a.lêi nãi ®Çu
Thêi gian gÇn ®©y ,B¶o hiÓm nh©n thä
®· trë thµnh mét chñ ®Ò ®îc nh¾c ®Õn vµ
®· ®îc ®em ra bµn luËn nhiÒu trªn c¸c ph¬ng
tiÖn th«ng tin ®¹i chóng , khen – chª ®Òu cã
c¶ . MÆc dï B¶o hiÓm nh©n thä míi ®îc triÓn
khai ë ViÖt Nam nhng ®· cã søc hÊp dÉn v×
vËy lo¹i h×nh B¶o hiÓm non trÎ nµy tõ khi
xuÊt hiÖn tíi nay kh«ng ngõng t¨ng trëng víi
tèc ®é chãng mÆt . Nã ®em l¹i viÖc lµm cho
hµng chôc ngh×n lao ®éng , lµ kªnh huy
®éng vèn hiÖu qña ®Ó ®Çu t cho nÒn kinh
tÕ ViÖt Nam ..... Nhng bªn c¹nh sù ph¸t triÓn
cña thÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä nµy th×
còng cßn cã rÊt nhiÒu ®iÒu ®ßi hái chóng ta
ph¶i lu t©m vµ cÇn bµn.
Vµ ®Ò hiÓu râ h¬n vÒ thÞ tr¬ng B¶o hiÓm
nh©n thä hiÖn nay còng nh nh÷ng c¬ héi, khã
kh¨n , th¸ch thøc em ®· quyÕt ®Þnh chän ®Ò
tµi “ThÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä ViÖt
Nam – c¬ héi vµ th¸ch thøc “ .
§©y lµ mét chñ ®Ò lín , néi dung réng vµ
phong phó cho nªn khi thùc hiÖn ®Ò tµi nµy
em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt vÒ néi
dung , v× vËy em mong r»ng thµy sÏ th«ng
c¶m cho nh÷ng thiÕu sãt cña em.
Cuèi cïng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n PGS
– TS NguyÔn V¨n §Þnh – Ngêi ®· híng dÉn ,
chØ b¶o vµ cung cÊp cho em nh÷ng th«nh tin
quý b¸u ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh ®Ò tµi
m«n häc nay.
b. néi dung
I
I. kh¸i qu¸t chung vÒ bhnt:
1.sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña bhnt:
c
§èi tîng tham gia cña B¶o hiÓm nh©n thä lµ rÊt réng
vµ kh«ng cã giíi h¹n. nã bao gåm mäi ngêi, mäi løa tuæi,
mäi tÇng líp kh¸c nhau trong x· héi. LÞch sö ra ®êi cña B¶o
hiÓm nh©n thä còng rÊt sím, cho ®Õn nay nã ®· ®îc triÓn
khai ë hÇu hÕt c¸c
Hîp ®ång B¶o hiÓm nh©n thä ®Çu tiªn trªn thÕ giíi
ra ®êi vµo n¨m 1583, do c«ng d©n London lµ «ng William
Gybbon tham gia. PhÝ b¶o hiÓm «ng ®ãng lóc ®ã lµ 32
b¶ng Anh, khi «ng chÕt n¨m ®ã ngêi thõa kÕ cña «ng ®îc
hëng 400 b¶ng Anh
N¨m 1759 c«ng ty b¶o hiÓm ra ®êi ®Çu tiªn ë
Philadenphia (Mü). C«ng ty nµy cho ®Õn nay vÉn cßn ho¹t
®éng, nhng lóc ®Çu chØ b¸n bh cho c¸c con chiªn ë nhµ
thê cña m×nh. N¨m 1762, c«ng ty bhnt Equitable ë níc Anh
®îc thµnh lËp vµ b¸n bhnt cho mäi ngêi d©n.
ë Ch©u ¸, c¸c c«ng ty bhnt ra ®êi ®Çu tiªn ë NhËt
B¶n. N¨m 1868 c«ng ty bh Meiji cña NhËt ra ®êi vµ ®Õn
n¨m 1888 vµ 1889, hai c«ng ty kh¸c lµ Kyoei vµ Nippon ra
®êi vµ ph¸t triÓn cho ®Õn ngµy nay.
C¸c níc X· héi chñ nghÜa tríc ®©y ®· triÓn khai bhnt.
C«ng ty bhnt ë Liªn X« cò ra ®êi vµo n¨m 1929 Capitar.
ViÖt Nam tríc ®©y c«ng ty bh Hng-ViÖt ra ®êi vµo
n¨m 1958 ®· tiÕn hµnh kinh doanh bhnt vµo n¨m 1973.
XÐt mét c¸ch tæng thÓ th× trªn thÕ giíi, bhnt lµ lo¹i
h×nh bh ph¸t triÓn nhÊt, n¨m 1985 doanh thu phÝ bhnt míi
chØ ®¹t 630,5 tû USD, n¨m 1989 ®· lªn tíi 1210,2 tû USD
vµ n¨m 1993 con sè nµy ®· lªn tíi 1647 tû USD, chiÕm gÇn
48% tæng phÝ bh.
HiÖn nay cã 5 thÞ trêng bhnt lín nhÊt thÕ giíi ®ã lµ:
Mü, NhËt, §øc, Anh vµ Ph¸p. theo sè liÖu thèng kª n¨m
1993, th× phÝ bhnt cña n¨m thÞ trêng nµy ®îc thÓ hiÖn ë
b¶ng sau.
C¬ cÊu phÝ bhnt cña n¨m thÞ trêng lín nhÊt thÕ giíi n¨m 1993
Tªn níc
1.
2.
3.
4.
5.
Mü
NhËt
§øc
Anh
Ph¸p
Tæng doanh
thu phÝ b¶o
hiÓm
(tû
USD)
522,468
230,143
107,403
102,360
84,303
C¬ cÊu phÝ b¶o hiÓm (%)
Nh©n thä
Phi nh©n thä
41,44
73,86
39,38
64,57
56,55
58,56
26,14
60,62
35,43
43,65
Nguån: Gi¸o tr×nh
kinh tÕ b¶o hiÓm
Së dÜ bhnt ph¸t triÓn rÊt nhanh doanh thu phÝ b¶o
hiÓm ngµy cµng t¨ng bëi v× lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy cã vai
trß rÊt lín. Vai trß cña b¶o hiÓm nh©n thä kh«ng chØ thÓ
hiÖn trong tõng gia ®×nh vµ ®èi víi tõng c¸ nh©n trong
viÖc gãp phÇn æn ®Þnh cuéc sèng, gi¶m bít khã kh¨n vÒ
tµi chÝnh khi gÆp c¸c rñi ro, mµ cßn thÓ hiÖn trªn ph¹m vi
toµn x· héi. Trªn ph¹m vi x· héi, b¶o hiÓm nh©n thä gãp
phÇn thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi, huy ®éng vèn trong níc
tõ nh÷ng nguån tiÒn mÆt nhµn rçi n»m trong d©n c. nguån
vèn nµy kh«ng chØ cã t¸c dông ®Çu t dµi h¹n mµ cßn gãp
phÇn thùc hµnh tiÕt kiÖm chèng l¹m ph¸t vµ t¹o c«ng ¨n
viÖc lµm cho ngêi lao ®éng.
ViÖt Nam, B¶o hiÓm nh©n thä chÝnh thøc ®îc triÓn
khai tõ th¸ng 8 n¨m 1996 cßn tríc ®ã chØ lµ nh÷ng dù ¸n
thÝ ®iÓm. MÆc dï nhµ níc cè g¾ng ®Çu t ®Ó ph¸t triÓn
lÜnh vùc nµy trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, gióp c¸c nhµ
B¶o hiÓm trong níc vÒ mÆt tµi chÝnh, con ngêi vµ tr¸ch
nhiÖm. Nhng do søc Ðp qu¸ lín n¨m 1999, chóng ta ph¶i më
cöa thÞ trêng B¶o hiÓm vµ tríc hÕt lµ thÞ trêng B¶o hiÓm
nh©n thä cho phÐp 4 c«ng ty lín vµo ViÖt Nam. Vµ cho
®Õn nay th× thÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä cã thÓ nãi lµ
s«i ®éng vµ ph¸t triÓn nhÊt trong lÜnh vùc B¶o hiÓm víi sè
thu phÝ t¨ng nhanh. Bªn c¹nh ®ã lµ thÞ trêng tiÒm n¨ng lín
víi sè d©n ®«ng. Vµ cã thÓ kh¼ng ®Þnh chØ mét vµi n¨m
tíi th× thÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä ViÖt Nam kh«ng thua
kÐm g× thÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä cu¶ c¸c níc trong
khu vùc vµ thÕ giíi.
2. Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña thÞ trêng B¶o
hiÓm nh©n thä
2.1 B¶o hiÓm nh©n thä võa mang tÝnh tiÕt kiÖm
võa mang tÝnh rñi ro.
Cã thÓ nãi ®©y lµ mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c
nhau c¬ b¶n gi÷a B¶o hiÓm nh©n thä víi B¶o hiÓm phi
nh©n thä. ThËt vËy, mçi ngêi mua B¶o hiÓm nh©n thä sÏ
®Þnh kú nép mét kho¶n tiÒn nhá ( gäi lµ phÝ B¶o hiÓm )
cho ngêi B¶o hiÓm, ngêi B¶o hiÓm cã tr¸ch nhiÖm tr¶ mét
sè tiÒn lín (gäi lµ sè tiÒn B¶o hiÓm ) cho ngêi ®îc hëng
quyÒn lîi B¶o hiÓm nh ®· tho¶ thuËn tõ tríc khi cã c¸c sù
kiÖn B¶o hiÓm x¶y ra. Sè tiÒn B¶o hiÓm ®îc tr¶ khi ngêi
®îc B¶o hiÓm ®¹t ®Õn mét ®é tuæi nhÊt ®Þnh vµ ®îc Ên
®Þnh trong hîp ®ång. HoÆc sè tiÒn B¶o hiÓm nµy ®îc tr¶
cho c¸c th©n nh©n vµ gia ®×nh ngêi ®îc B¶o hiÓm khi ng-
êi nµy kh«ng may bÞ chÕt sím. Sè tiÒn nµy gióp hä trang
trai nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt nh thuèc men, mai t¸ng, chi
phÝ gi¸o dôc con c¸i.... ChÝnh v× vËy B¶o hiÓm nh©n thä
võa mang tÝnh tiÕt kiÖm võa mang tÝnh rñi ro. TÝnh tiÕt
kiÖm ®îc thÓ hiÖn ngay trong tõng gia ®×nh, c¸ nh©n mét
c¸ch thêng xuyªn, cã kÕ ho¹ch vµ cã kØ luËt.
Néi dung tiÕt kiÖm khi mua B¶o hiÓm nh©n thä kh¸c
víi c¸c h×nh thøc tiÕt kiÖm kh¸c ë chç, ngêi B¶o hiÓm b¶o
®¶m tr¶ cho ngêi tham gia B¶o hiÓm hay th©n nh©n cña
hä mét sè tiÒn rÊt lín ngay c¶ khi hä míi tiÕt kiÖm ®îc mét
kho¶n tiÒn nhá. Cã nghÜa lµ khi ngêi tham gia B¶o hiÓm
kh«ng may gÆp rñi ro trong thêi h¹n ®· ®îc Ên ®Þnh,
nh÷ng ngêi th©n cña hä sÏ nhËn ®îc nh÷ng kho¶n trî cÊp
hay sè tiÒn B¶o hiÓm tõ c«ng ty B¶o hiÓm. §iÒu ®ã thÓ
hiÖn râ tÝnh chÊt rñi ro trong B¶o hiÓm nh©n thä.
2.2 B¶o hiÓm nh©n thä ®¸p øng ®îc rÊt nhiÒu
môc ®Ých kh¸c nhau cña ngêi tham gia B¶o hiÓm
Trong khi c¸c nghiÖp vô B¶o hiÓm phi nh©n thä chØ
®¸p øng ®îc môc ®Ých lµ gãp phÇn kh¾c phôc hËu qu¶ khi
®èi tîng tham gia B¶o hiÓm gÆp sù cè, tõ ®ã gãp phÇn æn
®Þnh tµi chÝnh cho ngêi tham gia. Th× B¶o hiÓm nh©n thä
®¸p øng ®îc nhiÒu môc ®Ých, mçi môc ®Ých cña B¶o
hiÓm nh©n thä ®îc thÓ hiÖn kh¸ râ trong tõng lo¹i hîp
®ång. Ch¼ng h¹n hîp ®ång B¶o hiÓm hu trÝ sÏ ®¸p øng
yªu cÇu cho ngêi tham gia nh÷ng kho¶n trî cÊp ®Òu ®Æn
hµng th¸ng, tõ ®ã gãp phÇn æn ®Þnh cuéc sèng khi hä giµ
yÕu. Hîp ®ång B¶o hiÓm tö vong sÏ gióp ngêi ®îc B¶o hiÓm
®Ó l¹i cho gia ®×nh mét sè tiÒn B¶o hiÓm khi hä bÞ tö
vong. Sè tiÒn nµy ®¸p øng ®îc rÊt nhiÒu môc ®Ých cña
ngêi qu¸ cè, nh: trang tr¶i nî nÇn, gi¸o dôc con c¸i, phông
dìng bè mÑ giµ....Hîp ®ång B¶o hiÓm nh©n thä ®«i khi cßn
cã vai trß nh mét vËt thÕ chÊp ®Ó vay vèn hoÆc B¶o hiÓm
nh©n thä tÝn dông thêng b¸n cho c¸c ®èi tîng ®i vay ®Ó
mua xe h¬i, ®å dïng gia ®×nh, hoÆc dïng cho c¸c môc
®Ých c¸ nh©n kh¸c... ChÝnh v× ®¸p øng ®îc nhiÒu môc
®Ých kh¸c nhau nªn lo¹i h×nh B¶o hiÓm nµy cã thÞ trêng
ngµy cµng réng vµ ®îc rÊt nhiÒu ngêi quan t©m.
2.3. C¸c hîp ®ång B¶o hiÓm nh©n thä rÊt ®a d¹ng
vµ phøc t¹p
TÝnh ®a d¹ng vµ phøc t¹p trong c¸c hîp ®ång B¶o
hiÓm nh©n thä ®îc thÓ hiÖn ë ngay trong c¸c s¶n phÈm
cña nã. Mçi s¶n phÈm B¶o hiÓm nh©n thä còng cã nhiÒu
lo¹i hîp ®ång kh¸c nhau, ch¼ng h¹n cã lo¹i B¶o hiÓm nh©n
thä hçn hîp thêi h¹n lµ 5 n¨m, 10 n¨m, 20 n¨m. mçi hîp
®ång kh¸c nhau l¹i cã sù kh¸c nhau vÒ sè tiÒn B¶o hiÓm,
ph¬ng thøc ®ãng phÝ, ®é tuæi cña ngêi tham gia....Ngay
c¶ trong mét b¶n hîp ®ång mèi quan hÖ gi÷a c¸c bªn còng
®a d¹ng vµ phøc t¹p.
2.4. PhÝ B¶o hiÓm nh©n thä chÞu t¸c ®éng tæng
hîp cña nhiÒu nh©n tè, v× vËy qu¸ tr×nh ®Þnh phÝ
kh¸ phøc t¹p.
§Ó x¸c ®Þnh phÝ cho mét s¶n phÈm B¶o hiÓm nh©n
thä lµ rÊt khã kh¨n vµ phøc t¹p bëi v× c¸c s¶n phÈm nµy
chØ lµ nh÷ng s¶n phÈm v« h×nh kh«ng thÓ nµo c©n ®ong
®o ®Õm ®îc do ®ã nã chÞu t¸c ®éng cña rÊt nhiÒu yÕu tè
nh.
Tuæi thä cña ngêi ®îc B¶o hiÓm
Tuæi thä b×nh qu©n cña con ngêi
Sè tiÒn B¶o hiÓm
Thêi gian tham gia
Ph¬ng thøc thanh to¸n
Tû lÖ l¹m ph¸t cña ®ång tiÒn
L·i suÊt ®Çu t
Tû lÖ chÕt
...................
Bªn c¹nh ®ã cßn cã c¸c chi phÝ ®Ó t¹o nªn s¶n phÈm
nh chi phÝ thiÕt kÕ s¶n phÈm, chi phÝ khai th¸c, chi phÝ
qu¶n lý hîp ®ång....
Qu¸ tr×nh ®Þnh phÝ ph¶i phô thuéc vµo c¸c yÕu tè
trªn. Nhng ®iÒu khã kh¨n vµ phøc t¹p h¬n lµ ë chç ®«i khi
c¸c tû lÖ nh: tû lÖ chÕt, tû lÖ l·i ®Çu t, tû lÖ l¹m ph¸t, tû
lÖ huû bá hîp ®ång.... §ã lµ nh÷ng tû lÖ mµ ta ph¶i gi¶
®Þnh ®Ó ph©n tÝch
2.5. B¶o hiÓm nh©n thä ra ®êi vµ ph¸t triÓn trong
nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh .
ë c¸c níc ph¸t triÓn, B¶o hiÓm nh©n thä ®· ra ®êi
vµ ph¸t triÓn hµng tr¨m n¨m nay . Ngîc l¹i mét sè quèc gia
cho ®Õn nay cha triÓn khai ®îc B¶o hiÓm nh©n thä mÆc
dï ngêi ta hiÓu râ vai trß vµ lîi Ých cña nã . §Ó lý gi¶i vÊn
®Ò nµy hÇu hÕt c¸c nhµ kinh tÕ ®Òu cho r»ng,c¬ së chñ
yÕu ®Ó B¶o hiÓm nh©n thä ra ®êi vµ ph¸t trتn lµ nhê
®iÒu kiÖn kinh tÕ ph¸t triÓn .
Nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ nh :
Tèc ®é t¨ng trëng cña tæng s¶n phÈm quèc néi
Tæng s¶n phÈm quèc néi tÝnh b×nh qu©n trªn
mét ®Çu ngêi
Møc thu nhËp cña d©n c
Tû lÖ l¹m ph¸t cña ®ång tiÒn .
Tû lÖ hèi ®o¸i ...............
Nh÷ng ®iÒu kiÖn x· héi gåm
§iÒu kiÖn vÒ d©n sè .
Tuæi thä b×nh qu©n cña ngêi d©n
Tr×nh ®é häc vÊn
Tû lÖ tö vong cña trÎ s¬ sinh ......
Ngoµi ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi th× m«i trêng ph¸p lý
còng ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña
B¶o hiÓm nh©n thä .
3.C¸c lo¹i h×nh B¶o hiÓm nh©n thä .
Trong thùc tÕ hiÖn nay ,cã 3 lo¹i h×nh B¶o hiÓm nh©n thä
c¬ b¶n :
B¶o hiÓm trong trêng hîp tö vong
B¶o hiÓm trong trêng hîp sèng
B¶o hiÓm nh©n thä hçn hîp
Ngoµi ra ngêi ta cßn ¸p dông c¸c ®iÒu kho¶n bæ sung cho
c¸c lo¹i hîp ®ång B¶o hiÓm nh©n thä c¬ b¶n nh.
B¶o hiÓm tai n¹n
B¶o hiÓm søc khoÎ
B¶o hiÓm kh«ng nép phÝ khi bÞ th¬ng tËt
B¶o hiÓm cho ngêi ®ãn phÝ ......
Thùc chÊt c¸c ®iÒu kho¶n bæ sung kh«ng ph¶i lµ B¶o hiÓm
nh©n thä ,v× kh«ng phô thuéc vµo sinh m¹ng ,cuèc sèng vµ
tuæi thä cña con ngêi ,mµ lµ B¶o hiÓm cho c¸c rñi ro kh¸c
cã liªn quan ®Õn con ngêi .Nhng ®«i khi ngêi tham gia B¶o
hiÓm vÉn thÊy rÊt cÇn thiÕt ph¶i tham gia ®Ó bæ sung cho
c¸c hîp ®ång c¬ b¶n .
3.1. B¶o hiÓm nh©n thä trong trêng hîp tö vong
§©y lµ lo¹i h×nh phæ biÕn nhÊt trong B¶o hiÓm nh©n
thä vµ ®îc chia thµnh hai nhãm .
a.B¶o hiÓm tö kú .
§îc ký kÕt B¶o hiÓm cho c¸i chÕt xÈy ra trong thêi gian
quy ®Þnh cña hîp ®ång . NÕu c¸i chÕt kh«ng xÈy ra trong
thêi gian ®ã th× ngêi ®îc b¶o hiÓm kh«ng nhËn ®îc bÊt kú
mét kho¶n phÝ nµo tõ sè phÝ B¶o hiÓm ®· ®ãng . Ngîc
l¹i ,nÕu c¸i chÕt xÈy ra trong thêi gian cã hiÖu lùc cña hîp
®ång ,th× ngêi B¶o hiÓm ph¶i cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n
sè tiÒn B¶o hiÓm cho ngêi thô hëng quyÒn lîi B¶o hiÓm ®îc
chØ ®Þnh .
§Æc ®iÓm .
- Thêi h¹n B¶o hiÓm x¸c ®Þnh
- Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi mang tÝnh t¹m thêi
- Móc phÝ B¶o hiÓm thÊp v× kh«ng ph¶i lËp lªn
quü tiÕt kiÖm cho ngêi ®îc b¶o hiÓm.
Môc ®Ých .
- B¶o ®¶m cho c¸c chi phÝ mai t¸ng ,ch«n cÊt
- B¶o chî cho gia ®×nh vµ ngêi th©n trong mèt
thêi gian ng¾n
- Thanh to¸n c¸c kho¶n nî nÇn vÒ nh÷ng kho¶n
vay hoÆc thÕ chÊp cña ngêi ®îc B¶o hiÓm .
B¶o hiÓm tö kú cßn ®îc ®a d¹ng ho¸ thµnh c¸c lo¹i h×nh
sau:
B¶o hiÓm tö kú cè ®Þnh :Cã møc phÝ B¶o hiÓm vµ sè
tiÒn B¶o hiÓm kh«ng thay ®æi trãng suèt thêi gian cã
hiÖu lùc cña hîp ®ång .Møc phÝ thÊp nhÊt vµ ngêi B¶o
hiÓm kh«ng thanh to¸n khi hÕt h¹n hîp ®ång . Hîp ®ång
hÕt hiÖu lùc nÕu sau ngµy gia h¹n hîp ®ång kh«ng nép
phÝ B¶o hiÓm . Lo¹i nµy chñ yÕu nh»m thanh to¸n cho
c¸c kho¶n nî tån ®äng trong trên hîp ngêi ®îc B¶o hiÓm
bÞ tö vong.
B¶o hiÓm tö kú cã thÓ t¸i tôc : Lo¹i nµy cã thÓ t¸i tôc
vµo ngµy kÕt thóc hîp ®ång vµ kh«ng yªu cÇu cã thªm
b»ng chøng nµo vÒ søc khoÎ cña ngêi ®îc B¶o hiÓm , nhng cã sù giíi h¹n vÒ ®é tuæi (thêng ®é tuæi tèi ®a lµ 65
tuæi). T¹i lóc t¸i tôc , phÝ B¶o hiÓm t¨ng nªn v× ®é tuæi
cña ngêi ®îc b¶o hiÓm t¨ng nªn.
B¶o hiÓm tö kú cã thÓ chuyÓn ®æi : §©y lµ lo¹i h×nh
B¶o hiÓm tö kú cè ®Þnh nhng cho phÐp ngêi ®îc B¶o
hiÓm cã sù lùa chän cã thÓ chuyÓn ®æi mét phÇn hay
toµn bé hîp ®ång ®ang cã hiÖu lùc thµnh mét hîp ®ång
B¶o hiÓm nh©n thä trän ®êi hay B¶o hiÓm nh©n thä
hçn hîp t¹i mét thêi ®iÓm nµo ®ã khi hîp ®ång ®ang
cßn hiÖu lùc . PhÝ B¶o hiÓm ®îc tÝnh dùa trªn B¶o hiÓm
nh©n thä trän ®êi hay B¶o hiÓm nh©n thä hçn hîp .
B¶o hiÓm nh©n thä tö kú gi¶m dÇn : §©y lµ lo¹i h×nh
B¶o hiÓm mµ cã mét bé phËn cña sè tiÒn B¶o hiÓm gi¶m
hµng n¨m theo mét møc quy ®Þnh . Bé phËn nµy gi¶m tíi
0 vµo cuèi kú h¹n hîp ®ång . §Æc ®iÓm cña lo¹i nµy lµ:
PhÝ B¶o hiÓm d÷ l¹i ë møc cè ®Þnh
PhÝ thÊp h¬n B¶o hiÓm tö kú cè ®Þnh
Giai ®o¹n nép phÝ ng¾n h¬n toµn bé thêi h¹n
hîp ®ång ®Ó tr¸nh viÖc thanh to¸n vµo cuèi thêi h¹n cña
hîp ®ång khi mµ sè tiÒn b¶o hiÓm cßn rÊt nhá .
B¶o hiÓm nh©n thä tö kú t¨ng dÇn :lo¹i nµy ®îc ph¸t
hµnh nh»m gióp ngêi tham gia b¶o hiÓm cã thÓ ng¨n
chÆn ®îc yÕu tè l¹m ph¸t cña ®ång tiÒn . Cã nghÜa lµ
sè tiÒn B¶o hiÓm thùc trong hîp ®ång bÞ gi¶m do ®ång
tiÒn tôt gi¸ trong mét kho¶ng thêi gian . §Ó ng¨n chÆn
cã thÓ:
T¨ng sè tiÒn B¶o hiÓm theo mét tû lÖ % ®îc lËp
hµng n¨m
HoÆc ®a ra hîp ®ång ng¾n h¹n sau ®ã t¸i tôc
víi mét sè tiÒn B¶o hiÓm t¨ng dÇn.
B¶o hiÓm thu nhËp gia ®×nh : Lo¹i h×nh B¶o hiÓm nµy
nh»m ®¶m b¶o thu nhËp cho mét gia ®×nh khi kh«ng
may ngêi trô cét trong gia ®×nh bÞ chÕt .QuyÒn lîi b¶o
hiÓm mµ gia ®×nh nhËn ®îc sau c¸i chÕt cña ngêi trô
cét cã thÓ lµ:
NhËn ®îc toµn bé (trän gãi ).
NhËn ®îc tõng phÇn dÇn dÇn cho ®Õn khi hÕt
h¹n hîp ®ång.
NÕu nh ngêi ®îc b¶o hiÓm cßn sèng cho ®Õn khi hÕt h¹n
hîp ®ång th× ngêi ®îc b¶o hiÓm còng nh gia ®×nh sÏ
kh«ng nhËn ®îc bÊt kú mét kho¶n thanh to¸n nµo tõ c«ng
ty B¶o hiÓm .
B¶o hiÓm thu nhËp gia ®×nh t¨ng nªn : Lo¹I h×nh
B¶o hiÓm nµy còng nh»m tr¸nh yÕu tè l¹m ph¸t cña
®ång tiÒn . §¶m b¶o c¸c kho¶n thanh to¸n cña c«ng ty
B¶o hiÓm cho gia ®×nh khi kh«ng may ngêi ®îc b¶o
hiÓm bÞ chÕt , t¬ng ng víi sè tiªn B¶o hiÓm khi ký hîp
®ång .
B¶o hiÓm nh©n thä tö kú cã ®IÒu kiÖn : §iÒu kiÖn ë
®©y lµ viÖc thanh to¸n trî cÊp chØ ®îc thùc hiÖn khi
ngêi ®îc b¶o hiÓm bÞ chÕt , ®ång thêi ngêi thô hëng
quyÒn lîi B¶o hiÓm ®îc chØ ®Þnh trong hîp ®ång B¶o
hiÓm ph¶i cßn sèng .
b.B¶o hiÓm trän ®êi.
§Æc ®iÓm :
+ Sè tiÒn B¶o hiÓm tr¶ mét lÇn khi ngêi ®îc b¶o
hiÓm bÞ chÕt
+ Thêi h¹n B¶o hiÓm kh«ng x¸c ®Þnh phÝ B¶o hiÓm
cã thÓ ®ãng ®Þnh kú hay ®ãng mét lÇn .
+ PhÝ B¶o hiÓm cao h¬n so víi B¶o hiÓm sinh m¹ng
cã thêi h¹n . V× rñi ro chÕt ch¾c ch¾n sÏ xÈy ra , nªn sè
tiÒn b¶o hiÓm ch¾c ch¾n sÏ ph¶I tr¶
+B¶o hiÓm nh©n thä trän ®êi lµ lo¹i h×nh B¶o hiÓm
dµi h¹n, phÝ ®ãng ®Þnh kú vµ kh«ng thay ®æi trong
suèt qóa tr×nh B¶o hiÓm do ®ã t¹o nªn mét kho¶n tiÕt
kiÖm cho ngêi thô hëng B¶o hiÓm v× ch¾c ch¾n ngêi
b¶o hiÓm sÏ chi tr¶ sè tiªn B¶o hiÓm .
Môc ®Ých:
+ §¶m b¶o chi phÝ mai t¸ng ,ch«n cÊt
+ §¶m b¶o thu nhËp ®Ó æn ®Þnh cuéc sèng cho gi
®×nh .
+Gi÷ g×n tµI s¶n , t¹o dùng vµ khëi nghiÖp kinh
doanh cho thÕ hÖ sau.
3.2. B¶o hiÓm trong trêng hîp sèng :
Thùc chÊt cña lo¹I h×nh B¶o hiÓm nµy lµ ngêi B¶o
hiÓm cam kÕt chi tr¶ nh÷ng kho¶n tiÒn ®Òu ®Æn trong
suèt kho¶ng thêi gian s¸c ®Þnh hoÆc trong suèt cuéc ®êi
ngêi tham gia B¶o hiÓm . NÕu ngêi tham gia B¶o hiÓm
chÕt tríc ngµy ®Õn h¹n thanh to¸n th× sÏ kh«ng ®îc chi
tr¶ bÊt kú kho¶n tiÒn nµo .
§Æc ®IÓm:
+ CÊp ®Þnh kú cho ngêi ®îc B¶o hiÓm trong thêi
gian nhÊt ®Þnh hoÆc cho ®Õn khi chÕt .
+ PhÝ B¶o hiÓm ®ãng mét lÇn .
+ NÕu trî cÊp ®Þnh kú cho ®Õn khi chÕt th× thêi
gian kh«ng x¸c ®Þnh
Môc ®Ých :
+ §¶m b¶o thu nhËp cè ®inh sau khi vÒ hu hay cao
tuæi søc yÕu
+Gi¶m bít nhu cÇu phô thuéc vµo phóc lîi x· héi
hoÆc con c¸I khi vÒ giµ .
+B¶o trî møc sèng trong suèt nh÷ng n¨m th¸ng cßn
l¹I cña cuéc ®êi
3.3.B¶o hiÓm nh©n thä hçn hîp .
Lo¹I h×nh b¶o hiÓm nµy lµ b¶o hiÓm c¶ trong trêng
hîp ngêi bÞ tö vong hay cßn sèng . YÕu tè tiÕt kiÖm vµ rñi
ro ®an xen nhau v× thÕ nã ®îc ¸p dông réng r·I ë hÇu
hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi .
§Æc ®IÓm:
+ Sè tiÒn B¶o hiÓm ®îc tr¶ khi hÕt h¹n hîp ®ång
hoÆc ngêi ®îc b¶o hiÓm bÞ tö vong trong thêi h¹n hîp
®ång cßn hiÖu lùc .
+Thêi h¹n B¶o hiÓm x¸c ®Þnh thêng lµ: 5 n¨m , 10
n¨m, 20 n¨m …..
+ PhÝ B¶o hiÓm thêng ®ãng ®Þnh kú vµ kh«ng
thay ®æi trong suèt thêi gian B¶o hiÓm
+ Cã thÓ ®îc chia l·I th«ng qua ®Çu t phÝ B¶o hiÓm
vµ còng cã thÓ ®îc hoµn phÝ khi kh«ng cã ®IÒu kiÖn
tiÕp tôc tham gia .
Môc ®Ých:
+§¶m b¶o cuéc sèng cho gia ®×nh vµ ngêi th©n .
+T¹o lËp quü gi¸o dôc , hu trÝ , tr¶ nî.
+Dïng lµm vËt thÕ chÊp ®Ó khëi nghiÖp kinh doanh
…..
3.4.C¸c ®IÒu kho¶n B¶o hiÓm bæ sung .
Khi triÓn khai c¸c lo¹I h×nh B¶o hiÓm nh©n thä , nhµ
B¶o hiÓm cßn nghiªn cøu , ®a ra c¸c ®IÒu kho¶n bæ
sung ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng ho¸ cña kh¸ch
hµng , cã c¸c ®IÒu kho¶n bæ sung sau ®©y ®îc vËn
dông :
+ §IÒu kho¶n bæ sung B¶o hiÓm l»m viÖn vµ phÉu
thuËt: Cã nghÜa lµ nhµ B¶o hiÓm cam kÕt tr¶ c¸c phÝ
l»m viÖn vµ phÉu thuËt khi ngêi ®îc b¶o hiÓm bÞ èm
®au vµ th¬ng tËt . Tuy nhiªn , nÕu ngêi ®îc b¶o hiÓm tù
g©y th¬ng tÝch , tù tö ,mang thai vµ sinh në …th× kh«ng
®îc hëng quyÒn lîi B¶o hiÓm .
Môc ®Ých cña ®IÒu kho¶n nµy lµ nh»m trî gióp ngêi
tham gia gi¶m nhen g¸nh nÆng chi phÝ trong ®IÒu trÞ
phÉu thuËt , ®Æc biÖt lµ trong trêng hîp èm ®au bÊt ngê
.
+ §IÒu kho¶n bæ sung B¶o hiÓm tai n¹n : Nh»m trî
gióp thanh to¸n chi phÝ trong ®IÒu trÞ th¬ng tËt , tõ ®ã
bï ®¾p sù mÊt m¸t hoÆc gi¶m thu nhËp do bÞ chÕt
hoÆc th¬ng tÝch cña ngêi ®îc b¶o hiÓm . §IÒu kho¶n
nµy cã ®Æc ®IÓm lµ B¶o hiÓm kh¸ toµn diÖn c¸c hËu
qu¶ tai n¹n nh : ngêi ®îc b¶o hiÓm bÞ tµn phÕ , th¬ng
tËt toµn bé , th¬ng tÝch t¹m thêi ,tai nan sau ®ã bÞ
chÕt . Nh÷ng trêng hîp tù th¬ng , tai n¹n do nghiÖn rîu ,
ma tuý … ®Òu kh«ng ®îc hëng quyÒn lîi B¶o hiÓm .
+§IÒu kho¶n bæ sung B¶o hiÓm søc khoÎ : Thùc
chÊt ®IÒu kho¶n B¶o hiÓm nµy lµ nhµ B¶o hiÓm sÏ cam
kÕt thanh to¸n khi ngêi ®îc b¶o hiÓm bÞ c¸c chøng bÖnh
hiÓm nghÌo nh:
§au tim.
Ung th.
Suy gan.
Suy thËn .
Suy h« hÊp.
…………………..
Môc ®Ých tham gia B¶o hiÓm ë ®ay nh»m cã ®îc
nh÷ng kho¶n tµI chÝnh nhÊt ®Þnh ®Ó trî gióp thanh to¸n
c¸c kho¶n chi phÝ y tÕ lín gãp phÇn gi¶I quyÕt ,lo liÖu
c¸c nhu cÇu sinh ho¹t trong thêi gian ®IÒu trÞ.
NgoµI ra , trong mét sè trêng hîp c¸c nhµ B¶o
hiÓm ®a ra nh÷ng ®IÓm bæ sung kh¸c nh¶utong hîp
®ång B¶o hiÓm cña m×nh nh: Hoµn phÝ B¶o hiÓm ,
miÔn thanh to¸n phÝ khi gÆp tai n¹n , th¬ng tËt …..nh»m
t¨ng tÝnh hÊp dÉn ®Ó thu hót ngêi tham gia .MÆc dï phÝ
cao h¬n , nhng c¸c hîp ®ång B¶o hiÓm nh©n thä cã c¸c
®IÒu kho¶n bæ sung ®· ®¸p øng ®îc nhu cÇu ®a d¹ng
cña ngêi tham gia .
II-ThÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä .
1.Kh¸I niÖm.
ThÞ trêng hiÓu theo nghÜa hÑp lµ sù tiÕp sóc gi÷a
nh÷ng ngêi cã môc ®Ých giao dÞch th¬ng m¹I th«ng qua
mua b¸n . Nh vËy thÞ trêng lµ n¬I cã thÓ b¸n ®îc hµng
ho¸ vµ còng lµ ®Þa ®IÓm cã thÓ mua ®îc hµng ho¸ .
§øng trªn gãc ®é lµ mét nhµ B¶o hiÓm , thÞ trêng
B¶o hiÓm nh©n thä thùc chÊt lµ n¬I mua vµ b¸n c¸c s¶n
phÈm B¶o hiÓm nh©n thä .
ThÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä còng cã thÓ ®îc hiÓu
lµ sù kÕt hîp gi÷a cung vµ cÇu s¶n phÈm B¶o hiÓm nh©n
thä , trong ®ã , nh÷ng ngêi mua vµ nh÷ng ngêi b¸n
b×nh ®¼ng, cïng c¹nh tranh . Sè lîng ngêi mua vµ b¸n
nhiÒu hay Ýt ph¶n ¸nh quy m« cña thÞ trêng lµ lín hay
nhá .
Díi gãc ®é Marketing , thÞ trêng bao gåm toµn bé
kh¸ch hµng hiÖn t¹I vµ kh¸ch hµng tiÒm n¨ng cña mét
lo¹I s¶n phÈm .Kh¸ch hµng hiÖn t¹I lµ kh¸ch hµng ®ang
tham gia vµo qu¸ tr×nh mua vµ sö dông s¶n phÈm ®ã .
Kh¸ch hµng tiÒm n¨ng lµ kh¸ch hµng cã thÓ tham gia
vµo qu¸ tr×nh mua vµ sö dông s¶n phÈm dã trong t¬ng
lai , kh¸ch hµng tiÒm n¨ng ph¶I tho¶ m·n c¸c ®IÒu kiÖn
sau :
+ Cã nhu cÇu vÒ s¶n phÈm
+ Cã kh¶ n¨ng tµI chÝnh
+ Lµ ®èi tîng tho¶ m·n c¸c ®IÒu kiÖn
cña s¶n phÈm
+ Ngêi b¸n cã thÓ tiÕp xóc trùc tiÕp
hoÆc gi¸n tiÕp víi hä
2. C¸c bªn tham gia vµo thÞ trêng B¶o hiÓm nh©n
thä
Tõ kh¸I niÖm thÞ trêng ë trªn , thÞ trêng B¶o hiÓm
nh©n thä lµ n¬i mua vµ b¸n c¸c c¸c s¶n phÈm B¶o hiÓm
nh©n thä. Tõ ®ã ta thÊy thÞ trêng muèn tån t¹i vµ ph¸t
triÓn ph¶i cã ®ñ c¸c ®IÒu kiÖn sau ®©y :
+ Ph¶i cã ngêi cung øng , tøc ngêi b¸n c¸c s¶n phÈm
B¶o hiÓm nh©n thä.
+ Ph¶i cã kh¸ch hµng , tøc ngêi mua c¸c s¶n phÈm B¶o
hiÓm nh©n thä.
2.1. Ngêi cung øng c¸c s¶n phÈm B¶o hiÓm nh©n
thä .
C¸c bªn tham gia vµo qu¸ tr×nh cung øng c¸c s¶n
phÈm B¶o hiÓm nh©n thä bao gåm : C¸c doanh ngiÖp B¶o
hiÓm nh©n thä , c¸c ®¹i lý B¶o hiÓm nh©n thä ,c¸c m«I
giíi B¶o hiÓm nh©n thä ,ngoµI ra cßn cã c¸c céng t¸c viªn
còng tham gia vµo qu¸ tr×nh cung øng.
*Doanh nghiÖp B¶o hiÓm nh©n thä : Lµ doanh nghiÖp
®îc tæ chøc vµ ho¹t ®éng theo luËt kinh doanh B¶o hiÓm
vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt cã liªn quan ®Ó kinh
doanh trong lÜnh vùc B¶o hiÓm nh©n thä .
C¸c doanh nghiÖp B¶o hiÓm nh©n thä thêng cung øng
c¸c s¶n phÈm cña m×nh mét c¸ch gi¸n tiÕp qua c¸c ®¹I lý
cña c«ng ty , qua c¸c c«ng ty m«I giíi ,c¸c céng t¸c viªn ,
®«I khi còng cung cÈp trùc tiÕp tíi kh¸ch hµng ë c¸c trô së ,
chi nh¸nh cña m×nh .
*§¹i lý B¶o hiÓm nh©n thä : Lµ tæ chøc , c¸ nh©n ®îc
doang ngiÖp B¶o hiÓm nh©n thä uû quyÒn trªn c¬ së hîp
®ång ®¹I lý B¶o hiÓm theo quy ®Þnh cña luËt kinh doanh
B¶o hiÓm vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt cã liªn quan.
§¹i lý B¶o hiÓm nh©n thä cã thÓ coi lµ ngêi cung cÊp
chÝnh c¸c s¶n phÈm B¶o hiÓm nh©n thä trªn thÞ trêng .
§¹I lý B¶o hiÓm nh©n thä ®îc c¸c doanh nghiÖp B¶o hiÓm
nh©n thä uû quyÒn tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng sau ®©y :
+ Giíi thiÖu , chµo b¸n c¸c s¶n phÈm B¶o
hiÓm nh©n thä
+ Thu xÕp , giao kÕt hîp ®ång B¶o hiÓm
nh©n thä
+Thu phÝ B¶o hiÓm
+Thu xÕp gi¶I quyÕt båi thêng vµ chi tr¶
tiÒn B¶o hiÓm khi x¶y ra c¸c sù kiÖn B¶o hiÓm .
+Thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kh¸c cã liªn quan
®Õn thùc hiÖn hîp ®ång B¶o hiÓm .
* M«i giíi B¶o hiÓm : Doanh ngiÖp thùc hiÖn giíi B¶o
hiÓm theo quy ®Þnh cña luËt kinh doang B¶o hiÓm vµ c¸c
ph¸p luËt kh¸c cã liªn quan.
Doanh nghiÖp m«I giíi B¶o hiÓm còng cã vai trã rÊt
quan träng trong viÖc ®a s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp
B¶o hiÓm nh©n thä tí kh¸ch hµng .Vµ c¸c c«ng viÖc mµ c¸c
doanh nghiÖp m«I giãi B¶o hiÓm ph¶I lµm lµ:
+ Cung cÊp th«ng tin vÒ lo¹I h×nh B¶o hiÓm ,®IÒu
kiÖn ,®IÒu kho¶n , phÝ B¶o hiÓm , doanh nghiÖp B¶o
hiÓm cho bªn mua B¶o hiÓm .
+ T vÊn cho bªn mua B¶o hiÓm trong viÖc ®¸nh gi¸ rñi
ro , lùa chän lo¹I h×nh B¶o hiÓm , ®IÒu kiÖn ,®iÒu
kho¶n , biÓu phÝ B¶o hiÓm vµ doanh nghiÖp B¶o hiÓm .
+ §µm ph¸n , thu xÕp hîp ®ång gi÷a doanh nghiÖp B¶o
hiÓm vµ bªn mua B¶o hiÓm .
+Thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kh¸c cã liªn quan ®Õn viÖc
thùc hiÖn thùc hiÖn hîp ®ång B¶o hiÓm theo yªu cÇu cña
bªn mua B¶o hiÓm .
2.2. Kh¸ch hµng.
Theo gãc ®é Marketing , thÞ trêng bao gåm toµn bé
kh¸ch hµng hiÖn t¹i vµ kh¸ch hµng tiÒm n¨ng .Qua kh¸i
niÖm nµy ta thÊy kh¸ch hµng lµ yÕu tè quan träng nhÊt
kh«ng thÓ thiÕu ®îc ,nã cã vai trß quyÕt ®Þnh cho sù tån
t¹i vµ ph¸t triÓn cña thÞ trêng .NÕu kh«ng cã kh¸ch hµng
còng ®ång nghÜa víi viÖc kh«ng cã thÞ trêng.
Kh¸ch hµng hiÖn t¹i lµ kh¸ch hµng ®ang tham gia vµo
qu¸ tr×nh mua vµ sö dông s¶n phÈm ®ã .
Kh¸ch hµng tiÒm n¨ng lµ kh¸ch hµng cã thÓ tham gia
vµo qu¸ tr×nh mua vµ sö dông s¶n phÈm dã trong t¬ng lai ,
kh¸ch hµng tiÒm n¨ng ph¶I tho¶ m·n c¸c ®IÒu kiÖn sau :
+ Cã nhu cÇu vÒ s¶n phÈm
+ Cã kh¶ n¨ng tµI chÝnh
+ Lµ ®èi tîng tho¶ m·n c¸c ®IÒu kiÖn
cña s¶n phÈm
+ Ngêi b¸n cã thÓ tiÕp xóc trùc tiÕp
hoÆc gi¸n tiÕp víi hä
Kh¸ch hµng cña thÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä lµ nh÷ng
c¸ nh©n , c¸c tæ chøc , c¸c hé gia ®×nh ,kh«ng ph©n chia
giÇu nghÌo, giai cÊp . MiÔn lµ ®èi tîng ®ã cã nhu cÇu vµ
quan t©m ®Õn s¶n phÈm th× nhµ B¶o hiÓm s½n sµng
cung cÊp c¸c s¶n phÈm cña m×nh.
3.C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi thÞ trêng B¶o hiÓm
nh©n thä .
VÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn ,ngêi ta coi thÞ trîng B¶o
hiÓm nh©n thä lµ mét tæng thÓ. Nªn c¸c nh©n tè ¶nh hëng nªn thÞ trêng nµy rÊt phong phó vµ ®a d¹ng . §Ó ®¹t
®îc hiÖu qu¶ cao trong viÖc nghiªn cøu thÞ trêng B¶o hiÓm
nh©n thä , cÇn ph¶i ph©n lo¹i c¸c nh©n tè trªn c¸c gãc ®é
thÝch hîp
*Trªn gãc ®é sù t¸c ®éng cña c¸c lÜnh vùc vµ thÞ trêng cã thÓ ph©n thµnh c¸c nh©n tè kinh tÕ ,chÝnh trÞ –x·
hé , t©m sinh lý..........
+ C¸c nh©n tè kinh tÕ : §©y lµ mét trong nh÷ng nh©n
tè quan träng nhÊt ®èi víi thÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä .
Bëi v× nÕu mét níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn , thu nhËp
cña ngêi d©n ®îc n©ng cao, nóc ®ã ngêi ta míi nghÜ ®Õn
c¸c h×nh thøc tiÕt kiÖm vµ c¸c h×nh thøc kh¸c ®Ó ®¶m
b¶o cuéc sèng vµ ®©y lµ ®iÒu kiÖn ®Ó hä t×m ®Õn c¸c
s¶n phÈm B¶o hiÓm nh©n thä víi môc ®Ých gãp phÇn lµm
æn ®Þnh cuéc sèng, gi¶m bít khã kh¨n vÒ tµi chÝnh khi
gÆp c¸c rñi ro , ®¶m b¶o cho con c¸i cã thÎ ®i häc , cã
nguån thu nhËp khi vÒ giµ.
Vµ thùc tÕ còng cho thÊy hÇu hÕt c¸c níc cã nÒn kinh
tÕ ph¸t triÓn lµ nh÷ng níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cô thÓ
lµ 5 thÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä lín nhÊt thÕ giíi hiÖn nay
lµ : Mü , NhËt , §øc , Anh vµ Ph¸p .
+ C¸c nh©n tè chÝnh trÞ – x· héi : C¸c nh©n tè nµy
¶nh hëng tíi thÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä th«ng qua c¸c
chñ tr¬ng chÝnh s¸ch cña nhµ níc vÒ chÝnh tri , tr×nh ®«n
v¨n ho¸ cña nh©n d©n vµ c¶ thãi quen cña ngêi d©n .
C¸c chñ tr¬ng chÝnh s¸ch cña Nhµ níc cã thÓ lµ chÝnh
s¸ch ®èi néi ,®èi ngo¹i , chÝnh s¸ch më cöa kinh tÕ ,
chÝnh s¸ch héi nhËp ........c¸c chÝnh s¸ch nµy cã ¶nh hëng
to lín tíi sù ph¸t triÓn hay thu hÑp cña thÞ trêng B¶o hiÓm
nh©n thä cña níc ®ã .
Tr×nh ®é v¨n ho¸ cña ngêi d©n còng ¶nh hëng tíi nhËn
thøc cña ngêi d©n vÒ c¸c s¶n phÈm B¶o hiÓm nh©n thä
còng nh vai trß cña B¶o hiÓm nh©n thä ®èi víi c¸c c¸ nh©n
, c¸c gia ®×nh vµ toµn x· héi .
+ C¸c nh©n tè t©m sinh lý : §©y còng lµ yÕu tè quan
träng bëi v× nÕu c¸c doanh nghiÖp B¶o hiÓm nh©n thä
còng nh c¸c lo¹i h×nh B¶o hiÓm nh©n thä , t¹o ra ®îc liÒm
tin , t¹o ra ®îc c¶m gi¸c an toµn cho ngêi tham gia B¶o
hiÓm th× sÏ dÉn tíi c¸c quyÕt ®Þnh mua cña kh¸ch hµng.
*Ngoµi ra cßn cã sù t¸c ®éng cña c¸c cÊp qu¶n lý
®Õn thÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä nh c¸c nh©n tè qu¶n lý
vÜ m«,c¸c nh©n tè qu¶n lý vi m«.
+ C¸c nh©n tè qu¶n lý vÜ m« : Nh c¸c chiÕn lîc vµ kÕ
ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ , c¸c chÝnh s¸ch vÒ ph¸p luËt ,
c¸c chÝnh s¸ch thuÕ, l·i suÊt tÝn dông ... C¸c nh©n tè nµy
t¹o nªn m«i trêng kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp . Vµ c¸c
doanh nghiÖp B¶o hiÓm nh©n thä còng nh c¸c doanh
nghiÖp kh¸c muèn lµm ¨n cã hiÖu qu¶ , con ®êng quan
träng nhÊt lµ ph¶i vËn dông mét c¸ch thÝch hîp c¸c nh©n tè
nµy .
+ C¸c nh©n tè vi m« lµ c¸c c«ng cô ®Ó qu¶n lý c¸c
doanh nghiÖp nh»m t¹o ra c¸c s¶n phÈm B¶o hiÓm nh©n
thä víi chÊt lîng cao vµ gi¸ c¶ phï hîp , ®¸p øng nhu cÇu cña
kh¸ch hµng mét c¸ch tèt nhÊt dÉn tíi më réng thÞ truêng
cña doanh nghiÖp B¶o hiÓm nh©n thä .
III.ThÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä ë ViÖt Nam – C¬ héi
vµ th¸ch thøc.
1.Mét vµi nÐt vÒ thÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä ë
ViÖt Nam .
Nãi ®Õn ViÖt Nam th× kh«ng ai kh«ng nh¾c ®Õn
d©n sè ViÖt Nam , tuy lµ mét níc nhá bÐ nhng l¹i cã d©n sè
rÊt ®«ng (cô thÓ lµ theo sè liÖu thèng kª 0 giê
ngµy25/10/2002 d©n sè ViÖt Nam lµ 80 triÖu) vµ hiªn nay
®ang ®øng thø 2 Ch©u ¸ vµ ®øng thø 12 trªn thÕ giíi .
Qua ®ã ta thÊy thÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä ViÖt Nam lµ
mét thÞ trêng cã tiÒm n¨ng n¨ng lín . Vµ hiÖn nay ®ang ®îc c¸c c«ng ty B¶o hiÓm níc ngoµi chó ý ®Õn .
Tuy vËy thÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä ë ViÖt Nam
cho ®Õn nay míi chØ trong giai ®o¹n ®Çu , manh món, vµ
cßn non trÎ.Th¸ng 8/1996 hîp ®ång B¶o hiÓm nh©n thä
®Çu tiªn ®îc ph¸t hµnh , ®¸nh dÊu sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn
cña thÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä ViÖt Nam .
N¨m 1999 , lÇn ®Çu tiªn chóng ta më cöa thÞ trêng
B¶o hiÓm vµ tríc hÕt lµ thÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä , vµ
®ã còng lµ bíc ngoÆt quan träng ®èi víi thÞ trêng B¶o
hiÓm nh©n thä ViÖt Nam . Tõ khi më cöa,thÞ trßng B¶o
hiÓm nh©n thä cho ®Õn nay ,thÞ trßng ®· cã 5 doanh
nghiÖp kinh doanh lÜnh vùc nµy ®ã lµ:B¶o viÖt,B¶o MinhCMG, Manulife,Prudential vµ AIA.
B¶o hiÓm nh©n thä ViÖt Nam mãi chØ ho¹t ®éng
®îc 5 n¨m nhng còng ®· cã thµnh tùu rÊt to lín .
+ HiÖn nay B¶o hiÓm nh©n thä ®· cã
mÆt trªn 61 tØnh thµnh
+ ThÞ trêng ®¹t tèc ®é t¨ng trëng siªu
m·
+ C¸c s¶n phÈm ngµy c¶ng ®a d¹ng vµ
phong phó , ngµy cµng ®îc hoµn thiÖn ,®¸p øng ngµy mét
tèt h¬n nh÷ng nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng.
+ ChÊt lîng phôc vô ngµy cµng ®îc n©ng
cao .
+ ThÞ trêng ngµy cµng s«i ®éng
MÆc dï ®· cã nh÷ng thµnh tùu nh vËy nhng nã vÉn cßn
rÊt nhiÒu vÊn ®Ò cÇn xÏm xÐt. Vµ ®Ó nghiªn cøu kü h¬n
thÞ trêng B¶o hiÓm nh©n thä ViÖt Nam ta ®i t×m hiÓu c¸c
phÇn sau ®©y.
2.Sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng B¶o hiÓm nh©n
thä ViÖt Nam .
Th¸ng8/1996®¸nh dÊu sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña thÞ
trêng B¶o hiÓm nh©n thä ViÖt Nam ,vµ th¸ng 6/2002 võ
qua lµ sinh nhËt lÇn thø 6 cña thÞ trêng .Nh×n mét c¸ch
tæng thÓ qua nh÷ng n¨m ho¹t ®éng cña thÞ trêng B¶o
hiÓm nh©n thä ViÖt Nam cã nh÷ng nÐt næi bËt sau ®©y
2.1.ThÞ trêng s«i ®éng , c¹nh tranh ngµy cµng
gay g¾t vµ toµn diÖn.
Tõ th¸ng 8/1996 ®Õn gi÷a n¨m 1999 chØ cã B¶o
ViÖt “Mét m×nh mét chî “ ,®Õn nay thÞ trêng ®· cã 5
doanh
nghiÖp
:
B¶o
viÖt,B¶o
MinhCMG,
Manulife,Prudential vµ AIA. Tõ khi cã sù gãp mÆt thªm cña
4 doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi – nh÷ng tªn tæi
lín,®· cã kinh nghiÖm ho¹t ®éng ë níc ngoµi kÌm theo c¬
chÕ tµi chÝnh ,thï lao linh ho¹t , thÞ trêng s«i ®éng c¹nh
tranh ngay cµng toµn diÖn vµ ph¸t triÓn víi tèc ®é cao .
T×nh h×nh c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t ,cã thÓ
thÊy râ ë c¸c thÞ trêng lín nh Hµ Néi, Thµnh Phè HCM, H¶i
Phßng,§µ N½ng.........sù c¹nh tranh thÓ hiÖn trªn tÊt c¶ c¸c
mÆt nh thu hót kh¸ch hµng , thu hót ®¹i lý (chÝnh s¸ch thï
lao) , s¶n phÈm,dÞch vô, ®Þa bµn ho¹t ®éng ,qu¶ng c¸o ,
khuyÕn m¹i.......
NÕu nh míi ho¹t ®éng Manulife,Prudential vµ AIA
chØ tËp trung triÓn khai á hai ®ia bµn lµ Hµ Néi, Thµnh Phè
HCM vµ chñ yÕu híng vµo kh¸ch hµng cã thu nhËp trung
b×nh kh¸ trë nªn , th× ®Õn nay c¸c c«ng ty nµy ®· tÝch
cùc më réng ph¹m vi ho¹t ®éng sang c¸c ®Þa bµn cßn l¹i
vµ híng tíi c¸c kh¸ch hµng cã thu nhËp trung b×nh , ®Õn
thêi ®iÓm nµy c¸c ®Òu lÊy môc tiªu t¨ng trëng , më réng
thÞ trêng lµ môc tiªu hµng ®Çu.
XÐt vÒ mÆt tÝch cùc ,c¹nh tranh thùc sù trë thµnh
mét nh©n tè quan träng thóc ®Èy thÞ trêng ph¸t triÓn
.ChÝnh nhê sù ho¹t ®éng m¹nh mÏ cña c¸c do¹nh nghiÖp,
®· gióp d©n chóng nhËn thøc râ h¬n vÒ B¶o hiÓm nh©n
thä, gióp ®a dÞch vô B¶o hiÓm nh©n thä ®Õn tËn nhµ
kh¸ch hµng, còng nhê c¹nh tranh c¸c doanh nghiÖp ®·
n©ng cao chÊt lîng phôc vô kh¸ch hµng, chÊt lîng khai th¸c,
®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, ®ång thêi thóc ®Èy ®iÒu kho¶n,
quy tr×nh nghiÖp vô (nh in b¶n m« t¶ quyÒn lîi B¶o hiÓm,
®¸nh gi¸ rñi ro...), bæ xung c¸c dÞch vô t¨ng gi¸ trÞ( cho
vay phÝ tù ®éng, cho vay theo hîp ®ång, kh«i phôc hiÖu
lùc hîp ®ång...), hoµn thiÖn m« h×nh tæ chøc vµ ho¹t
- Xem thêm -