Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Môc lôc
Lêi nãi ®Çu........................................................................................................................
Ch¬ng 1 Tæng quan vÒ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµ ho¹t ®éng xóc tiÕn
®Çu t..................................................................................................................................
1.1. §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi - vai trß vµ xu híng..................................................
1.1.1. Kh¸i niÖm ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.............................................................
1.1.2. Vai trß cña FDI ®èi víi quèc gia tiÕp nhËn ®Çu t.........................................
1.1.3. C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn dßng ch¶y FDI.................................................
1.1.3.1. Toµn cÇu ho¸.......................................................................................
1.1.3.2. Khu vùc ho¸........................................................................................
1.1.3.3. C¸c sù kiÖn t¸c ®éng tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong t¬ng lai gÇn.......
1.1.4. Xu híng ®Çu t quèc tÕ vµ khu vùc nh÷ng n¨m tíi.....................................
1.1.4.1. Xu híng ®Çu t quèc tÕ nh÷ng n¨m tíi.................................................14
1.1.4.2. Xu híng ®Çu t khu vùc nh÷ng n¨m tíi................................................17
1.2. Ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t..................................................................................
1.2.1. Kh¸i niÖm xóc tiÕn ®Çu t............................................................................
1.2.2. Vai trß cña xóc tiÕn ®Çu t...........................................................................
1.2.3. C¸c bé phËn cña ch¬ng tr×nh xóc tiÕn ®Çu t..............................................
1.2.3.1. ChÝnh s¸ch ®Çu t.................................................................................23
1.2.3.2. ChiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t......................................................................23
1.2.3.3. C¬ quan thùc thi chÝnh s¸ch xóc tiÕn ®Çu t.........................................25
ch¬ng 2 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t t¹i ViÖt Nam.............................
2.1. Vµi nÐt vÒ ho¹t ®éng FDI t¹i ViÖt Nam............................................................
BiÓu ®å 4- T×nh h×nh vèn FDI ®¨ng kÝ vµ thùc hiÖn giai ®o¹n 1992-2002............
2.2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t ë ViÖt Nam...........................................
2.2.1. C¬ quan phô tr¸ch c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t................................................
2.2.1.1. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t........................................................................39
2.2.1.2. Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t c¸c tØnh vµ thµnh phè......................................41
1
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
2.2.1.3. Ban qu¶n lý khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp.......................................42
2.2.2. C¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t hiÖn nay t¹i ViÖt Nam.................................
2.2.2.1. T¹o dùng h×nh ¶nh.............................................................................43
2.2.2.2. TËp trung vËn ®éng c¸c nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng.....................................44
2.2.2.3. Cung cÊp c¸c dÞch vô ®Çu t................................................................50
2.2.3. Nguån nh©n lùc cho c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t.............................................
2.2.4. Ng©n quü cho ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t.....................................................
2.3. §¸nh gi¸ tæng qu¸t vÒ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t t¹i ViÖt
Nam.....................................................................................................................
2.3.1. Thµnh c«ng...............................................................................................
2.3.2. Tån t¹i.......................................................................................................
2.4. Mét sè bµi häc kinh nghiÖm tõ ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t cña Trung Quèc
.............................................................................................................................
Ch¬ng 3 Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng cêng hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng xóc
tiÕn ®Çu t........................................................................................................................
3.1. Quan ®iÓm, ®Þnh híng vÒ c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t trong giai ®o¹n 2001 –
2010.....................................................................................................................
3.2. Mét sè gi¶i ph¸p...............................................................................................
3.2.1. Thµnh lËp Uû ban xóc tiÕn ®Çu t quèc gia.................................................
3.2.1.1. Sù cÇn thiÕt cã mét c¬ quan chuyªn tr¸ch vÒ xóc tiÕn ®Çu t cÊp
quèc gia..............................................................................................64
3.2.1.2.Mét sè ®Ò xuÊt trong quy tr×nh thµnh lËp Uû ban xóc tiÕn ®Çu t quèc
gia.......................................................................................................65
3.2.2. C¶i thiÖn nguån nh©n lùc cho c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t...............................
3.2.3. C¶i t¹o nguån quü vµ ng©n s¸ch cho ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t.................
3.2.4. X©y dùng chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t cã träng ®iÓm.......................................
3.2.4.1 Sù cÇn thiÕt ph¶i cã chiÕn lîc xóc tiÕn ®Çu t cã träng ®iÓm................76
2
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
3.2.4.2 X¸c ®Þnh ngµnh mòi nhän vµ c¸c nguån tiÒm n¨ng............................77
3.2.5. C¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t...........................................................................
3.2.6. C¶i thiÖn kü thuËt xóc tiÕn ®Çu t................................................................
3.2.6.1. ChiÕn lîc vµ kü thuËt t¹o dùng h×nh ¶nh............................................83
3.2.6.2. ChiÕn lîc vµ kü thuËt vËn ®éng nh÷ng nhµ ®Çu t tiÒm n¨ng...............91
3.2.6.3. N©ng cÊp c¸c dÞch vô ®Çu t................................................................93
KÕt luËn..........................................................................................................................
Tµi liÖu tham kh¶o...............................................................................................................................
Lêi nãi ®Çu
Trong nh÷ng n¨m b¾t ®Çu c«ng cuéc ®æi míi, khi nguån viÖn trî níc ngoµi
bÞ c¾t gi¶m ®ét ngét, nguån ®Çu t tõ ng©n s¸ch eo hÑp, c¸c doanh nghiÖp nhµ níc
gÆp nhiÒu khã kh¨n, vèn tiÒm Èn trong d©n cha huy ®éng ®îc nhiÒn, thu hót vèn
®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI) ®· trë thµnh mét chñ tr¬ng cÊp thiÕt. Luång vèn
3
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
FDI ®· bæ sung nguån vèn quan träng cho ®Çu t ph¸t triÓn, ®a ®Êt níc ta ra khái
khñng ho¶ng, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ.
Ngµy nay, tríc nh÷ng ®ßi hái bøc xóc cña giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, nguån vèn FDI ®· trë thµnh mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch
rêi trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, kh«ng chØ cña riªng níc ta, mµ
cña hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. Trong cuéc c¹nh tranh nµy, moi quèc
gia ®Òu ®· nhËn thøc ®îc vai trß cña c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t trong viÖc
thu hót vèn FDI vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn cac ho¹t ®éng nµy. C¹nh tranh
trong lÜnh vùc xóc tiÕn ®Çu t còng chÝnh lµ c¹nh tranh thu hót vèn FDI. Víi ý
nghÜa quan träng nh vËy, néi dung cña kho¸ luËn nµy xin ®îc tr×nh bµy vÒ thùc
tr¹ng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t t¹i ViÖt Nam vµ ®Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p gãp
phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng nµy.
Xin ®îc göi lêi c¶m ¬n tr©n träng tíi TiÕn sü Vò ThÞ Kim Oanh – Bé
m«n §Çu t, Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng, Trêng §¹i häc Ngo¹i Th¬ng – ngêi ®·
tËn t×nh híng dÉn em hoµn thµnh kho¸ luËn.
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thµy c« gi¸o Bé m«n §Çu t vµ c¸c thµy c« gi¸o
khoa Kinh tÕ ngo¹i th¬ng – nh÷ng ngêi ®· trang bÞ cho em nh÷ng kiÕn thøc thiÕt
thùc vµ bæ Ých cho qu¸ tr×nh viÕt kho¸ luËn còng nh c«ng t¸c sau nµy.
Xin tr©n träng c¶m ¬n !
4
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ch¬ng 1
Tæng quan vÒ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
vµ ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t
1.1. §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi - vai trß vµ xu híng
1.1.1. Kh¸i niÖm ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
Trong vßng 20 n¨m trë l¹i ®©y ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
(Foreign Direct Investment - FDI) ngµy cµng cã vÞ trÝ quan träng trong c«ng
cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ cña hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. Ngµy nay c¸c
quèc gia ®Òu nhËn thøc ®îc nh÷ng lîi Ých to lín mµ FDI ®em l¹i cho níc chñ
nhµ. Bªn c¹nh viÖc cung cÊp mét nguån tµi chÝnh l©u dµi, FDI cßn t¹o ®iÒu
kiÖn cho viÖc chuyÓn giao nguån tµi s¶n phi vËt chÊt nh c«ng nghÖ, tay nghÒ
vµ bÝ quyÕt qu¶n lý, do ®ã gãp phÇn ®Èy nhanh t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn. FDI
còng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tiÕp cËn thÞ trêng quèc tÕ vµ n©ng cao
kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp trong níc.
Theo c¸ch ®Þnh nghÜa vµ ph©n lo¹i trong Tµi liÖu híng dÉn vÒ C¸n c©n
Thanh to¸n cña cña quü tiÒn tÖ quèc tÕ IMF, §Çu t níc ngoµi cña t nh©n ®îc
chia lµm 3 lo¹i: §Çu t trùc tiÕp, ®Çu t gi¸n tiÕp vµ ph¬ng thøc ®Çu t kh¸c.
§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®îc hiÓu lµ mét h×nh thøc ®Çu t quèc tÕ trong
®ã, mét thùc thÓ cña mét nÒn kinh tÕ cã mèi liªn hÖ l©u dµi víi mét doanh
nghiÖp ho¹t ®éng trong mét nÒn kinh tÕ kh¸c.[1] Côm tõ "mèi liªn hÖ l©u dµi" ë
®©y ®îc hiÓu lµ mèi quan hÖ tån t¹i trong mét thêi gian dµi gi÷a nhµ ®Çu t trùc
tiÕp vµ doanh nghiÖp còng nh møc ®é ¶nh hëng ®¸ng kÓ cña nhµ ®Çu t ®èi víi
c«ng viÖc ®iÒu hµnh doanh nghiÖp.
C¸ch ®Þnh nghÜa cña OECD l¹i ®a ra mét møc chuÈn vÒ tØ lÖ gãp vèn:
mét doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lµ mét doanh nghiÖp liªn
5
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
doanh hoÆc kh«ng liªn doanh trong ®ã nhµ ®Çu t trùc tiÕp së h÷u tèi thiÓu lµ
10% cæ phÇn phæ th«ng hoÆc 15% quyÒn biÓu quyÕt.[2] §iÓm mÊu chèt trong
ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi chÝnh lµ quyÒn kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña
doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i mäi quèc gia ®Òu sö dông ngìng 10%
®Ó x©y dùng ®Þnh nghÜa ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi. Bëi vËy c¸c sè liÖu thèng kª
lîng vèn FDI cña c¸c tæ chøc kh¸c nhau cã thÓ kh«ng gièng nhau.
Vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi gåm 3 phÇn
Vèn cæ phÇn, bao gåm c¶ vèn ®iÒu lÖ cña chi nh¸nh vµ c¸c kho¶n
gãp
vèn kh¸c.
Lîi nhuËn t¸i ®Çu t díi d¹ng cæ phÇn hoÆc chuyÓn nî liªn c«ng ty.
C¸c kho¶n vèn t¬ng øng víi c¸c kho¶n chuyÓn nî liªn c«ng ty.
Cã 2 h×nh thøc ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
§Çu t míi - Greenfield Investment (thµnh lËp míi doanh nghiÖp
liªn doanh hoÆc 100% vèn níc ngoµi)
Mua l¹i vµ s¸p nhËp -Merger & Acquisition (mua l¹i vµ s¸p nhËp
mét doanh nghiÖp hiÖn cã hoÆc mua cæ phiÕu cña c¸c c«ng ty cæ
phÇn hoÆc ®· ®îc cæ phÇn ho¸)
ë nhiÒu quèc gia, mua l¹i vµ s¸p nhËp lµ mét h×nh thøc quan träng cña
®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi. Tuy nhiªn, h×nh thøc nµy cha phæ biÕn ë ViÖt Nam
do nh÷ng quy ®Þnh h¹n chÕ cæ phÇn níc ngoµi trong doanh nghiÖp néi ®Þa.
Cïng víi nh÷ng chÝnh s¸ch c¶i c¸ch ®Çu t ®ang trong giai ®o¹n b¾t ®Çu ®îc
thùc thi, mua l¹i vµ s¸p nhËp cã thÓ trë thµnh h×nh thøc quan träng trong ®Çu t
trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam nh÷ng n¨m tíi.
6
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
1.1.2. Vai trß cña FDI ®èi víi quèc gia tiÕp nhËn ®Çu t
FDI cã thÓ mang l¹i cho níc tiÕp nhËn ®Çu t rÊt nhiÒu lîi Ých, cã nh÷ng
lîi Ých trùc tiÕp vµ x¸c ®Þnh, song còng cã nh÷ng lîi Ých gi¸n tiÕp khã nhËn
biÕt h¬n. Díi ®©y lµ nh÷ng lîi Ých c¬ b¶n mµ FDI mang l¹i cho nÒn kinh tÕ c¸c
níc ®ang ph¸t triÓn
Bæ sung nguån vèn quan träng cho ®Çu t vµ ph¸t triÓn, gióp c¸c níc
nµy thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. NÕu nh trong thêi kú 19911995, vèn FDI chiÕm trªn 25% tæng vèn ®Çu t toµn x· héi t¹i ViÖt Nam th×
thêi kú 1996-2000, tØ lÖ nµy lµ 24%. [14] Nguån vèn nµy ®· gãp phÇn ®a ViÖt
Nam ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi, gióp khi th¸c vµ n©ng cao hiÖu qu¶
sö dông nh÷ng nguån lùc trong níc t¹o ra thÕ vµ lùc ph¸t triÓn míi cho nÒn
kinh tÕ. HiÖn nay, vèn FDI ®· trë thµnh mét bé phËn quan träng trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn nh ViÖt Nam.
T¹o c«ng ¨n viÖc lµm - Lîi Ých dÔ thÊy nhÊt cña FDI chÝnh lµ t¹o
nhiÒu viÖc lµm æn ®Þnh cho ngêi lao ®éng níc së t¹i, t¨ng thu nhËp vµ c¶i
thiÖn møc sèng cho ngêi d©n. Tæng sç lao ®éng hiÖn ®ang lµm viÖc t¹i c¸c c¬
së cã vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi trªn kh¾p thÕ giíi íc tÝnh ®Õn n¨m 2001 lµ
kho¶ng 54 triÖu ngêi. Khu vùc FDI còng thu hót h¬n mét nöa sè lao ®éng
trong lÜnh vùc s¶n xuÊt cña Singapo. T¹i Hång K«ng, Malaixia vµ Srilanka tØ
lÖ lao ®éng trong khu vùc nµy còng ®ang t¨ng lªn nhanh chãng so víi tæng lao
®éng x· héi.
T¨ng thu ng©n s¸ch - FDI ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch nhµ níc th«ng qua
c¸c kho¶n thuÕ. Ngay c¶ khi c¸c doanh nghiÖp liªn doanh ®îc miÔn hoµn toµn
thuÕ thu nhËp cña doanh nghiÖp liªn doanh, nhµ níc vÉn cã thÓ t¨ng thu ng©n
s¸ch tõ thuÕ thu nhËp c¸ nh©n nhµ ®Çu t vµ c¸c lo¹i thuÕ gi¸n tiÕp kh¸c. §ãng
7
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
gãp vµo ng©n s¸ch Nhµ níc cña c¸c doanh nghiÖp FDI t¹i ViÖt Nam trong thêi
kú 1996-2000 lµ kho¶ng 1,45 tØ USD, chiÕm 6-7% tæng ng©n s¸ch. [12] T¹i
Trung Quèc, tæng sè thuÕ thu ®îc tõ khu vùc FDI trong n¨m 2001 ®· t¨ng
30% so víi n¨m 2000, chiÕm 19% tæng sè thuÕ thu ®îc vµo ng©n s¸ch trong
n¨m.[18]
¶nh hëng tÝch cùc ®Õn ®Çu t trong níc- Dßng vèn ®Çu t trùc tiÕp níc
ngoµi sÏ kÝch thÝch ®Çu t néi ®Þa vµ c¸c c«ng ty nµy cã thÓ trë thµnh c¸c kªnh
ph©n phèi hoÆc trë thµnh c«ng ty cung øng cña c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi.
Bªn c¹nh ®ã, søc Ðp c¹nh tranh tõ c¸c c«ng ty níc ngoµi còng kÝch thÝch c¸c
c«ng ty néi ®Þa t¨ng cêng ®Çu t.
ChuyÓn giao c«ng nghÖ - FDI cã thÓ gióp níc tiÕp nhËn ®Çu t tiÕp cËn
®îc víi c«ng nghÖ míi trªn thÕ giíi qua th«ng qua viÖc ®Çu t hoµn toµn d©y
chuyÒn s¶n xuÊt míi t¹i c¸c doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi hoÆc gãp vèn
b»ng c«ng nghÖ trong doanh nghiÖp liªn doanh.
N©ng cao tay nghÒ cho ngêi lao ®éng - Ngêi lao ®éng ë níc së t¹i
lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi cã ®iÒu kiÖn tiÕp thu
c¸c kÜ n¨ng míi vÒ kü thuËt vµ qu¶n lý, nhê ®ã t¨ng n¨ng suÊt còng nh hiÖu
suÊt lao ®éng. N¨ng suÊt lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp FDI trong khu vùc
s¶n xuÊt t¹i Ailen, Hµ Lan vµ mét sè níc ®ang ph¸t triÓn ë Ch©u ¸ nh Trung
Quèc, §µi Loan, Singapo ®Òu cao gÊp hai lÇn hoÆc h¬n so víi n¨ng suÊt lao
®éng trong c¸c c«ng ty néi ®Þa.[10]
§Èy m¹nh xuÊt khÈu - RÊt nhiÒu ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
cã ®Þnh híng xuÊt khÈu. Nhê quy m« vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi m¹ng líi ph©n
phèi vµ m¹ng líi marketing quèc tÕ, c¸c c«ng ty cã vèn ®Çu t níc ngoµi dÔ
dµng x©m nhËp thÞ trêng xuÊt khÈu h¬n so víi c¸c c«ng ty néi ®Þa. NÕu cã
8
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
c¸ch qu¶n lý thÝch hîp, nhiÒu quèc gia cã thÓ tËn dông ho¹t ®éng FDI ®Ó t¨ng
møc xuÊt khÈu cña níc hä vµ thu ngo¹i tÖ. Trong n¨m 2000, tæng doanh thu
xuÊt khÈu cña khu vùc FDI chiÕm tíi 50.8% toµn bé doanh thu xuÊt khÈu cña
Trung Quèc[18], 23% tæng doanh thu xuÊt khÈu cña ViÖt Nam.[12]
N©ng cao søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong níc - Trong qu¸
tr×nh t¬ng t¸c víi c¸c c«ng ty cã vèn ®Çu t níc ngoµi, c¸c c«ng ty néi ®Þa cã
thÓ n©ng cao chÊt lîng còng nh uy tÝn cña m×nh, do ®ã t¨ng cêng ®îc søc c¹nh
tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ.
T¨ng cêng c¹nh tranh nÒn kinh tÕ - FDI gãp phÇn kÝch thÝch t¨ng tr-
ëng chung cña mét nÒn kinh tÕ nhê ®Èy m¹nh c¹nh tranh trong nh÷ng ngµnh
mµ cã chØ mét sè Ýt c¸c c«ng ty néi ®Þa ®ang chiÕm vÞ trÝ ®éc t«n.
1.1.3. C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn dßng ch¶y FDI.
1.1.3.1. Toµn cÇu ho¸
Trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ ®ang diÔn ra víi tèc ®é ngµy cµng nhanh, c¸c
c«ng ty ®Òu cã kh¶ n¨ng chän lùa ®Þa ®iÓm s¶n xuÊt thÝch hîp nhÊt nh»m gi¶m
gi¸ thµnh s¶n xuÊt.
TiÕn tr×nh toµn cÇu ho¸ ®· ®em l¹i cho c¸c quèc gia cã nguån lao ®éng
rÎ nh ViÖt Nam kh¶ n¨ng ph¸t huy lîi thÕ c¹nh tranh cña m×nh vµ thu hót
nhiÒu h¬n nguån vèn FDI. §iÒu quan träng lµ c¸c quèc gia nµy ph¶i ®¶m b¶o
gi¶m thiÓu c¸c rµo c¶n trong qu¸ tr×nh x©m nhËp vµ ho¹t ®éng cña nhµ ®Çu t,
c¸c chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c ph¶i ë møc hîp lý, vµ nh÷ng h¹n chÕ mang tÝnh
quan liªu trong c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh ph¶i dÇn ®îc dì bá.
NÕu c¸c quèc gia kh«ng tËn dông tèt nh÷ng c¬ héi nµy, hä sÏ ®¸nh mÊt tÝnh
c¹nh tranh vµ tôt l¹i phÝa sau lµn sãng ph¸t triÓn toµn cÇu.
9
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
1.1.3.2. Khu vùc ho¸
Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ®· ®a ®Õn sù h×nh thµnh c¸c liªn kÕt khu vùc nh
EU, ASEAN, APEC,… C¸c liªn kÕt nµy nh»m t¹o ra c¸c khu vùc kinh tÕ réng
lín h¬n trong ®ã lîi thÕ t¬ng ®èi còng nh lîi thÕ kinh tÕ quy m« ®îc ph¸t huy
tèi ®a.
1.1.3.3. C¸c sù kiÖn t¸c ®éng tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong t ¬ng lai gÇn.
Cã 3 sù kiÖn lín ®· vµ ®ang ¶nh hëng m¹nh mÏ tíi nÒn kinh tÕ ViÖt
Nam còng nh chiÕn lîc thu hót vµ xóc tiÕn ®Çu t cña ViÖt Nam.
ViÖt Nam cam kÕt gia nhËp khu vùc mËu dÞch tù do
ASEAN vµ thùc hiÖn lé tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan.
Theo cam kÕt tù do ho¸ th¬ng m¹i, ViÖt Nam sÏ c¾t gi¶m thuÕ nhËp
khÈu ®èi víi phÇn lín hµng ho¸ nhËp khÈu tõ ASEAN xuèng møc tèi ®a lµ
20% vµo n¨m 2003 vµ tiÕp tôc gi¶m xuèng 0 -5% vµo ®Çu n¨m 2006. ThuÕ
nhËp khÈu trung b×nh ®èi víi hµng ho¸ cã xuÊt xø ASEAN sÏ gi¶m 50% kÓ tõ
®Çu n¨m 2004. ThuÕ nhËp khÈu ®èi víi c¸c mÆt hµng sîi, da, gç, thñy tinh,
gèm sø vµ thùc phÈm tõ ASEAN sÏ gi¶m h¬n 60% tõ ®Çu n¨m 2004. C¸c níc
ASEAN kh¸c còng cam kÕt giµnh cho hµng ho¸ nhËp khÈu tõ ViÖt Nam ®iÒu
kiÖn u ®·i t¬ng tù.[3]
Ch¬ng tr×nh hîp t¸c th¬ng m¹i cña ASEAN ®em l¹i cho ViÖt Nam c¬
héi x©m nhËp thÞ trêng khu vùc. Tuy nhiªn, ViÖt Nam còng ph¶i ®èi mÆt víi
nh÷ng th¸ch thøc tõ viÖc thùc hiÖn khu vùc tù do mËu dÞch ASEAN, c¸c c«ng
ty ViÖt Nam sÏ ph¶i c¹nh tranh víi c¸c s¶n phÈm nhËp khÈu gi¸ rÎ, chÊt lîng
cao. Nhµ níc còng sÏ kh«ng thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý h¹n ng¹ch ®Ó
b¶o vÖ c¸c c«ng ty néi ®Þa.
10
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü
HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü ®îc ký kÕt n¨m 2001 vµ hiÖn ®ang trong
qu¸ tr×nh thùc hiÖn. HiÖp ®Þnh nµy kªu gäi c¾t gi¶m 30 - 50% thuÕ nhËp khÈu
®èi víi mét sè mÆt hµng c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp, dì bá h¹n ng¹ch ®èi víi
hÇu hÕt c¸c mÆt hµng trong vßng 3 - 7 n¨m vµ bao gåm c¸c ®iÒu kho¶n cam
kÕt t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c«ng ty Mü x©m nhËp vµo khu vùc dÞch vô. QuyÒn tù
do bu«n b¸n cña c¸c c«ng ty Mü còng sÏ ®îc thùc thi trong vßng 3 - 6 n¨m .
Theo tinh thÇn cña hiÖp ®Þnh, ViÖt Nam ®· më cöa thÞ trêng cho c¸c
c«ng ty Mü trong c¸c lÜnh vùc dÞch vô, th¬ng m¹i, viÔn th«ng. VÊn ®Ò b¶o vÖ
quyÒn së h÷u trÝ tuÖ còng ®îc chó träng. ViÖt Nam sÏ ph¶i xo¸ bá c¸c biÖn
ph¸p ®Çu t trong th¬ng m¹i ( Trade-related Investment Measures). Hai níc
cam kÕt sÏ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô cña m×nh trong vÊn ®Ò b¶o vÖ QuyÒn së h÷u
trÝ tuÖ trong th¬ng m¹i
( Trade-related Intellectual Property Rights).[4]
C¸c quy ®Þnh vÒ ®Çu t còng sÏ ®îc ban hµnh râ rµng vµ kÞp thêi sau khi
®· cã sù bµn b¹c tham kh¶o ý kiÕn, do ®ã lµm t¨ng tÝnh râ rµng cña hÖ thèng
c¸c quy ®Þnh ph¸p lý vÒ ho¹t ®éng ®Çu t.
TiÕn tr×nh gia nhËp WTO cña ViÖt Nam
ViÖt Nam ®a ra c¸c ®iÒu kho¶n cam kÕt cô thÓ vµo th¸ng 1 n¨m 2002.
Phiªn häp thø 5 cña nhãm lµm viÖc vÒ vÊn ®Ò gia nhËp cña ViÖt Nam vµo
th¸ng 4/2002 ®· xem xÐt c¸c ®µm ph¸n tháa thuËn song ph¬ng cña ViÖt Nam
vµ kÕ ho¹ch hµnh ®éng ®èi víi mét sè hiÖp ®Þnh cña WTO. Phiªn häp thø 6
vµo th¸ng 12/2002 ®· ®¸nh ®Êu sù khëi ®Çu cña qu¸ tr×nh ®µm ph¸n trë thµnh
thµnh viªn cña WTO.
11
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Thùc hiÖn tiÕn tr×nh gia nhËp WTO, ViÖt Nam sÏ ph¶i cam kÕt thùc hiÖn
c¸c ®iÒu kho¶n sau:[5]
Kh«ng ph©n biÖt ®èi xö: TÊt c¶ c¸c thµnh viªn WTO ®Òu ph¶i ¸p dông
nguyªn t¾c tèi huÖ quèc trong chÝnh s¸ch th¬ng m¹i cña m×nh, kh«ng ph©n
biÖt ®èi xö gi÷a hµng ho¸ dÞch vô néi ®Þa víi níc ngoµi vµ kh«ng ph©n biÖt ®èi
xö gi÷a c¸c quèc gia.
Tõng bíc dì bá c¸c rµo c¶n th¬ng m¹i qua c¸c vßng ®µm ph¸n
T¨ng tÝnh cã thÓ dù ®o¸n cña c¸c chÝnh s¸ch th¬ng m¹i b»ng c¸ch tu©n
thñ c¸c cam kÕt vÒ më cöa thÞ trêng vµ h¹ thÊp c¸c rµo c¶n th¬ng m¹i.
H¹n chÕ sö dông c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan
*
*
*
Xu híng ®Çu t quèc tÕ, khu vùc còng nh ¶nh hëng cña nh÷ng sù kiÖn trªn
®©y ®Òu lµ nh÷ng nh©n tè quan träng t¸c ®éng ®Õn dßng ch¶y FDI vµo ViÖt
Nam nãi riªng vµ cña thÕ giíi nãi chung.Ngiªn cø chiÕn lîc thu hót vµ xóc
tiÕn ®Çu t giai ®o¹n tíi còng nhÊt thiÕt ph¶i tÝnh ®Õn nh÷ng ¶nh hëng tõ c¸c
yÕu tç nµy.
1.1.4. Xu híng ®Çu t quèc tÕ vµ khu vùc nh÷ng n¨m tíi
1.1.4.1. Xu híng ®Çu t quèc tÕ nh÷ng n¨m tíi
Sù sôp ®æ cña nÒn kinh tÕ bong bãng ë Mü vµo gi÷a n¨m 2000 ®· dÉn
tíi mét ®ît suy tho¸i kinh tÕ kh«ng chØ ë Mü mµ c¶ trªn ph¹m vi thÕ giíi. Sù
suy tho¸i nµy cïng víi t×nh tr¹ng ¶m ®¹m kÐo dµi cña nÒn kinh tÕ NhËt B¶n
nh÷ng n¨m qua ®· ¶nh hëng m¹nh mÏ tíi c¸c níc Ch©u ¸. Vô khñng bè x¶y
ra vµo th¸ng 11/2001 t¹i Mü cµng khiÕn khung c¶nh suy tho¸i toµn cÇu trÇm
12
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
träng h¬n, do ®ã lµm ch÷ng l¹i dßng ch¶y FDI vèn lµ dÊu hiÖu cña sù æn ®Þnh
vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu.
§Çu t FDI cña thÕ giíi n¨m 2000 ®· t¨ng 18% so víi n¨m 1999, ®¹t h¬n
1600 tØ USD. Nhng sang n¨m 2001 l¹i gi¶m m¹nh xuèng chØ cßn kho¶ng 850
tØ USD, t¬ng ®¬ng víi møc ®Çu t cña n¨m 1998. §©y lµ lÇn sôt gi¶m ®Çu tiªn
cña ®Çu t quèc tÕ kÓ tõ n¨m 1991. Dßng vèn FDI vµo c¸c níc ph¸t triÓn còng
gi¶m 50% so víi møc gi¶m 14% ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn.
Toµn c¶nh ®Çu t FDI cña thÕ giíi giai ®o¹n 1991-2001 ®îc tæng hîp
trong b¶ng díi ®©y:
13
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
B¶ng1 - T×nh h×nh ®Çu t FDI cña thÕ giíi 1991-2001(§¬n vÞ: tØ USD)
ThÕ giíi
Mü
NhËt
Ch©u ¢u
NICs ch©u ¸
1991-1995
1124,2
349,1
103,4
642
34,3
1996-2000
4626
647,1
127,9
2660,2
72,1
1999
1320,4
155,4
22,3
762,4
12,6
2000
1632,7
152,4
31,5
1011,7
16
2001
851,9
156
38,5
394,1
8,1
Nguån: B¸o c¸o ®Çu t thÕ giíi 2002,UNCTAD. (World Investment Report 2002)
Sù suy gi¶m trong ®Çu t quèc tÕ cho thÊy sù ®i xuèng cña nÒn kinh tÕ
toµn cÇu. Trong bèi c¶nh ®ã, søc Ðp c¹nh tranh gay g¾t cµng thóc giôc c¸c
c«ng ty t×m kiÕm ®Þa ®iÓm ®Çu t cã gi¸ thµnh s¶n xuÊt rÎ h¬n n÷a. Nh÷ng nÒn
kinh tÕ cã gi¸ c¶ ®Çu t thÊp sÏ lµ ®iÓm t×m ®Õn cña c¸c nhµ ®Çu t. Bªn c¹nh ®ã,
dßng vèn FDI còng sÏ b¾t nguån tõ c¸c níc cã thÞ trêng néi ®Þa t¨ng trëng
chËm h¬n so víi thÞ trêng ngoµi níc.
Theo B¸o c¸o ®Çu t thÕ giíi (World Investment Report 2002) do
UNCTAD thùc hiÖn, ®· cã mét sù ph©n phèi l¹i nguån vèn FDI tíi c¸c níc
®ang ph¸t triÓn còng nh khu vùc §«ng vµ T©y ¢u. §©y lµ nh÷ng n¬i cã tèc ®é
t¨ng trëng nhanh h¬n so víi c¸c níc ph¸t triÓn.
N¨m 2001, vèn FDI vµo c¸c khu vùc nµy chiÕm 28% (c¸c níc ®ang
ph¸t triÓn) vµ 4% (§«ng - Trung ¢u) tæng vèn FDI toµn thÕ giíi so víi 18% vµ
2% cña 2 n¨m tríc ®ã. Cïng víi xu híng suy gi¶m ®Çu t nãi chung, sù ph©n
phèi l¹i nguån vèn FDI nµy ®· g©y nªn møc tôt gi¶m kØ lôc trong ®Çu t vµo
c¸c níc ph¸t triÓn n¨m qua. §iÒu nµy thÓ hiÖn rÊt râ trong biÓu ®å thèng kª
dßng vèn ®Çu t níc ngoµi vµo 10 nÒn kinh tÕ lín cña thÕ giíi trong hai n¨m
2000vµ 2001. C¸c níc lín nh Mü, Canada, §øc, BØ ®Òu ph¶i chøng kiÕn mét
møc suy gi¶m tíi h¬n 50% so víi møc ®Çu t FDI cña n¨m 2000.
14
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
BiÓu ®å 1: §Çu t FDI vµo 10 nÒn kinh tÕ lín cña thÕ giíi 2000 vµ 2001
My
Anh
Phap
Bi
Ha Lan
2000
Trung Quoc
2001
Đuc
Canada
Mexico
Hongkong
0
50
100
150
200
250
300
350
ti USD
Nguån: UNCTAD, D÷ liÖu vÒ FDI vµ TNC
MÆc dï cã nh÷ng ¶nh hëng xÊu tõ sù sôt gi¶m nhu cÇu ®Çu t cña nh÷ng
nÒn kinh tÕ lín nhÊt trªn thÕ giíi, triÓn väng cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
trong trung h¹n (3 n¨m tíi) vÉn rÊt høa hÑn. Theo ®iÒu tra cña UNCTAD, c¸c
TNC lín ®Òu cã ý ®Þnh më réng ph¹m vi kinh doanh quèc tÕ víi träng t©m
nh»m vµo c¶ s¶n xuÊt vµ ph©n phèi. H×nh thøc më réng ®îc a chuéng vÉn lµ
Mua l¹i vµ s¸p nhËp ë c¸c níc ph¸t triÓn vµ §Çu t míi ë c¸c níc ®ang ph¸t
triÓn. [6]
Cuéc ®iÒu tra do C¬ quan ®¶m b¶o ®Çu t ®a ph¬ng (MIGA) tiÕn hµnh
n¨m 2001 còng cho kÕt qu¶ t¬ng tù. Trong bèi c¶nh suy tho¸i kinh tÕ toµn cÇu,
79% sè c«ng ty ®îc ®iÒu tra vÉn cho thÊy kÕ ho¹ch më réng ®Çu t trùc tiÕp níc
ngoµi trong nh÷ng n¨m tíi. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt chiÕm u thÕ h¬n vÒ ®Çu
t FDI so víi c¸c doanh nghiÖp dÞch vô. [7]
15
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ng©n hµng hîp t¸c quèc tÕ NhËt B¶n (JBIC) còng ®a ra kÕt qu¶ t¬ng tù
trong cuéc ®iÒu tra tiÕn hµnh vµo th¸ng 7, 8 n¨m 2001. 72% c¸c TNCs NhËt
B¶n nãi r»ng hä sÏ t¨ng cêng më réng ho¹t ®éng t¹i níc ngoµi (con sè nµy cña
c¸c n¨m tríc chØ lµ 55%.[8]
C¸c níc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c thÞ trêng ®ang më réng giµnh ®îc sù chó
ý cña c¸c nhµ ®Çu t vµ chiÕm tíi h¬n mét nöa trong sè 20 ®iÓm ®Çu t ®îc a
thÝch nhÊt. ViÖt Nam còng n»m trong sè ®ã. Mü vµ T©y ¢u vÉn ®îc ®¸nh gi¸
lµ ®Þa ®iÓm a thÝch cña c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. [9]
1.1.4.2. Xu híng ®Çu t khu vùc nh÷ng n¨m tíi
Ch©u ¸ lµ khu vùc ®ang ngµy cµng cã vÞ trÝ quan träng thu hót m¹nh mÏ
nguån vèn FDI. N¨m 2002, Ch©u ¸ ®· vît qua ch©u Mü La Tinh chiÕm vÞ trÝ
thø 3 trong sè c¸c khu vùc hÊp dÉn ®Çu t níc ngoµi nhiÒu nhÊt, sau B¾c Mü vµ
Ch©u ¢u. Theo ®iÒu tra cña A.T Kearney n¨m 2002, h¬n mét nöa trong sè 10
níc cã nh÷ng bíc tiÕn tÝch cùc nhÊt vÒ thu hót ®Çu t so víi n¨m tríc ®ã n»m ë
khu vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng. [9]
BiÓu ®å díi ®©y cho thÊy 10 níc ®ang ph¸t triÓn thuéc nhãm nh÷ng
®iÓm ®Çu t ®îc TNC lùa chän nhiÒu nhÊt trong giai ®o¹n 2002 – 2005 theo
®iÒu tra cña UNDTAD trong B¸o c¸o ®Çu t thÕ giíi 2002. Trung Quèc lµ níc
cã ®îc tØ lÖ lùa chän cao nhÊt bëi c¸c TNC : 22%, tiÕp ®Õn lµ hai níc §«ng
Nam ¸ Malaixia vµ Th¸i Lan víi tØ lÖ lµ10%.[10]
BiÓu ®å 2- C¸c níc thu hót FDI m¹nh nhÊt thuéc khu vùc Ch©u ¸ trong
giai ®o¹n 2002-2005
16
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
25
20
%
15
10
Singapore
Philippines
Hongkong
Vietnam
Dai Loan
Han Quoc
An Do
Malaysia
Thai Lan
Trung Quoc
0
Indonesia
5
Nguån: UNCTAD - B¸o c¸o ®Çu t thÕ giíi n¨m 2002
Tuy nhiªn, triÓn väng nµy kh«ng ph¶i cã ë tÊt c¶ c¸c thÞ trêng trong khu
vùc. Mét mÆt, c¸c nhµ ®Çu t ®Òu híng tíi c¸c thÞ trêng tiÒm n¨ng nh Trung
Quèc, NhËt B¶n, Australia vµ Hång K«ng. Tuy nhiªn, c¸c thÞ trêng kh¸c ë
Ch©u ¸ vÉn duy tr× søc hót ë møc cò, thËm chÝ cßn sót. MÆc dï c¸c nhµ ®Çu t
quan t©m h¬n tíi c¸c níc Ch©u ¸ so víi nh÷ng n¨m tríc ®©y, hä vÉn e ng¹i
khi quyÕt ®Þnh ®Çu t vµo c¸c thÞ trêng nµy.
Theo ®iÒu tra cña A.T Kearney th¸ng 9/2002, Trung Quèc ®· vît qua
Mü lµ níc liªn tiÕp ®øng ®Çu 5 n¨m tríc ®ã ®Ó trë thµnh níc hÊp dÉn ®Çu t sè
1 trªn thÕ giíi. C¸c nhµ ®Çu t ngµy nay cã c¸i nh×n l¹c quan ®èi víi thÞ trêng
Trung Quèc h¬n nh÷ng n¨m tríc ®©y vµ h¬n bÊt cø quèc gia nµo kh¸c. NhiÒu
c«ng ty cha tõng ®Çu t vµo Trung Quèc tríc ®ã cã ý ®Þnh thö ®Çu t vµo ®©y
trong vßng 3 n¨m tíi. Nh©n tè quyÕt ®Þnh cho sù thµnh c«ng ®Çy Ên tîng nµy
cña Trung Quèc chÝnh lµ t×nh h×nh t¬ng ®èi æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, tèc ®é t¨ng
trëng kinh tÕ cao vµ sù kiÖn Trung Quèc ®· chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn
cña WTO n¨m 2002. [9]
Còng theo ®iÒu tra cña Kearney, bªn c¹nh Indonesia lµ níc kÓ tõ n¨m
1998 ®· liªn tôc cã FDI rßng díi 0-®Çu t FDI ra níc ngoµi vît qu¸ ®Çu t FDI
vµo trong níc, c¸c níc ASEAN trong ®ã cã Singapo, Malaixia, Th¸i Lan vµ
17
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Philippin tiÕp tôc ®¸nh mÊt dÇn søc hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t. ViÖt Nam lµ
níc duy nhÊt n»m ngoµi xu híng ¶m ®¹m nµy.
BiÓu ®å 3 - Vèn FDI rßng vµo mét sè quèc gia §«ng Nam ¸
8000
6000
4000
trieu USD
Vietnam
2000
Philippines
0
Malaysia
-2000
Indonesia
-4000
Thái Lan
-6000
85-95
1997
1998
1999
2000
2001
Giua
2002
Nguån: FDI Confidence Index-Global Business Policy Council, 9/2002-A.T.Kearney.
ThiÕu c¬ héi më réng thÞ trêng còng nh gi¸ thµnh s¶n xuÊt cao ®· khiÕn
Singapo ®¸nh mÊt lîi thÕ c¹nh tranh cña m×nh trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp
nÆng còng nh c«ng nghiÖp nhÑ (®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc ®iÖn tö). Do ®ã
Singapo ®· r¬i tõ vÞ trÝ thø 13 xuèng thø 22 trong FDI Confidence Index. Tuy
nhiªn, Singapo vÉn lµ ®iÓm ®Õn cña c¸c nhµ ®Çu t trong lÜnh vùc ®iÖn tö vµ c¸c
lÜnh vùc phi tµi chÝnh. §Æc biÖt Singapo vÉn lµ ®Þa ®iÓm thu hót ®Çu t quèc tÕ
nhiÒu nhÊt cña khu vùc. §Çu t FDI vµo Singapo ®· t¨ng 59%, lÇn ®Çu tiªn ®¹t
møc 9 tØ USD kÓ tõ n¨m 1998.
§Ó ®èi phã víi sù suy gi¶m lîi thÕ c¹nh tranh trong lÜnh vùc ®iÖn tö,
Singapo ®· tËp trung ph¸t triÓn ngµnh y sinh häc, coi ®©y lµ c¬ së cho t¨ng trëng s¶n xuÊt giai ®o¹n tiÕp theo. §ång thêi, Singapo còng chó träng c¶i thiÖn
h¹ tÇng c¬ së còng nh chÊn chØnh c¸c c«ng ty mòi nhän giµu tiÒm n¨ng trong
ngµnh c«ng nghiÖp nµy b»ng rÊt nhiÒu nguån quü ®Çu t vµ vèn cña doanh
18
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
nghiÖp. KÕt qu¶ lµ c¸c c«ng ty hµng ®Çu trong lÜnh vùc kü thuËt sinh häc cña
Ch©u ¢u vµ NhËt B¶n ®· trë l¹i ®Çu t vµo Singapo.
Malaixia trong n¨m nµy còng r¬i ra khái nhãm 25 níc u thÝch nhÊt cña
c¸c nhµ ®Çu t. Sù bÊt æn vÒ chÝnh trÞ, t©m lÝ lo ng¹i n¹n khñng bè còng nh mèi
quan hÖ phøc t¹p gi÷a chÝnh trÞ vµ giíi doanh nghiÖp lµ nguyªn nh©n chÝnh
dÉn ®Õn mÊt lßng tin tõ c¸c nhµ ®Çu t. Tríc t×nh h×nh nµy, ChÝnh phñ Malaixia
®· ®a ra mét sè biÖn ph¸p khÝch lÖ ®éng viªn bao gåm trî cÊp më réng t¸i ®Çu
t trong kho¶ng thêi gian tõ 5 - 15 n¨m vµ u ®·i thuÕ ®èi víi lîi nhuËn thu ®îc
tõ ngµnh c«ng nghiÖp m¸y mãc vµ thiÕt bÞ.
Cuéc ®iÒu tra nµy còng cho thÊy ViÖt Nam ®· gia nhËp nhãm 25 níc
dÉn ®Çu thu hót ®Çu t níc ngoµi vµo khu vùc c«ng nghiÖp nhÑ. Mét kÕt qu¶ rÊt
quan träng cña cuéc ®iÒu tra nµy lµ Trung Quèc gia nhËp WTO sÏ t¨ng søc
hÊp dÉn ®Çu t cho khu vùc ASEAN vµ c¸c níc Ch©u ¸ kh¸c (®©y lµ nhËn ®Þnh
cña 48% c«ng ty ®îc ®iÒu tra). [9]
1.2. Ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t
1.2.1. Kh¸i niÖm xóc tiÕn ®Çu t
Vèn ®Çu t FDI kh«ng tù nhiªn ®Õn víi quèc gia nµo. Trong bèi c¶nh c¸c
quèc gia ®Òu thùc hiÖn tù do ho¸ ®Çu t, c¸c c«ng ty ®a quèc gia chØ bÞ hÊp dÉn
bëi n¬i nµo cã ®iÒu kiÖn phï hîp nhÊt. Bëi vËy sù c¹nh tranh gi÷a c¸c quèc
gia ®Ó thu hót nguån vèn FDI ngµy cµng gay g¾t, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn ®Çu t
quèc tÕ cã xu híng suy gi¶m trong nh÷ng n¨m s¾p tíi.
Còng v× lÏ ®ã, thay v× ®a ra c¸c quy t¾c, luËt lÖ ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t, c¸c
quèc gia giê ®©y l¹i t×m ®Õn gi¶i ph¸p xóc tiÕn ®Ó thu hót hä. Träng t©m cña
gi¶i ph¸p nµy lµ kh¸i niÖm xóc tiÕn ®Çu t vµ c¸c kÜ thuËt xóc tiÕn ®Çu t còng
nh viÖc ®Ò ra c¸c chiÕn lîc phï hîp víi c¸c yªu cÇu vµ ®iÒu kiÖn ®Çu t. Vai trß
19
Hoµng H¶i Ch©u - NhËt 3K38F, KTNT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
ngµy cµng quan träng cña vèn FDI ®· khiÕn ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t trë nªn
s«i næi h¬n bao giê hÕt, kh«ng chØ ®èi víi c¸c níc ph¸t triÓn mµ ®èi víi c¶ c¸c
níc ®ang ph¸t triÓn.
Ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t ngµy cµng trë nªn phøc t¹p, nã kh«ng chØ ®¬n
thuÇn lµ më cöa thÞ trêng néi ®Þa cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi vµ tiÕn hµnh vËn
®éng chung chung. Kh«ng cã mét c¸ch ®Þnh nghÜa nhÊt qu¸n cho kh¸i niÖm
xóc tiÕn ®Çu t, song theo nghÜa hÑp, xóc tiÕn ®Çu t ®îc coi lµ mét lo¹t c¸c biÖn
ph¸p nh»m thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi th«ng qua mét chiÕn lîc
marketing hçn hîp bao gåm chiÕn lîc s¶n phÈm (Product strategy), chiÕn lîc
gi¸ c¶ (Pricing strategy) vµ chiÕn lîc xóc tiÕn (Promotional strategy).
ChiÕn lîc s¶n phÈm: S¶n phÈm, theo kh¸i niÖm xóc tiÕn ®Çu t, ®îc
hiÓu lµ chÝnh quèc gia tiÕn hµnh xóc tiÕn ®Çu t, x©y dùng chiÕn lîc s¶n phÈm
lµ viÖc quèc gia ®ã x©y dùng chiÕn lîc marketing phï hîp. §Ó lµm ®îc ®iÒu
nµy, hä cÇn ph¶i n¾m ®îc nh÷ng lîi thÕ còng nh bÊt lîi néi t¹i cña níc m×nh
trong mèi t¬ng quan ®Õn c¸c ®èi thñ c¹nh tranh.
ChiÕn lîc gi¸ c¶: Gi¸ c¶ ë ®©y chÝnh lµ gi¸ c¶ x©y dùng vµ ho¹t ®éng
cña nhµ ®Çu t ë níc tiÕp nhËn, bao gåm gi¸ sö dông c¬ së h¹ tÇng, chi phÝ cè
®inh, thuÕ u ®·i, thuÕ b¶o hé…
ChiÕn lîc xóc tiÕn: bao gåm c¸c ho¹t ®éng nh»m phæ biÕn th«ng tin
hoÆc t¹o dùng h×nh ¶nh cña quèc gia ®ã vµ cung cÊp c¸c dÞch vô ®Çu t cho
nh÷ng nhµ ®Çu t cã triÓn väng.
1.2.2. Vai trß cña xóc tiÕn ®Çu t
Xóc tiÕn ®Çu t cã vai trß ®Æc biÖt quan träng nhÊt lµ khi c¸c chñ ®Çu t
cßn ®ang trong giai ®o¹n t×m hiÓu, th¨m dß, lùa chän ®Þa ®iÓm ®Çu t. Ho¹t
®éng xóc tiÕn ®Çu t ®Õn cho chñ ®Çu t nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Õn ý ®Þnh
20
- Xem thêm -