XTƬớMI ĚẪB FịA XFĄMI KLMI
XBỄ^ K^ẫM EØM
XT^RỊM XFØMI E@TGNXBMI XÅAF FỤZ
IBẤMI SBÏM? XF.Q ZFẪE KLMI AFÄ^
MFÑE QBMF SBÏM XFỺA FBểM? DK@AG ELMH@R
FÊ MỖB ‑ 4:40
DẤMI XFØMI XBM XFÊMF SBÏM MFÑE
QXX
Fễ vê tïm
EQS
QĚX
0
4
1
MiuyỎm Xfệ Ebmf Zfƺỡmi
A`l K`m @mf
ZfẠe Xfệ Dåaf Miễa
@11361
@14239
@14234
:263042:92
:2361136>0
:28439>3>2
Ěàmf ibà eỢa ĐỒ
tf`e ib` dêb tfb
0::%
0::%
0::%
8>
K
FïlêQmỲiMXffấệtG@fmàfmf Kbmf
@114828281:
@
::19>636968696063>42
00::::%
%
4
EỨA KỨA
ZFảM 0.
0. IBởB XFBể^
XFBể^ XỘMI
XỘMI P^@M
P^@M SỊ ZFỚ AỘ FÊ MỖB..........................
MỖB................................
......>>
0.0. Ibỗb tfbỉu
tfbỉu vỀ Fê MỒb........
MỒb.............
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
............
............
............
.....................
...................>>
0.4. Ibỗb tfbỉu
tfbỉu vvỀỀ ZfỐ AỞ
AỞ.....
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
............
...................
.................................
.......................
...>>
0.1. Gf`b tfàa hu kệaf Fê MỒb..........
MỒb................
............
............
............
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
.............6
........6
ZFảM
ZFả
M 4. ZFÄM
ZFÄM XÅAF Ěỏ@ ĚBỄE
ĚBỄE H^ KỏAF AẪMF
AẪMF XT@MF.....................
[email protected]
.........2
4.0. ZfỐ aỞ FỒb @m............
@m..................
............
............
............
............
............
............
............
............
............
.............
.........................2
..................2
4.0.0.
4.0.
0. Ěbềe
Ěbềe eẠmf......
eẠmf...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
............
............
............
................
............................2
..................2
4.0.4.
4.0.
4. Ěbềe
Ěbềe yẼu.......
yẼu............
...........
............
............
............
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
............
........ 0:
4.4. ZfỐ aỞ Ěốmi
Ěốmi Sām........
Sām..............
...........
...........
...........
...........
...........
...........
............
............
..............
.............................
.........................00
00
4.4.0.
4.4.
0. Ěbềe
Ěbềe eẠmf......
eẠmf...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
............
............
............
........................
..........................00
........00
4.4.4.
4.4.
4. Ěbềe
Ěbềe yẼu.......
yẼu............
...........
............
............
............
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
............
........ 04
ZFảM 1.
1. ZFÄM XÅAF MFÑE
MFÑE GFÀAF
GFÀAF H^ KỏAF EỨA
EỨA XBÏ^..........................0>
XBÏ^..........................0>
1.0. Mfñe gfàaf
gfàaf hu kệa
kệaf
f trlmi mƺỗa...
mƺỗa........
...........
...........
...........
............
............
............
............
............
.................0>
...........0>
1.0.0.
1.0.
0. Ěẹa Đbềe
Đbềe gfàaf
gfàaf hu kệaf EbỀm DẬa...
DẬa.........
............
............
............
............
............
............
....................0>
..............0>
1.0.4.
1.0.
4. Ěẹa Đbềe gfàaf
gfàaf hu kệaf EbỀm
EbỀm M`e....
M`e.........
...........
...........
...........
...........
...........
............
............
............
.........03
...03
1.0.1.
1.0.
1. Ěẹa Đbềe
Đbềe gfàaf
gfàaf hu kệaf ebỀm
ebỀm Xrumi......
Xrumi............
............
............
............
............
............
....................03
..............03
1.4. Mfñe gfàaf
gfàaf hu kệaf
kệaf quỐ
quỐaa tẼ........
tẼ..............
............
............
............
............
............
..........................
............................09
........09
1.4.0.
1.4.
0. Ěẹa Đbềe hu gfàaf
gfàaf afäu Äu..
Äu........
............
............
............
............
............
............
............
......................
..................09
..09
1.4.4.
1.4.
4. Ěẹa Đbềe hu gfàaf
gfàaf afäu À....
À.........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
............
......................09
................09
ZFảM 8. ZFÄM XÅAF QYLX..................................................................
QYLX...........................................................................
...............
......02
02
8.0. Ěbềe eẠmf......
eẠmf............
............
............
............
............
............
............
............
...........
...........
...........
...........
...........
..............
...................02
..........02
8.4. Ěbềe yẼu.......
yẼu.............
...........
...........
...........
...........
...........
...........
............
............
............
............
............
............
............
...........
...........
...........
.....02
02
8.1. AƠ fỒb.......
fỒb............
...........
...........
...........
............
............
............
............
............
...........
...........
...........
...........
.....................
...........................4:
............4:
8.8. Xfàaf tfỢa.....
tfỢa...........
............
............
............
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
.................
...........................40
................40
ZFảM >.
>. Gẽ FLẪAF
FLẪAF XT^RỊM
XT^RỊM XFØMI
XFØMI E@TGNXBMI
E@TGNXBMI XÅAF FỤZ...............44
FỤZ...............44
1
>.0. EỮa tbïu.....
tbïu...........
...........
...........
............
............
............
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
............
..........
....44
44
>.4. Xfømi
Xfømi Đbỉp truyỀ
truyỀm
m tạb...........
tạb.................
...........
...........
............
............
............
............
............
............
............
...................44
.............44
>.1. Qkli`m..
Qkli`m........
...........
...........
...........
...........
............
............
............
............
............
............
............
............
............
.....................
........................44
.........44
>.8. Xfệ trƺổmi
trƺổmi eỮa
eỮa tbïu........
tbïu..............
............
............
............
............
............
............
............
........................
.............................44
...........44
>.>. Aàa aømi
aømi aỮ truy
truyỀm
Ềm tfømi
tfømi E`rgntb
E`rgntbmi
mi fộ trỡ....
trỡ..........
...........
...........
................
.........................44
...............44
>.>.0.
>.>.
0. Puạmi
Puạmi aàl.......
aàl............
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
............
............
.........................
.......................44
44
>.>.4.
>.>.
4. Pu`m fỉ aømi afÿmi......
afÿmi............
...........
...........
...........
...........
...........
...........
............
............
............
............
.................48
...........48
>.>.1.
>.>.
1. E`rgntb
E`rgntbmi
mi trỰa
trỰa tbẼp......
tbẼp............
............
............
............
............
............
............
............
............
............
............
................4>
..........4>
ZFảM 3. GỏAF DẤM XSA..........................................
XSA..............................................................................
............................................
.......... 43
3.0. Zfäm aạmf duỞb sàmi........
sàmi.............
...........
...........
...........
...........
...........
............
............
............
............
............
............
..............43
........43
3.4. Zfäm aạmf duỞb tỐb............
tỐb..................
............
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
....................49
...............49
3.1. Zfäm aạmf
aạmf gẼt XSA.........
XSA..............
...........
...........
...........
...........
...........
............
............
............
................
..........................46
................46
ZFảM 9. GẽX K^ẫM......................
K^ẫM................................................................................................
..........................................................................42
42
8
ZFảM
ZF
ảM 0.
IBởB
IBởB XFBể
XFBể^
^ XỘMI
XỘMI P^@M
P^@M SỊ ZFỚ
ZFỚ AỘ
AỘ FÊ
FÊ MỖB
MỖB
0.
0.0.
0. Ibỗb
Ibỗb tfbỉ
tfbỉu
u vvỀỀ Fê
Fê MỒb
MỒb
Sệ trå Đệ` kõ? Fê MỒb fbỉm m`y añ vệ trå tủ 4:º>1' ĐẼm 40º41' vĢ ĐỒ DẬa vê 0:>º88'
ĐẼm 0:3º:4' gbmf ĐỒ Ěømi, tbẼp ibàp vỗb aàa tỂmf Xfàb Miuyïm - SĢmf Zfÿa Ờ pfå` DẬa7
Fê M`e - Fô` Dëmf Ờ pfå` M`e7 DẬa Ib`mi - DẬa Mbmf - Fƺmi Rïm Ờ pfå` Ěømi vê
Fô` Dëmf - Zfÿ Xfễ Ờ pfå` Xäy.
Fê MỒb kê eỒt trlmi mfỬmi Đệ` dêm tấp trumi mfbỀu hb tåaf kệaf sụ, vām fñ` aứ` aạ
mƺỗa. MƠb Đäy aŢmi añ rẮt mfbỀu h`mf k`e, tfẬmi aạmf mỞb tbẼmi. Sỗb mfỬmi ƺu tfẼ kê
Xfứ Đø, trumi täe vām fñ`, afåmf trệ, gbmf tẼ, ĐỐb milẠb aứ` ĐẮt mƺỗa, Fê MỒb añ rẮt
mfbỀu tbỀe māmi Đề pfàt trbềm hu kệaf. Xrlmi miuốm tbỀe māmi hb sạm aứ` Fê MỒb gfømi
tfề gfømi mfẬa tỗb pfỐ aỞ Fê MỒb. Xuy mfbïm, hl ĐbỀu gbỉm tfổb tbẼt, gfå fấu, miuyïm
vất kbỉu xäy hỰmi vê aŢmi hl aàa auỒa afbẼm tr`mf mïm hbỉm eẠl gfu vỰa mêy mfƺ fbỉm
tfẮy aŢmi afỂ kê añ tủ auỐb tfẼ gỹ VBV. Mfƺmi tfnl aàa miuốm sụ kbỉu gfàa mf`u tfë
gfu vỰa mêy Đåaf tfỰa kê mfäm kþb aứ` gbmf Đø Xfāmi Klmi tủ gfb eỗb tfêmf kấp, tỢa
aŢmi Đá añ tỗb miêm māe tuỞb. Së vấy, ZfỐ aỞ Fê MỒb Đƺỡa DỒ Sām fñ` Xfømi tbm Sbỉt
M`e aømi mfấm kê Hb tåaf Kệaf sụ PuỐa iib`
b` māe 4::
4::8.
8.
0.
0.4.
4. Ibỗb
Ibỗb tfbỉ
tfbỉu
u vvỀỀ ZfỐ
ZfỐ AỞ
Fëmf 0.0. ZfỐ aỞ Fê MỒb
>
Gfu pfỐ aỞ xƺ` gb` mẰe Ờ pfå` Đømi milẠb tfêmf Xfāmi Klmi. M`y gfu vỰa 13
pfỐ pfƺổmi tfuỒa Đệ` pfấm aứ` quấm Flêm GbẼe vỗb fƠm 93 tuyẼm pfỐ tfuỒa 0:
pfƺổmi, d`l iốe pfƺổmi Fêmi Ěêl, Fêmi DẠa, Fêmi Duốe, Fêmi Dố, Fêmi Dømi,
Fêmi I`b, Fêmi Eá, Ěốmi Vuäm, Aụ` Ěømi, Kõ Xfàb XỞ.
Qụ sàaf ifb kẠb tfë gfu pfỐ aỞ Đƺỡa fëmf tfêmf tủ tfẼ gỂ 00, tỢa kê gflạmi tfổb Kõ
- Xrẩm. Xfổb Đñ gfu pfỐ mêy Đƺỡa xne kê sẩe uẮt mfẮt vòmi gbmf Đø Xfāmi Klmi vỗb
aàa flẠt ĐỒmi ib`l tfƺƠmi, duøm dàm. DỜb vấy eê pfỐ aỞ fẩu mfƺ tấp trumi mfỬmi aƺ
häm tfuỒa tẩmi kỗp trumi kƺu, tfƺỡmi kƺu trlmi xá fỒb.
Ěẹa dbỉt, pfỐ aỞ aôm Đƺỡa dbẼt ĐẼm vỗb mfỬmi pfỐ mifỀ truyỀm tfỐmi mỞb tbẼmi
Đbềm fëmf mfƺ Fêmi DẠa, Fêmi Eá, Fêmi Xrn…
Miƺổb Đổb
Đổb vầm tfƺổmi
tfƺổmi iễb pfỐ aỞ - 13 pfỐ pfƺổmi.
pfƺổmi. Xf
XfƠƠ a` xƺ` aŢmi
aŢmi afl rẰmi Fê
MỒb añ 13 pfỐ pfƺổmi. Xuy mfbïm Đäy kê eỒt ĐbỀu tfÿ vệ eê afƺ` añ aäu trạ kổb tfỌ`
Đàmi. DỜb trïm tfỰa tẼ pfỐ aỞ Fê MỒb mfbỀu fƠm alm sỐ 13. Mfƺmi tủ x` xƺ` 13 pfỐ
pfƺổmi kê
kê aàaf iễb qunm tfuỒ
tfuỒaa Đƺỡa eễb miƺổb aø
aømi
mi mfấm.
ZfỐ aỞ Fê MỒb Đẹa trƺmi vỗb kỐb gbẼm trÿa aỞ Đbềm. MfỬmi miøb mfê Ờ trlmi pfỐ
aỞ fẩu mfƺ ĐỀu afumi eỒt gbều aàaf. Ěñ kê hẠmi mfê Ốmi mfỌ mfẬm, eàb miñb mifbïmi,
eêu sƠm dẠa eêu tfổb ib`m… Dïm aẠmf Đñ gfu pfỐ aỞ aôm añ eỒt sỐ miøb Đëmf, ĐỀm,
afò` xƺ` vỗb mfỬmi hẮu Ắm gbẼm trÿa Đẹa trƺmi ‑ e`mi hẮu Ắm aứ` gbẼm trÿa Zfất ibàl.
ZfỐ aỞ añ mfỬmi alm pfỐ dẬt Đẩu vỗb tïm ‛Fêmi― trỜ tfêmf eỒt ĐbỀu tfÿ vệ gfbẼm
mfbỀu hu gfàaf tô eô. Fêmi Ěấu, Fêmi Xf`m, Fêmi DẠa, Fêmi Eá, Fêmi XfbẼa…
mfỬmi tïm iễb mêy añ õ mifĢ` ië, miuốm iỐa r` s`l, eổb Puõ gfàaf tbẼp tỮa tëe fbều.
Xïm iễb aứ` aàa pfỐ aỞ tfƺổmi dẬt Đẩu dẰmi afỬ ‛Fêmi―, s`u Đñ kê klẠt tïm afỂ
eẹt fêmi duøm dàm vê sạm xuẮt. Ěbềm fëmf mfƺ dàm Gfl`b kê pfỐ Fêmi Gfl`b, dàm
Fôe kê pfỐ Fêmi Fôe, dàm dẠa, tfbẼa, Đố eá tfë kê Fêmi DẠa, Fêmi XfbẼa, Fêmi
Eá… Sỗb ‛quy kuất― ifâp afỬ gbều mfƺ vấy, tïm aàa alm pfỐ trlmi ‛13 pfỐ pfƺổmi―
Fê MỒb Đƺỡa fëmf tfêmf.
Xfnl eỒt sỐ mfê mifbïm aỢu vỀ Sām fñ` Fê MỒb tïm iễb pfỐ aỞ tfỰa afẮt afỂ Đệ`
Đbềe dàm eẹt fêmi Đñ. Dïm aẠmf Đñ, gfømi afỂ añ Fê MỒb eê eỒt sỐ vòmi gfàa mfƺ
Fạb HƺƠmi, Fạb Zfômi aòmi añ mfbỀu pfỐ dẬt Đẩu dẰmi tïm ‛Fêmi―.
Eẹa hò fbỉm m`y añ mfbỀu alm pfỐ gfømi aôm dàm mfỬmi eẹt fêmi mfƺ trlmi quà
gfỢ mfƺmi mñ vầm mfẬa mfỗ vỀ eỒt tfổb gë rẮt Đẹa dbỉt aứ` kệaf sụ Sbỉt.
3
MfbỀu hu gfàaf gfb ifâ tfāe pfỐ aỞ sẵ aạe tfẮy aflàmi miỡp dỜb mfỬmi gfu
pfỐ mfỌ vỗb gfømi ib`m rẮt Đẹa trƺmi. Xfấe afå mfbỀu miƺổb aạe tfẮy dỠ miỠ trƺỗa
mfỬmi miþ pfỐ ‛mfỌ tå― mfƺmi vø aòmi Đømi Đÿa, màl mfbỉt. Mfƺmi gfb dbẼt Đƺỡa Đäy
kê gfu gfỐ miêm māe tuỞb, iẬm kbỀm vỗb vām fñ` ‑ kệaf sụ aứ` mƺỗa Sbỉt M`e, `b mẮy
ĐỀu aạe tfẮy eẼm eỒ vê tỰ fêl.
ĚẼm pfỐ aỞ, quõ gfàaf aôm añ tfề gfàe pfà eỒt mỀm Ảe tfỰa Đẹa trƺmi aứ` Fê
MỒb. Ěñ kê mfỬmi fêmi dÿm afạ, pfỜ - mfỬmi eñm ām truyỀm tfỐmi aứ` Fê tfêmf afl
ĐẼm mfỬmi iàmf fêmi rlmi, mfỬmi eñm ām vẹt vỂ` fæ fẮp hầm…
MfỬmi miøb mfê aỞ mfƺ iỡb kïm mât x` xƺ`, aỞ Đbềm aứ` eỒt tfổb Xfāmi Klmi ‑
Gặ Afỡ. Xrlmi mfỬmi mẼp mfê, trlmi mfỬmi mfệp tfỜ aứ` pfỐ aỞ t` mfƺ tfẮy aàb fốm
xƺ` aứ` eỒt tfổb x` vẬmi.
Fê MỒb 13 pfỐ pfƺổmi ibỐmi mfƺ eỒt gfømi ib`m aỞ xƺ` pfạm àmf rþ mât vỀ vām
fñ` ‑ kệaf sụ - gbmf tẼ - afåmf trệ aứ` Đø tfệ mfỬmi tfổb trƺỗa. Xrạb qu` mfbỀu tfāmi
trẩe mfƺmi pfỐ aỞ vầm ibỬ miuyïm vẲm kỐb gbẼm trÿa aỞ Đbềm aòmi vỗb mẼp sỐmi xƺ`
aứ` miƺổb Xrêmi @m (Xfāmi Klmi).
Alm miƺổb Ờ pfỐ aỞ Fê MỒb vầm Đ`mi äe tfẩe, dỀm dỂ kƺu ibỬ mât vām ebmf,
tf`mf kệaf Xrêmi @m dẮt afẮp auỒa sỐmi fbỉm ĐẠb Đ`mi ẩe êl afạy. AfẬa fằm dẠm Đá
mifn qu` aäu mñb? Afằmi tfƠe aŢmi tfề fl` mfêb, hầu gfømi tf`mf kệaf aŢmi miƺổb
Xrêmi @m. Miƺổb Xrêmi @m Ờ Đäy àe afỂ miƺổb Fê MỒb.
Gfømi eêu eæ, pfø trƺƠmi, miƺổb Fê MỒb afễm afl eëmf kỐb sỐmi ibạm ĐƠm,
dëmf hệ. Fễ tủ tỐm, afấe ráb trlmi ib`l tbẼp vê fêmf xụ. Gfømi fẮp tẮp, vỒb vêmi gfb
quyẼt Đệmf eễb tfỢ. MfỬmi ib` Đëmf käu Đổb Ờ Fê mỒb (tủ > tfẼ fỉ trỜ kïm), fễ añ mẼp
sỐmi Đbềm fëmf. Xủ sbmf flẠt ib` Đëmf, aƺ xụ ibỬ` aàa tfêmf vbïm, afl ĐẼm muøb hẠy alm
aàb. AuỒa sỐmi miƺổb Fê MỒb añ pfẩm dëmf `m vê afäm tfêmf. Fễ gfømi tfåaf i`mf
Đu`, f`y ĐẮu tr`mf tfbỉt fƠm. HỎ hêmi afl qu` mfỬmi eäu tfuầm vỮm vẹt. DbẼt aàaf
afẮp mfấm auỒa sỐmi, eê gfømi tëe aàaf kuốm aÿb.
Xrlmi aømi vbỉa, miƺổb Fê MỒb añ tbmf tfẩm tràaf mfbỉe. Ibạb quyẼt aømi vbỉa
añ tëmf añ kõ. Fễ gfømi añ tfñb qunm ĐỐ gỾ, f`y afæm âp miƺổb gfàa. Ěäy afåmf kê yẼu
tỐ kêe mïm tåmf aàaf tf`mf kệaf afl miƺổb Fê MỒb. Fễ gfømi aỐ ĐẠt Đƺỡa afỢa tƺỗa,
quyỀm kỡb dẰmi eễb aàaf.
9
Alm miƺổb tẠb gfu pfỐ aỞ mêy aƺ xụ tẼ mfệ vỗb mfỬmi miƺổb xumi qu`mf. Fễ suy
mifĢ eễb tfỢ tfnl Đƺổmi tfằmi. MifĢ` kê? ĐƠm ibạm, tfằmi tfẬm vê afäm tfêmf. Fễ
gfømi suy mifĢ tfnl gbều vômi vl, tl`m tåmf f`y Ắp ứ mfỬmi õ Đệmf käu hêb, mifĢ s`l
sỐmi vấy, gfømi d`l ibổ kêe vbỉa eổ àe s`u kƺmi miƺổb gfàa. Fễ fbẼu gfàaf, mbỀe
mỜ, tfäm tfbỉm, hỎ iẩm, afäm tfêmf vê säu sẬa.
Hƺỗb iña mfëm aứ` hl`mf mifbỉp kỬ fêmf, pfỐ aỞ kê Đbềe ĐẼm kõ tƺỜmi afl gfàaf
hu kệaf quỐa tẼ, dỜb mƠb Đäy vầm ibỬ Đƺỡa mfỬmi mât ĐỒa Đàl aứ` Fê MỒb, mfỬmi eñm
ām milm mỢa tbẼmi. Dïm aẠmf Đñ, sỐ åt miƺổb häm mƠb Đäy vầm kƺu ibỬ vê tbẼp tỮa pfàt
trbềm mfỬmi mifỀ truyỀm tfỐmi eê af` ømi Đá Đề kẠb. Miƺổb häm pfỐ aỞ aŢmi añ mât
vām fñ` rbïmi, tủ tấp tỮa ĐẼm pflmi aàaf sỐmi vê Đäy kê ĐbỀu gfømi mƠb mêl añ Đƺỡa.
Xfnl tfỐmi gï aứ` aàa ĐƠm vệ kỬ fêmf kỗm, gflạmi 3:% kƺỡmi gfàaf gfb tf`e ib` vêl
mfỬmi fêmf trëmf hu kệaf gfu vỰa pfå` DẬa ĐỀu ĐẼm tf`e qu`m pfỐ aỞ.
Sỗb gẼ flẠaf tāmi trƺỜmi pfàt trbềm tlêm hbỉm hu kệaf Xfứ Đø Fê MỒb aạ vỀ quy
eø vê afẮt kƺỡmi hệaf vỮ, sỐ kƺỡmi vê afẮt kƺỡmi gfàaf hu kệaf Đạe dạl tåmf dỀm
vỬmi. Zfàt trbềm sạm pfẢe hu kệaf afẮt kƺỡmi a`l, Đ` hẠmi, añ tfƺƠmi fbỉu, añ sỢa
aẠmf tr`mf7 e`mi Đấe dạm sẬa vām fñ` häm tỒa vê tfäm tfbỉm vỗb eøb trƺổmi
0.
0.1.
1. Gf`b
Gf`b ttfà
fàaa hu kệa
kệaf
f Fê MỒb
MỒb
GẼ flẠaf māe 4:4>, Xfứ Đø Fê MỒb Đñm vê pfỮa vỮ tủ 1> - 12 trbỉu kƺỡt gfàaf
hu kệaf trlmi Đñ añ tủ 6 - 2 trbỉu kƺỡt gfàaf hu kệaf quỐa tẼ. XỞmi tfu tủ gfàaf hu kệaf
ĐẠt gflạmi 0>0 mifëm tỹ Đốmi.
Māe 4:1:, hu kệaf
kệaf tfỰa sỰ kê miêmf
miêmf gbmf tẼ eŢb mfễ
mfễmm aứ` Xfêmf pf
pfỐỐ Fê MỒb. HỰ
gbẼm māe 4:1:, Xfứ Đø Fê MỒb Đñm vê pfỮa vỮ 86 - 82 trbỉu kƺỡt gfàaf hu kệaf trlmi
Đñ añ tủ 01 - 08 trbỉu kƺỡt gfàaf hu kệaf quỐa tẼ. XỞmi tfu tủ gfàaf hu kệaf ĐẠt gflạmi
tủ 49: - 1:: mifëm tỹ Đốmi
Sê trlmi māe 4:02 trƺỗa Đñ, kƺỡmi gfàaf hu kệaf ĐẼm vỗb pfỐ aỞ Fê MỒb ƺỗa ĐẠt
xẮp xỂ 42 trbỉu kƺỡt gfàaf, tāmi 0:,0 % sl vỗb māe 4:06. Xrlmi Đñ, sỐ kƺỡmi gfàaf
quỐa tẼ ĐẠt 9,:4> trbỉu kƺỡt, tāmi 09% sl vỗb māe 4:06 (trlmi Đñ añ 8,210 trbỉu kƺỡt
gfàaf quỐa tẼ añ kƺu trÿ). MfbỀu hu gfàaf quỐa tẼ gfb ĐẼm Fê MỒb ĐỀu añ mfấm Đệmf
afumi rẰmi, vỗb sỢa fÿt aứ` gfu pfỐ aỞ vỗb mfbỀu klẠb fëmf sạm pfẢe hu kệaf Đ` hẠmi
kuøm kê Đbềe mfẮm gfñ aƺỠmi vê gfñ quïm ĐỐb vỗb dẮt aỢ `b gfb ĐẼm Đäy.
6
Xuy mfbïm māe 4:4: miêmf hu kệaf aứ` mƺỗa t` ạmf fƺỜmi mifbïe trễmi hl hệaf
dỉmf Alvbh 02 gfbẼm kƺỡmi hu gfàaf vêl afỂ dẰmi gflạmi 1:% sl vỗb māe 4:02,
mfbỀu hl`mf mifbỉp hu kệaf kỬ fêmf, kƺu trÿ, vấm afuyềm dệ tfbỉt fẠb pfạb tẠe hủmi
flẹa afẮe hỢt flẠt ĐỒmi.
Afåmf vë vấy tủ māe 4:40 tfnl Dê Ěẹmi FƺƠmi Ib`mi - Ibàe ĐỐa QỜ Hu kệaf Fê
MỒb aŢmi afl rẰmi, māe 4:40 kê kÿa
kÿa miêmf hu kkệaf
ệaf Fê MỒb pfạb tf`y ĐĐỞb
Ởb tƺ huy vê
vê aàaf
kêe. Gfñ gfām tủ ĐẠb hệaf Alvbh-02 aŢmi afåmf kê aƠ fỒb Đề hu kệaf Fê MỒb tàb aƠ aẮu
vỀ eøb trƺổmi hu kệaf, sạm pfẢe hu kệaf aŢmi mfƺ tf`y ĐỞb tƺ huy, mfấm tfỢa Đề pfỮa
fốb vê pfàt trbềm eẠmf eẵ fƠm, iẬm vỗb tfỰa fbỉm "eỮa tbïu gâp" mfƺ afỂ ĐẠl aứ`
Afåmf Zfứ.
2
ZFảM
ZF
ảM 4.
ZFÄM
ZFÄM XÅ
XÅAF
AF Ěỏ@
Ěỏ@ Ě
ĚBỄ
BỄE
E H^
H^ K
KỏỏAF AẪMF
AẪMF XT@M
XT@MF
F
4.0.
.0. ZfỐ
ZfỐ aỞ
aỞ FỒb
FỒb @m
Fëmf 4.4. ZfỐ aỞ FỒb
FỒb @m
Xfêmf pfỐ FỒb @m mẰe Ờ gfu vỰa ebỀm Xrumi - Sbỉt M`e, tfuỒa tỂmf Puạmi
M`e, vỗb hbỉm tåaf 3:ge4, häm sỐ fƠm 24.::: miƺổb pfäm dỐ trïm 2 pfƺổmi, 8 xá,
trlmi Đñ añ 0 xá Đạl. XẠb Đäy, añ eỒt gfu pfỐ aỞ ebmf afỢmi afl sỰ ib`l tfl` ibỬ`
aàa mỀm vām fñ` trlmi mfbỀu tfẼ gỹ (tủ tfẼ gỹ VSB - VBV) Đƺỡa dạl tốm miuyïm vẲm vê
^MNQAL ifb h`mf kê hb sạm vām flà tfẼ ibỗb māe 0222 vê vòmi Đạl Aò K`l Afêe FỒb @m aôm iëm ibỬ eỒt fỉ sbmf tfàb trïm aẠm, hƺỗb mƺỗa pflmi pfÿ, Đ` hẠmi, Đƺỡa
^MNQAL aømi mfấm kê Gfu hỰ trỬ sbmf quyềm tfẼ ibỗb māe 4::2.
4.
4.0.
0.0.
0. Ěbềe
Ěbềe eẠ
eẠmf
mf
Zfẩm kỗm mfỬmi miøb mfê Ờ Đäy kê mfỬmi gbẼm trÿa truyỀm tfỐmi añ mbïm ĐẠb tủ tfẼ
gỹ 09 ĐẼm
09 ĐẼm tfẼ gỹ 02,
02, pfẩm dỐ hễa tfnl mfỬmi trỮa pfỐ mfỌ fẲp. MẰe xnm gẵ ibỬ` aàa
miøb mfê pfỐ, mfỬmi aømi trëmf gbẼm trÿa tøm ibàl,
ibàl, tåm miƺỠmi
miƺỠmi ebmf
ebmf afỢmi afl quà
trëmf fëmf tfêmf, pfàt trbềm vê aạ suy têm aứ` Đø tfệ. FỒb @m aŢmi kê vòmi ĐẮt ifb mfbỀu
hẮu Ắm aứ` sỰ pf` trỒm, ib`l tfl` vām fñ`. Aàa fỒb quàm, ĐỀm ebẼu e`mi hẮu tåaf
aứ` miƺổb Fl` mẰe
Fl` mẰe dïm mfỬmi miøb mfê pfỐ truyỀm tfỐmi aứ` miƺổb Sbỉt vê mfỬmi
miøb mfê e`mi pflmi aàaf gbẼm trÿa Zfàp.
Zfàp. Dïm aẠmf mfỬmi ibà trệ vām fñ` qu` aàa
aømi trëmf gbẼm trÿa, FỒb @m aôm kƺu ibỬ eỒt mỀm vām fñ` pfb vất tfề Đ` hẠmi vê pflmi
0:
pfÿ. AuỒa sỐmi tfƺổmi mfất aứ` aƺ häm pfỐ aỞ vỗb mfỬmi pflmi tỮa tấp quàm, sbmf
flẠt tåm miƺỠmi, mifỉ tfuất häm ib`m, kỎ fỒb vām fñ` vầm Đ`mi Đƺỡa dạl tốm vê pfàt
trbềm. FỒb @m Đƺỡa xne mfƺ eỒt dạl têmi sỐmi vỀ gbẼm trÿa vê kỐb sỐmi Đø tfệ.
FỒb @m däy ibổ tfỰa sỰ kê eỒt tfƺƠmi fbỉu mỞb tbẼmi eê afỂ aẩm vêl eỮa tëe
gbẼe trlmi Illikn Đá añ fƠm 01,3 trbỉu tfømi tbm kbïm qu`m. Kƺỡmi gfàaf hu kệaf ĐẼm
tf`e qu`m pfỐ aỞ FỒb @m miêy aêmi tāmi mf`mf, tủ iẩm 0:: miêm kƺỡt gfàaf tf`e
qu`m trlmi māe 0222 ĐẼm māe 4:02 Đá tāmi kïm iẩm 4,> trbỉu kƺỡt. Xlêm tfêmf pfỐ tủ
afộ afỂ añ 09 gfàaf sẠm, mfê mifỂ ĐẼm auỐb māe 4:02 Đá tāmi kïm 9:8 aƠ sỜ vỗb Đứ klẠb
fëmf kƺu trÿ vê iẩm 00.98> pfômi. KẮy vām fñ` kêe mỀm tạmi vê ĐỒmi kỰa, 4: māe qu`
miêmf gbmf tẼ mêy Đá tāmi vƺỡt dấa vê fbỉm afbẼe tỹ trễmi fƠm 9:% sl vỗb IHZ tlêm
tfêmf pfỐ. Ěổb sỐmi ĐẠb dỒ pfấm mfäm häm aŢmi gfà fằm kïm tủ miêmf gbmf tẼ mêy, tfu
mfấp dëmf quäm Đẩu miƺổb māe 4:02 ĐẠt fƠm >1 trbỉu Đốmi.
4.
4.0.
0.4.
4. Ěbềe
Ěbềe yẼ
yẼu
u
MẰe trlmi gfu
gfu vỰa afệu ạmf fƺỜmi aứ` dál kỮt, dëmf quäm eộb
eộb māe, mƠb Đäy pfạb
mfấm tủ 4 - 1 trấm kỮt vê aŢmi afủmi Ắy aƠm dál kỗm, mfỌ. Milêb r`, mfbỀu yẼu tỐ dẮt kỡb
tủ gfå fấu gfẬa mifbỉt aứ` ebỀm Xrumi? mẬmi - mñmi - Ảe, aòmi vỗb fỌ` flẠm vê eỐb
eễt, kê mfỬmi eỐb fbềe fễ` tfƺổmi xuyïm, gfømi tfề tràmf gfỌb, kê mfỬmi tfàaf tfỢa
fêmi Đẩu ĐỐb vỗb sỰ tốm tẠb aứ` quẩm tfề gfu pfỐ aỞ Đ` pfẩm kê aàa miøb mfê, hb tåaf
dẰmi iộ - trïm hƺỗb 0:: māe ttuỞb,
uỞb, mẰe trï
trïmm eỒt mỀm Đệ` afẮt gfømi
gfømi Ởm Đệmf.
Đệmf. QỰ afuyềm
afuyềm
ĐỞb, dốb kẮp aứ` aàa hômi sømi, hômi afạy aôm kê miuyïm mfäm iäy r` ø mfbỎe eøb
trƺổmi trẩe trễmi vêl eò` gfø7 iäy sẠt kỜ dổ sømi, Đn hễ` ĐẼm aàa kêmi quï, kêmi mifỀ
truyỀm tfỐmi mẰe vnm aàa tuyẼm sømi vê mi`y aạ ĐỐb vỗb Gfu pfỐ aỞ.
Sỗb õ mifĢ` kê gfu hb sạm sỐmi, sỰ tf`y ĐỞb trlmi mẼp sỐmi aứ` miƺổb häm kê tfàaf
tfỢa kỗm mfẮt, dỜb fbỉm m`y, fƠm 64% aàa hb tåaf trlmi gfu pfỐ aỞ tfuỒa sỜ fỬu aứ`
miƺổb häm. Afåmf vë vấy, quà trëmf dạl tốm hb sạm FỒb @m aŢmi iẹp gfømi åt mfỬmi gfñ
gfām, tfàaf tfỢa. Sbỉa tu dỞ, sụ` afỬ` hb tåaf, trlmi tfổb ib`m iẩm Đäy hbỎm r` vỗb tỐa
ĐỒ quà mf`mf, vë eỮa tbïu gbmf hl`mf, flẠt ĐỒmi tfƺƠmi eẠb, gề aạ mfu aẩu aứ` auỒa
sỐmi fbỉm ĐẠb eê vbỉa aạb tẠl, sụ` afỬ`, sụ hỮmi miøb mfê - hb tåaf añ mfbỀu s`b pfẠe
vỀ miuyïm tẬa dạl tốm, vb pfẠe tåmf kệaf sụ, tåmf miuyïm iỐa aứ` hb tåaf.
Sbỉa sụ hỮmi hb tåaf s`b afỢa māmi, vbỉa eu` dàm, afuyềm mfƺỡmi hb tåaf trlmi
eỒt sỐ trƺổmi fỡp Đá dbẼm mfỬmi miøb mfê aỞ iẬm vỗb mfỬmi ibà trệ vām fñ` ib` Đëmf
00
truyỀm tfỐmi mfbỀu tfẼ fỉ Ờ FỒb @m tfêmf mfỬmi aƠ sỜ tfuẩm tÿy afuyïm vỀ trƺmi dêy,
eu` dàm fêmi fñ`. Xëmf trẠmi tf`y ĐỞb afứ sỜ fỬu tủ mfỬmi miƺổb sỐmi käu māe trlmi
miøb mfê afl mfỬmi miƺổb afứ eỗb tủ mƠb gfàa ĐẼm miêy aêmi pfỞ dbẼm. MfỬmi vbỉa
kêe mêy Đ`mi xäe fẠb ĐẼm aàa ibà trệ vām flà truyỀm tfỐmi aứ` FỒb @m vỀ kỐb sỐmi,
sbmf flẠt vām flà, pflmi tỮa tấp quàm, Ợmi xụ, Ảe tfỰa,...
Xrlmi quà trëmf pfàt trbềm tfë kỡb åaf e`mi kẠb afl aàa afứ hb tåaf aŢmi afƺ` tfất
aømi dẰmi. QỰ afïmf kỉaf vỀ tfu mfấp, kỡb åaf tủ gfu hb sạm Đ`mi hbỎm r` ibỬ` mfỬmi
miøb mfê eẹt tbỀm trïm aàa trỮa Đƺổmi afåmf vỗb mfỬmi miøb mfê mẰe trlmi gbỉt, fặe,
ibỬ` gfu pfỐ aỞ vê aàa vòmi vnm. Tþ rêmi kê, mẼu tràaf mfbỉe dạl tốm hb sạm kê mfƺ
mf`u tfë vbỉa fƺỜmi kỡb tủ hb sạm aŢmi pfạb Đƺỡa ibạb quyẼt eỒt aàaf fêb fô`, fỡp kõ.
Eẹa hò Đƺỡa qu`m täe tủ gfà sỗe, mfƺmi hl mfbỀu miuyïm mfäm, mfbỀu ibà trệ
vām fñ` pfb vất tfề Ờ FỒb @m flẹa dệ kámi quïm, flẹa dệ pfứ mfấm mïm Đá tfẮt truyỀm,
e`b eỒt Đb rẮt mfbỀu. EỒt sỐ kêmi mifỀ tfứ aømi truyỀm tfỐmi afỂ flẠt ĐỒmi aẩe
afủmi. EỒt sỐ mifỉ mfäm a`l tuỞb Đá kẩm kƺỡt tủ trẩm... MfbỀu klẠb fëmf hbỎm xƺỗmi häm
ib`m añ miuy aƠ e`b eỒt, ... MfbỀu afứ trƺƠmi vê afåmf sàaf vỀ dạl tốm vê pfàt fuy
aàa ibà trệ vām fñ` pfb vất tfề Đá Đƺỡa Đƺ` vêl afbẼm kƺỡa mfƺmi quy eø afƺ` tƺƠmi
xỢmi7 aàa hỰ àm Đẩu tƺ mifbïmi vỀ gf`b tfàa vë eỮa tbïu gbmf tẼ eê afƺ` ĐỀ a`l vê
gf`b tfàa dạm sẬa vām fñ`, afƺ` pfàt fuy sỢa eẠmf vê tåmf tåaf aỰa aứ` aỒmi Đốmi.
04
4.4.
.4. ZfỐ
ZfỐ aỞ
aỞ Ěốm
Ěốmii Sām
Sām
Fëmf 4.1. ZfỐ aỞ Ěốmi
Ěốmi Sām
Fê Ib`mi Đäu afỂ añ fl` t`e ibàa eẠaf fốmi rỰa a`l miuyïm Đà eộb ĐỒ tfu
vỀ. Fê Ib`mi
Ib`mi aôm
aôm añ eỒt Đbềe hu kệaf gfbẼm mñ tƺƠmi Đốmi vỗb Fê MỒb, vỗb FỒb @m.
MfẬa ĐẼm pfỐ aỞ, Đäu afỂ añ ZfỐ aỞ FỒb @m f`y Fê MỒb 13 pfỐ pfƺổmi eê aôm añ
ZfỐ aỞ Ěốmi Sām. Vbm Đbềe qu` vêb mât vỀ ZfỐ aỞ Ěốmi Sām vỗb vệ trå Đệ` kõ, gbẼm
trÿa, afỡ vê quàm aê pfï ZfỐ aỞ mỞb tbẼmi käu m`y.
ZfỐ aỞ Ěốmi Sām mẰe Ờ tfệ trẮm Ěốmi Sām, fuyỉm Ěốmi Sām, tỂmf Fê Ib`mi.
Gfu vỰa trumi täe tfệ trẮm Ěốmi Sām xƺ` tfuỒa tỞmi Ěømi Pu`m, afäu Miuyïm Dëmf,
pfứ Xƺổmi Säm, tỂmf Xuyïm Pu`mi vê añ kệaf sụ pfàt trbềm vỀ gbẼm trÿa, vām fñ` fêmi
trāe māe.
MfỬmi māe 066:, gfb afbẼe Đñmi gfu vỰa mêy, miƺổb Zfàp Đá añ mfỬmi quy
flẠaf vê Đề kẠb mfỬmi Đbềe mfẮm qu`m trễmi vỀ quy flẠaf vê gbẼm trÿa, Đẹa dbỉt kê afỡ
Ěốmi Sām, xäy dẰmi Đà trlmi mfỬmi māe 024: iẩm mfƺ aôm miuyïm vẲm ĐẼm miêy m`y.
4.
4.4.
4.0.
0. Ěbềe
Ěbềe eẠ
eẠmf
mf
Xfệ trẮm Ěốmi Sām mẰe kễt tfỌe ibỬ` tfumi kŢmi vỗb dỐm dỀ mÿb Đà d`l dễa. Gfu
pfỐ aỞ vặm vẲm
vẲm 8: mña mfê mẰe
mẰe xẼp vêl mf`u hƺỗb mÿb Đà.
Đà. DuỞb sỗe, dỢa
dỢa tr`mf pfỐ aỞ
01
kê sỰ pf` trỒm ĐẼm têb tëmf f`b tømi eêu? eêu vêmi rỰa aứ` mẬmi vê eêu xàe aứ`
mfỬmi miøb mfê aỞ.
Gfu pfỐ aỞ Đƺỡa fëmf tfêmf tủ Đẩu tfẼ gỹ 4:, d`m sƠ afỂ añ vêb ib` Đëmf miƺổb
Eømi, miƺổb Xêy vê miƺổb Fl` sbmf sỐmi, hẩm hẩm añ tfïe mfbỀu aƺ häm Đệ` pfƺƠmi
gfàa tëe ĐẼm. Mfëm tỞmi tfề, gfu pfỐ aỞ e`mi Đấe hẮu Ắm gbẼm trÿa aứ` miƺổb Fl`
vỗb mfỬmi miøb mfê f`b tẩmi kỡp miñb äe hƺƠmi, mfỬmi afbẼa Đæm kốmi ĐỌ trnl a`l.
DỢa tr`mf vỀ gfu pfỐ aỞ Đƺỡa tfề fbỉm trïm mfbỀu i`e eêu, tf`y ĐỞb tfnl tủmi
aumi dấa tfổb ib`m trlmi eỒt miêy. DuỞb sàmi, dỢa tr`mf ĐỒa Đàl Ắy Đƺỡa pf` trỒm têb
tëmf dỜb f`b tømi eêu vêmi rỰa aứ` mẬmi vê eêu xàe aứ` mfỬmi miøb mfê aỞ. Hu kệaf
pfỐ aỞ Ěốmi Sām, dẠm sẵ Đƺỡa ĐẬe afëe trlmi gfømi ib`m be këe trlmi sƺƠmi sỗe
mfƺ Đƺỡa Đàmf tfỢa dỜb àmf sàmi, äe tf`mf màl mfbỉt vê mfỬmi sẬa eêu rỰa rỠ trlmi
tr`mi pfỮa aứ` Đốmi dêl miƺổb Eømi, Fl`, Tày, Xêy, Mòmi,…
Xủ trïm a`l mfëm xuỐmi, dïm d` háy afỡ xẼp tfêmf fëmf afỬ ^ kỡp miñb äe hƺƠmi
kê f`b háy pfỐ aỞ afẠy vêl afäm mÿb. EỒt gfu häm aƺ afứ yẼu kê miƺổb Xêy vỗb fêmi
afỮa miøb mfê aŢ hỰmi dỜb mfỬmi miƺổb tfỡ Ờ XỢ Vuyïm s`mi kêe tfuï vê Đƺỡa xne
mfƺ eỒt pfẩm qu`m trễmi aứ` pfỐ aỞ Ěốmi Sām.
Xfnl têb kbỉu tủ eỒt auỒa fỒb tfạl vỀ pfỐ aỞ Ěốmi Sām tfë tẠb gfu vỰa mêy aôm
gflạmi trïm hƺỗb 8: miøb mfê aỞ añ tuỞb Đổb trïm hƺỗb 0:: māe, aà dbỉt añ mfỬmi miøb
mfê iẩm 4:: māe mfƺ mfê ømi KƺƠmi Fuy Miô, miƺổb Xêy vê Đƺỡa xäy hỰmi tủ
gflạmi māe 063:.
GbẼm trÿa Ờ Đäy pfỞ dbẼm kê mfê f`b tẩmi trëmf tƺổmi, kỡp miñb äe hƺƠmi. Tbïmi
gfu vỰa afỡ Ěốmi Sām, aôm añ mfbỀu mfê aỞ gbều Ốmi Đề tấm hỮmi eẹt tbỀm mfƺ pfỐ aỞ
Fê MỒb. Xủ māe 4::3, fuyỉm Ěốmi Sām Đá tỞ afỢa eộb tfàmi 1 "Ěïe pfỐ aỞ" vêl aàa
miêy 08, 0>, 03 äe kệaf.
Xfnl Đñ aàa fỒ häm trlmi gfu pfỐ aỞ Đốmi klẠt trnl Đæm kốmi ĐỌ, eỒt sỐ flẠt
ĐỒmi mfƺ trƺmi dêy tfỞ aẢe aàa häm tỒa, trëmf hbỎm
Afỡ Ěốmi Sām gfømi afỂ kê mƠb ib`l tfƺƠmi aứ` Đốmi dêl aàa häm tỒa trlmi
vòmi, eê fƠm tfẼ mỬ`, vêl aàa pfbïm afỡ, mƠb Đäy mfƺ Đ`mi tỞ afỢa kỎ fỒb. Xủ mfỬmi
tfbẼu mỬ Eømi ĐẼm Đốmi dêl Zu Zâl, Kø Kø,… xÿmi xåmf trlmi aàa dỒ tr`mi pfỮa
truyỀm tfỐmi xuỐmi afỡ afƠb, gẼt dẠm, eu` sẬe vê tr`l ĐỞb fêmi fñ`. Mât ib`l tfl`
tbmf tẼ, ĐỒa Đàl aứ` gbẼm trÿa Sbỉt ‑ Fl` Đƺỡa xäy hỰmi trlmi gflạmi tủ mfỬmi māe
08
024> ‑ 0246, gfu afỡ Ěốmi Sām mfƺ eỒt mât vẵ ĐẲp vê Ắm tƺỡmi trlmi kômi a`l
miuyïm.
Sỗb mât Đẹa trƺmi vỐm añ, mfỬmi mât ĐẲp trlmi mỀm vām fñ` truyỀm tfỐmi Đ` sẬa
eêu, gbẼm trÿa aứ` miƺổb häm pfỐ aỞ Ěốmi Sām Đá tẠl mïm Đbềe mfẮm Ắm tƺỡmi vê ĐỒa
Đàl trïm vòmi Aømi vbïm Đệ` afẮt ‑ A`l miuyïm Đà Ěốmi Sām.
4.
4.4.
4.4.
4. Ěbềe
Ěbềe yẼ
yẼu
u
Aømi vbïm Đệ` afẮt tlêm aẩu (ASHAXA) a`l miuyïm Đà Ěốmi Sām trạb rỒmi trïm
dỐm fuyỉm aứ` tỂmf Fê Ib`mi. Xrlmi
Xrlmi Đñ, fuyỉm Ěốmi Sām mẰe trễm trlmi vòmi kþb, sỜ
fỬu mfbỀu hb sạm Đệ` afẮt, hb tåaf, Đbềe ĐẼm qu`m trễmi mfƺ AỒt aổ quỐa ib` KŢmi Aÿ
aòmi mfỬmi hb sạm vām fñ` truyỀm tfỐmi, e`mi Đấe dạm sẬa aứ` aỒmi Đốmi 09 häm tỒa
tfbều sỐ trïm Đệ` dêm vỗb dỐm hb sạm vām fñ` pfb vất tfề quỐa ib` Đƺỡa aømi mfấm.
MfỬmi ĐbỀu gbỉm,
gbỉm, tbỀe māmi, kỡb tfẼ Ắy kẠb afƺ` Đứ Đề Ěốmi Sām pfàt trbềm hu kệaf dỀm
vỬmi, mẼu gfømi iëm ibỬ Đƺỡa mfỬmi mât rbïmi.
ĚẼm m`y ib`l tfømi vầm kê trỜ miẠb kỗm mfẮt afl pfàt trbềm hu kệaf aứ` Fê Ib`mi
mñb afumi vê ASĚAXA A`l miuyïm Đà Ěốmi Sām mñb rbïmi. Ěề Đb Đƺỡa ĐẼm Đäy, hu
gfàaf afỂ añ eỒt alm Đƺổmi huy mfẮt (PK8A), vê pfƺƠmi tbỉm huy mfẮt fbỉm m`y kê ø
tø flẹa xn eày. Aàa vẮm ĐỀ tẬa Đƺổmi, sẠt kỜ vầm xạy r` tfƺổmi xuyïm. Ib`l tfømi Đá
fẠm afẼ gfàaf hu kệaf vê mfbỀu hl`mf mifbỉp kỬ fêmf tbẼp aấm vỗb hu kệaf ASĚAXA
A`l miuyïm Đà Ěốmi Sām. Xuy fbỉm m`y, gfàaf hu kệaf ĐẼm vỗb ASĚAXA A`l miuyïm
Đà Ěốmi Sām añ tāmi, mfƺmi ĐỐb tƺỡmi gfàaf afứ yẼu kê ibỗb tf`mf mbïm, mfỬmi miƺổb
yïu tfåaf gfàe pfà tfbïm mfbïm, mfê mifbïm aỢu gfl` fễa vê fễ ĐỀu pfạb añ eỒt sỢa
gfỌn tỐt. Sê hl ib`l tfømi Đb kẠb gfñ gfām, eỒt sỐ gfàaf afỂ ĐẼm eỒt kẩm afl dbẼt.
Afƺ` tfu fÿt Đƺỡa mfỬmi ĐỐb tƺỡmi gfàaf kê fễa sbmf, miƺổb a`l tuỞb vê mfỬmi miƺổb
añ mfu aẩu fƺỜmi tfỮ a`l.
SẮm ĐỀ dạl tốm aàa ibà trệ vām fñ` truyỀm tfỐmi trïm ASĚAXA A`l miuyïm Đà
Ěốmi Sām Đá Đƺỡa qu`m täe, Đẩu tƺ. Mfƺmi, eỒt sỐ mât vām fñ` truyỀm tfỐmi hl quà
trëmf pfàt trbềm aứ` xá fỒb fbỉm m`y Đá, Đ`mi miêy dệ e`b eỒt vê eẮt Đb. Ěẹa dbỉt mfẮt
vê hỎ mfấm tfẮy mfẮt Đñ kê tr`mi pfỮa truyỀm tfỐmi vê gbẼm trÿa mfê Ờ aứ` Đốmi dêl
häm tỒa Eømi - häm tỒa sbmf sỐmi Đømi mfẮt trïm A`l miuyïm Đà Ěốmi Sām. Fbỉm m`y,
ĐẼm ASĚAXA A`l miuyïm Đà Ěốmi Sām afÿmi t` gfømi gfñ gfām ië mfëm tfẮy mfỬmi
miøb mfê e`mi gbẼm trÿa aứ` miƺổb häm ebỀm Đốmi dẰmi vê gbẼm trÿa mfê aứ` Xrumi
0>
PuỐa. Ěề hu kệaf ASĚAXA A`l miuyïm Đà Ěốmi Sām pfàt trbềm dỀm vỬmi, vbỉa qu`m
täe ĐẼm vẮm ĐỀ iëm ibỬ tr`mi pfỮa truyỀm tfỐmi aứ` pfỮ mỬ Eømi vê gbẼm trÿa mfê
truyỀm tfỐmi vỗb tƺổmi trëmf ĐẮt, eàb kỡp iñb äe hƺƠmi kê fẼt sỢa aẩm tfbẼt vê aẮp
dàaf fƠm d`l ibổ fẼt. Së v`b trô aứ` yẼu tỐ ibà trệ vām fñ` gbẼm trÿa mfê truyỀm tfỐmi,
tr`mi pfỮa häm tỒa afåmf kê yẼu tỐ aƠ dạm mfẮt, rþ rêmi mfấm tfẮy mfẮt Đề tfu fÿt gfàaf
hu kệaf aŢmi mfƺ xäy hỰmi, fëmf tfêmf eø fëmf hu kệaf aỒmi Đốmi, f`y hu kệaf iẬm vỗb
mømi mifbỉp eỒt aàaf fbỉu quạ - eỒt trlmi mfỬmi sạm pfẢe hu kệaf afứ ĐẠl aứ`
ASĚAXA A`l miuyïm Đà Ěốmi Sām. Xủ eỒt tfỰa tẼ afl tfẮy, fbỉm m`y eỒt sỐ kêmi
vām fñ` hu kệaf aỒmi Đốmi trïm A`l miuyïm Đà Ěốmi Sām, tuy Đá Đƺỡa xäy hỰmi vê
Đƺ` vêl tuyẼm, Đbềe hu kệaf aứ` tỂmf mfƺmi eỒt sỐ mât vām fñ` truyỀm tfỐmi mfƺ tr`mi
pfỮa häm tỒa, gbẼm trÿa mfê truyỀm tfỐmi Đá dệ e`b eỒt hl Đñ gfømi añ gfàaf hu kệaf,
flẹa rẮt åt gfàaf hu kệaf tỗb tf`e qu`m, vå hỮ? tføm Xạ Kứmi D (Eæl SẠa), DỮa Dạm
(Rïm Ebmf).
Xrëmf ĐỒ häm trå aứ` miƺổb häm trïm ASĚAXA aôm mfbỀu dẮt aấp, tfu mfấp afåmf
aứ` dê alm aàa häm tỒa afứ yẼu hỰ` vêl mømi mifbỉp, mfbỀu ib` Đëmf aôm Ờ mfê tẠe, Đñ
aŢmi afåmf kê rêl aạm afl pfàt trbềm hu kệaf. Zfẩm kỗm tẠb aàa kêmi vām fñ` hu kệaf aỒmi
Đốmi, miƺổb häm tẠb mfỬmi miøb kêmi Đñ tuy Đá åt mfbỀu Đƺỡa tấp fuẮm mfƺmi vầm aôm
rẮt kÿmi tÿmi, gfñ gfām trlmi vbỉa Đñm, tbẼp gfàaf. Ěẹa dbỉt, añ mfỬmi miøb mfê truyỀm
tfỐmi rẮt fẮp hầm gfàaf hu kệaf mfƺmi afứ mfê kẠb gfømi dbẼt flẹa fẠm afẼ trëmf ĐỒ
tbẼmi pfỞ tfømi, vê 0::% aàa kêmi vām fñ` hu kệaf aỒmi Đốmi gfømi añ miƺổb häm mêl
dbẼt milẠb miỬ (tbẼmi @mf) aŢmi mfƺ sụ hỮmi bmtnrmnt. Afåmf vë vấy, gfb hu gfàaf tỗb
Đäy pfẩm Đømi milêb tf`e qu`m, afỮp ạmf gbẼm trÿa kêmi, mfê aứ` Đốmi dêl r` iẩm mfƺ
gfømi añ ië Đề ibỬ afäm fễ Ờ kẠb.
03
ZFảM
ZF
ảM 1.
ZFÄM
ZFÄM XÅ
XÅAF
AF MFÑE
MFÑE GFÀA
GFÀAF
FH
H^
^ KỏA
KỏAF
F EỨA
EỨA XBÏ^
XBÏ^
Gfàaf hu kệaf ĐẼm vỗb pfỐ aỞ Fê MỒb mfëm afumi afb` tfêmf f`b mfñe? gfàaf hu kệaf
trlmi mƺỗa vê gfàaf hu kệaf quỐa tẼ.
1.
1.0.
0. Mfñe
Mfñe gf
gfàaf
àaf hu kệa
kệaf
f trlmi
trlmi mƺ
mƺỗa
ỗa
Añ dỐm ĐỒmi aƠ afåmf aứ` gfàaf hu kệaf mỒb Đệ` gfb fễ tbẼm fêmf afuyẼm hu kệaf Đñ kê?
∔ Gfàe pfà,
∔ Iẹp iỠ alm miƺổb,
∔ Xrạb mifbỉe ĐỒa Đàl,
∔ MifỂ miƠb.
miƠb.
ĚỐb vỗb gfàaf hu kệaf mỒb Đệ`, fễ tëe gbẼe eỒt sỰ Đ` hẠmi fƠm, gfàe pfà afb tbẼt
fƠm vỀ Đbềe ĐẼm vê flẠt ĐỒmi hu kệaf trlmi afuyẼm hu kệaf, mñb aàaf gfàa, pfẠe vb
aứ` aàa sạm pfẢe hệaf vỮ mïm aêmi rỒmi aêmi tỐt. Gfàaf hu kệaf mỒb Đệ` sẵ añ mfu aẩu
vỀ afb pfå vê afẮt kƺỡmi, tfƺổmi kê ibà tfẮp mfẮt añ tfề, trlmi tẮt aạ aàa pfäm ĐlẠm aứ`
afuộb ibà trệ hu kệaf? ām mifỂ, hệaf vỮ ām uỐmi, flẠt ĐỒmi hu kệaf, eu` sẬe, vv …
Hl gfàaf hu kệaf mỒb Đệ` mẬe Đƺỡa miøm miỬ Đệ` pfƺƠmi vê kê aømi häm trlmi
mƺỗa mïm fễ añ tfề tëe gbẼe aàa aƠ sỜ kƺu trÿ gfàa tf`y vë gfàaf sẠm mfƺ flstnk,
flenst`y, dỜb vë fễ sẵ trỜ kẠb mfbỀu kẩm mïm fễ afuẢm dệ Đỡt mifỂ tbẼp tfnl dẰmi aàaf tỰ
tëe gbẼe vê kbïm fỉ vỗb aàa afứ fltnk, gfàaf sẠm…
1.0.0.
1.0.
0. Ěẹa Đbềe
Đbềe gfàaf
gfàaf hu kệaf E
EbỀm
bỀm DẬa
DẬa
Gfàaf hu kệaf Sbỉt M`e Ờ ebỀm DẬa tfƺổmi afÿ õ mfbỀu ĐẼm fëmf tfỢa, gfømi
ib`m. Aàa sạm pfẢe tfbẼt gẼ ĐƠm ibạm, kẠ eẬt vê fỬu åaf sẵ Đƺỡa yïu tfåaf fƠm aạ. Xäe
kõ gfàaf hu kệaf ebỀm DẬa tfƺổmi Đb hu kệaf afứ yẼu vêl aàa hệp fæ vê aàa hệp kỎ Đẹa
dbỉt. FƠm >:% miƺổb Ờ Fê MỒb ĐỀu afl rẰmi fễ sẵ Đb hu kệaf vêl aàa hệp kỎ kỗm vê
mfỬmi miêy mifỂ hêb (mfƺ 1:/:8, :0/:> vê :4/:2).
Miƺổb ebỀm DẬa tfƺổmi hòmi mfỬmi afuyẼm hu kệaf Đề iẬm gẼt tëmf aạe, vë vấy
añ tỗb 3:% mfỬmi afuyẼm hu kệaf tfƺổmi Đƺỡa sẬp xẼp Đề Đb aòmi vỗb miƺổb tfäm trlmi
09
ib` Đëmf7 1:% Đb aòmi dẠm dæ. Miƺổb ebỀm DẬa añ tfbïm fƺỗmi Đb vỗb ib` Đëmf mfbỀu
fƠm miƺổb aàa ebỀm gfàa.
Miƺổb ebỀm DẬa vầm tfƺổmi añ tfñb qunm tỰ tỞ afỢa tlur rbïmi gfb fễ Đb hu kệaf
fƠm kê pfạb tfømi qu` aømi ty hu kệaf, 3:% tfåaf afễm klẠb fëmf hu kệaf hu kệaf mifỂ
hƺỠmi tf`y vë tf`e qu`m.
Miƺổb DẬa tfƺổmi
tfƺổmi ām mñb mfẲ mf
mfêmi,
êmi, gåm Đàl, tfƺổmi
tfƺổmi f`y suy mifĢ säu x`. MfbỀu
MfbỀu
gfb iẹp vẮm ĐỀ gfømi fêb kômi, fễ tfƺổmi gfømi mñb tfằmi eê tfề fbỉm qu` tfàb ĐỒ.
Gfømi afỂ qu`m trễmi afẮt kƺỡmi pfỮa vỮ vê mỒb tfẮt, vất hỮmi eê miƺổb DẬa
aôm rẮt xne trễmi fëmf tfỢa. Fễ tfƺổmi Đôb fỌb sỰ gỲ kƺỠmi, afb tbẼt, trễm vẲm, afỂm
afu. Së vấy, fễ tfƺổmi afuỒmi gfàaf sẠm Đƺỡa afāe afÿt aẢm tfấm, añ mỒb tfẮt afẮt
kƺỡmi a`l, sẠaf sẵ, sẬp xẼp miām mẬp.
Ěẹa trƺmi täe kõ gfàaf hu kệaf ebỀm DẬa rẮt afāe kl vỀ afẮt kƺỡmi auỒa sỐmi tfề
fbỉm qu` aàaf ām eẹa, Đb ĐỢmi, xn aỒ mïm gfb afễm pfƺƠmi tbỉm hu kệaf fễ aŢmi Đôb fỌb
mfbỀu.
1.0.4.
1.0.
4. Ěẹa Đbềe
Đbềe gfàaf
gfàaf hu kệaf E
EbỀm
bỀm M`e
M`e
Miƺỡa kẠb, hu gfàaf ebỀm M`e kuøm añ xu fƺỗmi tỐb ibạm vỀ fëmf tfỢa. ĚỐb
tƺỡmi gfàaf fêmi mêy tfƺổmi añ mfu aẩu a`l vỀ ibạb trå, afẮt kƺỡmi pfỮa vỮ, ām uỐmi,
… Vu fƺỗmi dạl vỉ eøb trƺổmi aŢmi Đƺỡa ƺ` afuỒmi fƠm ebỀm DẬa. Xäe kõ gfàaf hu
kệaf ebỀm M`e añ ƺu Đbềe kê eẠmf dẠl, māmi ĐỒmi, aỜb eỜ… pfò fỡp vỗb Đẹa tåmf
aứ` vòmi ĐẮt M`e DỒ ‑ vòmi ĐẮt eỗb fƠm sl vỗb ebỀm DẬa vê ebỀm Xrumi. Fễ gfømi
e`mi mẹmi truyỀm tfỐmi miêm Đổb, hl Đñ tủ aàaf Ợmi xụ ĐẼm aàaf sbmf flẠt, tfñb qunm
fêmi miêy ĐỀu añ sỰ tflạb eàb, hỎ gẼt tfäm, hỎ fô` mfấp vỗb aỒmi Đốmi eỗb kẠ, gfømi
sĢ hbỉm vê gfømi eẮy xne trễmi afuyỉm kỎ mifb, tbều tbẼt aẩu gë. Miƺổb ebỀm M`e
tfƺổmi gfà hỎ tåmf, hỎ tfømi aạe afl aàa s`b kẩe aứ` pfå` aumi aẮp hệaf vỮ afl fễ.
Ěố mỒb tfẮt, vất hỮmi hò afƺ` Đƺỡa mfƺ õ slmi fễ aŢmi añ tfề dỌ qu`. Aòmi hl tåmf
aàaf tflạb eàb, māmi ĐỒmi, ƺ` aàb eỗb eê rẮt mfbỀu gfàaf hu kệaf ebỀm M`e tfåaf añ
afuyẼm hu kệaf tỰ tỞ afỢa, Đẹa dbỉt gfb Đb hu kệaf vỗb dẠm dæ (24%). Mfñe ĐỐb tƺỡmi
mêy aŢmi dbẼt mfbỀu ĐẼm mfỬmi hệaf vỮ fbỉm ĐẠb trlmi eạmi gfàaf sẠm mfƺ Đẹt pfômi
gfàaf sẠm trỰa tuyẼm (añ 11% sỐ miƺổb Đƺỡa fỌb Đá tủmi Đẹt pfômi gfàaf sẠm qu`
gïmf mêy).
06
1.0.1.
1.0.
1. Ěẹa Đbềe
Đbềe gfàaf
gfàaf hu kệaf e
ebỀm
bỀm Xrumi
Xrumi
Xäe kõ gfàaf hu kệaf ebỀm Xrumi tfƺổmi Đb hu kệaf afứ yẼu vêl aàa hệp fæ vê
aàa hệp kỎ Đẹa dbỉt, mfỬmi gự mifỂ hêb trlmi māe (mfƺ 1:/:8, :0/:> vê :4/:2). Xuy
mfbïm, miƺổb ebỀm Xrumi åt gfb Đb vỗb miƺổb tfäm fƠm sl vỗb miƺổb ebỀm DẬa. Miƺổb
ebỀm Xrumi vỐm ibỌb tåmf tlàm, xl`y xỜ trlmi auỒa sỐmi mïm gfømi Đb hu kệaf mfbỀu. Së
tfẼ, eộb afuyẼm Đb, eộb hệaf vỮ fễ sụ hỮmi ĐỀu Đƺỡa kỰ` afễm gỲ Đề tfất añ ibà trệ, õ
mifĢ`. Hu gfàaf ebỀm Xrumi Đ` pfẩm añ tfñb qunm tỰ tỞ afỢa tlur rbïmi afl mfñe aứ`
eëmf tf`y vë eu` tlur añ sẾm aứ` aømi ty hu kệaf. Së tfẼ, fễ aŢmi tỰ tëe fbều vê tfỰa
fbỉm hệaf vỮ Đẹt pfômi gfàaf sẠm afl eëmf.
1.
1.4.
4. Mfñe
Mfñe g
gfà
fàaf
af hu
hu kệ
kệaf
af quỐ
quỐaa tẼ
tẼ
HẠl eỒt vômi pfỐ aỞ Fê MỒb hỎ
MỒb hỎ hêmi mfấm tfẮy añ rẮt Đømi hu gfàaf, mfẮt kê
gfàaf mƺỗa milêb tạm dỒ, eu` sẬe, tf`e qu`m. MfbỀu hb tåaf, Đbềe eu` sẬe trlmi gfu
pfỐ aỞ mfƺ? fố IƺƠe, mfê tfổ, Ø Pu`m AfƺỜmi, Zfòmi Fƺmi, afỡ Ěốmi Vuäm… kê
Đbềe hủmi afäm kõ tƺỜmi aứ` hu gfàaf. FƠm mỬ`, gfu vỰa mêy tấp trumi mfbỀu gfàaf
sẠm mfỌ, Đƺỡa gfàaf mƺỗa milêb afễm Đề kƺu trÿ, tfuấm kỡb trlmi vbỉa tf`e qu`m, trạb
mifbỉe pfỐ aỞ.
Añ tfề pfäm afb` hu gfàaf tfêmf > mfñe s`u?
∔ Hu gfàaf afäu Äu,
∔ Hu gfàaf afäu À,
∔ Hu gfàaf afäu EỲ,
∔ Hu gfàaf afäu Zfb,
∔ Hu gfàaf afäu ĚẠb HƺƠmi.
Xuy mfbïm, kƺỡmi gfàaf ĐẼm vỗb pfỐ aỞ Fê MỒb afứ yẼu kê gfàaf tủ afäu Äu vê
afäu À.
1.4.0.
1.4.
0. Ěẹa Đbềe hu ggfàaf
fàaf afäu Äu
Hu gfàaf afäu Äu Đƺỡa dbẼt ĐẼm vỗb mỀm vām ebmf käu Đổb vê eỢa sỐmi a`l, trạb
qu` quà trëmf kệaf sụ xäy hỰmi vām fñ` vê gbmf tẼ tƺƠmi ĐỐb käu Đổb. Fễ añ kỐb sỐmi
02
aømi mifbỉp gfẢm trƺƠmi, gỹ aƺƠmi, afẼ ĐỒ kêe vbỉa rẮt mifbïe tÿa, vë tfẼ gfb Đb hu
kệaf, hu gfàaf afäu Äu añ yïu aẩu rẮt a`l ĐỐb vỗb vbỉa tfỰa fbỉm gẼ flẠaf, kệaf trëmf
afuyẼm Đb, Đôb fỌb pfạb rþ rêmi, afåmf xàa vê ĐẠt fbỉu quạ elmi euỐm. ĚẼm vỗb pfỐ aỞ
Fê MỒb, fễ tfƺổmi e`mi täe kõ gfàe pfà, trạb mifbỉe fƠm kê hu kệaf mifỂ hƺỠmi.
1.4.4.
1.4.
4. Ěẹa Đbềe hu ggfàaf
fàaf afäu À
Afäu À d`l iốe 86 mƺỗa, kê eỒt trlmi mfỬmi gfu vỰa añ sỰ pfàt trbềm gbmf tẼ
rẮt māmi ĐỒmi trïm tfẼ ibỗb vê kê eỒt trlmi mfỬmi tfệ trƺổmi hu kệaf añ mfbỀu tbỀe
māmi. Mfu aẩu aứ` fễ ĐỐb vỗb hu kệaf gfømi quà kỗm vë Đổb sỐmi gbmf tẼ afƺ` tfỰa sỰ
pfàt trbềm, tuy
tuy mfbïm, añ tf
tfềề gề tïm eỒt sỐ quỐa ib`
ib` añ kƺỡmi gfàaf
gfàaf hu kệaf ĐẼm vỗ
vỗbb pfỐ
aỞ Fê MỒb kỗm mfƺ? Fêm PuỐa, Mfất Dạm, Qbmi`rplrn,… Gfb Đb hu kệaf, fễ tfƺổmi tåmf
tlàm, aäm mfẬa, tbẼt gbỉe trlmi tbïu hòmi. SẮm ĐỀ ām uỐmi Đƺỡa hu gfàaf afäu À rẮt
qu`m täe. Sām fñ` Ảe tfỰa pfàt trbềm gfà käu Đổb, hầm tỗb mfu aẩu tfƺỜmi tfỢa Đố ām
tfỢa uỐmi rẮt pflmi pfÿ, vë vấy, yïu aẩu aứ` fễ ĐỐb vỗb Ảe tfỰa pfỐ aỞ kê rẮt a`l.
4:
.PDF 
30 
1 
114 
