Tài liệu Luận văn tình hình triển khai nghiệp vụ bảo hiểm máy móc ở công ty bảo hiểm hà nội thời gian qua và phương hướng phát triển cho giai đoạn tới

Lêi nãi ®Çu 1 “§æi míi trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, øng dông khoa häc kü thuËt tiÕn vµo chÕ t¹o m¸y” lµ nhiÖm vô mµ §¶ng vµ Nhµ níc ®· ®Ò ra trong NghÞ quyÕt TW2 nh»m ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. §©y lµ nhiÖm vô quan träng cña thêi kú ph¸t triÓn, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ c¶ trong vµ ngoµi quèc doanh. Cïng víi nhiÖm vô nµy lµ sè vèn ®Çu t vµo ViÖt Nam ngµy cµng nhiÒu , nhÊt lµ sau khi LuËt ®Çu t níc ngoµi ®îc ban hµnh vµo n¨m 1989 ®· lµm cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt ë ViÖt Nam ngµy cµng t¨ng, hµng lo¹t c¸c m¸y mãc nhËp khÈu vµ s¶n xuÊt trong níc ®îc ®em vµo sö dôngthay thÕ m¸y mãc cò . Tríc t×nh h×nh ®ã ngµnh B¶o hiÓm ViÖt Nam ®· biÕt n¾m lÊy thêi c¬ cho ra ®êi nghiÖp vô b¶o hiÓm mí nh¨m ®¸p øng nhu cÇu ®¶m b¶o an toµn tµi chÝn cho c¸c chñ ®Çu t níc ngoµi còng nh c¸c chñ xÝ nghiÖp trong níc ®ã lµ b¶o hiÓm m¸y mãc. ë ViÖt Nam b¶o hiÓm m¸y mãc ra ®êi xuÊt ph¸t tõ sù ®ßi hái cña thÞ trêng vµ nhu cÇu më réng ph¹m vi ho¹t ®éng cña ngµnh baá hiÓm trong c¬ chÕ míi. Tuy nhiªn ®èi víi thÞ trêng b¶o hiÓm ViÖt Nam nãi chung vµ C«ng ty B¶o hiÓm Hµ néi nãi riªng th× nghiÖp vô b¶o hiÓm m¸y mãc ®ang cßn lµ lÜnh vùc non trÎ vµ ®Çy tiÒm n¨ng cña ngµnh b¶o hiÓm. V× vËy, lµm thÕ nµo ®Ó hiÓu thÊu ®¸o, têng tËn c¬ së lý luËn vµ thùc tÕ triÓn khai nghiÖp vô nµy cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn ViÖt nam mµ vÉn theo s¸t ®îc sù tiÕn bé cña khoa häc c«ng nghÖ ®ang lµ c©u hái lín ®Æt ra víi mçi c¸n bé lµm c«ng t¸c b¶o hiÓm. ChÝnh v× vËy, qua thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty b¶o hiÓm Hµ néi t«i ®· chän vÊn ®Ò nµy lµm ®Ò tµi nghiªn cøu víi tiªu ®Ò : ”T×nh h×nh triÓn khai nghiÖp vô b¶o hiÓm m¸y mãc ë C«ng ty b¶o hiÓm Hµ Néi thêi gian qua vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn cho giai ®o¹n tíi”. Môc ®Ých cña ®Ò tµi nh»m nghiªn cøu c¬ së lý luËn cña nghiÖp vô vµ viÖc øng dông nã nh thÕ nµo vµo ®iÒu kiÖn cña ViÖt nam. Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, chuyªn ®Ò nµy gåm 3 ch¬ng víi c¸c néi dung sau: Ch¬ng 1: Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña b¶o hiÓm m¸y mãc. 2 Ch¬ng 2: Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña b¶o hiÓm m¸y mãc. Ch¬ng 3: Thùc tÕ triÓn khai nghiÖp vô b¶o hiÓm m¸y mãc ë C«ng ty B¶o hiÓm Hµ néi Víi mong muèn ®ãng gãp c«ng søc nhá bÐ cña m×nh vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nghiÖp vô, song do tr×nh ®é cßn h¹n chÕ, thêi gian tiÕp xóc thùc tÕ cßn Ýt nªn chuyªn ®Ò ch¾c sÏ cßn nhiÒu h¹n chÕ, kÝnh mong ®îc sù chØ gi¸o cña thÇy gi¸o híng dÉn còng nh sù chØ b¶o cña c¸c c« chó vµ anh chÞ Phßng B¶o hiÓm Ch¸y vµ rñi ro kü thËt thuéc C«ng ty B¶o hiÓm Hµ néi. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n. 3 Ch¬ng I Sù cÇn thiÕt cña b¶o hiÓm m¸y mãc I-Kh¸i qu¸t chung vÒ B¶o hiÓm: 1. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña B¶o hiÓm Cuéc sèng cña loµi ngêi dï diÔn ra trong thêi kú nguyªn thuû hay trong thÕ giíi hiÖn ®¹i th× nh÷ng rñi ro vÒ thiªn tai, tai n¹n bÊt ngê hay èm ®au lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. Cho dï khoa häc kü thuËt cã ph¸t triÓn ®Õn ®©u th× con ngêi còng kh«ng thÓ dù ®o¸n ®îc khi nµo th× nh÷ng rñi ro ®ã x¶y ra ®Ó phßng tr¸nh. VËy con ngêi ph¶i lµm g× ®Ó gi¶m bít mÊt m¸t khi gÆp ph¶i nh÷ng biÕn cè ®ã? Ngay tõ thêi cæ xa, díi chÕ ®é c«ng x· nguyªn thuû, con ngêi ®· biÕt dù tr÷ thøc ¨n cho nh÷ng ngµy ma rÐt kh«ng thÓ ®i s¨n. §ã chÝnh lµ h×nh thøc Tù b¶o hiÓm mÆc dï lóc ®ã hä kh«ng biÕt tíi kh¸i niÖm b¶o hiÓm mµ chØ cho ®ã lµ viÖc lµm cÇn thiÕt ®Ó duy tr× cuéc sèng. Khi x· héi ph¸t triÓn thªm mét bíc, con ngêi ®· biÕt t×m kiÕm c¸c ho¹t ®éng ®Ó gi¶m mÊt m¸t khi gÆp rñi ro b»ng c¸ch h×nh thµnh nh÷ng m« h×nh tæ chøc ®Ó ®¶m b¶o sù an toµn cho mçi c¸ nh©n tham gia. §Çu tiªn lµ c¸c phêng héi, c¸c héi tu¬ng hç gióp ®ì lÉn nhau trong céng ®ång gia ®×nh, lµng x·. Cã thÓ nãi ®©y lµ h×nh thøc s¬ khai cña B¶o hiÓm. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt vµ khoa häc kü thuËt ®· kÐo theo hµng lo¹t c¸c thay ®æi lín trªn mäi lÜnh vùc. V× thÕ con nguêi sèng trong mét m«i trêng réng lín h¬n, mét nÒn klhoa häc tiªn tiÕn h¬n ®ång thêi ®ã còng lµ mét m«i trêng kÐm an toµn h¬n, kh¶ n¨ng gÆp rñi ro cña mçi c¸ nh©n vµ tæ chøc t¨ng lªn. Tríc t×nh h×nh ®ã, khu«n khæ c¸c héi t¬ng hç hay phêng héi trë nªn chËt hÑp, kh«ng ®ñ bï ®¾p nh÷ng rñi ro cã qui m« vµ tÇn suÊt ngµy cµng lín. MÆt kh¸c, sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt ®· lµm t¨ng thªm kh¶ n¨ng tho¶ m·n nhu cÇu cña con ngêi. Nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n nh ¨n mÆc, ë... dêng nh bÞ l·ng quªn mµ ngêi ta bçng thÌm muèn ®îc vui ch¬i hëng thô, ®îc ®¶m b¶o an toµn trong cuéc sèng. §Ó 4 tho¶ m·n cho nh÷ng nhu cÇu an toµn ®ã, con ngêi ®· dÇn dÇn n©ng ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc phêng, héi, c¸c héi t¬ng hç lªn c¶ vÒ quy m« vµ chÊt lîng, h×nh thµnh nªn nh÷ng ho¹t ®éng b¶o hiÓm nh ngµy nay. B¶o hiÓn ra ®êi mét c¸ch tù nhiªn theo yªu cÇu vµ sù ®ßi hái kh¸ch quan cña nÒn s¶n xuÊt x· héi, nã tån t¹i vµ ph¸t triÓn cïng víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, s¶n xuÊt cµng ph¸t triÓn th× b¶o hiÓm cµng cÇn thiÕt. Trong x· héi hiÖn ®¹i, lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn ®· t¹o ®µ cho sù phong phó vµ ®a d¹ng trong c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt, nhu cÇu ®îc b¶o ®¶m an toµn ngµy cµng cao. DÞch vô b¶o hiÓm cã c¬ héi thÓ hiÖn vai trß kh«ng thÓ thiÕu trong mäi lÜnh vùc ho¹t ®éng vµ ®êi sèng. §èi víi c¸ nh©n, b¶o hiÓm cã thÓ gi¶m bít nh÷ng thiÖt h¹i kinh tÕ, nh÷ng mÊt m¸t tinh thÇn do ®îc an ñi phÇn nµo. §èi víi c¸c tæ chøc kinh tÕ th× b¶o hiÓn mang tÝnh sèng cßn v× nh÷ng rñi ro nh ho¶ ho¹n, thiªn tai... cã thÓ dÉn hä tíi ph¸ s¶n khã kh«i phôc ®îc. Cã b¶o hiÓm hä sÏ an t©m s¶n xuÊt kinh doanh vµ chÝnh ®iÒu nµy mang l¹i lîi Ých kh¸ lín cho c¸c tæ chøc kinh tÕ ®ã. Nh vËy, sù cã mÆt cña b¶o hiÓm lµ rÊt cÇn thiÕt cho tÊt c¶ ho¹t ®éng diÔn ra trong x· héi bÊt kÓ ®ã lµ thêi kú nguyªn thuû hay trong thÕ giíi hiÖn ®¹i. 2. Vµi nÐt vÒ qóa tr×nh ph¸t triÓn cña b¶o hiÓm. Nh ®· nãi ë trªn, c¸c h×nh thøc s¬ kh!i cña b¶o hiÓm nh héi t¬ng hç....xuÊt hiÖn tõ rÊt sím. Ngêi ¢n ®é, La m·, Hy l¹p ®· biÕt ®Õn b¶o hiÓm tõ hµng ngh×n n¨m tríc. Song h×nh thøc b¶o hiÓm nh thÊy hiÖn nay còng chØ cã lÞch sö ph¸t triÓn d¨m tr¨m n¨m. §¬n b¶o hiÓm ®îc coi lµ sím nhÊt ®Ò ngµy 20-9-1547 t¹i La m· ®Ó b¶o hiÓm cho mét chuyÕn hµng tõ Cadiz ®i London. §¹o luËt ®Çu tiªn liªn quan ®Õn B¶o hiÓm hµng h¶i ®îc ban hµnh vµo n¨m 1601. §Õn n¨m 1680, ®¸nh dÊu bíc h×nh thµnh ®Çu tiªn cña tËp ®oµn B¶o hiÓm Anh quèc Lloyd’s khi Edward Lloyd më qu¸n CafÐ ë London lµm n¬i gÆp gì c¸c nhµ B¶o hiÓm Hµng H¶i víi c¸c chñ tµu, nhµ bu«n vµ thuyÒn trëng. Sau vô ch¸y khñng khiÕp mang tÝnh lÞch sö t¹i London vµo n¨m 1666 lµm h¬n 13.000 nãc nhµ bÞ thiªu huû vµ hµng ngh×n ngêi bÞ thiÖt m¹ng, c¸c nhµ kinh doanh B¶o hiÓm Anh ®· nghÜ ngay tíi viÖc chia sÎ c¸c rñi ro ho¶ ho¹n b»ng c¸ch lËp ra C«ng ty B¶o hiÓm ho¶ ho¹n ®Çu tiªn trªn ThÕ giíi fire office vaß n¨m 1667, sau ®ã lµ hand and hand vµo n¨m 1696. 5 LuËt vÒ tai n¹n lao ®éng ë Ph¸p n¨m 1848 lµ v¨n b¶n ph¸p luËt ®Çu tiªn vÒ B¶o hiÓm X· héi, song cho tíi n¨m 1883 míi ®îc coi lµ n¨m ra ®êi cña B¶o hiÓm X· héi khi níc Phæ ban hµnh luËt vÒ b¶o hiÓm Y tÕ. Sau ®ã lµ c¸c luËt vÒ B¶o hiÓm tai n¹n Lao ®éng(1884), B¶o hiÓm th¬ng tËt vµ Ngêi giµ (1889). Cuèi nh÷ng n¨m 1920, mÆc dï x¶y ra cuéc khñng ho¶ng trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi nhng sù s¶n xuÊt hµng lo¹t xe « t« ®· lµm cho B¶o hiÓm xe « t« cùc kú quan träng. Vµo nh÷ng n¨m cuèi cña thËp kû nµy, sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp hµng kh«ng, c«ng nghiÖp ®iÖn, n¨ng läng nguyªn tö ®· lµm B¶o hiÓm ph¶i më réng ph¹m vi ho¹t ®éng vµ ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vai trß cña m×nh. ë ViÖt Nam, B¶o hiÓm xuÊt hiÖn tõ nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû nµy b»ng h×nh thøc B¶o hiÓm X· héi díi thêi thuéc ®i¹. §ã lµ chÕ ®é trî cÊp do chÝnh quyÒn thuéc ®Þa Ph¸p thùc hiÖn ®èi víi c«ng chøc vµ qu©n nh©n Viªt nam hëng l¬ng phôc vô trong bé m¸y hµnh chÝnh , lùc lîng qu©n sù cña Ph¸p khi hä èm ®au, tuæi giµ hoÆc chÕt. Sau C¸ch m¹ng Th¸ng 8 n¨m 1945, §¶ng vµ Nhµ níc ®· nhËn thÊy sù quan träng vµ cÇn thiÕt cña viÖc tiÕn hµnh b¶o hiÓm vµ Hå Chñ TÞch ®· ký s¾c lÖnh B¶o hiÓm x· héi vµo th¸ng 12 n¨m 1945. Nhng do ®iÒu kiÖn chiÕn tranh cña ®Êt níc, bªn c¹nh ®ã lµ nÒn kinh tÕ l¹c hËu, ®æ n¸t nªn b¶o hiÓm x· héi chØ thùc sù trë thµnh chÝnh s¸ch lín vµ thùc hiÖn ë níc ta khi §iÒu lÖ t¹m thêi vÒ B¶o hiÓm x· héi ®èi víi c«ng nh©n viªn chøc Nhµ níc theo nghÞ ®Þnh 218/CP ngµy 27-12-1961 ®îc ban hµnh. Cho ®Õn n¨m 1964, viÖc ra quyÕt ®Þnh sè 179/CP ngµy 17-12-64 cña Thñ tíng ViÖt nam vÒ viÖc thµnh lËp C«ng ty B¶o hiÓm ViÖt nam ®· ®¸nh dÊu sù ra ®êi cña h×nh thøc B¶o hiÓm kinh doanh t¹i ViÖt nam. B¾t ®Çu tõ ®Êy, ngµnh B¶o hiÓm níc ta ®· ph¸t triÓn vµ lín m¹nh kh«ng ngõng, ®ãng gãp ngµy cµng nhiÒu vµo sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc II. LÞch sö ph¸t triÓn vµ sù cÇn thiÕt cña b¶o hiÓm m¸y mãc. 1. LÞch sö ph¸t triÓn cña B¶o hiÓm kü thuËt 6 So víi c¸c lo¹i h×nh B¶o hiÓm kh¸c nh B¶o hiÓm Ho¶ ho¹n, B¶o hiÓm Hµng h¶i... th× B¶o hiÓm Kü thuËt ( BHKT) ra ®êi muén h¬n. §¬n BHKT xuÊt hiÖn ®Çu tiªn vµo n¨m 1859 lµ ®¬n b¶o hiÓm vÒ m¸y mãc vµ cïng trong n¨m ®ã xuÊt hiÖn ®¬n baá hiÓm cho nåi h¬i. Tuy sinh sau ®Î muén h¬n so víi c¸c lo¹i h×nh B¶o hiÓm truyÒn thèng nhng víi sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña khoa häc kü thuËt, BHKT ®· tiÕn nh÷ng bíc dµi v÷ng ch¾c vµ chiÕm lÜnh vÞ trÝ hµng ®Çu trong c¸c lo¹i h×nh kinh doanh b¶o hiÓm hiÖn nay. BHKT hiÖn ®· x©m nhËp vµo hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc cña ho¹t ®éng kinh tÕ, khoa häc trªn toµn thÕ giíi, tõ viÖc b¶o hiÓm c¸c m¸y mãc trong xÝ nghiÖp s¶n xuÊt, c¸c dông cô tinh vi trong y tÕ, trong phßng thÝ nghiÖm tíi viÖc b¶o hiÓm cho c¸c c«ng tr×nh x©y l¾p khæng lå, c¸c c«ng t¸c l¾p r¸p m¸y bay, tµu biÓn cì lín vµ cho c¶ c¸c con tµu vò trô. C«ng ty Munich Re, mét c«ng ty t¸i b¶o hiÓm hµng ®Çu thÕ giíi, lµ mét trong nh÷ng c«ng ty ®· s¸ng lËp vµ phæ biÕn réng r·i lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy cïng víi c¸c c«ng ty kh¸c trªn thÞ trêng b¶o hiÓm London- trung t©m b¶o hiÓm cña c¶ thÕ giíi. HiÖn nay ®· cã c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm kü thuËt sau:  B¶o hiÓm mäi rñi ro cho chñ thÇu (Contractors all risks: CAR)  B¶o hiÓm mäi rñi ro trong l¾p ®Æt( Erections All Risks: EAR)  B¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö (Electronic Equipment Insurance)  B¶o hiÓm th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ (Oil and Gas Exploration and Production)  B¶o hiÓm háng hµng trong kho l¹nh (Dterioration of Stock in Cold Storage) Vµ trong t¬ng lai sÏ cã nhiÒu lo¹i kh¸c n÷a nh»m b¶o vÖ h÷u hiÖu nhÊt cho tÊt c¶ nh÷ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt còng nh ®êi sèng hµng ngµy. 2. Sù cÇn thiÕt cña B¶o hiÓm m¸y mãc B¶o hiÓm m¸y mãc (BHMM), mét trong nh÷ng néi dung cña B¶o hiÓm ®îc coi lµ con ®Î cña cuéc c¸ch m¹ng KHKT vµ còng chÝnh cuéc c¸ch m¹ng nµy ®· thóc ®Èy BHKT ph¸t triÓn kh«ng ngõng c¶ vÒ tÇm vãc lÉn ph¹m vi ho¹t 7 ®éng. H¬n thÕ n÷a, sù ®i lªn cña thÕ giíi v¨n minh nhÊt thiÕt ph¶i dùa trªn sù tiÕn bé cña c¸c ngµnh khoa häc kü thuËt. Mäi dù ¸n khoa häc vµ øng dông ®Òu ®ßi hái sù ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh nh»m tiÕn triÓn víi møc ®é nhanh, liªn tôc vµ ®¹t hiÖu qu¶. V× vËy trong lÜnh vùc ho¹t ®éng g¾n liÒn víi kü thËt cña nÒn kinh tÕ quèc doanh hiÖn nay, vai trß cña BHKT nãi chung vµ BHMM nãi riªng lµ kh«ng thÓ thay thÕ. BHMM ra ®êi tõ nhu cÇu cÇn thiÕt ®¶m b¶o sù an toµn cho c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp s¶n xuÊt: khi khoa häc, c«ng nghÖ ph¸t triÓn, nhiÒu m¸y mãc, thiÕt bÞ víi c¸c chøc n¨ng tù ®éng ho¸, chuyªn m«n ho¸ cao vµ nh÷ng m¸y mãc cã gi¸ trÞ lín cµng phæ biÕn. Bªn c¹nh lîi thÕ rÊt lín cña chóng th× còng n¶y sinh vÊn ®Ò mµ nh÷ng ngêi sö dông m¸y mãc cÇn quan t©m, ®ã lµ kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro cho m¸y còng ngµy cµng t¨ng lªn. Tõ nh÷ng rñi ro do sai sãt thiÕt kÕ, tÝnh to¸n, do næ vËt lý, ®o¶n m¹ch ®iÖn... ®Õn nh÷ng rñi ro bªn ngoµi nh b·o, ®ãng vµ tan b¨ng.... Tríc t×nh h×nh nµy, BHMM ra ®êi nh mét cøu c¸nh cho nh÷ng ngêi sö dông, gióp hä an t©m trong qóa tr×nh tiÕn hµnh s¶n xuÊt cña m×nh. Bªn c¹nh ®ã, trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay, mçi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i tù chñ vÒ mÆt tµi chÝnh vµ chñ ®éng trong kinh doanh. Hä ph¶i lo liÖu sao cho s¶n xuÊt ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt víi c¬ së vËt chÊt hiÖn cã céng víi sù hîp t¸c lµm ¨n víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. C¬ chÕ nµy, mét mÆt thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, mÆt kh¸c buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i quan t©m ®Õn lîi Ých cña b¶o hiÓm. NÕu tham gia B¶o hiÓm, trong trêng hîp gÆp rñi ro lµm thiÖt h¹i ®Õn tµi s¶n, tiÒn vèn cña doanh nghiÖp th×, c«ng ty B¶o hiÓm, n¬i mµ hä tham gia, sÏ båi thêng kÞp thêi c¸c tæn thÊt ®ã, gióp chñ doanh nghiÖp gi¶i quyÕt ngay khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, nhanh chãng phôc håi l¹i s¶n xuÊt kinh doanh. Ngoµi ra, khi tiÕn hµnh BHMM, ngêi b¶o hiÓm cïng c¸c ngµnh, c¸c c¬ quan h÷u quan kh¸c tiÕn hµnh c«ng t¸c ®Ò phßng h¹n chÕ tæn thÊt nh»m ng¨n chÆn cã hiÖu qu¶ c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra g©y thiÖt h¹i víi tµi s¶n, con ngêi. §Æc biÖt, trong BHMM c¸c c«ng t¸c kiÓm tra ®é an toµn, ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng, c«ng t¸c b¶o tr× phßng ngõa... cho m¸y mãc tríc khi tiÕn hµnh b¶o hiÓm lµ rÊt quan träng vµ thiÕt thùc. Nã lµ c¬ së ®Ó gãp ý kÞp thêi cho ngêi ®îc b¶o hiÓm c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó h¹n chÕ kh¶ n¨ng x¶y ra tæn thÊt cho m¸y. Tãm l¹i BHMM cã 3 môc tiªu chÝnh sau ®©y: 8 a. BHMM cho phÐp h×nh thµnh quü B¶o hiÓm, ®¸p øng nhanh chãng nhu cÇu vÒ mÆt tµi chÝnh cho c¸c ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp kh«ng may gÆp thiªn tai, tai n¹n bÊt ngê, gióp c¸c ®¬n vÞ ®ã kh«i phôc s¶n xu©t kinh doanh, ®¶m b¶o tiÕn tr×nh cña chu kú s¶n xuÊt. b. Gióp c¸c xÝ nghiÖp tù chñ vÒ mÆt tµi chÝnh. C¸c xÝ nghiÖp c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña m×nh, trªn c¬ së h¹ch to¸n ®Çy ®ñ gi¸ thµnh, (trong ®ã bao gåm c¶ chi phÝ b¶o hiÓm), c¸c doanh nghiÖp cÇn c©n nh¾c nªn tham gia nh÷ng lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµo ®Ó ®¹t kÕt qu¶ kinh doanh tèt vµ lu«n cã sù ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh. c. Gãp phÇn t¨ng cêng c«ng t¸c ®Ò phßng vµ h¹n chÕ tæn thÊt, n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña ngêi ®îc b¶o hiÓm ®èi víi m¸y mãc, thiÕt bÞ cña m×nh. 3. LÞch sö ph¸t triÓn vµ vai trß cña BHMM BHMM ®· ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cïng víi sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ. Ngay tõ nh÷ng n¨m cuèi cña thÕ kû XIX, hÖ thèng m¸y mãc c¬ khÝ vµ d©y chuyÒn c«ng nghÖ ®· b¾t ®Çu ®îc sö dông phæ biÕn t¹i c¸c nhµ m¸y cña nh÷ng níc c«ng nghiÖp ch©u ¢u nh Anh, Ph¸p, §øc...Trong qu¶ tr×nh sö dông ®ã ®· ph¸t sinh nhiÒu rñi ro cho m¸y mãc nh sai sãt do con ngêi (sai sãt trong chÕ t¹o, tÝnh to¸n thiÕt kÕ, do cÈu th¶, ¸c ý...); tai n¹n do thiªn nhiªn ( b·o, lôt, tan b¨ng...). Nh÷ng sai sãt nµy dï rÊt nhá còng cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng hËu qu¶ rÊt lín kh«ng chØ g©y thiÖt h¹i cho xÝ nghiÖp, nhµ m¸y ®ã mµ cßn ¶nh hëng tíi nhiÒu ngµnh nghÒ vµ lÜnh vùc kh¸c. Tõ ®©y ®· xuÊt hiÖn nhu cÇu vÒ ®¶m b¶o sù an toµn tµi chÝnh cho c¸c chñ xÝ nghiÖp cã sö dông m¸y mãc, thiÕt bÞ vµ nhu cÇu nµy ®· ®îc c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cña §øc ®¸p øng b»ng mét lo¹i h×nh b¶o hiÓm míi: B¶o hiÓm m¸y mãc. Nh vËy, BHMM ra ®êi nh»m ®¶m b¶o sù an toµn tµi chÝnh cho nh÷ng ngêi cã m¸y mãc ®ang ho¹t ®éng ngay tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû 19, ®¬n BHMM ®Çu tiªn ®îc cÊp vµo n¨m 1859. Sau ®ã, nhê sù t¸c ®éng vµ hç trî m¹nh mÏ cña c«ng ty TBH Munich Re, hµng lo¹t c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cña §øc ®· triÓn khai lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy. MÆc dï ®· tån t¹i h¬n 100 n¨m, BHMM vÉn cßn lµ mét lÜnh vùc non trÎ vµ cÇn sù hiÓu biÕt s©u réng cña ngµnh b¶o hiÓm. Trong sù ph¸t triÓn cña m×nh, nã lu«n theo s¸t sù tiÕn bé cña khoa 9 häc c«ng nghÖ vµ phÇn nµo ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña qóa tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ diÔn ra ngµy cµng m¹nh mÏ. Còng gièng nh c¸c lo¹i h×nh B¶o hiÓm kh¸c, BHKT nãi chung vµ BHMM nãi riªng ®Òu nh»m æn ®Þnh ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc kinh tÕ còng nh æn ®Þnh ®íi sèng nh©n d©n trong trêng hîp ch¼ng may hä gÆp ph¶i rñi ro. Víi viÖc thu phÝ B¶o hiÓm cña nhiÒu tæ chøc kinh tÕ vµ c¸ nh©n cã liªn quan trong x· héi ®Ó lËp quü B¶o hiÓm vµ víi quan hÖ TBH víi c¸c tæ chøc B¶o hiÓm trªn ThÕ giíi, c«ng ty B¶o hiÓm cã ®ñ kh¶ n¨ng båi thêng ngay tæn thÊt cho ngêi ®îc b¶o hiÓm, cho dï tæn thÊt ®ã cã lín tíi møc nµo ®i ch¨ng n÷a, gióp hä nhanh chãng kh¾c phôc hËu qu¶ cña tæn thÊt, kh«i phôc s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®êi sèng. Bªn c¹nh nhiÖm vô chÝnh nµy, BHMM cßn cã mét vai trß rÊt quan träng kh¸c lµ cho phÐp chñ xÝ nghiÖp cã c¬ héi ®Çu t nguån vèn kh«ng nhá tõ quü dù tr÷ tæn thÊt mµ lÏ ra hä ph¶i trÝch lËp nÕu kh«ng cã b¶o hiÓm. §iÒu nµy cã nghÜa lµ BHMM ®· t¹o ra sù kh¶ dông cña quü vµo viÖc më réng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ®ãng gãp phÇn quan träng kh«ng nhá vµo sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Mét vai trß ®¸ng lu ý kh¸c n÷a lµ hiÖn nay, BHMM ®· trë thµnh ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó c¸c ng©n hµng ®Çu t cung cÊp nh÷ng kho¶n vay vµ tÝn dông cho c¸c chñ nhµ m¸y, xÝ nghiÖp. Tãm l¹i, BHMM kh«ng chØ g¸nh ®ì cho nh÷ng ngêi ®îc b¶o hiÓm vÒ tµi chÝnh vµ tinh thÇn khi hä kh«ng may gÆp rñi ro mµ ë tÇm vÜ m«, nã cßn ®ãng gãp vai trß quan träng trong viÖc sö dông ®ång vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt, gãp phÇn vµo sù t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. 4. Sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh B¶o hiÓm m¸y mãc ë ViÖt nam. Qua ph©n tÝch vai trß còng nh t¸c dông cña BHMM ë trªn, ta ®· thÊy ®îc sù cÇn thiÕt cña BHMM ®èi víi c¸c níc cã nÒn c«ng nghiÖp ph¸t triÓn còng nh c¸c níc sö dông khoa häc, c«ng nghÖ lµm ph¬ng tiÖn trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ cña m×nh. §èi víi ViÖt nam, khi c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ®ang ë giai ®o¹n ®Çu vµ lµ nhiÖm vô trung t©m cña c¶ thêi kú photo triÓn th× viÖc øng dông khoa häc, c«ng nghÖ vµo ®êi sèng ®îc coi lµ c«ng cô quan träng bËc nhÊt nh»m ®ua nªn s¶n xuÊt ®i lªn. ViÖc sö dông khoa häc- c«ng nghÖ vµ 10 m¸y mãc ho¸ tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®· vµ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ ®ßi hái mét sè lîng m¸y mãc thiÕt bÞ lín cÇn thiÕt ph¶i cã ë ViÖt nam. Hoµ m×nh vµo sù ph¸t triÓn chung cña ®Êt níc, ngµnh B¶o hiÓm ®· cã sù chuyÓn m×nh, n¾m lÊy thêi c¬ vµ më réng ph¹m vi ho¹t ®éng. Môc ®Ých cña B¶o hiÓm lµ ®¶m b¶o sù an toµn cho tÊt c¶ nh÷ng ®èi tîng cã nhu cÇu nh»m t¹o cho hä an t©m trong ho¹t ®éng tæ chøc kinh doanh còng nh trong ®êi sèng. VËy trong giai ®o¹n ®æi míi vµ ph¸t triÓn cña ViÖt nam hiÖn nay, víi mét sè lîng m¸y mãc lín (nhng rñi ro x¶y ra còng kh«ng ph¶i lµ Ýt) vµ nhu cÇu ®¶m b¶o an toµn cho ngßi sö dông cao, ngµnh B¶o hiÓm ®· lµm g× ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®ã? QuyÕt ®Þnh cña Tæng Gi¸m ®èc C«ng ty B¶o hiÓm ViÖt nam (B¶o ViÖt) vÒ viÖc cho phÐp Tæng C«ng ty vµ c¸c c«ng ty thµnh viªn ®îc phÐp triÓn nghiÖp vô B¶o hiÓm m¸y mãc ®· chøng minh cho viÖc lµm ®óng ®¾n cña ngµnh B¶o hiÓm ViÖt nam vµ nã còng chøng tá cho sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh nghiÖp vô nµy ë ViÖt nam v× nh÷ng lý do sau ®©y: Thø nhÊt, BHMM sÏ lµm tèt h¬n m«i trêng kinh doanh ë ViÖt nam cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. Sau §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI, nÒn kinh tÕ ViÖt nam ®· thùc sù cã nh÷ng nÐt khëi s¾c, më ra mét kû nguyªn míi cho sù ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh kinh tÕ. ViÖt nam kh«ng chØ tho¸t khái cuéc khñng ho¶ng nghiªm träng vµo nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp kû 80 do sù sôp ®æ cña Liªn x« vµ c¸c níc §«ng ¢u mµ cßn ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan trong kinh tÕ nh: ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn ë møc 8-10%/ n¨m, kiÒm chÕ l¹m ph¸t, h¹ thÊp tû lÖ th©t nghiÖp vµ æn ®Þnh dÇn ®êi sèng cho ngêi lao ®éng. ChÝnh s¸ch ®æi míi vµ më cöa cïng víi nh÷ng kÕt qu¶ ban ®Çu cña ViÖt nam ®· thu hót ®îc sù quan t©m theo dâi cña c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi bëi ViÖt nam lµ mét thÞ trêng lín (d©n sè ®«ng cha ®äc khai th¸c, tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó, vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi...), l¹i cã mét chÕ ®é chÝnh trÞ æn ®Þnh. §Æc biÖt sau LuËt ®Çu t nøoc ngoµi vµo ViÖt nam ®îc Quèc héi th«ng qua ngµy /12/1987 th× sè lîng vèn ®Çu t vµo ViÖt nam ngµy cµng nhiÒu, cô thÓ theo tõng n¨m nh sau: 11 N¨m 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 Sè vèn níc ngoµi ®Çu t vµo ViÖt nam (TriÖu USD) 366 589 596 1288 1938 2777 4041 5882,24 8538 9633 BiÓu sè 1: Sè vèn ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt nam qua c¸c n¨m Tuy nhiªn, theo th«ng lÖ, khi ®Çu t vµo bÊt kú lÜnh vùc nµo, bÊt kú mét níc nµo th× vÊn ®Ò quan träng hµng ®Çu mµ c¸c nhµ ®Çu t quan t©m lµ viÖc b¶o ®¶m tµi s¶n hay sè vèn cña hä. §Ó lµm tèt ®iÒu nµy, c¸c nhµ ®Çu t ph¶i quan t©m ®Õn chÝnh trÞ vµ ph¸p luËt cña níc së t¹i- vÊn ®Ò nµy chóng ta ®· ®¸p øng ®Çy ®ñ vµ hîp lý, ngoµi ra cßn ph¶i xÐt ®Õn vÊn ®Ò B¶o hiÓm. Khi vèn ®Çu t vµo khu vùc s¶n xuÊt ngµy cµng t¨ng còng cã nghÜa lµ sè lîng nhµ m¸y, xÝ nghiÖp t¨n lªn. Trong khi ®ã m«i trêng s¶n xuÊt ë ViÖt nam cßn nhiÒu khã kh¨n nh thiªn tai (b·o, lôt) cßn nhiÒu, tr×nh ®é tay nghÒ c«ng nh©n cha ®ång ®Òu... ®· g©y kh«ng Ýt lo ng¹i cho c¸c nhµ ®Çu t. Do vËy biÖn ph¸p duy nhÊt mµ hä cã thÓ an t©m ®Çu t vµo ViÖt nam lµ tiÕn hµnh b¶o hiÓm tµi s¶n cña hä ë mét c«ng ty B¶o hiÓm nµo ®ã. BHMM ra ®êi ®· ®¸p øng nhu cÇu nµy. Thø hai, gióp c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®¶m b¶o yÕu tè an toµn vèn trong kinh doanh. 12 ChØ thÞ 138/CT ngµy 25-4-91 cña H§BT vÒ viÖc më réng diÖn ®îc quyÒn sö dông vµ tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vèn s¶n xuÊt kinh doanh cho c¸c ®¬n vÞ quèc doanh cïng víi QuyÕt ®Þnh sè Q§232/H§BT ngµy 23-10-91 vÒ viÖc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn s¶n xuÊt kinh doanh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ra ®êi ®· quy ®Þnh r»ng, trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn viÖc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cã hiÖu qu¶. §©y lµ mét nhu cÇu tÊt yÕu, cÊp b¸ch khi nÒn kinh tÕ chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng. §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng kh«ng b¶o toµn ®îc vèn do nguyªn nh©n kh¸ch quan nh: thiªn tai, ®Þch ho¹, ch¸y næ..., tr¸nh c¸c trêng hîp ph¶i xö lý gi¶m vèn hoÆc ®a vµo lç xÝ nghiÖp, c¸c doanh ngiÖp cÇn mua b¶o hiÓm cho tµi s¶n cña m×nh ®Ó t¹o nguån bï ®¾p cho c¸c thiÖt h¹i ®ã t¹i mét c«ng ty B¶o hiÓm ®îc phÐp ho¹t ®éng t¹i ViÖt nam. Kho¶n chi phÝ vÒ b¶o hiÓm ®îc h¹ch to¸n vµo gi¸ thµnh hay chi phÝ lu th«ng doanh nghiÖp.Nhµ níc sÏ kh«ng cho phÐp ghi gi¶m vèn trong trêng hîp tµi s¶n bÞ tæn thÊt do nh÷ng rñi ro mµ c¸c c«ng ty B¶o hiÓm trong níc ®· triÓn khai nh÷ng nghiÖp vô b¶o hiÓm t¬ng øng. §èi víi c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp s¶n xuÊt th× kh¶ n¨ng x¶y ra tæn thÊt thêng tû lÖ thuËn víi c«ng suÊt, cêng ®é lµm viÖc cña m¸y. Mµ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®ßi hái mét khèi lîng hµng ho¸ lín, kÞp thêi nªn c¸c xÝ nghiÖp thêng ph¶i t¨ng cêng ®é lµm viÖc cña m¸y mãc, nhÊt lµ trong lóc gi÷a vô hay giai ®o¹n hng thÞnh cña chu lú s¶n phÈm. §iÒu nµy dÉn ®Õn kh¶ n¨ng cã rñi ro víi m¸y mãc cµng t¨ng, ®ßi hái ph¶i cã mét nghiÖp vô b¶o hiÓm t¬ng øng ®Ó b¶o hiÓm cho m¸y mãc, thiÕt bÞ ®ã. Thø ba, do sù thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, hµng lo¹t c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty t nh©n ®· ra ®êi lµ nh÷ng c«ng ty rÊt quan t©m ®Õn B¶o hiÓm v× sè vèn cã thÓ dïng ®Çu t cho c¸c biÖn ph¸p an toµn thêng chiÕm tû lÖ cao so víi nhu cÇu cÇn thiÕt trong khi ®ã c¸c tai n¹n, rñi ro l¹i x¶y ra ngµy mét nhiÒu vµ theo chiÒu híng t¨ng dÇn møc ®é nghiªm träng. Nh÷ng lý do trªn ®· gi¶i thÝch cho sù cÇn thiªt ta ph¶i tiÕn hµnh nghiÖp vô BHMM ë ViÖt nam. 13 Ch¬ng II: nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña b¶o hiÓm m¸y mãc I. Nh÷ng quy ®Þnh chung trong quy t¾c B¶o hiÓm m¸y mãc B¶o hiÓm m¸y mãc, lo¹i h×nh b¶o hiÓm ®Çu tiªn mang tÝnh kü thËt, ®· ra ®êi vµ ph¸t triÓn cïng víi sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña m×nh, nã lu«n theo s¸t sù tiÕn bé cña c«ng nghÖ vµ ®em ®Õn mét sù b¶o vÖ h÷u hiÖu cho c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ còng nh hÖ thèng m¸y mãc cã gi¸ trÞ lín trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, B¶o hiÓm m¸y mãc, cïng víi c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm kü thuËt kh¸c nh: - B¶o hiÓm rñi ro cho chñ thÇu (CAR) - B¶o hiÓm mäi rñi ro trong l¾p ®Æt (EAR) 14 - B¶o hiÓm mÊt thu nhËp do m¸y mãc ngõng ho¹t ®éng (Loss of profit folowing Machinary break down insurance) - B¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö (Electronic Equipment Insurance) - B¶o hiÓm th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ (Oil & Gas Exploration & Production) - B¶o hiÓm háng hµng trong kho l¹nh ( Detwrioration of stock in Cold Storage). §· t¹o thµnh mét chuçi b¶o hiÓm liªn hoµn cho c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh liªn quan ®Õn kü thuËt, b¾t ®Çu tõ khëi c«ng x©y dùng, l¾p ®Æt ®Õn viÖc sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh. Gi÷a c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau vµ mang ®Æc trng cña B¶o hiÓm kü thuËt, ®iÒu ®ã cã thÓ thÊy ®îc qua vÝ dô sau: VÝ dô: Khi tiÕn hµnh x©y dùng mét nhµ m¸y míi, tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n tõ khi b¾t ®Çu khëi c«ng x©y dùng cho tíi khi m¸y mãc, thiÕt bÞ ®îc ®ua vµo s¶n xuÊt ®Òu g¾n víi c¸c lo¹i h×nh kh¸c nhau trong BHKT. Sau mçi giai ®o¹n ®Òu b¾t ®Çu b»ng mét lo¹i h×nh b¶o hiÓm míi, ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: E CAR EAR M Khëi c«ng L¾p ®______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______Óm b¶o hµnh M: B¶o hiÓm m¸y mãc 15 ( Thùc ra trong giai ®o¹n b¶o hµnh, th«ng thêng tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸c tæn thÊt do chÕ t¹o thuéc tr¸ch nhiÖm cña c¸c nhµ s¶n xuÊt chÕ t¹o thiÕt bÞ nhng cã thÓ b¶o hiÓm cho c¶ giai ®o¹n nµy b»ng ®iÒu kho¶n bæ sung nhng phÝ sÏ cao v× giai ®o¹n ®ã thêng x¶y ra tæn thÊt) Qua s¬ ®å trªn ta thÊy BHMM chØ lµ mét kh©u trong chuçi c¸c lo¹i h×nh BHKT, ngoµi nh÷ng ®Æc trng chung cña BHKT, nã cã nh÷ng quy ®Þnh chung sau: 1. Ngêi ®îc b¶o hiÓm: BHMM ra ®êi nh»m ®¸p øng nhu cÇu ®¶m b¶o sù an toµn cho nh÷ng ngêi sö dông m¸y mãc, v× vËy nã cã ý nghÜa víi tÊt c¶ nh÷ng ai cã liªn quan ®Õn viÖc sö dông m¸y mãc, ë ®©y gåm: Chñ xÝ nghiÖp: §©y kh«ng chØ lµ c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp víi c¸c m¸y mãc lín hoÆc d©y chuyÒn s¶n xuÊt hoµn toµn tù ®éng. ChÝnh ®èi víi c¸c xÝ nghiÖp võa vµ nhá, n¬i mµ mét tæn thÊt vÒ m¸y mãc cã thÓ g©y nªn nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng vÒ tµi chÝnh vµ kinh tÕ th× BHMM l¹i cã mét tÇm quan träng to lín mang tÝnh quyÕt ®Þnh. Víi c¸c xÝ nghiÖp cã m¸y mãc lín vµ d©y chuyÒn s¶n xuÊt tù ®éng th× gi¸ trÞ cña nã rÊt lín, mét tæn thÊt dï nhá còng ®em ®Õn hËu qu¶ nghiªm träng cho chñ xÝ nghiÖp khi ph¶i bá chi phÝ ®Ó thay thÕ hay söa ch÷a. Cßn víi c¸c xÝ nghiÖp võa vµ nhá, mÆc dï gi¸ trÞ m¸y mãc kh«ng ph¶i lµ lín l¾m nhng c¸i chÝnh lµ khi cã rñi ro sÏ g©y hËu qu¶ nghiªm träng vÒ tµi chÝnh ®ã lµ chi phÝ söa ch÷a, thay thÕ, chi phÝ gi¸n ®o¹n kinh doanh do m¸y ngõng ho¹t ®éng....mµ víi nh÷ng xÝ nghiÖp nµy th× quü dù tr÷ cã h¹n, do vËy khi kh«ng may cã tæn thÊt th× kho¶n tiÒn chi cho nã sÏ vît qu¸ kh¶ n¨ng cã thÓ cña xÝ nghiÖp. ChÝnh v× vËy BHMM ®· ®em l¹i sù an toµn cho chñ xÝ nghiÖp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Chñ ®Çu t: Trong BHMM, chñ ®Çu t tøc nh÷ng ngêi cho vay tÝn dông ®Ó mua m¸y mãc còng rÊt quan t©m ®Õn viÖc b¶o hiÓm cho c¸c kho¶n ®Çu t ®îc tµi trî b»ng tiÒn cña hä. Nãi c¸ch kh¸c, khi m¸y mãc ®îc mua s¾m b»ng tiÒn vay tÝn dông mµ tham gia BHMM th× nÕu kh«ng may cã rñi ro x¶y ra, chñ së h÷u m¸y mãc vÉn cã kh¶ n¨ng tr¶ cho chñ tÝn dông nh÷ng kho¶n tiÒn l·i hoÆc 16 vèn vay. Nh vËy v« h×nh chung ngêi cho vay tÝn dông ®Ó mua m¸y mãc còng dîc b¶o hiÓm mét c¸ch gi¸n tiÕp th«ng qua ngêi sö dông m¸y mãc. 2.§èi tîng ®îc b¶o hiÓm: Cã thÓ nãi mét c¸ch tæng qu¸t r»ng , ®èi tîng cña BHMM lµ tÊt c¶ c¸c lo¹i m¸y mãc ,thiÕt bÞ vµ c«ng cô c¬ khÝ ®îc sö dông trong s¶n xuÊt vµ ho¹t ®éng phô trî s¶n xuÊt .Cô thÓ c¸c lo¹i m¸y mãc sau ®©y lµ ®èi tîng ®îc b¶o hiÓm : - M¸y mãc t¹o n¨ng lîng (nåi h¬i, tuabin m¸y ph¸t ®iÖn) - M¸y mãc vµ thiÕt bÞ ph©n phèi n¨ng lîng (m¸y biÕn thÕ, thiÕt bÞ cao ¸p, h¹ ¸p) - M¸y mãc s¶n xuÊt vµ m¸y mãc phô trî (m¸y c«ng cô, m¸y dÖt, m¸y s¶n xuÊt giÊy, m¸y nhµo trén, m¸y b¬m, m¸y nÐn, bÓ chøa, ®êng èng..v....) §Ó b¶o vÖ l¹i nh÷ng rñi ro cã thÓ g©y ra tæn thÊt toµn bé, hÖ thèng m¸y mãc cña mét nhµ m¸y hoÆc cña mét ph©n xëng nªn ®îc b¶o hiÓm trong cïng mét ®¬n baá hiÓm ®Ó ®¹t ®îc sù c©n ®èi tèt vÒ mÆt rñi ro. NÕu nh chØ b¶o hiÓm nh÷ng m¸y mãc riªng lÎ, chÞu sù ®e do¹ mét c¸ch ®Æc biÖt th× ph¶i tÝnh mét møc phÝ cao vµ th«ng thêng møc phÝ nµy kh«ng thÊp h¬n so víi møc phÝ trong trêng hîp b¶o hiÓm toµn bé. Víi mçi ®¬n b¶o hiÓm cô thÓ, tõng ®èi tîng sÏ ®îc liÖt kª trong mét b¶n danh s¸ch m¸y mãc víi nh÷ng th«ng s« kü thuËt c¬ b¶n. C«ng ty B¶o hiÓm chØ b¶o hiÓm cho nh÷ng m¸y mãc ®îc liÖt kª trong danh s¸ch nµy. ¥ ®©y kh«ng ph©n biÖt tµi s¶n ®îc b¶o hiÓm lµ míi hay cò. C¬ b¶n chØ xÐt ®Õn kh¶ n¨ng ho¹t ®éng tèt, t×nh tr¹ng hoµn h¶o vÒ mÆt kü thuËt cña m¸y mãc còng nh sù kÕt thóc ®óng quy ®Þnh cña qóa tr×nh ch¹y thö. Tuy nhiªn, viÖc b¶o hiÓm m¸y mãc cò v× nh÷ng lý do dÔ hiÓu cÇn ph¶i ®îc c©n nh¾c kü lìng. §Ó ®¶m b¶o nguyªn t¾c ho¹t ®éng trong kinh doanh B¶o hiÓm, nh÷ng m¸y mãc ®· sö dông trªn 20 n¨m sÏ kh«ng ®îc b¶o hiÓm. Tuy nhiªn, nÕu nh tríc ®ã m¸y mãc nµy ®· ®îc b¶o hiÓm trong mét thêi gian dµi víi thèng kª tæn thÊt trong qu¸ khø tèt (kh«ng cã tæn thÊt hoÆc chØ x¶y ra nh÷ng tæn thÊt kh«ng ®¸ng kÓ) th× c«ng ty B¶o hiÓm cã thÓ chÊp nhËn tiÕp tôc b¶o hiÓm theo mét sè ®iÒu kiÖn vµ víi mét thêi h¹n mµ ngêi b¶o hiÓm xem xÐt lµ cã thÓ chÊp nhËn ®îc. 17 Th«ng thêng BHMM kh«ng b¶o hiÓm cho nh÷ng ®å vËt mµ tuæi thä cña chóng so víi tuæi thä cña toµn bé c«ng tr×nh lµ qu¸ nhá. Chñ yÕu ®ã lµ: - C¸c lo¹i c«ng cô, ®å nghÒ thay thÕ - MÆt sµng, rul« in mÉu, dÊu in, khu«n ch÷, d©y, xÝch, curoa, ®ai, - C¸c bé phËn b»ng thuû tinh, gèm vµ gç còng nh lèp cao su, - DÇu mì c¸c lo¹i nh chÊt ®èt, khÝ ®èt, chÊt lµm l¹nh, chÊt xóc t¸c, chÊt láng, chÊt b«i tr¬n, (tr¸i l¹i, dÇu trong m¸y biÕn thÕ vµ c¸c c«ng t¾c l¹i ®îc b¶o hiÓm, bëi v× ë ®©y chóng kh«ng chØ lµ chÊt lµm m¸t mµ cßn lµ mét chÊt c¸ch ®iÖn). Ngoµi ra, mét sè lo¹i m¸y mãc cã ®é hao mßn vµ h háng cao nh: m¸y mãc ho¹t ®éng ngÇm díi mÆt ®Êt, b¨ng t¶i vµ d©y chuyÒn.... thêng kh«ng ®îc b¶o hiÓm trong ®¬n tiªu chuÈn nhng cã thÓ ®îc b¶o hiÓm b»ng c¸ch ¸p dông c¸c söa ®æi bæ sung. 3. Ph¹m vi B¶o hiÓm: ViÖc x¸c ®Þnh râ ph¹m vi b¶o hiÓm sÏ quyÕt ®Þnh rÊt nhiÒu ®Õn quyÒn lîi cña c¸c bªn tham gia trong Hîp ®ång B¶o hiÓm, tr¸nh ®îc nh÷ng tranh chÊp kh«ng cÇn thiÕt vÒ sau. §èi víi BHMM, rñi ro trong hîp ®ång ®îc hiÓu lµ nh÷ng kh¶ n¨ng x¶y ra tæn thÊt hoÆc nh÷ng thiÖt h¹i ®èi víi ®èi tîng b¶o hiÓm. §©y lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh phÝ mét c¸ch hîp lý, lµ c¬ së ®Ó xem xÐt gi¶i quyÕt båi thêng khi cã tæn thÊt x¶y ra. Trong BHMM, ph¹m vi b¶o hiÓm gåm: a. Nh÷ng rñi ro ®îc b¶o hiÓm: VÒ b¶n chÊt, BHMM lµ mét lo¹i b¶o hiÓm tai n¹n ®èi víi m¸y mãc. Nh vËy nã chØ b¶o hiÓm nh÷ng tæn thÊt x¶y ra mét c¸ch bÊt ngê vµ kh«ng lêng ®îc. ë ®©y chØ tÝnh ®Õn nh÷ng tæn thÊt vÒ tµi s¶n t¸c ®éng ®Õn phÇn chÊt cña ®èi tîng ®îc b¶o hiÓm vµ phÇn ®ã ph¶i söa ch÷a hoÆc thay thÕ ®îc. C¬ b¶n BHMM ph¶i båi thêng nh÷ng thiÖt h¹i vËt chÊt do nh÷ng nguyªn nh©n sau ®©y g©y nªn: - Sai sãt vÒ thiÕt kÕ, tÝnh to¸n, chÕ t¹o vµ l¾p ®Æt, sai sãt vÒ ®óc vµ sai sãt cña nguyªn vËt liÖu: nh÷ng sai sãt nµy thêng khi m¸y mãc ®i vµo ho¹t ®éng míi xuÊt hiÖn vµ khi ®ã thêi h¹n nhµ chÕ t¹o ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®· hÕt tõ 18 l©u vµ kh«ng cßn kh¶ n¨ng khiÕu n¹i hä n÷a. Ngay c¶ nh÷ng ph¬ng ph¸p kiÓm tra tèt nhÊt kh«ng ph¶i lóc nµo còng ng¨n chÆn ®îc chóng. - Sai sãt trong vËn hµnh, tay nghÒ kÐm, cÈu th¶, ¸c ý: nh÷ng thiÖt h¹i do nh÷ng nguyªn nh©n nµy ngµy cµng t¨ng cho dï cã ®ñ nh÷ng biÖn ph¸p ®Ò phßng th× sai sãt trong vËn hµnh vÉn lu«n x¶y ra vµ dÉn ®Õn nh÷ng tæn thÊt to lín. - Vì do lùc ly t©m: nguyªn nh©n nµy Ýt gÆp song nÕu x¶y ra sÏ cã nh÷ng tæn thÊt ghª gím bëi v× nh÷ng lùc ®îc gi¶i phãng ë ®©y kh«ng chØ g©y nªn sù ph¸ huû nÆng nÒ ®èi víi b¶n th©n chiÕc m¸y mµ cßn cã thÓ g©y tæn thÊt cho c¶ c¸c tµi s¶n xung quanh. - §o¶n m¹ch vµ nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c vÒ ®iÖn: c¸c thiÕt bÞ ®iÖn cã thÓ bÞ tæn thÊt lín do ®o¶n m¹ch, ®iÖn thÕ qu¸ cao, c¸ch ®iÖn kÐm, hå quang vµ nh÷ng t¸c ®éng vÒ c¬ häc bëi dßng ®iÖn. -ThiÕu níc trong nåi h¬i: do sai sãt trong vËn hµnh, do ®ång hå ®o b¸o sai hoÆc do trôc trÆc ë bé phËn cung cÊp vµ trôc trÆc ë hÖ thèng b¸o ®éng thêng dÉn ®Õn thiÕu níc. HiÖn tîng nµy lµm cho c¸c èng bÞ nung ®á, cã khi ph¸ huû toµn bé hÖ thèng èng. - Næ vËt lý: hiÖn tîng nµy ®Æc trng ë chç lµ do xu híng gi·n në cña khÝ hoÆc h¬i níc lµm cho thµnh bÓ chøa bÞ xÐ to¹c ra vµ do khÝ, h¬i níc hoÆc chÊt láng tho¸t ra sÏ xuÊt hiÖn mét sù c©n b»ng ¸p suÊt ®ét ngét gi÷a bªn trong bÓ víi xung quanh. Næ do mét ph¶n øng ho¸ häc g©y nªn kh«ng n»m trong kh¸i niÖm nµy. Th«ng thêng c¸c hiÖn tîng næ ho¸ häc ®îc b¶o hiÓm trong hîp ®ång b¶o hiÓm ho¶ ho¹n. - B·o, ®ãng b¨ng, tan b¨ng: nh÷ng thiªn tai nµy dÜ nhiªn t¸c ®éng tríc hÕt ®Õn c¸c ®èi tîng ®Æt ë ngoµi trêi. Tuy vËy m¸y mãc trong nhµ còng cã thÓ bÞ thiÖt h¹i do b·o vµ ®· ph¸ huû m¸i nhµ hoÆc do gi¸ l¹nh. §Æc biÖt cÇn lu ý ®Õn nguy c¬ cña b·o, tríc hÕt ®èi víi c¸c lo¹i cÈu bèc xÕp, ®êng d©y ®iÖn, d©y c¸p vµ c¸c lo¹i t¬ng tù. Ngoµi ph¹m vi b¶o hiÓm ®· trªn th× ®¬n BHMM còng cã thÓ më réng ph¹m vi ®Ó b¶o hiÓm cho c¸c tµi s¶n xung quanh thuéc së h÷u cña chñ xÝ nghiÖp, tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña chñ xÝ nghiÖp víi bªn thø ba vÒ th¬ng tËt th©n 19 thÓ vµ thiÖt h¹i tµi s¶n g©y ra do ®æ vì, næ m¸y mãc, mét sè chi phÝ phô, rñi ro thªm b»ng c¸c ®iÒu kho¶n bæ sung ( xem I. 3 .C) Chóng ta cÇn lu ý r»ng nh÷ng rñi ro trªn chØ ¸p dông cho m¸y mãc míi sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh ch¹y thö, ch¹y cã t¶i tèi ®a sau khi l¾p ®Æt vµ m¸y mãc cò tho¶ m·n mét sè ®iÒu kiÖn. M¸y mãc cã thÓ ®îc b¶o hiÓm khi ®ang ho¹t ®éng hoÆc ngõng ho¹t ®éng t¹i mét ®Þa ®iÓm cô thÓ ®îc chØ râ trong B¶n tãm t¾t ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm ®Ýnh kem theo ®¬n b¶o hiÓm. b. Nh÷ng ®iÓm lo¹i trõ. Trong bÊt kú mét nghiÖp vô b¶o hiÓm nµo, c¸c rñi ro ®îc b¶o hiÓm ®Òu cã c¸c ®iÓm lo¹i trõ. MÆc dï ngµnh b¶o hiÓm cè g¾ng ®¸p øng yªu cÇu cña kh¸ch hµng trong viÖc më réng rñi ro ®îc b¶o hiÓm nhng kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c rñi ro cã thÓ lùa chän ®Òu ®îc ngµnh b¶o hiÓm chÊp nhËn. Ngoµi mét sè ®iÓm lo¹i trõ cã thÓ th¬ng lîng ®îc b»ng c¸c ®iÒu kho¶n bæ sung (§KBS) th× nh÷ng rñi ro sau ®©y kh«ng ®îc ¸p dông cho mét lo¹i ®¬n BHMM nµo: - Nh÷ng rñi ro cã thÓ ®îc b¶o hiÓm bëi mét thÓ lo¹i b¶o hiÓm kh¸c nh B¶o hiÓm ho¶ ho¹n, sÐt, næ, trém c¾p... (lo¹i trõ mét sè rñi ro bªn ngoµi ®îc ¸p dông b»ng §KBS , xem I.3.c) - Lò lôt, ®éng ®Êt, ®Êt sôt, ®Êt lë vµ nh÷ng ®©m va cña xe cé, m¸y bay vµ tµu thuyÒn. - Bµo mßn trong qu¸ tr×nh sö dông hoÆc vËn hµnh b×nh thêng còng nh do hiÖn tîng bÞ ruçng bªn trong, bµo mßn, han gØ, b¸m cÆn. Lo¹i trõ nµy tuy vËy chØ ¸p dông ®èi víi nh÷ng bé phËn chÞu t¸c ®éng trùc tiÕp. Nh÷ng thiÖt h¹i ®èi víi c¸c bé phËn kh¸c cña m¸y mãc b¾t nguån tõ ®ã vÉn ®îc b¶o hiÓm. - ChiÕn tranh vµ c¸c hµnh ®éng b¹o lo¹n trong níc còng nh nh÷ng hµnh ®éng cña ngêi ®×nh c«ng, l·n c«ng. -Hµnh ®éng cè ý hay cè t×nh vi ph¹m cña ngêi ®îc b¶o hiÓm hoÆc cña ban l·nh ®¹o xÝ nghiÖp. - Lçi lÇm hoÆc thiÕu sãt mµ ngêi cung cÊp ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm theo hîp ®ång hoÆc ph¸p luËt ( thiÖt h¹i thuéc tr¸ch nhiÖm b¶o hµnh). 20