Tài liệu ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP SỐ TRONG THỜI KỲ CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0

ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP SỐ TRONG THỜI KỲ CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 Hội thảo Phát triển Công nghiệp thông minh 2017 Hà Nội, tháng 12 năm 2017 26th October 2016 Tham luận 10 phút của Vụ Công nghệ thông tin (Bộ Thông tin & Truyền thông) Nội dung Bối cảnh ra đời của doanh nghiệp số Doanh nghiệp số và chuyển đổi số của doanh nghiệp Tác động của Cách mạng CNg 4.0 với doanh nghiệp Định hướng phát triển doanh nghiệp số CICC’s conference on IT Utilization to Strengthen Economic and Social Infrastructure BỐI CẢNH CÔNG NGHỆ BÙNG NỔ “CẤP SỐ MŨ”  Năng lực công nghệ tính toán và xử lý dữ liệu Tác động của năng lực công nghệ tính toán lên các công nghệ khác  Trước đây Hiện nay Drone, $100K <$700 In 3D $40K <$100 Robot công nghiệp $550K <$20K $10Mn <$1K Pin mặt trời/KW $30 (1984) <$0.16 Cảm biến $30K <$80 Phone $499 ~$10 Tác động của công nghệ tính toán Bùng nổ của các công nghệ dựa trên CNTT Khi mới được phát minh Khi có sự cộng hưởng do kết hợp của các xu thế, công nghệ Chuỗi  Tác động đột phá trên thị trường Do chi phí của các công nghệ giảm mạnh Các cơ hội mang đến đa dạng DNA 3 TỪ NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐẾN MANG LẠI GIÁ TRỊ MỚI  Tác động của hình thức hoạt động hiệu quả trong môi trường số Đến 2015, 70 startup đạt mức 1 tỷ US$, tốc độ tăng  Công nghệ số là yếu tố cho đổi mới và đột phá Chuyển đổi số còn cho phép tạo ra và nắm bắt các giá trị mới  Tại Việt Nam Uber, Agoda, AirBnB, dịch vụ MNE và nhiều tác động số khác  Tác động mọi ngành công nghiệp Những doanh nghiệp lớn, thành công trước thời đại cách mạng kỹ thuật số cảm thấy như bị đe dọa tại thị trường truyền thống 4 KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC THÙ CỦA DOANH NGHIỆP SỐ  Doanh nghiệp số sử dụng công nghệ số để cạnh tranh để có lợi thế cạnh tranh, doanh nghiệp cần thêm chiến lược kinh doanh + cách thức hoạt động + văn hoá doanh nghiệp  Một số đặc thù của doanh nghiệp số Mô hình hoạt động mới và gọn nhẹ Quy trình kinh doanh linh hoạt Các nền tảng kết nối Khả năng phân tích và hợp tác. Không ngừng tìm/phát triển mô hình kinh doanh số mới  Doanh nghiệp số tìm cách Hoạt động hiệu quả dựa trên các công nghệ kỹ thuật số Dùng công nghệ kỹ thuật số để tạo ra sản phẩm, dịch vụ Tạo ra doanh thu thông qua áp dụng công nghệ kỹ thuật số Tạo ra lợi thế cạnh tranh nhờ công nghệ kỹ thuật số Tạo ra gia trị mới dựa trên công nghệ kỹ thuật số Chuyển đổi số để thành doanh nghiệp số 5 ĐIỀU KIỆN CHUYỂN ĐỔI SỐ CỦA DOANH NGHIỆP Hãng  Mô hình trước đây Yêu cầugầntiên như bịquyết phá sản vào năm 2004, trải qua quá LEGO trình tái cấu trúc giảm số các đơn vị, thuê ngoài Xác định những người trách nhiệm chuyển lĩnhchịu vực không mang lại lợi nhuận như tròđổi  chơi máy tính Mô hình sau chuyển đổi số khả năng thiết kế tăng lên nhờ chuyển giao cho người hâm mộ Ví dụ như phần mềm Lego số Digital designer. Đã thiết lập các lĩnh vực kinh doanh kỹ thuật số mới như movies Lego mindstorms và trò chơi video Một số lĩnh vực chính phải chuyển đổi mô hình dựabị trêncông đăng kýnghệ thuê baochỉ đã bịlà thách thứcphầnđãcủa tạo racuộc nền tảng phân phối của mình là HBO Đầu tư vào thiết một HBO ngày càng tăng bởi các mô hình phân phối nội dung trực Go và HBO Now và đã cấp phép đa phương tiện chuyển đổi. tuyến mới cho Amazon prime và các nền tảng phân phối khác Mô hình kinh doanh số: Những gì các công tysốcần làm Vào nửa đầu những năm 1990 kinh doanh máy chủ đã chuyển đổi từ một nhà cung cấp phần cứng IBM Mô hình hoạt động Cách họthải cóhơn thể làm điều đó doanh công nghệ và tư vấn dịch vụ, dậm chân tại chỗ,số: dẫn đến việc sa 150.000 sang kinh nhân viên qua đó tăng cả về hiệu quả hoạt động và giá trị Tài/kỹ năng số: Những người cần làm việc để thành công  Các ví dụ chuyển đổi thành công điển hình IBM, Microsoft, HBO, Lego, Axel Springer, Autodesk , 6 KHÁI NIỆM MÔ HÌNH KINH DOANH SỐ  Tiến thoái lưỡng nan của đổi mới Mô hình kinh doanh cũ bị hạn chế Vấn đề không chỉ đối với doanh nghiệp mà còn cả chính phủ Cần một mô hình kinh doanh mới.  Khái niệm Khai thác công nghệ kỹ thuật số để triển khai mô hình kinh doanh của doanh nghiệp Hội tụ, kết nối, AI, con người, hoạt động kinh doanh, nền tảng số Các dịch vụ theo phương thức mới, sáng tạo, tiết kiệm chi phí, nhiều giá trị gia tăng . Amazon: làm thế nào để bạn có thể quyết định bỏ đi chính các mô hình kinh doanh hiện nay của bạn? Ban đầu kinh doanh sách trực tuyến Bổ sung sách điện tử (62% năm 2010) Bổ sung quảng cáo, kinh doanh nội dung số Đưa ra Amazon Prime (thẻ thành viên xem video, stream,…) làm giảm doanh số bán của lĩnh vực DVD Đột phá bằng bổ sung kinh doanh dịch vụ web, cloud Kinh doanh thêm điện thoai và dịch vụ máy bay không người lái 7 KHÁI NIỆM MÔ HÌNH HOẠT ĐỘNG  Mô hình hoạt động Mô tả tổng quát, rõ ràng về mối quan hệ giữa các chức năng nghiệp vụ, quy trình và cấu trúc tổ chức cần thiết để tổ chức/doanh nghiệp có thể thực hiện được sứ mạng của mình. Gắn chặt giữa mục tiêu chiến lược và việc thực hiện  Lý do các doanh nghiệp không có khả năng cạnh tranh với các công ty đột phá số Khảo sát của PwC và Gartner 45% CEO và CIO trên 51 quốc gia: gia tăng doanh thu thông qua tính năng kỹ thuật số llà ưu tiên hàng đầu Các công ty có mức doanh thu kỹ thuật số trên mức trung bình đã tăng trung bình 1,5% nhanh hơn so với mức trung bình của ngành. Các doanh nghiệp này cũng có chi phí thấp hơn và năng suất vốn cao hơn Mô hình hoạt động không phù hợp với nền kinh tế số Thái độ lạc hậu với khả năng công nghệ như là một công cụ tạo ra lợi nhuận 8 CẦN THIẾT CHUYỂN ĐỔI MÔ HÌNH HOẠT ĐỘNG  Thay đổi mô hình hoạt động Thay đổi cách thức triển khai mô hình kinh doanh mới Các công nghệ số hoặc mô hình hoạt động số mới. 90% doanh nghiệp quốc tế lớn thay đổi mô hình vận hành    Khả năng số “không hối tiếc” để tạo ra mô hình số hiệu quả Hiệu quả của công nghệ số đối với hoạt động điều hành liên ngành/lĩnh vực Lợi ích đặc thù cho từng lĩnh vực công nghiệp CÁC TÍNH NĂNG “KHÔNG HỐI TIẾC” NẾU ĐẦU TƯ CHO KỸ THUẬT SỐ Khả năng cảm nhận và phiên dịch sự đột phá; Thử nghiệm để phát triển ý tưởng nhanh hơn; Hiểu và làm lợi từ dữ liệu; Xây dựng và duy trì một đội ngũ kỹ thuật số cao Hợp tác, đầu tư vào tất cả các hoạt động không cốt lõi; Tổ chức cho sự thay đổi nhanh; Thiết kê các trải nghiệm hay cho người dùng/khách hàng 9 MÔ HÌNH HOẠT ĐỘNG: ASSET-LIGHT/HEAVY  Đầu tư và sử dụng công nghệ số đúng chỗ sẽ có mô hình hoạt động đổi mới và linh hoạt Điều chỉnh theo yêu cầu, theo khả năng cung ứng, sáng tạo cộng đồng, hoạt động sản xuất   Mô hình hoạt động dựa trên tài sản “nhẹ”: dựa trên ý tưởng, thuê ngoài Lợi nhuận đang chuyển sang cho các ngành công nghiệp dựa trên tài sản “nhẹ” Sử dụng ý tưởng, liên tục đổi mới dựa trên phần mềm . ĐẶC THÙ CỦA MÔ HÌNH HOẠT ĐỘNG DỰA TRÊN ASSET-LIGHT Khi nhu cầu thay đổi, tiến bộ trong công nghệ, cơ hội thị trường mới và sự gián đoạn chuỗi cung ứng. Nếu chi phí cố định cao phải có doanh thu lớn để trang trai nên có thể nhiều biến động. Các mô hình tài sản – nhẹ có thể giúp các công ty đạt được quy mô mà không cần phải đầu tư vốn.lớn 10 MÔ HÌNH HOẠT ĐỘNG CÔNG NGHỆ NỀN TẢNG  Một trong các loại mô hình hoạt động dựa trên sáng kiến và tài sản nhẹ là vận hành nền tảng Vượt trội hơn các đối thủ đương nhiệm trong một số chỉ số chính, giải thích mức phí bảo hiểm cao hơn.  Đặc trưng của mô hình hoạt động dạng nền tảng Gọn, linh hoạt Sử dụng các nguồn lực tốt hơn Tập trung mạnh mẽ vào R&D để thúc đẩy tăng trưởng  Khuyến khích các công ty có nền tảng và hệ sinh thái cho các doanh nghiệp nhỏ hơn (36a, DE) Truyền thống Nền tảng Doanh thu/ nhân viên 259.12 483.77 Thu nhập trước thuế, trả lãi và khấu hao/ 53.78 81.00 5.8% 9.3% nhân viên R&D/ nhân viên 11 DOANH NGHIỆP SỐ CẦN KỸ NĂNG & TÀI NĂNG  Yếu tố thu hút và giữ chân tài năng số Sự minh bạch, sự cạnh tranh về tài năng   Thiết lập nơi làm việc tốt cho thế hệ trẻ số Tạo ra lực lượng lao động với kỹ năng số Kỹ năng số và sự giáo dục cần thiết Các kỹ năng bình thường sẽ được thay thế rất nhanh TUYỂN DỤNG VÀ THU HÚT NHÂN TÀI Glassdoor - tạo ra một thị trường lao động minh bạch với một CSDL ngày càng tăng của hơn 8 triệu đánh giá Buffer - minh bạch để thu hút tài năng qua ứng dụng để quản lý các mạng xã hội Zappos - văn hóa công ty cho thê hệ 2000. Nhà bán lẻ quần áo trực tuyến,  Mang sự lãnh đạo vào thời đại kỹ thuật số Yêu cầu phải có một nền văn hóa tổ chức tiến tiến và có tin rằng những ý tưởng và quyết định tốt nhất được thực hiện từ dưới lên triển vọng. Động lực của nền văn hoá này phải đến từ sự lãnh đạo.  Chuẩn bị lực lượng lao động theo yêu cầu 12 MỘT SỐ VỊ TRÍ VIỆC LÀM MỚI TẠI DOANH NGHIỆP SỐ Thương mại Công nghệ Web Tiếp thị Hỗ trợ Nhân sự Quản lý kinh doanh điện tử Cán bộ điều chỉnh mô hình Quản lý tài khoản sản xuất kỹ thuật số CDO Quản lý dự án Web Tiếp thị kỹ thuật số chuyên nghiệp Quản lý thiết kế học tập Quản lý Web Quản lý sản phẩm kỹ thuật số Nhà khoa học dữ liệu Tích hợp web Quản lý truyền thông số/ Lập kế hoạch kthuật số Phát triển kinh doanh số Nhân viên bảo vệ dữ liệu Quản lý SEO Quản lý gian lận Quản lý lưu lượng truy cập Phác thảo thiết kế dịch vụ Hỗ trợ đổi mới qua đám đông/ Quản lý Fab Quản lý cộng đồng/phương tiện truyền thông XH Quản lý biên tập K/soát nội dung Giám đốc tiếp thu ý kiến Thiết kế web Nhà phát triển Quản lý SEM / PPC Quảng cáo kỹ thuật số Quản lý mua truyền thông Thiết kế trải nghiệm Chuyên gia kinh nghiệm làm việc kỹ thuật số Giám đốc thương hiệu của chủ đầu tư (bao gồm cả chiến lược truyền thông xã hội) 13 BẢN CHẤT VÀ ĐẶC TRƯNG CÁCH MẠNG CNg 4.0 Internet của dữ liệu  Kết nối thông minh thực tại-ảo Bao gồm thiết kê, thử mẫu và đánh giá các cản phẩm  Đặc trưng của Cách mạng CNg 4.0 Internet của vạn vật Kết nối chiều sâu. Kết nối chiều rộng Cơ khí hóa toàn diện Tăng tốc thông qua các công nghệ  Cách mạng CNg 4.0 trong mô hình xu thế công nghệ Mạng Grid thông minh Tòa nhà thông minh INDUSTRY Mạng xã hội 4.0 CPPS & Smart Hậu cần Di động factory thông minh Internet của con người thông minh Mạng kinh doanh Internet của dịch vụ 14 CÁCH MẠNG CNg 4.0 TÁC ĐỘNG VỚI DOANH NGHIỆP Cách mạng CNg 4.0 và doanh nghiệp      Công nghệ số và chuyển đổi số với doanh nghiệp trong CMCNg 4.0 Thay đổi toàn bộ ngành công nghiệp sản xuất, cơ hội tái cơ cấu ngành công nghiệp Tốc độ và chất lượng tiếp cận công nghệ kỹ thuật số là yếu tố quyết định để có thể khai thác các cơ hội tiềm năng này Tiếp nhận kỹ thuật số chậm có nghĩa cạnh tranh yếu hơn quốc gia khác Các công nghệ liên quan trực tiếp đến cách mạng công nghiệp 4.0 Động lực chính cho 4.0 hiện nay đến từ các doanh nghiệp lớn trên thế giới Các SME tham gia và chuỗi cung ứng cần chuyển đổi tương ứng Mở ra mô hình kinh doanh mới như cho phép các nhà sản xuất máy phái điện cung cấp cho khách hàng khả năng bảo trì từ xa. Mô hình kinh doanh: Cấu trúc và phân tích lượng dữ liệu lớn tạo ra bởi các CPPS với các phần cứng, phần mềm do bên thứ ba bảo trì. Mô hình kinh doanh: Tạo ra giá trị mới qua tích hợp các hoạt động sản xuất thông qua nền tảng cloud hoặc cho thuê năng lực hệ thống khi chưa dùng hết công suất 15 PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP SỐ TRONG THỜI KỲ CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 16 LƯU Ý VỀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP  Hạn chế nguồn lực nên khó khăn khi quyết định chính sách, chương trình sáng kiến Nhiều chương trình không được cấp kinh phí như dự kiến  Tồn tại sự thiếu phù hợp về cách thức hỗ trợ các doanh nghiệp số, SME Bảo hộ hay không có gì?  Cần các thông điệp chính trị mạnh mẽ để có các phương án đổi mới các hoạt động kinh doanh 17 NGUYÊN TẮC ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN     Doanh nghiệp chuyển đổi số theo nguyên tắc của thị trường Môi trường cạnh tranh lành mạnh sẽ làm phát triển doanh nghiệp số Nhà nước đảm bảo môi trường cạnh tranh để thúc đẩy chuyển đổi số Chính phủ xây dựng phương án tổng thể hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số 18 NỘI DUNG ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN      Làm cho doanh nghiệp hiểu được lợi thế cạnh tranh của chuyển đổi số Thiết lập môi trường để doanh nghiệp số phát huy được khả năng cạnh tranh Xác định các doanh nghiệp cần ưu tiên chuyển đổi số để thu hút đầu tư Tạo ra môi trường xã hội và doanh nghiệp cùng có lợi khi doanh nghiệp chuyển đổi số Nâng cao năng lực công nghệ kỹ thuật số để hệ sinh thái cho chuyển đôi số hoạt động bền vững 19 HỖTRỢDOANHNGHIỆP:KHẢ NĂNG ĐO ĐƯỢC ĐẦU TƯ   Đo không chỉ để kiếm được thêm lợi nhuận Phương pháp sử dụng KPI không còn phù hợp Cần sử dụng “chỉ số lực kéo số” (digital traction metrics)  Chỉ số lực kéo số: Ai đó cần sản phẩm hay dịch vụ cty bạn Quy mô, sự dụng tích cực và sự tham gia Áp dụng công nghệ có thể theo dõi các thông số một cách trực tuyến  Sự thành công của kỹ thuật số liên quan đến định giá cao hơn và tình cảm của nhà đầu tư cao hơn 20