MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nhân loại bước sang thế kỷ XXI, thế kỷ của công nghệ thông tin và kinh
tế tri thức. Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế là một xu hướng tất yếu
của mỗi quốc gia. Để đưa đất nước phát triển và hội nhập với thế giới thành
công cần chăm lo phát triển Giáo dục và Đào tạo. Nhận thấy, vai trò, sự cần
thiết của dạy học theo định hướng phát triển năng lực, Nghị quyết Hội nghị
Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT nêu rõ: “Tiếp tục
đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính
tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học...”.
Vì vậy, giáo viên chỉ là người hướng dẫn tổ chức để người học chủ động thực
hiện các hoạt động nhằm phát huy năng lực của mình. Đến Đại hội Đảng toàn
quốc lần thứ XII tiếp tục kh ng định “giáo dục là quốc sách hàng đầu, phát
triển giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, b i dư ng
nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục chủ yếu từ trang bị kiến thức sang
phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học; học đi đôi với hành, lý
luận gắn với thực tiễn. Phát triển giáo dục và đào tạo phải gắn với nhu cầu phát
triển kinh tế - xã hội”.
Theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, mục tiêu cụ thể với cấp
THCS là: Chương trình giáo dục trung học cơ sở giúp học sinh phát triển các
phẩm chất, năng lực đã được hình thành và phát triển ở cấp tiểu học, tự điều
chỉnh bản thân theo các chuẩn mực chung của xã hội, biết vận dụng các phương
pháp học tập tích cực để hoàn chỉnh tri thức và kĩ năng nền tảng, có những hiểu
biết ban đầu về các ngành nghề và có ý thức hướng nghiệp để tiếp tục học lên
trung học phổ thông, học nghề hoặc tham gia vào cuộc sống lao động.
Trong chương trình THCS, môn Toán có vị trí đặc biệt quan trọng. Môn
Toán góp phần hình thành và phát triển ở học sinh các phẩm chất chủ yếu và
năng lực chung theo các mức độ phù hợp với môn học, cấp học được quy định
tại Chương trình tổng thể.
Trong những năm qua, giáo dục của quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà
Nội có nhiều chuyển biến rõ rệt. Đặc biệt chú trọng chuyển mạnh quá trình giáo
dục chủ yếu từ trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm
chất người học; học đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn. Trước yêu cầu
đổi mới đó, các trường trường THCS của quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà
Nội đã triển khai dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực và đạt
được thành công nhất định. Tuy nhiên, hoạt động dạy học môn Toán theo định
hướng phát triển năng lực ở các trường THCS quận Nam Từ Liêm, thành phố
Hà Nội còn những hạn chế bất cập như: đội ngũ cán bộ quản lý, tổ trưởng
chuyên môn, giáo viên và học sinh các trường, chưa hiểu rõ mục tiêu, nội dung,
phương pháp, hình thức tổ chức dạy học môn Toán theo định hướng phát triển
năng lực. Mặt khác việc quản lý hoạt động dạy học Toán có lúc, có nơi chưa
thực sự hiệu quả và chưa nâng cao được chất lượng dạy học. Có nhiều nguyên
1
nhân dẫn đến các hạn chế trên; nhưng nguyên nhân chủ yếu là do các cán bộ
quản lý chưa có các biện pháp khả thi trong quản lý hoạt động dạy học môn
Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Vì những lý do trên, tác giả
chọn đề tài nghiên cứu: “Quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo định
hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường trung học cơ sở quận Nam
Từ Liêm, thành phố Hà Nội” làm đề tài luận văn thạc sĩ nhằm góp phần nâng
cao chất lượng dạy học môn Toán đáp ứng yêu cầu đổi mới.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động dạy học
môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường trung học
cơ sở quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội, đề xuất một số biện pháp quản lý
hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh
nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Toán nói riêng và chất lượng dạy học
tại các trường THCS đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Dạy học và hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng
lực học sinh tại trường THCS.
3.2 Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng
lực học sinh ở các trường trung học cơ sở quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà
Nội.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Hệ thống hóa cơ sở lí luận của quản lý hoạt động dạy học môn Toán
theo định hướng phát triển năng lực học sinh tại các trường THCS.
4.2. Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng dạy học và quản lý hoạt
động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh tại các
trường THCS quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội.
4.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo
định hướng phát triển năng lực học sinh tại các trường THCS quận Nam Từ
Liêm, thành phố Hà Nội.
5. Giả thuyết khoa học
Dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh là
một yêu cầu quan trọng của đổi mới giáo dục hiện nay. Ở các trường THCS của
quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội đã triển khai dạy học môn Toán theo
yêu cầu đổi mới và bước đầu đạt được kết quả nhất định. Tuy nhiên, trong quá
trình triển khai, thực hiện còn có một số hạn chế như: việc dạy Toán còn
nghiêng về dạy nội dung chưa chú trọng dạy kĩ năng vận dụng vào thực tế. Việc
quản lý dạy học trong đó có quản lý dạy học môn Toán cũng đã có những triển
khai, điều chỉnh theo chỉ đạo của Bộ GD, Sở GD&ĐT; tuy nhiên việc triển khai
cụ thể ở cấp độ nhà trường vẫn còn có một số khó khăn bất cập. Nếu đề xuất
được một số biện pháp QLDH môn Toán theo định hướng phát triển NLHS trên
2
cơ sở lý luận và thực trạng QLDH môn Toán được phân tích đánh giá khách
quan, phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của nhà trường thì các biện pháp quản lý
sẽ có tính khả thi, góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Toán ở các
trường THCS theo yêu cầu đổi mới giáo dục.
6. Phạm vi nghiên cứu của đề tài
- Nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt động hoạt động dạy học môn
Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh của các chủ thể quản lý:
Hiệu trưởng ở các trường THCS quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội.
- Địa điểm khảo sát 05 trường THCS của quận Nam Từ Liêm, thành phố
Hà Nội g m (THCS Mễ Trì, THCS Nam Từ Liêm, THCS Mỹ Đình; THCS
Nguyễn Du; THCS Phú Đô)
- Đối tượng khảo sát g m 325 người trong đó:
+ Cán bộ quản lý (HT, HP): 18
+ Giáo viên ( TTCM, TPT, GV Toán) : 268
Phỏng vấn một số cán bộ quản lý và giáo viên, học sinh
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.3. Nhóm phương pháp sử lý số liệu
8. Đóng góp mới của đề tài
Nghiên cứu chỉ ra mối quan hệ giữa sự thay đổi yêu cầu xã hội đối với
chất lượng giáo dục trong đó chuyển từ dạy học theo tiếp cận nội dung sang dạy
học theo tiếp cận năng lực. Phân tích làm rõ một cách hệ thống các nội dung
quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học
sinh.
Đề xuất đổi mới công tác quản lý dạy học theo định hướng phát triển
năng lực học sinh trước yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục Việt Nam.
Các vấn đề đổi mới được xây dựng dựa trên tiếp cận năng lực, đây là cách tiếp
cận phù hợp với yêu cầu phát triển ngu n nhân lực hiện nay.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị; tài liệu tham khảo; phụ lục,
nội dung chính của luận văn g m 3 chương sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo
định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường trung học cơ sở
Chương 2. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo định
hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường trung học cơ sở quận Nam Từ
Liêm, thành phố Hà Nội.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo định
hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường trung học cơ sở quận Nam Từ
Liêm, thành phố Hà Nội.
3
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TOÁN
THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Trên thế giới
1.1.2. Ở Việt Nam
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
Quản lý là quá trình tác động có chủ định, hướng đích của chủ thể quản lý
lên đối tượng quản lý nhằm tạo ra các hoạt động hướng tới đạt mục đích chung
của tổ chức dưới sự tác động của môi trường.
1.2.2. Dạy học
Dạy học là khái niệm chỉ hoạt động chung của người dạy và người học. Dạy
học bao g m hai hoạt động, đó là hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của
trò. Hai hoạt động này luôn gắn bó mật thiết với nhau, t n tại cho nhau và vì nhau.
1.2.3. Hoạt động dạy học
Hoạt động dạy học là quá trình thống nhất giữa GV và HS nhằm truyền
thụ và lĩnh hội tri thức, kỹ năng, kỹ xảo cho HS để từ đó hình thành thế giới
quan, phẩm chất và năng lực cho người học đáp ứng mục tiêu giáo dục.
1.2.4. Dạy học phát triển năng lực học sinh
Dạy học theo tiếp cận năng lực có thể hiểu là một chiến lược giảng dạy,
trong đó quá trình học tập dựa trên năng lực thực hiện, quá trình giảng dạy dẫn
người học đến chỗ làm chủ những kĩ năng cơ bản và những kĩ năng sống cần
thiết của cá nhân để hòa nhập tốt vào hoạt động lao động ngoài xã hội [8].
1.2.5. Hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học
sinh
Dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực người học là một
chiến lược giảng dạy, trong đó quá trình học tập dựa trên năng lực thực hiện,
quá trình giảng dạy góp phần hình thành và phát triển năng lực toán học với yêu
cầu cần đạt.
1.2.6. Quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng
lực học sinh
Quản lý hoạt đông dạy học môn Toán theo tiếp cận năng lực học sinh là
một quá trình nhà quản lý thực hiện các chức năng quản lý, tác động đến giáo
viên, học sinh và các lực lượng giáo dục khác để triển khai thực hiện hoạt động
dạy học môn Toán theo chương trình dạy học theo định hướng phát triển năng
lực học sinh, sử dụng các phương pháp dạy học theo quan điểm tiếp cận năng
lực, chú ý tích cực hóa hoạt động trí tuệ của học sinh và rèn luyện năng lực giải
quyết vấn đề gắn với những tình huống của cuộc sống. Kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập của học sinh chú trọng vào khả năng vận dụng sáng tạo tri thức
4
trong những tình huống ứng dụng khác nhau
1.3. Yêu cầu đổi mới giáo dục và dạy học môn Toán theo định hướng phát
triển năng lực học sinh
1.3.1. Yêu cầu về đổi mới giáo dục theo định hướng phát triển năng lực
- Giáo viên phải xác định mục tiêu dạy học phải rõ ràng, cụ thể phản ánh
các mức độ cần đạt về kiến thức, kỹ năng, thái độ tương ứng với các mức năng
lực cần hình thành ở học sinh.
- Nội dung dạy học l ng ghép thành các chủ đề tích hợp, tạo ra tình huống
có vấn đề để học sinh vận dụng kiến thức tổng hợp nhằm giải quyết tình huống
đặt ra.
- Phương pháp dạy học theo tiếp cận năng lực phải được lựa chọn và sử
dụng kết hợp để khuyến khích học sinh tự lực, phát huy khả năng tối đa làm
việc cá nhân, giáo viên phát huy vai trò là người hướng dẫn, điều khiển quá
trình học thông qua hệ thống các hoạt động từ đơn giản đến phức tạp, người học
chính là chủ thể tự tìm ra tri thức.
1.3.2. Yêu cầu cần đạt về phẩm chất chủ yếu và năng lực trong dạy học môn
Toán ở trường trung học cơ sở theo chương trình phổ thông 2018
- Tự học, kỉ luật, chăm chỉ, siêng năng, kiên trì, chủ động, linh hoạt, sáng
tạo; biết cách học độc lập với phương pháp thích hợp cùng những kĩ năng cần
thiết trong sự hợp tác có hiệu quả với người khác;
- Hứng thú và niềm tin trong học toán;
- Khả năng cảm nhận vẻ đẹp (xúc cảm) của các đối tượng toán học, của
các bài toán, lời giải, lập luận toán học;
- Có thế giới quan khoa học, hiểu được ngu n gốc thực tiễn và khả năng
ứng dụng rộng rãi của Toán học trong các lĩnh vực của đời sống xã hội (Toán
học sinh ra từ thực tiễn và quay trở lại phục vụ cho thực tiễn), đ ng thời nhận
biết giá trị văn hóa của toán học như là một phần của văn hóa nhân loại.
1.4. Hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học
sinh trường trường trung học cơ sở
1.4.1. Mục tiêu môn Toán ở trường Trung học cơ sở
a) Góp phần hình thành và phát triển năng lực toán học với yêu cầu cần đạt
b) Có những kiến thức và kĩ năng toán học cơ bản
c) Góp phần giúp học sinh có những hiểu biết ban đầu về các ngành nghề
gắn với môn Toán.
1.4.2. Nội dung chương trình môn Toán ở trường Trung học cơ sở
Nội dung chương trình môn Toán được tích hợp xoay quanh : Số và Đại
số; Hình học và Đo lường; Thống kê và Xác suất và có cấu trúc dựa trên sự
phối hợp cả cấu trúc tuyến tính với cấu trúc “đ ng tâm xoáy ốc” (đ ng tâm, mở
rộng và nâng cao dần).
1.4.3. Phương pháp, hình thức tổ chức dạy học môn Toán theo định hướng
phát triển năng lực học sinh
5
1.4.3.1. Phương pháp tổ chức dạy học môn Toán theo định hướng triển năng
lực học sinh
a) Phương pháp dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề
b) Sử dụng phương pháp “Học tập qua trải nghiệm” trong dạy học môn Toán
c) Dạy học tích hợp
d) Dạy học theo dự án
e) Dạy học theo tình huống
g) Dạy học theo phương pháp Bàn tay nặn bột
h) Dạy học theo phương pháp hoạt động nhóm
1.4.3.2. Hình thức tổ chức dạy học môn Toán theo định hướng triển năng lực
học sinh
a) Dạy học cá nhân
b) Dạy học theo nhóm
c) Hình thức dạy học ngoài lớp
1.4.4. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập môn Toán theo đính hướng phát
triển năng lực
- Giáo viên khi kiểm tra - đánh giá phải coi trọng đánh giá các năng lực
theo mục tiêu dạy học, động viên sự cố gắng của học sinh.
- Đánh giá đảm bảo tính khách quan, chính xác kết quả học tập của HS.
Khi chấm bài kiểm tra phải nhận xét, động viên học sinh và định hướng cho học
sinh cách sửa chữa những sai sót.
1.4.5. Điều kiện tổ chức dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng
lực cho học sinh
- Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học phù hợp, đ ng bộ tương ứng với nội
dung dạy học; Có các phòng học bộ môn, phòng chức năng với các thiết bị dạy
học để tạo môi trường cho giáo viên và học sinh tổ chức các hoạt động học tập
thực hành … qua đó mà phát triển năng lực
- Đảm bảo đủ số lượng giáo viên để thực hiện đủ số tiết học theo kế hoạch
dạy học môn Toán ở trường THCS. Giáo viên phải đạt chuẩn năng lực và năng lực
sư phạm phù hợp với cấp học theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
1.5. Quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng
lực của học sinh ở trường trường trung học cơ sở
1.5.1. Quản lý thực hiện mục tiêu, nội dung, chương trình dạy học môn Toán
theo định hướng phát triển năng lực học sinh
1.5.1.1. Quản lý thực hiện mục tiêu dạy học môn Toán theo định hướng phát
triển năng lực học sinh
1.5.1.2. Quản lý thực hiện nội dung chương trình dạy học môn Toán theo định
hướng phát triển năng lực học sinh
1.5.2. Quản lý sử dụng phương pháp, hình thức tổ chức dạy học môn Toán
theo định hướng phát triển năng lực học sinh
Quán triệt cho đội ngũ giáo viên về vai trò, tầm quan trọng của việc sử
dụng phương pháp dạy học tích cực và tổ chức các hình thức dạy học môn Toán
6
đã dạng để tạo hứng thú, thu hút học sinh tích cực tham gia qua đó mà hình
thành và phát triển năng lực HS.
1.5.3. Quản lý kiểm tra đánh giá kết quả dạy học môn Toán theo định hướng
phát triển năng lực học sinh
- Quán triệt các văn bản quy định về kiểm tra đánh giá môn Toán đến tổ
trưởng chuyên môn, yêu cầu các tổ chuyên môn thực hiện theo quy định.
- Chỉ đạo tổ chuyên môn thực hướng dẫn giáo viên thực hiện có hiệu quả
kiểm tra, đánh giá kết quả môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học
sinh; Yêu cầu các tổ chuyên môn tổ chức xây dựng công cụ kiểm tra đánh giá
kết quả học tập môn Toán của HS theo năng lực.
1.5.4. Quản lý các điều kiện dạy học môn Toán theo định hướng phát triển
năng lực
Quản lý sử dụng các phương tiện thiết bị dạy học là thực hiện các kế
hoạch đã lập ra trong năm học về phương tiện thiết bị dạy học (những đối tượng
vật chất được người dạy sử dụng với tư cách là những phương tiện tổ chức, điều
khiển hoạt động nhận thức của người học). Thông qua đó hỗ trợ thực hiện
nhiệm vụ dạy học của GV và mục tiêu quản lý dạy học của các cấp lãnh đạo.
1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo
định hướng phát triển năng lực ở trường trường trung học cơ sở
1.6.1. Năng lực đội ngũ cán bộ quản lý
1.6.2. Nhận thức và năng lực đội ngũ giáo viên dạy môn Toán
1.6.3. Nhu cầu, năng lực học sinh
1.6.4. Điều kiện cơ sở vật chất, phương tiện thiết bị dạy học
1.6.5. Điều kiện kinh tế- xã hội
Tiểu kết chương 1
Trong chương 1, tác giả đã phân tích và làm sáng tỏ các vấn đề lý luận về
quản lý hoạt động dạy học, đề cập đến một số khái niệm công cụ như: quản lý,
dạy học, dạy học theo định hướng phát triển năng lực, quản lý dạy học; và quản
lý hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh.
Những cơ sở lý luận ở chương 1 sẽ là cơ sở để tác giả tiếp tục nghiên cứu
về thực trạng hoạt động dạy học, quản lý hoạt động dạy học môn Toán và đưa
ra các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát
triển năng lực tại trường trung học cơ sở ở các trường THCS quận Nam Từ
Liêm, thành phố Hà Nội đáp ứng yêu cầu đổi mới hiện nay.
7
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TOÁN
THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ QUẬN NAM TỪ LIÊM,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1. Khái quát tình hình kinh tế- xã hội và giáo dục tại quận Nam Từ Liêm,
thành phố Hà Nội
2.1.1. Khái quát tình hình kinh tế xã hội quận Nam Từ Liêm, thành phố
Hà Nội
Quận Nam Từ Liêm được thành lập theo Nghị quyết Số 132/NQ-CP,
ngày 27/12/2013 của Chính phủ về điều chỉnh địa giới hành chính huyện Từ
Liêm để thành lập 02 quận (Quận Nam Từ Liêm và quận Bắc Từ Liêm) và 23
phường thuộc Thành phố Hà Nội.
2.1.2. Giới thiệu khái quát về giáo dục các trường trung học cơ sở quận Nam
Từ Liêm, thành phố Hà Nội
2.1.2.1. Trình độ của đội ngũ cán bộ quản lý
2.1.2.2. Trình độ của đội ngũ giáo viên
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng
2.2.1. Mục đích khảo sát
2.2.2. Nội dung khảo sát thực trạng
2.2.3. Đối tượng khảo sát và địa bàn khảo sát
2.2.4. Phương pháp và cách thức xử lý số liệu
2.3. Thực trạng hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển
năng lực học sinh tại các trường trường trung học cơ sở quận Nam Từ
Liêm, thành phố Hà Nội
2.3.1. Thực trạng đội ngũ giáo viên môn Toán, kết quả học tập môn toán
của học sinh
Trình độ của giáo viên môn Toán có tỉ lệ đạt chuẩn cao hơn cao hơn so
với trình độ của giáo viên dạy các bộ môn khác. Điều này cho thấy, việc quản
lý dạy học môn Toán sẽ có nhiều thuận lợi hơn, vì trình độ cao việc triển khai
vận dụng phương pháp dạy học theo định hướng tích cực sẽ hiệu quả hơn.
Qua tìm hiểu, chất lượng dạy học môn Toán ở các trường THCS thành
quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội ngày càng được kh ng định. Qua bảng
2.7 cho thấy, tỉ lệ học sinh xếp loại học lực giỏi ngày càng tăng, năm học 20182019 tỉ lệ chiếm 33,6% đến năm 2020-2021 tăng 46,5%. Tỉ lệ học sinh xếp loại
khá có tỉ lệ 41,3% (năm học 2020-2021) còn lại là trung bình và yếu, đặc biệt
vẫn còn học sinh xếp loại kém. Năm học 2020-2021 tỉ lệ học sinh xếp loại yếu
là 1,0%, loại kém chiếm 0,2%, đây là những hạn chế mà đội ngũ CBQL các nhà
trường, cần quan tâm để có các biện pháp nâng cao chất lượng dạy học nói
chung và dạy học môn Toán nói riêng.
8
2.3.2. Thực trạng nhận thức tầm quan trọng của hoạt động dạy học môn
Toán theo định hướng phát triển năng lực tại các trường trường trung học
cơ sở quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội
Qua bảng 2.8. cho thấy, 88,24% CBQL các trường THCS quận Nam Từ
Liêm, thành phố Hà Nội nhận thức hoạt động dạy học môn Toán là quan trọng
và rất quan trọng. Tuy nhiên, vẫn còn 11,76% cho rằng ít quan trọng, điều đó
cho thấy, một số cán bộ quản lý chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của
dạy học và quản lý dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học
sinh. Trong khi đó, đối với đội ngũ giáo viên mức độ nhận thức quan trọng và
rất quan trọng chiếm 88,0%, số ý đánh giá ít quan trọng vẫn còn 12,0%. Ở đối
tượng học sinh tỉ lệ đánh giá ít quan trọng chiếm tới 16,0% và 4,0% đánh giá là
không quan trọng.
2.3.3. Thực trạng thực hiện mục tiêu, nội dung dạy học môn Toán theo định
hướng phát triển năng lực tại các trường trường trung học cơ sở quận Nam
Từ Liêm, thành phố Hà Nội
2.3.3.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu dạy học môn Toán theo định hướng phát
triển năng lực tại các trường trường trung học cơ sở quận Nam Từ Liêm, thành
phố Hà Nội
Qua bảng 2.9 thấy rằng, việc thực hiện mục tiêu dạy học môn Toán theo
định hướng phát triển năng lực tại các trường trung học cơ sở quận Nam Từ
Liêm, thành phố Hà Nội đã đạt yêu cầu.
2.3.3.2. Thực trạng thực hiện nội dung chương trình dạy học môn Toán theo
định hướng phát triển năng lực tại các trường trường trung học cơ sở quận
Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội
Từ bảng 2.10, thấy rằng thực hiện nội dung chương trình dạy học môn
Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh tại các trường trung học cơ
sở quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội đã có những thành tựu nhất định.
Trong các nội dung khảo sát, tác giả thấy rằng nội dung Thực hiện đúng, đủ nội
dung chương trình 2018 theo qui định của Bộ GD&ĐT được đánh giá là thực
hiện ở mức độ tốt nhất với X =4,21. Điều đó cho thấy, nội dung này đã được
quan tâm và triển khai có hiệu quả.
2.3.4. Thực trạng thực hiện phương pháp hình thức tổ chức dạy học môn
Toán theo định hướng phát triển năng lực tại các trường trung học cơ sở
quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội
9
Bảng 2.11. Đánh giá thực trạng thực hiện phương pháp
hình thức tổ chức dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực
tại các trường trường trung học cơ sở
Mức độ sử dụng (%)
Phương pháp
TT và hình thức dạy học Thường Thi Không
môn Toán
xuyên thoảng bao giờ
I
Phương pháp
Phương pháp dạy học
1 phát hiện và giải quyết 86,14 13,86
0
vấn đề
Phương pháp “Học tập
2 qua trải nghiệm” trong 26,97 73,03
0
dạy học môn Toán
3 Dạy học tích hợp
40,45 59,55
0
4 Dạy học theo dự án
0
53,93 46,07
5 Dạy học theo tình huống 61,80 38,20
0
Dạy học theo phương
6
54,68 45,32
0
pháp Bàn tay nặn bột
Dạy học theo phương
7
90,64 9,36
0
pháp hoạt động nhóm
II Hình thức
1 Dạy học cá nhân
88,39 11,61
0
2 Dạy học theo nhóm
89,89 10,11
0
Hình thức dạy học ngoài
3
0
8,24 91,76
lớp
Mức độ thực hiện
Điểm
Tốt Khá TB Yếu Kém TB
28 107 82
35
15
3,36
8
97
41
25
3,08
2
0
69
82 103 53
42 108 82
76 87 35
27
35
0
2,92
2,59
3,67
67
80
82
30
8
3,63
124 86
47
10
0
4,21
127 82
121 89
50
48
8
9
0
0
4,23
4,21
24
82
45
21
3,21
95
96
Qua bảng 2.11 cho thấy, đa số các phương pháp mà giáo viên đã sử dụng
dạy học môn Toán ở mức độ đạt trở nên.
2.3.5. Thực trạng kiểm tra đánh giá kết quả học tập môn Toán theo định
hướng phát triển năng lực tại các trường trung học cơ sở quận Nam Từ
Liêm, thành phố Hà Nội
Qua bảng 2.12 cho thấy, nội dung kiểm tra đánh giá kết quả học tập môn
Toán đạt yêu cầu trở lên. Trong đó, nội dung được cán bộ quản lý, giáo viên
đánh giá thực hiện ở mức độ cao nhất đó là: Đánh giá đảm bảo tính khách quan,
chính xác kết quả học tập của HS, X =4,22, mức điểm đạt loại tốt. Tiêu chí này
rất quan trọng đảm bảo đánh giá đúng nhằm tìm ra những mặt hạn chế, nguyên
nhân của hạn chế và đưa ra biện pháp sát thực tế điều chỉnh hoạt động dạy học
môn Toán.
2.3.6. Thực trạng điều kiện dạy học môn Toán theo định hướng phát triển
năng lực tại các trường trung học cơ sở quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà
Nội
10
Hiện nay, số lượng học sinh đông, trong khi đó môn Toán chiếm lượng
lớn số tiết giảng dạy so với môn khác. Để dạy học môn Toán đảm bảo yêu cầu
cần đủ về giáo viên, CSVC, phương tiện thiết bị. Qua bảng 2.13. thấy rằng, số
lượng giáo viên dạy học hiện nay 100% đáp ứng đầy đủ và tương đối đầy đủ.
Bên cạnh đó, cơ bản phòng học đảm bảo tiêu chuẩn về số bàn ghế, hệ thống
chiếu sáng và một số trang thiết bị phục vụ hoạt động dạy học môn Toán.
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng
phát triển năng lực học sinh tại các trường trung học cơ sở quận Nam Từ
Liêm, thành phố Hà Nội
2.4.1. Thực trạng quản lý thực hiện mục tiêu nội dung, chương trình dạy học
môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh
Mục tiêu dạy học là thước đo nhằm kiểm tra kết quả đạt được của các
hoạt động dạy học nói chung và dạy học môn Toán nói riêng. Trên thực tế, nội
dung này cũng đã được các trường THCS quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà
Nội triển khai đầy đủ, thông qua các buổi họp chuyên môn, các sinh hoạt tổ
chuyên môn, cán bộ quản lý đã quán triệt các nội dung này.
Bảng 2.14. Đánh giá thực trạng thực hiện mục tiêu
dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực
tại các trường trường trung học cơ sở
TT
1
2
3
4
5
6
7
Mức độ thực hiện
Điểm
Tốt Khá TB Yếu Kém TB
Nội dung
Hiệu trưởng nghiên cứu và chỉ đạo các tổ
triển khai mục tiêu dạy học môn Toán 78
theo định hướng phát triển năng lực
Quán triệt việc đổi mới mục tiêu dạy học
127
môn Toán theo phẩm chất và năng lực
Tổ chức chỉ đạo và kiểm tra giáo viên
xây dựng và thực hiện kế hoạch giảng 53
dạy môn Toán
Chỉ đạo giáo viên thực hiện kế hoạch
giảng dạy của môn Toán theo định hướng 79
phát triển năng lực
Chỉ đạo các tổ chuyên môn đổi mới sinh
hoạt tổ chuyên môn thường xuyên định
kỳ, trong đó tổ chức chuyên đề dạy học 0
môn Toán theo định hướng phát triển
năng lực
Thực hiện nhiều giải pháp nhằm đưa
công nghệ thông tin vào dạy học môn 6
Toán
Chỉ đạo giáo viên chú trọng nâng cao
những hiểu biết ban đầu về các ngành 0
nghề gắn với môn Toán
11
102
65
22
0
3,88
86
45
9
0
4,24
106
72
36
0
3,66
95
62
31
0
3,83
45
110
67
45
2,58
67
89
62
43
2,74
63
92
67
45
2,65
Qua bảng 2.14 cho thấy, nội dung có nhiều ý kiến đánh giá thực hiện ở
mức độ khá.
2.4.2. Thực trạng quản lý thực hiện nội dung chương trình dạy học môn
Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh
Bảng 2.15. Đánh giá thực trạng thực hiện nội dung
dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực
tại các trường trường trung học cơ sở
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
Mức độ thực hiện
Điểm
Tốt Khá TB Yếu Kém TB
Nội dung
Tổ chức nghiên cứu kỹ các yêu cầu của
dạy học môn Toán theo định hướng phát
triển năng lực
Chỉ đạo quán triệt các văn bản quy định về
nội dung chương trình môn Toán cho GV
Chỉ đạo giáo viên thực hiện đúng, đủ nội
dung chương trình theo quy định của Bộ
GD&ĐT
Cung cấp cho giáo viên tài liệu hướng dẫn
dạy học môn Toán theo định hướng tiếp
cận năng lực và yêu cầu GV thực hiện hiệu
quả
Tăng cường vai trò của tổ chuyên môn
trong triển khai chương trình, SGK môn
Toán theo định hướng phát triển năng lực
học sinh
Chỉ đạo giáo viên lựa chọn nội dung dạy
học môn Toán theo định hướng phát triển
năng lực
Giám sát thực hiện mạch kiến thức theo
định hướng phát triển năng lực học sinh
qua việc dự giờ
Điều chỉnh kịp thời những hạn chế, thiếu
sót về thực hiện nội dung chương trình dạy
học môn Toán theo định hướng phát triển
năng lực học sinh
54
95
73
45
0
3,59
130
82
37
18
0
4,21
118
87
42
20
0
4,13
47
92
76
52
0
3,50
0
46
108
72
41
2,59
42
46
95
63
21
3,09
15
51
102
67
32
2,81
8
54
98
70
37
2,72
Qua bảng 2.15 cho thấy là việc quản lý nội dung chương trình dạy học
môn Toán chưa được đánh giá cao. Còn nhiều nội dung có điểm đạt mức
trung bình, điều đó có thể kh ng định đội ngũ CBQL chưa quan tâm đến nội
dung này.
2.4.3. Thực trạng quản lý việc sử dụng phương pháp, hình thức tổ chức dạy
học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh tại các trường
trường trung học cơ sở quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội
12
Qua bảng 2.16 thấy rằng, nội dung có điểm trung bình cao nhất đó là:
“Quán triệt cho đội ngũ giáo viên về vai trò, tầm quan trọng của việc sử dụng
phương pháp, hình thức dạy học theo định hướng phát triển năng lực”, có điểm
trung bình là X =4,22, điều này kh ng định đội ngũ CBQL đã quan tâm đến nội
dung này, việc quán triệt về vai trò tầm quan trọng của việc sử dụng phương
pháp dạy học là vô cùng cần thiết, qua kiểm tra phát hiện ưu điểm để phát huy,
những nhược điểm để khắc phục. Các nội dung còn lại đạt mức trung bình.
2.4.4. Thực trạng quản lý việc kiểm tra đánh giá kết quả dạy học môn Toán
theo định hướng phát triển năng lực học sinh tại các trường trường trung
học cơ sở quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội
Từ bảng 2.17 cho thấy, quản lý việc kiểm tra đánh giá kết quả dạy học
môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh đã đạt những kết quả
nhất định, đa số các nội dung đều được đánh giá ở mức đạt trở lên.
2.4.5. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, thiết bị dạy học môn Toán theo định
hướng phát triển năng lực học sinh tại các trường trường trung học cơ sở
quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội
Từ bảng 2.18 thấy rằng, nội dung Xây dựng kế hoạch bổ sung, phát triển
cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật dạy học môn Toán theo hướng hiện đại có
điểm trung bình cao nhất X = 3,93. Đây là những nội dung nhà trường đã triển
khai và đã đạt được những kết quả khả quan.
2.5. Thực trạng yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động dạy học môn Toán theo
định hướng phát triển năng lực học sinh tại các trường trung học cơ sở
quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội
Để tìm hiểu thực trạng yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động dạy học môn
Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh tại các trường trung học cơ
sở quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội, tác giả đã tiến hành khảo sát cán bộ
quản lý, giáo viên, kết quả khảo sát thể hiện dưới bảng sau:
Bảng 2.19. Đánh giá thực trạng yếu tố ảnh hưởng
đến hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học
sinh tại các trường trung học cơ sở
Mức độ ảnh hưởng
TT
1
2
3
4
5
Rất
Không Điểm
Ảnh Bình Ít ảnh
ảnh
ảnh TB
hưởng thường hưởng
hưởng
hưởng
Năng lực đội ngũ cán bộ quản lý 143
72
37
15
0
4,28
Nhận thức và năng lực đội ngũ
140
74
33
20
0
4,25
giáo viên dạy môn Toán
Nhu cầu, năng lực học sinh
107
83
47
30
0
4,0
Điều kiện cơ sở vật chất, phương
90
92
50
35
0
3,88
tiện thiết bị dạy học
Điều kiện kinh tế- xã hội
75
97
55
40
0
3,77
Nội dung
13
Qua bảng 2.19 thấy rằng, yếu tố có điểm trung bình cao nhất là: Năng lực
đội ngũ cán bộ quản lý, có điểm 4,28 đạt mức rất ảnh hưởng.
Yếu tố đạt điểm trung bình thấp nhất là: Điều kiện kinh tế- xã hội, có
điểm 3,77 đạt mức ảnh hưởng. Điều kiện kinh tế xã hội có ảnh hưởng đến dạy
học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực. Đây là nhận thức chưa đầy
đủ về ảnh hưởng của yếu tố này.
2.6. Đánh giá chung thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo
định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường trung học cơ sở quận
Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội
2.6.1. Mặt mạnh
Đa số CBQL, GV, HS đã nhận thức rõ vai trò quan trọng của quản lý hoạt
động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực.
Việc thực hiện những mục tiêu cơ bản của dạy học môn Toán đạt được
kết quả nhất định.
Việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh đảm bảo tính khách
quan, công bằng và theo quy định kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh.
Hiệu trưởng và CBQL thường xuyên quán triệt các văn bản quy định về
kiểm tra đánh giá môn Toán đến tổ trưởng chuyên môn, giáo viên. Từ đó hoạt
động tổ chức kiểm tra, đánh giá học sinh đảm bảo quy chế theo quy định của
Bộ GD&ĐT
2.6.2. Mặt yếu
Một bộ phận CBQL, GV trong các nhà trường chưa nhận thức đầy đủ về
tầm quan trọng và sự cần thiết của hoạt động dạy học môn Toán theo định
hướng phát triển năng lực học sinh.
Việc sử dụng phương pháp, hình thức dạy học môn Toán thiếu đa dạng
chủ yếu sử dụng các phương pháp quen thuộc, dẫn tới việc thực hiện hiệu quả
những phương pháp này chưa cao.
Hệ thống cơ sở vật chất phục vụ cho việc giảng dạy và học tập nói chung
và phục vụ cho các hoạt động dạy học môn Toán thiếu chưa đ ng bộ, chưa đáp
ứng được yêu cầu học tập của học sinh. Việc ứng dụng công nghệ thông tin
trong dạy học môn Toán còn nhiều hạn chế.
2.6.3. Nguyên nhân
Năng lực xây dựng kế hoạch, tổ chức chỉ đạo, kiểm tra đánh giá của
CBQL vẫn còn những hạn chế nhất định
Đội ngũ giáo viên dạy môn Toán chưa chủ động trong việc tự đánh giá
năng lực của bản thân để tích cực tham gia b i dư ng phục vụ cho quá trình dạy
học và tham gia các hoạt động giáo dục.
Sự quan tâm, tạo điều kiện của các các cấp chính quyền chỉ dừng lại ở
mức động viên tinh thần, chưa có sự đầu tư về cơ sở vật chất, ngu n kinh phí
cho đội ngũ giáo viên nói chung, giáo viên môn Toán nói riêng tham gia b i
dư ng.
14
Tiểu kết chương 2
Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng dạy học và quản lý hoạt động dạy học
môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh tại các trường trung học
cơ sở quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội tác giả nhận thấy rằng: Quản lý
hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh tại
các trường trung học cơ sở quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội đã đạt được
một số kết quả nhất định. Bên cạnh những khó khăn về điều kiện CSVC, nhận
thức của các lực lượng giáo dục, về năng lực của đội ngũ CBQL, GV và sự
quan tâm của phụ huynh học sinh và các tổ chức xã hội khác đến sự cần thiết
phải học môn Toán trong giai đoạn hiện nay. Đây chính là những luận chứng
cần thiết làm cơ sở để tác giả đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học
môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh tại các trường trung học
cơ sở quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội ở chương 3.
CHƯƠNG 3
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TOÁN
THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ QUẬN NAM TỪ LIÊM,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng phát
triển năng lực học sinh ở các trường trung học cơ sở quận Nam Từ Liêm,
thành phố Hà Nội
3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh về
vai trò và sự cần thiết quản lý dạy học môn Toán ở trường THCS
3.2.1.1. Mục tiêu của biện pháp
Mục tiêu của biện pháp giúp các lực lượng giáo dục, các cán bộ quản lý
các cấp, các ngành, giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh, các tổ chức xã hội
trong và ngoài nhà trường nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò và tầm quan
trọng của việc dạy học môn Toán trong thời kỳ hội nhập.
3.2.1.2. Nội dung biện pháp
Tổ chức quán triệt tới cán bộ, giáo viên, nhân viên Nhà trường về tinh
thần đổi mới của Đảng, Chính phủ, Ngành về đổi mới căn bản toàn diện giáo
dục đào tạo, đặc biệt là đổi mới dạy học từ định hướng nội dung sang định
hướng năng lực học sinh.
Tổ chức nâng cao nhận thức cho giáo viên về ý nghĩa, mục tiêu của hoạt
động dạy học là việc làm cần thiết và cũng đầy khó khăn, người Hiệu trưởng
15
cần phải thay đổi trước sự thay đổi của xã hội, có khả năng phân tích thông tin,
không chỉ coi trọng thành tích mà còn phải coi trọng sự phát triển của từng giáo
viên thông qua công việc.
Tổ chức cho học sinh hiểu rõ vai trò của môn Toán trong thực tiễn cuộc
sống, tổ chức giáo dục các em nâng cao nhận thức ngay trong giờ dạy môn Toán.
3.2.1.3. Cách thức thực hiện biện pháp
Xây dựng nội dung tuyên truyền, phổ biến tầm quan trọng của hoạt động
dạy học môn Toán cho đội ngũ GV, học sinh thông qua các buổi họp Hội đ ng sư
phạm, các hoạt động tổ chức các chuyên đề dạy học môn Toán triển khai học tập,
quán triệt đường lối, chủ trương của Đảng, nhà nước, các văn bản quy chế quy
định của ngành về dạy học nói chung và dạy học môn Toán nói chung để giáo
viên, học sinh hiểu mục đích, yêu cầu của dạy học môn Toán theo định hướng
phát triển năng lực.
3.2.1.4. Điều kiện thực hiện các biện pháp
Cán bộ quản lý xây dựng được kế hoạch thực hiện được các hoạt động
nêu trên
Nắm bắt được thực trạng nhận thức của giáo viên và phụ huynh để lựa
chọn được nội dung triển khai phù hợp và truyền đạt dễ hiểu.
Có sự phối hợp chặt chẽ và thường xuyên giữa các lực lượng giáo dục
trong và ngoài nhà trường để tuyên truyền nâng cao nhận thức, thực hiện các
chủ trương cũng như các kế hoạch dạy học môn Toán và quản lý dạy học Toán.
3.2.2. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học môn Toán theo định
hướng phát triển năng lực học sinh cho đội ngũ giáo viên
3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp
Mục tiêu của biện pháp nhằm nâng cao năng lực dạy học môn Toán theo
định hướng phát triển NLHS cho đội ngũ GV các trường THCS quận Nam Từ
Liêm, thành phố Hà Nội giúp giáo viên thực hiện tốt hoạt động dạy học môn
Toán, đáp ứng yêu cầu của dạy học theo chương trình giáo dục phổ thông 2018.
3.2.2.2. Nội dung của biện pháp
Xác định đối tượng b i dư ng năng lực cho đội ngũ GV theo yêu cầu của
dạy học theo định hướng phát triển NLHS bám sát nhu cầu của giáo viên; Xác
định mục tiêu b i dư ng sát với từng nhóm đối tượng GV; Xác định nội dung
chương trình b i dư ng phù hợp với từng nhóm GV THCS; Xác định các năng
lực cần b i dư ng cho giáo viên môn Toán: Năng lực xây dựng kế hoạch dạy
học, năng lực tổ chức các hình thức dạy học mới;… Tổ chức b i dư ng nâng
cao năng lực cho đội ngũ GV môn Toán theo yêu cầu của dạy học môn Toán
theo định hướng phát triển NLHS; Đánh giá kết quả b i dư ng nâng cao năng
lực cho đội ngũ GV môn Toán theo yêu cầu của dạy học môn Toán theo định
hướng phát triển NLHS.
16
3.2.2.3. Cách thức thực hiện biện pháp
Hiệu trưởng, Tổ trưởng chuyên môn phải nhận diện được một cách đầy
đủ chính xác về trình độ của mỗi GV trong trường để đưa vào kế hoạch b i
dư ng chung của nhà trường.
Tổ chức thu thập, lựa chọn, xây dựng hệ thống tiêu chí các năng lực cần
b i dư ng: năng lực về chuyên môn; năng lực về nghiệp vụ sư phạm để xác
định các nội dung cần b i dướng b i dư ng.
3.2.2.3. Điều kiện thực hiện biện pháp
- Cần có sự quan tâm sát sao của Ban Giám hiệu/tổ chuyên môn.
- Đội ngũ chuyên gia là người có kinh nghiệm, năng lực trong lĩnh vực
b i dư ng.
- GV phải tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo trong hoạt động b i dư ng.
- Có chế độ chính sách, chế độ hỗ trợ và tạo điều kiện cho GV tham gia
hoạt động b i dư ng.
- Có kinh phí, ngu n lực phục vụ cho hoạt động b i dư ng.
3.2.3. Chỉ đạo đổi mới phương pháp và đa dạng hình thức dạy học môn Toán
theo định hướng phát triển năng lực
3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp
Mục tiêu của biện pháp giúp GV Toán chủ động từng bước áp dụng
những phương pháp tiên tiến và phương tiện dạy học hiện đại theo đặc trưng
môn Toán vào quá trình dạy học; linh hoạt trong quá trình điều chỉnh, điều
khiển hoạt động dạy và người học chủ động tiếp thu kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo
theo năng lực của bản thân đạt hiệu quả hơn.
3.2.3.2. Nội dung thực hiện
Khảo sát thực trạng sử dụng PP, HTDH của GV; Chỉ đạo các tổ chuyên
môn và từng GV thường xuyên tìm tòi đổi mới việc sử dụng các PP dạy học,
các HTDH môn Toán tích cực phù hợp với đặc thù bộ môn và đặc điểm của học
sinh như: Phương pháp tình huống; phương pháp dự án; phương pháp nêu và
giải quyết vấn đề…; hình thức dạy học trải nghiệm, HTDH môn Toán thông
qua nghiên cứu dự án khoa học; HTDH môn Toán tham quan…
3.2.3.3. Cách thức thực hiện biện pháp
Tổ chức, hướng dẫn GV học tập, b i dư ng soạn giáo án điện tử, sử
dụng các phần mềm toán học hỗ trợ cho việc dạy học môn Toán. Tổ chức
thao giảng, dự giờ, rút kinh nghiệm các tiết dạy học môn Toán có ứng dụng
công nghệ thông tin. Tăng cường kiểm tra hoạt động dạy học của GV, đặc
biệt là các tiết có ứng dụng công nghệ thông tin, tránh lạm dụng quá mức, vì
không có phương pháp nào là vẹn toàn. Thông qua kiểm tra cũng góp phần
phát hiện những tiết học dạy chay, học chay, dạy tủ, học tủ, dạy theo bài mẫu
để kịp thời xử lý, uốn nắn.
3.2.3.4. Điều kiện thực hiện biện pháp
Cán bộ quản lý phát huy tính tích cực của GV để thực hiện đổi mới
phương pháp dạy học theo chương trình giáo dục phổ thông mới. CBQL các
17
trường chỉ đạo đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học… để GV thực hiện đổi
mới phương pháp dạy học theo chương trình giáo dục phổ thông 2018.
3.2.4. Chỉ đạo kiểm tra, đánh giá dạy học học môn Toán theo định hướng
pháp triển năng lực học sinh
3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp
Mục tiêu biện pháp kiểm tra đánh giá nhằm phát hiện, đánh giá, điều
chỉnh việc thực hiện kế hoạch dạy học môn Toán của GV. Bên cạnh đó, nó sẽ
tác động vào nhận thức, nâng cao tinh thần trách nhiệm của GV. Đ ng thời qua
kiểm tra, đánh để xét thi đua khen thưởng động viên khích lệ tính sáng tạo, tính
tích cực trong hoạt động dạy học môn Toán.
3.2.4.2. Nội dung của biện pháp
Xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Toán theo
định hướng phát triển năng lực học sinh.
Tổ chức kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Toán theo định hướng
phát triển năng lực của học sinh.
Tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS theo định hướng phát
triển năng lực học sinh.
3.2.4.2. Cách thức thực hiện biện pháp
Xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Toán theo
định hướng phát triển năng lực học sinh.
Đối với công tác kiểm tra, đánh giá CBQL đánh giá chuyên môn
nghiệp vụ của GV môn Toán định kì hàng năm theo nội dung sau: đánh giá
kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ; đánh giá kĩ năng sư phạm; đánh giá hiệu
quả giảng dạy.
3.2.4.4. Điều kiện thực hiện
Hiệu trưởng chỉ đạo thực hiện phải đảm bảo được tính công bằng, công
khai, công minh, công tâm trong quá trình thực hiện, tránh được việc áp đặt
cảm tính cá nhân, phải biết đặt lợi ích tập thể lên trên
3.2.5. Chỉ đạo sử dụng CSVC, thiết bị hỗ trợ dạy học môn Toán theo định
hướng phát triển năng lực HS trong các trường THCS
3.2.5.1. Mục tiêu của biện pháp
Mục tiêu của biện pháp là nhằm tăng cường CSVC, đẩy mạnh ứng dụng
CNTT, đáp ứng yêu cầu dạy học môn Toán ở trường THCS theo định hướng
phát triển NLHS. Giúp Hiệu trưởng thấy rõ vai trò của CSVC và CNTT đối với
HĐDH môn Toán theo định hướng phát triển NLHS
3.2.5.2. Nội dung biện pháp
- Hiệu trưởng chủ động xây dựng kế hoạch phát triển CSVC của nhà trường
theo hướng đ ng bộ và hiện đại đáp ứng yêu cầu dạy học nói chung và dạy học
môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh nói riêng.
- Chỉ đạo công tác đảm bảo thiết bị dạy học môn Toán theo định hướng
phát triển năng lực học sinh.
18
- Chỉ đạo công tác ứng dụng CNTT trong dạy học môn Toán theo định
hướng phát triển năng lực học sinh.
3.2.5.3. Cách thức thực hiện biện pháp
- Hiệu trường cần chỉ đạo chặt chẽ từ việc xây dựng kế hoạch mua sắm,
triển khai mua sắm đến việc sử dụng, bảo quản TBDH môn Toán; đ ng thời
khuyến khích GV tự làm đ dùng dạy học…
- Tăng cường CSVC, kỹ thuật, trang thiết bị (máy chiếu, tivi màn hình
lớn, bảng tương tác, sách tham khảo,…). Chỉ đạo tổ Toán tăng cường sử dụng
các PPDH tích cực, PTDH cũng như ứng dụng CNTT trong dạy học và quản lí
HĐDH môn Toán theo định hướng phát triển năng lực HS.
3.2.5.4. Điều kiện thực hiện biện pháp
Phải có kế hoạch phát triển cơ sở vật chất TBDH rõ ràng, cân đối thu chi
ngân sách để dành được ngu n tài chính phù hợp trong việc đầu tư mua sắm bổ
sung TBDH đáp ứng nhu cầu dạy học.
Cán bộ quản lý trường học phải có mối quan hệ tốt với các cơ quan quản
lý cấp trên và cộng đ ng; có khả năng vận động cộng đ ng.
Đối với GV thì phải chủ động trong việc khai thác, sử dụng TBDH
trong dạy học.
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp
Các biện pháp có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, tác động qua lại và hỗ
trợ cho nhau cùng phát triển, mỗi biện pháp có thế mạnh và vị trí cần thiết trong
quá trình thực hiện nhiệm vụ quản lý.
Hệ thống các biện pháp quản lí HĐDH môn Toán theo định hướng phát
triển năng lực HS ở trường THCS quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội có
mối liên kết gắn bó, tương tác hỗ trợ lẫn nhau. Hiệu trưởng các trường tùy theo
tình hình thực tế mỗi trường để vận dụng, phối hợp nhịp nhàng, đ ng bộ thì mới
phát huy ưu điểm của từng biện pháp. Từ đó, biện pháp mới có tác dụng thay
đổi diện mạo nhà trường góp phần mang lại hiệu quả thiết thực cho việc quản lí
HĐDH môn Toán theo định hướng phát triển năng lực HS.
3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp quản lý
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm
3.4.2. Qui mô, thành phần khảo sát
3.4.3. Nội dung đánh giá
3.4.3.1. Mức độ cần thiết của các biện pháp
3.4.3.2. Tính khả thi của các biện pháp
3.4.4. Phương pháp và kĩ thuật tiến hành
3.4.4.1. Tiến hành khảo nghiệm
3.4.4.2. Xử lí số liệu và đánh giá thống kê
3.4.4.3. Mức độ cần thiết của các biện pháp quản lý
19
Bảng 3.1. Đánh giá mức độ cần thiết của các biện pháp quản lý
Mức độ cần thiết
TT
1
2
3
4
5
Tên các biện pháp
Tổ chức nâng cao nhận thức
cho cán bộ quản lý, giáo viên,
học sinh về vai trò và sự cần
thiết quản lý dạy học môn
Toán ở trường THCS
Tổ chức b i dư ng nâng cao
năng lực dạy học môn Toán
theo định hướng phát triển
năng lực học sinh cho đội ngũ
giáo viên
Chỉ đạo đổi mới phương pháp
và đa dạng hình thức dạy học
môn Toán theo định hướng
phát triển năng lực
Chỉ đạo kiểm tra, đánh giá dạy
học học môn Toán theo định
hướng pháp triển năng lực học
sinh
Chỉ đạo sử dụng CSVC, thiết
bị hỗ trợ dạy học môn Toán
theo định hướng phát triển
năng lực HS trong các trường
THCS
Rất
Cần thiết
SL
%
Cần thiết
SL
%
Không Điểm Thứ
Cần thiết TB bậc
SL %
106 91,38 10
8,62
0
0
2,91
2
109 93,97
7
6,03
0
0
2,94
1
103 88,79 13
11,21
0
0
2,89
3
99
85,34 17
14,66
0
0
2,85
96
82,76 20
17,24
0
0
2,83
4
5
Nhận xét: Với kết quả khảo sát ở bảng 3.1 cho thấy việc đánh giá mức độ
cần thiết của các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Toán theo định
hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường trung học cơ sở quận Nam Từ
Liêm, thành phố Hà Nội có mức độ cần thiết rất cao. Có 5/5 biện pháp đề xuất
(100%) có điểm trung bình > 1,68.
20
- Xem thêm -
.PDF 
24 
1 
69 
