Tài liệu quản lý giáo dục quản lý xây dựng trường học hạnh phúc ở các trường tiểu học quận hoàng mai, thành phố hà nội trong bối cảnh đổi mới giáo dục(klv02684)

MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Cùng với những khía cạnh tích cực của sự phát triển của nền kinh tế - xã hội, việc hội nhập, mở cửa đất nước mang lại những tác động tiêu cực, để lại nhiều hệ lụy về mặt giáo dục và sự phát triển của thế hệ trẻ. Tiểu học là giai đoạn học sinh bắt đầu tiếp cận với hoạt động học tập chủ đạo mới – hoạt động học tập. Đây cũng là giai đoạn các em đang có sự hình thành và phát triển mạnh mẽ về nhân cách. Theo nguyên tắc, càng nhỏ tuổi, môi trường sống càng có ảnh hưởng lớn đến việc hình thành và phát triển nhân cách của học sinh. Môi trường sống, đặc biệt là môi trường giáo dục tốt sẽ ảnh hưởng tích cực, góp phần hình thành những nhân cách tốt đẹp và ngược lại. Điều này đặt ra các yêu cầu ngày càng cao cho các nhà trường trong trong việc xây dựng môi trường học tập tích cực với tư cách là công cụ hỗ trợ có ý nghĩa cho quá trình giáo dục học sinh. Môi trường học tập tốt rất quan trọng và cần thiết đối với sự phát triển bình thường và toàn diện của trẻ nhỏ. Các em rất cần những môi trường giáo dục mà ở đó các em cảm thấy an toàn, tự do và hạnh phúc. Thực tế hiện nay cho thấy, nhiều học sinh không cảm thấy vui khi đến trường. Những vụ việc, hiện tượng tiêu cực, gian lận trong thi cử thời gian qua, những câu chuyện đau lòng khi một số học sinh bị thầy cô xâm hại, quấy rối tình dục; một số bảo mẫu thiếu đạo đức nghề nghiệp bạo hành trẻ em; những tai nạn thương tâm của học trò do sự lơ là, vô tâm của người lớn; những vụ phụ huynh tố cáo nhà trường, chà đạp lên nhân phẩm, danh dự thầy cô; sự thương mại hóa, đề cao lợi ích của một số cơ sở giáo dục… thực sự ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh, ý nghĩa của môi trường học đường trong vai trò là một phương tiện giáo dục. Bên cạnh đó, việc chạy theo thành tích của các nhà trường cũng là một trong những nguyên nhân tạo áp lực lớn đối với giáo viên và học sinh. Giáo viên không thể truyền cảm hứng cho học sinh khi lúc nào cũng chỉ lo tới việc đối phó, chạy đua để hoàn thành chỉ tiêu, tạo ra thành tích. Điều đó đã triệt tiêu hết cảm hứng, sự sáng tạo trong công việc của giáo viên. Học sinh không thể vui, hạnh phúc khi đến trường với tâm trạng lo lắng khi chưa hoàn thành bài tập, không cảm thấy hứng thú khi phải tham dự những tiết học căng thẳng với một chương trình học nặng nề, chỉ mang tính lý thuyết. Chính vì vậy, việc xây dựng môi trường học tập tốt nói 1 chung hay xây dựng những trường học mà ở đó cả giáo viên và học sinh đều cảm thấy vui, thấy hạnh phúc nói riêng là việc làm rất cần thiết để củng cố vai trò giáo dục của nhà trường đối với trẻ em, đặc biệt là trẻ tiểu học. Vì vậy, để góp phần tìm ra biện pháp quản lý xây dựng trường học hạnh phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục, đề tài: “Quản lý xây dựng trường học hạnh phúc ở các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội trong bối cảnh đổi mới giáo dục” được lựa chọn làm đề tài nghiên cứu trong luận văn thạc sĩ khoa học chuyên ngành quản lý giáo dục. 2. Mục đích nghiên cứu Đề tài nghiên cứu thực trạng và đề xuất biện pháp quản lý xây dựng trường học hạnh phúc theo tiếp cận quản lý giáo dục nhằm xây dựng nhà trường thành trường học hạnh phúc, phù hợp với bối cảnh đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Khách thể nghiên cứu của đề tài là hoạt động xây dựng trường học hạnh phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là thực trạng và biện pháp quản lý xây dựng trường học hạnh phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục ở các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. 4. Giả thuyết khoa học Giáo viên và cán bộ quản lý các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội đã nhận thức đúng nhưng chưa đầy đủ về bản chất của trường học hạnh phúc, đặc biệt là về các tiêu chí của trường học hạnh phúc. Hoạt động xây dựng trường học hạnh phúc ở các trường tiểu học quận Hoàng Mai đã được triển khai trên thực tế, bước đầu đạt được một số kết quả nhất định. Công tác quản lý xây dựng trường học hạnh phúc được tiến hành theo các chức năng quản lý, nhưng vẫn còn nhiều tồn tại, cần tiếp tục thay đổi, đặc biệt là đối với hoạt động giám sát, chỉ đạo, rút kinh nghiệm thường xuyên trong quá trình triển khai kế hoạch. 2 Nếu xác lập được các biện pháp quản lý xây dựng trường học hạnh phúc phù hợp với lý luận khoa học và điều kiện thực tiễn của các nhà trường sẽ góp phần xây dựng thành công trường học hạnh phúc ở các trường tiểu học trên địa bàn quận Hoàng Mai. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu hệ thống cơ sở lý luận về quản lý xây dựng trường học hạnh phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục. - Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý xây dựng trường học hạnh phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục ở các trường tiểu học trên địa bàn quận Hoàng Mai. - Đề xuất một số biện pháp quản lý xây dựng trường học hạnh phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục ở các trường tiểu học trên địa bàn quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu - Giới hạn không gian: 03 trường tiểu học trên địa bàn quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. - Giới hạn thời gian nghiên cứu: đề tài nghiên cứu số liệu năm học 2020 – 2021. - Giới hạn chủ thể: Cán bộ quản lý trường tiểu học. - Giới hạn phạm vi quy mô, khảo sát: 03 trường tiểu học với 129 CBQL (Hiệu trưởng và phó Hiệu trưởng), giáo viên. - Giới hạn nội dung: nghiên cứu chú trọng làm rõ thực trạng và tìm kiếm các biện pháp dưới phương diện quản lý nhằm quản lý xây dựng trường học hạnh phúc ở các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. 7. Phương pháp nghiên cứu Đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: Phương pháp quan sát; Phương pháp điều tra viết; Phương pháp phỏng vấn; Phương pháp chuyên gia; phương pháp thống kê toán học, trong đó phương pháp điều tra viết là phương pháp chủ đạo của đề tài. 8. Dự kiến cấu trúc của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục, dự kiến nội dung đề tài gồm 3 chương: 3 Chương 1: Lí luận về quản lý xây dựng trường học hạnh phúc ở các trường tiểu học trong bối cảnh đổi mới giáo dục. Chương 2: Thực trạng quản lý xây dựng trường học hạnh phúc ở các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. Chương 3: Biện pháp quản lý xây dựng trường học hạnh phúc ở các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. CHƯƠNG 1. LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÝ XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC HẠNH PHÚC Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC 1.1. Tổng quan các nghiên cứu về xây dựng trường học hạnh phúc THHP đã được quan tâm nghiên cứu trên thế giới, tuy nhiên tại Việt Nam, các công trình nghiên cứu về THHP còn hạn chế, chủ yếu tồn tại dưới dạng các văn bản chỉ đạo, định hướng xây dựng THHP. Các công trình nghiên cứu về THHP cũng chưa quan tâm đến một khía cạnh rất quan trọng, giúp xây dựng thành công trường học hạnh phúc, chính là biện pháp quản lý xây dựng trường học hạnh phúc, đặc biệt trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Chính vì vây, đề tài “Quản lý xây dựng trường học hạnh phúc ở các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội trong bối cảnh đổi mới giáo dục” đã được lựa chọn để tiếp tục nghiên cứu nhằm khỏa lấp khoảng trống này trong nghiên cứu khoa học về xây dựng THHP. 1.2. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài 1.2.1. Khái niệm quản lý và quản lý giáo dục Trong luận văn này, khái niệm quản lý được hiểu như sau: Quản lý là tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý đến khách thế quản lý trong tổ chức, làm cho tổ chức đó vận động và đạt được mục tiêu của tổ chức. Quản lý giáo dục là sự tác động có ý thức của chủ thể quản lý tới khách thể quản lý nhằm đưa hoạt động sư phạm của hệ thống giáo dục tới kết quả mong muốn bằng những phương pháp, cách tiếp cận quản lý nhất định. 1.2.2. Khái niệm trường học hạnh phúc 4 1.2.4. Quản lý xây dựng trường học hạnh phúc Xét theo chức năng quản lý, quá trình quản lý xây dựng trường học hạnh phúc bao gồm nhiều hoạt động nghiệp vụ quan trọng, từ việc lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo quá trình tổ chức thực hiện và kiểm tra, đánh giá kết quả quá trình xây dựng trường học hạnh phúc nhằm tạo ra môi trường giáo dục nhân văn, lành mạnh cho giáo viên và học sinh. 1.3. Xây dựng trường học hạnh phúc ở trường tiểu học trong bối cảnh đổi mới giáo dục 1.3.1. Một số đặc điểm tâm lý của trẻ tiểu học 1.3.1.1. Đặc điểm về mặt cơ thể 1.3.1.2. Đặc điểm về hoạt động và môi trường sống 1.3.1.3. Sự phát triển của quá trình nhận thức 1.3.1.4. Sự phát triển tình cảm của học sinh tiểu học 1.3.2. Ý nghĩa của việc xây dựng trường học hạnh phúc ở trường tiểu học trong bối cảnh đổi mới giáo dục 5 Xây dựng trường học hạnh phúc ở trường tiểu học trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay có ý nghĩa hết sức quan trọng. Mô hình trường học hạnh phúc là một thông điệp, quyết tâm lớn của ngành giáo dục, truyền đi những tín hiệu tích cực, thể hiện nỗ lực không ngừng đổi mới để đáp ứng tốt hơn những yêu cầu, đòi hỏi mà xã hội, đất nước đang đặt ra. Xây dựng thành công trường học hạnh phúc không chỉ thúc đẩy nền giáo dục nước nhà hướng tới đẳng cấp của một nền giáo dục tiên tiến, nhân văn, mà còn giúp ngành giáo dục có một phương tiện giáo dục hiệu quả để thực hiện thành công sự nghiệp đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay. 1.3.3. Đặc điểm, tiêu chí của trường học hạnh phúc Theo tác giả Hoàng Trung Học, THHP là một môi trường giáo dục đặc biệt, được thể hiện bằng tiêu chí: 1A3T – An toàn – Thương yêu – Tôn trọng – Tin tưởng. UNESCO đưa ra “Nhóm 3P về Trường học hạnh phúc”, gồm: Về con người (People), bao gồm các mối quan hệ có liên quan trong trường học; Về quá trình (Process), bao gồm đổi mới các phương pháp dạy học; Về địa điểm (Place), bao gồm các yếu tố về môi trường của trường học [6]. 1.4. Nội dung quản lý xây dựng trường học hạnh phúc ở trường tiểu học 1.4.1. Quản lý mục tiêu, kế hoạch xây dựng trường học hạnh phúc 1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch xây dựng trường học hạnh phúc 1.4.3. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch xây dựng trường học hạnh phúc 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch xây dựng trường học hạnh phúc 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý xây dựng trường học hạnh phúc ở trường tiểu học 1.5.1. Các yếu tố chủ quan 1.5.2. Các yếu tố khách quan 6 Kết luận chương 1 Trong bối cảnh hiện nay, xây dựng trường học hạnh phúc vừa là mục tiêu, vừa là phương tiện giáo dục quan trọng để triển khai hiệu quả chương trình giáo dục phổ thông mới trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục. Xây dựng trường học hạnh phúc ở trường tiểu học chính là tạo ra môi trường giáo dục không có bạo lực học đường, không có hành vi vi phạm đạo đức nhà giáo. Trong trường học hạnh phúc, học sinh, giáo viên, nhà quản lý, cha/mẹ học sinh đều cảm thấy được an toàn, hạnh phúc. Trường học hạnh phúc là một môi trường giáo dục đặc biệt, được thể hiện bằng công thức: 1A3T – An toàn – Thương yêu – Tôn trọng – Tin tưởng. Xét theo chức năng quản lý, quá trình quản lý xây dựng trường học hạnh phúc bao gồm nhiều hoạt động nghiệp vụ quan trọng, từ việc lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo quá trình tổ chức thực hiện và kiểm tra, đánh giá kết quả quá trình xây dựng trường học hạnh phúc nhằm tạo ra môi trường giáo dục nhân văn, lành mạnh cho giáo viên và học sinh. Xây dựng trường học hạnh phúc là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì, chịu sự chi phối bởi những yếu tố chủ quan, khách quan khác nhau, trong đó những yếu tố chủ quan, đặc biệt là nhận thức của nhà giáo, mối quan hệ tích cực trong tập thể sư phạm, quyết tâm cao độ trong việc xây dựng trường học hạnh phúc giữ vai trò đặc biệt quan trọng. 7 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC HẠNH PHÚC Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN HOÀNG MAI, THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC 2.1. Khái quát về địa bàn, khách thể nghiên cứu 2.1.1. Sơ lược về địa bàn nghiên cứu 2.1.1.1. Khái quát đặc điểm, tình hình quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội 2.1.1.2. Khái quát về tình hình, thuận lợi, khó khăn của các trường tiểu học quận Hoàng Mai 2.1.2. Về khách thể và mẫu nghiên cứu Mẫu nghiên cứu được lựa chọn tại 03 trường tiểu học quận Hoàng Mai. Đây là các trường có những đặc điểm, thực trạng phù hợp với nội dung nghiên cứu của đề tài. Số lượng mẫu được triển khai, cụ thể như sau: STT Tên trường Số cán bộ quản lý Số giáo viên 1 Trường TH Đại Kim 03 40 2 Trường TH Tân Mai 03 37 3 Trường TH Định Công 03 43 Ghi chú 2.1.3. Tổ chức khảo sát thực trạng 2.1.3.1. Mục đích khảo sát 2.1.3.2. Nội dung khảo sát Tác giả tiến hành xây dựng công cụ khảo sát gồm các công hỏi đóng, 1 mức độ trả lời theo thang 5 mức độ để đánh giá các nội dung khảo sát. 2.1.3.3. Tổ chức quá trình khảo sát 2.2. Thực trạng quản lý xây dựng trường học hạnh phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục ở các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội 2.2.1. Thực trạng xây dựng trường học hạnh phúc tại các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội 2.2.1.1. Nhận thức về xây dựng trường học hạnh phúc tại các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội 8 Bảng 2.1: Nhận thức của giáo viên về trường học hạnh phúc Stt Nhận thức về xây dựng trường học hạnh phúc N Minimum Maximum Mean Std. Deviation Mục tiêu của THHP là: học sinh NT9. hạnh phúc – nhà giáo hạnh phúc – 129 trường học thân thiện. 1,0 5,0 4,566 ,7890 NT8. THHP là nơi mọi người đều tìm 129 được niềm vui. 2,0 5,0 4,558 ,6362 NT6. THHP là nơi học sinh được hạnh 129 phúc. 1,0 5,0 4,481 ,8014 NT1 THHP là một mục tiêu giáo dục. 129 1,0 5,0 4,465 ,8105 NT7. THHP là nơi giáo viên hạnh phúc. 129 1,0 5,0 4,434 ,8182 NT5. Có thể xây dựng thành công THHP 129 trong thực tiễn. 1,0 5,0 4,295 ,7332 NT3. THHP là một phương pháp giáo 129 dục. 1,0 5,0 4,132 1,0412 NT2 THHP là một phong trào trong giáo 129 dục 1,0 5,0 3,969 1,0893 NT4. THHP chỉ là một khẩu hiệu mang 129 tính tuyên truyền. 1,0 5,0 2,783 1,5307 Từ việc phân tích những nhận thức này có thể nhận thấy, bên cạnh một số giáo viên có nhận thức đúng trước những biểu hiện của THHP, một bộ phận không nhỏ giáo viên nhận thức phiến diện khi coi đây chỉ là một phong trào, từ đó niềm tin của giáo viên về xây dựng thành công trường học hạnh phúc không cao. Giáo viên có xu hướng coi trường học hạnh phúc chỉ là một phong trào, có biểu hiện xem nhẹ vai trò cảm xúc của người thầy giáo trong mô hình THHP, trong khi đây lại là yếu tố rất quan trọng trong xây dựng trường học hạnh phúc. 2.2.1.2. Công tác tuyên truyền về xây dựng trường học hạnh phúc 9 Bảng 2.2: Công tác truyền thông về hoạt động xây dựng trường học hạnh phúc Stt Truyền thông về xây dựng trường học hạnh phúc N Minimum Maximum Mean Std. Deviation TT2. Các thành viên trong nhà trường 129 có quyết tâm xây dựng THHP. 1,0 5,0 4,411 ,6686 TT4. Học sinh được tuyên truyền về xây 129 dựng THHP 1,0 5,0 4,349 ,6807 TT1. Nhà trường đã triển khai hoạt động 129 xây dựng THHP. 1,0 5,0 4,279 ,7703 TT3. Cha/mẹ học sinh đã được tuyên 129 truyền về xây dựng THHP. 1,0 5,0 4,256 ,8031 TT5. Nhà trường đã huy động các nguồn 129 lực để xây dựng THHP. 1,0 5,0 4,202 ,8513 Như vậy, trong thực tiễn, nhà trường đã triển khai các hoạt động tuyên truyền xây dựng trường học hạnh phúc đến các thành viên trong nhà trường, học sinh. Tuy nhiên, có những đối tượng rất quan trọng, cần hiểu, cùng tham gia xây dựng THHP, nhưng hoạt động tuyên truyền chưa được thực hiện tốt, đó là cha/mẹ học sinh. Trong quá trình xây dựng THHP, khi cha/mẹ học sinh không được tuyên truyền đầy đủ, giúp họ có nhận thức đúng đắn, nhà trường sẽ gặp nhiều khó khăn trong quá trình huy động các nguồn lực và sự tham gia từ gia đình trong việc xây dựng THHP. Từ đó, hoạt động xây dựng trường học hạnh phúc rất khó thành công. 2.2.1.3. Kết quả xây dựng trường học hạnh phúc Như vậy, kết quả xây dựng trường học hạnh phúc đã đạt được những kết quả nhất định, tạo ra sự chuyển biến của cha/mẹ học sinh và mối quan hệ thầy - trò trong nhà trường. Bên cạnh đó, các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội cần tiếp tục cải thiện tính tích cực, niềm tin của các thầy/cô, phải thực xây dựng được mối quan hệ thân ái, kỷ luật, tác động mạnh mẽ hơn nữa đến tính tích cực của các viên chức, tạo sự chuyển biến rõ rệt của các viên chức trong nhà trường. 10 2.2.2. Thực trạng quản lý xây dựng trường học hạnh phúc ở các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội 2.2.2.1. Xây dựng kế hoạch trường học hạnh phúc Bảng 2.4: Kế hoạch xây dựng trường học hạnh phúc Stt Xây dựng kế hoạch N Minimum Maximum Mean Std. Deviation KH1 Nhà trường đã lập kế hoạch 129 xây dựng THHP. 1,0 5,0 4,395 ,7543 KH3 Kế hoạch xây dựng THHP đã huy động được trí tuệ của 129 tập thể sư phạm. 1,0 5,0 4,364 ,7282 KH7 Kế hoạch đã chỉ rõ công việc, trách nhiệm của các 129 bên liên quan. 1,0 5,0 4,333 ,8323 KH4 Mục tiêu trong kế hoạch xây 129 dựng THHP phù hợp. 1,0 5,0 4,310 ,7886 KH6 Kế hoạch xây dựng THHP của nhà trường đã tính đến 129 các nguồn lực phù hợp để triển khai. 1,0 5,0 4,240 ,7580 KH5 Kế hoạch đã mô tả rõ các 129 hoạt động cụ thể. 1,0 5,0 4,225 ,8500 KH8 Kế hoạch xây dựng THHP 129 có mốc thời gian cụ thể. 1,0 5,0 4,217 ,8923 KH2 Kế hoạch được xây dựng có 129 tính thực tế, khả thi. 1,0 5,0 4,217 ,7802 Tổng Xây dựng kế hoạch 1,00 5,00 4,2878 ,65655 129 Từ kết quả này, có thể rút ra một số nhận xét như sau: Trong thực tiễn, các trường tiểu học đã lập kế hoạch xây dựng trường học hạnh phúc. Kế hoạch này đã đạt được các tiêu chí cơ bản với tư cách là một chức năng quản lý: kế hoạch xây dựng THHP đã huy động được trí tuệ tập thể, 11 được công khai, làm rõ trách nhiệm của các bên liên quan. Kế hoạch này được giáo viên, cán bộ quản lý đánh giá là phù hợp. Đây là mặt tích cực trong hoạt động kế hoạch hóa xây dựng trường học hạnh phúc. Như vậy, trong quá trình xây dựng kế hoạch xây dựng THHP, tính cụ thể, rõ ràng và khả năng huy động các nguồn lực trong việc triển khai kế hoạch cần tiếp tục được cải thiện. Những hạn chế này có thể ảnh hưởng đến tính khả thi của kế hoạch xây dựng THHP. Đây cũng là một trong những điểm còn hạn chế trong kế hoạch xây dựng trường học hạnh phúc. 2.2.2.2. Tổ chức thực hiện xây dựng trường học hạnh phúc Bảng 2.5: Hoạt động tổ chức thực hiện kế hoạch xây dựng trường học hạnh phúc Stt Tổ chức thực hiện N Minimum Maximum Mean Std. Deviation Nhà trường đã phổ biến kế hoạch xây dựng THHP đến 129 giáo viên và các bên liên quan. 1,0 5,0 4,333 ,8323 TC5 Nhà trường đã tạo được sự đồng thuận trong quá trình 129 triển khai kế hoạch xây dựng THHP. 1,0 5,0 4,302 ,8159 TC6 Nhà trường đã tạo được niềm tin cho người nhận nhiệm vụ 129 về việc họ có thể thực hiện thành công. 1,0 5,0 4,271 ,8173 Nhà trường đã phân công nhiệm vụ cho các cá nhân, tổ 129 chức một cách phù hợp. 1,0 5,0 4,264 ,8054 TC4 Hoạt động xây dựng THHP đã được cá nhân, tổ chức tiếp 129 nhận và triển khai trên thực tế. 1,0 5,0 4,225 ,7730 Người nhận nhiệm vụ đã hiểu đúng những yêu cầu của công 129 việc được giao. 1,0 5,0 4,171 ,7616 1,00 5,00 4,2610 ,72134 TC1 TC2 TC3 Tổng Tổ chức thực hiện 129 12 Sau khi xây dựng xong kế hoạch xây dựng THHP, nhà trường đã phổ biến, triển khai kế hoạch xây dựng trường học hạnh phúc đến giáo viên và bên liên quan. Trong quá trình này, các nhà trường đã tạo được sự đồng thuận trong quá trình tổ chức thực hiện kế hoạch. Đây có thể coi là một trong những điểm tích cực khi đánh giá công tác tổ chức thực hiện kế hoạch xây dựng THHP tại các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. Mặc dù vậy, dù được triển khai trên thực tế, nhưng công tác phân công nhiệm vụ cho các cá nhân, tổ chức khi thực hiện nhiệm vụ chưa được thực hiện thật tốt. Các nhà trường chưa thực sự giúp cho người nhận nhiệm vụ hiểu đúng và có niềm tin trong quá trình triển khai nhiệm vụ theo kế hoạch. 2.2.2.3. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch xây dựng trường học hạnh phúc Khảo sát những biểu hiện cụ thể về hoạt động chỉ đạo thực hiện xây dựng trường học hạnh phúc, tác giả luận văn thu được kết quả tại bảng 2.6. Bảng 2.6: Hoạt động chỉ đạo thực hiện xây dựng trường học hạnh phúc Stt Chỉ đạo thực hiện N Minimum Maximum Mean Std. Deviation CĐ6. CĐ6. Lãnh đạo nhà trường đã truyền cảm hứng cho các tổ 129 chức, cá nhân trong xây dựng THHP. 1,0 5,0 4,333 ,8509 CĐ5. Nhà trường đã lắng nghe, điều chỉnh trong kế hoạch, hoặc 128 điều hành để nâng cao hiệu quả hoạt động. 1,0 5,0 4,305 ,8654 CĐ4. Những cá nhân, tổ chức thực hiện tốt công việc được giao đã 129 được động viên kịp thời. 1,0 5,0 4,302 ,8159 CĐ1. Nhà trường chỉ đạo kịp thời để cá nhân, tổ chức thực hiện 129 đúng nhiệm vụ của mình. 1,0 5,0 4,295 ,9220 CĐ2. Nhà trường thường xuyên kiểm tra việc thực hiện nhiệm 129 vụ của các cá nhân, tổ chức. 1,0 5,0 4,279 ,8383 13 CĐ3. Nhà trường đã có những điều chỉnh đối với biểu hiện sai lệch 129 trong hoạt động xây dựng THHP. 1,0 5,0 4,256 ,8411 Tổng Chỉ đạo thực hiện 1,00 5,00 4,2946 ,78132 129 Bảng thống kê cho thấy, nhà trường đã truyền cảm hứng tốt, đã lắng nghe, có những điều chỉnh kịp thời, khen thưởng các cá nhân thực hiện nhiệm tốt nhiệm vụ trong quá trình chỉ đạo triển khai kế hoạch. Đây là những điểm tích cực nổi bật trong quá trình chỉ đạo thực hiện kế hoạch xây dựng THHP. Trong công tác chỉ đạo điều hành, tính quyết liệt, thời điểm trong các chỉ đạo còn hạn chế; công tác giám sát thường xuyên và tác động, điều chỉnh đối với những biểu hiện sai lệch trong hoạt động xây dựng THHP là còn chưa được thực hiện tốt. Trong công tác chỉ đạo, việc giám sát, điều chỉnh thường xuyên, nhắc nhở kịp thời có ý nghĩa quan trọng trong quá trình chỉ đạo. Những chỉ số này còn chưa làm tốt trong công tác chỉ đạo. Vì vậy, việc cần tăng cường công tác giám sát thường xuyên, đưa ra những điều chỉnh kịp thời cần tiếp tục cải thiện để nâng cao hiệu quả hoạt động chỉ đạo thực hiện xây dựng THHP. 2.2.2.4. Kiểm tra, đánh giá trong quá trình xây dựng trường học hạnh phúc Bảng 2.7: Hoạt động kiểm tra, đánh giá trong xây dựng trường học hạnh phúc Stt Kiểm tra, đánh giá N Minimum Maximum Mean Std. Deviation KT8 Tiêu chí thi đua trong xây dựng 129 THHP rõ ràng. 1,0 5,0 4,372 ,7402 KT1 Việc kiểm tra được thực hiện thường xuyên trong quá trình 129 xây dựng THHP. 1,0 5,0 4,333 ,7108 KT5 Nhà trường đã sử dụng kết quả tổng kết để điều chỉnh, thúc đẩy 129 hoạt động xây dựng THHP. 1,0 5,0 4,302 ,8063 KT2 Nhà trường đã sử dụng hiệu quả kết quả kiểm tra trong quá trình 129 điều hành công việc. 1,0 5,0 4,302 ,7767 14 KT4 Viên chức nhà trường hiểu rõ thành công và tồn tại sau mỗi 129 lần tổng kết xây dựng THHP. 1,0 5,0 4,287 ,8215 KT7 Cá nhân, tổ chức chưa hoàn thành nhiệm vụ được nhắc nhở, 129 rút kinh nghiệm. 1,0 5,0 4,248 ,8481 KT6 Cá nhân, tổ chức có thành tích trong xây dựng trường học hạnh 129 phúc được vinh danh định kỳ hoặc đột xuất. 1,0 5,0 4,225 ,8124 KT3 Việc sơ kết, tổng kết xây dựng trường học hạnh phúc được thực 129 hiện định kỳ hàng năm. 1,0 5,0 4,171 ,8113 Tổng Kiểm tra, đánh giá 1,00 5,00 4,2800 ,70274 129 Từ số liệu khảo sát, tác giả có một số đánh giá như sau: Công tác kiểm tra, đánh giá đã được triển khai theo một số tiêu chí cụ thể, rõ ràng. Các kết quả kiểm tra, đánh giá đã được sử dụng như một nguồn quan trọng trong việc điều chỉnh hoạt động xây dựng THHP. Đây là mặt tích cực nổi bật trong công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động xây dựng THHP. Tuy nhiên, trong hoạt động kiểm tra, đánh giá, việc giám sát quá trình còn chưa được thực hiện thường xuyên và sử dụng hiệu quả trong việc điều hành công việc. Đặc biệt, số liệu thống kê cho thấy, khi kiểm tra, các cá nhân, tổ chức chưa hoàn thành nhiệm vụ chưa được nhắc nhở, rút kinh nghiệm kịp thời. Chức năng kiểm tra, đánh giá cũng chưa đạt được mục tiêu kỳ vọng là giúp viên chức nhà trường chưa hiểu rõ thành công và tồn tại sau mỗi lần tổng kết xây dựng THHP để kịp thời có điều chỉnh trong việc thực hiện các công việc tiếp theo. 2.2.2.5. Kết quả tổng hợp quá trình quản lý xây dựng trường học hạnh phúc Tổng hợp kết quả quản lý xây dựng trường học hạnh phúc được thể hiện trong bảng 2.8. 15 Bảng 2.8: Quản lý xây dựng trường học hạnh phúc STT Quản lý xây dựng trường học hạnh phúc N Minimum Maximum Mean Std. Deviation 1 Chỉ đạo thực hiện 129 1,00 5,00 4,2946 ,78132 2 Xây dựng kế hoạch 129 1,00 5,00 4,2878 ,65655 3 Kiểm tra, đánh giá 129 1,00 5,00 4,2800 ,70274 4 Tổ chức thực hiện 129 1,00 5,00 4,2610 ,72134 Tiếp cận hoạt động xây dựng THHP dưới phương diện quản lý với 4 chức năng cơ bản, có thể nhận thấy, điểm trung bình chung đạt trên 4 điểm, chứng tỏ công tác quản lý xây dựng THHP đã được thực hiện tốt. Tuy nhiên, mức độ tích cực khác nhau đối với các chức năng quản lý khác nhau. 2.2.3. Đánh giá chung về thực trạng quản lý xây dựng trường học hạnh phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục ở các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội 2.2.3.1. Thuận lợi và những kết quả đạt được 2.2.3.2. Khó khăn, hạn chế 2.2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế Kết luận chương 2 Kết quả nghiên cứu thực trạng xây dựng THHP cho thấy, các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội đã triển khai từ xây dựng kế hoạch đến tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra hoạt động xây dựng THHP, đã đạt được những kết quả nhất định, tạo chuyển biến trong thực tiễn hoạt động của nhà trường, góp phần nâng cao chất lượng môi trường học đường trong các trường tiểu học. Quản lý xây dựng trường học hạnh phúc đòi hỏi mỗi nhà trường phải thực hiện tốt từ khâu xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá. Nếu chỉ làm tốt việc xây dựng kế hoạch, chỉ đạo thực hiện mà không chú trọng khâu tổ chức thực hiện và kiểm tra, đánh giá thì mục tiêu xây dựng THHP khó thành hiện thực. Muốn vậy đạt được những mục tiêu này, bản thân mỗi nhà quản lý không chỉ cần nắm vững lý luận quản lý giáo dục mà còn phải vận dụng linh hoạt vào thực tiễn hoạt động quản lý, cần chú trọng khâu tổ chức và kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm quá trình thực hiện để đạt được hiệu quả trong thực tiễn xây dựng THHP. 16 CHƯƠNG 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC HẠNH PHÚC Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN HOÀNG MAI, THÀNH PHỐ HÀ NỘI 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp Việc đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý xây dựng THHP được xây dựng dựa trên các nguyên tắc căn bản sau: 3.1.1. Đảm bảo tính pháp lý 3.1.2. Đảm bảo tính mục tiêu 3.1.3. Đảm bảo tính khoa học 3.1.4. Đảm bảo tính khả thi 3.2. Một số biện pháp quản lý xây dựng trường học hạnh phúc ở các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội trong giai đoạn hiện nay Biện pháp 1: Tổ chức tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức cho các bên liên quan về mục đích, ý nghĩa, cách thức xây dựng và quản lý xây dựng THHP trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Biện pháp 2: Tổ chức lập kế hoạch xây dựng trường học hạnh phúc cụ thể, chi tiết gắn với huy động mọi nguồn lực xã hội trong việc xây dựng kế hoạch. Biện pháp 3: Chỉ đạo thực hiện kế hoạch xây dựng THHP gắn với giám sát và phản hồi thông tin để động viên, khen thưởng. Biện pháp 4: Kiểm tra, đánh giá kết quả và phản hồi thông tin để cải tiến kế hoạch hành động và công tác điều hành trong xây dựng THHP từng năm học. Biện pháp 5: Đổi mới công tác quản lý của Hiệu trưởng trong quá trình quản lý xây dựng THHP dựa vào năng lực. 3.3. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của những biện pháp quản lý xây dựng trường học hạnh phúc tại các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội 3.3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp được đề xuất 17 3.3.2. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của những biện pháp quản lý xây dựng trường học hạnh phúc tại các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội Bảng 3.1: Mức độ cần thiết và tính khả thi của những biện pháp quản lý xây dựng trường học hạnh phúc ở trường Tiểu học, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội Mức độ (%) 1 2 3 4 5 Điểm TB 1 Tổ chức tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh, đặc biệt là cha/mẹ học sinh về mục đích, ý nghĩa, cách thức xây dựng THHP trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. 4 3 3 7 9 3,53 2 Tổ chức điều chỉnh kế hoạch xây dựng trường học hạnh phúc theo hướng tăng cường tính cụ thể, với những hoạt động động cụ thể theo mốc thời gian rõ ràng, chú trọng phân công đúng người, đúng việc. Huy động được mọi nguồn lực xã hội, đặc biệt là cha/mẹ học sinh trong việc xây dựng kế hoạch. 1 5 4 8 8 3,65 3 Nâng cao hiệu quả hoạt động chỉ đạo trong quá trình thực hiện xây dựng THHP theo hướng tăng cường giám sát thực hiện nhiệm vụ; động viên, khen thưởng, nhắc nhở, điều chỉnh kịp thời những gương cá nhân, tập thể điển hình hoặc chưa hoàn thành nhiệm vụ, thiếu tích cực trong quá trình xây dựng trường học hạnh phúc. 1 5 4 8 8 3,65 4 Kiểm tra, đánh giá sát sao hoạt động xây dựng THHP; tổ chức hội nghị tổng kết, đánh giá rút kinh nghiệm về hoạt động 1 3 2 12 10 3,96 S TT Nội dung 18 S TT Mức độ (%) Nội dung 1 2 3 4 5 Điểm TB 0 1 4 11 10 4,15 xây dựng THHP theo kỳ, theo năm học; sử dụng hiệu quả kết quả đánh giá xây dựng THHP trong việc rút kinh nghiệm, điều chỉnh kế hoạch hành động và công tác điều hành trong xây dựng THHP từng năm học. 5 Đổi mới công tác quản lý của Hiệu trưởng trong quá trình quản lý xây dựng THHP. Dữ liệu trên cho thấy điểm trung bình của 5 nội dung khảo sát dao động từ 3,53 đến 4,15. Điểm cao nhất là 4,15 điểm, điểm thấp nhất là 3,53 điểm, ở giữa là những nội dung 1, 3, 4. Như vậy, mức độ cần thiết và tính khả thi được đánh giá tốt nhất với 4,15 điểm. Việc tuyên truyền, phổ biến đến cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh mục đích, ý nghĩa của việc xây dựng trường học hạnh phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay chưa được đánh giá cao, chỉ với 3,53 điểm. Kết quả này cho thấy, các biện pháp dù được đánh giá với mức độ khả thi và cấp thiết khác nhau nhưng về cơ bản đều đảm bảo tính cấp thiết và khả thi, cho thấy có thể triển khai trong thực tiễn các nhà trường trong quá trình xây dựng THHP. 19 Kết luận chương 3 Quản lý xây dựng trường học hạnh phúc vừa là một khoa học, một nghệ thuật. Từ kết quả nghiên cứu lý luận và thực tiễn, tác giả luận văn nhận thấy, để xây dựng thành công trường học hạnh phúc, mỗi nhà trường phải thực hiện tốt các biện pháp, từ tuyên truyền phổ biến đến xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá. Tất cả các biện pháp này có mối quan hệ biện chứng, tác động qua lại lẫn nhau. Mỗi một biện pháp như một mắt xích trong cả một quá trình. Thực hiện tốt biện pháp này sẽ góp phần thúc đẩy biện pháp kia. Các biện pháp được đề xuất trong luận văn xuất phát từ những kết quả nghiên cứu thực tiễn về quản lý hoạt động xây dựng THHP tại các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội, trong đó đặc biệt nhấn mạnh đến những điểm còn hạn chế trong công tác kế hoạch hóa, chỉ đạo thực hiện và kiểm tra, giám sát quá trình xây dựng THHP. Kết quả nghiên cứu cho thấy, các giải pháp này có tính khả thi và tính cấp thiết cao, nếu được triển khai nghiêm túc và đồng bộ, có thể mang lại những chuyển biến tích cực trong hoạt động quản lý xây dựng THHP tại các trường tiểu học quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội. 20