PhÇn I
Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ t×nh h×nh, kÕt qu¶
ho¹t ®éng ë BHXH thÞ x· th¸i b×nh
A. §Æc ®iÓm t×nh h×nh chung:
I. §iÒu kiÖn tù nhiªn, d©n sè vµ kinh tÕ - x· héi ë thÞ x· Th¸i
b×nh - tØnh Th¸i B×nh:
1. §iÒu kiÖn tù nhiªn, d©n sè.
TØnh Th¸i B×nh n»m ë
200 vÜ B¾c vµ 106,230 kinh
§«ng, lµ mét tØnh thuéc Ch©u thæ ®ång b»ng B¾c Bé.
PhÝa §«ng gi¸p vÞnh B¾c Bé
PhÝa Nam gi¸p Nam §Þnh
PhÝa T©y gi¸p Nam §Þnh
PhÝa B¾c gi¸p Hng Yªn vµ H¶i Phßng
TØnh Th¸i B×nh ®îc thµnh lËp vµo ngµy 21/3/1890 víi
tæng diÖn tÝch lµ 1.579,9 km2 vµ sè d©n (tÝnh ®Õn n¨m
2002) lµ 1.904.000 ngêi.
Ngµy..21/3/1890. ThÞ x· Th¸i B×nh chÝnh thøc ®îc
thµnh lËp . Sau nhiÒu thay ®æi ®Õn nay ThÞ x· Th¸i B×nh
víi diÖn tÝch lµ 4618ha vµ d©n sè lµ 1.450.640 ngêi, lµ
Trung t©m kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ x· héi cña tØnh Th¸i
B×nh. ThÞ x· Th¸i b×nh cã 8 phêng (Phêng Lª Hång Phong)
Bå Xuyªn, §Ò Th¸m, Phóc Kh¸nh, TrÇn L·m, TiÒn Phong, Kú
B¸, Quang Trung) vµ 4 x· (Hoµng DiÖu, Vò Héi, Vò L¹c, Phó
Xu©n). ThÞ x· Th¸i b×nh lµ n¬i tËp trung cña c¸c c¬ quan
®Çu n·o cña tØnh, hiÖn nay ë thÞ x· cã tíi 71 c¬ quan hµnh
chÝnh sù nghiÖp vµ ThÞ x· Th¸i B×nh còng lµ n¬i cã sè ®èi
tîng chÝnh s¸ch tËp trung ®«ng nhÊt. Cô thÓ, ThÞ x· Th¸i
b×nh cã 13.026 ngêi lµ ®èi tîng hëng chÕ ®é BHXH (chiÕm
gÇn 10% d©n sè), 56 vÞ l·o thµnh c¸ch m¹ng, 41 bµ mÑ
ViÖt Nam anh hïng vµ 220 c¸n bé trung - cao cÊp.
2. §Æc ®iÓm kinh tÕ - x· héi:
Th¸i B×nh lµ mét tØnh n«ng nghiÖp nhng thÞ x· l¹i lµ
n¬i tËp trung ph¸t triÓn cña khu c«ng nghiÖp lín nhá trong
toµn TØnh nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®ùoc sù l·nh ®¹o chØ
®¹o cña §¶ng uû UBND TØnh, UBND thÞ, ThÞ x· Th¸i B×nh
d· cã nh÷ng bíc tiÕn triÓn râ rÖt, víi tû lÖ t¨ng trëng kinh tÕ
lµ 108% n¨m, ThÞ x· Th¸i B×nh ®ang ngµy cµng phÊn ®Êu
trë thµnh thµnh phè cÊp 3 trong n¨m 2004. ThÞ x· Th¸i
B×nh lµ n¬i tËp trung cña 71 c¬ quan ®Çu n·o cña TØnh,
mét trêng §H, mét trêng cao ®¼ng, ba trêng PTTH, n¨m trêng PTCS, n¨m trêng TiÓu häc, rÊt nhiÒu nhµ m¸y, xÝ
nghiÖp, c¬ së s¶n xuÊt víi sè lîng lao ®éng ngµy cµng ®«ng
víi chuyªn m«n vµ tay nghÒ ®ßi hái tÝnh kü thuËt cao v×
vËy mµ cÇn ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch , chÕ ®é ®·i ngé phï
hîp v× quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng.ChÝnh yÕu tè nµy ®· t¸c
®éng rÊt lín ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò mµ chóng ta sÏ ®Ò cËp
sau ®©y.
II. §Æc ®iÓm t×nh h×nh cña BHXH ThÞ x· Th¸i B×nh:
1. Sù ra ®êi vµ h×nh thµnh cña BHXH ThÞ x· Th¸i
B×nh.
ThÞ x· Th¸i B×nh lµ Trung t©m v¨n ho¸, kinh tÕ, chÝnh
trÞ, x· héi cña tØnh Th¸i B×nh lµ n¬i tËp trung cña c¸c c¬
2
quan hµnh chÝnh sù nghiÖp vµ còng lµ n¬i sè ®èi tîng hëng
chÝnh s¸ch lín nhÊt trong toµn tØnh.
Nh»m gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng cho ngêi lao ®éng,
æn ®Þnh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi thóc ®Èy sù
nghiÖp x©y dùng, ngµy 12-7-1995 Gi¸m ®èc BHXH tØnh
Th¸i b×nh ra QuyÕt ®Þnh sè 01 thµnh lËp BHXH ThÞ x· Th¸i
b×nh. Ngµy míi thµnh lËp, BHXHTX ph¶i lµm viÖc trong
®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt kü thuËt thiÕu thèn: trô së lµm
viÖc ph¶i thuª mîn chËt chéi, thiÕu chç lµm viÖc, ph¬ng
tiÖn lµm viÖc cßn l¹c hËu. H¬n n÷a, ®éi ngò c¸n bé c«ng
nh©n viªn cßn míi, kinh nghiÖm cha nhiÒu, yªu cÇu cña
c«ng t¸c BHXH ngµy cµng chÆt chÏ h¬n, phøc t¹p h¬n. Nhng ngay tõ khi míi thµnh lËp BHXH TX lu«n nhËn ®îc sù
quan t©m l·nh ®¹o, chØ ®¹o cña BHXH tØnh, cña ThÞ uû,
H§ND vµ UBND ThÞ x·. Víi mong muèn n©ng cao hiÖu qu¶
lµm viÖc, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho BHXH ThÞ x· ph¸t
triÓn, th¸ng 12-1998 UBNS tØnh, H§ND, ThÞ uû, BHXH tØnh
ra quyÕt ®Þnh x©y dùng trô së lµm viÖc cho BHXH ThÞ x· t¹i
sè 74, ®êng TrÇn Hng §¹o, phêng §Ò Th¸m TXTB víi tæng
diÖn tÝch gÇn 1.000m2 . Tõ khi chuyÓn sang lµm viÖc ë trô
së míi víi c¬ së h¹ tÇng vµ trang thiÕt bÞ ®îc n©ng cÊp
hiÖu qu¶ lµm viÖc cña BHXHTX ngµy cµng n©ng cao râ rÖt.
§éi ngò c¸n bé cña c¬ quan víi sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ cao
lu«n phÊn ®Êu n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n
cña m×nh ®Èy m¹nh hoµn thiÖn h¬n n÷a kÕt qu¶ ho¹t
®éng cña ®¬n vÞ m×nh. §Õn nay BHXHTX lµ mét trong
nh÷ng phßng lµm viÖc ®¹t hiÖu qu¶ cao lu«n hoµn thµnh
môc tiªu, nhiÖm vô ®îc giao.
3
2. HÖ thèng tæ chøc bé m¸y.
Bé m¸y ho¹t ®éng cña BHXH ThÞ x· bao gåm 16 ®ång
chÝ ®îc ph©n c«ng c«ng viÖc cô thÓ sau:
- Gi¸m ®èc: lµ ngêi ®øng ®Çu, chÞu tr¸ch nhiÖm tæ
chøc thùc hiÖn nhiÖm vô vÒ BHXH.
- Phã Gi¸m ®èc: lµ ngêi gióp viÖc vµ chÞu sù ph©n
c«ng cña Gi¸m ®èc. chÞu tr¸ch nhiÖm thay Gi¸m ®èc khi
Gi¸m ®èc ®i v¾ng.
- Bé phËn thu: (6 c¸n bé ) chÞu tr¸ch nhiÖm ®èc thu
b¸m s¸t c¬ së, gi¶i ®¸p c¸c gót m¾c trong c«ng t¸c thu.
- Bé phËn chi 07 c¸n bé : tæ chøc chi tr¶ c¸c chÕ ®é
BHXH: kiÓm tra, gi¸m s¸t, thÈm ®Þnh viÖc chi tr¶ chÕ ®é.
B¸o c¸o kÕt qu¶ thu chi th¸ng.
- Bé phËn chÝnh s¸ch (3 c¸n bé) nhiÖm vô cña bé phËn
chÝnh s¸ch lµ gi¶i thÝch, híng dÉn, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò
vÒ chÝnh s¸ch BHXH.
S¬ ®å hÖ thèng tæ chøc bé m¸y
Gi¸m ®èc
Phã Gi¸m
®èc
BéChøc
phËnn¨ng - nhiÖm
Bé phËn
Bé phËn
3.
vô chñ yÕu cña ®¬n
vÞ.
thu
chi
CS
- ChØ ®¹o vµ tæ chøc thùc hiÖn viÖc thu BHXH theo
quy ®Þnh cña Bé LuËt Lao ®éng, ®iÒu lÖ BHXH vµ c¸c quy
®Þnh cña ChÝnh phñ thu cña c¸c ®¬n vÞ tham gia b¶o
4
hiÓm 23% tæng quü l¬ng. Trong ®ã NL§ ®ãng 6% tæng quü
l¬ng + PC.
Ngêi sö dông lao ®éng ®ãng 17% tæng quü l¬ng + PC.
- Tæ chøc chi tr¶ c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm: èm ®au; thai
s¶n; nghØ dìng søc vµ phôc håi søc khoÎ; chÕ ®é hu trÝ
mÊt søc lao ®éng; tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp;
tö tuÊt, ®¶m b¶o chi tr¶ ®îc ®Çy ®ñ, thuËn tiÖn vµ ®óng
thêi h¹n.
- §îc quyÒn tõ chèi viÖc chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH cho
c¸c ®èi tîng hëng BHXH khi cã kÕt luËn cña c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn vÒ hµnh vi man tr¸ lµm gi¶ hå s¬, tµi liÖu
®Ó hëng chÕ ®é BHXH, ®ång thêi ra v¨n b¶n th«ng b¸o
viÖc tõ chèi chi tr¶ ®ã cho ®¬ng sù, c¬ quan sö dông lao
®éng vµ c¬ quan ph¸p luËt.
- Båi thêng mäi kho¶n thu, chi sai c¸c quy ®Þnh cña
Nhµ níc vÒ BHXH cho c¸c ®èi tîng tham gia BHXH.
- KiÕn nghÞ víi chÝnh phñ vµ c¸c c¬ quan Nhµ níc cã
liªn quan viÖc söa ®æi, bæ sung c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é
BHXH phï hîp víi t×nh h×nh cña ®Êt níc, cña ®Þa ph¬ng
trong tõng giai ®o¹n.
- Lu gi÷ hå s¬ vµ qu¶n lý sæ BHXH.
- Tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c thèng kª, h¹ch to¸n, híng
dÉn nghiÖp vô thu, chi BHXH vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn tæ
chøc c«ng t¸c tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch c¸c chÕ ®é chÝnh
s¸ch vÒ BHXH.
5
- Gi¶i quyÕt kÞp thêi c¸c khiÕu n¹i cña ngêi tham gia
BHXH vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch BHXH.
- Qu¶n lý tæ chøc, viªn chøc, tµi chÝnh, c¬ së vËt chÊt
theo quy ®Þnh.
- Thùc hiÖn viÖc b¸o c¸o theo ®Þnh kú vÒ thu, chi vµ
c¸c ho¹t ®éng vÒ BHXH víi BHXH cÊp trªn.
4. §éi ngò c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc vµ lao
®éng .
§éi ngò c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc cña BHXH ThÞ x·
Th¸i B×nh cã
16 ®ång chÝ, nh×n chung cßn rÊt trÎ,
khoÎ, nhiÖt t×nh, cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, kh«ng
ngõng häc tËp vµ ®oµn kÕt. §Æc biÖt, mÆc dï BHXH ThÞ x·
Th¸i B×nh míi ®îc thµnh lËp thµnh mét ngµnh riªng nhng
®éi ngò c¸n bé cña BHXH
ThÞ x· ®· qua qu¸ tr×nh lµm
c«ng t¸c b¶o hiÓm.
Trong ®ã:
Nam lµ 3/16 ®ång chÝ chiÕm tû lÖ:
18,75%
N÷ lµ 13/16 ®ång chÝ chiÕm tû lÖ:
81,25%
Tuæi ®êi b×nh qu©n lµ:
37
Ngêi cao tuæi nhÊt lµ:
52 tuæi
Ngêi thÊp tuæi lµ:
30 tuæi
- VÒ tr×nh ®é häc vÊn:
Tr×nh ®é §¹i häc lµ 12/16 ®ång chÝ chiÕm tû lÖ
75%
Tr×nh ®é Trung cÊp lµ 4/16 ®ång chÝ chiÕm 25%
6
- 100% c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc cña BHXH cã tr×nh
®é ngo¹i ng÷, cã kh¶ n¨ng sö dông thµnh th¹o vi tÝnh. §Æc
biÖt, BHXH ThÞ x· cã 9 ®ång chÝ lµ §¶ng viªn trong ®ã cã 4
®ång chÝ ®· ®îc häc qua líp lý luËn chÝnh trÞ.
Bªn c¹nh ®ã, ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc, viªn chøc cña
BHXH kh«ng ngõng häc tËp ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn
m«n. Ngµy cµng ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña c«ng t¸c b¶o
hiÓm.
5. C¬ së vËt chÊt kü thuËt:
BHXH ThÞ x· Th¸i B×nh trô së t¹i sè 74, ®êng TrÇn Hng
®¹o - phêng §Ò Th¸m - ThÞ x· Th¸i B×nh. Víi diÖn tÝch ®Êt
lµ 999m2, th¸ng 12/1998 UBND tØnh BHXB tØnh, ThÞ uû,
UBND ®· ra quyÕt ®Þnh x©y dùng trô së lµm viÖc víi diÖn
tÝch sö dông lµ 300m 2. Trô së lµm viÖc cña BHXH ThÞ x· lµ
1 khu nhµ 2 tÇng víi 6 phßng:
- 1 phßng Gi¸m ®èc
- 1 phßng Phã Gi¸m ®èc
- 1 phßng L§CS
- 1 phßng thu
- 1 phßng tµi vô
- 1 phßng häp
Tõ khi chuyÓn sang lµm viÖc ë trô së míi, BHXH ThÞ x·
®· trang bÞ c¸c trang thiÕt bÞ phôc vô cho ho¹t ®éng qu¶n
lý vµ c¸c nghiÖp vô thu chi b¶o hiÓm nh: m¸y vi tÝnh, m¸y
tÝnh c¸ nh©n, ti vi, m¸y ®iÖn tho¹i, m¸y ®iÒu hoµ vµ mét
7
sè trang thiÕt bÞ kh¸c. Cµng ngµy BHXH ThÞ x· cµng ®îc
trang bÞ nh÷ng c¬ së vËt chÊt kü thuËt tiªn tiÕn ®Èy m¹nh
ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ ngµy cµng ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n.
6. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n.
* Nh÷ng thuËn lîi.
- Tõ ngµy ®îc thµnh lËp ®Õn nay, BHXH ThÞ x· lu«n
nhËn ®îc sù l·nh ®¹o, chØ ®¹o vµ quan t©m thiÕt thùc cña
BHXH tØnh, cña ThÞ uû, cña H§ND ThÞ x·, sù phèi kÕt hîp
cña c¸c ban ngµnh c¸c phêng, x· trong ThÞ x·.
- NhËn thøc vÒ c«ng t¸c BHXH ngµy cµng cã nh÷ng
chuyÓn biÕn ®¸ng kÓ. BHXH ®· thùc sù kh¼ng ®Þnh ®îc
vai trß, vÞ trÝ, tÇm quan träng cña m×nh ®èi víi x· héi nãi
chung vµ ®èi víi tõng ®èi tîng chÝnh s¸ch nãi riªng.
- C¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch, chÕ ®é cña §¶ng, Nhµ níc vÒ c«ng t¸c BHXH ngµy cµng ®îc bæ sung hoµn thiÖn
h¬n.
- §éi ngò c¸n bé, c«ng nh©n viªn cña BHXHTX lµ
nh÷ng c¸n bé trÎ, khoÎ, nhiÖt t×nh, kh«ng ngõng häc tËp vµ
®oµn kÕt cïng nhau hoµn thµnh tèt c«ng viÖc cña tËp thÓ
còng nh nhiÖm vô cña mçi thµnh viªn. H¬n n÷a, BHXH ThÞ
x· Th¸i B×nh tuy míi thµnh lËp nhng ®éi ngò c¸n bé nh×n
chung ®· qua qu¸ tr×nh lµm c«ng t¸c BHXH.
-Tõ ngµy thµnh lËp BHXHTX ®· ®îc lµm viÖc ë trô së
riªng, ®îc trang bÞ c¬ së vËt chÊt ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c
nh: m¸y tÝnh, m¸y ®iÖn tho¹i...
* Nh÷ng khã kh¨n:
8
- BHXHTX lµ mét ®¬n vÞ míi thµnh lËp, kinh nghiÖm
c«ng t¸c cña ®éi ngò c¸n bé cßn Ýt, yªu cÇu cña c«ng t¸c
BHXH ngµy cµng phøc t¹p h¬n, ®a d¹ng h¬n.
- MÆc dï ®· cã trô së riªng nhng do Th¸i B×nh lµ n¬i
tËp trung ®«ng ®èi tîng chÝnh s¸ch, khèi lîng c«ng viÖc cao
®ßi hái ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc nhiÒu v× vËy
mµ phßng lµm viÖc cßn chËt chéi, cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu
vÒ phßng lµm viÖc cho ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn. Bªn
c¹nh ®ã, c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña ®¬n vÞ cßn nghÌo
nµn: chØ cã 1 maý vi tÝnh, 3 m¸y ®iÖn tho¹i... ®iÒu nµy
còng lµm ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ.
- ChÝnh s¸ch BHXH liªn quan trùc tiÕp ®Õn quyÒn vµ
tr¸ch nhiÖm cña nhiÒu tæ chøc, c¬ quan, ®¬n vÞ vµ ngêi
lao ®éng, nh÷ng chÝnh s¸ch, chÕ ®é cßn nhiÒu vÊn ®Ò
cha ®îc thÓ chÕ ho¸, ®ång bé ho¸.
- Do qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ chÕ, mét sè doanh
nghiÖp lµm ¨n gÆp nhiÒu khã kh¨n, thua lç ph¶i gi¶i thÓ,
c«ng nh©n kh«ng cã viÖc lµm, kh«ng cã thu nhËp hoÆc thu
nhËp thÊp ¶nh hëng tíi viÖc thu BHXH.
- Mét sè tæ chøc, c¬ së §¶ng, chÝnh quyÒn, ®oµn thÓ
nhËn thøc cha ®Çy ®ñ vÒ chÝnh s¸ch BHXH, cha x¸c ®Þnh
®óng tr¸ch nhiÖm cña ®¬n vÞ trong viÖc l·nh ®¹o, chØ
®¹o thùc hiÖn chÕ ®é BHXH.
- C«ng t¸c tuyªn truyÒn c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é BHXH
tíi c¸c ®¬n vÞ vµ ngêi lao ®éng cßn cha s©u réng.
9
- Tæ chøc c«ng ®oµn cha thùc sù ph¸t huy hÕt vai trß
cña m×nh ®Ó ngêi lao ®éng cã ®iÒu kiÖn tham gia BHXH.
- Bé LuËt lao ®éng cha cã nh÷ng chÕ tµi xö ph¹t ®èi víi
c¸c ®¬n vÞ, doanh nghiÖp nÐ tr¸nh, cha tham gia BHXH.
10
b- thùc tr¹ng t×nh h×nh, kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña BHXH
txtb, tØnh Th¸i B×nh:
1. §èi tîng tham gia BHXH:
§iÒu lÖ BHXH (Ban hµnh kÌm theo N§ 12/CP ngµy
26/1/1995 cña
ChÝnh phñ quy ®Þnh, c¸c ®èi tîng
tham gia vµo BHXH gåm:
- Ngêi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ
níc.
- Ngêi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp
thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh cã sö dông
tõ 10 lao ®éng trë lªn.
- Ngêi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c tæ chøc kinh doanh
dÞch vô thuéc c¬ quan hµnh chÝnh, sù nghiÖp, c¬ quan
§¶ng, ®oµn thÓ.
- Ngêi lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc trong c¸c doanh
nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi, khu chÕ xuÊt, khu c«ng
nghiÖp, trong c¸c c¬ quan, tæ chøc níc ngoµi hoÆc tæ chøc
quèc tÕ t¹i ViÖt Nam, trõ trêng hîp §iÒu íc Quèc tÕ mµ Céng
hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia cã
quy ®Þnh kh¸c.
- Ngêi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp, c¸c
tæ chøc dÞch vô thuéc lùc lîng vò trang.
- Ngêi gi÷ chøc vô d©n cö, bÇu cö lµm viÖc trong c¸c
c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc, §¶ng, §oµn thÓ tõ Trung ¬ng ®Õn
cÊp huyÖn.
- C«ng chøc, viªn chøc Nhµ níc lµm viÖc trong c¸c c¬
quan hµnh chÝnh sù nghiÖp, ngêi lµm viÖc trong c¸c c¬
quan §¶ng, ®oµn thÓ tõ Trung ¬ng ®Õn cÊp huyÖn.
11
C¸c ®èi tîng trªn ®i häc, thùc tËp, c«ng t¸c, ®iÒu dìng
trong vµ ngoµi níc mµ vÉn hëng tiÒn l¬ng hoÆc tiÒn c«ng
th× còng thuéc ®èi tîng thùc hiÖn BHXH b¾t buéc.
C¸c ®èi tîng quy ®Þnh trªn gäi chung lµ ngêi lao
®éng.
BHXH ThÞ x· lu«n nhËn thøc ®îc r»ng: CÇn ph¶i ®Èy
m¹nh ph¸t triÓn ®èi tîng tham gia b¶o hiÓm, gãp phÇn æn
®Þnh ®¶m b¶o ®êi sèng cho ngêi lao ®éng, thóc ®Èy s¶n
xuÊt ph¸t triÓn. ChÝnh tõ nhËn thøc ®óng ®¾n trªn mµ
BHXH ThÞ x· ®· ®Èy m¹nh c¸c h×nh thøc tuyªn truyÒn
®éng viªn ®Ó ngêi lao ®éng vµ chñ sö dông lao ®éng hiÓu
vµ tham gia b¶o hiÓm. Nh÷ng viÖc lµm trªn ®· khiÕn cho sè
lîng c¸c ®¬n vÞ tham gia BHXH trªn ®Þa bµn ThÞ x· ngµy
cµng ®îc më réng.
N¨m
1995
1996
1997
1998
Sè ®¬n vÞ
8
51
54
71
Sè lao ®éng
196
2.104
2.324
2.579
N¨m
1999
2000
2001
2002
Sè ®¬n vÞ
72
72
74
78
Sè lao ®éng
2.753
2.753
2.803
2.829
NÕu 6 th¸ng cuèi n¨m 1995, BHXH ThÞ x· míi nhËn bµn
giao vµ thùc hiÖn viÖc thu BHXH ë 7 ®¬n vÞ kinh doanh mµ
1 ®¬n vÞ HCSN ng©n s¸ch Trung ¬ng víi sè lao ®éng lµ
12
196 ngêi. Sang ®Õn n¨m 1996 BHXH ThÞ x· ®· tæ chøc
qu¶n lý thu cña 51 ®¬n vÞ trong ®ã cã 44 ®¬n vÞ HCSN, 7
®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh víi sè lao ®éng lµ 2.104 ngêi.
N¨m 1997: BHXH ThÞ x· tiÕp nhËn thªm 3 Trêng PTTH
vµ Chi côc thuÕ ThÞ x·, tõ ®ã tæng ®Çu mèi ®¬n vÞ cña
ThÞ x· ®· lªn ®Õn 54 ®¬n vÞ víi 2.324 lao ®éng.
N¨m 1998: BHXH ThÞ x· nhËn thªm 1 ®¬n vÞ s¶n xuÊt
ngoµi quèc doanh, ph¸t triÓn thªm 13 ®¬n vÞ phêng, x·. Do
t¸ch khèi d©n vËn vµ 1 sè phßng ban cña ThÞ x· còng t¸ch
phßng nªn sè ®Çu mèi ®¬n vÞ t¨ng lªn 71 ®¬n vÞ víi
2.379 lao ®éng.
N¨m 2002: BHXH ThÞ x· ®· cã 78 ®¬n vÞ tham gia
b¶o hiÓm víi 2.829 lao ®éng trong ®ã cã 5 ®¬n vÞ ngoµi
quèc doanh vµ 1 ®¬n vÞ ngoµi c«ng lËp, 44 ®¬n vÞ HCSN,
15 ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh vµ 13 ®¬n vÞ x· phêng.
ChØ sau 7 n¨m tõ khi ®îc thµnh lËp BHXH ThÞ x· ®·
ph¸t triÓn sè ®Çu mèi cña m×nh lªn gÊp h¬n 9 lÇn, ®a sè
lao ®éng tham gia tõ 196 lao ®éng lªn ®Õn 2.829 lao
®éng. MÆc dï do qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ chÕ lµm cho
mét sè doanh nghiÖp, mét sè ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh
do lµm ¨n kh«ng hiÖu qu¶, kh«ng t¹o ®îc viÖc lµm cho lao
®éng, cã nh÷ng ®¬n vÞ bÞ gi¶i thÓ lµm ¶nh hëng ®Õn
viÖc thu nép BHXH nhng BHXH ThÞ x· vÉn ph¸t huy thuËn
lîi, kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n hoµn thµnh tèt viÖc ph¸t
triÓn më réng ®èi tîng tham gia BHXH.
2. C«ng t¸c cÊp sæ BHXH:
§iÒu 43 ch¬ng V Bé luËt lao ®éng vÒ quyÒn h¹n vµ
tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn tham gia b¶o hiÓm quy ®Þnh râ
mét trong nh÷ng quyÒn cña ngêi lao ®éng lµ quyÒn ®îc
nhËn sæ BHXH. Sæ BHXH do c¬ quan BHXH ViÖt Nam cÊp
cho c¸c ®èi tîng tham gia b¶o hiÓm ®Ó ghi nhËn qu¸ tr×nh
13
lµm viÖc, cã ®ãng BHXH, th«ng qua sæ BHXH ®Ó gi¶i
quyÕt c¸c chÕ ®é BHXH cho ngêi lao ®éng theo quy ®Þnh
cña ph¸p luËt.
Thùc hiÖn Th«ng t sè 09 ngµy 25/4/1996 cña Bé Lao
®éng TBXH, QuyÕt ®Þnh sè 113 ngµy 22/6/1996 cña BHXH
ViÖt Nam vµ c¸c quy tr×nh híng dÉn cña BHXH tØnh Th¸i
B×nh vÒ viÖc cÊp vµ qu¶n lý, sö dông sæ BHXH, ThÞ uû UBND ThÞ x· ®· chØ ®¹o ngµnh BXH ThÞ x· phèi kÕt hîp víi
c¸c ngµnh, c¸c cÊp, c¸c ®¬n vÞ c¬ së tiÕn hµnh viÖc thÈm
®Þnh hå s¬ ®Ó nghÞ BHXH tØnh duyÖt cÊp sæ cho ngêi lao
®éng.
- N¨m 1996 sè lao ®éng tham gia BHXH ThÞ x· lµ
2.104 ®èi tîng vµ ®· cÊp ®îc 1.769 sæ ®¹t 84%.
- N¨m 1997 sæ lao ®éng tham gia BHXH ë ThÞ x· lµ
2.324 ®· cÊp ®îc 2.419 sæ ®¹t 88%.
- N¨m 1998 sè lao ®éng tham gia BHXH ë ThÞ x· lµ
2.579 ®· cÊp ®îc 2.419 sæ ®¹t 88%.
- N¨m 1999 sè lao ®éng tham gia BHXH ë Th¸i B×nh
lµ 2.753 ®· cÊp ®îc 2.753 sæ ®¹t 100%.
- N¨m 2000 sè lao ®éng tham gia BHXH ë ThÞ x· lµ
2.753 ®· cÊp ®îc 2.753 sæ ®¹t 100%.
- N¨m 2001 sè lao ®éng tham gia BHXH ë ThÞ x· lµ
2.803 ®· cÊp ®îc 2.803 sæ ®¹t 100%.
- N¨m 2002 sè lao ®éng tham gia BHXH ë ThÞ x· lµ
2.829 ®· cÊp ®îc 2.829 sæ ®¹t 100%.
Qua sè liÖu trªn cã thÓ thÊy sè sæ BHXH ®îc cÊp ngµy
cµng cao mÆc dï trong qu¸ tr×nh xÐt duyÖt còng gÆp
kh«ng Ýt khã kh¨n, mét sè ®¬n vÞ qu¶n lý hå s¬ c¸n bé
®Ó thÊt l¹c, hå s¬ thiÕu nh÷ng c¨n cø ®Ó xÐt duyÖt thêi
gian vµ tuæi ®êi cña c¸n bé nhng BHXH ThÞ x· ®· tËp trung
cïng c¸c ®¬n vÞ th¸o gì, ®· híng dÉn cho ngêi lao ®éng
t×m l¹i c¸c giÊy tê cò cã liªn quan hoÆc tíi c¬ quan cò ®Ó
x¸c nhËn thêi gian c«ng t¸c ... nªn 100% ngêi lao ®éng
tham gia BHXH ®îc cÊp sæ b¶o hiÓm.
14
2.1/ Tr×nh tù cÊp sæ BHXH cho c¸c ®èi tîng tham
gia BHXH thuéc ph¹m vi BHXH ThÞ x· qu¶n lý.
- Ngêi sö dông lËp 2 b¶ng "Danh s¸ch lao ®éng ®Ò
nghÞ cÊp sæ BHXH" göi cho BHXH ThÞ x·.
- Bé phËn thu BHXH ThÞ x· tiÕp nhËn danh s¸ch ®Ò
nghÞ cÊp sæ BHXH cña ngêi sö dông lao ®éng ®èi chiÕu víi
danh s¸ch lao ®éng vµ quü l¬ng trÝch nép BHXH vµ danh
s¸ch lao ®éng ®iÒu chØnh t¨ng gi¶m møc l¬ng nép BHXH
cña ngêi sö dông lao ®éng ®Ó x¸c ®Þnh danh s¸ch lao
®éng ®îc cÊp sæ BHXH. §ång thêi híng dÉn ngêi sö dông
lao ®éng ph¬ng ph¸p tiÕn hµnh lËp vµ xÐt duyÖt tê khai
cÊp sæ BHXH.
- Ngêi lao ®éng kª khai 03 b¶n tê khai cÊp sæ BHXH,
ngêi sö dông lao ®éng c¨n cø hå s¬ lý lÞch vµ qu¸ tr×nh
tham gia BHXH cña ngêi lao ®éng ®Ó ®èi chiÕu x¸c nhËn
ký ghi râ hä tªn vµ ®ãng dÊu lªn chç quy ®Þnh trªn tê
khai cÊp sæ BHXH.
- C¸n bé thu BHXH ThÞ x· tiÕn hµnh thÈm ®Þnh, ký
duyÖt tê khai cÊp sæ BHXH cña ngêi lao ®éng, sau ®ã ghi
sè sæ BHXH vµo tê khai cÊp sæ BHXH ®· duyÖt vµ danh
s¸ch ®Ò nghÞ cÊp sæ BHXH. Sæ BHXH sÏ ®îc ghi sè sæ
BHXH.
- Ngêi sö dông lao ®éng c¨n cø vµo tê khai cÊp sæ
BHXH ®· ®îc BHXH ThÞ x· xÐt duyÖt, tiÕn hµnh ghi trªn sæ
BHXH, ký, ghi râ hä tªn vµo n¬i quy ®Þnh.
- Ngêi lao ®éng sau khi kiÓm tra c¸c néi dung ghi trªn
sæ BHXH ký vµ ghi râ hä tªn vµo n¬i quy ®Þnh.
- Ngêi sö dông lao ®éng ký vµ ®ãng dÊu x¸c nhËn vµo
n¬i quy ®Þnh.
- C¬ quan BHXH ThÞ x· sau khi ®èi chiÕu víi tê khai cã
ch÷ ký cña ngêi lao ®éng, ®ãng dÊu vµo n¬i quy ®Þnh
trªn sæ BHXH tr¶ l¹i cho c¬ quan, ®¬n vÞ sö dông lao
®éng qu¶n lý sæ BHXH.
2.2/ C«ng t¸c qu¶n lý sæ BHXH:
15
BHXH liªn quan trùc tiÕp ®Õn cuéc sèng hiÖn t¹i còng
nh t¬ng lai cña ngêi lao ®éng. NhËn thøc ®îc ®iÒu ®ã,
BHXH ThÞ x· ®· tiÕn hµnh thùc hiÖn c¸c thñ tôc theo ®óng
quy ®Þnh cña Nhµ níc. Sau khi ®· ®èi chiÕu tê khai cña ngêi lao ®éng, ký vµ ®ãng dÊu vµo sè quy ®Þnh trªn sæ
BHXH ®ång thêi ®¸nh dÊu gi¸p lai vµo sæ BHXH, BHXH ThÞ
x· sÏ giao sæ BHXH cho chñ sö dông lao ®éng vµ c¸c c¬
quan BHXH ®èi chiÕu, kiÓm tra mçi khi thùc hiÖn c¸c chÕ
®é BHXH ®¶m b¶o nguyªn t¾c cã ®ãng, cã hëng. BHXH
ThÞ x· chØ qu¶n lý sæ BHXH khi ngêi lao ®éng ngõng ®ãng
BHXH khi th«i viÖc, hëng trî cÊp 1 lÇn, hëng hu trÝ hoÆc hëng tö tuÊt. BHXH ThÞ x· kh«ng qu¶n lý sæ BHXH mµ giao
cho ngêi sö dông lao ®éng trùc tiÕp qu¶n lý, BHXH ThÞ x·
chØ tiÕn hµnh kiÓm tra ®ét xuÊt hay thêng xuyªn ®Ó n¾m
®îc t×nh h×nh qu¶n lý sæ BHXH ë c¸c ®¬n vÞ vµ cã nh÷ng
®iÒu chØnh khi cã sai ph¹m.
3. T×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch, chÕ ®é
BHXH ®èi víi ngêi lao ®éng thuéc ph¹m vi BHXH ThÞ
x·:
3.1/ C«ng t¸c tiÕp nhËn vµ gi¶i quyÕt ®¬n th
c«ng v¨n:
Víi ph¬ng ch©m tiÕp nhËn ®Õn ®Êu gi¶i quyÕt ®Õn
®ã tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng, tån ®äng ®¬n tõ, BHXH ThÞ x·
®· bè trÝ hîp lý, gi¶i quyÕt xö lý c¸c ®¬n th, c«ng v¨n cña
c¸c ®èi tîng, c¬ quan ®¬n vÞ ®Ò nghÞ gi¶i quyÕt chÕ ®é
chÝnh s¸ch cho ngêi lao ®éng. V× vËy mµ trong suèt nh÷ng
n¨m qua BHXH ThÞ x· kh«ng ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng tranh
chÊp, kiÖn tông g©y mÊt lßng tin cña ngêi lao ®éng.
3.2/ ThÈm ®Þnh vµ xÐt duyÖt hå s¬ tån ®äng:
C«ng t¸c thÈm ®Þnh vµ xÐt duyÖt hå s¬ tån ®äng
theo C«ng v¨n sè 843/CV-L§TBXH ®îc thùc hiÖn kÞp thêi,
®¸p øng nhu cÇu BHXH cña c¸c ®èi tîng gãp phÇn kÞp thêi
gi¶i quyÕt chÕ ®é chÝnh s¸ch BHXH cho ngêi ®ñ ®iÒu kiÖn
hëng.
16
Víi th¸i ®é lµm viÖc tËn t×nh, nghiªm tóc BHXH ThÞ x·
®· phèi hîp víi c¸c bªn liªn quan gi¶i ®¸p kÞp thêi nh÷ng víng m¾c ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ngêi lao ®éng.
3.3/ C«ng t¸c tiÕp d©n:
NhËn thøc râ r»ng muèn c«ng viÖc ®¹t hiÖu qu¶ cao
phï hîp víi tõng ®èi tîng v× quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng,
BHXH ThÞ x· lu«n më réng c«ng t¸c tiÕp d©n ®Ó trùc tiÕp
l¾ng nghe t©m t, nguyÖn väng gi¶i ®¸p kÞp thêi nh÷ng víng m¾c cña ngêi lao ®éng. Trong suèt thêi gian qua, BHXH
ThÞ x· ®· thùc hiÖn tèt c«ng t¸c tiÕp d©n theo lÞch còng
nh ®ãn tiÕp d©n khi ngêi d©n cã th¾c m¾c khi kh«ng ph¶i
lÞch tiÕp d©n ®Ó gi¶i ®¸p æn tháa, ®Õn n¬i, ®Õn chèn
cho ngêi d©n hiÓu râ h¬n vÒ BHXH t¹o lßng tin vÒ phÝa ngêi d©n víi BHXH ThÞ x· riªng vµ víi BHXH nãi chung.
4. C«ng t¸c qu¶n lý thu, chi BHXH:
4.1/ C«ng t¸c thu BHXH:
C«ng t¸c thu BHXH lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan
träng hµng ®Çu cña ngµnh. X¸c ®Þnh râ nh vËy nªn ngay
tõ ngµy ®Çu míi thµnh lËp BHXH
ThÞ x· ®· tham mu
víi ThÞ uû, H§ND, UBND ThÞ x· tæ chøc héi nghÞ triÓn khai
NghÞ ®Þnh 12/CP cña ChÝnh phñ, Th«ng t 58 cña Bé Tµi
chÝnh cïng c¸c v¨n b¶n híng dÉn cña ngµnh vÒ c«ng t¸c thu
BHXH 20% tæng quü tiÒn l¬ng ®èi víi ngêi lao ®éng viªn
chøc Nhµ níc (trong ®ã ngêi lao ®éng ®ãng 5% vµ ngêi chñ
sö dông lao ®éng ®ãng 15%). BHXH ThÞ x· tæ chøc tiÕp
nhËn bµn giao cña Phßng tæ chøc lao ®éng ThÞ x· c«ng t¸c
BHXH 6 th¸ng cßn l¹i cña n¨m 1995. Tõ ®ã ®Õn nay c«ng
t¸c thu BHXH cña BHXH ThÞ x· ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh
qu¶ ®¸ng kÓ.
Sè ®¬n vÞ tham
612/1995
1996
1997
1998
8
51
54
71
17
gia
Sè ®èi tîng
196
2.104
2.324
2.579
Tæng sè tiÒn
60.078.00
0
1.454.932
.000
2.400.784
.000
3.113.699.
000
Tû lÖ HTKH
109,23%
101,88%
102,09%
101,2%
1999
2000
2001
2002
72
72
74
78
2.753
2.753
2.803
2.829
Tæng sè tiÒn
2.400.784
.000
3.113.699
.000
3.890.802
.000
3.925.320.
000
Tû lÖ HTKH
103,42%
109%
105%
103,3%
Sè ®¬n vÞ tham
gia
Sè ®èi tîng
Tõ b¶ng sè liÖu trªn cho thÊy: Qua gÇn 8 n¨m ho¹t
®éng BHXH ThÞ x· ®· thu ®îc 19.094.767.000 ®ång ®¹t
b×nh qu©n 104% kÕ ho¹ch. §©y thùc sù lµ mét con sè
®¸ng mõng cho thÊy ngêi lao ®éng vµ ngêi chñ sö dông lao
®éng ®· ngµy cµng cã nh÷ng nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ
tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña viÖc tham gia
BHXH.
VÒ sè ®¬n vÞ tham gia BHXH, nÕu n¨m 1995 BHXH
ThÞ x· Th¸i B×nh míi chØ thu cña 8 ®¬n vÞ, doanh nghiÖp
trong toµn ThÞ x· th× ®Õn n¨m 2002 sè ®¬n vÞ tham gia
18
®· lªn ®Õn 78 ®¬n vÞ. §Æc biÖt lµ tõ n¨m 1998 do viÖc
t¸ch khèi d©n vËn vµ mét sè phßng ban cña ThÞ x·, ®ång
thêi víi viÖc thùc hiÖn NghÞ quyÕt 09 cña ChÝnh phñ ph¸t
triÓn thu BHXH cña 13 ®¬n vÞ x· phêng nªn sè ®¬n vÞ
tham gia ®ãng BHXH cña ThÞ x· ®· t¨ng tõ 54 ®¬n vÞ n¨m
1997 lªn 71 ®¬n vÞ n¨m 1998. Trong sè 78 ®¬n vÞ tham
gia ®ãng BHXH nãi trªn th× V¨n phßng ThÞ uû, UBND ThÞ
x·, C«ng ty dÞch vô kü thuËt n«ng nghiÖp, C«ng ty thÞ
chÝnh, 35 ®¬n vÞ trêng trong khèi Gi¸o dôc ThÞ x· lµ
nh÷ng ®¬n vÞ lu«n ®¶m b¶o thu ®óng, thu ®ñ, gi¶i quyÕt
chÕ ®é cho ngêi lao ®éng kÞp thêi.
VÒ sè ®èi tîng tham gia BHXH. N¨m 1999 BHXH ThÞ x·
chØ thu BHXH cho 196 ®èi tîng sang ®Õn n¨m 1996 sè ®èi
tîng ®îc tham gia ®· lªn ®Õn 2.104 ®èi tîng vµ tõ ®ã ®Õn
nay sè ®èi tîng tham gia ®ãng BHXH cho BHXH ThÞ x· ngµy
cµng t¨ng ®Õn n¨m 2002 ®· lªn ®Õn 2.829 ®èi tîng.
BHXH ThÞ x· lu«n coi träng c«ng t¸c ph¸t triÓn ®èi tîng
tham gia BHXH, coi ph¸t triÓn ®èi tîng tham gia BHXH lµ
gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng cho ngêi lao ®éng, thóc ®Èy
s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn, lµ môc tiªu cña BHXH. Ngay
tõ khi míi thµnh lËp, bªn c¹nh nhiÖm vô ®¶m b¶o c¸c chÕ
®é BHXH ®îc thÓ hiÖn liªn tôc, díi sù chØ ®¹o cña ThÞ uû
Th¸i B×nh, BHXH
ThÞ x· ®· rÊt chó träng ®Õn c«ng t¸c
ph¸t triÓn ®èi tîng tham gia BHXH, trªn c¬ së rµ so¸t, n¾m
ch¾c sè lîng, quy m« vµ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh
cña c¸c c¬ quan, doanh nghiÖp, x©y dùng kÕ ho¹ch, x¸c
®Þnh môc tiªu, ®èi tîng tham gia BHXH, phèi hîp chÆt chÏ
19
víi c¸c ngµnh vµ tæ chøc C«ng ®oµn tuyªn truyÒn s©u réng
chÝnh s¸ch BHXH, triÓn khai qu¸n triÖt ®iÒu lÖ BHXH vµ
c¸c v¨n b¶n chØ ®¹o cña BHXH ViÖt Nam. V× vËy mµ mÆc
dï chÞu sù t¸c ®éng cña nªn kinh tÕ thÞ trêng khèi s¶n xuÊt
kinh doanh cã mét sè ®¬n vÞ lµm ¨n kh«ng hiÖu qu¶ ®¬n
vÞ ph¶i gi¶i thÓ, thu nhËp cña ngêi lao ®éng kh«ng ®¶m
b¶o ¶nh hëng ®Õn viÖc tham gia ®ãng BHXH nhng sè ®èi
tîng tham gia ®ãng BHXH cña BHXH ThÞ x· vÉn ngµy mét
t¨ng.
VÒ tæng sè thu BHXH, trong 8 n¨m qua BHXH ®· thu
tæng sè tiÒn lµ 19.094.767.000 ®ång. Sè thu BHXH cña
n¨m 2002 ®¹t 3.925.320.000 ®ång so víi n¨m 1996 ®· t¨ng
gÊp 2,01 lÇn. Suèt 8 n¨m c«ng t¸c thu BHXH ThÞ x· lu«n hoµn
thµnh vît møc kÕ ho¹ch vµ lu«n ®¶m b¶o sè thu cña n¨m sau
cao h¬n n¨m tríc.
4.2/ C«ng t¸c chi BHXH:
BHXH lµ sù b¶o ®¶m thay thÕ hoÆc bï ®¾p mét phÇn
thu nhËp cho ngêi lao ®éng khi hä bÞ mÊt hoÆc gi¶m kho¶n
thu nhËp tõ nghÒ nghiÖp do bÞ mÊt hoÆc gi¶m kh¶ n¨ng
lao ®éng hoÆc mÊt viÖc lµm do nh÷ng rñi ro x· héi th«ng
qua viÖc h×nh thµnh, sö dông mét quü tµi chÝnh do sù
®ãng gãp cña c¸c bªn tham gia BHXH nh»m gãp phÇn ®¶m
b¶o an toµn ®êi sèng cña ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh hä,
®ång thêi gãp phÇn b¶o ®¶m an toµn x· héi.
KÕt qu¶ chi lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh
s¸ch BHXH, lµ kh©u cuèi cïng cña c«ng t¸c gi¶i quyÕt c¸c
chÝnh s¸ch BHXH liªn quan ®Õn ngêi lao ®éng bÞ suy gi¶m
20
- Xem thêm -