Tài liệu Quản lý giáo dục quản lý hoạt động trải nghiệm của học sinh tại trường trung học cơ sở nguyễn thị định thuận thành bắc ninh (klv02713)

MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài “Nghị quyết Hội nghị số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 của Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo chỉ ra rằng "Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học". Để hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh, có thể sử dụng nhiều con đường như dạy học, sinh hoạt ngoại khoá, hoạt động tập thể,…. Thông qua HĐTN, học sinh không chỉ nhận thức, định hướng đúng đắn cho sự phát triển cá nhân; có kĩ năng giao tiếp, ứng xử một cách chủ động sáng tạo; biết hợp tác, biết yêu tập thể, ghét lối sống ích kỷ, coi lao động là nghĩa vụ vinh quang mà còn giúp các em giảm căng thẳng trong học tập, tự tin trong giao tiếp; từ đó thúc đẩy việc học tập trên lớp đạt kết quả cao. Do tính chất của HĐTN đã vượt ra khỏi phạm vi nhà trường nên hoạt động này còn tạo cơ hội phối hợp tốt giữa các lực lượng giáo dục (LLGD) trong và ngoài trường để phát huy sức mạnh cộng đồng cùng tham gia vào quá trình giáo dục toàn diện cho học sinh. Đối với học sinh trường THCS Nguyễn Thị Định, thuộc một huyện của tỉnh Bắc Ninh phần lớn các em còn rụt rè, nhút nhát, thiếu tự tin, ngại hoạt động, hạn chế về giao tiếp, thiếu kỹ năng sống và cách ứng xử với mọi người… Vì vậy, HĐTN lại càng trở nên cần thiết đối với các em hơn. Để đạt được mục đích, yêu cầu và hiệu quả của hoạt động trải nghiệm tại các nhà trường THCS nhằm đổi mới phương pháp giáo dục, mỗi nhà trường cần có một chương trình, kế hoạch và phương pháp tổ chức thật sự khoa học và phù hợp. Nhận thức những điểm yếu của HĐTN hiện tại và hiểu được ý nghĩa, vai trò của hoạt động trải nghiệm trong chương trình giáo dục phổ thông mới. Xuất phát từ yêu cấu đó tôi đã chọn đề tài “Quản lý hoạt động trải nghiệm của học sinh tại trường trung học cơ sở Nguyễn Thị Định - Thuận Thành - Bắc Ninh” cho công trình nghiên cứu của mình. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý hoạt động trải nghiệm, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm ở trường trung học cơ sở Nguyễn Thị Định - Thuận Thành - Bắc Ninh. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu 3.2. Đối tượng nghiên cứu 4. Giả thuyết khoa học Nếu hoàn thiện được hệ thống lý luận về quản lý HĐTN ở trường THCS Nguyễn Thị Định và làm sáng tỏ thực trạng về quản lý hoạt động này tại trường THCS Nguyễn Thị Định, thì sẽ đề xuất được các biện pháp quản lý HĐTN có tính cần thiết vả khả thi, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động trải nghiệm của Nhà trường nói riêng và hoạt động dạy học của các trường THCS cả nước nói chung đáp ứng được mục tiêu đổi mới căn bản và phát triển nhân cách toàn diện cho học sinh. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu - Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý HĐ trải nghiệm ở trường THCS. - Khảo sát, đánh giá thực trạng HĐ trải nghiệm và quản lý HĐTN ở trường THCS Nguyễn Thị Định - Đề xuất các biện pháp quản lý HĐ trải nghiệm ở trường THCS Nguyễn Thị Định. 6. Phạm vi nghiên cứu 6.1. Về địa bàn nghiên cứu 6.2. Về thời gian nghiên cứu 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.3. Nhóm phương pháp hỗ trợ khác 8. Những luận điểm bảo vệ - HĐTN có vai trò quan trọng đối với sự phát triển toàn diện nhân cách của học sinh. - HĐTN là một phương thức tổ chức có hiệu quả giúp hoạt động này có thêm nhiều nguồn lực để phát triển. - Cần có các biện pháp quản lý phù hợp với việc tổ chức HĐTN ở trường THCS Nguyễn Thị Định. - Để đảm bảo tính hợp lý và khả thi của các biện pháp quản lý HĐTN ở trường THCS, cần quán triệt đầy đủ bốn chức năng quản lý kết hợp với thực hiện đầy đủ các nội dung quản lý hoạt động này trong nhà trường. 9. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục các cụm từ viết tắt, danh mục các bảng, biểu đồ, sơ đồ; danh mục tài liệu tham khảo; danh mục các công trình khoa học của tác giả và phụ lục, nội dung chính của luận án được cấu trúc thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý HĐ trải nghiệm của học sinh ở trường trung học cơ sở Chương 2: Thực trạng HĐ trải nghiệm và quản lý HĐ trải nghiệm của học sinh tại trường trung học cơ sở Nguyễn Thị Định. Chương 3: Các biện pháp quản lý HĐ trải nghiệm của học sinh tại trường trung học cơ sở Nguyễn Thị Định - Thuận Thành - Bắc Ninh. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CỦA HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài Các nghiên cứu trên thế giới của các nước về mô hình học tập trải nghiệm đang thực hiện đều xác định tầm quan trọng của việc tổ chức hoạt động trải nghiệm (HĐTN) trong nhà trường giúp cho việc hình thành và phát triển năng lực học sinh. 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước Từ các kết quả nghiên cứu trên các nhà khoa học trong nước và trên thế giới về HĐTN nói chung và vận dụng HĐTN trong GDKNS cho HS nói riêng cho thấy việc triển khai HĐTN ở nhiều trường còn mang tính hình thức, chưa có kế hoạch triển khai cụ thể để góp phần nâng cao chất lượng GD toàn diện cho HS. 1.2. Một số khái niệm cơ bản và các nội dung liên quan đến đề tài 1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục và quản lý nhà trường 1.2.1.1. Quản lý 1.2.1.2. Quản lý giáo dục 1.2.1.3. Quản lý nhà trường 1.2.2. Trường trung học cơ sở và quản lý trường trung học cơ sở 1.2.2.1. Trường trung học cơ sở 1.2.2.2. Quản lý trường trung học cơ sở 1.2.3. Hoạt động giáo dục và hoạt động trải nghiệm 1.2.3.1. Hoạt động giáo dục 1.2.3.2. Hoạt động trải nghiệm 1.2.4. Hoạt động trải nghiệm ở trường THCS và quản lý hoạt động trải nghiệm của học sinh ở trường THCS 1.2.4.1. Hoạt động trải nghiệm của học sinh ở trường THCS 1.2.4.2. Quản lý hoạt động trải nghiệm của học sinh ở trường THCS 1.2.4.3. Mục đích, ý nghĩa của quản lý hoạt động trải nghiệm của học sinh ở trường THCS 1.3. Định hướng đổi mới giáo dục THCS theo chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 “Nghị quyết Trung ương 8, Khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo xác định: Định hướng mới của giáo dục Việt Nam trong giai đoạn hiện nay liên quan đến HĐTN là: Đối với giáo dục THCS, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời. Hoàn thành việc xây dựng chương trình giáo dục phổ thông giai đoạn sau năm 2018. Bảo đảm cho học sinh có trình độ trung học cơ sở (hết lớp 9) có tri thức phổ thông nền tảng, đáp ứng yêu cầu phân luồng mạnh sau trung học cơ sở; trung học phổ thông phải tiếp cận nghề nghiệp và chuẩn bị cho giai đoạn học sau phổ thông có chất lượng. Theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, đổi mới nội dung hoạt động trải nghiệm được chia làm 2 giai đoạn: giai đoạn giáo dục cơ bản và giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp. 1.4. Mục tiêu, nội dung và các hình thức hoạt động trải nghiệm của học sinh ở trường THCS 1.4.1. Mục tiêu của hoạt động trải nghiệm "Mục tiêu chung: Hoạt động trải nghiệm nhằm góp phần hình thành và phát triển cho học sinh những phẩm chất và năng lực chung, nhất là trách nhiệm với bản thân, cộng đồng, đất nước, nhân loại và môi trường tự nhiên; tính tự lập, tự tin, tự chủ; các năng lực sáng tạo, hợp tác, giao tiếp, tự quản lí bản thân. 1.4.2. Nội dung của hoạt động trải nghiệm Trong chương trình giáo dục phổ thông 2018, chương trình Hoạt động trải nghiệm bao gồm các nội dung hoạt động: Hoạt động phát triển cá nhân, hoạt động lao động, hoạt động xã hội và phục vụ cộng đồng, hoạt động giáo dục hướng nghiệp. Bốn nội dung hoạt động này được thực hiện thông qua bốn loại hoạt động chủ yếu: Sinh hoạt dưới cờ, Sinh hoạt lớp, hoạt động giáo dục theo chủ đề và hoạt động câu lạc bộ. Một số nội dung sinh hoạt Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam được tích hợp trong nội dung các hoạt động trên. 1.4.3. Các hình thức của hoạt động trải nghiệm a) Hoạt động câu lạc bộ (CLB) b) Tổ chức trò chơi c) Tổ chức diễn đàn d) Sân khấu tương tác e) Tham quan, dã ngoại f) Hội thi/ cuộc thi g) Tổ chức sự kiện h) Hoạt động giao lưu i) Hoạt động chiến dịch j) Hoạt động nhân đạo 1.5. Nội dung quản lý hoạt động trải nghiệm của học sinh ở trường THCS 1.5.1. Lập kế hoạch hoạt động trải nghiệm cho học sinh ở trường THCS “Việc xác định chính xác mục tiêu, nhiệm vụ của HĐTN trong nhà trường có ý nghĩa quan trọng vì mục tiêu giáo dục quy định các nhiệm vụ, chi phối việc lựa chọn, nội dung, phương pháp, phương tiện, các con đường và hình thức tổ chức HĐTN. “Trong quá trình xây dựng kế hoạch tổ chức HĐTN cho HS cấp THCS, lãnh đạo nhà trường cần chỉ đạo việc xác định mục tiêu HĐTN thống nhất với mục tiêu giáo dục trong trường THCS là phát triển năng lực hoạt động và tổ chức hoạt động; nâng cao năng lực tổ chức và quản lý cuộc sống; năng lực tự nhận thức và tích cực hóa bản thân, phát triển năng lực định hướng nghề nghiệp. Vì vậy, cần phải đầu tư suy nghĩ để hoạch định từ những vấn đề chung nhất đến những vấn đề cụ thể, từ những vấn đề mang tính chiến lược đến những vấn đề mang tính chiến thuật trong mỗi giai đoạn mới có kế hoạch hiệu quả và khả thi. 1.5.2. Tổ chức hoạt động trải nghiệm cho HS ở trường THCS “Tổ chức thực hiện kế hoạch HĐTN cho học sinh THCS có liên quan mật thiết đến việc tổ chức hoạt động học tập văn hoá, rèn luyện đạo đức, kỹ năng sống cho học sinh trong nhà trường. “Việc giáo dục học sinh không chỉ có nhà trường và gia đình mà phải có sự kết hợp chặt chẽ giữa 3 môi trường giáo dục: gia đình, nhà trường và xã hội. 1.5.3. Chỉ đạo triển khai các HĐTN cho học sinh ở trường THCS “Chỉ đạo thực hiện kế hoạch tổ chức HĐTN là sự can thiệp của Hiệu trưởng vào toàn bộ quá trình quản lý HĐTN để bảo đảm việc thực hiện trải nghiệm sáng tạo được diễn ra đúng hướng, đúng kế hoạch, tập hợp và phối hợp các lực lượng giáo dục sao cho đạt hiệu quả . “Việc chỉ đạo HĐTN sẽ đạt hiệu quả cao nếu trong quá trình chỉ đạo Hiệu trưởng biết kết hợp giữa sử dụng uy quyền và thuyết phục, động viên khích lệ, tôn trọng, tạo điều kiện cho người dưới quyền được phát huy năng lực và tính sáng tạo của họ 1.5.4. Kiểm tra, đánh giá các HĐTN cho học sinh ở trường THCS “Đây là khâu cuối cùng trong chu trình quản lý của Hiệu trưởng trong công tác kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch tổ chức HĐTN của giáo viên, học sinh trong nhà trường, đồng thời mở ra một chu trình quản lý mới. Công tác kiểm tra, đánh giá việc thực hiện HĐTN giúp Hiệu trưởng kịp thời phát hiện và điều chỉnh những lệch lạc, sai sót trong quá trình thực hiện kế hoạch từ đó đưa ra những uốn nắn, sửa chữa cần thiết. Để làm tốt công tác này. Việc kiểm tra, đánh giá kết quả HĐTN là tập trung vào quản lý mục tiêu, nội dung, cách thức thực hiện ở các khâu lập kế hoạch kiểm tra đánh giá trong bình xét hạnh kiểm, các danh hiệu thi đua, khen thưởng cho HS; làm sao để HĐTN cho HS thấm sâu vào từng CBQL, GV, nhân viên và từng HS như một nhu cầu, hoạt động ý nghĩa thiết thực, tránh hình thức, chiếu lệ. 1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động trải nghiệm của HS ở trường THCS “Có nhiều yếu tố chi phối việc quản lý HĐTN ở trường phổ thông nói chung và các trường THCS nói riêng nhưng chủ yếu vẫn là các yếu tố sau: * Năng lực quản lý, tổ chức, lãnh đạo của Hiệu trưởng * Nhận thức của của các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. * Năng lực tổ chức HĐTN cho học sinh của GV * Điều kiện CSVC, tài chính phục vụ cho HĐTN. * Thái độ và phương pháp học tập của người học: Tiểu kết chương 1 Từ cơ sở lý luận của HĐTN nói trên, có thể khẳng định, HĐTN giữ vai trò rất quan trọng trong HĐ dạy học, giúp HS có nhiều cơ hội để trải nghiệm, vận dụng những kiến thức học được vào thực tiễn từ đó hình thành năng lực cũng như phát triển nhân cách, phẩm chất cho người học đáp ứng những yêu cầu với con người trong XH hiện đại. HĐTN có nội dung đa dạng và mang tính chất tích hợp, tổng hợp kiến thức, kĩ năng của nhiều môn học, nhiều lĩnh vực học tập và giáo dục như: giáo dục đạo đức, giáo dục trí tuệ, giáo dục KNS, giáo dục giá trị sống…Nội dung của HĐTN được xây dựng thành các chủ đề mang tính chất mở và tương đối độc lập với nhau, thiết thực, gần gũi với cuộc sống thực tế, đáp ứng nhu cầu hoạt động của HS, giúp HS vận dụng những hiểu biết của mình vào thực tiễn cuộc sống một cách dễ dàng, thuận lợi. HĐTN có những đặc trưng về mục tiêu, ý nghĩa, nội dung, phương pháp, hình thức, điều kiện, vai trò của các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. Quản lý HĐTN là quản lý mục tiêu, quản lý nội dung, phương pháp, hình thức và điều kiện tổ chức hoạt động… Công tác quản lý, chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, kiểm tra đánh giá có vai trò quan trọng, góp phần vào thành công (hoặc thất bại) trong việc triển khai áp dụng HĐTN ngoài nhà trường. Khi xây dựng kế hoạch tổ chức HĐTN cho HS, lãnh đạo nhà trường cần chỉ đạo việc xác định mục tiêu HĐTN thống nhất với mục tiêu giáo dục trong trường THCS. Cũng như trong việc tổ chức thực hiện, kiểm tra đánh giá, đây là khâu không thể thiếu, qua đó phát hiện những mặt mạnh, những mặt yếu trong quá trình thực hiện kế hoạch để có cách điều chỉnh, bổ sung kịp thời. Nhận thức của CBQL, GV, HS, PHHS về HĐTN là yếu tố quan trọng trong việc xác định mục tiêu, nội dung, hình thức tổ chức phù hợp mang lại hiệu quả cao trong công tác tổ chức hoạt động. Từ nhận thức tốt thì PHHS mới phối hợp chặt chẽ với nhà trường, điều đó tạo hiệu quả tốt trong việc tổ chức HĐTN cho HS. Bên cạnh đó, CSVC đóng vai trò rất quan trọng, CSVC tốt là điều kiện thuận lợi để tổ chức các hoạt động đạt kết quả cao. Nếu lãnh đạo nhà trường biết cách phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường thì không những đảm bảo được sự phối hợp thống nhất giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong quá trình giáo dục HS mà còn huy động được sự hỗ trợ về CSVC cho nhà trường trong việc tổ chức các HĐTN. Vì vậy, người lãnh đạo cần nắm được đặc trưng công tác quản lý HĐTN để vận dụng triệt để trong quản lý hoạt động này ở trường THCS để mang lại chất lượng và hiệu quả HĐTN của HS. Những vấn đề trình bày ở trên là những cơ sở lý luận cơ bản để tác giả đánh giá thực trạng công tác quản lý HĐTN của học sinh trường trung học cơ sở Nguyễn Thị Định, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh theo CTGDPT 2018 và từ đó đề xuất những biện pháp quản lý HĐTN trong nhà trường. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CỦA HỌC SINH TẠI TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ NGUYỄN THỊ ĐỊNH – THUẬN THÀNH - BẮC NINH 2.1. Vài nét về trường trung học cơ sở Nguyễn Thị Định 2.1.1. Quá trình hình thành 2.1.2. Quy mô trường lớp 2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng 2.2.1. Mục đích khảo sát Đánh giá nhận thức của CBQL, GV và HS trường THCS Nguyễn Thị Định, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh về vai trò của hoạt động trải nghiệm trong trường học. Tìm hiểu thực trạng tổ chức HĐTN của HS trường THCS Nguyễn Thị Định, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh Đánh giá thực trạng công tác quản lý HĐTN của HS trường THCS Nguyễn Thị Định, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh theo chương trình giáo dục phổ thông 2018. 2.2.2. Đối tượng khảo sát Đề tài tiến hành khảo sát 44 CBQL, nhân viên, GV và 350 HS (350), 50 PHHS trường THCS Nguyễn Thị Định, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh 2.2.3. Nội dung khảo sát Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh về tầm quan trọng của HĐTN đối với sự phát triển nhân cách của HS THCS. Thực trạng về tổ chức HĐTN cho HS và quản lý HĐTN của trường THCS Nguyễn Thị Định, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý HĐTN ở trường THCS Nguyễn Thị Định. 2.2.4. Hình thức khảo sát Khảo sát bằng phiếu hỏi dành riêng cho từng đối tượng khảo sát: Phiếu dành cho CBQL, GV và nhân viên nhà trường; học sinh và PHHS 2.2.5. Xử lý kết quả khảo sát Phiếu khảo sát thu thập được được xử lý và tính toán bằng phần mềm Excel để đưa ra điểm trung bình hoặc tỷ lệ % của từng loại ý kiến. - Điểm theo mức độ đánh giá Điểm cho STT Mức độ mức độ 1 Tốt/ Thường xuyên/Rất ảnh hưởng 4 2 Khá/ Khá thường xuyên/ Ảnh hưởng 3 3 Trung bình/Thỉnh thoảng/ Ít ảnh hưởng 2 4 Yếu/ Không thực hiện/ Không ảnh hưởng 1 - Tính điểm trung bình: =; Trong đó: : Điểm trung bình; N: Số người trả lời (số mẫu khảo sát); ni: Số người trả lời ở mức độ i; xi: Điểm ở mức độ; i: Mức độ đánh giá (i=1..k); k: Số phương án trả lời. - Xếp loại theo điểm trung bình: Loại Tốt: 3.254.0; Loại Khá: 2.5 3.24; Loại Trung bình: 1.75 2.5; Loại Yếu: 1.0 1.74. 2.3. Thực trạng hoạt động trải nghiệm của học sinh ở trường THCS Nguyễn Thị Định 2.3.1. Thực trạng nhận thức của CBQL, GV, HS của trường THCS Nguyễn Thị Định về ý nghĩa, tầm quan trọng của HĐTN đối với sự phát triển nhân cách của học sinh Thực trạng nhận thức của CBQL, GV và nhân viên: Không có ý kiến nào cho rằng HĐTN có vai trò không quan trọng, có 75% CBQL, GV và nhân viên cho rằng HĐTN có vai trò quan trọng và 25% cho rằng rất quan trọng. Điều này cho thấy, đa số CBQL, GV và nhân viên nhận thức được rằng HĐTN là hoạt động không thể thiếu trong trường THCS, trong quá trình giáo dục toàn diện HS, giúp HS vận dụng những kiến thức được học trên lớp vào thực tế, từ đó hình thành và phát triển các phẩm chất, năng lực thực tiễn cá nhân, có thái độ đúng đắn trước những vấn đề của cuộc sống. Thực trạng nhận thức của học sinh: - Không có ý kiến nào cho rằng HĐTN có vai trò không quan trọng. Điều này chứng tỏ đa số HS đều cảm thấy HĐTN là hoạt động cần thiết các em. - Có 50% HS cho rằng HĐTN có vai trò quan trọng và 44% cho rằng rất quan trọng. - “Có 6% HS cho rằng HĐTN có vai trò bình thường, chứng tỏ còn một bộ phận không nhỏ HS còn nhận thức chưa đúng về tầm quan trọng của HĐTN trong việc hình thành, phát triển các phẩm chất và năng lực thực tiễn của các em. Qua khảo sát, có thể nhận thấy rằng, gần như các nội dung đều được CBQL, GV, NV, PHHS và HS đánh giá cao, nhưng cao nhất là nội dung“HĐTN giúp cho học sinh có nhiều cơ hội để vận dụng những kiến thức được học vào thực tiễn” với điểm trung bình lần lượt là 3,4; 3,5 và 3,6. Đây là mục tiêu của Đảng và Nhà nước, HS khi tham gia HĐTN sẽ được có cơ hội trải nghiệm thực tế, vận dụng được vào thực tiễn để phát triển những năng lực của mình từ đó nâng cao được chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường. Nội dung thứ tám được CBQL, GV, NV, PHHS và HS đánh giá có ít sự chênh lệch là“HĐTN giúp cho học sinh nâng cao năng lực tự nhận thức và tích cực hóa bản thân” với điểm trung bình là 2,6; 3,5 và 3,6. 2.3.2. Thực trạng thực hiện nội dung HĐ trải nghiệm của học sinh ở trường THCS Nguyễn Thị Định Từ kết quả thống kê cho thấy hoạt động chủ điểm và hoạt động định hướng nghề là hoạt động còn chiếm tỷ lệ thỉnh thoảng thực hiện và chưa thực hiện chiếm tỷ lệ tương đối cao. Khi trao đổi với giáo viên Lê Minh Phương giáo viên trường THCS Nguyễn Thị Định, chúng tôi được biết do đối tượng học sinh của nhà trường ở nhiều địa bàn khác nhau, hoạt động định hướng nghề và hoạt động tình nguyện đòi hỏi tính tự chủ của HS cao trong khi đó cha mẹ HS ít quan tâm đến hoạt động nêu trên vì sợ nguy hiểm cho HS nên hạn chế cho các em tham gia. Riêng hoạt động theo chủ điểm và hoạt động câu lạc bộ là hai hoạt động có mức độ tổ chức rất thường xuyên và thường xuyên chiếm tỷ lệ cao, nguyên nhân hai hoạt động trên là hai hoạt động đã được triển khai nhiều năm trong chương trình giáo dục do Bộ GD&ĐT ban hành về hoạt động trải nghiệm. 2.3.3. Thực trạng hình thức HĐ trải nghiệm của HS ở trường THCS Nguyễn Thị Định Qua khảo sát cho thấy: - Về mức độ thực hiện: Mặc dù có nhận thức rất cao về tính cần thiết của các hình thức tổ chức HĐTN trong các nhà trường nhưng mức độ thực hiện các hình thức này ở các nhà trường là rất thấp, cụ thể các hình thức (2,4,5,6,8,9) được các thầy cô đánh giá là thường xuyên thực hiện ở mức trên trung bình từ 52,4% đến 82,9%, trong đó có hình thức (1,3,7,10,11) được đánh giá thực hiện thường xuyên với tỷ lệ trung bình từ 3,0 - 4,0 qua trao đổi trực tiếp và nghiên cứu hồ sơ chúng tôi nhận thấy các hình thức này được tổ chức thường xuyên. Còn các hình thức (8,9) được các thầy cô đánh giá là ít tổ chức thực hiện vì: Thực tế để tổ chức các hoạt động này thì phải có kinh phí tổ chức và thời gian tổ chức tuy nhiên hiện nay trong các nhà trường THCS nói chung và trường THCS Nguyễn Thị Định nói riêng thì vấn đề về kinh phí tổ chức cho các hoạt động giáo dục nói chung là rất còn hạn hẹp chưa đáp ứng đủ nhu cầu cho các nhà trường tổ chức các hoạt động TN nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. 2.3.4. Thực trạng về kết quả tổ chức hình thức HĐTN của học sinh ở trường THCS Nguyễn Thị Định Kết quả khảo sát được quy ước như sau: * Quy ước các mức độ khảo sát Mứ Mức độ thực hiện Kết quả thực hiện c 1 Không thực hiện Yếu 2 Thỉnh thoảng Trung bình 3 Khá thường xuyên Khá 4 Thường xuyên Tốt Kết quả điều tra cho thấy, các nội dung có sự tương đồng giữa mức độ thực hiện và kết quả thực hiện, đều được đánh giá tốt. Nhìn chung, GV nắm được tương đối cách thức thực hiện về quy trình đánh giá, phương pháp đánh giá HĐTN. Nội dung thực hiện có hiệu quả tốt nhất là “Đánh giá thông qua nhận xét của giáo viên khác, của gia đình, của người xung quanh về những năng lực và phẩm chất cần hình thành”, đạt điểm TB là 3,64. Như vậy, việc đánh giá của GV đối với HS khi tham gia HĐTN vẫn mang tính cảm tính dựa vào nhận xét của các lực lượng giáo dục, chưa có tiêu chí cụ thể. Bên cạnh đó, GV cũng kiểm tra, đánh giá dựa vào nhận thức, kĩ năng, thái độ, mức độ năng lực, sự trưởng thành, tiến bộ của học sinh sau mỗi hoạt động hoặc gắn đánh giá HĐTN với xếp loại hạnh kiểm của HS mà chưa đề cập đến kết quả trong hoạt động như: các bài thu hoạch, sản phẩm học tập, cách giải quyết tình huống, tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau. Các GV này chưa coi trọng việc kiểm tra, đánh giá kết quả HĐTN. 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm của học sinh trường THCS Nguyễn Thị Định 2.4.1. Thực trạng lập kế hoạch hoạt động trải nghiệm của học sinh ở THCS Nguyễn Thị Định “Kết quả khảo sát cho thấy, việc xây dựng kế hoạch HĐTN ở trường THCS Nguyễn Thị Định chưa được quan tâm. Ở tất cả các nội dung được hỏi thì mức độ chưa bao giờ còn chiếm tỉ lệ cao. Qua tìm hiểu, kế hoạch HĐTN của trường không được xây dựng từ đầu năm học bởi vì chưa có sự chỉ đạo cụ thể về hoạt động một cách thường xuyên liên tục mà chỉ theo từng đợt hoạt động kèm theo chuyên đề hoặc những khi có đoàn kiểm tra của phòng, sở. Thậm chí kế hoạch chỉ là hình thức, vì vậy rất khó khăn cho việc triển khai các hoạt động, hiệu quả của HĐTN không cao. 2.4.2. Thực trạng tổ chức HĐTN của học sinh ở trường THCS Nguyễn Thị Định “Kết quả khả sát cho thấy: 6/7 nội dung của kế hoạch được tiến hành thường xuyên ở mức độ trung bình, không cao từ 52,3% đến 59,1%. Tiến hành thường xuyên nhất là nội dung về Khen thưởng, xử lý kịp thời, công bằng, chính xác (59,1%). Còn lại các nội dung khác đều làm chưa tốt ở mức cao, cao nhất là nội dung về cơ chế phối hợp cụ thể giữa GV và các lực lượng khác, Phổ biến quán triệt đến GV và các lực lượng khác về mục đích, yêu cầu của tổ chức các hoạt động trải nghiệm, Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực thực hiện hoạt động trải nghiệm cho giáo viên và Giao trách nhiệm cho Tổ, Khối Chuyên môn trong tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động trải nghiệm với lần lượt là 52,3%, 54,5% và 56,8%. Không có nội dung nào được cho là không làm. Với nội dung: Huy động được các lực lượng khác trong xã hội cùng tham gia được cán bộ quản lý quan tâm thường xuyên 59,1% ý kiến đánh giá. 2.4.3. Thực trạng chỉ đạo HĐTN của học sinh ở trường THCS Nguyễn Thị Định “Ở trường THCS Nguyễn Thị Định, ngay từ đầu năm học, ban giám hiệu nhà trường triển khai nhiệm vụ năm học, trong đó nêu rõ nhiệm vụ trọng tâm của năm học sau đó BGH yêu cầu các tổ, nhóm chuyên môn thảo luận, lựa chọn, thống nhất các chủ đề, các hoạt động cần tổ chức TN cho học sinh trong năm học cho phù hợp với nhiệm vụ trọng tâm của bộ, sở, ngành, nhà trường và phù hợp với năng lực của học sinh cũng như vào thời gian phù hợp. BGH sẽ tổng hợp các bản kế hoạch đó (các HĐTN trong một năm, một tháng, một học kì ở các bộ môn không, liên môn được trùng hợp về mặt thời gian để đảm bảo hiệu quả cao nhất của HĐTN) và dán công khai ngay tại phòng hội đồng của nhà trường đồng thời nhà trường đưa HĐTN vào kế hoạch chuyên môn hàng tháng. Tuy nhiên nhìn vào kết quả khảo sát nêu trên cho thấy các nội dung chỉ đạo chưa được quan tâm tiến hành thường xuyên vì vậy đây là một trong những nguyên nhân dẫn tới giáo viên chưa đầu tư nhiều thời gian và công sức cho tổ chức HĐTN. 2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá HĐTN của học sinh ở trường THCS Nguyễn Thị Định “Qua kết quả khảo sát để thực hiện tốt chức năng kiểm tra giúp nhà quản lý đánh giá đúng chất lượng hoạt động, có tác dụng thúc đẩy và điều chỉnh hoạt động của đối tượng quản lý và điều chỉnh ngay cả công tác động quản lý của chủ thể. Công tác kiểm tra, đánh giá việc thực hiện HĐTN giúp Hiệu trưởng kịp thời phát hiện và điều chỉnh những lệch lạc, sai sót trong quá trình thực hiện kế hoạch từ đó đưa ra những uốn nắn, sửa chữa cần thiết 2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động trải nghiệm của học sinh ở trường THCS Nguyễn Thị Định “Từ kết quả khảo sát chúng tôi xác định được những yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất đó là năng lực quản lý, tổ chức, lãnh đạo của Hiệu trưởng, cán bộ Đoàn tham gia tổ chức cho học sinh; Bên cạnh đó năng lực tổ chức hoạt động của giáo viên còn hạn chế đây là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng hoạt động và hiệu quả HĐTN của học sinh. Mặt khác nhận thức của cán bộ giáo viên, đặc biệt là nhận thức của cha mẹ học sinh về hoạt động TN chưa đồng thuận, chưa đầy đủ dẫn tới việc phối hợp giữa nhà trường và gia đình để tổ chức hoạt động TN cho học sinh chưa tốt. Đây là những căn cứ để tác giả luận văn đề làm chương 3. 2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý HĐTN của học sinh ở trường THCS Nguyễn Thị Định 2.6.1. Những kết quả đạt được Đa số ý kiến của CBQL, CBĐ và GV đồng ý hoạtđộng trải nghiệm ở Trường THCS Nguyễn Thị Định những năm qua đã hướng tới mục tiêu phát triển toàn diện nhân cách của trẻ; Giúp HS củng cố, bổ sung và nâng cao hiểu biết về các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội, hoàn thiện những tri thức môn học được học trên lớp CBQL, CBĐ, GV đều cho rằng nội dung của HĐTN đã tích hợp nhiều lĩnh vực giáo dục khác nhau.. Bước đầu đã đạt được những kết quả giáo dục khá khả quan, tuy nhiên còn nhiều hoạt động bị đánh giá chưa tốt, sự hiện diện nội dung còn mờ nhạt. Các cấp quản lý Trường THCS Nguyễn Thị Định đã thực hiện đầy đủ các chức năng quản lý song với mức độ là trung bình. Trường THCS Nguyễn Thị Định đã triển khai thực hiện được các nội dung khá đa dạng, tích hợp, bước đầu đã có tác dụng và tiếp cận với thực tiễn. Tổ chức một số hình thức hoạt động khá phong phú sinh động và tạo cơ hội cho HS được trải nghiệm. Song còn nhiều hoạt động chưa phát huy được tác dụng chưa thu hút sự hứng thú của HS hiệu quả hoạt động còn thấp. PHHS phối hợp với nhà trường tổ chức hoạt động trải nghiệm chưa thực sự chủ động, tích cực. Sự phối hợp tham gia vào hoạt động vẫn tập trung ở lực lượng trong trường. 2.6.2. Những hạn chế Còn nhiều ý kiến phân vân về mục tiêu HĐTN giúp HS củng cố, bổ sung và nâng cao hiểu biết về các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội, hoàn thiện những tri thức môn học được học trên lớp. Nội dung hình thức HĐTN còn nghèo nàn, nhàm chán, khô khan và mang nặng tính giáo huấn. Nhiều hoạt động mang tính phong trào, hình thức, kém hiệu quả nên chưa thu hút được sự tham gia tích cực của HS, PHHS và cộng đồng. Bên cạnh đó còn tồn tại nhiều mặt quản lý chưa hiệu quả Các cấp quản lý chưa thực sự chú trọng công tác lập kế hoạch HĐTN cho cả năm cũng như kế hoạch kiểm tra, giám sát các HĐTN, mà mới chỉ dừng lại ở tập trung sự kiện, chưa có tính tổng thể và thiếu tính chủ động. Như vậy, kết quả điều tra cho thấy thực trạng công tác xây dựng kế hoạch HĐTN đang ở mức trung bình, tỉ lệ đánh giá tốt còn thấp, tỉ lệ đánh giá chưa tốt còn cao Qua trao đổi, một số cán bộ, giáo viên cho rằng vẫn còn có hiện tượng sau khi xây dựng xong kế hoạch HĐTN chung cho toàn trường thì gần như BGH giao phó lại cho GV, cho Đoàn TN tự chịu trách nhiệm tổ chức hoạt động. 2.6.3. Nguyên nhân của hạn chế - Nhận thức của một bộ phận giáo viên về vai trò và ý nghĩa của HĐTN trong việc hình thành và phát triển toàn diện cho HS chưa sâu sắc. Vì vậy, vẫn còn những học sinh chưa nhận thức đúng tầm quan trọng của HĐTN. - Năng lực của CBQL, CBĐ và GV còn hạn chế, tuy đã có nhiệt tình, trách nhiệm với công việc. Một số GV khả năng thích ứng với sự phát triển điều kiện mới còn lúng túng. - Áp lực thực hiện nội dung chương trình GD chính khóa cao, dẫn đến ngại tổ chức HĐTN. - Cơ chế kiểm tra, đánh giá chưa tạo động lực cho hoạt động, chưa có chế tài xử lý nếu không tổ chức hoạt động. - Hiện chưa có một chế độ, chính sách quy định đối với HĐNT là một vấn đề khó khăn cho các nhà quản lý. Tiểu kết chương 2 Từ cơ sở lý luận thực tiễn và thực trạng quản lý hoạt động trải nghiệm của HS trường THCS Nguyễn Thị Định, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh cho thấy: - Phần lớn CBQL, trưởng các bộ phận, GVCN, PHHS và HS đã có nhận thức tương đối tốt về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của HĐTN. Việc xây dựng mục tiêu, kế hoạch, nội dung, biện pháp tổ chức, các hình thức về việc kiểm tra, đánh giá, quản lý HĐTN tương đối phù hợp phần nào tạo được sự quan tâm hứng thú cho HS, từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. - Đội ngũ giáo viên tâm huyết, vận dụng những kinh nghiệm của mình để tổ chức các HĐTN theo kế hoạch chung của trường. - Một số PHHS đã nhận biết, quan tâm và ủng hộ nhà trường trong việc tổ chức các HĐTN. Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế mà lãnh đạo nhà trường cần khắc phục đó là: - Một số CBQL, GV, PHHS và HS còn nhận thức chưa cao về tầm quan trọng về việc tổ chức HĐTN cho HS. - Nhà trường mới chỉ tập trung tổ chức thường xuyên một số hoạt động gần gũi với các em, chưa chú trọng và triển khai rộng rãi một số hoạt động có tính tham gia lâu dài hay có tính thể nghiệm, tương tác. Vì vậy, cần đổi mới và làm đa dạng các hình thức, phương pháp tổ chức HĐTN cho HS mới mang lại hiệu quả cao trong công tác giáo dục. - Quản lý phương pháp và hình thức tổ chức HĐTN cho HS mới chỉ thực hiện ở những hoạt động mang tính khích lệ, động viên, chưa quan tâm nhiều đến các nội dung đi vào chiều sâu như tổ chức dự giờ góp ý, bồi dưỡng giáo viên và tổ chức mẫu các hoạt động. - Xây dựng cơ chế phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong việc quản lý HĐTN vẫn còn chưa được chú trọng. - Chưa đầu tư cho tập huấn công tác kiểm tra, đánh giá HĐTN cho GV dẫn đến việc đánh giá chưa thật chính xác. GV kiểm tra, đánh giá HĐTN một cách cảm tính và sự hiểu biết của mình như dựa vào nhận thức, kĩ năng, thái độ, mức độ năng lực, sự trưởng thành, tiến bộ của học sinh sau mỗi hoạt động hoặc gắn đánh giá HĐTN với xếp loại hạnh kiểm của HS mà chưa đề cập đến kết quả trong hoạt động. “Từ những hạn chế trên, tác giả đề tài xin đưa ra một số biện pháp để quản lý hiệu quả hơn về tổ chức HĐTN tại trường THCS Nguyễn Thị Định, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. CHƯƠNG 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CỦA HỌC SINH TẠI TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ NGUYỄN THỊ ĐỊNH THUẬN THÀNH - BẮC NINH 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích của hoạt động Các biện pháp cần phải nhằm vào việc hình thành và phát triển nhân cách của HS theo đúng mục tiêu giáo dục của cấp học, được thể hiện rõ trong mục tiêu giáo dục tổng thể, cũng như mục tiêu chương trình các môn học cụ thể. Nguyên tắc này đòi hỏi mục tiêu GD của nhà trường phải là “thước đo”, là chuẩn để đánh giá hiệu quả của các giải pháp. Vì mục tiêu được phân thành nhiều cấp độ khác nhau (mục tiêu tổng quát, mục tiêu bộ phận) cho nên các biện pháp đề ra phải phân thành nhiều cấp theo tính chất quy mô của các hoạt động và theo từng giai đoạn cụ thể thì hiệu quả sẽ cao hơn. 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học của hoạt động “Các biện pháp quản lý HĐTN của hiệu trưởng ở trường THCS cần phải được xây dựng dựa trên các cơ sở khoa học, đặc biệt là lý luận khoa học quản lý, vận dụng những thành tựu của nhiều ngành khoa học khác nhau như: Tâm lý học, Giáo dục học, Xã hội học, Điều khiển học, Tổ chức lao động khoa học,… Nguyên tắc này đòi hỏi phải đảm bảo tính hệ thống và tính tổng hợp trong quá trình xây dựng và tổ chức thực hiện các biện pháp. 3.1.3. Nguyên tắc đám bảo tính đồng bộ của hoạt động trải nghiệm Các biện pháp cần phải được xây dựng một cách có hệ thống quy trình thực hiện phải có tính liên hoàn nhằm đảm bảo phát huy được sức mạnh tổng hợp của các cơ quan, đoàn thể trong và ngoài nhà trường. Nguyên tắc này đòi hỏi nhà trường, gia đình và xã hội phải liên kết, phối hợp chặt chẽ và thống nhất cả về mục đích, nội dung và hình thức tổ chức hoạt động. 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi của hoạt động trải nghiệm Các biện pháp đề ra cần phải dựa trên cơ sở thực tiễn (nhân lực, cơ sở vật chất, kinh phí,…) của nhà trường để đáp ứng và đảm bảo thực hiện được mục tiêu giáo dục. Nguyên tắc này đòi hỏi phải đảm bảo việc nắm bắt thông tin một cách chính xác, nhanh chóng, cụ thể, tránh xa vời, viển vông. 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả của hoạt động trải nghiệm Các biện pháp phải phù hợp cho việc quản lý tổ chức HĐTN. Đồng thời phải thiết thực phục vụ cho đổi mới giáo dục hiện nay ở trường THCS nhằm phát triển năng lực của học sinh đáp ứng yêu cầu xã hội về nguồn nhân lực và đáp ứng nhu cầu hoàn thiện nhân cách của học sinh. 3.2. Biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm của học sinh trường THCS Nguyễn Thị Định 3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm của học sinh trường trung học cơ sở Nguyễn Thị Định 3.2.1.1. Mục đích, ý nghĩa của biện pháp Nâng cao tinh thần trách nhiệm đối với CBQL, GV, PHHS và các lực lượng liên quan; tạo sự phối hợp với nhau giữa các lực lượng để họ trách nhiệm của mình trong việc tổ chức các HĐTN cho HS nhằm đạt được các mục tiêu đề ra. 3.2.1.2. Nội dung và cách thực hiện biện pháp * Đối với Hội đồng sư phạm của trường Quán triệt mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật nhà nước về giáo dục và đào tạo thông qua các hội nghị, lớp tập huấn, các cuộc họp hội đồng sư phạm để toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và PHHS hiểu rõ khái niệm, mục đích ý nghĩa, nội dung, hình thức và phương pháp tổ chức, điều kiện triển khai các HĐTN theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông mới. Trên cơ sở các văn bản chỉ đạo của ngành, Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch, nội dung tuyên truyền. Từ đó, nâng cao tinh thần trách nhiệm, ý thức tự giác, tính tích cực trong việc tổ chức các HĐTN cho HS. Chỉ đạo các tổ chuyên môn lồng ghép nội dung HĐTN vào tiết dạy (nếu có thể), các buổi sinh hoạt chuyên đề của tổ chuyên môn. * Đối với phụ huynh học sinh Thông qua việc tổ chức các buổi họp PHHS, tuyên truyền để PHHS nhận thức được vai trò và ý nghĩa của HĐTN trong sự hình thành, phát triển các phẩm chất và năng lực thực tiễn của HS, rèn luyện tính chủ động sáng tạo, tạo hứng thú trong học tập. * Đối với học sinh Ở lứa tuổi HS THCS, các em HS vẫn chưa nhận thức rõ vai trò và ý nghĩa của HĐTN đối với sự hình thành, phát triển các phẩm chất và năng lực cá nhân của mình, vì vậy, thông qua các tiết chào cờ, lãnh đạo nhà trường tuyên truyền và quán triệt để nâng cao nhận thức cho HS Trong HĐTN, GV chỉ là người định hướng cho HS về mục đích, các hình thức, cách tổ chức HĐTN. HS chủ động ở tất cả các khâu hoạt động về lựa chọn hình thức tổ chức phù hợp với nội dung, nắm rõ các bước cơ bản cần thực hiện, trách nhiệm của từng cá nhân khi đó các em mới phải tự tìm hiểu về HĐTN trước khi tham gia thực hiện thì việc tổ chức mới đạt mục tiêu yêu cầu. 3.2.1.3. Điều kiện thực hiện biện pháp Trước tiên, lãnh đạo nhà trường phải hiểu rõ về HĐTN và các văn bản chỉ đạo của các cấp về các HĐTN, giải thích cho GV và các lực lượng giáo dục khác về các vấn đề liên quan đến HĐTN, đồng thời triển khai kiểm tra đôn đốc, nhắc nhở GV thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo đó. Nắm bắt được thực trạng nhận thức của GV và các lực lượng tham gia, lãnh đạo nhà trường xây dựng kế hoạch, nội dung triển khai dễ hiểu để triển khai trong các buổi họp, chuyên đề về chủ đề HĐTN. Luôn đổi mới hình thức, nội dung tuyên truyền làm sao đảm bảo được tính khoa học, tính hệ thống nhưng vẫn luôn phong phú, hấp dẫn, thực tế để tạo hứng thú cho người tham gia và đạt được hiệu quả cao. 3.2.2. Bồi dưỡng nâng cao năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm của học sinh đối với đội ngũ giáo viên trường trung học cơ sở Nguyễn Thị Định 3.2.2.1. Mục đích, ý nghĩa của biện pháp Các hoạt động giáo dục trong nhà trường nói chung và HĐTN cho HS nói riêng đều do người GV trực tiếp thực hiện. Muốn hình thành và phát triển phẩm chất nhân cách, các năng lực tâm lý - xã hội cho HS thì người GV phải có kĩ năng tổ chức HĐTN theo những phương pháp, hình thức hiệu quả nhất. Vì vậy, vấn đề đào tạo, bồi dưỡng về kiến thức, kĩ năng tổ chức HĐTN cho đội ngũ GV của các trường là rất quan trọng. 3.2.2.2. Nội dung và cách thức thực hiện Tạo điều kiện cho CBQL, GV đi bồi dưỡng nâng cao chuyên môn nghiệp vụ về kĩ năng tổ chức HĐTN cho HS khi có các đợt tập huấn, bồi dưỡng do các cấp tổ chức, sau đó tổ chức triển khai lại cho toàn thể hội đồng nhà trường. Tổ chức các chuyên đề thực tế, tọa đàm trao đổi kinh nghiệm về HĐTN, tổng kết rút kinh nghiệm và cho tiến hành tổ chức trong toàn trường. Xây dựng kế hoạch xin kinh phí mời chuyên gia về triển khai, bồi dưỡng một số chuyên đề thiết thực trong công tác tổ chức HĐTN, qua đó GV cũng lập kế hoạch tự bồi dưỡng thường xuyên trong năm. Khích lệ GV viết sáng kiến về công tác tổ chức HĐTN mà mình đã tổ chức hiệu quả ở lớp chủ nhiệm, giờ dạy của mình. 3.2.2.3. Điều kiện thực hiện biện pháp Các đợt tập huấn, bồi dưỡng được tổ chức hợp lý như vào thời gian trả phép hè (tháng 8 hằng năm) để GV có thời gian lên kế hoạch nội dung trong năm.Khi mời các chuyên gia cần phải tìm hiểu rõ là người có kinh nghiệm, uy tín trong công tác tổ chức HĐTN cho HS. Sau đó lập kế hoạch, tờ trình xin ý kiến của lãnh đạo trực tiếp cho phép mới được tổ chức. CSVC, tài liệu cho GV phải chuẩn bị đầy đủ để tạo điều kiện tốt nhất cho giáo viên nghiên cứu và học tập. 3.2.3. Xây dựng nội dung hoạt động trải nghiệm phù hợp với học sinh trường trung học cơ sở Nguyễn Thị Định theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông 2018 3.2.3.1. Mục đích, ý nghĩa của biện pháp Lãnh đạo nhà trường cần thảo luận chọn lựa những nội dung HĐTN gắn với thực tiễn cuộc sống. Các hoạt động phải phù hợp với nhà trường và địa phương nhưng đảm bảo đáp ứng mục tiêu CTGDPT mới đó là hình thành cho HS năng lực thích ứng với cuộc sống, năng lực tự chủ, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực định hướng nghề nghiệp, năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động. 3.2.3.2. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp Căn cứ vào CTGDPT 2018 về tổ chức HĐTN, các lĩnh vực hoạt động của đời sống XH, tính chất, đặc điểm của nội dung các lĩnh vực hoạt động XH và nghề nghiệp để định hướng GV lựa chọn nội dung các HĐTN cần tổ chức cho HS. Đầu tiên, căn cứ vào các mục tiêu đã xác định, chủ đề cần lựa chọn, hoàn cảnh của từng lớp, của trường và năng lực của HS để xác định các nội dung phù hợp cho các hoạt động. Từ nội dung, xác định cụ thể phương pháp tiến hành, xác định những phương tiện cần có để tiến hành hoạt động. Qua đó lựa chọn hình thức hoạt động tương ứng, một hoạt động có thể có nhiều hình thức thực hiện. Tổ chức cho GV trao đổi, dự giờ và góp ý về nội dung tổ chức HĐTN, sao cho hấp dẫn, hiệu quả, thiết thực, thu hút được đông đảo HS tham gia. Liên kết nội dung của HĐTN với HĐDH trên lớp, nội dung này xen kẽ với các nội dung của HĐDH. Từng nhóm bộ môn, GVCN họp thống nhất nội dung tổ chức HĐTN cho HS phù hợp thời điểm và đúng mục đích là định hướng HS phát triển các năng lực: tự học, giải quyết vấn đề và sáng tạo, thẩm mỹ, thể chất, giao tiếp, hợp tác, tính toán, công nghệ thông tin và truyền thông. 3.2.3.3. Điều kiện thực hiện biện pháp Lãnh đạo nhà trường cần chọn lựa một đội ngũ GV cốt cán,có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ vững vàng, nhiệt tình, có tinh thần trách nhiệm cao, có năng lực giáo dục toàn diện theo các quy định của chuẩn GV trung học đi đầu trong việc tổ chức nội dung các HĐTN theo CTGDPT mới. Bên cạnh đó, cần phân tích đặc điểm tình hình, điểm mạnh, điểm yếu của nhà trường, của địa phương để xây dựng các nội dung phù hợp, đảm bảo triển khai hiệu quả. 3.2.4. Đổi mới các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm của học sinh trường trung học cơ sở Nguyễn Thị Định 3.2.4.1. Mục đích, ý nghĩa của biện pháp “Đổi mới, làm phong phú các hình thức tổ chức HĐTN, là tránh lặp đi lặp lại các nội dung gây sự nhàm chán cho HS. Với những hoạt động thay đổi, HS luôn cảm thấy tò mò, bị thu hút, lôi cuốn vào các hoạt động thì HS mới tích cực, hăng hái tham gia, say mê khám phá. Từ đó, HS sẽ chủ động tham gia vào việc thiết kế, tổ chức hoạt động phù hợp với điều kiện, thực tế của lớp, trường mình. 3.2.4.2. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp Theo chủ điểm tháng, năm học, lãnh đạo nhà trường chỉ đạo đội ngũ GV thực hiện HĐTN theo các hình thức, nội dung tổ chức phù hợp với thực tiễn lớp học, nhà trường và địa phương. Những hoạt động đã thực hiện tốt thì phát huy nhưng chú trọng việc đổi mới hình thức vào tiết chào cờ, HĐNGLL; HĐNK của các tổ chuyên môn, công đoàn, Đội TNTP HCM, Đoàn TNCS HCM và tạo điều kiện cho HS được trải nghiệm thực tế. Từng tổ, nhóm bộ môn, nhóm chủ nhiệm, lập kế hoạch tổ chức các chuyên đề theo từng nội dung, môn học. Sau đó, tổ chức rút kinh nghiệm để lựa chọn hình thức tổ chức HĐTN phù hợp nhất và triển khai trong toàn trường để thực hiện. “Ngoài các hoạt động trong nhà trường, lãnh đạo nhà trường lập kế hoạch chỉ đạo GVCN các lớp tổ chức cho HS tham quan trải nghiệm ngoài nhà trường ở các làng nghề, thí nghiệm thực hành, các di tích lịch sử ở địa phương như: Lăng Kinh Dương Vương, Nhà bảo tàng truyền thống… Chỉ đạo các tổ chuyên môn lập kế hoạch thành lập các CLB về chuyên môn cũng như năng khiếu trong trường học. 3.2.4.3. Điều kiện thực hiện biện pháp Tùy vào tình hình từng lớp và kế hoạch của nhà trường, cần tổ chức các HĐTN cho phù hợp, tránh việc tổ chức hoạt động không đúng với mục tiêu đề ra như tổ chức hoạt động ngoài nhà trường không phải là trải nghiệm mà đi dã ngoại, vui chơi, giải trí gây tốn kém tiền bạc và thời gian học tập của HS. Lãnh đạo nhà trường có kế hoạch kiểm tra, đánh giá và động viên khen thưởng kịp thời với những GV thực hiện tốt, sáng tạo; tổ chức HĐTN đa dạng và hiệu quả từ đó tạo động lực trong việc sáng tạo tổ chức HĐTN của GV. 3.2.5. Sử dụng huy động nguồn lực để mua sắm và quản lý, sử dụng thiết bị dạy học phục vụ hoạt động trải nghiệm của học sinh trường THCS Nguyễn Thị Định hợp lý, hiệu quả 3.2.5.1. Mục đích, ý nghĩa của biện pháp Thiết bị dạy học là một bộ phận của CSVC trong trường học, bao gồm những đối tượng vật chất được thiết kế mà người GV sử dụng để điều khiển hoạt động nhận thức cho HS; đồng thời là nguồn tri thức, là phương tiện giúp HS lĩnh hội tri thức, hình thành kĩ năng đảm bảo cho việc thực hiện mục tiêu dạy học. Thiết bị dạy học là một trong những yếu tố cơ bản hỗ trợ tối đa cho các hoạt động trong nhà trường. Giúp cho GV triển khai các nội dung hoạt động trở nên có hiệu quả hơn và quá trình học tập diễn ra thuận lợi nhằm đạt được mục đích của HĐTN. Thiết bị dạy học tạo điều kiện trực tiếp cho HS nhận thức, tiếp cận thực tế các HĐTN, qua đó nâng cao khả năng tự đào tạo, rèn luyện kỹ năng học tập và lao động, nâng cao tính khách quan khoa học của kiến thức. 3.2.5.2. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp Theo CTGDPT 2018, yêu cầu đưa HĐTN là môn học chính khóa thì đòi hỏi phải đầu tư thiết bị đầy đủ trong nhà trường. - Trước tiên, cần nâng cao nhận thức của GV và HS ý nghĩa, tầm quan trọng của thiết bị dạy học trong nhà trường. - Hiệu trưởng chỉ đạo các tổ chuyên môn, bộ phận CSVC rà soát và báo cáo về tình trạng thiết bị dạy học phục vụ cho HĐTN vào cuối mỗi năm. - Bên cạnh việc bổ sung thiết bị dạy học từ nguồn kinh phí nhà trường, hiệu trưởng khuyến khích GV sử dụng các phương tiện một cách sáng tạo - Ngoài ra, vận động BĐD CMHS, Hội khuyến học, các mạnh thường quânhỗ trợ kinh phí và phương tiện khi cần thiết. 3.2.5.3. Điều kiện thực hiện biện pháp Kế hoạch bổ sung về thiết bị dạy học phục vụ cho việc giảng dạy và tổ chức HĐTN cho HS của nhà trường phải được cấp trên phê duyệt. Việc sử dụng thiết bị dạy học để tổ chức HĐTN cần thực hiện nghiêm túc nội quy đã được đề ra. Mọi việc mua sắm từ nguồn ngân sách hay huy động từ PHHS phải được công khai, rõ ràng trong hội đồng nhà trường và PHHS. 3.2.6. Xây dựng quy chế phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong việc quản lý hoạt động trải nghiệm của học sinh trường trung học cơ sở Nguyễn Thị Định 3.2.6.1. Mục đích, ý nghĩa của biện pháp Sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và XH trong việc giáo dục HS cũng như tổ chức HĐTN cho HS có vai trò rất quan trọng, góp phần mang lại hiệu quả cao nhất trong việc tổ chức HĐTN cho HS. Vì vậy, quản lý có hiệu quả công tác này có một ý nghĩa quan trọng trong tổ chức HĐTN cho HS ở trường THCS. 3.2.6.2. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp Nâng cao nhận thức cho CBQL, GV, PHHS, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, tổ chức chính trị, XH về ý nghĩa, vai trò của công tác phối hợp ba môi trường: nhà trường, gia đình và XH, trong việc tổ chức HĐTN. Chỉ đạo các tổ chức Đoàn TNCS HCM và Đội TNTP HCM phát huy hơn nữa vai trò trong việc tổ chức HĐTN cho học sinh qua các tiết chào cờ, hoạt động tập thể của nhà trường phù hợp với lứa tuổi HS THCS. Xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể trong việc tổ chức HĐTN theo các chủ đề, chủ điểm. Quan tâm đến việc xây dựng tốt mối quan hệ với các lực lượng giáo dục bên ngoài nhà trường Phối hợp với cơ quan quản lý các di tích lịch sử, cách mạng ở địa phương trong việc triển khai các hoạt động thực tế, tham quan học tập, giáo dục bản sắc văn hóa địa phương. 3.2.6.3. Điều kiện thực hiện biện pháp Căn cứ các văn bản chỉ đạo của ngành về công tác phối hợp, căn cứ điều kiện của nhà trường, gia đình và XH để xác định rõ trách nhiệm, chức năng của từng lực lượng trong việc phối hợp tổ chức HĐTN cho HS. Các bộ phận trong nhà trường thực hiện đúng kế hoạch HĐTN đã được phê duyệt và có sự phối hợp thường xuyên với các lực lượng tham gia tổ chức HĐTN cho học sinh. 3.2.7. Chú trọng kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động trải nghiệm của học sinh trường Trung học cơ sở Nguyễn Thị Định 3.2.7.1. Mục đích, ý nghĩa của biện pháp Công tác kiểm tra, đánh giá là quá trình không thể thiếu trong việc tổ chức các HĐGD trong nhà trường. Đó là quá trình giúp nhà trường rút kinh nghiệm, điều chỉnh kế hoạch, nội dung, phương pháp tổ chức thực hiện các HĐTN phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường, của địa phương. Nếu làm tốt công tác này sẽ có tác dụng trực tiếp đến việc tìm ra nguyên nhân và đề ra các biện pháp quản lý hiệu quả. Qua đó, phát hiện nhân tố tích cực, các mô hình HĐTN có hiệu quả để kịp thời khen thưởng phát huy các thành tích, hỗ trợ, tư vấn, uốn nắn kịp thời các sai lệch để đảm bảo các hoạt động được thực hiện đúng hướng và có chất lượng. HĐTN là một HĐGD, không phải là một môn học, vì vậy, cần đổi mới trong công tác quản lý kiểm tra, đánh giá việc tổ chức HĐTN cho phù hợp để mang lại hiệu quả giáo dục cao nhất. 3.2.7.2. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp Đầu tiên, chỉ đạo bộ phận chuyên môn xây dựng quy trình kiểm tra, đánh giá việc tổ chức HĐTN với các tiêu chí kiểm tra và thang điểm đánh giá rõ ràng về HĐTN trên cơ sở tình hình thực tế của nhà trường và địa phương đảm bảo tính thực tiễn và khả thi. Thông qua và thống nhất quy trình trong cuộc họp liên tịch, sau đó triển khai trong cuộc họp hội đồng nhà trường, rồi đến PHHS, HS ngay từ đầu năm học. Việc kiểm tra, đánh giá phải được thực hiện thường xuyên, liên tục và xuyên suốt trong cả năm học. Gắn kết việc HS tham gia, hoàn thành các HĐTN với việc đánh giá và xếp loại hạnh kiểm của HS. 3.2.7.3. Điều kiện thực hiện biện pháp Kiểm tra, đánh giá HĐTN phải tuân thủ theo quy chế đề ra và đảm bảo theo mục tiêu, kế hoạch. Xây dựng tiêu chí đánh giá và tham gia kiểm tra phải là những người có năng lực quản lý, tổ chức các HĐTN chịu trách nhiệm theo dõi, giám sát thường xuyên. Việc kiểm tra phải được thực hiện nghiêm túc, công bằng, khách quan, đúng quy chế và có sự thống nhất cao trong tổ chức thực hiện. Sau kiểm tra đánh giá cần công khai khen thưởng kịp thời những GV thực hiện tốt, đồng thời có hình thức xử lý đối với những trường hợp chưa cố gắng thực hiện tốt hoạt động này.