PGS.TS NGUYỄN QUANG CHIÊU
TS. LÃ VĂN CHĂM
XÂY DỰNG
NỀN ĐƯỜNG Ô TÔ
(Tái bản có sửa chữa bổ sung)
NHÀ XUẤT BẢN GIAO THÔNG VẬN TẢI
HÀ NỘI – 2008
LỜI NÓI ĐẦU
Xây dựng đường ô tô là một công tác tổng hợp, gồm nhiều công việc khác nhau,
từ công tác giải phóng mặt bằng đến việc xây dựng nền đường, mặt đường, các công
trình trên đường (như cầu, cống, tường chắn…) cho đến các công trình phòng hộ và
khai thác đường. Khi xây dựng đường thành phố nó còn gồm công tác xây dựng đường
xe đạp, đường người đi, quảng trường, các công trình ngầm, công tác trồng cây và trang
trí đường…
Tuy nhiên do sự hạn chế về số tiết học nên trong giáo trình này chỉ nghiên cứu
những vấn đề liên quan đến công tác xây dựng nền đường và mặt đường trong các điều
kiện khác nhau, bằng vật liệu khác nhau.
Phần “Xây dựng nền đường ô tô” chủ yếu trình bày các biện pháp và kỹ thuật thi
công công trình nền đường trong các điều kiện khác nhau về địa hình, địa chất và trang
thiết bị thi công. Phần này còn có chương 10 giới thiệu về kỹ thuật thi công các công
trình nhỏ trên đường là các công trình liên quan chặt chẽ với việc xây dựng nền đường.
Khi biên soạn lần tái bản này, chúng tôi đã dựa vào quy trình thi công nền đường,
các tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan đến công tác làm đất hiện hành, yêu cầu nền đường
theo TCVN 4054-05, đồng thời cố gắng cập nhật các kỹ thuật thi công mới nhất ở trong
và ngoài nước, các máy thi công nền hiện đại, đặc biệt trình bày tương đối chi tiết về
các biện pháp xử lý, khi xây dựng nền đường trên đất yếu và về kỹ thuật đầm nén đất là
những vấn đề mới khi xậy dựng nền ở nước ta.
Là môn học thi công, môn xây dựng đường ô tô, nhất là phần xây dựng nền
đường, phải gắn liền với thực tiễn sản xuất và tổng kết kinh nghiệm của thực tế xây
dựng ở nước ta và trên thế giới. Dù đã cố gắng cập nhật các quy trình quy phạm, kinh
nghiệm thi công mới ở trong và ngoài nước, nhưng do thời gian và kinh nghiệm có hạn
nên quyển sách chắc còn thiếu sót. Rất mong bạn đọc góp ý bổ sung.
Các tác giả
XDNDOT •
3
Ch−¬ng 1
C¸c vÊn ®Ò chung vÒ x©y dùng nÒn ®−êng
1.1 yªu cÇu ®èi víi c«ng t¸c thi c«ng
NÒn ®−êng lµ bé phËn chñ yÕu cña c«ng tr×nh ®−êng. NhiÖm vô cña nã lµ ®¶m b¶o
c−êng ®é vµ ®é æn ®Þnh cña kÕt cÊu mÆt ®−êng. Nã lµ nÒn t¶ng cña ¸o ®−êng; c−êng ®é,
tuæi thä vµ chÊt l−îng sö dông cña kÕt cÊu ¸o ®−êng phô thuéc rÊt lín vµo c−êng ®é vµ ®é
æn ®Þnh cña nÒn ®−êng. NÒn ®−êng yÕu, mÆt ®−êng sÏ biÕn d¹ng, r¹n nøt vµ h− háng mau.
Cho nªn trong bÊt kú t×nh huèng nµo, nÒn ®−êng còng ph¶i cã ®ñ c−êng ®é vµ ®é æn ®Þnh,
®ñ kh¶ n¨ng chèng ®−îc c¸c t¸c dông ph¸ ho¹i cña c¸c nh©n tè bªn ngoµi. YÕu tè chñ yÕu
¶nh h−ëng tíi c−êng ®é vµ ®é æn ®Þnh cña nÒn ®−êng lµ tÝnh chÊt ®Êt cña nÒn ®−êng,
ph−¬ng ph¸p ®¾p, chÊt l−îng ®Çm lÌn, biÖn ph¸p tho¸t n−íc vµ biÖn ph¸p b¶o vÖ nÒn
®−êng.
C«ng t¸c x©y dùng nÒn ®−êng nh»m biÕn ®æi néi dung c¸c ph−¬ng ¸n vµ b¶n vÏ
thiÕt kÕ tuyÕn vµ nÒn ®−êng trªn giÊy thµnh hiÖn thùc. Trong qu¸ tr×nh nµy cÇn ph¶i tiÕt
kiÖm tiÒn vèn, nh©n lùc lµm sao hoµn thµnh ®−îc nhiÖm vô, ®óng khèi l−îng, ®óng chÊt
l−îng, ®óng tiÕn ®é. Do vËy, khi x©y dùng nÒn ®−êng, ph¶i thùc hiÖn c¸c yªu cÇu c¬ b¶n
d−íi ®©y:
1. §Ó b¶o ®¶m nÒn ®−êng cã tÝnh n¨ng sö dông tèt, vÞ trÝ, cao ®é, kÝch th−íc mÆt
c¾t, quy c¸ch vËt liÖu, chÊt l−îng ®Çm nÐn hoÆc s¾p xÕp ®¸ cña nÒn ®−êng (bao gåm: th©n
nÒn vµ c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh cã liªn quan vÒ tho¸t n−íc, phßng hé vµ gia cè) ph¶i phï
hîp víi hå s¬ thiÕt kÕ vµ c¸c quy ®Þnh h÷u quan trong quy ph¹m kü thuËt thi c«ng. Yªu
cÇu nµy cã nghÜa lµ ph¶i lµm tèt c«ng t¸c lªn khu«n ®−êng phôc vô thi c«ng, ph¶i chän vËt
liÖu sö dông mét c¸ch hîp lý, ph¶i lËp vµ hoµn chØnh c¸c quy tr×nh thao t¸c kü thuËt thi
c«ng vµ chÕ ®é kiÓm tra, nghiÖm thu chÊt l−îng.
2. Chän ph−¬ng ph¸p thi c«ng thÝch hîp tuú theo c¸c ®iÒu kiÖn vÒ ®Þa h×nh, t×nh
huèng ®µo ®¾p, lo¹i ®Êt ®¸, cù ly vËn chuyÓn, thêi h¹n thi c«ng vµ c«ng cô thiÕt bÞ. Ph¶i
®iÒu phèi vµ sö dông nh©n lùc, m¸y mãc, vËt liÖu mét c¸ch hîp lý, lµm sao “tËn dông
®−îc tµi n¨ng con ng−êi vµ cña c¶i” ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh vµ b¶o ®¶m
chÊt l−îng c«ng tr×nh.
3. C¸c h¹ng môc c«ng t¸c x©y dùng nÒn ®−êng ph¶i phèi hîp chÆt chÏ, c«ng tr×nh
nÒn ®−êng còng ph¶i phèi hîp tiÕn ®é víi c¸c c«ng tr×nh kh¸c vµ tu©n thñ sù bè trÝ s¾p
xÕp thèng nhÊt vÒ tæ chøc vµ kÕ ho¹ch thi c«ng cña toµn bé c«ng viÖc x©y dùng ®−êng
nh»m hoµn thµnh nhiÖm vô thi c«ng ®óng hoÆc tr−íc thêi h¹n.
4. Thi c«ng nÒn ®−êng ph¶i qu¸n triÖt ph−¬ng ch©m an toµn s¶n xuÊt, t¨ng c−êng
gi¸o dôc vÒ an toµn phßng hé, quy ®Þnh c¸c biÖn ph¸p kü thuËt ®¶m b¶o an toµn, nghiªm
tóc chÊp hµnh quy tr×nh lµm viÖc an toµn, lµm tèt c«ng t¸c ®Ò phßng tai n¹n, b¶o ®¶m thi
c«ng thùc sù an toµn.
Tãm l¹i: CÇn ph¶i chó träng vÒ c¸c mÆt kü thuËt thi c«ng vµ tæ chøc qu¶n lý ®Ó
thùc hiÖn ®−îc c¸c yªu cÇu vÒ chÊt l−îng tèt, rÎ, nhanh vµ an toµn.
1
Tuú theo cÊp ®−êng, tiªu chuÈn kü thuËt kÕt hîp víi ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, ®Þa chÊt,
thuû v¨n, t×nh h×nh ®µo ®¾p cña ®Þa ph−¬ng mµ cã thÓ cã c¸c kiÓu nÒn ®−êng sau:
1.1.1. NÒn ®−êng ®¾p th«ng th−êng (h×nh 1-1)
B
1:
m
b
H×nh 1-1
Trong ®ã: B – ChiÒu réng cña nÒn ®−êng (m)
b – ChiÒu réng cña d¶i hé ®¹o ®−îc bè trÝ khi chiÒu cao tõ vai ®−êng ®Õn ®¸y thïng
®Êu lín h¬n 2m. Víi ®−êng cao tèc vµ ®−êng cÊp I, b kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 3m, víi c¸c
cÊp ®−êng kh¸c b réng tõ 1-2m.
m - §é dèc cña taluy nÒn ®¾p ®−îc x¸c ®Þnh theo lo¹i ®Êt ®¾p, chiÒu cao taluy vµ
®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh cña ®¸y nÒn ®−êng. Khi chÊt l−îng cña ®¸y nÒn ®¾p tèt m
®−îc lÊy theo b¶ng 1-1.
B¶ng 1-1
§é dèc m¸i taluy nÒn ®¾p (theo TCVN 4054)
Lo¹i ®Êt ®¾p
C¸c lo¹i ®¸ phong ho¸ nhÑ
§¸ d¨m, sái s¹n, c¸t lÉn sái s¹n, c¸t h¹t
lín, c¸t h¹t võa, xØ quÆng
C¸t nhá, c¸t bét, ®Êt sÐt, ¸ c¸t
§Êt bôi, c¸t mÞn
ChiÒu cao m¸i taluy nÒn ®¾p
D−íi 6m
Tõ 6-12m
1:1-1:1,3
1:1,3-1:1,5
1:1,5
1:1,3-1:1,5
1:1,5
1:1,75
1:1,75
1:1,75
1.1.2. NÒn ®−êng ®¾p ven s«ng (h×nh 1-2)
MÆt c¾t ngang cña nÒn ®−êng ®¾p ven s«ng vµ ë c¸c ®o¹n ngËp n−íc cã thÓ cã
d¹ng nh− h×nh 1-2. Cao ®é vai ®−êng ph¶i cao h¬n mùc n−íc lò thiÕt kÕ kÓ c¶ chiÒu cao
sãng vç vµ céng thªm 50cm. TÇn suÊt lò thiÕt kÕ nÒn ®−êng «t« c¸c cÊp cho ë b¶ng 1-2.
B¶ng 1-2
TÇn suÊt lò thiÕt kÕ nÒn ®−êng
§−êng cao
§−êng cÊp II
tèc, cÊp I
CÊp ®−êng
TÇn suÊt
thiÕt kÕ
lò
1/100
1/50
§−êng cÊp III
1/25
§−êng cÊp IV,V
X¸c ®Þnh theo
t×nh h×nh cô thÓ
-2-
B
Mùc n−íc thiÕt kÕ
1:
m
Mùc n−íc
th−êng xuyªn
H×nh 1-2
Ph¶i c¨n cø vµo dßng n−íc, t×nh h×nh sãng giã vµ xãi mßn mµ gia cè taluy nÒn ®¾p
thÝch hîp.
1.1.3. NÒn ®−êng nöa ®µo, nöa ®¾p (h×nh 1-3)
>5m
B
H×nh 1-3
Khi ®é dèc ngang cña mÆt ®Êt tù nhiªn dèc h¬n 1:5 th× ph¶i ®¸nh cÊp m¸i taluy
tiÕp gi¸p gi÷a nÒn ®−êng vµ s−ên dèc (kÓ c¶ theo h−íng cña mÆt c¾t däc) chiÒu réng cÊp
kh«ng nhá h¬n 1m, ®¸y cÊp ph¶i dèc nghiªng vµo trong 2-4%. Tr−íc khi ®¸nh cÊp ph¶i
®µo bá ®Êt h÷u c¬ vµ gèc c©y.
Khi më réng nÒn ®−êng do n©ng cÊp c¶i t¹o th× ph¶i ®¸nh cÊp m¸i taluy tiÕp gi¸p
gi÷a nÒn ®−êng cò vµ nÒn ®−êng më réng. ChiÒu réng cÊp cña ®−êng cao tèc, ®−êng cÊp I
th−êng lµ 2m, lo¹i ®Êt ®¾p nªn dïng ®Êt ®¾p nÒn ®−êng cò.
1.1.4. NÒn ®−êng cã t−êng gi÷ ch©n (t−êng ch¾n ë ch©n taluy)
Khi ®Êt t−¬ng ®èi t¬i xèp dÔ tr−ît ch©n taluy th× nªn lµm t−êng gi÷ ch©n (h×nh 14). T−êng ch©n t−¬ng ®èi thÊp, chiÒu cao kh«ng qu¸ 2m, ®Ønh réng 0,5 - 0,8m, mÆt trong
th¼ng ®øng, mÆt ngoµi dèc 1:0,2 - 1:0,5 b»ng ®¸ x©y hoÆc xÕp khan.
H×nh 1-4
-3-
Víi nÒn ®−êng ®¾p qua c¸c ®o¹n ruéng n−íc, cã thÓ lµm t−êng gi÷ ch©n cao
kh«ng qu¸ 1,5 m b»ng ®¸ x©y v÷a ë ch©n m¸i taluy ®¾p.
1.1.5. NÒn ®−êng cã t−êng gi÷ ë vai (h×nh 1-5)
1:n
NÒn ®−êng nöa ®µo nöa dµo nöa ®¾p trªn s−ên dèc ®¸ cøng, khi phÇn ®¾p kh«ng
lín nh−ng taluy kÐo dµi kh¸ xa khi ®¾p th× nªn lµm t−êng gi÷ ë vai. T−êng gi÷ ë vai
®−êng kh«ng cao qu¸ 2m, mÆt ngoµi th¼ng ®øng, mÆt ®¸y dèc nghiªng vµo trong 1:5 lµm
b»ng ®¸ t¹i chç. Khi t−êng cao d−íi
1m, chiÒu réng lµ 0,8m, t−êng cao
trªn 1m chiÒu réng lµ 1m, phÝa trong
t−êng ®¾p ®¸. ChiÒu réng bê an toµn
L lÊy nh− sau: NÒn ®¸ cøng Ýt phong
L
B
ho¸: L = 0,2- 0,6m; nÒn ®¸ mÒm hoÆc
T−êng vai
®¸ phong ho¸ nÆng L = 0,6 - 1,5m;
§¾p ®¸
®Êt h¹t lín ®Çm chÆt L = 1,0 - 2,0m.
1:5
Víi ®−êng cao tèc, ®−êng cÊp
H×nh 1-5
I th× lµm b»ng ®¸ x©y v÷a, c¸c ®−êng
kh¸c chØ x©y v÷a 50cm phÝa trªn.
1.1.6. NÒn ®−êng x©y ®¸ (h×nh 1-6)
NÒn ®−êng nöa ®µo nöa ®¾p ë c¸c ®o¹n ®¸ cøng ch¾c (khã phong ho¸) khi khèi
®¾p t−¬ng ®èi lín, taluy kÐo dµi t−¬ng ®èi xa khã ®¾p, th× cã thÓ lµm nÒn ®−êng ®¸ x©y.
B
X©y ®¸
§¾p ®¸
L
H×nh 1-6
NÒn ®−êng x©y b»ng ®¸ héc khã phong ho¸, khai th¸c t¹i chç, bªn trong ®¾p ®¸.
ChiÒu réng t−êng ®¸ lµ 0,8m, mÆt ®¸y dèc vµo trong 1:5, chiÒu cao x©y ®¸ tõ 2-15m.
ChiÒu réng d¶i an toµn phÝa ngoµi L lÊy nh− môc 1.1.5.
1.1.7. NÒn ®−êng cã t−êng ch¾n ®Êt (h×nh 1-7)
T−êng ch¾n ®Êt ph¶i thiÕt kÕ phï hîp víi quy ®Þnh cña “Quy ph¹m kü thuËt thiÕt
kÕ t−êng ch¾n ®Êt”.
-4-
1:n
B
T−êng vai
H×nh 1-7
1.1.8. NÒn ®−êng cã t−êng ch©n (h×nh 1-8)
Khi nÒn ®−êng ®¾p trªn s−ên dèc cã xu h−íng tr−ît theo s−ên dèc hoÆc ®Ó gia cè
®Êt ®¾p tr¶ phÇn ®¸nh cÊp ë ch©n taluy th× cã thÓ dïng nÒn ®−êng cã t−êng ch©n. T−êng
ch©n cã mÆt c¾t h×nh thang, ®Ønh t−êng réng trªn 1m, mÆt ngoµi dèc tõ 1:0,5 - 1:0,75,
chiÒu cao kh«ng qu¸ 5m x©y ®¸. Tû sè mÆt c¾t ngang cña t−êng trªn mÆt c¾t ngang cña
nÒn ®−êng 1:6 - 1:7.
B
n
1:
T−êng ch¾n
H×nh 1-8
1.1.9. NÒn ®−êng ®µo (h×nh 1-9)
§é dèc m¸i taluy nÒn ®µo ®Êt ph¶i c¨n cø vµo ®é dèc cña c¸c tuyÕn ®−êng hiÖn
h÷u gÇn ®ã vµ t×nh h×nh æn ®Þnh cña c¸c hßn nói tù nhiªn, tham kh¶o b¶ng 1 - 3 ®Ó quyÕt
®Þnh.
1:
m
>5m
§Êt
1:
m
§¸
B
H×nh 1-9
-5-
B¶ng 1-3
§é dèc m¸i taluy nÒn ®µo
§é chÆt
Keo kÕt
ChÆt, chÆt võa
T−¬ng ®èi xèp
ChiÒu cao taluy(m)
< 20
1:0,3-1:0,5
1:0,5-1:1,25
1:1-1:1,5
20-30
1:0,5-1:0,75
1:0,75-1:1,5
1:1,5-1:1,75
Ghi chó:- Víi ®−êng cao tèc, ®−êng cÊp dïng ®é dèc m¸i taluy t−¬ng ®èi tho¶i.
- §Êt lo¹i c¸t, ®Êt sái s¹n vµ c¸c lo¹i ®Êt dÔ mÊt æn ®Þnh sau khi m−a th−êng ph¶i
dïng ®ä dèc m¸i taluy t−¬ng ®èi tho¶i.
- §Êt c¸t, ®Êt h¹t nhá th× chiÒu cao m¸i taluy kh«ng qu¸ 20m.
§é dèc m¸i taluy ®µo ®¸ ph¶i c¨n cø vµo lo¹i ®¸, cÊu t¹o ®Þa chÊt, møc ®é phong
ho¸ cña ®¸, chiÒu cao taluy, t×nh h×nh n−íc ngÇm vµ n−íc mÆt... mµ x¸c ®Þnh.
Trong tr−êng hîp b×nh th−êng ®é dèc m¸i taluy ®µo ®¸ cã thÓ x¸c ®Þnh theo b¶ng
1-4.
B¶ng 1-4
§é dèc m¸i taluy ®µo ®¸
Lo¹i ®¸
ChiÒu cao taluy
Møc ®é phong ho¸
<20
20-30
C¸c lo¹i ®¸ phón Ýt phong ho¸
xuÊt, ®¸ v«i cøng,
sa th¹ch, ®¸ phiÕn Phong ho¸ m¹nh
ma, th¹ch anh
1:0,1-1:0,3
1:0,2-1:0,5
1:0,5-1:1
1:0,5-1:1,25
C¸c lo¹i ®¸ yÕu, Ýt phong ho¸
diÖp th¹ch
Phong ho¸ m¹nh
1:0,25-1:0,75
1:0,5-1:1
1:0,5-1:1,25
1:0,75-1:1,5
1.1.10. NÒn ®−êng ®¾p b»ng c¸t (h×nh 1-10)
NÒn ®−êng ®¾p b»ng c¸t ®Ó ®¶m b¶o cho c©y cá sinh tr−ëng vµ b¶o vÖ taluy th× bÒ
mÆt taluy ph¶i bäc ®Êt dÝnh dµy 1 - 2m, líp trªn cña nÒn ®−êng ph¶i ®¾p b»ng ®Êt h¹t lín
dµy 0,3 - 0,5m.
H×nh 1-10
-6-
1.2 ph©n lo¹i c«ng tr×nh nÒn ®−êng vµ ph©n lo¹i ®Êt nÒn ®−êng
§èi víi c«ng t¸c thi c«ng nÒn ®−êng, th−êng c¨n cø vµo khèi l−îng thi c«ng cña
c«ng tr×nh, chia lµm hai lo¹i: C«ng tr×nh cã tÝnh chÊt tuyÕn vµ c«ng tr×nh tËp trung.
N¬i nµo cã khèi l−îng ®µo ®¾p kh«ng lín th× thuéc c«ng tr×nh cã tÝnh chÊt tuyÕn.
NÕu nÒn ®µo s©u, ®¾p cao hay khèi l−îng ®µo ®¾p 3000 - 5000m3 trªn 100m dµi th× thuéc
c«ng tr×nh tËp trung.
Khèi l−îng tËp trung cña c«ng tr×nh ¶nh h−ëng rÊt lín tíi viÖc chän ph−¬ng ph¸p
thi c«ng, tíi c«ng t¸c thi c«ng, ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña m¸y, hiÖu suÊt c«ng t¸c vµ tiÕn ®é
thi c«ng.
§Êt lµ vËt liÖu chñ yÕu ®Ó lµm nÒn ®−êng, cã phæ biÕn ë c¸c n¬i. Thµnh phÇn cña
nã rÊt phøc t¹p, tÝnh chÊt phô thuéc vµo tØ lÖ c¸c thµnh phÇn h¹t, thµnh phÇn vËt liÖu
kho¸ng chÊt vµ tr¹ng th¸i cña ®Êt (®é Èm). Ngoµi ®Êt ra cã khi cßn gÆp ®¸ trong thi c«ng
nÒn ®−êng.
Trong x©y dùng nÒn ®−êng ph©n lo¹i ®Êt theo:
1.2.1. Ph©n lo¹i ®Êt theo tÝnh chÊt x©y dùng, chia ra:
-§¸: c¸c lo¹i ®¸ phón xuÊt, trÇm tÝch, biÕn chÊt ë tr¹ng th¸i liÒn khèi hoÆc r¹n nøt.
-§¸ m¶nh: c¸c hßn ®¸ rêi nhau, cã trªn 50% (theo träng l−îng) c¸c m¶nh vì cña nham
th¹ch kÝch cì trªn 2mm.
-§Êt c¸t: ë tr¹ng th¸i kh« khi rêi r¹c, chøa kh«ng qu¸ 50% c¸c h¹t > 2mm, chØ sè dÎo Ip
<1.
-§Êt dÝnh: nhá h¹t ë tr¹ng th¸i kh« th× dÝnh kÕt, chØ sè dÎo Ip >1.
§Êt c¸t (®Êt rêi) vµ ®Êt dÝnh l¹i ®−îc ph©n lo¹i nh− sau: (b¶ng 1- 5 vµ 1- 6).
1.2.2. Ph©n lo¹i theo møc ®é ®µo khã dÔ:
§èi víi ph−¬ng ph¸p thi c«ng b»ng thñ c«ng ®Êt ®−îc chia ra lµm 9 nhãm (b¶ng 17).
§èi víi ph−¬ng ph¸p thi c«ng b»ng m¸y, c¸ch ph©n lo¹i ®Êt phô thuéc vµo cÊu t¹o
vµ tÝnh n¨ng cña m¸y (b¶ng 1-8).
B¶ng 1-5
C¸c lo¹i ®Êt rêi
Lo¹i
Hµm l−îng h¹t theo kÝch
cì(% träng l−îng)
C¸t sái
Träng l−îng c¸c h¹t >2mm
chiÕm 25-50%
C¸t to
C¸t võa
H¹t>0,5mm chiÕm trªn 50%
H¹t>0,25mm chiÕm trªn 50%
Kh¶ n¨ng sö dông trong x©y dùng ®−êng
Gia cè b»ng chÊt
X©y dùng nÒn
kÕt dÝnh
RÊt thÝch hîp ®Ó
RÊt tèt
gia cè xi m¨ng nÕu
cã cÊp phèi tèt
ThÝch hîp
nt
ThÝch hîp
nt
-7-
C¸t nhá
H¹t>0,1mm chiÕm trªn 75%
ThÝch hîp nh−ng
kÐm æn ®Þnh h¬n
c¸t võa
C¸t bét
H¹t>0,05mm chiÕm trªn 75%
Ýt thÝch hîp
Ýt thÝch hîp so víi
c¸t to
nt
B¶ng 1-6
C¸c lo¹i ®Êt dÝnh
§Êt
C¸t
sÐt
sÐt
Ip
Hµm
c¸t(%
l−îng)
1-7
>50
1-7
l−îng
träng Lo¹i ®Êt dÝnh
Kh¶ n¨ng trong x©y dùng ®−êng
Gia cè b»ng
X©y dùng nÒn
chÊt kÕt dÝnh
RÊt tèt
RÊt tèt
<50
¸ c¸t nhÑ h¹t
lín
¸ c¸t nhÑ
ThÝch hîp
ThÝch hîp
1-7
20-50
¸ c¸t bôi
Ýt thÝch hîp
ThÝch hîp
1-7
<20
¸ c¸t bôi nÆng
Kh«ng thÝch hîp
Ýt thÝch hîp
7-12
>40
¸ sÐt nhÑ
ThÝch hîp
ThÝch hîp
7-12
<40
¸ sÐt nhÑ bôi
Ýt thÝch hîp
ThÝch hîp
12-17
>40
¸ sÐt nÆng
ThÝch hîp
ThÝch hîp
nh−ng h¹n chÕ
12-17
<40
¸ sÐt bôi nÆng
Ýt thÝch hîp
nt
17-27
>40
®Êt sÐt nhÑ
ThÝch hîp
Ýt thÝch hîp
®Êt sÐt bôi
Ýt thÝch hîp
Ýt thÝch hîp
®Êt sÐt bÐo
Kh«ng thÝch hîp
Kh«ng thÝch
hîp
17-27
>27
Kh«ng
®Þnh
Kh«ng
®Þnh
quy
quy
B¶ng 1-7
B¶ng ph©n nhãm ®Êt
Nhãm
®Êt
I
II
Tªn ®Êt
®Êt phï sa, c¸t båi, ®Êt mµu, ®Êt ®en, ®Êt hoµng thæ, ®Êt
mïn...
®Êt ®åi sôt lë hoÆc ®Êt n¬i kh¸c ®em ®Õn ®æ(thuéc nhãm 4
trë xuèng) ch−a bÞ nÐn chÆt
®Êt c¸t pha thÞt hoÆc ®Êt thÞt pha c¸t
®Êt c¸t pha sÐt
®Êt mµu Èm −ít nh−ng ch−a ®Õn tr¹ng th¸i dÝnh dÎo
®Êt nhãm III nhãm IV sôt lë, ®Êt n¬i kh¸c mang ®Õn ®æ ®·
C«ng cô tiªu
chuÈn x¸c ®Þnh
nhãm ®Êt
Dïng xÎng xóc
dÔ dµng
Dïng xÎng c¶i
tiÕn Ên nÆng tay
xóc ®−îc
-8-
III
IV
V
bÞ nÐn chÆt nh−ng ch−a ®Õn tr¹ng th¸i nguyªn thæ
®Êt phï sa c¸t båi, ®Êt mµu, ®Êt mïn, ®Êt hoµng thæ t¬i
xèp cã lÉn c¶ gèc rÔ c©y, mïn r¸c, sái ®¸, g¹ch vôn, m¶nh
sµnh kiÕn tróc ®Õn 10% thÓ tÝch hoÆc 50kg ®Õn 150kg
trong 1m3
®Êt c¸t pha thÞt, thÞt pha c¸t, c¸t pha sÐt cã lÉn gèc rÔ c©y
sái ®¸, m¶nh vôn kiÕn tróc ®Õn 10% thÓ tÝch hoÆc 50kg
®Õn 150kg trong 1m3
®Êt c¸t, ®Êt ®en, ®Êt mïn cã lÉn sái ®¸, m¶nh vôn kiÕn
tróc, mïn r¸c, gèc rÔ c©y tõ >10%-20% thÓ tÝch hoÆc
>150-300kg trong 1m3
®Êt c¸t cã träng l−îng ngËm n−íc lín (>1,7 tÊn/m3)
®Êt ®en, ®Êt mïn ngËm n−íc n¸t dÝnh
®Êt thÞt, ®Êt sÐt pha thÞt, c¸t pha ng©m n−íc nh−ng ch−a
thµnh bïn
®Êt do th©n l¸ c©y môc t¹o thµnh, dïng mai, cuèc ®µo
kh«ng thµnh t¶ng mµ vì vôn ra rêi r¹c nh− xØ
®Êt thÞt, ®Êt sÐt nÆng kÕt cÊu chÆt
®Êt mÆt s−ên ®åi cã lÉn c©y sim, mua, rµnh rµnh
®Êt n©u mÒm
®Êt thÞt mµu x¸m(bao gåm mµu xanh lam, mµu x¸m xanh
cña v«i)
®Êt mÆt s−ên ®åi Ýt sái
®Êt ®á ë ®åi nói
®Êt sÐt pha sái non
®Êt sÐt tr¾ng kÕt cÊu chÆt lÉn m¶nh vôn kiÕn tróc hoÆc gèc
rÔ c©y ®Õn 10% thÓ tÝch hoÆc 50kg ®Õn 150kg trong 1m3
®Êt c¸t, ®Êt mïn, ®Êt ®en, ®Êt hoµng thæ cã lÉn sái ®¸,
m¶nh vôn kݪn tróc tõ 25-35% thÓ tÝch hoÆc >300 ®Õn
500kg trong 1m3
®Êt thÞt, ®Êt sÐt, ®Êt n©u r¾n ch¾c cuèc ra chØ ®−îc hßn nhá
Dïng xÎng c¶i
tiÕn ®¹p b×nh
th−êng ®· ngËp
xÎng
Dïng mai x¾n
®−îc
Dïng cuèc bµn
cuèc ®−îc
-9-
VI
VII
VIII
IX
®Êt chua ®Êt kiÒm kh« cøng
®Êt mÆt ®ª, mÆt ®−êng ®Êt cò
®Êt mÆt s−ên ®åi lÉn sái ®¸, cã sim mua rµnh rµnh mäc
®Çy
®Êt thÞt, ®Êt sÐt kÕt cÊu chÆt lÉn sái, m¶nh vôn kiÕn tróc,
gèc rÔ c©y tõ >10%-20% thÓ tÝch hoÆc >150-300kg trong
1m3
®¸ v«i phong ho¸ giµ n»m trong ®Êt, ®µo ra tõng m¶ng
®−îc, khi cßn trong ®Êt t−¬ng ®èi mÒm, ®µo ra r¾n dÇn l¹i,
®Ëp vì vôn ra nh− xØ
®Êt ®åi lÉn tõng líp sái, l−îng sái tõ 25-35%, lÉn ®¸ ®¸
t¶ng, ®¸ tr¸i ®Õn 20% thÓ tÝch
®Êt mÆt ®−êng ®¸ d¨m hoÆc ®−êng ®Êt r¶i m¶nh sµnh,
g¹ch vì
®Êt cao lanh, ®Êt thÞt, ®Êt sÐt kÕt cÊu chÆt lÉn m¶nh vôn
kiÕn tróc, gèc rÔ c©y tõ >20-30% thÓ tÝch hoÆc >300500kg trong 1m3
®Êt lÉn ®¸ t¶ng ®¸ tr¸i > 20-30% thÓ tÝch
®Êt mÆt ®−êng nhùa láng ®Êt lÉn vá loµi trai èc kÕt dÝnh
chÆt ®µo thµnh t¶ng ®−îc(vïng ven biÓn th−êng dïng ®Ó
x©y t−êng) ®Êt lÉn ®¸ bät
Dïng cuèc bµn
chèi tay ph¶i
dïng cuèc chim
to l−ìi ®Ó ®µo
Dïng
cuèc
chim nhá nÆng
®Õn 2,5kg
Dïng
chim nhá
®Õn 2,5kg
dïng xµ
®µo ®−îc
cuèc
nÆng
hoÆc
beng
®Êt lÉn ®¸ t¶ng, ®¸ tr¸i >30% thÓ tÝch, cuéi sáigiao kÕt bëi
Dïng xµ beng
®Êt sÐt. §Êt cã lÉn tõng vØa ®¸, phiÕn ®¸ ong xen kÏ (lo¹i
choßng bóa míi
®¸ khi cßn trong lßng ®Êt t−¬ng ®èi mÒm)
®µo ®−îc
®Êt sái ®á r¾n ch¾c
Chó thÝch 1: Theo “§Þnh møc lao ®éng trong x©y dùng c¬ b¶n” U.B.KT.C.B.NN n¨m
1971.
B¶ng 1-8
B¶ng ph©n lo¹i ®Êt theo m¸y
Lo¹i ®Êt
§Êt sÐt
- −ít, mÒm, kh«ng lÉn cuéi sái s¹n ®¸
d¨m
- NÆng, vì tõng m¶ng, cã lÉn sái s¹n
®Êt sÐt
M¸y xóc
chuyÓn
CÊp ®Êt
M¸y san vµ
M¸y ñi m¸y san tù
hµnh
M¸y xóc
(®µo)
II
II
II
II
II
III
III
III
- 10 -
- −ít, mÒm, kh«ng lÉn cuéi sái s¹n ®¸
d¨m
- NÆng, vì tõng m¶ng, cã lÉn sái s¹n
C¸t
- kh«
- cã ®é Èm tù nhiªn
- kh«ng lÉn sái, ®¸ d¨m
II
II
II
I-II
I
I
I
I
II
II
II
III
II
II
III
II
II
I
I
I
I
II
II
I
II
II
I
II
II
I
II
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
IV
¸ sÐt
- nhÑ
- nÆng
- ¸ c¸t
§Êt bïn
- kh«ng cã rÔ c©y
- cã rÔ c©y
- ®¸ d¨m
- ®Êt sÐt cøng tõng líp, lÉn lén ®¸
th¹ch cao mÒm, ®¸ ®· ®−îc ph¸ m×n
1.2.3. C¸ch ph©n lo¹i ®Êt cña Mü (theo AASHTO M145-87)
C¸ch ph©n lo¹i nµy dùa trªn:
Sù ph©n tÝch thµnh phÇn h¹t ®¬n gi¶n (sö dông c¸c sµng vu«ng 2mm, 0,5mm vµ
74μm) giíi h¹n ch¶y WL vµ chØ sè dÎo Ip.
Tõ nh÷ng gi¸ trÞ nµy ®Ó tÝnh chØ sè nhãm vµ chØ sè nhãm chÝnh lµ sù ph©n lo¹i ®Êt.
§Ó ph©n lo¹i ®Êt ph¶i b¾t ®Çu tõ viÖc t×m tØ lÖ phÇn tr¨m lät qua sµng 74μm, nÕu tØ
lÖ nµy cao h¬n 35 th× ®ã lµ lo¹i ®Êt dÝnh vµ kÕt thóc viÖc ph©n lo¹i theo c¸c gi¸ trÞ WL vµ
Ip. NÕu tØ lÖ nµy nhá h¬n 35 th× ®ã lµ ®Êt rêi. Trong tr−êng hîp nµyph¶i tiÕp tôc ph©n lo¹i
b»ng c¸ch xÐt ®Õn tØ lÖ phÇn tr¨m cña ®Êt lät qua sµng 2mm vµ 0,5mm vµ theo WLvµ Ip vµ
b»ng c¸ch ®−a lªn c¸c « kh¸c nhau kÓ tõ tr¸i sang cña b¶ng ta sÏ chän ®−îc « ®Çu tiªn
thÝch hîp víi c¸c lo¹i ®¸t ®ang xÐt.
* ChØ sè nhãm IG ®−îc tÝnh theo c«ng thøc:
IG = 0,2 a + 0,005ac + 0,01bd
Trong ®ã: a,b,c vµ d x¸c ®Þnh nh− sau: (Gäi x lµ tØ lÖ phÇn tr¨m cña ®Êt lät qua sµng
74μm)
x<35
3575
a=0
a = x-35
a = 40
x<15
1555
b=0
b = x-15
b = 40
- 11 -
WL<40
40< WL <60
WL>60
c=0
c = WL- 40
c = 20
Ip<10
d=0
<10Ip<30
d = Ip - 10
Ip>30
d = 20
ChØ sè nhãm ®−îc vª trßn theo sè nguyªn gÇn nhÊt, gi¸ trÞ 0,5 xem lµ 1.
ChØ sè nhãm thay ®æi tõ 0 ®Õn 20, c¸c chØ sè nhá øng víi lo¹i ®Êt tèt. Dïng chØ sè nhãm
nµy ®Ó chÝnh x¸c viÖc ph©n lo¹i ®Êt theo b¶ng d−íi ®©y (b¶ng 1-9).
B¶ng 1-9
B¶ng ph©n lo¹i ®Êt cña Mü (®· chuyÓn sang ®¬n vÞ quèc tÕ)
Ph©n
lo¹i
chung
Nhãm
hoÆc tæ
Ph©n
tÝch
thµnh
phÇn
h¹t %
lät qua
sµng
2mm
0,5mm
74μm
C¸c
®Æc
tr−ng
cña
nhãm
h¹t lät
sµng
0,5mm.
Giíi
h¹n
ch¶y
ChØ sè
dÎo
ChØ sè
nhãm
Lo¹i
vËt liÖu
®¹i
diÖn
ChÊt
l−îng
khi lµm
nÒn
®−êng
§Êt dÝnh
§Êt rêi (d−íi 35% lät qua sµng 74μm)
A -1
A -1a
A -1b
Max50
Max30
Max15
Max50
Max20
Max6
Max6
0
0
®Êt sái vµ c¸t
RÊt tèt ®Õn tèt
A -2
A -3
A -4
A -5
A-2-4
A-2-5
A-2-6
A-2-7
Max35
Max35
Max35
Max35
Min35
Min35
Max40
Min10
Max40
Min10
Max40
Min10
Max84
Min10
Max40
Min10
0
0
0
Max4
Max4
Max8
C¸t
mÞn
Sái vµ ¸ c¸t hoÆc ¸ sÐt
Min50
Max10
®Êt bôi
A -6
A -7
A-7-
A-7-6
Min35
Min35
Min35
Max40
Min10
Max40
Min10
Min40
Min10
Min40
Min10
Max12
Max16
Max20
Max20
®Êt sÐt
®¹t vµ xÊu
- 12 -
Ghi chó: Víi mçi lo¹i ®Êt gièng nhau th× sau ký hiÖu cña nhãm ng−êi ta ghi thªm chØ sè
nhãm vµo ngoÆc ®¬n.
VÝ dô: A-2-6(3) hoÆc A-7-5(17).
1.3. TR×NH tù vµ néi dung thi c«ng nÒn ®−êng.
Qu¸ tr×nh thi c«ng nÒn ®−êng gåm cã mét sè tr×nh tù. Khi tæ chøc thi c«ng ph¶i
c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn cña tõng ®o¹n, t×nh h×nh m¸y, thiÕt bÞ nh©n lùc hiÖn cã
mµ tiÕn hµnh phèi hîp c¸c tr×nh tù víi nhau theo mét kÕ ho¹ch nhÊt ®Þnh trong thiÕt kÕ tæ
chøc thi c«ng.
Th«ng th−êng c¸c c«ng tr×nh nh− cÇu nhá, cèng, kÌ...tiÕn hµnh thi c«ng ®ång thêi
víi nÒn ®−êng nh−ng th−êng xuyªn yªu cÇu lµm xong tr−íc nÒn ®−êng. Khi dïng ph−¬ng
ph¸p tæ chøc thi c«ng d©y chuyÒn, ®Ó tr¸nh ¶nh h−ëng tíi thi c«ng nÒn ®−êng, th× c¸c
c«ng tr×nh nh©n t¹o nhá th−êng ph¶i tiÕn hµnh thi c«ng tr−íc c«ng tr×nh nÒn ®−êng.
Tr×nh tù thi c«ng nÒn ®−êng nh− sau:
A- C«ng t¸c chuÈn bÞ tr−íc thi c«ng.
1. C«ng t¸c chuÈn bÞ vÒ kü thuËt
Bao gåm c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ sau: kh«i phôc vµ c¾m l¹i tuyÕn ®−êng, lËp hÖ cäc
dÊu, x¸c ®Þnh ph¹m vi thi c«ng, chÆt c©y cèi, dì nhµ cöa, ®Òn bï tµi s¶n, lªn ga phãng
d¹ng nÒn ®−êng, lµm c¸c c«ng tr×nh tho¸t n−íc, lµm ®−êng t¹m ®−a m¸y vµo c«ng tr−êng,
nghiªn cøu hå s¬ thiÕt kÕ kü thuËt...
2. C«ng t¸c chuÈn bÞ vÒ tæ chøc:
Tæ chøc bé phËn qu¶n lý chØ ®¹o thi c«ng, chuyÓn qu©n, x©y dùng l¸n tr¹i, ®iÒu tra
phong tôc tËp qu¸n ®Þa ph−¬ng, ®iÒu tra t×nh h×nh khÝ hËu thuû v¨n t¹i tuyÕn ®−êng...
B- C«ng t¸c chÝnh.
- Xíi ®Êt.
- §µo, ®¾p vµ vËn chuyÓn ®Êt. §Çm chÆt ®Êt.
- C«ng t¸c hoµn thiÖn: san ph¼ng bÒ mÆt, tu söa m¸i dèc taluy.
- Lµm c¸c r·nh tho¸t n−íc, ng¨n n−íc vµ c¸c c«ng tr×nh b¶o vÖ...
1.4. c¸c ph−¬ng ph¸p thi c«ng nÒn ®−êng.
C«ng t¸c thi c«ng ®Êt, ®¸ nÒn ®−êng bao gåm c¸c kh©u: ®µo, vËn chuyÓn, ®æ ®¾p,
®Çm nÐn, hoµn thiÖn. Th«ng th−êng cã thÓ sö dông nh©n lùc, c¬ giíi, thuû lùc, næ
ph¸...xem ®ã lµ c¸c ph−¬ng ph¸p c¬ b¶n ®Ó tiÕn hµnh thi c«ng nÒn ®−êng.
1.4.1. Thi c«ng b»ng nh©n lùc vµ ph−¬ng ph¸p c¬ giíi ho¸ mét phÇn.
Theo c¸ch nµy, chñ yÕu lµ dùa vµo nh©n lùc, dùa vµo c¸c c«ng cô cÇm tay vµ c¸c
thiÕt bÞ m¸y mãc ®¬n gi¶n (dïng ®Ó t¨ng hiÖu qu¶, gi¶m nhÑ c−êng ®é lao ®éng), c¸ch
nµy thÝch hîp víi c¸c c«ng tr−êng thiÕu m¸y lµm ®−êng vµ cã khèi l−îng c«ng tr×nh nhá,
c¸c ®iÓm thi c«ng ph©n t¸n r¶i r¸c vµ mét sè c«ng t¸c phô nµo ®ã.
- 13 -
1.4.2. Thi c«ng c¬ giíi.
Cã thÓ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng rÊt nhiÒu, t¨ng nhanh tiÕn ®é thi c«ng, ®¶m b¶o
ch¾c ch¾n chÊt l−îng c«ng tr×nh. C¸c m¸y lµm ®Êt th−êng dïng ®Ó x©y dùng nÒn ®−êng
gåm cã: m¸y xíi, m¸y ñi, m¸y c¹p chuyÓn, m¸y san, m¸y xóc (phèi hîp víi «t« vËn
chuyÓn ®Êt) vµ c¸c m¸y lu lÌn, ®Çm nÐn... c¸c m¸y lµm ®Êt, theo tÝnh n¨ng cña chóng, cã
thÓ hoµn thµnh mét phÇn hay toµn bé c«ng t¸c x©y dùng nÒn ®−êng (xem b¶ng 1-10).
B¶ng 1-10
Ph¹m vi thÝch dông cña c¸c m¸y lµm ®Êt th−êng dïng
Tªn
m¸y
M¸y ñi
C«ng t¸c chuÈn bÞ
1. Lµm ®−êng t¹m.
2. Hóc ®æ c©y, ®µo
rÔ
3. RÉy cá
4. Dän ph¼ng mÆt
b»ng
5. §µo, ®¾p c¸c hè.
1. RÉy cá
2. ChuyÓn ®¸ c«
M¸y c¹p
lËp. G¹t ph¼ng mÆt
chuyÓn
b»ng
1. RÉy cá
2. Lµm t¬i ®Êt
M¸y san
M¸y xíi
M¸y xóc
1.§µo rÔ c©y
2.Xíi mÆt ®−êng cò
H¹ng môc c«ng t¸c thÝch hîp
C«ng t¸c chÝnh
C«ng t¸c phô
1. Lµm nÒn ®¾p vµ nÒn 1. §¾p tr¶ nh÷ng chç
nÒn ®−êng bÞ khuyÕt
®µo cã cao ®é d−íi 3m
2. VËn chuyÓn ®Êt ®µo ë côc bé
cù ly 10-100m, r¶i ®¾p 2. San, ®Çm ®¾p ®Êt
3. T¹o bËc cÊp ë s−ên
vµ ®Çm nÐn
3. Lµm nÒn 1/2 ®µo 1/2 dèc
4. Hç trî m¸y c¹p
®¾p trªn s−ên nói
chuyÓn
5. Dän ®¸ sau næ ph¸
1. §µo vµ vËn chuyÓn ®Êt 1. San s¬ bé nÒn
víi cù ly 60-700m, san ®−êng
vµ ®Çm nÐn (kh«ng h¹n 2. San b»ng thïng ®Êu
vµ ®èng ®Êt ®æ
chÕ cao ®é)
3. §µo lßng ®−êng
1. Lµm nÒn ®¾p d−íi 1. §µo r·nh
0,75m, lµm nÒn ®µo 0,5- 2. San ph¼ng nÒn, gät
0,6m vµ nÒn1/2 ®µo 1/2 taluy
3. Trén hçn hîp, söa
®¾p
taluy, r¶i vËt liÖu
1. Xíi ®Êt khã ®µo
2. Lµm vì líp ®Êt
®ãng b¨ng 0,5m
1. §µo vµ ®æ ®Êt trong
b¸n kÝnh 7m
2. §æ ®Êt lªn «t« ®Ó chë
®i xa
§Ó cã thÓ ph¸t huy ®Çy ®ñ hiÖu suÊt lµm viÖc cña m¸y (®Æc biÖt lµ c¸c m¸y chÝnh)
th× ph¶i chän phèi hîp mét sè lo¹i m¸y dùa theo tÝnh chÊt c«ng tr×nh vµ c¸c ®iÒu kiÖn thi
- 14 -
c«ng... ®Ó cïng hoµn thµnh nhiÖm vô thi c«ng. ViÖc phèi hîp nµy ®−îc gäi lµ thi c«ng c¬
giíi ho¸ tæng hîp, hiÖn ®¹i ho¸ thi c«ng nÒn ®−êng.
1.4.3. Thi c«ng b»ng ph−¬ng ph¸p thuû lùc.
Dïng c¸c lo¹i m¸y thuû lùc nh− b¬m n−íc, sóng phun n−íc... phun mét dßng n−íc
m¹nh ®Ó lµm cho ®Êt bÞ xãi rêi ra, råi ®−a ®Êt ®ã ch¶y ®Õn ®iÓm cÇn cho l¾ng ®äng l¹i.
Ph−¬ng ph¸p nµy cã thÓ dïng ®Ó ®µo c¸c tÇng ®Êt t−¬ng ®èi rêi r¹c vµ dïng ®Ó ®¾p nÒn
®¾p hoÆc dïng ®Ó tiÕn hµnh c«ng t¸c khoan lç gia cè nÒn ®Êt yÕu, nh−ng ph¶i cã ®ñ nguån
n−íc vµ ®éng lùc. §èi víi c¸c tr−êng hîp ®¾p nÒn b»ng c¸t sái hoÆc ®¾p l¹i c¸c hè mãng
th× cßn cã thÓ cã t¸c dông lµm chÆt ®Êt (gäi lµ ph−¬ng ph¸p ®Çm nÐn b»ng thuû lùc).
1.4.4. Thi c«ng b»ng ph−¬ng ph¸p næ ph¸.
Dùa vµo søc næ ph¸ cña thuèc næ ®Ó ph¸ vì vµ lµm v¨ng ®¸... cã thÓ dïng c«ng cô
thñ c«ng hoÆc c¬ giíi ®Ó tiÕn hµnh c«ng t¸c khoan lç vµ dän dÑp ®¸ vì. Næ ph¸ lµ ph−¬ng
ph¸p c¬ b¶n ®Ó ®µo nÒn ®¸, còng cã thÓ dïng ®Ó lµm t¬i xèp ®Êt ®ãng b¨ng (hoÆc ®Êt
cøng) dïng ®Ó ®µo vÐt lÇy, ®µo rÔ c©y, khai th¸c ®¸... Næ ph¸ ®Þnh h−íng cã thÓ ®em ®Êt
tõ nÒn ®µo chuyÓn sang lµm nÒn ®¾p. Næ ph¸ ®Èy Ðp vµ næ ph¸ më réng lç cã thÓ dïng ®Ó
xö lý mãng ®Êt yÕu.
C¸c ph−¬ng ph¸p thi c«ng nãi trªn th−êng ®ßi hái ph¶i phèi hîp sö dông; vÝ dô:
dïng ph−¬ng ph¸p c¬ giíi ho¸ tæng hîp ®Ó lµm nÒn ®−êng cuèi cïng vÉn ph¶i phèi hîp
mét sè nh©n lùc ®Ó lµm c«ng t¸c hoµn thiÖn.
- 15 -
Ch−¬ng 2
C«ng t¸c chuÈn bÞ thi c«ng
2.1. c¸c vÊn ®Ò chung
1. Trong giai ®o¹n chuÈn bÞ thi c«ng cÇn ph¶i theo dâi vµ kiÓm tra c¸c c«ng t¸c
sau:
- Dän dÑp phÇn ®Êt ®Ó x©y dùng ®−êng, x©y dùng c¸c xÝ nghiÖp vµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt,
chÆt c©y ®¸nh gèc, di chuyÓn c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc cò, di chuyÓn må m¶.
- x©y dùng c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt, l¾p ®Æt thiÕt bÞ, lµm kho b·i vËt liÖu.
- X©y dùng nhµ ë, nhµ lµm viÖc c¸c lo¹i, phßng thÝ nghiÖm hiÖn tr−êng.
- chuÈn bÞ xe m¸y thi c«ng vµ vËn chuyÓn, x−ëng söa ch÷a xe m¸y.
- TuyÓn chän vµ ®µo t¹o c¸n bé thi c«ng, c¬ khÝ.
- LËp b¶n vÏ thi c«ng.
2. Khi thi c«ng trong thêi h¹n vµi n¨m th× nªn tiÕn hµnh c«ng t¸c chuÈn bÞ cho mét
sè h¹ng môc c«ng t¸c nµo ®ã r¶i ra theo thêi gian. VÝ dô nÕu dù ®Þnh thi c«ng mÆt ®−êng
trong n¨m thø hai, th× c«ng t¸c chuÈn bÞ s¶n xuÊt vËt liÖu vµ b¸n thµnh phÈm x©y dùng
mÆt ®−êng nªn tiÕn hµnh vµo cuèi n¨m thø nhÊt chø kh«ng ph¶i ngay tõ khi khëi c«ng.
NÕu x©y dùng sím qu¸, sÏ kh«ng tr¸nh khái t×nh tr¹ng c¸c thiÕt bÞ s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp
s¶n xuÊt ph¶i chê viÖc l©u dµi, trong khi cã thÓ phôc vô cho c¸c c«ng tr×nh kh¸c.
3. Nªn ph©n bè c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ theo thêi gian ®Ó gi¶m bít chi phÝ ph¶i chi
®ång thêi vµ cã thÓ tiÕn hµnh c«ng t¸c chuÈn bÞ b»ng mét lùc l−îng vµ nhiÒu ph−¬ng tiÖn
nhá. Tuy nhiªn cÇn ph¶i b¶o ®¶m hoµn thµnh kÞp thêi bëi v× nÕu ®Ó c«ng t¸c chuÈn bÞ
chËm trÔ th× sÏ ¶nh h−ëng xÊu ®Õn thêi gian x©y dùng c«ng tr×nh.
4. ViÖc chuÈn bÞ c¸c h¹ng môc nªu trªn ph¶i ®−îc hoµn thµnh trong thêi gian 90
ngµy kÓ tõ khi khëi c«ng. Riªng phßng thÝ nghiÖm hiÖn tr−êng vµ c¸c thiÕt bÞ thÝ nghiÖm
ph¶i hoµn thµnh trong 60 ngµy kÓ tõ khi khëi c«ng.
5. Chi tiÕt c¸c h¹ng môc cña c«ng t¸c chuÈn bÞ vµ danh môc vÒ thiÕt bÞ vµ nh©n sù
®· nép lóc bá thÇu kh«ng ®−îc thay ®æi vµ ph¶i theo ®óng c¸ch vµ tiªu chuÈn ®· quy ®Þnh
trong hîp ®ång.
2.2 chuÈn bÞ nhµ c¸c lo¹i vµ v¨n phßngt¹i hiÖn tr−êng
ViÖc chuÈn bÞ nhµ c¸c lo¹i, ph¶i ®−îc lµm theo ®óng hîp ®ång.
2.2.1 Yªu cÇu vÒ bè trÝ nhµ ë vµ nhµ lµm viÖc:
1. Nhµ thÇu ph¶i x©y dùng, cung cÊp, b¶o qu¶n söa ch÷a c¸c lo¹i nhµ ë, nhµ lµm viÖc (v¨n
phßng), c¸c nhµ x−ëng nhµ kho... t¹m thêi t¹i hiÖn tr−êng, kÓ c¶ c¸c v¨n phßng vµ nhµ ë
cho c¸c gi¸m s¸t viªn. Sau khi hoµn thµnh hîp ®ång th× ph¶i dì bá c¸c nhµ ®ã.
2. Yªu cÇu chung ®èi víi c¸c lo¹i nhµ v¨n phßng ph¶i phï hîp víi c¸c ®iÒu lÖ liªn quan
hiÖn hµnh cña nhµ n−íc (nh− quy chuÈn x©y dùng ViÖt Nam).
- 16 -
3. Trô së v¨n phßng cña nhµ thÇu vµ cña c¸c kü s− t− vÊn, nhµ cña gi¸m s¸t viªn vµ nhµ
c¸c lo¹i kh¸c ph¶i ®−îc bè trÝ phï hîp víi kÕ ho¹ch chuÈn bÞ ®· ghi râ trong hîp ®ång.
4. Yªu cÇu bè trÝ nhµ trong vïng phô cËn cña mét tr¹m trén bª t«ng nhùa nh− b¶ng 2-1.
B¶ng 2-1
Yªu cÇu ®èi víi nhµ lµm viÖc vµ nhµ ë, ë tr¹m trén bª t«ng nhùa
Lo¹i nhµ
V¨n phßng hiÖn tr−êng cña nhµ thÇu
V¨n phßng hiÖn tr−êng cña kü s− t− vÊn
V¨n phßng thÝ nghiÖm hiÖn tr−êng
Nhµ ë cña gi¸m s¸t viªn
Sè tèi thiÓu
ph¶i cung cÊp
1
2
1
1
Cù ly tèi ®a ®Õn tr¹m
trén bª t«ng nhùa (km)
2
5
2
25
5. C¸c v¨n phßng, nhµ, ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn vÖ sinh m«i tr−êng, kÕt cÊu ph¶i v÷ng ch¾c,
tho¸t n−íc tèt, cã s©n ®−êng r¶i mÆt, ®¶m b¶o c¸c nhu cÇu ®iÖn, n−íc, ®iÖn tho¹i vµ c¸c
thiÕt bÞ, ®å ®¹c trong nhµ sö dông thÝch hîp...
C¸c nhµ kho ph¶i ®¶m b¶o b¶o qu¶n tèt vËt liÖu.
2.2.2. Yªu cÇu ®èi víi phßng thÝ nghiÖm hiÖn tr−êng:
1. Nhµ thÇu ph¶i cung cÊp toµn bé nhµ cöa, vËt liÖu thiÕt bÞ thÝ nghiÖm theo yªu cÇu thùc
hiÖn hîp ®ång d−íi sù h−íng dÉn vµ gi¸m s¸t cña kü s− t− vÊn.
2. Phßng thÝ nghiÖm ®−îc x©y dùng c¸ch tr¹m trén bª t«ng nhùa kh«ng qu¸ 2km vµ trong
khu vùc kh«ng bÞ « nhiÔm khi tr¹m trén ho¹t ®éng.
3. Phßng thÝ nghiÖm ph¶i cã ®ñ c¸n bé vµ nh©n viªn kü thuËt cã chøng chØ tay nghÒ vµ
ph¶i ®−îc trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ thÝ nghiÖm nh− ë b¶ng 2-2 ®Ó lµm c¸c thÝ
nghiÖm ®¶m b¶o hoµn thµnh c«ng tr×nh theo ®óng c¸c quy ®Þnh kü thuËt trong hå s¬ ®Êu
thÇu.
B¶ng 2-2
Danh môc c¸c thÝ nghiÖm vµ c¸c trang thiÕt bÞ chñ yÕu ph¶i cã ë trong phßng thÝ nghiÖm
hiÖn tr−êng cña nhµ thÇu
TT
Danh môc c¸c thÝ nghiÖm yªu Trang bÞ chñ yÕu cÇn cã
cÇu
I. VÒ thÝ nghiÖm ®Êt
I.1
Ph©n tÝch thµnh phÇn h¹t
Hai bé sµng 200-0,02mm; mét c©n 200g
chÝnh x¸c ®Õn 0,2gram; mét c©n 100g chÝnh
x¸c ®Õn 0,1gram
I.2
X¸c ®Þnh ®é Èm
Mét c©n 100g chÝnh x¸c ®Õn 0,1gram vµ mét
tñ sÊy cã thÓ gi÷ nhiÖt ë nhiÖt ®é 100-105oC
I.3
X¸c ®Þnh giíi h¹n dÎo, giíi Mét bé thÝ nghiÖm giíi h¹n dÎo vµ mét bé thÝ
h¹n ch¶y
nghiÖm giíi h¹n ch¶y
- 17 -
I.4
ThÝ nghiÖm ®Çm nÐn
Mét bé ®Çm nÕn tiªu chuÈn vµ mét bé ®Çm
nÐn c¶i tiÕn
I.5
ThÝ nghiÖm CBR
Mét thiÕt bÞ ®Çm nÐn + 5 bé khu«n
I.6
ThÝ nghiÖm Ðp lón trong Mét bé khu«n cña thÝ nghiÖm CBR vµ mét
phßng (x¸c ®Þnh Eo)
tÊm Ðp D=5cm, gi¸ l¾p ®Æt ®ång hå ®o biÕn
d¹ng chÝnh x¸c ®Õn 0,01mm, m¸y nÐn
II. ThÝ nghiÖm vËt liÖu mãng ¸o ®−êng
II.1
Ph©n tÝch thµnh phÇn h¹t
1-2 Bé sµng tiªu chuÈn 0,02-40mm + c©n
1000gram ®é chÝnh x¸c 0,5gram
II.2
ThÝ nghiÖm ®Çm nÐn
Nh− ®iÒu 1.4 + c©n 1000gram ®é chÝnh x¸c
0,5gram
II.3
ThÝ nghiÖm ®Çm nÐn mét trôc Mét m¸y nÐn 10 tÊn
kh«ng h¹n chÕ në h«ng (dïng
cho vËt liÖu mãng cã gia cè
chÊt liªn kÕt v« c¬)
II.4
ThÝ nghiÖm ®é hao mßn cña Mét bé thÝ nghiÖm tiªu chuÈn LosAngeles
®¸ d¨m (LosAngeles)
II.5
ThÝ nghiÖm hµm l−îng sÐt Mét bé tiªu chuÈn
trong vËt liÖu ®¸ hoÆc thÝ
nghiÖm ®−¬ng l−îng c¸t ES
II.6
ThÝ nghiÖm hµm l−îng h¹t dÑt Mét bé tiªu chuÈn
III. ThÝ nghiÖm bª t«ng nhùa vµ hçn hîp nhùa
III.1
III.2
III.3
III.4
III.5
ThÝ nghiÖm ®é kim lón cña
nhùa
ThÝ nghiÖm ®é nhít
ThÝ nghiÖm ®é kÐo dµi cña
nhùa
ThÝ nghiÖm nhiÖt ®é ho¸ mÒm
X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu vËt lý
cña mÉu bª t«ng nhùa
Mét bé tiªu chuÈn
Mét bé tiªu chuÈn
Mét bé tiªu chuÈn
Mét bé tiªu chuÈn
Mét c©n bµn 100gram (chÝnh x¸c ®Õn
0,5gram) + 1c©n trong n−íc 1000gram (chÝnh
x¸c ®Õn 0,1gram) + mét m¸y trén hçn hîp ®Ó
®óc mÉu
III.6 ThÝ nghiÖm Marshall
Mét bé (Gåm c¶ thiÕt bÞ ®óc mÉu, ®Èy mÉu)
III.7 ThÝ nghiÖm x¸c ®Þnh hµm Mét bé (b»ng ph−¬ng ph¸p ly t©m hoÆc
l−îng nhùa
ph−¬ng ph¸p ch−ng cÊt)
IV. ThÝ nghiÖm bª t«ng xi m¨ng
IV.1
IV.2
ThÝ nghiÖm ph©n tÝch thµnh Nh− II.1
phµn h¹t
X¸c ®Þnh ®é sôt cña hçn hîp
Mét m¸y trén trong phßng + 1 c©n 100 kg +
- 18 -
- Xem thêm -