nhÊt ®Þnh. ThÓ tÝch cña mçi ®o¹n
®îc ®o tÝnh b»ng c«ng thøc ®¬n. Riªng ®o¹n ngän sö dông c«ng thøc h×nh nãn
®Ó tÝnh thÓ tÝch. Céng thÓ tÝch c¸c ph©n ®o¹n sÏ ®îc thÓ tÝch th©n c©y.
1.2.3.1. C«ng thøc kÐp chia th©n c©y thµnh c¸c ®o¹n cã ®é dµi tuyÖt ®èi
b»ng nhau.
Cã thÓ chia thµnh c¸c ®o¹n cã ®é dµi 1,2 hoÆc 0,5m. §o¹n ngän cã l ≠ L,
thêng lÊy 1m ≤ l < 3m.
V = v1+ v2 +...+ vn-2+vn-1+Vn
Tuú c¸ch tÝnh thÓ tÝch tõng ph©n ®o¹n mµ t¨ng trëng cã:
+ C«ng thøc kÐp tiÕt diÖn gi÷a.
v = g1l + g3l + ...+gn-1l+1/3gn-ln
= (g1+ g3+ ...+gn-1)l + 1/3gn-ln
12
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
HoÆc: V = (Π/4)(d12 + d32 +…+ dn-12)l + 1/3.1/4 d2n ln
= 1/4Π(c12 + c32 +…+ cn-12)l + 1/12Π cn2 ln
+ C«ng thøc kÐp tiÕt diÖn b×nh qu©n.
v = [(g0 + gn)/2 + g2 + g4 +...+ gn-2]l + 1/3 gnln
= Π/4[(d0 + dn)/2 + d22+ d42 +... + dn-22]l + Π/12 dn2ln
= 1/4Π[(c0 + cn)/2 + c22 + c42 + …+ cn-22] l + 1/12Π cn2ln
C¸c c«ng thøc trªn sai sè kh«ng vît qu¸ ±3%
1.2.3.2. C«ng thøc kÐp chia th©n c©y thµnh c¸c ®o¹n cã ®é dµi t¬ng ®èi b»ng
nhau.
- Chia th©n c©y thµnh n ®o¹n b»ng nhau (5, 10 ®o¹n) thÓ tÝch tõng ®o¹n tÝnh
b»ng c«ng thøc ®¬n råi céng l¹i sÏ ®îc thÓ tÝch th©n c©y.
+ NÕu chia th©n c©y thµnh 5 ®o¹n th×:
V = (g01 + g03 + g05 + g07 + g09)h/5
13
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
1.3. §o tÝnh thÓ tÝch th©n c©y ®øng
1.3.1. §Æc ®iÓm ®o tÝnh c©y ®øng vµ c«ng thøc c¬ b¶n x¸c ®Þnh thÓ tÝch th©n
c©y ®øng
C©y ®øng lµ c©y gç ®ang sinh trëng vµ ph¸t triÓn b×nh thêng trªn mÆt ®Êt.
So víi c©y ng¶ viÖc ®o tÝnh c©y ®øng cã ®Æc ®iÓm:
- RÊt khã ®o trùc tiÕp ®êng kÝnh ë nh÷ng vÞ trÝ tuú ý trªn th©n c©y víi ®é
chÝnh x¸c mong muèn.
- Kh«ng thÓ ®o trùc tiÕp chiÒu cao chÝnh x¸c cña c©y trõ trêng hîp c©y cßn
non.
Nhng viÖc x¸c ®Þnh thÓ tÝch th©n c©y kh«ng thÓ bá qua hai nh©n tè: ChiÒu
cao vµ ®êng kÝnh th©n c©y.
§Ó ®o ®êng kÝnh ngêi ta chän mét vÞ trÝ nµo ®ã trªn phÇn gèc c©y lµm
chuÈn. VÞ trÝ thêng chän lµ ®é cao c¸ch cæ rÔ c©y 1,3 m. Trõ nh÷ng mét sè níc
nh Anh, Mü (1,37m) NhËt (1,27m). Së dÜ chän vÞ trÝ quy chuÈn ®Ó ®o ®êng
kÝnh ë vÞ trÝ 1,3m v×:
- §é cao 1,3m t¬ng øng víi tÇm cao ngang ngùc cña ngêi cã tÇm vãc
trung b×nh, nªn dÔ thao t¸c khi ®o.
- ë vÞ trÝ 1,3m Ýt bÞ ¶nh hëng cña b¹nh gèc nªn ®é chÝnh x¸c cao h¬n.
§Ó ®o chiÒu cao ngêi ta sö dông c¸c c«ng cô chuyªn dông gäi lµ thíc
®o cao. C¸c thíc ®o cao ®îc chÕ t¹o theo mét trong hai nguyªn lý: H×nh häc
hoÆc lîng gi¸c.
Tõ ®êng kÝnh quy chuÈn (dj) vµ chiÒu cao h thiÕt lËp mét thÓ viªn trô
tëng tîng cã chiÒu cao b»ng chiÒu cao th©n c©y, cßn tiÕt diÖn ®¸y b»ng tiÕt
diÖn ngang th©n c©y lÊy ë vÞ trÝ quy chuÈn. ThÓ tÝch h×nh viªn trô nµy lín h¬n thÓ
tÝch thùc th©n c©y rÊt nhiÒu. Do ®ã thÓ tÝch viªn trô ph¶i ®îc nh©n víi mét hÖ sè
gi¶m nµo ®ã ®Ó ®îc thÓ tÝch s¸t víi thÓ tÝch thùc cña th©n c©y. §iÒu tra rõng ®·
14
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
t×m ra hÖ sè ®ã vµ ®Æt tªn lµ h×nh sè (fj). Nh vËy thÓ tÝch th©n c©y ®øng ®îc x¸c
®Þnh b»ng c«ng thøc:
V = (Π/4)dj2.h.fj = (1/4Π).Cj2.h.fj = gj.h.fj
§ã lµ c«ng thøc c¬ b¶n x¸c ®Þnh thÓ tÝch th©n c©y ®øng.
Khi ®o dêng kÝnh ë vÞ trÝ 1,3m th×:
V = (Π/4)d1.32.h.f1.3 = (1/4Π).C1.32.h.f1.3 = g1.3.h.f1.3
C«ng thøc trªn ®îc gäi lµ c«ng thøc kinh ®iÓn x¸c ®Þnh thÓ tÝch th©n c©y
®øng.
ThÓ tÝch th©n c©y ®øng ®îc cÊu thµnh ba nh©n tè: ®êng kÝnh (chu vi, tiÕt
diÖn ngang) chiÒu cao vµ h×nh sè. Trong ®ã ®êng kÝnh cã thÓ ®o dÔ dµng víi ®é
chÝnh x¸c mong muèn. ChiÒu cao x¸c ®Þnh b»ng c¸c dông cô ®o cao chuyªn
dïng víi ®é chÝnh x¸c cho phÐp trong ®iÒu tra rõng. H×nh sè kh«ng x¸c ®Þnh trùc
tiÕp ®îc mµ ph¶i x¸c ®Þnh gi¸n tiÕp qua nh÷ng nh©n tè dÔ ®o kh¸c.
1.3.2. Dông cô vµ kü thuËt ®o ®êng kÝnh
Dông cô ®o ®êng kÝnh th©n c©y ®øng lµ thíc kÑp kÝnh, thíc d©y ®o
®êng kÝnh vµ thíc kÑp kÝnh phÇn lan (thíc kÑp kÝnh cong)
+ Thíc kÑp kÝnh: CÊu t¹o ®îc tr×nh bµy ë môc 1.2. Sö dông : §Æt ba bé phËn
cña thíc (ch©n cè ®Þnh, ch©n di ®éng vµ th©n thíc tiÕp xóc víi th©n c©y ë vÞ trÝ
cÇn ®o ®êng kÝnh) sau ®ã ®äc sè trªn th©n thíc
+ Thíc kÑp kÝnh cong (cßn gäi lµ thíc kÑp kÝnh PhÇn Lan): CÊu t¹o: gåm ba
bé phËn : tay n¾m, ch©n thíc th¼ng, ch©n thíc cong cã kh¾c v¹ch. Sö dông:
Tay tr¸i n¾m c¸n thíc vµ ®a ra xa tíi møc cã thÓ ®îc råi ¸p vµo th©n c©y t¹i vÞ
trÝ cÇn ®o ®êng kÝnh.
15
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
Ng¾m mét tia ng¾m song song víi ch©n thíc th¼ng vµ tiÕp tuyÕn víi mÆt
bªn th©n c©y råi ®äc kÕt qña ë ®iÓm c¾t cña tia ng¾m trªn ch©n thíc cong.
Thíc nµy cã u ®iÓm: Kh«ng cã bé phËn nµo di ®éng nªn nã bÒn v÷ng vµ
h¹n chÕ sai sè.
• Lu ý khi ®o ®êng kÝnh.
- KiÓm tra thíc tríc khi ®o. Sau mét thêi gian sö dông thíc ®o ®êng kÝnh
cã thÓ m¾c mét sè khuyÕt tËt nh v¹ch chia bÞ mê, ch©n thíc di ®éng kh«ng
®¶m b¶o th¼ng gãc víi th©n thíc. Trêng hîp nµy sÏ m¾c sai sè ©m (kÕt qu¶
®o nhá h¬n gi¸ trÞ thùc).
- Ph¶i ®Æt thíc ë ®óng vÞ trÝ cÇn ®o. Do ®êng kÝnh gi¶m dÇn tõ gèc ®Õn ngän
c©y nªn ®Æt thíc sai vÞ trÝ cÇn ®o sÏ lµm kÕt qu¶ ®o bÞ sai lÖch.
-
Ph¶i ®Æt thíc lu«n th¼ng gãc víi trôc däc th©n c©y khi ®o míi tÝnh ®îc tiÕt
diÖn ngang ®óng víi kh¸i niÖm cña nã.
-
Ph¶i ®äc hoÆc ghi kÕt qu¶ råi míi rót thíc ra khái th©n c©y ®Ó tr¸nh sai sè do
dÞch chuyÓn ch©n thíc di ®éng g©y ra vµ tr¸nh nhÇm lÉn.
1.3.3. §o chiÒu cao th©n c©y ®øng
ChØ cã thÓ ®o trùc tiÕp chiÒu cao th©n c©y ë nh÷ng c©y nhá (thÊp díi
10m) b»ng thíc sµo. Thíc gåm nhiÒu èng thÐp (nhùa) lång vµo nhau, khi cÇn
cã thÓ kÐo dÇn tõng ®o¹n nèi tiÕp nhau. C¸ch sö dông: Mét ngêi ®øng s¸t gèc
c©y lÇn lît kÐo tõng ®o¹n thíc ¸p s¸t vµo th©n c©y. Ngêi thø hai ®øng xa c©y
®Ó gi¸m ®Þnh ®iÓm cÇn ®o chiÒu cao trïng víi ®Çu trªn cu¶ thíc råi b¸o cho
ngêi thø nhÊt ®äc kÕt qu¶ trªn thíc. Ph¬ng ph¸p nµy cho kÕt qu¶ chÝnh x¸c
nhng mÊt nhiÒu thêi gian, c«ng søc vµ chØ ®o ®îc nh÷ng c©y cã chiÒu cao díi
10m. §Ó phï hîp víi ®Æc ®iÓm ®o c©y ®øng, ®iÒu tra rõng cßn phæ biÕn mét lo¹i
dông cô gäi lµ thíc ®o cao. Thíc ®o cao ®îc chÕ t¹o theo nguyªn lý h×nh häc
hoÆc lîng gi¸c.
16
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
• Thíc ®o cao nguyªn lý lîng gi¸c
-
Nguyªn lý ®o cao lîng gi¸c:
Gäi AC = h chiÒu cao cña c©y,
MN ®é cao tÇm m¾t ngêi ®o,
NC = l
lµ kho¶ng c¸ch tõ ngêi ®o ®Õn t©m cña
c©y (cù ly ngang) BC ®é cao tÇm m¾t
t¬ng øng trªn th©n c©y (h×nh bªn)
Theo nguyªn lý lîng gi¸c ta cã:
h= AC = AB +BC
h = l.tgα + l.tgβ
h = l.( tgα + tgβ)
§o trªn ®Êt dèc: h = l.( tgα - tgβ) VËy h = l.( tgα +(-) tgβ).
Theo nguyªn lý nµy cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc chiÒu cao cña c©y nÕu biÕt kho¶ng
c¸ch tõ vÞ trÝ ®øng ®o ®Õn t©m c©y (l), gãc nh×n khi ng¾m ngän c©y (α) vµ gèc
c©y (β). Thíc ®o cao theo nguyªn lý lîng gi¸c chÝnh lµ mét b¶ng tÝnh s½n
chiÒu cao øng víi c¸c gãc nh×n vµ cù ly ngang kh¸c nhau. Thíc ®o cao theo
nguyªn lý lîng gi¸c gåm: Blume-leiss, Haga, Sunto.
- Thíc Blume-leiss gåm:1. èng ng¾m; 2. Kim chØ kÕt qu¶ ®o cao; 3. Nót
h·m, më kim; 4. HÖ thèng thang thíc chiÒu cao øng víi c¸c cù ly ngang kh¸c
nhau; 5. B¶ng tÝnh s½n Sin2υ.
Thíc do Céng hoµ liªn bang §øc chÕ t¹o.
Sö dông thíc: §øng c¸ch gèc c©y mét kho¶ng l (øng víi cù ly ngang ®·
ghi trªn thíc) nh×n ®óng ®iÓm cÇn ®o cao trªn th©n c©y qua èng ng¾m råi më
nót h·m cho kim ho¹t ®éng tù do. Khi kim hÕt dao ®éng Ên nót h·m cho kim cè
®Þnh trªn thang thíc ®äc kÕt qu¶ trªn vµnh ®é t¬ng øng víi cù ly ngang ®· x¸c
®Þnh gäi lµ h1. Sau ®ã l¹i ng¾m vµo gèc c©y vµ lÆp l¹i c¸c thao t¸c trªn ®îc kÕt
qu¶ h2. NÕu kÕt qu¶ h1 vµ h2 ®äc ®îc ë hai phÝa cña v¹ch sè kh«ng th× céng l¹i
17
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
cßn nÕu chóng cïng n»m vÒ mét phÝa cña v¹ch sè kh«ng th× trõ cho nhau ta thu
®îc chiÒu cao cÇn ®o. NÕu ®o trªn ®Êt dèc cÇn ph¶i hiÖu chØnh:
H, = h. Sin2υ
(υ lµ gãc dèc)
- Thíc Haga sö dông t¬ng tù thíc Blume-leiss.
- Thíc sunto do PhÇn Lan s¶n xuÊt.
+ CÊu t¹o gåm: 1. Lç ng¾m ®äc kÕt qu¶ ®o; 2. HÖ thèng thang chia h×nh trßn;
3.ThÊu kÝnh ®Ó ®o cù ly ngang.
+ Sö dông: ®øng c¸ch gèc c©y mét kho¶ng b»ng cù ly ngang ®· ghi trªn thang
chia cña thíc (15 –20m). N©ng thíc lªn m¾t (c¶ hai m¾t më) xoay thíc mét
vßng cung sao cho môc tiªu cÇn ®o ngang v¹ch chuÈn nh×n ®îc trong thíc.
§äc kÕt qu¶ ë v¹ch chuÈn c¾t trªn thang chia t¬ng øng víi cù ly ngang ®·
chän. Còng thao t¸c nh vËy ®èi víi gèc c©y. KÕt qu¶ sè ®äc khi ng¾m ngän, gèc
c©y ®îc céng hoÆc trõ cho nhau ®Ó ®îc chiÒu cao c©y nh sö dông thíc
Blume-leiss.
C¸c thíc ®o cao chØ cho phÐp x¸c ®Þnh gÇn ®óng chiÒu cao cña c©y ®øng,
®Ó n©ng cao ®é tin cËy cña kÕt qu¶ ®o cÇn thùc hiÖn nh÷ng quy ®Þnh sau:
+ Lùa chän thíc ®o cao thÝch hîp
+ KiÓm tra dông cô tríc khi ®o
+ Chän vÞ trÝ ®øng cho hîp lý
+ Ph¶i ng¾m ®óng ®iÓm cÇn ®o
1.3.4. X¸c ®Þnh thÓ tÝch th©n c©y ®øng
1.3.4.1. Dïng biÓu thÓ tÝch hai hoÆc ba nh©n tè
1.3.4.2. Dïng c«ng thøc ®¬n gi¶n
Khi yªu cÇu ®é chÝnh x¸c kh«ng cao, cã thÓ x¸c ®Þnh nhanh thÓ tÝch th©n
c©y ®øng b»ng c«ng thøc ®¬n gi¶n.
- C«ng thøc Denzin:
18
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
V = 0,001.d1.32
Víi gi¶ thiÕt f1.3 = 0,5, h = 25-26m.
NÕu h< 25, h> 26m cÇn ph¶i hiÖu chØnh 3 ÷ 5%
- C«ng thøc tiÕt diÖn trung b×nh:
V = (Π/4)D2.h
1.4. Sai sè ®o ®¹c vµ ¶nh hëng cña nã ®Õn viÖc tÝnh thÓ
tÝch th©n c©y
§Ó tÝnh thÓ tÝch th©n c©y hoÆc bé phËn cña nã cÇn biÕt ®êng kÝnh, chiÒu
cao, víi c©y ®øng cÇn biÕt c¶ chØ tiªu h×nh d¹ng, viÖc ®o tÝnh c¸c nh©n tè nµy
kh«ng thÓ tr¸nh khái sai sè. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ viÖc ®o D,H,F m¾c sai sè th× ¶nh
hëng cña c¸c sai sè ®Õn ®é chÝnh x¸c x¸c ®Þnh thÓ tÝch th©n c©y ra sao.
XuÊt ph¸t tõ c«ng thøc c¬ b¶n
V = (Π/4)d2.h.f
NÕu gäi vi ph©n cña thÓ tÝch lµ trÞ sè gÇn ®óng, sai sè tuyÖt ®èi cña thÓ tÝch
th©n c©y ®øng, th× sai sè t¬ng ®èi cña nã sÏ lµ:
δv = ∆v nªn ∆v% = (δv/v).100
δv = δ((Π/4)dj2.h.fj ) = (Π/4)2. dj. δdj.h.fj + (Π/4).dj2.fj. δh +(Π/4)dj2.h. δfj
Qua biÕn ®æi ta cã:
∆v% = 2∆dj% + ∆h% + ∆fj%
Qua c«ng thøc trªn cho thÊy sai sè x¸c ®Þnh thÓ tÝch th©n c©y ®øng b»ng
tæng cña hai lÇn sai sè ®êng kÝnh víi sai sè chiÒu cao vµ sai sè h×nh sè. Víi c©y
ng¶ th×:
19
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
B¶i gi¶ng §iÒï tra rõng
ThS: Vò V¨n Th«ng
∆v = 2∆d% + ∆h%
NÕu ®o tÝnh cho nhiÒu c©y th× sai sè sÏ gi¶m ®i √n lÇn.
1.5. ®iÒu tra t¨ng trëng c©y rõng
1.5.1. X¸c ®Þnh tuæi c©y
Tuæi c©y lµ mèc thêi gian ®¸nh dÊu mét giai ®o¹n sinh trëng ph¸t triÓn
cña c©y rõng. Cã thÓ x¸c ®Þnh tuæi c©y rõng b»ng c¸c ph¬ng ph¸p:
1.5.1.1. Ph¬ng ph¸p ®Õm vßng n¨m
Qua mçi mïa sinh trëng, c©y rõng t¹o ra mét líp gç bao kÝn th©n, cµnh,
rÔ c©y. Tuú theo mçi n¨m c©y rõng qua mÊy mïa sinh trëng sÏ cã sè líp gç
t¬ng øng t¹o thµnh. Trªn tiÕt diÖn ngang vÕt tÝch cña c¸c líp gç lµ nh÷ng vßng
khÐp kÝn gäi lµ vßng n¨m. Tõ ®ã cã thÓ dùa vµo kÕt qu¶ ®Õm sè lîng vßng n¨m
trªn tiÕt diÖn gèc c©y vµ quy luËt sinh trëng ®Ó suy ra tuæi cña c©y mét c¸ch
chÝnh x¸c. Lu ý trõ nh÷ng vßng n¨m gi¶. Ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông ®îc
cho nh÷ng loµi c©y cã vßng n¨m râ nh Xoan, L¸t, Bå ®Ò, Mì... nh÷ng c©y sinh
trëng theo mïa.
1.5.1.2. Ph¬ng ph¸p ®Õm vßng cµnh
VÕt tÝch mïa sinh trëng kh«ng chØ thÓ hiÖn thµnh vßng gç mµ cßn ghi dÊu
b»ng nh÷ng vßng cµnh ë mét sè loµi c©y (vÝ dô nh c¸c loµi Pinuss). V× vËy cã
thÓ ®Õm sè lîng vßng cµnh trªn th©n c©y ®Ó suy ra tuæi c©y. Ph¬ng ph¸p nµy
chØ ¸p dông ®îc cho nh÷ng loµi c©y cã vßng cµnh.
1.5.1.3. ¦íc lîng tuæi c©y
Dùa vµo ®Æc ®iÓm h×nh th¸i nh cÊu tróc, mµu s¾c t¸n l¸, vá c©y ®Ó íc
®o¸n tuæi c©y rõng. Tuy nhiªn ph¬ng ph¸p nµy kÐm chÝnh x¸c vµ kh«ng ®¸p
øng ®îc yªu cÇu ®Þnh lîng trong ®iÒu tra rõng.
20
Bé m«n L©m sinh & §TQHR- Khoa L©m NGhiÖp - §HNL Th¸i Nguyªn
- Xem thêm -
.PDF 
124 
80 
142 
