BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI
ĐẠO QUANG TRƯỞNG
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ
NƯỚC VỀ XÂY DỰNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN
NINH HẢI, TỈNH NINH THUẬN
LUẬN VĂN THẠC SĨ
NINH THUẬN, NĂM 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI
ĐẠO QUANG TRƯỞNG
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ
NƯỚC VỀ XÂY DỰNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN
NINH HẢI, TỈNH NINH THUẬN
Chuyên ngành: Quản lý xây dựng
Mã số: 1581580302232
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
1. PGS. TS. Đinh Tuấn Hải
2. TS. Tạ Văn Phấn
NINH THUẬN, NĂM 2017
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan: Luận văn thạc sĩ này với đề tài nghiên cứu “Nâng cao chất lượng
công tác quản lý Nhà nước về xây dựng trên địa bàn huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh
Thuận.” là công trình nghiên cứu hoàn toàn của riêng bản thân học viên với sự hướng
dẫn của thầy PGS.TS. Đinh Tuấn Hải và TS. Tạ Văn Phấn.
Các đoạn trích dẫn và số liệu sử dụng trong luận văn đều được dẫn nguồn và có độ
chính xác trong phạm vi hiểu biết của bản thân học viên. Các số liệu, hình ảnh, tài liệu
tham khảo ghi trong luận văn được sử dụng trung thực và chính xác.
Luận văn không trùng lắp với các công trình nghiên cứu, luận văn, luận án đã được
công bố ở trong bất cứ công trình nghiên cứu nào trước đây.
Ninh Thuận, ngày
tháng
năm 2017
Tác giả luận văn
Đạo Quang Trưởng
i
LỜI CẢM ƠN
Qua quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện luận văn Thạc sĩ, tác giả luận văn xin
trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu Trường Đại học Thủy Lợi, Phòng Quản lý Đào tạo
sau Đại học - Trường Đại học Thủy Lợi, cùng toàn thể các thầy, cô tham gia giảng dạy
lớp Cao học 23QLXD11-NT của Trường Đại học Thủy Lợi đã truyền đạt nhiều kiến
thức, kinh nghiệm thực tiễn trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn.
Xin trân trọng bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến thầy giáo hướng dẫn khoa
học PGS.TS. Đinh Tuấn Hải và thầy TS. Tạ Văn Phấn đã tận tình chỉ dẫn, cung cấp tài
liệu tham khảo và động viên, nhắc nhở, góp ý cho học viên trong suốt quá trình thực
hiện và hoàn thành luận văn này.
Xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo thuộc Bộ môn Công nghệ và
Quản lý xây dựng - Khoa Công trình, Phòng Đào tạo sau Đại học Trường Đại học
Thủy Lợi đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tác giả thực hiện hoàn thành luận văn thạc
sĩ của mình.
Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến gia đình đã động viên và khích lệ, xin cảm ơn các
đồng nghiệp, tập thể lớp Cao học 23QLXD11-NT cùng toàn thể bạn bè đã chia sẻ và
giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện hoàn thành luận văn
tốt nghiệp này.
Xin trân trọng!
ii
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH.....................................................................................vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU .......................................................................................... vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................... viviii
PHẦN I: PHẦN MỞ ĐẦU ..............................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài .........................................................................................................1
2. Mục tiêu………... ........................................................................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...............................................................................3
4. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................................3
5. Cấu trúc luận văn .........................................................................................................3
6. Kết quả dự kiến đạt được.............................................................................................4
7. Một số khái niệm liên quan sử dụng trong luận văn ...................................................4
PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ...........................................................................8
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ XÂY DỰNG ......................8
1.1 Tổng quan về quản lý xây dựng ................................................................................8
1.1.1 Khái niệm quản lý xây dựng ..................................................................................8
1.1.2 Ý nghĩa, vai trò của công tác quản lý xây dựng .....................................................9
1.1.3 Yêu cầu và quy định về quản lý xây dựng ...........................................................10
1.2 Thực tế trong việc quản lý xây dựng tại Việt Nam .................................................12
1.2.1 Thực trạng trong xây dựng và các vấn đề liên quan đến xây dựng ......................12
1.2.2 Nội dung trong công tác quản lý xây dựng ..........................................................14
Kết luận Chương 1.........................................................................................................15
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ KHOA HOC, PHÁP LÝ VÀ THỰC TIỄN VỀ NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XÂY DỰNG TRÊN ĐỊA
BÀN HUYỆN NINH HẢI, TỈNH NINH THUẬN .......................................................17
2.1 Cơ sở khoa học về quản lý xây dựng ......................................................................17
2.1.1 Nội dung quản lý Nhà nước về xây dựng, trật tự xây dựng đô thị .......................17
2.1.2 Cơ sở lý luận về quản lý đô thị và vấn đề liên quan đến hiệu quả quản lý ..........30
2.2 Cơ sở pháp lý về quản lý xây dựng .........................................................................37
2.2.1 Các văn bản quy phạm pháp luật quản lý Nhà nước về xây dựng .......................37
2.2.2 Các văn bản, cơ sở pháp lý của địa phương về quản lý trật tự xây dựng .............39
iii
2.3 Cơ sở thực tiễn về quản lý xây dựng .......................................................................40
2.3.1 Thực tiễn công tác quản lý xây dựng tại Việt Nam ..............................................40
2.3.2 Thực tiễn công tác quản lý xây dựng tại tỉnh Ninh Thuận............................................... 44
Kết luận Chương 2.........................................................................................................48
CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XÂY DỰNG TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN NINH HẢI, TỈNH NINH THUẬN ................................................................50
3.1 Giới thiệu huyện Ninh Hải và Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Ninh Hải, tỉnh
Ninh Thuận ....................................................................................................................50
3.1.1 Giới thiệu về huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận ..................................................50
3.1.2 Giới thiệu và sơ đồ tổ chức của Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Ninh Hải..................... 54
3.1.3 Giới thiệu tổng quan về quy hoạch xây dựng, quản lý xây dựng trên địa bàn
huyện Ninh Hải ..............................................................................................................63
3.2 Thực trạng về cơ chế chính sách đối với nhu cầu xây dựng và quản lý xây dựng ..69
3.2.1 Thực trạng và nhu cầu xây dựng tại huyện Ninh Hải...........................................69
3.2.2 Các chính sách của Ủy ban nhân dân huyện Ninh Hải, Ủy ban nhân dân tỉnh
Ninh Thuận về thu hút đầu tư xây dựng, quy hoạch xây dựng và quản lý xây dựng tại
huyện Ninh Hải ..............................................................................................................72
3.2.3 Những trở ngại, khó khăn trong quá trình thực hiện quản lý xây dựng tại huyện
Ninh Hải ........................................................................................................................73
3.3 Các kiến nghị về nâng cao công tác quản lý xây dựng ...........................................76
3.3.1 Các kiến nghị trước mắt về công tác quản lý xây dựng .......................................76
3.3.2 Các kiến nghị lâu dài để thực hiện công tác quản lý xây dựng ............................78
3.3.3 Áp dụng các kiến nghị phần 3.3.1 và 3.3.2 vào thực tế tại Phòng Kinh tế và Hạ
tầng huyện Ninh Hải ......................................................................................................80
3.4 Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng trong công tác quản lý Nhà nước
về xây dựng ...................................................................................................................81
3.4.1 Giải pháp trong vấn đề về cấp giấy phép xây dựng phù hợp với công tác quản lý
xây dựng ........................................................................................................................81
3.4.2 Nâng cao chất lượng công tác lập quy hoạch xây dựng, quản lý quy hoạch xây
dựng và thực hiện theo quy hoạch xây dựng .................................................................82
3.4.3 Giải pháp tuyên truyền, phổ biến về các nội dung yêu cầu khi xây dựng để các tổ
chức, cá nhân có hoạt động xây dựng thực hiện theo quy định ....................................84
iv
3.4.4 Xây dựng một quy trình kiểm tra và xử lý về xây dựng trên địa bàn huyện Ninh
Hải, tỉnh Ninh Thuận .....................................................................................................87
Kết luận Chương 3.........................................................................................................92
PHẦN III: KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ .........................................................................94
1. Kết luận......................................................................................................................94
2. Kiến nghị ...................................................................................................................95
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................97
PHỤ LỤC……... ...........................................................................................................99
v
DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH
Hình 2.1: Nguồn gốc của thủ tục hành chính ................................................................35
Hình 2.2: Cơ cấu bộ máy quản lý đô thị ........................................................................36
Hình 3.1: Bản đồ hành chính huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận ..................................53
Hình 3.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Ninh
Hải, tỉnh Ninh Thuận .....................................................................................................56
vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 3.1: Bảng thống kê tình hình vi phạm trật tự xây dựng năm 2012 - 2016 trên địa
bàn huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận ..........................................................................69
Bảng 3.2:
vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Ban quản lý
BQL
:
BQLDA :
Ban quản lý dự án
BT
:
Bê tông
BTCT
:
Bê tông cốt thép
BXD
:
Bộ Xây dựng
CĐT
:
Chủ đầu tư
CTXD
:
Công trình xây dựng
GPXD
:
Giấy phép xây dựng
KTHT
:
Kinh tế hạ tầng
PCCC
:
Phòng cháy chữa cháy
QLĐT
:
Quản lý đô thị
QHXD :
Quy hoạch xây dựng
QLTTXD
:
Quản lý trật tự xây dựng
TTXD
:
Thanh tra xây dựng
UBND :
Ủy ban nhân dân
XD
:
Xây dựng
XDCT
:
Xây dựng công trình
viii
PHẦN I: PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực nói chung có vai trò rất quan trọng, tác động
lớn đến sự ổn định chung của xã hội, góp phần làm tăng cường pháp chế xã hội chủ
nghĩa. Trong công cuộc đổi mới đất nước, có nhiều vấn đề nảy sinh từ thực tiễn của
cuộc sống đòi hỏi phải có sự can thiệp quản lý của Nhà nước, đặc biệt là trên lĩnh
vực quản lý Nhà nước về xây dựng nói chung và trật tự xây dựng đô thị nói riêng.
Ninh Thuận là một tỉnh thuộc vùng Duyên hải Nam Trung bộ, tuy có nhiều khó
khăn do điều kiện tự nhiên, nhưng cũng có rất nhiều tiềm năng và nhiều giá trị văn
hóa - nhân văn độc đáo có thể khai thác để phát triển Kinh tế - Xã hội, tham gia sâu
rộng hơn vào tiến trình phát triển chung của vùng và của cả nước. Trong những năm
qua, nhiều chủ trương chính sách về hoạt động xây dựng trên địa bàn tỉnh đã được
triển khai, tạo động lực cho nhiều khu vực nông thôn và đô thị ngày càng có nhiều
chuyển biến tích cực, tạo điều kiện thuận lợi cho đời sống của nhân dân ngày càng
được cải thiện và nâng cao. Tuy nhiên bên cạnh sự phát triển và tăng trưởng về
kinh tế thì nhu cầu về xây dựng và công tác quản lý xây dưng trên địa bàn tỉnh
Ninh Thuận nói chung và huyện Ninh Hải nói riêng cũng còn nhiều vấn đề cần
thiết. Đặc biệt hơn, cùng với Thành phố Phan Rang - Tháp Chàm thì huyện Ninh
Hải cũng là một huyện trọng điểm về phát triển kinh tế của tỉnh, nhất là phát triển
kinh tế biển (với hơn 58km chiều dài bờ biển và tuyến đường ven biển đi qua địa
bàn huyện) do đó vấn đề về quy hoạch xây dựng, mỹ quan đô thị hay phát triển
nông thôn mới rất được quan tâm và lưu ý.
Cùng với nhịp độ tăng trưởng của nền Kinh tế - Xã hội, những năm qua huyện Ninh
Hải đã có những bước phát triển nhanh chóng với nhiều dự án lớn, khu đô thị mới,
công trình lớn, nhà ở do Nhân dân đầu tư phát triển cả về số lượng và quy mô đầu
tư. Việc phát triển nhanh đó đã nãy sinh nhiều bất cập trong công tác quản lý xây
dựng và quản lý trật tự xây dựng đô thị. Công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý các công
1
trình xây dựng, quản lý trật tự xây dựng đô thị, cảnh quan đô thị gặp nhiều khó khăn
và phức tạp.
Công tác quản lý Nhà nước về xây dựng nói chung và quản lý trật tự xây dựng nói
riêng là một trong những nhiệm vụ quan trọng mà chính quyền địa phương đặc biệt
quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo để có những kết quả đáng được ghi nhận. Tuy nhiên,
bên cạnh những ưu điểm đã đạt được, trong thời gian qua công tác quản lý trật tự
xây dựng đô thị trên địa bàn cũng còn nhiều vấn đề bất câp cần được quan tâm,
nghiên cứu và tìm hướng giải quyết. Tình hình xây dựng trái phép, sai phép, vi
phạm quy hoạch vẫn còn nhiều sai phạm lớn, nghiêm trọng; công tác thanh kiểm tra
còn buông lỏng và nhiều hạn chế; vẫn còn thiếu các chế tài hữu hiệu để có thể thực
hiện việc xử lý những sai phạm; một số quy định về quản lý trật tự xây dựng chưa
thực sự hiệu quả, còn chồng chéo và bất cập đối với tình hình thực tế địa phương.
Vì vây, để đảm bảo cho việc phát triển bền vững và lâu dài thì cần phải có những
biện pháp, chính sách nhằm nâng cao hiệu quả đối với công tác quản lý Nhà nước
về xây dựng trên địa bàn huyện Ninh Hải nói chung và đặc biệt là tại khu đô thị thị
trấn Khánh Hải, huyện Ninh Hải.
Vì vậy, vấn đề xây dựng và quản lý trật tự xây dựng như thế nào cho phù hợp với
thực tiễn, nhu cầu của người dân cũng như lợi ích chung của huyện với quy hoạch
tổng thể của tỉnh là vấn đề rất cấp thiết. Xuất phát từ thực tiễn như đã phân tích nêu
trên, tác giả đã đề xuất lựa chọn đề tài Luận văn tốt nghiệp của mình, với tên gọi
như sau: “Nâng cao chất lượng công tác quản lý Nhà nước về xây dựng trên địa
bàn huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận”.
2. Mục tiêu
Mục đích của đề tài là giới thiệu tổng quan công tác quản lý xây dựng tại tỉnh Ninh
Thuận nói chung và huyện Ninh Hải nói riêng nhằm làm cơ sở lý luận, đồng thời
phân tích thực trạng xây dựng tại huyện Ninh Hải nhằm đề ra những kiến nghị cụ
thể và có giải pháp để nâng cao công tác quản lý xây dựng trên địa bàn huyện Ninh
Hải, tỉnh Ninh Thuận.
2
- Quản lý kiểm soát có hiệu quả các dự án, các công trình xây dựng trong vùng quy
hoạch; góp phần giữ gìn mỹ quan, kiến trúc cảnh quan đô thị và bản sắc văn hóa
truyền thống dân tộc.
- Thiết lập trật tự, kỷ cương trong xây dựng, đưa trật tự xây dựng đô thị vào nề nếp,
đảm bảo xây dựng theo đúng quy hoạch được phê duyệt.
- Nâng cao chất lượng cũng như hiệu quả làm việc của bộ máy quản lý trật tự xây
dựng đô thị.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Công tác quản lý Nhà nước về xây dựng nói chung và trật
tự xây dựng đô thị nói riêng trên địa bàn huyện Ninh Hải. Bao gồm: thể chế, cơ chế,
chính sách, nội dung và các giải pháp quản lý để đảm bảo việc xây dựng và phát
triển các khu đô thị, khu dân cư trên địa bàn huyện đúng quy hoạch, kế hoạch và
quy định của pháp luật.
- Phạm vi nghiên cứu: Trên địa bàn toàn huyện Ninh Hải và tập trung khu vực thị
trấn Khánh Hải, huyện Ninh Hải.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp thu thập tài liệu: thu thập tài liệu, lấy thông tin từ các cơ quan có liên
quan như Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện; Phòng Phát triển đô thị, Phòng
Quản lý quy hoạch kiến trúc thuộc Sở Xây dựng; Thanh tra Xây dựng; Ủy ban nhân
dân thị trấn Khánh Hải và Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Ninh Hải.
- Phương pháp thống kê, so sánh: dùng để đánh giá hiện trạng.
- Phương pháp phân tích, tổng hợp: phân tích, tổng hợp để tìm ra giải pháp và
hướng đề xuất.
- Phương pháp kế thừa: kế thừa một số kết quả của một số nghiên cứu có liên quan.
5. Cấu trúc luận văn
Nội dung luận văn gồm 3 phần:
Phần I: Mở đầu
Phần II: Nội dung nghiên cứu
3
Chương 1: Tổng quan về công tác quản lý xây dựng.
Chương 2: Cơ sở khoa học, pháp lý và thực tiễn về nâng cao chất lượng công tác
quản lý Nhà nước về xây dựng trên địa bàn huyện Ninh Hải.
Chương 3: Đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng công tác
quản lý Nhà nước về xây dựng trên địa bàn huyện Ninh Hải.
Phần III: Kết luận – Kiến nghị
6. Kết quả dự kiến đạt được
- Luận văn làm rõ các khái niệm về quản lý xây dựng , cơ sở pháp lý và các văn bản
liên quan đến quản lý xây dựng công trình làm cơ sở lý luận cho những phân tích,
đánh giá năng lực, hiệu quả quản lý xây dựng của cơ quan quản lý Nhà nước về xây
dựng tại huyện (Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận).
- Phân tích làm sáng tỏ các đặc điểm và tính chất phức tạp về quản lý xây dựng
cũng như các yếu tố làm ảnh hưởng tới công tác và quy trình quản lý xây dựng trên
địa bàn huyện Ninh Hải.
- Chỉ ra những kết quả đạt được và những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý
xây dựng tại Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện nói riêng và tại Ủy ban nhân dân
huyện Ninh Hải nói chung.
- Nghiên cứu các giải pháp khoa học và khả thi nhằm hoàn thiện công tác quản lý
Nhà nước về xây dựng trên địa bàn huyện Ninh Hải.
7. Một số khái niệm liên quan sử dụng trong luận văn [1]
* Quy hoạch xây dựng
Quy hoạch xây dựng là việc tổ chức không gian của đô thị, nông thôn và khu chức
năng đặc thù; tổ chức hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội; tạo lập
môi trường thích hợp cho người dân sống tại các vùng lãnh thổ, bảo đảm kết hợp
hài hòa giữa lợi ích quốc gia với lợi ích cộng đồng, đáp ứng mục tiêu phát triển
Kinh tế - Xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí
4
hậu. Quy hoạch xây dựng được thể hiện thông qua đồ án quy hoạch xây dựng gồm
sơ đồ, bản vẽ, mô hình và thuyết minh.
Quy hoạch đô thị [2] Là việc tổ chức không gian, kiến trúc, cảnh quan đô thị, hệ
thống công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình hạ tầng xã hội và nhà ở để tạo lập môi
trường sống thích hợp cho người dân sống trong đô thị, được thể hiện thông qua đồ
án quy hoạch đô thị. Bao gồm các quy hoạch: Quy hoạch chung được lập cho thành
phố trực thuộc trung ương, thành phố thuộc tỉnh, thị xã, thị trấn và đô thị mới, Quy
hoạch phân khu được lập cho các khu vực trong thành phố, thị xã và đô thị mới và
Quy hoạch chi tiết được lập cho khu vực theo yêu cầu phát triển, quản lý đô thị hoặc
nhu cầu đầu tư xây dựng.
* Giấy phép xây dựng [3]
Giấy phép xây dựng là văn bản pháp lý do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp
cho chủ đầu tư để xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo, di dời công trình. Là một loại
văn bản pháp lý về xây dựng cho phép quản lý Nhà nước về xây dựng đô thị và các
tổ chức cá nhân trong và ngoài nước đầu tư xây dựng trên địa bàn phải thực hiện
theo quy định trong giấy phép này và các quy định có liên quan khác của Nhà nước,
trước khi khởi công xây dựng, thi công và đưa công trình vào vận hành.
- Giấy phép xây dựng công trình: Là giấy phép ðýợc cấp ðể xây dựng công trình
dân dụng, công nghiệp, giao thông, thủy lợi và hạ tầng kỹ thuật.
- Giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ: Là giấy phép được cấp để xây dựng nhà ở
riêng lẻ tại đô thị hoặc nhà ở riêng lẻ tại nông thôn.
* Quản lý đô thị
Hiện nay có nhiều định nghĩa về công tác quản lý đô thị, tùy theo cách tiếp cận và
nghiên cứu sẽ có những định nghĩa phù hợp.
- Quản lý đô thị là các hoạt động nhằm huy động mọi nguồn lực vào công tác quy
hoạch, hoạch định các chương trình phát triển và duy trì các hoạt động đó để đạt
được các mục tiêu phát triển của chính quyền.
5
- Quản lý đô thị là một khoa học tổng hợp được xây dựng trên cơ sở của nhiều khoa
học chuyên ngành bao gồm hệ thống chính sách, cơ chế, biện pháp và phương tiện
được chính quyền Nhà nước các cấp sử dụng để tạo điều kiện quản lý và kiểm soát
quá trình tăng trưởng đô thị.
* Trật tự xây dựng: Xây dựng công trình theo các quy định của pháp luật, có tổ
chức, có kỷ luật.
* Quản lý trật tự xây dựng [3]: Là một khâu rất quan trọng trong quản lý xây dựng.
Nội dung quản lý trật tự xây dựng gồm:
- Đối với công trình được cấp giấy phép xây dựng: Việc quản lý trật tự xây dựng
được căn cứ vào các nội dung được ghi trong giấy phép xây dựng đã được cấp và
các quy định khác.
- Đối với công trình được miễn giấy phép xây dựng: Xem xét sự tuân thủ quy hoạch
xây dựng, thiết kế đô thị được duyệt (nếu có), đáp ứng các quy định về chỉ giới
đường đỏ, chỉ giới xây dựng; đảm bảo an toàn công trình và công trình lân cận; giới
hạn tĩnh không; độ thông thủy; các điều kiện an toàn về môi trường, PCCC, hạ tầng
kỹ thuật (như giao thông, điện, nước, thông tin), hành lang bảo vệ công trình thuỷ
lợi, đê điều, năng lượng, giao thông, khu di sản văn hóa, di tích lịch sử văn hóa đảm
bảo khoảng cách đến các công trình dễ cháy, nổ, độc hại.
- Quản lý chất lượng xây dựng công trình, quản lý việc sử dụng công trình đảm bảo
đúng mục đích, quản lý công tác bảo hành, bảo trì công trình,…
- Công trình vi phạm trật tự xây dựng: Công trình xây dựng theo quy định của pháp
luật phải có giấy phép xây dựng mà thực tế không có; Công trình xây dựng sai nội
dung giấy phép xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền cấp; Công trình xây dựng
sai thiết kế được cấp có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt; sai quy hoạch chi tiết đã
được cấp có thẩm quyền phê duyệt (đối với công trình xây dựng được miễn giấy
phép xây dựng); Công trình xây dựng có tác động đến chất lượng công trình lân
cận; ảnh hưởng đến môi trường, cộng đồng dân cư; Công trình xây dựng không phù
hợp với những quy định, quy chế riêng do địa phương ban hành.
6
- Công trình không phép: Là những công trình đi vào khởi công mà vẫn chưa được
phép của cơ quan quản lý Nhà nước về xây dựng trên địa bàn. Việc xin phép với
những công trình này là bắt buộc nhưng chủ đầu tư không xin cấp phép. Hậu quả
dẫn đến với những loại công trình này thường là xây dựng không đúng theo quy
hoạch chi tiết của địa phương,… xây dựng không đúng chỉ giới đường đỏ dễ gây
tranh chấp đất đai, các biện pháp thi công không được kiểm soát dễ gây ảnh hưởng
tới môi trường xung quanh, cảnh quan đô thị,…
- Công trình trái phép: Là những công trình xây dựng trái với nội dung giấy phép
xây dựng đã được cấp hoặc không có giấy phép xây dựng, hành vi vi phạm này
nghiêm trọng đến mức xử lý bằng biện pháp dỡ bỏ.
- Công trình sai phép: Là công trình xây dựng không đúng với thiết kế được duyệt,
không đúng với nội dung giấy phép xây dựng đã cấp. Những loại công trình này
đều đã có xin cấp phép xây dựng xong sau khi có giấy phép lại xây dựng không như
giấy phép được cấp.
7
PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ XÂY DỰNG
1.1. Tổng quan về quản lý xây dựng
1.1.1. Khái niệm Quản lý xây dựng
Quản lý Nhà nước trong lĩnh vực xây dựng là một bộ phận của quản lý Nhà nước,
do đó quản lý Nhà nước về xây dựng có đầy đủ các đặc điểm của các hoạt động
quản lý, ngoài ra nó còn có những đặc điểm riêng mà chỉ có trong lĩnh vực xây
dựng, bao gồm:
- Đối tượng quản lý xây dựng là các công trình xây dựng trên địa bàn. Công tác
quản lý xây dựng gắn liền với yếu tố vị trí địa lý, thổ nhưỡng đất đai, chịu ảnh
hưởng bởi nhiều yếu tố như phong tục tập quán ở từng địa phương, thẩm mỹ, khí
hậu thời tiết từng khu vực cho đến quy hoạch, khu chức năng của từng đô thị.
- Hoạt động xây dựng diễn ra hàng ngày, hàng giờ trên từng địa bàn cơ sở, tốc độ
xây dựng nhanh, chi phí đầu tư xây dựng lớn, với thực tế lực lượng thanh tra Bộ và
các Sở Xây dựng không đủ lực luợng, phương tiện và điều kiện để kiểm soát toàn
bộ hoạt động xây dựng trên toàn quốc, dẫn đến tình trạng vi phạm trật tự xây dựng
tại nhiều khu đô thị lớn, đặc biệt là các vụ nghiêm trọng gây dư luận xã hội và tốn
không ít tiền của của Nhà nước và Nhân dân.
- Quản lý theo một thể thống nhất từ quy hoạch tổng thể đến quy hoạch chi tiết
1/2000, 1/500. Gắn quy hoạch tổng thể của tỉnh với Quy hoạch chi tiết từng đơn vị
huyện, thành phố.
- Hoạt động quản lý xây dựng phải phù hợp với đặc điểm và điều kiện Kinh tế - Xã
hội và đặc điểm tự nhiên của từng địa phương.
- Quản lý xây dựng lấy cơ sở pháp lý là các điều luật về xây dựng, quy hoạch, kiến
trúc, luật đất đai, luật dân sự.
8
- Hoạt động quản lý xây dựng là một chuỗi các hoạt động từ quản lý quy hoạch xây
dựng, lập dự án đầu tư xây dựng công trình, khảo sát thiết kế xây dựng công trình,
cấp giấy phép, hoạt động tranh tra, kiểm tra hậu cấp giấy phép xây dựng.
Như vậy, quản lý trật tự xây dựng là một khâu rất quan trọng trong quản lý xây
dựng. Bằng những quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn cụ thể của đô thị nói riêng và
của Nhà nước nói chung, cơ quan quản lý Nhà nước về hoạt động xây dựng quản lý
mọi hoạt động xây dựng trên địa bàn đô thị theo đúng trật tự, đảm bảo nguyên tắc,
quy tắc và mỹ quan, môi trường đô thị. Quản lý trật tự xây dựng cũng là việc đi rà
soát, kiểm tra những công trình xây dựng trên địa bàn xây dựng mà không đúng như
yêu cầu trong giấy phép xây dựng đã được cơ quan cấp phép cấp cho và có biện
pháp xử lý theo luật đã định. Quản lý trật tự xây dựng là khâu tiếp theo của khâu
cấp phép. Quản lý trật tự xây dựng dựa trên căn cứ chủ yêu là giấy phép xây dựng
và các tiêu chuẩn đã được duyệt.
Công tác quản lý trật tự xây dựng nhằm đảm bảo cho công tác cấp giấy phép xây
dựng được thực thi có hiệu lực. Quản lý trật tự xây dựng nói chung và quản lý trật
tự xây dựng đô thị nói riêng là hoạt động thanh tra, kiểm tra, đề xuất, kiến nghị và
xử lý vi phạm theo thẩm quyền và trình tự luật định về các vấn đề liên quan đến trật
tự xây dựng nhằm đảm bảo xây dựng quản lý đô thị phù hợp với các quy hoạch xây
dựng, quy hoạch tổng thể và phát triển Kinh tế - Xã hội, giữ vững An ninh - Quốc
phòng của địa phương; giữ gìn và phát triển bộ mặt đô thị, khu dân cư đảm bảo theo
đúng các quy hoạch được phê duyệt tạo điều kiện thuận lợi cho Nhân dân xây dựng,
bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng hợp pháp của các cơ quan, tổ chức và của Nhân
dân; ngăn chặn, đẩy lùi và tiến tới chấm dứt tình trạng lấn chiếm đất công, sử dụng
đất sai mục đích, xây dựng các công trình nhà ở không phép, sai phép giữ gìn kỷ
luật, kỷ cương phép nước.
Từ những vấn đề nêu trên có thể đưa ra định nghĩa: Quản lý Nhà nước về trật tự xây
dựng là sự tác động mang tính tổ chức, quyền lực Nhà nước trên cơ sở pháp luật,
của các cơ quan hành chính Nhà nước nhằm duy trì, bảo đảm trật tự trong xây dựng.
1.1.2
Ý nghĩa, vai trò của công tác quản lý xây dựng
9
Trước đây, do nhiều nguyên nhân, nhiệm vụ quản lý trật tự xây dựng ít được quan
tâm một cách đúng mức. Nhưng trong thời gian gần đây, nhiều vấn đề thực tiễn liên
quan đến công tác quản lý trật tự xây dựng không cho phép chúng ta hời hợt, đơn
giản trong nhận thức và chậm trễ trong việc thực thi các giải pháp. Lâu nay, việc tổ
chức xây dựng các công trình cụ thể chủ yếu chúng ta quan tâm đến quy mô và bề
rộng mà ít chú ý đến tổng thể mang tính hiện đại, văn minh.
Công tác quản lý trật tự xây dựng có ý nghĩa, vai trò rất quan trọng trong việc xây
dựng và phát triển các khu dân cư, khu đô thị mới, đó là một trong những giải pháp
quan trọng tạo cho hoạt động xây dựng các khu quy hoạch dân cư, khu đô thị mới
có tính đồng bộ và thống nhất, môi trường sống, làm việc, tổ chức giao thông được
thuận lợi hơn góp phần thúc đẩy phát triển Kinh tế - Xã hội của địa phương.
Trong quản lý trật tự xây dựng pháp luật có vai trò, ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vai
trò của pháp luật quản lý xây dựng được thể hiện ở những điểm cơ bản sau: Pháp
luật về quản lý trật tự xây dựng là phương tiện thể chế hoá quan điểm, đường lối,
chính sách của Đảng về công tác xây dựng. Nhận thức được tầm quan trọng của
công tác quản lý trật tự xây dựng, Đảng Cộng sản Việt Nam, trong nhiều văn kiện
Đại hội Đảng, Hội nghị Trung ương và Bộ Chính trị luôn dành sự quan tâm lớn cho
công tác quản lý trật tự xây dựng, lần lượt đưa ra các chủ trương lớn cho công tác
thanh tra xây dựng, điều kiện, cơ sở vật chất, trang thiết bị, chính sách, chế độ đối
với những người làm công tác quản lý trật tự xây dựng, đặc biệt chú ý đến cơ chế tổ
chức và hoạt động thanh tra xây dựng, đồng thời cũng nhấn mạnh phải kịp thời ban
hành các văn bản pháp luật tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho công tác tổ chức và
hoạt động của thanh tra xây dựng.
1.1.3 Yêu cầu và quy định về quản lý xây dựng
Các quy định về quản lý xây dựng là các công cụ cơ bản để quản lý việc sử dụng
đất và xây dựng đô thị, được thể hiện dưới dạng tài liệu hướng dẫn, sơ đồ, bản vẽ và
quy định mang tính kỹ thuật (quy chuẩn) về xây dựng, kiến trúc, an toàn phòng
chống cháy nổ, thẩm mỹ, sử dụng vật liệu,… nhằm đảm bảo công trình xây dựng có
sử dụng không gian kết cấu hạ tầng đáp ứng các nội dung của quy hoạch xây dựng
10
- Xem thêm -