Tài liệu Kenhsinhvien.net--trien vong xk sang thi truong anh quoc cua vn

Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 Bé Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Trêng §¹i häc Ngo¹i th¬ng Khoa Kinh tÕ Ngo¹i th¬ng ======== Kho¸ luËn tèt nghiÖp §Ò tµi TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh Quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam Gi¸o viªn híng dÉn: TS. NguyÔn V¨n Hång Sinh viªn thùc hiÖn : §µo ThÞ Mai H¬ng Líp : Trung 2 - K38F - §HNT Hµ Néi n¨m 2003 Lêi c¸m ¬n -----=o0o=----- Em xin c¸m ¬n c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o trêng §¹i häc Ngo¹i th¬ng nh÷ng ngêi ®· trùc tiÕp truyÒn ®¹t nh÷ng kiÕn thøc quý b¸u trong suèt bèn n¨m häc qua. Em còng xin c¸m ¬n Khoa Kinh tÕ ngo¹i th ¬ng - trêng §¹i häc Ngo¹i th¬ng ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho em hoµn thµnh tèt kho¸ luËn tèt TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 0 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 nghiÖp. Vµ ®Æc biÖt, em ch©n thµnh c¸m ¬n thÇy gi¸o - tiÕn sÜ NguyÔn V¨n Hång v× sù híng dÉn tËn t×nh cña thÇy tõ lóc h×nh thµnh ý tëng cho ®Õn lóc em hoµn thµnh bµi kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy. Môc lôc Lêi nãi ®Çu Ch¬ng 1: ThÞ trêng Anh...........................................................................1 I. Mét sè nÐt vÒ ®Êt níc Anh.........................................................................1 1. §iÒu kiÖn tù nhiªn - LÞch sö - Con ngêi...........................................................1 1.1: §iÒu kiÖn tù nhiªn............................................................................................1 1.2: S¬ lîc lÞch sö ....................................................................................................1 1.3: Con ngêi...........................................................................................................2 2. ChÝnh trÞ vµ x· héi.............................................................................................2 2.1: ChÝnh trÞ............................................................................................................2 2.1.1: Bé m¸y chÝnh quyÒn......................................................................................2 2.1.2: HÖ thèng luËt ph¸p.........................................................................................3 2.2. X· héi...............................................................................................................4 2.2.1. Gia ®×nh.........................................................................................................4 TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 1 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 2.2.2. TÇng líp x· héi..............................................................................................4 2.2.3: Giíi tÝnh.........................................................................................................5 2.2.4. Chñng téc.......................................................................................................5 2.2.5. T«n gi¸o.........................................................................................................6 3. V¨n hãa vµ lèi sèng............................................................................................6 II. Kh¸i qu¸t kinh tÕ V¬ng quèc Anh...........................................................6 1. Kh¸i qu¸t chung vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ..............................................6 1.1: S¬ lîc lÞch sö ph¸t triÓn kinh tÕ........................................................................6 1.2. §¸nh gi¸ t×nh h×nh kinh tÕ Anh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y...............................8 2. C¬ cÊu c¸c ngµnh kinh tÕ chñ yÕu....................................................................12 2.1: Ngµnh c«ng nghiÖp...........................................................................................13 2.2: Ngµnh n«ng nghiÖp ..........................................................................................14 2.3: Ngµnh dÞch vô...................................................................................................14 III. §Æc ®iÓm thÞ trêng Anh.............................................................................15 1. HÖ thèng ph©n phèi...........................................................................................15 1.1. HÖ thèng b¸n bu«n............................................................................................15 1.2. HÖ thèng b¸n lÎ.................................................................................................17 2. HÖ thèng dÞch vô................................................................................................18 3. §Æc ®iÓm thÞ trêng Anh.....................................................................................20 3.1: Møc thu nhËp vµ søc mua.................................................................................20 3.2. TËp qu¸n vµ thÞ hiÒu tiªu dïng..........................................................................21 3.3. Nh÷ng thay ®æi vÒ mÆt x· héi cã ¶nh hëng tíi tiªu dïng c¸ nh©n....................22 3.3.1. Tuæi thä..........................................................................................................22 3.3.2. C¬ cÊu gia ®×nh..............................................................................................23 3.3.3: Tr¸ch nhiÖm x· héi........................................................................................23 4. TËp qu¸n kinh doanh........................................................................................24 4.1. ThiÕt lËp quan hÖ trùc tiÕp................................................................................24 4.2. Th«ng tin liªn l¹c..............................................................................................25 IV. Ngo¹i th¬ng níc Anh.................................................................................26 1. ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn th¬ng m¹i quèc tÕ cña Anh.........................................26 2. Nh÷ng ®èi t¸c th¬ng m¹i chiÕn lîc cña Anh....................................................27 3. T×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu cña Anh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y....................28 3.1. T×nh h×nh xuÊt khÈu..........................................................................................28 TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 2 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 3.1.1. C¬ cÊu hµng xuÊt khÈu ..................................................................................29 3.1.2. C¬ cÊu thÞ trêng xuÊt khÈu.............................................................................29 3.2. T×nh h×nh nhËp khÈu.........................................................................................29 3.2.1. C¬ cÊu hµng nhËp khÈu..................................................................................30 3.2.2. C¬ cÊu thÞ trêng nhËp khÈu............................................................................30 Ch¬ng 2: TriÓn väng xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Anh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam................................................31 I. ThÞ trêng Anh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam.......31 1. Vai trß cña thÞ trêng Anh trong ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng cña ViÖt Nam........31 2. Nh÷ng chÕ ®Þnh vµ ®ßi hái cña thÞ trêng Anh Quèc.......................................33 2.1: Tiªu chuÈn hãa..................................................................................................34 2.2. Søc khoÎ............................................................................................................35 2.2.1. Ký hiÖu CE ®èi víi s¶n phÈm c«ng nghiÖp....................................................35 2.2.2. HÖ thèng HACCP ®èi víi thùc phÈm chÕ biÕn..............................................35 2.2.3. Tiªu chuÈn hµng n«ng s¶n - GAP..................................................................36 2.3. M«i trêng..........................................................................................................37 3. ChÕ ®é u ®·i phæ cËp - GSP..............................................................................37 II. TiÒm n¨ng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh cña hµng ho¸ ViÖt Nam .................................................................................................................................39 1. TiÒm n¨ng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh cña hµng ho¸ ViÖt Nam theo mét sè lý thuyÕt vÒ lîi Ých ngo¹i th¬ng.............................................................................39 1.1. Lý thuyÕt vÒ lîi thÕ so s¸nh cña David Ricardo...............................................39 1.2. Lý thuyÕt vÒ tû lÖ yÕu tè cña Heckscher - Ohlin..............................................41 2. Vµi nÐt vÒ c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Anh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y....................................................................................................................43 3. TiÒm n¨ng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh cña hµng ho¸ ViÖt Nam...............46 3.1. Nhãm hµng chÕ biÕn chÝnh...............................................................................47 3.1.1. S¶n phÈm giµy dÐp.........................................................................................47 3.1.2. S¶n phÈm dÖt may..........................................................................................49 3.1.3. S¶n phÈm gç...................................................................................................52 3.1.4. S¶n phÈm gèm sø...........................................................................................53 3.2. Nhãm n«ng l©m thuû s¶n chÝnh........................................................................54 III. Quan hÖ th¬ng m¹i song ph¬ng ViÖt Nam - Anh Quèc.....................59 TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 3 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 1. TiÕn tr×nh hîp t¸c th¬ng m¹i ViÖt Nam - Anh Quèc......................................59 2. T×nh h×nh ngo¹i th¬ng ViÖt Nam - Anh Quèc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y....61 2.1. T×nh h×nh xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Anh...................................................62 2.2. T×nh h×nh xuÊt khÈu cña Anh vµo ViÖt Nam.....................................................64 2.2.1. Kim ng¹ch vµ tèc ®é t¨ng trëng.....................................................................64 2.2.2. C¬ cÊu hµng xuÊt khÈu...................................................................................65 3. Nh÷ng tån t¹i trong quan hÖ th¬ng m¹i ViÖt Nam - Anh Quèc....................66 Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Anh....................................................71 I. TriÓn väng ph¸t triÓn quan hÖ th¬ng m¹i ViÖt Nam - Anh Quèc...69 II. Dù b¸o xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Anh trong thêi gian tíi....71 III. Gi¶i ph¸p thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Anh..........................................................................................................................75 1. Gi¶i ph¸p vÒ phÝa nhµ níc................................................................................76 1.1. Nh÷ng chÝnh s¸ch chung..................................................................................76 1.2. VÒ quan hÖ song ph¬ng....................................................................................76 1.3. VÒ hç trî xóc tiÕn th¬ng m¹i............................................................................77 1.4.VÒ hç trî tµi chÝnh.............................................................................................79 2. Gi¶i ph¸p ®èi víi c¸c doanh nghiÖp.................................................................80 2.1. T×m hiÓu thÞ trêng.............................................................................................80 2.2. T¹o nguån hµng................................................................................................81 2.3. Lùa chän kªnh ph©n phèi..................................................................................81 2.4. TiÕn hµnh giao dÞch...........................................................................................83 3. Gi¶i ph¸p ®èi víi ngµnh hµng...........................................................................84 KÕt luËn Phô lôc Tµi liÖu tham kh¶o Lêi nãi ®Çu V¬ng quèc Anh cã diÖn tÝch 244.046 km2, d©n sè 60,2 triÖu ngêi (n¨m 2002), GDP n¨m 2002 lµ 1.491 tû USD, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi hµng n¨m lµ 24.500 USD/ngêi/n¨m (n¨m 2002). Anh Quèc lµ mét trong b¶y quèc gia c«ng nghiÖp hµng ®Çu thÕ giíi (nhãm G7) vµ lµ mét trong 15 níc thµnh viªn cña Liªn minh ch©u ¢u TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 4 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 (EU). Trong EU, Anh lµ mét trong ba nÒn kinh tÕ chñ ®¹o, cã vai trß quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ cña toµn khèi. V¬ng quèc Anh lËp quan hÖ ngo¹i giao víi ViÖt Nam tõ 1/9/1973. Tuy nhiªn quan hÖ th¬ng m¹i gi÷a hai níc míi chØ thùc sù khëi s¾c tõ nh÷ng n¨m ®Çu thËp kû 90 cña thÕ kû XX. Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu gi÷a ViÖt Nam vµ Anh Quèc t¨ng liªn tôc tõ con sè khiªm tèn lµ 13,5 triÖu GBP n¨m 1991 ®Õn 612,93 triÖu GPB (n¨m 2002). C¸n c©n th¬ng m¹i gi÷a hai níc thêng nghiªng vÒ phÝa ViÖt Nam. Tõ n¨m 1991 ViÖt Nam liªn tôc xuÊt siªu sang Anh. N¨m 2002, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Anh ®¹t 532 triÖu GBP. Anh cã nhu cÇu lín vÒ nh÷ng mÆt hµng mµ ViÖt Nam cã u thÕ bao gåm n«ng l©m thuû s¶n, dÖt may, da giµy, c¸c s¶n phÈm tiÓu thñ c«ng nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã, Anh cßn lµ mét thµnh viªn cña EU - mét ®èi t¸c th¬ng m¹i ®· dµnh cho ViÖt Nam nhiÒu u ®·i. B¶n th©n mèi quan hÖ kinh tÕ th¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ Anh Quèc ®· cã nh÷ng tiÕn triÓn rÊt tèt ®Ñp. §©y lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cha khai th¸c ®îc hÕt nh÷ng ®iÒu kiÖn nµy. Hµng ho¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chØ ®¸p øng ®îc mét phÇn rÊt nhá nh÷ng nhu cÇu trªn cña thÞ trêng Anh. C¬ cÊu hµng xuÊt khÈu nh×n chung Ýt cã sù thay ®æi trong nhiÒu n¨m. Chñ yÕu chØ tËp trung vµo hai mÆt hµng chÝnh lµ giµy dÐp vµ may mÆc. Bªn c¹nh ®ã, h×nh thøc xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sang thÞ trêng Anh chñ yÕu lµ gia c«ng vµ xuÊt khÈu gi¸n tiÕp nªn gi¸ trÞ thu vÒ lµ kh«ng ®¸ng kÓ. Cã thÓ nãi, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Anh sÏ cßn t¨ng lªn rÊt nhiÒu. Anh cßn lµ mét thÞ trêng ®Çy tiÒm n¨ng mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cha khai th¸c hÕt. Víi lý do trªn, ®Ò tµi "TriÓn väng xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Anh Quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam" sÏ nghiªn cøu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ nÒn kinh tÕ Anh, nghiªn cøu thÞ trêng Anh, thùc tr¹ng quan hÖ th¬ng m¹i gi÷a hai níc trong thêi gian qua. Tõ ®ã ®¸nh gi¸ nh÷ng triÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh vµ gi¶i ph¸p ®Ó thóc ®Èy xuÊt khÈu sang thÞ trêng nµy. Ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn, néi dung cña bµi viÕt nµy bao gåm ba ch¬ng nh sau: *Ch¬ng 1: ThÞ trêng Anh. *Ch¬ng 2: TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 5 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 *Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Anh Bµi viÕt ®îc nghiªn cøu dùa vµo ph¬ng ph¸p luËn cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng, chñ nghÜa duy vËt lÞch sö, cã kÕt hîp víi ph¬ng ph¸p so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp, thèng kª. Do nh÷ng h¹n chÕ vÒ thêi gian nghiªn cøu vµ tµi liÖu thu thËp, bµi viÕt nµy khã tr¸nh khái nh÷ng sai sãt vµ khiÕm khuyÕt. Ngêi viÕt kÝnh mong nhËn ®îc sù th«ng c¶m vµ chØ dÉn cña c¸c thÇy c« gi¸o ë trêng còng nh nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña ®éc gi¶. Ch¬ng 1 ThÞ trêng Anh I. Mét sè nÐt vÒ ®Êt níc Anh 1. §iÒu kiÖn tù nhiªn - LÞch sö - Con ngêi: 1.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn: V¬ng quèc Liªn hiÖp Anh vµ B¾c Ailen (gäi t¾t lµ V¬ng quèc Anh hay níc Anh) lµ mét quèc ®¶o thuéc quÇn ®¶o Britain vµ b¸n ®¶o Ailen. V¬ng quèc Anh n»m ë phÝa t©y b¾c Ch©u ¢u, gi¸p víi Céng hoµ Ailen, biÓn B¾c, biÓn Manche, eo Saint George vµ §¹i T©y D¬ng. Víi diÖn tÝch tù nhiªn lµ 244.046 km 2, phÇn lín l·nh thæ Anh quèc cã ®Þa h×nh kh¸ b»ng ph¼ng. ChØ cã mét sè vïng, ®Æc biÖt lµ Scotland vµ xø Wales, cã nhiÒu ®åi nói. Níc Anh cã ®êng bê biÓn kh«ng ®ång ®Òu, t¹o ra nhiÒu h¶i c¶ng cã gi¸ trÞ kinh tÕ. Níc Anh n»m trong vµnh ®ai «n ®íi, ®îc hëng khÝ hËu h¶i d¬ng, Êm do cã dßng h¶i lu nãng Gulf bao quanh toµn bé quÇn ®¶o; nhiÖt ®é trung b×nh th¸ng giªng lµ 4,5 0C, th¸ng b¶y lµ 18 0C; lîng ma trung b×nh hµng n¨m lµ 600mm, ®Êt ®ai rÊt mµu mì, ph× nhiªu. TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 6 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 1.2: S¬ lîc lÞch sö V¬ng quèc Anh V¬ng quèc Liªn hiÖp Anh vµ B¾c Ailen lµ mét nhµ níc nhÊt thÓ vµ tËp trung. Anh lµ khu vùc l·nh thæ lín nhÊt cña V¬ng quèc. Anh ®· ra ®êi c¸ch ®©y h¬n 1000 n¨m, l©u h¬n nhiÒu so víi bÊt kú mét quèc gia nµo ë ch©u ¢u. §Õn thÕ kû thø 16, xø Wales s¸p nhËp vµo hÖ thèng chÝnh quyÒn vµ luËt ph¸p cña Anh. Vµo thÕ kû thø 17, khi v¬ng quèc cæ Scotland vµ Anh hîp nhÊt díi triÒu vua James ®Ö nhÊt th× V¬ng quèc Anh míi chÝnh thøc ra ®êi víi t c¸ch lµ mét thùc thÓ chÝnh trÞ. N¨m 1801, sau hai thÕ kû n»m díi sù thèng trÞ cña Anh, Ailen ®· gi¶i t¸n quèc héi cña m×nh vµ chÝnh thøc trë thµnh mét phÇn cña V¬ng quèc Anh. N¨m 1921, Ailen chØ giµnh ®îc ®éc lËp ë miÒn Nam cßn miÒn B¾c vÉn thuéc V¬ng quèc Anh. V× vËy, V¬ng quèc Anh ngµy nay bao gåm bèn khu vùc l·nh thæ lµ Anh, Scotland, xø Wales vµ B¾c Ailen. 1.3: Con ngêi: D©n sè V¬ng quèc Anh n¨m 2002 lµ 60,2 triÖu ngêi víi mËt ®é d©n sè lµ 247 ngêi/km2, lµ mét trong nh÷ng quèc gia cã mËt ®é d©n sè cao ë ch©u ¢u. Møc ®é t¨ng d©n sè ë Anh æn ®Þnh ë kho¶ng 0,4%/ n¨m. Kho¶ng 85% d©n sè sèng ë thµnh thÞ. Mét sè thµnh phè lín cña Anh cã sè d©n ®«ng nh: thñ ®« London cã kho¶ng 7 triÖu d©n, tiÕp ®Õn lµ thµnh phè Birmingham víi sè d©n kho¶ng 1,1 triÖu ngêi, thµnh phè Liverpool kho¶ng 600 ngµn ngêi, Manchester kho¶ng 500 ngµn ngêi. Tuy nhiªn, nh÷ng ngêi d©n thµnh phè ë Anh ®Òu cã xu híng muèn sèng ë nh÷ng vïng ngo¹i «. TiÕng Anh lµ ng«n ng÷ chÝnh cña ngêi Anh, ngoµi ra nhiÒu ngêi Celtic ë xø Wales, B¾c Ailen vµ Scotland cßn nãi tiÕng Galic víi nhau. V¬ng quèc Anh lµ mét quèc gia ®a d¹ng víi nhiÒu d©n téc bao gåm d©n nhËp c tõ nhiÒu vïng trªn thÕ giíi. V× vËy, ngoµi tiÕng Anh vµ tiÕng Galic, níc Anh cßn cã nhiÒu ng«n ng÷ cña nh÷ng d©n téc kh¸c nhau. 2. ChÝnh trÞ vµ x· héi 2.1: ChÝnh trÞ: 2.1.1: Bé m¸y chÝnh quyÒn: V¬ng quèc Anh lµ mét quèc gia theo chÕ ®é qu©n chñ lËp hiÕn. §øng ®Çu Nhµ níc lµ vua, nhng vua chØ cã vai trß tîng trng. Vua hiÖn nay cña V¬ng quèc Anh lµ N÷ hoµng Elizabeth II, lªn ng«i n¨m 1953. QuyÒn lËp ph¸p thuéc vÒ vua vµ Quèc héi gåm hai viÖn: ViÖn Nguyªn l·o (Thîng nghÞ viÖn) gåm c¸c nhµ quý téc tham TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 7 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 gia theo chÕ ®é cha truyÒn con nèi vµ theo chøc tíc do vua phong; ViÖn d©n biÓu (H¹ nghÞ viÖn) gåm 650 nghÞ sÜ do d©n bÇu, nhiÖm kú 5 n¨m. QuyÒn hµnh ph¸p trªn danh nghÜa thuéc vÒ nhµ vua nhng thùc tÕ n»m trong tay ChÝnh phñ. Ngêi ®øng ®Çu ChÝnh phñ lµ Thñ tíng. Thñ tíng lµ thñ lÜnh cña ®¶ng chiÕm ®a sè ghÕ trong H¹ nghÞ viÖn. Thñ tíng ®¬ng nhiÖm cña V¬ng quèc Anh lµ «ng Tony Blair, thñ lÜnh cña C«ng ®¶ng, lªn cÇm quyÒn tõ n¨m 1997. 2.1.2: HÖ thèng luËt ph¸p: a) HÖ thèng luËt ph¸p cña Anh vµ xø Wales: HÖ thèng luËt ph¸p cña Anh vµ xø Wales lµ mét hÖ thèng riªng biÖt víi Scotland vµ B¾c Ailen. HÖ thèng nµy bao gåm hai bé phËn cÊu thµnh c¬ b¶n lµ hÖ thèng luËt cña Quèc héi hay cßn gäi lµ hÖ thèng luËt thµnh v¨n (Statute Law) vµ hÖ thèng luËt ¸n lÖ hay cßn gäi lµ Th«ng luËt (Common Law). Th«ng luËt ®îc h×nh thµnh tõ thêi Anglo - Saxon c¸ch ®©y kho¶ng 1000 n¨m. §©y lµ hÖ thèng luËt dùa trªn nh÷ng ph¸n quyÕt vµ ¸n lÖ ®· cã trong qu¸ khø mµ kh«ng cã v¨n b¶n luËt cô thÓ. Cßn hÖ thèng luËt Quèc héi ®îc ban hµnh thµnh v¨n b¶n tõ thÕ kû thø 13, theo ®ã nh÷ng ph¸n quyÕt ph¶i ®îc thi hµnh theo ®óng nh v¨n b¶n luËt ®· quy ®Þnh. Ngµy nay, ë Anh vµ xø Wales, luËt h×nh sù n»m trong hÖ thèng luËt cña Quèc héi trong khi phÇn lín luËt d©n sù vÉn phô thuéc chñ yÕu vµo hÖ thèng luËt ¸n lÖ. LuËt Céng ®ång ch©u ¢u còng ®îc ¸p dông bëi Anh lµ mét quèc gia thµnh viªn cña Liªn minh ch©u ¢u vµ luËt nµy ®îc ¸p dông u tiªn so víi luËt quèc gia. b) HÖ thèng luËt cña Scotland vµ B¾c Ailen: HÖ thèng luËt cña Scotland chÞu nhiÒu ¶nh hëng cña luËt La m· gièng nh nhiÒu hÖ thèng luËt ë ch©u ¢u lôc ®Þa. HÖ thèng toµ ¸n bao gåm Toµ H×nh sù ®Þa ph¬ng vµ Toµ §¹i h×nh. Toµ §¹i h×nh gåm Tßa s¬ thÈm vµ Toµ phóc thÈm. Nh÷ng vô ¸n d©n sù vµ h×nh sù nhá sÏ ®îc xÐt xö ë Toµ ¸n h×nh sù ®Þa ph¬ng, nh÷ng vô ¸n nghiªm träng h¬n ®îc xÐt xö ë Toµ ®¹i h×nh. 2.2: X· héi: Tõ nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû XX, c¬ cÊu d©n c cña Anh b¾t ®Çu cã sù thay ®æi nhanh chãng vÒ ®é tuæi vµ kÕt cÊu, ®iÒu nµy cã ¶nh hëng lín tíi y tÕ, gi¸o dôc vµ viÖc lµm cña ngêi d©n níc nµy. Anh Quèc hiÖn lµ mét trong nh÷ng quèc gia cã d©n sè giµ nhÊt trªn thÕ giíi víi tuæi thä b×nh qu©n lµ 77,7 n¨m (2000). Níc Anh còng lµ quèc gia cã thø h¹ng cao trªn thÕ giíi vÒ chØ sè HDI (chØ sè ph¸t triÓn con ngêi). HiÖn Anh ®ang xÕp vÞ trÝ 18 trªn tæng sè 173 quèc gia vÒ HDI. Ngµy nay x· héi Anh TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 8 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 cã møc ®é b×nh ®¼ng cao gi÷a nam vµ n÷. Anh ®øng vÞ trÝ thø 10 trªn tæng sè 146 quèc gia vÒ chØ sè GDI (chØ sè ph¸t triÓn giíi). Bªn c¹nh ®ã x· héi Anh cßn rÊt ®a d¹ng víi nhiÒu chñng téc vµ t«n gi¸o kh¸c nhau. 2.2.1: Gia ®×nh: Kh¸c víi c¬ cÊu gia ®×nh ë nh÷ng níc thuéc vïng §Þa Trung H¶i, c¬ cÊu gia ®×nh ë Anh thêng lµ nh÷ng hé gia ®×nh Ýt ngêi cßn gäi lµ c¬ cÊu gia ®×nh h¹t nh©n bao gåm mét cÆp vî chång víi mét hoÆc hai con. Cã kho¶ng 40% d©n sè Anh sèng trong c¸c gia ®×nh h¹t nh©n. Anh lµ quèc gia cã tû lÖ ly h«n cao nhÊt ë ch©u ¢u. 38% c¸c cuéc h«n nh©n ë Anh kÕt thóc b»ng thñ tôc ly h«n. HiÖn tîng nµy chñ yÕu x¶y ra ë nh÷ng cÆp vî chång cã thu nhËp thÊp hoÆc kÕt h«n khi cßn qu¸ trÎ. §©y lµ mét vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m trong x· héi Anh hiÖn nay. 2.2.2: TÇng líp x· héi: ë Anh, ngêi d©n cã nhËn thøc rÊt s©u s¾c vÒ ®Þa vÞ x· héi. X· héi Anh ®îc ph©n ho¸ lµm ba tÇng líp chñ yÕu lµ thîng lu, trung lu vµ tÇng líp lao ®éng. TÇng líp thîng lu cã hai ®Æc trng næi bËt lµ cña c¶i vµ quyÒn lùc. TÇng líp trung lu bao gåm nh÷ng ngêi trÝ thøc, lao ®éng trÝ ãc nh: luËt s, b¸c sÜ, nh÷ng c«ng chøc cao cÊp cho tíi nh©n viªn v¨n phßng. Sè cßn l¹i lµ tÇng líp lao ®éng nghÌo, lµm viÖc vÊt v¶ vµ thu nhËp thÊp. 2.2.3: Giíi tÝnh: MÆc dï quan niÖm cña x· héi vÒ b×nh ®¼ng giíi ®· cã nhiÒu thay ®æi sau nh÷ng cuéc c¸ch m¹ng ®ßi quyÒn b×nh ®¼ng cña phô n÷ khëi ®Çu tõ nh÷ng n¨m 60, phô n÷ vÉn bÞ yÕu thÕ h¬n: hä giµnh ®îc Ýt quyÒn lùc vµ cña c¶i h¬n so víi nam giíi. Tuy nhiªn, t×nh h×nh ngµy cµng ®îc c¶i thiÖn theo chiÒu híng tÝch cùc trong x· héi Anh hiÖn ®¹i. N¨m 1971, cã kho¶ng 52% phô n÷ trong ®é tuæi tõ 25 ®Õn 44 tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi. N¨m 1995, con sè nµy ®· t¨ng lªn 75%. §Þa vÞ x· héi cña phô n÷ so víi nam giíi còng ®îc c¶i thiÖn, hä ngµy cµng n¾m gi÷ nh÷ng chøc vô quan trong trong c¸c c¬ quan nhµ níc. N¨m 1979, chØ cã 19 n÷ nghÞ sÜ trong Quèc héi, ®Õn n¨m 1997 ®· t¨ng lªn 120. Tû lÖ phô n÷ gi÷ c¸c chøc vô cao cÊp trong c¸c c¬ quan cña chÝnh phñ t¨ng tõ 5% n¨m 1984 lªn 13% n¨m 2000. HiÖn nay Anh ®øng thø 10 trong 146 quèc gia vÒ chØ sè ph¸t triÓn giíi. 2.2.4: Chñng téc: TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 9 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 V¬ng quèc Anh lµ mét quèc gia ®a d¹ng víi nhiÒu d©n téc kh¸c nhau. Ngoµi ngêi Anh chiÕm ®a sè cßn cã nhiÒu nhãm d©n téc thiÓu sè. Ngêi Anh hÇu hÕt lµ ngêi Anglo – Saxon vµ mét sè nhá nh÷ng ngêi di c sang Anh tõ lôc ®Þa ch©u ¢u trong nöa ®Çu thÕ kû XX. Céng ®ång d©n téc thiÓu sè ë Anh rÊt ®a d¹ng, chiÕm kho¶ng 7% tæng sè d©n, bao gåm ngêi Ên §é, ngêi Pakistan, Bangladesh, d©n nhËp c tõ c¸c níc vïng Caribe, ch©u Phi, Trung Quèc....Céng ®ång d©n téc thiÓu sè ë Anh thêng sèng tËp trung l¹i ë nh÷ng khu vùc kh¸c nhau trªn kh¾p ®Êt níc: ngêi Caribe sèng tËp trung nhiÒu ë London, ngßi gèc Ên tËp trung nhiÒu ë Leicester trong khi ngêi gèc Pakistan l¹i tËp trung ë miÒn trung ®Êt níc...Tuy nhiªn, thñ ®« London vÉn lµ thµnh phè tËp trung nhiÒu nhÊt d©n téc thiÓu sè víi tû lÖ 20% tæng sè ngêi thuéc céng ®ång d©n téc thiÓu sè vµo n¨m 1997 vµ sÏ t¨ng lªn 28% vµo n¨m 2011. 2.2.5: T«n gi¸o: HiÖn nay Anh cã mÆt hÇu hÕt tÊt c¶ c¸c céng ®ång t«n gi¸o.Trong ®ã Thiªn chóa gi¸o chiÕm phÇn ®«ng, tíi 50% d©n sè Anh. TiÕp ®Õn lµ céng ®ång Håi gi¸o víi kho¶ng 1,5 triÖu ngêi, phÇn lín lµ ngêi gèc Pakistan vµ Bangladesh, tËp trung nhiÒu ë London, Liverpool, Manchester, Leicester, Bradford. C¸c céng ®ång nhá h¬n bao gåm kho¶ng 450.000 tÝn ®å ®¹o Sikhs (mét nh¸nh cña Ên §é gi¸o) chñ yÕu lµ ngêi gèc Ên, tËp trung ë London, Manchester vµ Birmingham; 320.000 tÝn ®å Hindu sèng chñ yÕu ë Leicester, London, Manchester. Ngoµi ra cßn cã ®¹o PhËt, ®¹o Jana, ®¹o Baha.... 3. V¨n ho¸ vµ lèi sèng: Anh cã mét nÒn v¨n ho¸ hoµn toµn kh¸c víi c¸c níc ch©u ¢u lôc ®Þa. BÊt cø ai còng cã thÓ nhËn ra ngêi Anh chÝnh gèc qua d¸ng vÎ l·nh ®¹m vµ ý thøc ®¼ng cÊp s©u s¾c. Mét nhµ x· héi häc ë Anh ®· tõng nãi "Sù kiªu ng¹o kh¾c s©u trong tõng giäng nãi cña tõng ®øa trÎ Anh". C¸ch ¨n mÆc cña ngêi Anh còng rÊt gi¶n dÞ. Hä kh«ng qu¸ cÇu kú vÒ thêi trang, hä mÆc nh÷ng g× hä muèn. VÝ dô nh tÇng líp thîng lu vµ tÇng líp trung lu cã xu híng ¨n mÆc theo phong th¸i cæ ®iÓn. Anh lµ mét trong nh÷ng níc cã di s¶n v¨n ho¸ vµ nghÖ thuËt lín nhÊt trªn thÕ giíi. Nguån gèc v¨n ho¸ Anh cã thÓ t×m thÊy tõ thêi trung cæ. Anh cßn lµ níc tËp trung nhiÒu di s¶n v¨n ho¸ vµ t¸c phÈm nghÖ thuËt cña nhiÒu níc trªn thÕ giíi. V× vËy, cã thÓ nãi Anh lµ mét quèc gia cã nÒn v¨n ho¸ rÊt ®a d¹ng vµ phong phó. II. Kh¸i qu¸t kinh tÕ v¬ng quèc Anh TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 10 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 1.Kh¸i qu¸t chung vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ: 1.1: S¬ lîc lÞch sö ph¸t triÓn kinh tÕ: Níc Anh chÝnh lµ c¸i n«i cña chñ nghÜa t b¶n. Vµo thÕ kû XIX, nhê vµo cuéc C¸ch m¹ng c«ng nghiÖp mµ Anh trë thµnh "c«ng xëng cña thÕ giíi". §Õn n¨m 1848, s¶n lîng c«ng nghiÖp cña c¶ níc b»ng 45% tæng gi¸ trÞ s¶n lîng c«ng nghiÖp cña toµn thÕ giíi. Níc Anh cßn lµ "Ngêi th¬ng nghiÖp quèc tÕ". N¨m 1870, møc chu chuyÓn hµng ho¸ cña toµn thÕ giíi t b¶n lµ 37,5 tû M¸c th× riªng níc Anh vµ thuéc ®Þa cña Anh chiÕm 14 tû M¸c. Víi nh÷ng kho¶n dù tr÷ khæng lå, Anh cßn lµ “chñ nî, trung t©m cho vay cña thÕ giíi t b¶n”. Cho nªn thÕ kû XIX ®îc xem lµ thÕ kû cña níc Anh. §Õn cuèi thÕ kû XIX, x· héi loµi ngêi bíc vµo thêi ®¹i ®iÖn khÝ ho¸, níc Mü vµ nhiÒu níc kh¸c ®· bøt lªn vµ níc Anh kh«ng cßn gi÷ ®îc vÞ trÝ tríc kia cña m×nh. Vµo thÕ kû XX, nÒn kinh tÕ Anh tr¶i qua nhiÒu biÕn ®éng. §Çu tiªn lµ nh÷ng tæn h¹i nÆng nÒ do hai cuéc chiÕn tranh thÕ giíi vµ nh÷ng cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ víi quy m« toµn cÇu vµo c¸c n¨m 1913-1914, 1929-1933...dÉn ®Õn u thÕ kinh tÕ cña Anh bÞ suy gi¶m trong nh÷ng thËp niªn ®Çu sau chiÕn tranh vµ møc ph¸t triÓn kinh tÕ thua h¼n §øc, Mü vµ Ph¸p. Vµo nh÷ng n¨m 70, 80, tríc t×nh tr¹ng l¹m ph¸t vµ thÊt nghiÖp gia t¨ng, níc Anh ®· ®a ra chÝnh s¸ch tù do cùc ®oan trong c¹nh tranh kinh tÕ ®Ó chèng l¹m ph¸t vµ thÊt nghiÖp. Nhng trªn thùc tÕ, viÖc ®Çu t ra níc ngoµi cña ngêi Anh t¨ng vät ®· lµm cho chÝnh s¸ch trªn kh«ng ph¸t huy hiÖu qu¶, ngîc l¹i lµm cho tû lÖ l¹m ph¸t vµ t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp trë nªn trÇm träng h¬n. KÕt qu¶ lµ Anh vÉn kh«ng ®¹t ®îc nhÞp ®é t¨ng trëng kinh tÕ nh phÇn lín c¸c níc kh¸c cña Céng ®ång ch©u ¢u. Sau ®ît suy tho¸i cuèi nh÷ng n¨m 70 vµ ®Çu 80, nÒn kinh tÕ Anh b¾t ®Çu bíc sang giai ®o¹n phôc håi kh¸ chËm ch¹p. Tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n tõ 1981 ®Õn 1989 ®¹t xÊp xØ 3%. Sang ®Çu thËp kû 90, còng nh nhiÒu níc kh¸c ë ch©u ¢u, níc Anh l¹i l©m vµo ®ît suy tho¸i míi. Møc t¨ng trëng kinh tÕ n¨m 1990 chØ ®¹t 0,6%, hai n¨m 1991-1992 gi¶m xuèng cßn 0,3%. B¾t ®Çu n¨m 1993, kinh tÕ Anh cã dÊu hiÖu phôc håi víi tû lÖ t¨ng trëng 1,9%, n¨m 1994 ®¹t 3,3%. Sau khi phôc håi, nÒn kinh tÕ Anh vÉn ph¸t triÓn chËm ch¹p. Tèc ®é t¨ng trëng chËm cïng víi nh÷ng biÕn ®éng phøc t¹p trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ®· ®Æt níc Anh tríc nhiÒu vÊn ®Ò nan gi¶i nh: søc mua trong níc gi¶m, thÞ trêng cã xu híng thu hÑp, søc ®Çu t trong níc yÕu, ®Çu t cè ®Þnh gi¶m, kh¶ n¨ng c¹nh tranh kinh tÕ yÕu, béi chi ng©n s¸ch lín, ®ång B¶ng Anh trît gi¸...Tuy nhiªn, ®Õn n¨m 1997, chÝnh phñ §¶ng Lao ®éng Anh lªn cÇm quyÒn vµ chØ mét n¨m ë ghÕ thñ tíng, «ng Tony Blair ®· ®a nÒn kinh tÕ Anh TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 11 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 ngÈng ®Çu dËy: ®ång B¶ng Anh t¨ng gi¸ vµ tû lÖ thÊt nghiÖp gi¶m ®i râ rÖt. Trong khi ®ã c¸c níc kh¸c trong Liªn minh ch©u ¢u nh Ph¸p, §øc ®ang ph¶i ®èi mÆt víi t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp ngµy cµng t¨ng. Tr¶i qua mét thÕ kû víi nhiÒu th¨ng trÇm, nÒn kinh tÕ Anh ®· cã nhiÒu lóc l©m vµo c¸c cuéc suy tho¸i trÇm träng, tuy nhiªn cho ®Õn nay nã ®· ®¹t ®îc sù ph¸t triÓn tèt vµ ®îc ®¸nh gi¸ lµ thêi kú ph¸t triÓn nhÊt trong thÕ kû XX, t¹o ®µ cho nÒn kinh tÕ Anh bíc sang thÕ kû XXI 1.2: §¸nh gi¸ t×nh h×nh kinh tÕ Anh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y: Trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû XXI, t×nh h×nh thÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®éng dÉn tíi nh÷ng biÕn ®éng s©u s¾c trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu. NÕu nh trong n¨m 2000, nÒn kinh tÕ thÕ giíi t¨ng trëng nhanh vµ ®¹t møc t¨ng trëng cao nhÊt trong h¬n mét thËp kû th× ®Õn n¨m 2001, kinh tÕ thÕ giíi r¬i vµo ®ît suy gi¶m m¹nh sau vô tÊn c«ng khñng bè níc Mü vµo ngµy 11/9 vµ cuéc chiÕn chèng khñng bè cña Mü ë Apganistan. TiÕp sau ®ã lµ hai n¨m kinh tÕ phôc håi mét c¸ch chËm ch¹p. Nh÷ng biÕn ®éng ®ã trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®· cã ¶nh hëng ®Õn tÊt c¶ c¸c quèc gia, ®Æc biÖt lµ nh÷ng quèc gia cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nh Mü, NhËt B¶n, c¸c níc thuéc EU. Lµ mét quèc gia ph¸t triÓn trong EU, tuy cã chÞu ¶nh hëng Ýt nhiÒu, nhng nÒn kinh tÕ Anh quèc vÉn tá ra kh¸ v÷ng vµng tríc nh÷ng biÕn ®éng kh«n lêng tõ bªn ngoµi. Ta cã thÓ thÊy râ ®iÒu nµy qua mét sè chØ tiªu kinh tÕ cña Anh trong nh÷ng n¨m qua. B¶ng 1: T¨ng trëng kinh tÕ cña Anh quèc giai ®o¹n 1999-2003 ChØ tiªu GDP T¨ng trëng GDP GDPBQ ®Çu ngêi §¬n vÞ 1999 2000 2001 tû USD 1387,3 1430,3 1462,48 % 1,1 3,1 2,25 USD 24228,5 24379,6 24483,5 2002 1491 2,0 24500 2003* 1527 2,4 24885,8 *Dù b¸o Nguån: Vô ¢u Mü - Bé Th¬ng m¹i N¨m 2001- n¨m sôt gi¶m m¹nh nhÊt cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi - kinh tÕ Anh cã møc ®é t¨ng trëng lµ 2,25% gi¶m 0,85% so víi n¨m 2000 nhng vÉn cao h¬n møc chung cña toµn thÕ giíi (1,3%) vµ cña EU (1,8%). §©y còng lµ n¨m mµ lÇn ®Çu tiªn kÓ tõ n¨m 1986 Anh lµ níc cã tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao nhÊt trong nhãm G7 vµ trong nhãm c¸c níc lín ë khu vùc EU. Sang n¨m 2002, møc t¨ng trëng cña Anh cã gi¶m nhÑ nhng vÉn cao h¬n møc t¨ng trëng chung cña toµn EU. So s¸nh møc t¨ng trëng GDP cña Anh víi mét sè níc lín trong EU vµ víi møc chung cña toµn EU TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 12 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 theo biÓu ®å sau, ta thÊy tèc ®é t¨ng trëng cña Anh t¬ng ®èi æn ®Þnh vµ thêng ë møc cao h¬n. Tèc ®é t¨ng tr ëng GDP cña EU 3.4 3.5 3 2.5 2.1 2 1 2 1.4 1.1 1.1 1.8 1999 2000 1.2 1.2 0.75 0.5 0 3.1 2.9 2.9 2.25 2 1.8 1.5 3.5 3.1 2001 2002 0.7 0.2 EU Anh §øc Ph¸p Italia Nguån: Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam n¨m 2002 Trong khi t¨ng trëng kinh tÕ chËm g©y khã kh¨n cho thÞ trêng viÖc lµm ë EU th× thÞ trêng lao ®éng ë Anh l¹i kh¸ æn ®Þnh víi tû lÖ thÊt nghiÖp thÊp h¬n so víi møc trung b×nh cña EU. Ta cã thÓ thÊy râ ®iÒu nµy ë b¶ng 2. B¶ng 2: Tû lÖ thÊt nghiÖp cña Anh vµ EU Tû lÖ thÊt nghiÖp Anh EU 1999 5 9.6 2000 3.6 8.8 §¬n vÞ: % 2001 2002 5.8 5.1 9.2 7.7 Nguån: Vô ¢u Mü- Bé Th¬ng m¹i Tû lÖ l¹m ph¸t ë Anh còng t¬ng ®èi æn ®Þnh vµ ë møc võa ph¶i, trung b×nh trªn díi 3% kÓ tõ n¨m 1995 ®Õn nay (b¶ng 3). Møc ®é l¹m ph¸t lu«n n»m trong tÇm kiÓm so¸t trong nhiÒu n¨m nh vËy lµ do chÝnh phñ Anh ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch l·i suÊt hîp lý cïng víi sù æn ®Þnh cña ®ång B¶ng Anh trªn thÞ trêng tiÒn tÖ quèc tÕ. Thªm vµo ®ã, Anh cha gia nhËp khu vùc ®ång tiÒn chung ch©u ¢u (EMU) nªn Ýt ph¶i chÞu nh÷ng ¶nh hëng tõ khu vùc nµy. B¶ng 3: Tû lÖ l¹m ph¸t cña Anh giai ®o¹n 1995-2002 §¬n vÞ: % ChØ tiªu L¹m ph¸t 1995 3,2 1996 2,6 1997 3,1 1998 3 1999 2,6 2000 1,4 2001 2,5 2002 2,3 TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 13 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 Nguån: Vô ¢u Mü - Bé Th¬ng m¹i Anh cßn lµ mét thÞ trêng hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi v× Anh cã nhiÒu lîi thÕ nh: lµ trung t©m tµi chÝnh tiÒn tÖ cña thÕ giíi, c¬ së h¹ tÇng ph¸t triÓn, thuÕ thÊp h¬n so víi c¸c níc EU kh¸c, ®éi ngò lao ®éng lµnh nghÒ víi gi¸ nh©n c«ng t¬ng ®èi thÊp so víi c¸c níc ph¸t triÓn. HiÖn nay, Anh lµ níc thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi (FDI) nhiÒu nhÊt trong khu vùc EU. N¨m 2001, Anh chiÕm 30% FDI vµo EU vµ chiÕm 9,3% FDI cña toµn thÕ giíi. Theo dù b¸o, trong 10 ®Þa chØ thu hót vèn FDI hµng ®Çu trªn thÕ giíi giai ®o¹n 2001-2005, Anh ®øng ë vÞ trÝ thø 2 sau Mü víi lîng FDI tiÕp nhËn trung b×nh mçi n¨m íc kho¶ng 82,5 tû USD. Anh còng lµ níc ®Çu t ra níc ngoµi lín nhÊt khèi EU. Thêi kú 1995-2000, trung b×nh mçi n¨m vèn ®Çu t cña Anh ra níc ngoµi lªn tíi 119,4 tû USD, riªng n¨m 2000 vèn ®Çu t nµy lªn tíi gÇn 250 tû USD. Trong lÜnh vùc tµi chÝnh, Anh còng m¹nh h¬n nhiÒu so víi nhiÒu níc ch©u ¢u lôc ®Þa. London vÉn lµ mét trung t©m dÞch vô tµi chÝnh, b¶o hiÓm quèc tÕ l©u ®êi, cã tÇm cì h¬n h¼n Pari vµ Frankfurt, chØ ®øng sau Mü. Theo thèng kª gÇn ®©y, London ®ang cã mét ®éi ngò tµi chÝnh - tiÒn tÖ lªn ®Õn h¬n 60 v¹n ngêi, chiÕm tû lÖ rÊt lín trong nÒn kinh tÕ Anh vµ cã t¸c dông quan träng thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ, t¹o viÖc lµm trong níc. VÒ GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi hµng n¨m, Anh ®øng ë vÞ trÝ kh¸ cao. TÝnh theo ngang gi¸ søc mua, Anh ®øng vµo hµng thø n¨m trong nhãm G7 sau Mü, Canada, NhËt, §øc, ®øng thø 17 trªn 29 thµnh viªn cña tæ chøc Hîp t¸c vµ ph¸t triÓn kinh tÕ (OECD), vµ ®øng thø 20 tªn toµn thÕ giíi. TÝnh GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi theo gi¸ thùc tÕ th× Anh ®øng thø 12 trªn toµn thÕ giíi n¨m 2002. Trong n¨m 2002, Anh ®· vît Ph¸p v¬n lªn ®øng thø hai trong EU vÒ tæng s¶n phÈm trong níc. TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 14 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 GDP cña c¸c n íc thµnh viªn EU n¨m 2002 Luxembourg Ireland Bå §µo Nha Hi L¹p PhÇn Lan §an M¹ch ¸o Thôy §iÓn BØ Hµ Lan T©y Ban Nha Italia Ph¸p Anh §øc 19 96.8 106 114 122.5 164.7 195.5 233.5 237.8 374.6 §¬n vÞ:tû USD 572 1094 1327 1491 0 500 1000 1500 1887 2000 Nguån: B¸o c¸o ph¸t triÓn thÕ giíi 2002 cña World Bank Qua nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ trªn, ta cã thÓ thÊy nÒn kinh tÕ Anh ph¸t triÓn mét c¸ch kh¸ v÷ng ch¾c vµ Anh vÉn lµ mét nÒn kinh tÕ chñ ®¹o, ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong Liªn minh ch©u ¢u - mét trong ba cùc kinh tÕ ph¸t triÓn cña thÕ giíi. 2. C¬ cÊu c¸c ngµnh kinh tÕ chñ yÕu: NÒn kinh tÕ Anh lµ sù kÕt hîp rÊt nhuÇn nhuyÔn gi÷a nÒn c«ng nghiÖp, dÞch vô ph¸t triÓn cao vµ nÒn n«ng nghiÖp th©m canh. C¬ cÊu kinh tÕ cña Anh do c«ng nghiÖp vµ dÞch vô quyÕt ®Þnh. Tõ n¨m 1950 ®Õn nay, c¬ cÊu c¸c ngµnh kinh tÕ chñ yÕu cña níc Anh ®· cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ. NÕu trong nh÷ng n¨m 1950 tû träng ngµnh dÞch vô chØ chiÕm 50% GDP th× trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, lÜnh vùc dÞch vô cã t¨ng trëng cao nhÊt vµ chiÕm tíi kho¶ng 2/3 GDP, trong khi n«ng nghiÖp chØ chiÕm mét phÇn nhá trong GDP cßn tû träng c«ng nghiÖp th× ngµy cµng gi¶m. B¶ng 4: Tû träng cña 3 khu vùc kinh tÕ trong tæng s¶n phÈm trong níc (GDP) tÝnh theo gi¸ thùc tÕ cña níc Anh giai ®o¹n 1985 - 2002 §¬n vÞ:% N¨m N«ng nghiÖp C«ng nghiÖp DÞch vô 1985 1991 1,7 1,6 35,6 29,6 62,7 68,8 1995 1,8 30,4 67,7 1997 1,5 30,7 67,8 1998 1,3 29,3 69,4 1999 2000 2001 2002 1,2 1,0 1,0 1,0 28,6 28,8 25,6 25 70,2 70,2 73,4 74 Nguån: Tæng côc thèng kª TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 15 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 2.1: Ngµnh c«ng nghiÖp: Anh quèc lµ mét níc cã nÒn c«ng nghiÖp ph¸t triÓn l©u ®êi. Søc m¹nh cña nÒn c«ng nghiÖp Anh ®îc thiÕt lËp tõ nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp truyÒn thèng xuÊt hiÖn ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu cña cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp vµo thÕ kû XIX nh ngµnh dÖt, khai th¸c than, luyÖn thÐp, chÕ t¹o m¸y, ®ãng tµu, chÕ biÕn thùc phÈm. Ngµy nay, víi tr×nh ®é c«ng nghÖ cao, níc Anh më réng ph¸t triÓn nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i nh ph¬ng tiÖn vËn t¶i, s¶n xuÊt m¸y bay, n¨ng lîng h¹t nh©n, thiÕt bÞ viÔn th«ng, ®iÖn tö, chÕ t¹o c¸c dông cô dïng trong c¸c ngµnh khoa häc kh¸c nhau, ho¸ chÊt, khai th¸c dÇu khÝ… HiÖn nay c«ng nghiÖp chiÕm tû träng ngµy cµng nhá trong nÒn kinh tÕ Anh vµ thu hót kho¶ng 26,2% lùc lîng lao ®éng. NhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp ë Anh hiÖn nay ®ang trong t×nh tr¹ng ph¸t triÓn chËm ch¹p, s¶n lîng gi¶m. Trong n¨m 2002, c«ng nghiÖp chÕ t¹o ®· gi¶m 122.000 viÖc lµm. C«ng nghiÖp nhÑ còng ®ang trong t×nh tr¹ng tr× trÖ vµ Ýt cã dÊu hiÖu phôc håi nhanh trong thêi gian tíi do ®ång B¶ng Anh qu¸ m¹nh trong nh÷ng n¨m qua dÉn tíi nhËp khÈu t¨ng vät. Bï l¹i sù suy gi¶m cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nµy lµ thµnh c«ng cña ngµnh ®iÖn tö vµ m¸y tÝnh. Tèc ®é t¨ng trëng cña ngµnh nµy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y t¨ng nhanh do nhu cÇu ngµy cµng më réng vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ dù b¸o trong thêi gian tíi ngµnh nµy sÏ cßn ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n n÷a. Ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c dÇu khÝ còng ph¸t triÓn trªn c¬ së tµi nguyªn s½n cã ë khu vùc biÓn B¾c vµ ®Çu t trùc tiÕp ra níc ngoµi cña Anh. 2.2: Ngµnh n«ng nghiÖp NÒn n«ng nghiÖp níc Anh chiÕm tû träng rÊt nhá trong GDP, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y thêng chiÕm ë møc 1% GDP. Ngµnh n«ng nghiÖp cña níc Anh chØ thu hót kho¶ng 2,2% lùc lîng lao ®éng nhng cung cÊp ®îc kho¶ng 2/3 nhu cÇu vÒ l¬ng thùc thùc phÈm cho ngêi d©n. S¶n phÈm trång trät chñ yÕu lµ ngò cèc nh lóa m×, lóa m¹ch, yÕn m¹ch; rau c¸c lo¹i vµ cñ c¶i ®êng. Ngµnh ch¨n nu«i gåm nu«i gia cÇm, gia sóc, ®Æc biÖt lµ ch¨n nu«i cõu. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y s¶n lîng l¬ng thùc ®¹t 18 - 20 triÖu tÊn/n¨m. S¶n lîng gç khai th¸c lµ 7 triÖu m3/n¨m, s¶n lîng c¸ ®¸nh b¾t ®îc lµ 920.000 tÊn/n¨m. Do t¸c ®éng ®ång bé cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp nªn n¨ng suÊt c©y trång, vËt nu«i cña Anh vµo lo¹i cao nhÊt thÕ giíi. VÒ trång trät, mÆc dï diÖn tÝch c¸c c©y trång hiÖn nay ®Òu gi¶m so víi nh÷ng n¨m 70 nhng do t¨ng n¨ng suÊt nªn s¶n lîng trång trät ®Òu t¨ng lªn. VÝ dô nh n¨m 1970, s¶n lîng ngò cèc TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 16 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 lµ 18.840 ngh×n tÊn th× n¨m 2001 t¨ng lªn 22.160 tÊn víi n¨ng suÊt lµ 7.165 kg/ha (®øng thø 3 thÕ giíi). VÒ ch¨n nu«i, tõ thÕ kû 18, níc Anh ®· ®¹t tr×nh ®é cao so víi c¸c níc kh¸c ë ch©u ¢u. N«ng d©n Anh ®· chän ®îc nhiÒu gièng bß, ngùa, lîn, cõu tèt lµm cho chÊt lîng gia sóc ngµy cµng ®îc n©ng cao 2.3: Ngµnh dÞch vô: Tõ l©u Anh quèc ®· næi tiÕng vÒ c¸c lÜnh vùc dÞch vô trong nÒn kinh tÕ quèc d©n nh dÞch vô tµi chÝnh, dÞch vô b¶o hiÓm, dÞch vô viÔn th«ng. Ngµnh dÞch vô lµ ngµnh chiÕm tû träng lín nhÊt trong GDP cña níc Anh vµ cã xu híng ngµy cµng t¨ng. T¨ng trëng GDP cña Anh quèc trong giai ®o¹n gÇn ®©y ®îc sù hç trî bëi t¨ng trëng m¹nh trong khu vùc dÞch vô. Sè ngêi lµm trong lÜnh vùc dÞch vô t¨ng lªn 13% vµ chiÕm 75% sè ngêi trong ®é tuæi lao ®éng (17,6 triÖu ngêi) vµo n¨m 2002 so víi 55% (13 triÖu ngêi) so víi 10 n¨m tríc ®ã. Trong kho¶ng 1985 ®Õn 2002, tû träng ngµnh dÞch vô trong GDP t¨ng tõ 62,7% lªn 74%. Vèn ®Çu t vµo lÜnh vùc dÞch vô t¨ng cho thÊy cã sù ph©n phèi l¹i tæng vèn ®Çu t trong nÒn kinh tÕ quèc d©n theo xu híng cã lîi cho ngµnh dÞch vô. Râ rµng lµ Anh ®ang ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh ph©n phèi l¹i lao ®éng x· héi, gi¶m tû träng ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt, n©ng tû träng cña ngµnh dÞch vô vµ thay ®æi vai trß cña ngµnh dÞch vô trong c¬ cÊu kinh tÕ. III. §Æc ®iÓm thÞ trêng Anh 1. HÖ thèng ph©n phèi: Còng nh nhiÒu quèc gia kh¸c, hÖ thèng ph©n phèi cña Anh quèc bao gåm m¹ng líi b¸n bu«n vµ m¹ng líi b¸n lÎ, tham gia vµo hÖ thèng lµ c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia, hÖ thèng c¸c cöa hµng, siªu thÞ, c¸c c«ng ty b¸n lÎ ®éc lËp. 1.1: HÖ thèng b¸n bu«n: Trong lÜnh vùc th¬ng nghiÖp b¸n bu«n n¨m 2002 cã kho¶ng 106 h·ng víi lùc lîng lao ®éng kho¶ng 750.000 ngêi vµ doanh thu lµ 351.558 triÖu B¶ng Anh. Sau ®©y lµ sè liÖu vÒ doanh thu b¸n bu«n cña mét sè ngµnh ë Anh n¨m 2002 (b¶ng 5) TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 17 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 B¶ng 5: T×nh h×nh b¸n bu«n t¹i Anh n¨m 2002 ChØ tiªu Sè Doanh thu doanh nghiÖp (triÖu GBP) Nguyªn vËt liÖu n«ng nghiÖp vµ ®éng vËt sèng 2.659 9.215 Thùc phÈm - §å uèng vµ thuèc l¸ 13.914 60.493 §å gia dông 26.124 54.915 S¶n phÈm phi n«ng nghiÖp 20.813 140.153 ThiÕt bÞ m¸y mãc 13.681 50.795 Nh÷ng s¶n phÈm kh¸c 29.589 35.987 Tæng 106.780 351.558 Nguån: Britain 2002 - Official Yearbook Ta cã thÓ thÊy sè doanh nghiÖp b¸n bu«n trong lÜnh vùc ®å gia dông lµ lín nhÊt, tiÕp ®ã lµ trong lÜnh vùc s¶n phÈm phi n«ng nghiÖp vµ thiÕt bÞ m¸y mãc. §©y ®Òu lµ nh÷ng s¶n phÈm ®ßi hái ph¶i cã mét hÖ thèng ph©n phèi ®Çy ®ñ. Trong nh÷ng n¨m qua sè lîng doanh nghiÖp b¸n bu«n trªn thÞ trêng Anh gi¶m. Xu híng nµy cßn tiÕp tôc do mét lo¹t c¸c nguyªn nh©n. Thø nhÊt, c¸c nhµ b¸n lÎ lín, ®Æc biÖt trong ngµnh l¬ng thùc ®· bá qua kh©u b¸n bu«n. Hä ®· t¹o ra c¬ së b¸n bu«n riªng vµ ký hîp ®ång trùc tiÕp víi nhµ s¶n xuÊt. Thø hai, kh¸ch hµng chÝnh cña c¸c nhµ b¸n bu«n thêng lµ c¸c th¬ng nh©n nhá vµ trung b×nh ®ãng vai trß lµ c¸c hiÖp héi thu mua "tù nguyÖn" hoÆc "h×nh thøc" ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh. HiÖn nay ë Anh cã h¬n 200 hiÖp héi thu mua "tù nguyÖn" vµ sè lîng hiÖp héi nµy ngµy cµng gi¶m. Thø ba lµ xu híng s¸p nhËp vµ tæ chøc l¹i cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia víi hÖ thèng ph©n phèi riªng cña m×nh. Víi t c¸ch lµ mét chñ thÓ quan träng trong hÖ thèng th¬ng m¹i, sè lîng c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia tham gia vµo m¹ng líi b¸n bu«n trªn thÞ trêng Anh ngµy cµng lín. Nh÷ng c«ng ty nµy tæ chøc m¹ng líi tiªu thô cña m×nh rÊt chÆt chÏ. Hä chó träng tõ kh©u ®Çu t s¶n xuÊt hoÆc mua hµng ®Õn kh©u ph©n phèi hµng cho m¹ng líi b¸n lÎ. Hä cã quan hÖ rÊt chÆt chÏ víi c¸c nhµ xuÊt khÈu níc ngoµi, c¸c nhµ s¶n xuÊt ë trong níc ®Ó b¶o ®¶m nguån cung cÊp hµng æn ®Þnh vµ gi÷ uy tÝn víi m¹ng líi b¸n lÎ. C¸c c«ng ty xuyªn quèc gia tæ chøc m¹ng líi ph©n phèi cña m×nh theo hai h×nh thøc: Kªnh ph©n phèi theo tËp ®oµn vµ kªnh ph©n phèi kh«ng theo tËp ®oµn. * Kªnh ph©n phèi theo tËp ®oµn: Lµ kªnh ph©n phèi mµ c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ c¸c nhµ nhËp khÈu cña mét tËp ®oµn chØ cung cÊp hµng ho¸ cho hÖ thèng c¸c cöa hµng vµ siªu thÞ cña tËp ®oµn m×nh mµ kh«ng cung cÊp hµng cho hÖ thèng b¸n lÎ cña tËp ®oµn kh¸c TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 18 Kho¸ luËn tèt nghiÖp K38F §µo ThÞ Mai H¬ng - T2 Tiªu biÓu cho h×nh thøc ph©n phèi nµy lµ c¸c tËp ®oµn th¬ng m¹i vµ siªu thÞ. Anh quèc lµ níc cã rÊt nhiÒu tËp ®oµn th¬ng m¹i vµ siªu thÞ hµng ®Çu thÕ giíi. C¸c tËp ®oµn nµy ®Òu cã c¸c hÖ thèng b¸n lÎ cña m×nh trªn kh¾p níc Anh vµ thÕ giíi. Trong sè ®ã cã thÓ kÓ ®Õn c¸c tËp ®oµn kinh doanh siªu thÞ khæng lå cña Anh nh Sainbury víi hµng lo¹t c¸c siªu thÞ ë Anh vµ Mü, cã ng©n hµng riªng lµ Sainbury's Bank, 90% doanh thu ®¹t ®îc chñ yÕu ë trong níc; tËp ®oµn Tesco víi gÇn 600 cöa hµng b¸n lÎ ë Anh quèc, 76 ë Céng hoµ Ailen, 41 ë Hungary, 32 ë Ba Lan, 6 ë Céng hoµ SÐc, 7 ë Xlovakia; TËp ®oµn kinh doanh cöa hµng b¸ch ho¸ Mark & Spencer víi gÇn 690 vÞ trÝ b¸n hµng ë kh¾p ch©u ¢u, Hång K«ng, Canada, Mü, NhËt, 85% doanh thu ®¹t ®îc tõ trong níc. Ngîc l¹i víi kªnh ph©n phèi theo tËp ®oµn lµ kªnh ph©n phèi kh«ng theo tËp ®oµn. * Kªnh ph©n phèi kh«ng theo tËp ®oµn: Lµ kªnh ph©n phèi mµ c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ nhµ nhËp khÈu cña tËp ®oµn nµy ngoµi viÖc cung cÊp hµng ho¸ cho hÖ thèng b¸n lÎ cña tËp ®oµn m×nh cßn cung cÊp hµng ho¸ cho hÖ thèng b¸n lÎ cña tËp ®oµn kh¸c vµ c¸c c«ng ty b¸n lÎ ®éc lËp. C¸c c«ng ty xuyªn quèc gia tham gia ngµy cµng nhiÒu vµo m¹ng líi b¸n bu«n. §©y lµ xu híng ph¸t triÓn chñ yÕu cña hÖ thèng ph©n phèi trªn thÞ trêng Anh hiÖn nay. 1.2: HÖ thèng b¸n lÎ: Trong th¬ng nghiÖp b¸n lÎ n¨m 2002 cã trªn 300.000 c«ng ty (n¨m 1994 cã 206.964 c«ng ty, n¨m 1999 cã 290.000 c«ng ty) víi lùc lîng lao ®éng lµ 2,4 triÖu ngêi. Doanh sè b¸n lÎ trong nh÷ng n¨m qua t¨ng nhanh h¬n do n¨ng suÊt lao ®éng trong ngµnh t¨ng khi c¬ giíi ho¸ vµ tù ®éng hãa c¸c giao dÞch th¬ng m¹i, øng dông th¬ng m¹i ®iÖn tö, thµnh lËp c¸c cöa hµng, siªu thÞ lín; më réng m¹ng líi cöa hµng, c¸c ph¬ng thøc phôc vô kh¸ch hµng ®a d¹ng. Trong nh÷ng n¨m qua, tèc ®é t¨ng s¶n lîng s¶n xuÊt thêng t¨ng chËm h¬n so víi tèc ®é t¨ng khèi lîng hµng b¸n lÎ. §iÒu nµy cho thÊy nhu cÇu nhËp khÈu hµng ho¸ cung cÊp cho hÖ thèng b¸n lÎ t¨ng nhanh. Trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn m¹ng líi nhËp khÈu vµ ph©n phèi b¸n lÎ réng lín cña c¸c tËp ®oµn siªu thÞ khæng lå. M¹ng líi ph©n phèi b¸n bu«n vµ b¸n lÎ ë Anh ph¸t triÓn theo xu híng ngµy cµng ®a d¹ng, chÆt chÏ vµ chuyªn nghiÖp h¬n víi sù tham gia ngµy cµng nhiÒu cña c¸c tËp ®oµn xuyªn quèc gia. §©y lµ nh÷ng nh©n tè thóc ®Èy sù lu th«ng cña hÖ thèng lu chuyÓn hµng ho¸ trªn thÞ trêng Anh. TriÓn väng xuÊt khÈu sang thÞ trêng Anh quèc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 19