lêi më ®Çu
Lµ mét bé phËn cña nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng kinh doanh
b¶o hiÓm ®ang tõng bíc chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù
qu¶n lý cña Nhµ níc. Nã ®ang ®ãng vai trß tÝch cùc cho viÖc
duy tr× sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ x· héi, ®Æc
biÖt nÒn kinh tÕ thÞ trêng nh»m thùc hiÖn chøc n¨ng lµ tÊm l¸
ch¾n ®Ó kh¾c phôc hËu qu¶ tµi chÝnh do thiªn tai, tai n¹n
bÊt ngê g©y ra cho nÒn kinh tÕ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn
s¶n xuÊt kinh doanh. §ång thêi cung cÊp sù ®¶m b¶o tµi
chÝnh cho tõng ngêi d©n, tõng hé gia ®×nh vµ c¸c tæ chøc
kinh tÕ tham gia b¶o hiÓm.
Ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm lµ mét trong nh÷ng c«ng
cô tµi chÝnh h÷u hiÖu nh»m huy ®éng tiÒn tiÕt kiÖm ph©n
t¸n trong d©n c ®Ó t¹o lËp nªn nguån vèn tËp trung, ®¸p øng
nhu cÇu ®Çu t ph¸t triÓn ®Êt níc. Th«ng qua ho¹t ®«ng ®Çu
t vèn, ngµnh b¶o hiÓm (®Æc biÖt lµ BHNT) ®· gãp phÇn thóc
®Èy thÞ truêng tµi chÝnh, thÞ trêng vèn phôc vô sù nghiÖp
c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc.
T¨ng trëng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ môc tiªu l©u dµi
cña mäi doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ
trêng. Ngµy nay, khi nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn ngµy
cµng m¹nh mÏ th× sù c¹nh tranh diÔn ra còng ngµy cµng gay
g¾t h¬n. VËy hä ph¶i lµm g× ®Ó chiÕn th¾ng trong c¹nh
tranh, ®¹t ®îc tèc ®é t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn cao? Thùc tÕ,
bÝ quyÕt thµnh c«ng cña doanh nghiÖp kh«ng chØ n»m trong
chÊt lîng s¶n phÈm mµ cßn n»m trong bÝ quyÕt qu¶n lý doanh
nghiÖp cña c¸c nhµ qu¶n lý cña c¸c cÊp qu¶n trÞ kh¸c nhau.
1
Qu¶n lý lµ mét chøc n¨ng quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu
®îc ë bÊt k× mét doanh nghiÖp nµo. Qu¶n lý gióp cho bé m¸y
ho¹t ®éng nhÞp nhµng vµ cã hiÖu qu¶ h¬n. §èi víi doanh
nghiÖp b¶o hiÓm, ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp b¶o hiÓm kinh
doanh trong lÜnh vùc BHNT, do cã nh÷ng ®Æc thï riªng cña
s¶n phÈm b¶o hiÓm nªn c¸c doanh nghiÖp thêng ®Æt ®¹i lý
lµm trung t©m trong thùc hiÖn chÝnh s¸ch ph©n phèi s¶n
phÈm. V× vËy, sè lîng ®¹i lý cña mçi doanh nghiÖp lµ rÊt lín víi
m¹ng líi phñ kh¾p c¶ níc, viÖc qu¶n lý lùc lîng ®¹i lý lín lµ rÊt
khã ®èi víi doanh nghiÖp kinh doanh BHNT.
§¹i lý BHNT lµ ngêi ®¹i diÖn cho c«ng ty BHNT trong giao
dÞch víi kh¸ch hµng, lµ ngêi cã ¶nh hëng chñ yÕu tíi sè lîng hîp
®ång, tØ lÖ duy tr× hîp ®ång, doanh thu phÝ... Nãi c¸ch kh¸c,
®ã lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh tíi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh
cña c«ng ty. V× vËy n©ng cao chÊt lîng tuyÓn dông, ®µo t¹o
®¹i lý lµ kh©u rÊt quan träng trong qu¶n lý ®¹i lý BHNT. VÊn
®Ò qu¶n lý ®¹i lý BHNT lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu
trong kinh doanh BHNT, nhÊt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay - khi
thÞ trêng b¶o hiÓm ®· më cöa.
Nh×n l¹i qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ngµnh
b¶o hiÓm ViÖt Nam th× tõ n¨m 1994 trë vÒ tríc chØ cã mét
m×nh B¶o ViÖt ®éc quyÒn kinh doanh trªn thÞ trêng. Nhng sù
ra ®êi cña N§ 100/CP ngµy 18/12/1993 cña chÝnh phñ còng lµ
lóc kÕt thóc t×nh tr¹ng ®éc quyÒn cña B¶o ViÖt. KÓ tõ mèc
thêi gian ®ã, ngµy cµng nhiÒu doanh nghiÖp b¶o hiÓm ®îc
thµnh lËp. Tõ chç chØ cã mét, nay trªn thÞ trêng ®· cã 15
doanh nghiÖp b¶o hiÓm, trong ®ã cã 5 doanh nghiÖp BHNT víi
2
®Çy ®ñ c¸c h×nh thøc kinh doanh. Thùc tÕ ®· chøng minh
r»ng, cµng nhiÒu c«ng ty b¶o hiÓm ra ®êi th× t×nh h×nh
c¹nh tranh ngµy cµng kh¾c nghiÖt. Nhng ®iÒu ®¸ng nãi lµ
trong thêi gian qua ®· cã t×nh tr¹ng c¸c ®¹i lý nãi xÊu lÉn
nhau vµ nãi xÊu c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó h¹ uy tÝn, chiÕm
kh¸ch hµng. Tríc t×nh h×nh ®ã Bé tµi chÝnh ®· ra c«ng v¨n
5467/TC/TCNH yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm chó ý ®Õn
viÖc qu¶n lý m¹ng líi ®¹i lý cña m×nh.
Trong bèi c¶nh ®ã em ®· chän ®Ò tµi “Qu¶n lý m¹ng líi
BHNT t¹i ViÖt Nam”. Do cha cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi thùc
tÕ cña ngµnh b¶o hiÓm nªn bµi viÕt chØ ®i s©u khai th¸c
nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh lý luËn vµ mét phÇn rÊt nhá thùc tiÔn
cña ngµnh BHNT mµ em t×m hiÓu ®îc th«ng qua c¸c ph¬ng
tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. §Ó tõ ®ã ®a ra mét sè ®Ò xuÊt
nhá nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c qu¶n lý
m¹ng líi ®¹i lý BHNT t¹i ViÖt Nam.
Víi môc ®Ých trªn th× kÕt cÊu bµi viÕt bao gåm:
I. Lý luËn chung vÒ BHNT vµ ®¹i lý BHNT .
II. Qu¶n lý m¹ng líi ®¹i lý BHNT .
III. Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn hÖ thèng
qu¶n lý m¹ng líi ®¹i lý BHNT t¹i ViÖt Nam.
néi dung
I. Lý luËn chung vÒ BHNT vµ ®¹i lý BHNT
1. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña BHNT
Tríc khi t×m hiÓu sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña BHNT chóng
ta cÇn t×m hiÓu xem BHNT lµ g×?
3
HiÖn nay cã rÊt nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ BHNT,
®øng ë mçi gãc ®é kh¸c nhau cã mét kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ
thuËt ng÷ nµy.
Theo gi¸o tr×nh b¶o hiÓm cña trêng §HKTQD Hµ Néi,
BHNT lµ sù cam kÕt giòa ngêi b¶o hiÓm vµ ngêi tham gia b¶o
hiÓm, mµ trong ®ã ngêi b¶o hiÓm sÏ tr¶ cho ngêi tham gia
(hoÆc ngêi thô hëng quyÒn lîi b¶o hiÓm) mét sè tiÒn nhÊt
®Þnh khi cã nh÷ng sù kiÖn ®· ®Þnh tríc x¶y ra (ngêi ®îc b¶o
hiÓm bÞ chÕt hoÆc sèng ®Õn thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh), cßn ngêi tham gia ph¶i nép phÝ b¶o hiÓm ®Çy ®ñ, ®óng h¹n. Nãi
c¸ch kh¸c, BHNT lµ qu¸ tr×nh b¶o hiÓm c¸c rñi ro cã liªn quan
®Õn sinh m¹ng, cuéc sèng vµ tuæi thä cña con ngêi.
Kh¸i niÖm trªn cho thÊy trong hîp ®ång BHNT cã 4 lo¹i
ngêi g¾n víi quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña hîp ®ång: ngêi b¶o
hiÓm, nguêi tham gia BHNT, ngêi thô hëng quyÒn lîi vµ ngêi
®îc b¶o hiÓm.
Ngêi b¶o hiÓm (doanh nghiÖp b¶o hiÓm) lµ doanh nghiÖp
®îc thµnh lËp, tæ chøc vµ ho¹t ®éng theo quy ®Þnh cña luËt
doanh nghiÖp, luËt kinh doanh b¶o hiÓm vµ c¸c quy ®Þnh
kh¸c cña ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn kinh doanh b¶o hiÓm, t¸i
b¶o hiÓm.
Ngêi tham gia b¶o hiÓm lµ tæ chøc, c¸ nh©n giao kÕt hîp
®ång b¶o hiÓm víi doanh nghiÖp b¶o hiÓm vµ ®ãng phÝ b¶o
hiÓm. Bªn tham gia b¶o hiÓm cã thÓ ®ång thêi lµ ngêi ®îc
b¶o hiÓm vµ ngêi ®îc thô hëng.
4
Ngêi thô hëng lµ tæ chøc, c¸ nh©n ®îc bªn mua b¶o
hiÓm chØ ®Þnh ®Ó nhËn tiÒn b¶o hiÓm theo hîp ®ång b¶o
hiÓm con ngêi.
Ngêi ®îc b¶o hiÓm lµ tæ chøc, c¸ nh©n cã tµi s¶n, tr¸ch
nhiÖm d©n sù , tÝnh m¹ng ®îc b¶o hiÓm theo hîp ®ång b¶o
hiÓm. Ngêi ®îc b¶o hiÓm cã thÓ ®ång thêi lµ ngêi thô hëng.
Ngêi thô hëng lµ tæ chøc, c¸ nh©n ®îc bªn mua b¶o
hiÓm chØ ®Þnh ®Ó nhËn tiÒn b¶o hiÓm theo hîp ®ång b¶o
hiÓm con ngêi.
1.1 Trªn thÕ giíi
Trong cuéc sèng còng nh trong s¶n xuÊt kinh doanh dï con
ngêi cã ý thøc ®Ò phßng th× nhiÒu rñi ro bÊt ngê ngoµi ý
muèn vÉn cã thÓ x¶y ra. §ã cã thÓ lµ do t¸c ®éng cña thiªn
nhiªn, do t¸c ®éng cña x· héi hoÆc do t¸c ®éng cña khoa häc
kü thuËt g©y nªn. §Ó chèng l¹i nh÷ng t¸c ®éng xÊu ®ã trong
lÞch sö loµi ngêi ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p nh : tù dù tr÷ ®Ó ®Ò
phßng khi cã khã kh¨n, ®i vay hoÆc t¬ng trî lÉn nhau...
Nhng x· héi cµng ph¸t triÓn, nhÊt lµ tõ khi cuéc c¸ch
m¹ng c«ng nghiÖp x¶y ra, c¸c biÖn ph¸p b¶o hiÓm nµy kh«ng
cßn phï hîp n÷a vµ yªu cÇu ph¶i cã nh÷ng h×nh thøc míi ®Ó
®¸p øng. ViÖc b¶o vÖ nµy ph¶i cã tæ chøc, kh«ng thÓ lµ sù
gióp ®ì tù nguyÖn vµ tù ph¸t cña c¸ nh©n hay céng ®ång nhá
hÑp. §Æc biÖt con ngêi lu«n ®îc coi lµ lùc lîng s¶n xuÊt chñ
yÕu, lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Tríc
yªu cÇu ®ã BHNT ra ®êi vµ ph¸t triÓn ngµy cµng m¹nh.
Hîp ®ång BHNT ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ra ®êi tõ n¨m
1583, do c«ng nh©n ngêi Anh lµ William Gybbon tham gia. PhÝ
5
b¶o hiÓm «ng ph¶i ®ãng lóc ®ã lµ 32 b¶ng Anh, khi «ng chÕt
trong n¨m ®ã, ngêi thõa kÕ cña «ng ®îc hëng 400 b¶ng Anh.
N¨m 1759, c«ng ty BHNT ®Çu tiªn ra ®êi ë Philadenphia
(Mü). C«ng ty nµy ®Õn nay vÉn cßn ho¹t ®éng, nhng lóc ®Çu
nã chØ b¶o hiÓm cho c¸c con chiªn ë nhµ thê cña m×nh.
N¨m 1762, c«ng ty BHNT Equitable ë Anh ®îc thµnh lËp
vµ b¸n BHNT cho mäi ngêi d©n trong x· héi. §©y lµ mèc ®¸nh
dÊu cña mét ngµnh kinh doanh trong b¶o hiÓm.
N¨m 1787, c«ng ty BHNT ®Çu tiªn ë Ph¸p ra ®êi nhng
®Õn n¨m 1792 th× bÞ ph¸ s¶n. Vµo th¸ng 12/1829, c«ng ty
BHNT kh¸c ®îc thµnh lËp.
ë §øc n¨m 1828, c«ng ty BHNT ®Çu tiªn ®îc ra ®êi vµ
ph¸t triÓn thµnh b¶o hiÓm tån tÝch (tÝch luü).
C«ng ty BHNT Prudential cña Anh ®îc thµnh lËp n¨m 1853
lµ c«ng ty ®Çu tiªn trong c«ng nghiÖp b¶o hiÓm.
ë ch©u ¸, c¸c c«ng ty BHNT ra ®êi ®Çu tiªn t¹i NhËt
B¶n. N¨m 1868 c«ng ty Meijei cña NhËt ra ®êi vµ ho¹t ®éng
díi h×nh thøc kinh doanh. §Õn n¨m 1888 vµ 1889, hai c«ng ty
kh¸c lµ Kyoei vµ Nippon ra ®êi vµ ph¸t triÓn cho ®Õn nay nhng nã ®· tr¶i qua rÊt nhiÒu lÇn s¸t nhËp vµo c¸c tËp ®oµn
kinh tÕ kh¸c nhau ë NhËt.
Trªn thÕ giíi, BHNT lµ lo¹i h×nh b¶o hiÓm ph¸t triÓn
nhÊt, n¨m 1958 doanh thu phÝ BHNT míi chØ ®¹t 630,5 tû
USD, n¨m 1989 ®· lªn tíi 1210,2 tû USD vµ n¨m 1993 con sè
nµy lµ 1647 tû USD chiÕm gÇn 48% tæng phÝ b¶o hiÓm.
Trªn ®©y lµ mét sè mèc quan träng thÓ hiÖn sù ra ®êi
vµ ph¸t triÓn cña BHNT trªn thÕ giíi. Nh vËy, trªn thÕ giíi
6
BHNT ra ®êi tõ rÊt l©u, nã ®· vµ ®ang trë thµnh ngµnh dÞch
vô kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong cuéc sèng cña ngêi d©n.
1.2 ë ViÖt Nam
So víi c¸c níc trªn thÕ giíi th× BHNT ë ViÖt Nam ra ®êi
kh¸ muén.
Tríc n¨m 1954, ë miÒn B¾c, nh÷ng ngêi lµm viÖc cho
Ph¸p ®· ®îc b¶o hiÓm vµ mét sè gia ®×nh ®îc hëng quyÒn lîi
cña c¸c hîp ®ång BHNT nµy. C¸c hîp ®ång BHNT nµy ®Òu do
c¸c c«ng ty BHNT cña Ph¸p trùc tiÕp thùc hiÖn.
Trong nh÷ng n¨m 1970-1971, t¹i miÒn Nam, c«ng ty Hng
ViÖt ®· triÓn khai mét sè lo¹i h×nh b¶o hiÓm. Nhng c«ng ty
nµy chØ ho¹t ®éng trong mét thêi gian ng¾n nªn hÇu hÕt ngêi
d©n cha biÕt nhiÒu vÒ lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy.
Ngµy 20/03/1996, Bé tµi chÝnh kÝ quyÕt ®Þnh cho phÐp
B¶o ViÖt triÓn khai lo¹i h×nh BHNT ®Çu tiªn lµ BHNT cã thêi
h¹n 5, 10 n¨m vµ b¶o hiÓm trÎ em.
Ngµy 22/06/1996, Bé tµi chÝnh kÝ quyÕt ®Þnh sè
568/Q§/TCCB cho phÐp thµnh lËp c«ng ty BHNT trùc thuéc B¶o
ViÖt. §©y cã thÓ coi lµ mét sù kiÖn ®¸nh dÊu bíc ngoÆt trong
sù ph¸t triÓn cña ngµnh b¶o hiÓm ViÖt Nam.
§Õn nay, hµng lo¹t c«ng ty BHNT ®· lÇn lît ra ®êi vµ ho¹t
®éng trªn thÞ trêng b¶o hiÓm ViÖt Nam. C«ng ty b¶o hiÓm
TNHH Chinfon - Manulife (06/1999), c«ng ty TNHH b¶o hiÓm
Prudential ViÖt Nam (10/1999), c«ng ty liªn doanh TNHH b¶o
hiÓm B¶o Minh - CMG (1999), c«ng ty TNHH b¶o hiÓm quèc tÕ
Mü AIA (08/2000).
B¶ng 1. C¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm ViÖt Nam
7
Doanh
nghiÖp
1.Tæng
c«ng ty
b¶o hiÓm
ViÖt Nam
2. C«ng ty
liªn doanh
TNHH B¶o
Minh-CMG
3. C«ng ty
TNHH b¶o
hiÓm
Menulife
4. C«ng ty
TNHH b¶o
hiÓm
Prudential
ViÖt Nam
5. C«ng ty
TNHH b¶o
hiÓm quèc
tÕ Mü
(AIA)
N¨m
b¾t
®Çu
triÓn
khai
XuÊt
xø
Vèn
®iÒu
Lo¹i
Vèn
lÖ dù
h×nh
Vèn hiÖn
(®iÒu lÖ)
kiÕn
doanh
nay
ban ®Çu
sÏ
nghiÖp
t¨ng
(**)
Nhµ níc 779 tû ®. 897 tû ®.
(N¨m199 (Vèn chñ
6)
së h÷u
n¨m
2000)
1999
ViÖt
Liªn
2 triÖu
6 triÖu
10
(*)
Nam + doanh
USD
USD
triÖu
óc
USD
1996
1999
ViÖt
Nam
Canad 100%
a
vèn níc
ngoµi
5 triÖu
USD
8,5 triÖu 10
USD (*) triÖu
USD
1999
Anh
100%
vèn níc
ngoµi
14 triÖu
USD
40 triÖu
USD
(tõ
6/2001)
2000
Mü
100%
vèn níc
ngoµi
5 triÖu
USD
5 triÖu
USD (*)
10
triÖu
USD
Ghi chó: (*) theo Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam ngµy
09/04/2001; (**) t¨ng theo luËt ®Þnh.
§iÒu nµy cã nghÜa lµ thÞ trêng BHNT ViÖt Nam hiÖn
®ang trë nªn s«i ®éng h¬n bao giê hÕt. Sè lîng c¸c c«ng ty
b¶o hiÓm nhiÒu lªn, sè lîng c¸c s¶n phÈm còng phong phó, ®a
d¹ng. Thùc tÕ nµy ®· dÉn ®Õn c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c
8
c«ng ty b¶o hiÓm vÒ mäi mÆt ®Æc biÖt lµ vÊn ®Ò më réng
m¹ng líi ®¹i lý BHNT.
2. Sù cÇn thiÕt vµ t¸c dông cña BHNT
2.1 Sù cÇn thiÕt
Kinh tÕ ph¸t triÓn lµm cho ®êi sèng nh©n d©n kh«ng
ngõng t¨ng lªn vµ nã còng t¹o ra líp ngêi cã thu nhËp cao trong
x· héi. §©y thêng lµ nh÷ng ngêi hiÓu biÕt, cã nguån tiÕt kiÖm
dåi dµo. Hä muèn cã ®îc mét cuéc sèng æn ®Þnh vµ xung tóc,
víi sè tiÒn nhµn rçi hä tiÕn hµnh ®Çu t vµo nhiÒu lÜnh vùc
kh¸c nhau nh»m ph©n t¸n rñi ro, trong ®ã cã BHNT v× BHNT
®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu cña hä.
HiÖn nay, viÖc lo cho tuæi giµ hoÆc khi vÒ nghØ hu
®ang lµ vÊn ®Ò ®îc x· héi quan t©m, lo l¾ng vµ coi träng.
Mét sè ngêi khi hÕt tuæi lao ®éng cã thu nhËp tõ l¬ng hu, nhng thùc tÕ khã cã thÓ ®¸p øng ®ñ c¸c nhu cÇu chi tiªu trong
cuéc sèng. Ngoµi ra, phÇn lín ngêi giµ kh«ng cã l¬ng hu ph¶i
sèng nhê vµo con c¸i hay vÉn ph¶i lao ®éng vÊt v¶ ®Ó kiÕm
sèng ®ang lµ vÊn ®Ò x· héi bøc xóc. Kh«ng ai muèn sèng mét
tuæi giµ ®au yÕu bÖnh tËt, phô thuéc hay lµ g¸nh nÆng cho
con c¸i. §Æc biÖt, tuæi thä cµng cao th× nguån dù tr÷ tµi
chÝnh l¹i dÇn dÇn bÞ c¹n kiÖt. VÊn ®Ò lµ ph¶i t¹o ra c«ng cô
®Ó mäi ngêi cã thÓ ®Òu ®Æn dµnh ra nh÷ng thu nhËp vµ
tiÕt kiÖm chi tiªu hiÖn t¹i cña m×nh nh÷ng kho¶n tiÒn nhá mµ
vÉn ®ñ ®¶m b¶o cuéc sèng khi vÒ giµ. BHNT ®¸p øng ®îc
nh÷ng yªu cÇu ®ã cña hä.
Do chi phÝ ®µo t¹o, chi phÝ khëi nghiÖp ngµy cµng cao
v× vËy mµ cha mÑ thêng mua BHNT cho con c¸i m×nh, ®Ó
9
khi chóng trëng thµnh sÏ cã mét kho¶n tiÒn lËp nghiÖp hoÆc
®i du häc níc ngoµi...
Bªn c¹nh yÕu tè tiÕt kiÖm, BHNT cßn mang tÝnh rñi ro.
§èi víi mçi gia ®×nh, mçi doanh nghiÖp th× tÝnh m¹ng cña ngêi chñ lµ rÊt quan träng. Nã ¶nh hëng tíi sù tån t¹i, æn ®Þnh
vµ ph¸t triÓn cña gia ®×nh, cña doanh nghiÖp. Do ®ã, ngµy
nay nhu cÇu ®¶m b¶o cho sù æn ®Þnh cña gia ®×nh, cña
doanh nghiÖp cµng ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu vµ hîp ®ång BHNT
®· gióp hä ®¹t ®îc ®iÒu ®ã.
ChÝnh v× vËy, BHNT ra ®êi lµ cÇn thiÕt kh¸ch quan trong
cuéc sèng cña con ngêi vµ së dÜ BHNT ph¸t triÓn m¹nh mÏ nh
hiÖn nay v× nã cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi mçi c¸ nh©n, tõ ®ã
t¹o ra sù æn ®Þnh trong ®êi sèng x· héi còng nh sù ph¸t triÓn
chung cña nÒn kinh tÕ.
2.2 T¸c dông cña BHNT
Mét lµ, ®èi víi c¸ nh©n, gia ®×nh:
BHNT cã t¸c dông thÓ hiÖn sù quan t©m, lo l¾ng cña ngêi chñ gia ®×nh ®èi víi nh÷ng ngêi phô thuéc, cña cha mÑ ®èi
víi con c¸i, ®ång thêi gãp phÇn gi¶m bít khã kh¨n vÒ mÆt tµi
chÝnh cho gia ®×nh khi kh«ng may gÆp ph¶i rñi ro. H¬n n÷a
khi tham gia b¶o hiÓm còng cã nghÜa lµ tiÕt kiÖm mét c¸ch
thêng xuyªn, cã kÕ ho¹ch.
Hai lµ, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp:
BHNT ra ®êi gãp phÇn æn ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh cho
c¸c doanh nghiÖp t¹o lËp mèi quan hÖ gÇn gòi g¾n bã gi÷a
chñ vµ thî, ®Æc biÖt lµ g¾n bã vµ gi÷ ch©n ®îc nh÷ng ngêi
chñ chèt trong doanh nghiÖp.
10
Ba lµ, ®èi víi nÒn kinh tÕ:
BHNT gãp phÇn gi¶m g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch nhµ níc,
c¬ quan xÝ nghiÖp. Mçi c¸ nh©n mua BHNT lµ mét c¸ch tù b¶o
vÖ m×nh, chñ ®éng ®èi phã víi rñi ro, ®ång thêi cßn t¹o ra
mét kho¶n tiÒn tiÕt kiÖm. Sù gióp ®ì cña ng©n s¸ch hay c¸c
tæ chøc sö dông lao ®éng chØ cßn mang ý nghÜa ®éng viªn
chø kh«ng cã vai trß quyÕt ®Þnh.
BHNT gãp phÇn thu hót vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. §èi víi
c¸c níc ph¸t triÓn, quü b¶o hiÓm huy ®éng ®îc mét sè lîng
vèn khæng lå thËm chÝ lín h¬n c¶ ngµnh ng©n hµng.
ë ViÖt Nam, BHNT t¹o kªnh huy ®éng vµ cung cÊp vèn lín
cho nÒn kinh tÕ.
B¶ng 2: Quü ®Çu t c¸c c«ng ty BHNT cã thÓ cung cÊp cho nÒn
kinh tÕ
N¨m
1996 1997 1998 1999
2000
2001
Quü ®Çu
t
(tØ
0,7
15
178
582
1.654 4.000
®ång)
Ghi chó: Quü ®Çu t íc tÝnh vµo cuèi n¨m, t¬ng øng víi
quü dù phßng nghiÖp vô, kh«ng tÝnh nguån vèn ®iÒu lÖ, vèn
chñ së h÷u.
Nguån: T¹p chÝ
b¶o hiÓm sè 2/2002.
Nh vËy nguån vèn ®Çu t tõ ho¹t ®éng kinh doanh
BHNT cã thÓ cung cÊp cho nÒn kinh tÕ lµ rÊt lín, víi tèc ®é
11
t¨ng trëng nh trªn th× trong t¬ng lai con sè nµy lín h¬n rÊt
nhiÒu.
Bèn lµ, ®èi víi x· héi:
BHNT gãp phÇn t¹o nªn mét phong c¸ch, tËp qu¸n sèng
míi tham gia BHNT thÓ hiÖn mét nÕp sèng ®Ñp. §ã lµ tù biÕt
lo l¾ng cho t¬ng lai cña m×nh vµ quan t©m ®Õn t¬ng lai cña
ngêi th©n, ®ång thêi gi¸o dôc cho thÕ hÖ sau ®øc tÝnh tiÕt
kiÖm, cÇn cï, sèng cã tr¸ch nhiÖm víi ngêi kh¸c.
MÆt kh¸c, BHNT cßn gãp phÇn to lín vµo viÖc gi¶i quyÕt
viÖc lµm cho x· héi, BHNT lµ ngµnh thu hót nhiÒu lao ®éng
h¬n c¶ v× nã cÇn mét m¹ng líi nh©n viªn, ®¹i lý khai th¸c b¶o
hiÓm, nh©n viªn m¸y tÝnh, tµi chÝnh kÕ to¸n...TÝnh ®Õn cuèi
n¨m 2001, tæng sè ®¹i lý chuyªn nghiÖp cña toµn thÞ trêng
ViÖt Nam lªn tíi con sè 40.000 ngêi, trong t¬ng lai kh«ng xa
con sè nµy cßn lín h¬n rÊt nhiÒu ®Ó ®¸p øng môc tiªu më
réng thÞ trêng cña c¸c doanh nghiÖp BHNT.
3. §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm BHNT
BHNT lµ mét lo¹i h×nh b¶o hiÓm nãi chung do ®ã nã
mang ®Çy ®ñ c¸c ®Æc ®iÓm cña bÊt kú lo¹i s¶n phÈm b¶o
hiÓm nµo.
Lµ s¶n phÈm kh«ng ®Þnh h×nh: T¹i thêi ®iÓm b¸n
s¶n phÈm mµ c¸c nhµ b¶o hiÓm cung cÊp trªn thÞ trêng chØ lµ
lêi høa, lêi cam kÕt tr¶ tiÒn b¶o hiÓm hay båi thêng cña c¸c
nhµ b¶o hiÓm khi x¶y ra sù cè b¶o hiÓm. V× vËy, ngêi tham
gia kh«ng thÓ b»ng gi¸c quan cña m×nh c¶m nhËn ®îc lîi Ých,
t¸c dông cña s¶n phÈm.
12
Lµ s¶n phÈm cã hiÖu qu¶ “xª dÞch”: Khi mua s¶n phÈm
ngêi mua kh«ng nhËn ®îc lîi Ých tøc th× cña s¶n phÈm. Khi
mua s¶n phÈm, ngêi mua kh«ng bao giê mong muèn x¶y ra sù
kiÖn b¶o hiÓm ®Ó ®îc tr¶ tiÒn hay båi thêng. MÆt kh¸c, tõ
lóc mua s¶n phÈm ®Õn lóc biÕt gi¸ trÞ sö dông cña nã lµ mét
thêi gian dµi.
Lµ s¶n phÈm cña “chu tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®¶o
ngîc”: Theo nghÜa lµ gi¸ c¶ cña s¶n phÈm ®îc x¸c ®Þnh
kh«ng dùa trªn nh÷ng chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh mµ ®îc x©y
dùng dùa trªn gi¸ trÞ vÒ tÇn suÊt x¶y ra rñi ro, gi¶ ®Þnh vÒ
møc ®é thiÖt h¹i, gi¶ ®Þnh vÒ chi phÝ qu¶n lý...§ång thêi
doanh nghiÖp kh«ng ph¶i bá vèn tríc mµ nhËn phÝ b¶o hiÓm
cña ngêi tham gia ®ãng gãp vµ thùc hiÖn nhiÖm vô sau.
Lµ s¶n phÈm kh«ng ®îc b¶o hé b¶n quyÒn: Theo
nghÜa lµ c¸c c«ng ty kh¸c cã thÓ ®a ra c¸c s¶n phÈm t¬ng tù
nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
Bªn c¹nh nh÷ng ®Æc ®iÓm cña mét s¶n phÈm b¶o hiÓm
nãi chung, lo¹i h×nh BHNT cßn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau:
BHNT võa mang tÝnh tiÕt kiÖm võa mang tÝnh rñi ro:
TÝnh tiÕt kiÖm thÓ hiÖn ë chç phÝ b¶o hiÓm thu ®Þnh k× vµ
thu lµm nhiÒu lÇn trong suèt qu¸ tr×nh tham gia thÕ nhng
trong thêi h¹n tham gia (®èi víi nh÷ng s¶n phÈm hçn hîp hay
s¶n phÈm sinh kú...) hÕt h¹n hîp ®ång ngêi ®îc b¶o hiÓm cßn
sèng nhµ b¶o hiÓm vÉn chi tr¶ ®Çy ®ñ sè tiÒn b¶o hiÓm, sè
tiÒn nµy thùc chÊt lµ sè phÝ b¶o hiÓm ®îc tån tÝch l¹i. TÝnh
rñi ro thÓ hiÖn ë chç mÆc dï bªn tham gia b¶o hiÓm míi ®ãng
®îc mét sè tiÒn rÊt nhá th«ng qua phÝ b¶o hiÓm nhng nÕu rñi
13
ro x¶y ra nhµ b¶o hiÓm vÉn chi tr¶ ®Çy ®ñ sè tiÒn b¶o hiÓm
trong khi ®ã sè tiÒn tiÕt kiÖm tõ phÝ cßn rÊt nhá so víi sè tiÒn
mµ bªn tham gia nhËn ®îc.
Hîp ®ång BHNT rÊt ®a d¹ng vµ phong phó: §Æc ®iÓm
nµy xuÊt ph¸t tõ mét sè vÊn ®Ò sau: §é tuæi cña ngêi tham
gia rÊt kh¸c nhau, thêi gian tham gia kh¸c nhau, ®é tuæi cña
ngêi ®îc hëng b¶o hiÓm kh¸c nhau, sè tiÒn b¶o hiÓm nhiÒu
hay Ýt còng rÊt kh¸c nhau, ph¬ng thøc nép phÝ kh¸c nhau.
MÆt kh¸c, thêi h¹n cã hiÖu lùc cña hîp ®ång dµi v× vËy viÖc
qu¶n lý hîp ®ång BHNT lµ rÊt phøc t¹p.
Hîp ®ång BHNT lµ hîp ®ång ®a môc ®Ých: Bëi v× nã
®¸p øng ®ù¬c nhiÒu nhu cÇu kh¸c nhau cña kh¸ch hµng
tham gia b¶o hiÓm. Nh÷ng môc ®Ých mµ kh¸ch hµng thêng híng tíi lµ: tiÕt kiÖm ®Ó t¹o lËp quü gi¸o dôc con c¸i, khëi
nghiÖp kinh doanh, mua s¾m tµi s¶n vµ gi÷ g×n tµi s¶n cho
thÕ hÖ sau, dïng hîp ®ång ®Ó vay...
PhÝ b¶o hiÓm ®îc x¸c ®Þnh rÊt phøc t¹p: Bëi v× hîp
®ång b¶o hiÓm cã thêi h¹n dµi do ®ã t×nh h×nh kinh tÕ - x·
héi cña ®Êt níc nãi chung lu«n lu«n cã sù biÕn ®éng cho nªn
khi x¸c ®Þnh phÝ BHNT thêng ph¶i dùa vµo mét sè gi¶ ®Þnh
nµo ®ã.
BHNT ra ®êi trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi
nhÊt ®Þnh: Kh«ng ph¶i bÊt cø quèc gia nµo còng cã thÓ triÓn
khai ®îc lo¹i h×nh BHNT. BHNT phô thuéc vµo b×nh qu©n
GDP/ngêi, møc thu nhËp cña d©n c, tØ lÖ l¹m ph¸t, ®iÒu kiÖn
d©n sè, tuæi thä b×nh qu©n cña ngêi d©n...
14
4. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña ®¹i lý BHNT
4.1 Kh¸i niÖm ®¹i lý BHNT
Trong thuËt ng÷ ph¸p lý, ®¹i lý lµ mét ngêi lµm viÖc cho
mét ngêi nµo ®ã. Trong thuËt ng÷ b¶o hiÓm, ®¹i lý lµ mét c¸
nh©n hay mét tæ chøc ®¹i diÖn cho mét doanh nghiÖp b¶o
hiÓm (C«ng ty b¶o hiÓm) ho¹t ®éng v× quyÒn lîi cña c«ng ty
b¶o hiÓm, thay mÆt cho c«ng ty b¶o hiÓm ®Ó b¸n c¸c “s¶n
phÈm” vµ dÞch vô cña c«ng ty cho kh¸ch hµng.
§¹i lý BHNT còng lµ ngêi ®îc uû quyÒn hµnh ®éng thay
cho c«ng ty BHNT trªn c¬ së hîp ®ång ®¹i lý.
4.2 Ph©n lo¹i ®¹i lý BHNT
Theo ph¹m vi quyÒn h¹n
§¹i lý toµn quyÒn: lµ ®¹i lý cã quyÒn tham gia vÒ
chÝnh s¸ch s¶n phÈm cña c«ng ty vµ cã t¸c ®éng ¶nh hëng tíi
gi¸ b¸n cña s¶n phÈm.
§¹i lý uû quyÒn: lµ ®¹i lý ho¹t ®éng díi sù uû quyÒn
cña c«ng ty.
Tæng ®¹i lý: lµ ®¹i lý trong ®ã n¾m quyÒn ®iÒu
hµnh mét sè lîng ®¹i lý trong tay.
§¹i lý chuyªn nghiÖp: lµ nh÷ng ngêi chÞu sù qu¶n lý
trùc tiÕp cña c«ng ty. Hä lµ nh©n viªn cña mét phßng khai
th¸c BHNT cã ®Þa ®iÓm cè ®Þnh vµ chÞu sù qu¶n ký trùc
tiÕp cña tæ trëng tæ ®¹i lý vµ trëng phßng khai th¸c BHNT
®ã.
§¹i lý chuyªn nghiÖp hµng ngµy gÆp nhau t¹i phßng
khai th¸c BHNT ®Ó häp, ®iÓm danh. Ngoµi ra hä ®îc hëng c¸c
15
chÕ ®é thëng còng nh ph¶i chÞu c¸c biÖn ph¸p ph¹t cña c«ng
ty ¸p dông chung cho c¸c ®¹i lý chuyªn nghiÖp.
§¹i lý b¸n chuyªn nghiÖp: lµ nh÷ng ngêi ®· nghØ hu
hoÆc nh÷ng ngêi lµm b¸n thêi gian. Hä kh«ng thuéc tæ chøc
cña mét phßng khai th¸c BHNT ë mét ®Þa ®iÓm cè ®Þnh nµo
vµ c«ng ty kh«ng cã tr¸ch nhiÖm tr¶ cho hä c¸c chi phÝ nh
thuª nhµ, ®iÖn níc, m¸y tÝnh. C¸c ®¹i lý b¸n chuyªn nghiÖp
nµy kh«ng ph¶i gÆp nhau hµng ngµy t¹i mét ®Þa ®iÓm ®Ó
häp, ®iÓm danh nh ®¹i lý chuyªn nghiÖp. C¸c cuéc häp cña hä
®îc tæ chøc t¹i v¨n phßng c«ng ty.
Céng t¸c viªn: lµ nh÷ng ngêi c«ng ty kh«ng trùc tiÕp
tæ chøc vµ qu¶n lý nh©n sù mµ c«ng viÖc nµy do céng t¸c
viªn tù tuyÓn cho m×nh c¸c ®¹i lý vµ hä göi qua c«ng ty ®Ó
c«ng ty ®µo t¹o. Céng t¸c viªn Ýt chÞu sù qu¶n lý cña c«ng ty,
chÕ ®é thëng ph¹t còng Ýt ¸p dông ®èi víi c¸c ®èi tîng nµy.
Theo quan hÖ kinh tÕ.
§¹i lý khai th¸c: lµ ®¹i lý ho¹t ®éng díi sù uû quyÒn
cña c«ng ty ®Ó b¸n nh÷ng s¶n phÈm b¶o hiÓm cña c«ng ty
cho kh¸ch hµng vµ ®îc hëng hoa hång theo doanh sè b¸n.
§¹i lý thu phÝ: lµ ®¹i lý ho¹t ®éng díi sù uû quyÒn cña
c«ng ty ®Ó chuyªn ®i thu phÝ cña c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm mµ
c¸c ®¹i lý khai th¸c ®· hoµn tÊt mäi thñ tôc ®èi víi kh¸ch
hµng cña m×nh. §¹i lý thu phÝ ®îc hëng hoa hång theo sè lîng
hîp ®ång thu phÝ.
§¹i lý ®éc quyÒn: lµ ®¹i lý duy nhÊt vÒ s¶n phÈm cña
mét h·ng trªn mét vïng l·nh thæ.
16
4.3 §Æc ®iÓm cña ®¹i lý BHNT
a. Mèi quan hÖ ®èi víi c«ng ty b¶o hiÓm nh©n thä .
Hîp ®ång ®¹i lý gi÷a c«ng ty BHNT vµ ®¹i lý x¸c ®Þnh
møc ®é kiÓm so¸t mµ c«ng ty BHNT cã thÓ thùc hiÖn ®èi v¬Ý
c¸c ®¹i lý ®ã. Nh vËy hîp ®ång ®¹i lý x¸c ®Þnh møc ®é ®éc
lËp cña ®¹i lý ®èi víi c«ng ty BHNT mµ hä lµm ®¹i lý.
Nãi chung, c«ng ty BHNT cã thÓ thùc hiÖn sù kiÓm so¸t
cña m×nh nhiÒu h¬n ®èi víi c¸c ®¹i lý lµ nh©n viªn cña c«ng
ty so víi c¸c ®¹i lý ®éc lËp. C«ng ty kh«ng thÓ vµ kh«ng cã
quyÒn ¸p ®Æt c¸c h×nh thøc qu¶n lý vµ kiÓm so¸t ®èi víi c¸c
ph¬ng thøc mµ ®¹i lý sö dông ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña
®¹i lý. §¹i lý ®éc lËp cã quyÒn tù do sö dông bÊt cø c¸c h×nh
thøc nµo mµ hä cho lµ phï hîp víi qui ®Þnh cña ph¸p luËt nh»m
®¹t ®îc môc tiªu nªu trong hîp ®ång ®¹i lý.
NÕu ®¹i lý lµ nh©n viªn cña c«ng ty th× c«ng ty víi t
c¸ch lµ ngêi chñ cã thÓ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý vµ
kiÓm so¸t c¸c ph¬ng thøc mµ ®¹i lý ¸p dông, còng nh cã
quyÒn ®a ra c¸c môc tiªu b¾t buéc ®¹i lý cña m×nh ph¶i
tu©n theo.
b. Ph¬ng thøc nhËn thï lao.
C¸c ®¹i lý lµ nh©n viªn cña c«ng ty BHNT cã thÓ nhËn
thï lao th«ng qua tiÒn l¬ng hoÆc kÕt hîp gi÷a tiÒn l¬ng víi hoa
hång phÝ. C¸c ®¹i lý ®éc lËp mµ chØ lµm ®¹i diÖn cho duy
nhÊt mét c«ng ty th× thêng nhËn thï lao díi h×nh thøc hoa
hång phÝ, ngoµi ra c¸c c«ng ty BHNT còng thêng cung cÊp cho
nh÷ng ®¹i lý nµy mét møc thu nhËp tèi thiÓu ®ñ ®Ó hä cã
kh¶ n¨ng tån t¹i trong giai ®o¹n ban ®Çu. C¸c ®¹i lý ®îc tr¶
17
c«ng b»ng hoa hång phÝ cã thÓ nhËn hai h×nh thøc hoa hång
phÝ. Thø nhÊt lµ h×nh thøc hoa hång phÝ theo tØ lÖ phÇn
tr¨m doanh thu cè ®Þnh. §©y lµ nguån thu nhËp chÝnh cña
c¸c ®¹i lý nµy.
Thø hai, ®¹i lÝ cßn cã thÓ nhËn ®îc mét kho¶n hoa
hång kh«ng cè ®Þnh ®«i khi nã ®îc coi lµ kho¶n hoa hång
theo l·i hoÆc hoa hång thëng thªm. Kho¶n hoa hång nµy phô
thuéc vµo tû lÖ tæn thÊt vµ møc t¨ng doanh thu phÝ mµ ®¹i lÝ
mang l¹i cho c«ng ty BHNT
C¸c kho¶n hoa hång kh«ng cè ®Þnh ®îc c¸c c«ng ty
BHNT sö dông ®Ó kÝch thÝch c¸c ®¹i lÝ kinh doanh ®îc nhiÒu
h¬n.
NhiÒu c«ng ty BHNT cho phÐp c¸c ®¹i lÝ cña m×nh ®îc
chØ ®Þnh vµ qu¶n lÝ c¸c ®¹i lÝ con. §¹i lÝ qu¶n lÝ nµy thêng
®îc nhËn hoa hång ®èi víi c¸c dÞch vô mµ c¸c ®¹i lÝ con cña
hä kinh doanh ®îc. Kho¶n hoa hång nµy ®îc gäi lµ hoa hång
qu¶n lÝ vµ nã thêng thÊp h¬n c¸c kho¶n hoa hång mµ c¸c ®¹i
lÝ con nhËn ®îc v× c¸c ®¹i lÝ con cã c«ng chÝnh trong viÖc
t¹o ra c¸c dÞch vô.
c. ThÈm quyÒn ®èi víi c¸c ®¬n b¶o hiÓm
NÕu mét ®¹i lÝ cã thÈm quyÒn ®èi víi c¸c ®¬n b¶o hiÓm
mµ hä b¸n cho kh¸ch hµng, c«ng ty BHNT sÏ kh«ng thÓ t¸i tôc
c¸c ®¬n b¶o hiÓm ®ã mét c¸ch trùc tiÕp hoÆc t¸i tôc th«ng
qua c¸c ®¹i lÝ kh¸c. Tøc lµ c«ng ty BHNT kh«ng cho phÐp tù ý
lÊy c¸c ®¬n b¶o hiÓm ®ã cña ®¹i lÝ hoÆc chuyÓn chóng cho
mét ®¹i lÝ kh¸c.
ThÈm quyÒn ®èi víi c¸c ®¬n b¶o hiÓm cã ý nghÜa rÊt
18
quan träng ®èi víi c¶ ®¹i lÝ vµ c«ng ty BHNT. ThÈm quyÒn
®èi víi c¸c ®¬n b¶o hiÓm cung cÊp cho c¸c ®¹i lÝ mét tµi s¶n
v« h×nh cã gi¸ trÞ thÞ trêng cao. ThÈm quyÒn ®èi víi c¸c ®¬n
b¶o hiÓm còng cho phÐp c¸c c«ng ty b¶o hiÓm qu¶n lÝ vµ
kiÓm so¸t tèt h¬n ®èi víi c¸c dÞch vô cña hä v× c¸c ®¹i lÝ
kh«ng thÓ chuyÓn c¸c dÞch vô nµy cho c¸c c«ng ty BHNT kh¸c
khi hîp ®ång ®¹i lÝ vÉn cßn hiÖu lùc vµ ngay c¶ khi ®· hÕt
hiÖu lùc (v× thêi h¹n cña c¸c ®¬n b¶o hiÓm cã thÓ vÉn cha
kÕt thóc)
II. Qu¶n lý m¹ng líi ®¹i lý BHNT
1. Sù cÇn thiÕt ph¶i qu¶n lý m¹ng líi BHNT
1.1 Tríc khi t×m hiÓu vÒ sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c qu¶n
lý, chóng ta cÇn hiÓu qu¶n lý lµ g×?
Theo gi¸o tr×nh Qu¶n lý kinh tÕ cña trêng §HKTQD: Qu¶n
lý lµ sù t¸c ®éng qua l¹i cã chñ ®Ých, cã tæ chøc cña chñ thÓ
qu¶n lý lªn ®èi tîng qu¶n lý vµ kh¸ch thÓ qu¶n lý nh»m sö
dông cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c tiÒm n¨ng, c¸c c¬ héi cña hÖ thèng
®Ó ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra trong ®iÒu kiÖn biÕn ®éng cña
m«i trêng.
Nh vËy qu¸ tr×nh qu¶n lý bao gåm c¸c yÕu tè sau:
Ph¶i cã Ýt nhÊt mét chñ thÓ qu¶n lý lµ t¸c nh©n t¹o ra
c¸c t¸c ®éng vµ Ýt nhÊt lµ mét ®èi tîng ®Ó qu¶n lý chÞu t¸c
®éng cña chñ thÓ qu¶n lý t¹o ra vµ c¸c kh¸ch thÓ cã quan hÖ
gi¸n tiÕp víi chñ thÓ qu¶n lý.
Ph¶i cã mét môc tiªu vµ mét quü ®¹o ®Æt ra cho c¶
®èi tîng vµ chñ thÓ, môc tiªu nµy lµ c¨n cø ®Ó chñ thÓ t¹o ra
c¸c t¸c ®éng.
19
Chñ thÓ ph¶i thùc hµnh viÖc t¸c ®éng.
Chñ thÓ cã thÓ lµ mét ngêi, nhiÒu ngêi, mét thiÕt bÞ,
cßn ®èi tîng cã thÓ lµ con ngêi hoÆc giíi v« sinh hoÆc giíi sinh
vËt.
Theo giai ®o¹n ë ph¹m vi kinh tÕ vi m« th× qu¶n lý bao
gåm 4 chøc n¨ng.
Chøc n¨ng lËp kÕ ho¹ch.
Chøc n¨ng tæ chøc.
Chøc n¨ng ®iÒu hµnh.
Chøc n¨ng kiÓm tra.
1.2 Sù cÇn thiÕt
Riªng ®èi víi doanh nghiÖp b¶o hiÓm, ®Æc biÖt lµ doanh
nghiÖp b¶o hiÓm kinh doanh trong lÜnh vùc BHNT, do cã
nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña s¶n phÈm BHNT nªn viÖc ph©n
phèi s¶n phÈm ®îc thùc hiÖn chñ yÕu th«ng qua m¹ng líi ®¹i
lý. §¹i lý BHNT lµ nh÷ng ngêi cã ¶nh hëng trùc tiÕp vµ chñ yÕu
®Õn sè lîng hîp ®ång, tû lÖ duy tr× hîp ®ång, doanh thu
phÝ...Nãi c¸ch kh¸c, ®ã lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶
ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. V× vËy, qu¶n lý m¹ng líi
®¹i lý BHNT lu«n lµ mét vÊn ®Ò mang tÝnh thêi sù trong kinh
doanh BHNT.
C¸c c«ng ty BHNT hiÖn ®ang ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam
chän xuÊt ph¸t ®iÓm tõ kªnh ph©n phèi qua ®¹i lý lµ phï hîp
víi thùc tiÔn kinh doanh BHNT ë ViÖt Nam còng nh c¸ch thøc
tæ chøc vµ qu¶n lý ë thêi ®iÓm hiÖn t¹i.
VÊn ®Ò ®Æt ra lµ: V× s¶n phÈm ®îc b¸n th«ng qua
m¹ng líi ®¹i lý, nªn viÖc kinh doanh BHNT phô thuéc rÊt nhiÒu
20
- Xem thêm -