Tài liệu Phân tích tư duy của đảng về kinh tế thị trường

I) Quá trình đổi mới nhận thức về kinh tế thị trường • Trước đổi mới cơ chế quản lý kinh tế ở nước ta là cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp - Nhà nước giao chỉ tiêu kế hoạch, cấp phát vốn, vật tư cho doanh nghiệp, doanh nghiệp giao nộp sản phẩm cho Nhà nước. Lỗ thì nhà nước bù, lãi thì Nhà nước thu. - Các doanh nghiệp không có quyền tự chủ sản xuất kinh doanh cũng không bị ràng buộc trách nhiệm với kết quả sản xuất kinh doanh - Nhà nước quản lý kinh tế thông qua chế độ cấp phát giao nộp. Quan hệ hàng hóa-tiền tệ bị coi nhẹ, quan hệ hiện vật là chủ yếu - Bộ máy quản lý cồng kềnh, nhiều cấp trung gian, kém năng động • Bao cấp qua giá  Hạch toán kinh tế chỉ là hình thức • Bao cấp qua chế độ tem phiếu  Tăng gánh nặng đối với ngân sách; làm sử dụng vốn kém hiệu quả nảy sinh cơ chế “xin – cho” • Bao cấp theo cấp phát vốn  Thủ tiêu động lực kích thích người lao động; phá vỡ nguyên tắc phân phối theo lao động  Việc đổi mới cơ chế quản lý trở thành nhu cầu cần thiết và cấp bách II) Tư duy của đảng về kinh tế thị trường Đại hội VI – VIII • Nhận thức về kinh tế thị trường trong giai đoạn này có sự thay đổi căn bản và sâu sắc 1 Không phải là cái riêng có của CNTB, là thành tựu phát triển chung của nhân loại 2 Tồn tại khách quan trong thời kỳ quá độ đi lên CNXH. 3 Có thể và cần thiết sử dụng . kinh tế thị trường để xây dựng CNXH ở nước ta. 1. KTTT không phải là cái riêng có của CNTB, mà là thành tựu phát triển chung của nhân loại KTHH Chiếm nô KTHH CNPK KTTT CNTB KTTT có lịch sử phát triến lâu dài, nhưng cho đến nay nó mới biểu hiện rõ rệt nhất trong CNTB So sánh giữa KTHH & KTTT Giống: -Sản xuất ra để bán, nhằm mục đích giá trị, thông qua trao đổi hàng hóatiền tệ -Dựa trên phân công lao động XH và các hình thức sở hữu về TLSX Khác: Trình độ phát triển -KTHH ra đời từ kinh tế tự nhiên, ở trình độ thấp, quy mô nhỏ -KTTT phát triển cao, là yếu tố quyết định sự tồn tại hay không của người sản xuất hàng hóa CNTB không sản sinh ra KTHH, do đó, KTTT với tư cách là KTHH ở trình độ cao không phải là sản phẩm riêng của chủ nghĩa tư bản mà là thành tựu phát triển chung của nhân loại. 2. KTTT tồn tại khách quan trong thời kỳ quá độ đi lên CNXH. Phương thức tổ chức KINH TẾ THỊ TRƯỜNG Vận hành nền kinh tế Phương tiện điều tiết kinh tế Phân bổ các nguồn lực kinh tế Điều tiết quan hệ người và người  KTTT tồn tại và phát triển ở nhiều phương thức sản xuất khác nhau  KTTT vừa có thể liên hệ với chế độ tư hữu, vừa liên hệ với chế độ công hữu và phục vụ cho chúng. • Đại hội Đảng VII (tháng 6-1991) tiếp tục xây dựng nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, phát huy thế mạnh của các thành phần kinh tế sản xuất hàng hóa không đối lập với chủ nghĩa xã hội, nó tồn tại khách quan và cần thiết cho xây dựng chủ nghĩa xã hội. • Đại hội Đảng VIII (tháng 6-1996) đẩy mạnh công cuộc đổi mới toàn diện và đồng bộ, tiếp tục phát triển nền kinh tế nhiều thành phần theo định hướng XHCN 3. Có thể và cần thiết sử dụng kinh tế thị trường để xây dựng CNXH ở nước ta. Các chủ thể kinh tế có tính độc lập Giá cả cơ bản do cung cầu điều tiết, hệ thống thị trường phát triển đồng bộ và hoàn hảo Nền kinh tế có tính mở cao, vận hành theo quy luật vốn có của kinh tế thị trường Có hệ thống pháp quy kiện toàn và sự quản lý vĩ mô của Nhà nước III) Tư duy của đảng về kinh tế thị trường Đại hội IX – X Mô hình kinh tế tổng quát: KTTT định hướng xã hội chủ nghĩa Tháng 4-2001 KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN Một kiểu tổ chức kinh tế vừa tuân theo quy luật của kinh tế thị trường vừa dựa trên cơ sở và chịu sự dẫn dắt chi phối bởi các nguyên tắc và bản chất của CNXH Thế mạnh của thị trường phát triển LLSX, phát triển kinh tế, xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật Sở hữu Tổ chức quản lý Tính định hướng XHCN Phân phối kinh tế thị trường chỉ như một công cụ, một cơ chế quản lý coi kinh tế thị trường như một chỉnh thể, là cơ sở kinh tế của sự phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa Định hướng xã hội và phân phối 4 TIÊU CHÍ Mục đích phát triển Phương hướng phát triển Quản lí Hoàn thiện nhận thức và chủ trương về nền KT nhiều thành phần, Đại hội X khẳng định : KT nhà nước tư nhân KT tập thể KT tư nhân tập thể toàn dân KT tư bản nhà nước KT có vốn đầu tư nước ngoài