Tài liệu Phân tích mô hình đồng thuận trong giáo dục

Phân tích Mô hình đồng thuận trong giáo dục Mét trong nh÷ng rµo c¶n ®¸ng kÓ nhÊt cña viÖc ®ång ho¸ cã hiÖu nghiÖm c¸c kh¸i niÖm vµ hµnh vi qu¶n lý vµo c¸c tæ chøc gi¸o dôc lµ quan niÖm tån t¹i dai d¼ng bÊy l©u nay cho r»ng qu¶n lý chØ liªn quan ®Õn mét nhãm c¸n bé “quyÒn cao chøc träng” trong tæ chøc mµ th«i. §iÒu ®ã cã liªn quan ®Õn vÞ thÕ vµ quyÒn lùc. CÇn cã mét chuyÓn biÕn quan träng trong nhËn thøc vÒ qu¶n lý, ®ã lµ qu¶n lý lµ ho¹t ®éng l«i cuèn tÊt c¶ c¸c thµnh viªn trong nhµ trêng cïng tham gia, tõ c¸n bé cã ®Þa vÞ cao, cho ®Õn tËp thÓ ®éi ngò gi¸o viªn, c«ng nh©n viªn trong nhµ trêng, thËm chÝ c¶ häc sinh, sinh viªn n÷a. Qu¶n lý cã nghÜa lµ tiÕn hµnh mét c«ng viÖc, lµ lµm cho mét sù kiÖn n¶y sinh, lµ qu¸ tr×nh l«i cuèn tÊt c¶ mäi ngêi vµo ho¹t ®éng cña hä trong tæ chøc. Qu¶n lý lµ c«ng viÖc chung cña toµn bé tæ chøc. Trên thực tế, có nhiều mô hình quản lý trong giáo dục khác nhau như mô hình chính quy, mô hình đồng thuận, mô hình chính trị, mô hình chủ quan. Sự thành công và hiệu quả của từng mô hình quản lý đó cũng khác nhau tùy thuộc vào đặc điểm tình hình đơn vị, cách thức tổ chức, điều hành của người đứng đầu tổ chức cũng như sự đồng lòng, nhất trí ủng hộ của những người trong cùng tổ chức. Song mục tiêu chung của tất cả các mô hình khi được áp dụng đều nhằm đến đó là sự thành công của đơn vị. Trong phạm vi của tiểu luận này, tác giả xin đi sâu phân tích một mô hình quản lý giáo dục và xác định khả năng áp dụng mô hình quản lý đó vào cơ sở giáo dục tác giả công tác, đó là “Mô hình đồng thuận trong giáo dục”. PHẦN NỘI DUNG I. MÔ HÌNH ĐỒNG THUẬN TRONG GIÁO DỤC 1. Các đặc trưng của mô hình đồng thuận M« h×nh ®ång thuËn cã nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n sau ®©y: M« h×nh ®ång thuËn cã tÝnh ®Þnh chuÈn m¹nh mÏ trong viÖc ®Þnh híng. M« h×nh ®ång thuËn ph¶n ¸nh mét quan ®iÓm cã tÝnh nguyªn t¾c, ®ã lµ qu¶n lý ph¶i dùa trªn sù tho¶ thuËn/®ång thuËn. Nh÷ng ngêi biÖn hé cho c¸c m« h×nh ®ång thuËn tin ch¾c r»ng viÖc ra quyÕt ®Þnh ph¶i dùa trªn c¸c nguyªn t¾c d©n chñ nhng kh«ng nhÊt thiÕt ®ßi hái nh÷ng nguyªn t¾c nµy ph¶i thùc sù x¸c ®Þnh b¶n chÊt cña qu¶n lý xÐt trªn ph¬ng diÖn hµnh ®éng. - C¸c m« h×nh ®ång thuËn thÝch hîp víi c¸c tæ chøc nh trêng phæ th«ng, trêng ®¹i häc cã sè lîng ®ñ lín c¸c nhµ chuyªn m«n. Các nhà chuyên môn có quyền tham gia vào quá trình ra quyết định. Gi¸o viªn-gi¶ng viªn cã nh÷ng quyÒn h¹n xuÊt ph¸t trùc tiÕp tõ tri thøc vµ kü n¨ng cña hä. Hä cã quyÒn h¹n cña sù thµnh th¹o tr¸i ngîc víi quyÒn h¹n cã tõ ®Þa vÞ vèn liªn quan ®Õn c¸c m« h×nh chÝnh quy. QuyÒn h¹n chuyªn m«n xuÊt hiÖn ë n¬i mµ quyÕt ®Þnh ®îc lÊy trªn c¬ së c¸ nh©n thay v× ®îc tiªu chuÈn ho¸. - C¸c m« h×nh ®ång thuËn gi¶ ®Þnh vÒ mét tËp hîp chung c¸c gi¸ trÞ ®îc c¸c thµnh viªn cña tæ chøc tu©n thñ, chÊp nhËn. Nh÷ng gi¸ trÞ nµy cã thÓ n¶y sinh trong qóa tr×nh x· héi ho¸ diÔn ra trong thêi gian ®µo t¹o vµ trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thùc tiÔn hµnh nghÒ chuyªn m«n. Nh÷ng gi¸ trÞ chung nµy híng dÉn, dÉn ®êng cho c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý cña tæ chøc vµ nãi riªng, chóng ®îc xem lµ sÏ dÉn tíi c¸c môc tiªu gi¸o dôc ®îc chia sÎ. - Quy m« cña c¸c nhãm ra quyÕt ®Þnh lµ lµ mét yÕu tè quan träng trong qu¶n lý ®ång thuËn . Chóng ph¶i ®ñ nhá ®Ó cho mäi thµnh viªn ®Òu cã thÓ ®îc nghe ®îc nãi. §iÒu nµy cã nghÜa lµ tÝnh ®ång thuËn sÏ ph¸t huy t¸c dông tèt h¬n ë c¸c trêng tiÓu häc, ë c¸c tæ bé m«n cña c¸c trêng trung häc vµ ®¹i häc. Cuéc häp toµn thÓ gi¸o viªn cã thÓ tiÕn hµnh theo tÝnh ®ång thuËn ë c¸c trêng cã quy m« nhá, cßn ë c¸c trêng quy m« lín, c¸c cuéc häp nh vËy chØ cã ý nghÜa trao ®æi th«ng tin. M« h×nh ®ång thuËn ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò nµy cña thang bËc/ph¹m vi/quy m« b»ng c¸ch dùng lªn gi¶ ®Þnh r»ng c¸c thµnh viªn cã sù ®¹i diÖn chÝnh quy bªn trong nh÷ng thùc thÓ ra quyÕt ®Þnh. Nh÷ng lÜnh vùc cã ý nghÜa cña chÝnh s¸ch ®îc quyÕt ®Þnh bªn trong mét hÖ thèng uû ban chÝnh thøc h¬n lµ ®Æc quyÒn cña nh÷ng ngêi l·nh ®¹o ®¬n lÎ. YÕu tè d©n chñ cña sù ®¹i diÖn chÝnh quy dùa trªn sù ñng hé, sù trung thµnh mµ ngêi tham gia qu¸ tr×nh quyÕt ®Þnh ph¶i thÓ hiÖn ®èi víi nh÷ng ngêi ®· cö hä lµm ®¹i diÖn. Mét gi¸o viªn ®¹i diÖn cho bé m«n cña m×nh trong mét uû ban ph¶i cã tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô tríc ®ång nghiÖp cña m×nh – nh÷ng ngêi hoµn toµn cã quyÒn lùa chän, chØ ®Þnh ngêi kh¸c lµm ®¹i diÖn cho hä nÕu hä c¶m thÊy kh«ng hµi lßng vÒ c¸ch thøc mµ ngêi ®¹i diÖn ®· hµnh xö. - M« h×nh ®ång thuËn gi¶ ®Þnh r»ng c¸c quyÕt ®Þnh ®¹t ®îc b»ng con ®êng nhÊt trÝ h¬n lµ chia rÏ, xung ®ét. NiÒm tin vÒ nh÷ng gi¸ trÞ chung, vÒ c¸c môc tiªu ®îc chia sÎ sÏ dÉn ®Õn quan ®iÓm cho r»ng c¶ hai yÕu tè ®ã ®Òu ®¸ng mong muèn vµ ®Òu cã kh¶ n¨ng ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò b»ng c¸ch tho¶ thuËn, ®ång thuËn. TÊt nhiªn còng cã nh÷ng kh¸c biÖt ý kiÕn, quan ®iÓm nhng chóng cã thÓ kh¾c phôc ®îc b»ng viÖc t¨ng cêng th¶o luËn. Nh vËy qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh cã thÓ bÞ kÐo dµi ®«i chót do ph¶i kiÕm t×m sù nh©n nhîng nhng nã lµ c¸i gi¸ xøng ®¸ng ph¶i tr¶ cho viÖc duy tr× kh«ng khÝ ®Æc biÖt cña nh÷ng niÒm tin vµ gi¸ trÞ ®îc chia sÎ. 2. Mô hình đồng thuận; mục tiêu, cấu trúc, môi trường, sự lãnh đạo. 2.1. Mục tiêu C¸c m« h×nh ®ång thuËn gi¶ ®Þnh r»ng c¸c thµnh viªn cu¶ tæ chøc ®ång thuËn vÒ môc tiªu cña tæ chøc. NghÜa lµ ngêi ta tin r»ng c¸c thµnh viªn cã cïng mét quan ®iÓm ®îc chia sÎ vÒ môc ®Ých cña tæ chøc. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng sù ®ång thuËn vÒ môc tiªu lµ yÕu tè trung t©m cña mäi c¸ch tiÕp cËn tham gia trong nhµ trêng-c¶ phæ th«ng lÉn ®¹i häc. Chóng ta ®Òu biÕt râ vÒ tÇm quan träng, ý nghÜa cña môc tiªu ®èi víi mét tæ chøc. Tríc hÕt, môc tiªu t¹o nªn ®Þnh híng chung cho c¸c ho¹t ®éng cña mâi thµnh viªn, mçi bé phËn trong tæ chøc. Thø n÷a, môc tiªu t¹o luËn chøng, t¹o c¬ së ph¸p lý cho ho¹t ®éng cña tæ chøc, khiÕn tæ chøc cïng c¸c thµnh viªn phÊn ®Êu ®¹t ®Õn môc tiªu. Vµ sau n÷a, môc tiªu cã thÓ lµ thíc ®o thµnh qu¶ ho¹t ®éng cña tæ chøc còng nh mçi thµnh viªn. 2.2. Cấu trúc tổ chức C¸c m« h×nh ®ång thuËn chia sÎ víi c¸ch tiÕp cËn chÝnh quy quan ®iÓm cho r»ng cÊu tróc tæ chøc lµ mét hiÖn tîng kh¸ch quan vµ cã ý nghÜa râ rµng ®èi víi mäi thµnh viªn trong tæ chøc. Sù kh¸c biÖt c¬ b¶n thuéc vÒ mèi quan hÖ gi÷a c¸c thµnh phÇn kh¸c nhau trong cÊu tróc. C¸c m« h×nh ®ång thuËn ®Ò xuÊt cÊu tróc ®a ph¬ng hoÆc theo chiÒu ngang víi nh÷ng ngêi tham gia b×nh quyÒn vµo viÖc x¸c ®Þnh chÝnh s¸ch vµ ra quyÕt ®Þnh. 2.3. M«i trêng bªn ngoµi C¸c m« h×nh ®ång thuËn m« t¶, ph¸c ho¹ viÖc ra quyÕt ®Þnh nh mét qu¸ tr×nh tham gia víi tÊt c¶ c¸c thµnh viªn cña nhµ trêng cã c¬ héi ngang b»ng nhau trong viÖc t¸c ®éng ®Õn chÝnh s¸ch vµ ho¹t ®éng cña nhµ trêng. Tuy vËy, cã mét vÊn ®Ò rÊt hiÓn nhiªn lµ: nÕu ë n¬i nµo c¸c quyÕt ®Þnh ®îc ban hµnh tõ mét hÖ thèng phøc t¹p, r¾c rèi c¸c uû ban, ban, héi ®ång, th× thËt ch¼ng dÔ chót nµo khi ph¶i x¸c ®Þnh râ nh©n vËt nµo lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi chÝnh s¸ch cña tæ chøc. Sù m¬ hå, lìng ®Þnh cña qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh bªn trong c¸c tæ chøc ®ång thuËn t¹o nªn mét vÊn ®Ò ®Æc biÖt vÒ tr¸ch nhiÖm cña tæ chøc ®èi víi c¸c thùc thÓ bªn ngoµi. Ngêi hiÖu trëng lu«n lu«n ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ chÝnh s¸ch cña nhµ trêng. C¸c gi¶ ®Þnh cña m« h×nh chÝnh quy ®i ®óng ®êng víi c¸c kú väng nµy. Ngêi l·nh ®¹o ®îc coi lµ ph¶i x¸c ®Þnh hay cã ¶nh hëng m¹nh mÏ ®Õn c¸c quyÕt ®Þnh cña tæ chøc vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm víi m«i trêng bªn ngoµi vÒ c¸c chÝnh s¸ch ®ã. M« h×nh ®ång thuËn dêng nh kh«ng thÝch hîp víi c¸c gi¶ ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm cã tÝnh chÝnh quy nh vËy. Ph¶i ch¨ng nngêi hiÖu trëng ph¶i chøng minh, b¶o vÖ, biÖn hé cho c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ trêng ®îc x¸c ®Þnh theo c¸ch tiÕp cËn tham gia thËm chÝ khi hä kh«ng biÓu lé sù ñng hé cña c¸ nh©n m×nh cho nh÷ng quyÕt ®Þnh ®ã? Hay thùc ra lµ viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cã tÝnh ®ång thuËn bÞ h¹n chÕ, giíi h¹n bëi tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n cña ngêi hiÖu trëng tríc c¸c c¬ quan bªn ngoµi ? Ngêi hiÖu trëng ph¶i ®ång ý víi, hoÆc chÝ Ýt hä ph¶i chÊp nhËn, c¸c quyÕt ®Þnh do c¸c uû ban/héi ®ång ®· ®a ra- nÕu hä kh«ng muèn r¬i vµo t×nh thÕ cùc kú khã kh¨n. C¸c m« h×nh ®ång thuËn cã khuynh híng coi nhÑ kh¶ n¨ng xung ®ét gi÷a c¸c qu¸ tr×nh tham gia bªn trong vµ tr¸ch nhiÖm ®èi víi bªn ngoµi. Mét gi¶ ®Þnh hêi hît thêng cho r»ng c¸c vÊn ®Ò cã thÓ gi¶i quyÕt ®îc b»ng sù nhÊt trÝ, ®ång thuËn khiÕn t¹o ra nh÷ng kÕt luËn thÝch ®¸ng vµ thuËn lîi vµ nguêi hiÖu trëng cã kinh nghiÖm vµ thêng xuyªn nhÊt trÝ víi quyÕt ®Þnh chung sÏ kh«ng gÆp khã kh¨n g× khi ph¶i gi¶i thÝch c¸c quyÕt ®Þnh ®ã tríc nh÷ng thùc thÓ bªn ngoµi. Tuy vËy, trong thùc tÕ vÉn cã nhiÒu trêng hîp, ngêi hiÖu trëng do tr¸ch nhiÖm bªn ngoµi cña m×nh vÉn ph¶i biÕn ®æi mét c¸ch ®¸ng kÓ c¸c quyÕt ®Þnh cã tÝnh ®ång thuËn. §iÒu nµy t¹o ra sù c¨ng th¼ng ®èi víi ngêi hiÖu trëng khi hä ph¶i lùa chän gi÷a tÝnh ®ång thuËn vµ tr¸ch nhiÖm truíc c¸c thùc thÓ bªn ngoµi. 2.4. Sù l·nh ®¹o Trong m« h×nh ®ång thuËn, phong c¸ch l·nh ®¹o võa ¶nh hëng tíi vµ chÞu sù ¶nh hëng cña b¶n chÊt qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh. Bëi chÝnh s¸ch ®îc x¸c ®Þnh trong khu«n khæ cña sù tham gia, ngßi ta tr«ng ®îi ngêi hiÖu trëng sÏ chÊp nhËn chiÕn lîc, phong c¸ch l·nh ®¹o víi sù thõa nhËn r»ng nh÷ng vÊn ®Ò gay cÊn xuÊt hiÖn ë nh÷ng bé phËn kh¸c nhau trong tæ chøc ®Òu cã thÓ gi¶i quyÕt ®îc th«ng qua nh÷ng qu¸ tr×nh t¬ng t¸c phøc t¹p. 3. Các mô hình đồng thuận trong giáo dục 3.1. Mô hình đồng thuận trong giáo dục ở trường đại học M« h×nh ®ång thuËn ®îc chÊp nhËn ë hÇu hÕt c¸c trêng ®¹i häc. QuyÒn h¹n vÒ sù thµnh th¹o ®îc phæ cËp réng r·i bªn trong c¸c thiÕt chÕ nµy vÒ c¸c vÊn ®Ò nghiªn cøu vµ häc thuËt. Glatter (1984) m« t¶ c¸c trêng ®¹i häc nh ‘nh÷ng thiÕt chÕ nÆng ®¸y’ vµ b¶n chÊt cña viÖc qu¶n lý ph¶i ph¶n ¸nh ®îc sù ph©n bæ réng r·i nµy cña tri thøc vµ n¨ng lùc , sù thµnh th¹o chuyªn m«n. bÊt kú mét tæ chøc nµo lÖ thuéc vµo kü n¨ng chuyªn m«n tr×nh ®é cao sÏ ho¹t ®éng hiÖu qu¶ nhÊt nÕu cã biÖn ph¸p c¬ b¶n vÒ tÝnh ®ång thuËn trong c¸c quy tr×nh thñ tôc qu¶n lý tæ chøc ®ã”. M« h×nh ®ång thuËn thÓ hiÖn râ rµng nhÊt trong hÖ thèng c¸c uû ban/héi ®ång réng r·i. C¸c quyÕt ®Þnh vÒ toµn bé c¸c vÊn ®Ò häc thuËt , ph©n bæ nguån lùc sÏ diÔn ra trong “mª cung” cña c¸c uû ban thay v× chØ thuéc thÈm quyÒn cña «ng(bµ) ch¸nh-phã hiÖu trëng. Nãi chung, c¸c vÊn ®Ò ®îc gi¶i quyÕt b»ng sù tho¶ thuËn, ®ång thuËn hoÆc nhîng bé/nh©n nhîng chø kh«ng ph¶i b»ng c¸ch “bá phiÕu” hä¨c kh«ng cã tÝnh nhÊt trÝ. C¸ch tiÕp cËn ®ång thuËn cã thÓ ®· b¾t nguån tõ bªn trong hÖ thèng gi¸o dôc ®¹i häc, nhng ë nhiÒu trêng ®¹i häc tÝnh d©n chñ ®îc nhîng bé b»ng quyÒn bÇu cö h¹n chÕ. Mét sè trêng trao toµn quyÒn bÇu cö cho tÊt c¶ mäi thµnh viªn chuyªn m«n , thËm chÝ cho mét sè ®¹i diÖn cña sinh viªn hoÆc n÷a cho c¶ nh÷ng c¸n bé c«ng nh©n viªn kh«ng nghiªn cøu gi¶ng d¹y. Cßn cã nh÷ng trêng c¸c thµnh viªn cña héi ®ång qu¶n trÞ vµ c¸c uû ban chñ chèt lµ ®Æc quyÒn cña nh÷ng c¸n bé cao cÊp. Cã mét nghÞch lý hay mét sù ®èi lËp ë c¸c trêng ®¹i häc gi÷a chÝnh s¸ch chuyªn m«n/häc thuËt nãi chung lµ tr¸ch nhiÖm cña héi ®ång qu¶n trÞ/ban gi¸m ®èc hoÆc ban/héi ®ång chuyªn m«n, cßn viÖc qu¶n lý nguån lùc l¹i lµ tr¸ch nhiÖm/quyÒn h¹n cña phã-hiÖu trëng hoÆc c¸c chñ nhiÖm khoa. HÖ thèng c¸c uû ban/héi ®ång phï hîp víi m« h×nh ®ång thuËn, cßn quyÒn lùc g¾n trùc tiÕp víi ngêi qu¶n lý cao cÊp l¹i cÇn ®Õn m« h×nh chÝnh quy. Sù ®èi nghÞch nµy cßn cã mét nguyªn nh©n n÷a, ®ã lµ sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña hÖ thèng gi¸o dôc ®¹i häc trªn toµn cÇu tõ thËp niªn 90 cña thÕ kû XX ®Õn tËn ngµy nay. Trong bèi c¶nh ph¶i c¹nh tranh nhau gay g¾t ®Ó sèng cßn, dêng nhu ngêi ta ph¶i cÇu viÖn tíi sù qu¶n lý cã tÝnh chÝnh quy nhiÒu h¬n lµ nhê vµo tÝnh ®ång thuËn. C¸c vÞ hiÖu trëng, chñ tÞch ®¹i häc kh¶ kÝnh kh«ng thÓ nh©m nhi nh÷ng quyÕt ®Þnh cã tÝnh ®ång thuËn qu¸ l©u. Hä ph¶i ®èi diÖn víi thùc tiÔn cña nh÷ng biÕn ®æi cùc kú nhanh chãng-®ßi hái ë hä sù nhËy c¶m vµ quyÕt ®o¸n trong ®iÒu hµnh nhµ trêng, thay v× nh÷ng cuéc tham vÊn nhÈn nha ngâ hÇu thu lîm ®ù¬c sù ®ång thuËn/nhÊt trÝ n¬i nh÷ng c¸n bé chuyªn m«n tµi ba nhng chËm thÝch øng víi sù ®êi thay ®æi ®Õn chãng mÆt bëi sù giam h·m trong th¸p ngµ häc thuËt ®· lµm gi¶m thiÓu nh÷ng th«ng tin µo ¹t cña ®êi sèng thêng nhËt tíi ®îc n¬i “cöa Khæng s©n Tr×nh”. H¬n thÕ n÷a, do nhµ trêng ®¹i häc hiÖn ®¹i lu«n g¾n liÒn víi c¸c ”bªn tham dù”, víi c¸c “cæ ®«ng”, ngêi qu¶n lý-®øng ®Çu nhµ ttrêng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ thµnh b¹i cña ®¹i häc víi c¸c “thÕ lùc” bªn ngoµi, víi c¸c “®ång së h÷u chñ” bªn ngoµi. Bëi vËy sù gi»ng xÐ gi÷a viÖc ¸p dông m« h×nh chÝnh quy vµ m« h×nh ®ång thuËn l¹i cµng khã tr¸nh khái. 3.2. Mô hình đồng thuận trong giáo dục ở trường phổ thông ViÖc vËn dông c¸c c¸ch tiÕp cËn ®ång thuËn ë trêng trung häc phæ th«ng diÔn ra chËm h¬n, yÕu ít h¬n vµ manh món h¬n so víi c¸c trêng ®¹i häc. TruyÒn thèng vÒ nh÷ng vÞ hiÖu trëng ®Çy quyÒn uy, víi quyÒn h¹n ®èi tríc ®éi ngò, víi tr¸ch nhiÖm ®èi tríc c¸c c¬ quan bªn ngoµi ®· lµm n¶n chÝ nh÷ng ai muèn ¸p dông ph¬ng thøc tham gia vµo ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ trêng. VÞ trÝ chÝnh thøc khiÕn ngêi hiÖu trëng ph¶i mét m×nh chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tæ chøc còng nh vÒ viÖc qu¶n lý nhµ trêng. §iÒu nµy ®· ng¨n c¶n nhiÒu vÞ hiÖu trëng mong muèn chia sÎ quyÒn lùc cho c¸c thµnh viªn trong trêng vµ còng lµ c¸i cí thuËn tiÖn cho quý vÞ nµo muèn kh kh gi÷ lµm cña riªng c¸i quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm kia. Tuy vËy còng ®· cã nhiÒu thö nghiÖm thùc tiÔn vÒ ¸p dông c¸ch tiÕp cËn ®ång thuËn ë trêng phæ th«ng trung häc. - CÊu tróc tæ chøc theo m« h×nh ®ång thuËn ë trêng phæ th«ng trung häc Tõ mét sè c¸c thö nghiÖm trong thùc tiÔn, cã mét sè cÊu tróc tæ chøc nh»m l«i cuèn ®«ng ®¶o gi¸o viªn tham gia vµo qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh. C¸c trêng thµnh lËp nh÷ng Ban c«ng t¸c nh “Ban x©y dùng chÝnh s¸ch vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn nhµ trêng” bao gåm c¸c thµnh viªn cña ban gi¸m hiÖu, ®¹i diÖn cña c¸c tæ chuyªn m«n-sè lîng ®¹i diÖn tæ nhiÒu Ýt phô thuéc vµo sè lîng gi¸o viªn cña mçi tæ- vµ viªn kÕ to¸n/thñ quü cña trêng. Ngoµi c¸c cuéc häp cña “Ban x©y dùng chÝnh s¸ch vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn nhµ trêng”, c¸c tæ chuyªn m«n còng thêng xuyªn tiÕn hµnh c¸c cuéc häp liªn quan ®Õn qu¶n lý nhµ trêng vµ còng ®Þnh kú tiÕn hµnh c¸c héi nghÞ toµn thÓ gi¸o viªn,còng nh c¸c cuéc häp cña héi ®ång qu¶n trÞ, cña c¸c ban/nhãm phô huynh häc sinh v.v. C¸c buæi häp nµy ®Òu nh»m môc ®Ých t¨ng cêng sù tham gia tÝch cùc cña mäi thµnh viªn trong nhµ trêng còng nh cña c¸c bªn tham dù (stakeholders) vµo viÖc qu¶n lý nhµ trêng, vµo qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ ra quyÕt ®Þnh. - Qu¸ tr×nh qu¶n lý HÇu hÕt c¸c quyÕt ®Þnh vÒ chÝnh s¸ch ®îc tiÕn hµnh trong “Ban x©y dùng chÝnh s¸ch vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn nhµ trêng”. Ngêi ®øng ®Çu nhµ trêng mong muèn qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh ph¶i lµ qu¸ tr×nh “tham gia” chø kh«ng ®¬n thuÇn lµ qu¸ tr×nh “tham vÊn”. Tuy vËy còng vÉn cã nh÷ng c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ qu¸ tr×nh “tham gia” nµy. Cã nh÷ng ngêi cho r»ng, qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh cã tÝnh tham gia ®ßi hái ph¶i l«i cuèn tÊt c¶ c¸c thµnh viªn cña nhµ trêng “vµo cuéc”. Nhng còng cã ngêi cho r»ng quyÕt ®Þnh ph¶i do hiÖu trëng vµ bé sËu cña «ng/bµ ta so¹n th¶o trªn c¬ së nh÷ng th«ng tin mµ hä thu nhËn ®îc tõ c¸c ban, c¸c tæ víi sù ®iÒu phèi cña “ban x©y dùng chÝnh s¸ch vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn nhµ trêng”. Còng cã ý kiÕn mang tÝnh chiÕt trung, cho r»ng nh÷ng quyÕt ®Þnh chñ yÕu, quan träng ph¶i do “ban x©y dùng chÝnh s¸ch vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn nhµ trêng” ho¹ch ®Þnh, tuy vËy tuú trêng hîp khÈn cÊp hay kh«ng mµ ban gi¸m hiÖu vµ c¸c thµnh viªn chñ chèt cña nhµ tr- êng ph¶i ra quyÕt ®Þnh. L¹i cã ý kiÕn bæ sung thªm r»ng, trong nh÷ng trêng hîp cã tÝnh nh¹y c¶m hoÆc qu¸ phøc t¹p, ph¶i trao quyÒn phñ quyÕt cho nh÷ng thµnh viªn quan träng nhÊt cña “ban x©y dùng chÝnh s¸ch vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn nhµ trêng”. Vµ nh vËy dÔ h×nh thµnh tÝnh ®ång thuËn cã ®iÒu kiÖn, trong ®ã qu¶n lý lµ qu¸ tr×nh “tham gia” nhng vÉn duy tr× mét sè quyÒn ®Æc biÖt dµnh cho ngêi qu¶n lý cao nhÊt (ch¼ng h¹n quyÒn phñ quyÕt) trong nh÷ng t×nh huèng ®Æc biÖt. - Vai trß cña ngêi hiÖu trëng Tho¹t nh×n th× cã vÎ nh quyÒn h¹n cña ngêi hiÖu trëng bÞ gi¶m sót, bÞ thu gän trong nh÷ng trêng häc ¸p dông m« h×nh ®ång thuËn mét c¸ch thuÇn khiÕt. Tuy vËy, cã thÓ kh¼ng ®Þnh ngêi hiÖu trëng vÉn cã vai trß ®¸ng kÓ trong nh÷ng nhµ trêng nh thÕ v× nh÷ng lý do sau ®©y: Thø nhÊt , ngêi hiÖu trëng cã mét vai trß quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh xem vÊn ®Ò nµo cÇn ph¶i ®em ra th¶o luËn hay kh«ng do chç ngêi hiÖu trëng cã quyÒn x¸c ®Þnh nghÞ tr×nh c¸c cuéc häp vµ ®iÒu nµy thêng g¾n kÕt víi c¸c m« h×nh chÝnh trÞ mµ chóng ta sÏ bµn tíi sau nµy Thø hai, ngêi hiÖu trëng c¶m thÊy hä rÊt m¹nh ë nh÷ng vÊn ®Ò mµ c¸c thµnh viªn trong trêng ®Òu c¶m nhËn ®îc r»ng, quyÕt ®Þnh ®· cã s½n n¬i ngêi hiÖu trëng råi. Thø ba, do ngêi hiÖu trëng ph¶i chiu tr¸ch nhiÖm tríc héi ®ång qu¶n trÞ vµ c¸c ®èi t¸c bªn ngoµi, khiÕn hä buéc lßng ph¶i cã nh÷ng xÐt ®o¸n c¸ nh©n. Nh vËy, mäi ý kiÕn tr¸i ngîc sÏ buéc ph¶i dõng l¹i. 3.3. Mô hình đồng thuận trong giáo dục ở trường tiểu học T¹i nhiÒu quèc gia, trong nh÷ng n¨m 80 vµ 90 cña thÕ kû XX, tÝnh ®ång thuËn ®· h×nh thµnh theo nh÷ng c¸ch thÝch hîp nhÊt trong viÖc qu¶n lý ë nhiÒu trêng tiÓu häc vµ trë thµnh m« h×nh ®Þnh chuÈn ë bËc häc nµy. Díi ®©y lµ nh÷ng nÐt ®Æc trng cña m« h×nh ®ång thuËn ë trêng tiÓu häc: - C¸c nhãm c«ng t¸c cña gi¸o viªn x¸c ®Þnh c¸c ®Ò xuÊt cho c¸c quyÕt ®Þnh sÏ th«ng qua bëi toµn thÓ gi¸o viªn trong trêng - C¸c nhãm c«ng t¸c do nh÷ng “®iÒu phèi viªn”/”tæ trëng” phô tr¸ch ch¬ng tr×nh ®øng ®Çu - C¸c ®iÒu phèi viªn/tæ trëng chuyªn m«n ngµy cµng ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao trong lÜnh vùc do hä phô tr¸ch - C¸c ®iÒu phèi viªn/tæ truëng lµm viÖc s¸t c¸nh víi gi¸o viªn phô tr¸ch líp ®Ó biÕn nh÷ng ý tëng thµnh hiÖn thùc - Gi¸o viªn ho¹t ®éng trong bÇu kh«ng khÝ x©y dùng vµ gióp ®ì s¸t sao ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ ®¸ng mong ®îi. 4. Ưu, nhược điểm của mô hình đồng thuận 4.1. Ưu điểm của mô hình đồng thuận - Mọi thành viên trong tổ chức nhiÖt t×nh tham gia ®Çy ®ñ h¬n vµo viÖc qu¶n lý nhµ trêng cña m×nh, nhê vËy, nhiÒu s¸ng kiÕn, nhiÒu ý tëng míi vµ h÷u Ých n¶y sinh vµ ph¸t huy t¸c dông thiÕt thùc. - ChÊt lîng cña c¸c quyÕt ®Þnh ®îc c¶i thiÖn râ rÖt do sù tam gia trùc tiÕp cña ®éi ngò gi¸o viªn vµo qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh, ®Æc biÖt nh÷ng quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh d¹y-häc, gi¸o dôc. - Nhê sù tham gia vµo qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh, tr¸ch nhiÖm cña ngêi gi¸o viªn, nhân viên ®îc n©ng cao rÊt nhiÒu, do chç hä sÏ ph¶i lµ ngêi trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh, c¸c thay ®æi chÝnh s¸ch. 4.2. Nhược điểm của mô hình đồng thuận - M« h×nh ®ång thuËn cã tÝnh ®Þnh chuÈn qu¸ m¹nh ®Õn ®é lµm lu mê chø kh«ng ph¶i lµ ph¸c ho¹ râ rµng h¬n thùc tiÔn qu¶n lý nhµ trêng. Nh÷ng lêi gi¸o huÊn vÒ c¸ch thøc thÝch hîp nhÊt ®Ó qu¶n lý c¸c thiÕt chÕ gi¸o dôc bÞ hoµ trén vµo viÖc m« t¶ hµnh vi. Khi tÝnh ®ång thuËn cµng ®îc biÖn hé bao nhiªu th× sù hiÖn h÷u cña nã trong nhµ trêng l¹i cµng thiÕu hoµn thiÖn vµ s¬ sµi bÊy nhiªu. - C¸ch tiÕp cËn ®ång thuËn ®èi víi viÖc ra quyÕt ®Þnh lµ chËm ch¹p vµ Ýt hiÖu qu¶. - Mét gi¶ ®Þnh c¬ b¶n cña m« h×nh ®ång thuËn cã tÝnh d©n chñ cao lµ c¸c quyÕt ®Þnh ®¹t ®îc b»ng sù nhÊt trÝ. Ngêi ta tin r»ng kÕt qu¶ cña nh÷ng cuéc tranh luËn sÏ lµ sù tho¶ thuËn/ ®ång thuËn trªn c¬ së nh÷ng gi¸ trÞ ®îc chia sÎ cña nh÷ng ngêi tham gia. Tuy vËy trong thùc tÕ thµnh viªn cña c¸c uû ban/héi ®ång ®Òu cã quan ®iÓm riªng cña chÝnh m×nh vµ ch¼ng cã g× ®¶m b¶o r»ng sÏ cã sù nhÊt trÝ trong kÕt qu¶ lµm viÖc cña uû ban/ héi ®ång. H¬n n÷a, c¸c thµnh viªn thêng lµ ®¹i diÖn cho nh÷ng nhãm “cö tri” nhÊt ®Þnh trong nhµ trêng, ch¼ng h¹n ®¹i diÖn cña bé m«n ng÷ v¨n hay bé m«n khoa häc tù nhiªn...Vµ ®iÒu hiÓn nhiªn lµ quyÒn lîi cña c¸c nhãm nµy ¶nh hëng râ rµng ®Õn qu¸ tr×nh lµm viÖc cña uû ban/héi ®ång. ThËm chÝ khu«n khæ lµm viÖc cã tÝnh tham gia cã thÓ trë thµnh tiªu ®iÓm hay sù kh¬i nguån cho nh÷ng bÊt ®ång gi÷a c¸c bé phËn, c¸c khoa, bé m«n, phßng, ban trong nhµ trêng. - M« h×nh ®ång thuËn ph¶i ®îc xem xÐt, ®¸nh gi¸ trong mèi quan hÖ víi c¸c ®Æc ®iÓm cô thÓ cña c¸c thiÕt chÕ gi¸o dôc. VÊn ®Ò vÒ sù tham gia ®èi víi qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh tån t¹i cïng víi c¸c thµnh tè cÊu tróc vµ quan liªu cña nhµ trêng. Thêng cã sù “tranh chÊp” gi÷a c¸c thµnh tè nµy (tham gia, cÊu tróc, quan liªu) h¬n lµ sù tranh chÊp, gi»ng xÐ gi÷a c¸c m« thøc qu¶n lý kh¸c nhau. Chóng ta thÊy râ rµng trong thùc tiÔn vÒ sù ‘tranh chÊp” nµy: yÕu tè tham gia tån t¹i ch¾c ch¾n trong nh÷ng vÊn ®Ò lªn quan ®Õn ho¹t ®éng chuyªn m«n-n¬i ®ã, c¸c nhµ chuyªn m«n, c¸c gi¸o viªn, gi¶ng viªn cã thÓ sö dông quyÒn h¹n vÒ sù th«ng th¹o chuyªn m«n ®Ó ‘tham gia” vµo qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh; nhng ë n¬i cÇn ®Õn quyÒn h¹n do ®Þa vÞ cña ngêi l·nh ®¹o nhµ trêng, yÕu tè quan liªu, thø bËc l¹i næi tréi. - TÝnh ®ång thuËn trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh ë nhµ trêng khã cã thÓ duy tr× æn ®Þnh do cã nh÷ng ®ßi hái vÒ viÖc ngêi hiÖu trëng cßn cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸c c¬ quan bªn ngoµi vµ víi héi ®ång qu¶n trÞ nhµ trêng (héi ®ång gi¸o dôc ®Þa ph¬ng). Sù tham gia biÓu hiÖn ph¬ng diÖn néi t¹i, bªn trong cña nÒn d©n chñ. Cßn tr¸ch nhiÖm ®îc coi lµ ph¬ng diÖn bªn ngoµi cña d©n chñ. Nh÷ng ngêi ®øng ®Çu chÝnh quyÒn (®Þa ph¬ng)/héi ®ång qu¶n trÞ nhµ trêng/héi dång gi¸o dôc ®Þa ph¬ng vµ c¸c nhãm bªn ngoµi kh¸c sÏ kiÕm t×m sù gi¶i thÝch vÒ chÝnh s¸ch nhµ trêng n¬i ngêi hiÖu trëng, ngêi l·nh ®¹o nhµ trêng, vµ chÝnh hä ph¶i tr¶ lêi nh÷ng c©u hái tõ bªn ngoµi nªu lªn ®èi víi nhµ trêng. Ngêi hiÖu trëng sÏ cßn gÆp khã kh¨n lóng tóng h¬n khi hä ph¶i gi¶i tr×nh nh÷ng quyÕt ®Þnh cã tÝnh ®ång thuËn nhng l¹i kh«ng thuËn chiÒu víi chÝnh kiÕn cña m×nh. Trong thùc tÕ sÏ xuÊt hiÖn t×nh thÕ tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸c thùc thÓ bªn ngoµi cña ngêi l·nh ®¹o khiÕn hä ph¶i thi hµnh nÒn d©n chñ cã ®iÒu kiÖn trong qu¶n lý nhµ trêng, vµ v× vËy tÝnh ®ång thuËn thuÇn tuý sÏ bÞ h¹n chÕ. - TÝnh hiÖu nghiÖm cña mét hÖ thèng ®ång thuËn phô thuéc mét phÇn vµo th¸i ®é cña ®éi ngò gi¸o viªn-gi¶ng viªn. NÕu hä tÝch cùc hç trî gióp ®ì qu¸ tr×nh quyÕt ®Þnh cã tÝnh tham gia th× c¸ch lµm nµy cã c¬ may thµnh c«ng. Cßn nÕu hä l·nh ®¹m víi qu¸ tr×nh nµy hoÆc hä tá ra ®èi ®Þch nhau, th× qu¸ tr×nh ®ã ch¾c ch¾n sÏ thÊt b¹i. Trong trêng hîp ®éi ngò gi¸o viªn qu¸ cao ng¹o, lu«n coi m×nh lµ ®óng th× qu¸ tr×nh ®ång thuËn còng ch¼ng thÓ cã tiÕn triÓn kh¶ quan nµo. - C¸c qu¸ tr×nh ®ång thuËn trong nhµ trêng phæ th«ng phô thuéc vµo th¸i ®é cña ngêi hiÖu trëng nhiÒu h¬n so víi sù ñng hé cña ®éi ngò gi¸o viªn. T¹i c¸c trêng ®¹i häc, héi ®ång khoa häc ®µo t¹o cã thÓ tiÕn hµnh nh÷ng diÔn ®µn hîp thøc/hîp lÖ ®Ó l«i cuèn sù tham gia ®«ng ®¶o ®éi ngò gi¶ng viªn vµo qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh vµ ngêi hiÖu trëng ph¶i thõa nhËn vµ ph¶i ho¹t ®éng cïng víi nguån quyÒn lùc thay thÕ nµy. Cßn trong trêng phæ th«ng, c«c m¸y cã tÝnh tham gia ®îc thiÕt lËp chØ víi ®iÒu kiÖn lµ ®îc sù ñng hé cña ngêi hiÖu trëng-ngêi cã quyÒn h¹n ph¸p lý trong viÖc l·nh ®¹o, qu¶n lý nhµ trêng. Ngêi hiÖu trëng kh«n ngoan ë trêng phæ th«ng sÏ tÝnh ®Õn quan ®iÓm, xem xÐt, l¾ng nghe ý kiÕn cña ®éi ngò gi¸o viªn trong trêng-nhng ®ã lµ c¸ch tiÕp cËn tham vÊn chø kh«ng ph¶i lµ ®ång thuËn. Bëi vËy, ngêi ta thêng cho r»ng ë trêng phæ th«ng, ngêi hiÖu trëng cÇn cã “tÝnh ®ång thuËn” hay ph¶i cã lßng nh©n ¸i, tÝnh nh©n hËu trong phong c¸ch l·nh ®¹o, chø sù tham gia kh«ng thùc sù lµ “quyÒn” cña ngêi gi¸o viªn. - “TÝnh ®ång thuËn “nh©n t¹o”, ®îc t¹o t¸c chø kh«ng ph¶i lµ tù nhiªn, lµ b¶n chÊt cña ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ trêng”. II. SỰ VẬN DỤNG MÔ HÌNH ĐỒNG THUẬN TRONG GIÁO DỤC Ở ĐƠN VỊ - Vài nét về đặc điểm tình hình đơn vị: Đơn vị công tác của tôi là một Trung tâm GDTX cấp huyện với quy mô nhỏ, được thành lập từ tháng 12/2004 trên địa bàn huyện Tam Đảo – Tỉnh Vĩnh Phúc. Hiện nay Trung tâm GDTX Tam Đảo có 10 lớp Bổ túc THPT với trên 400 học sinh, 14 lớp nghề với 378 học sinh và 3 lớp liên kết Trung cấp, Cao đẳng ngành mầm non với 200 sinh viên. Tổng số cán bộ giáo viên, nhân viên trong biên chế của Trung tâm hiện là 24 đồng chí. Trong đó 80% cán bộ giáo viên, nhân viên có tuổi đời dưới 30 tuổi. Cơ cấu tổ chức của Trung tâm gồm 3 tổ chuyên môn là Tổ Khoa học tự nhiên, Tổ Khoa học xã hội và Tổ hành chính. - Với chức năng của một Trung tâm GDTX cấp huyện Trung tâm GDTX Tam Đảo đảm nhiệm các nhiệm vụ mà ngành giao phó như: 1. Triển khai sáng tạo, có hiệu quả cuộc vận động và các phong trào thi đua của ngành. 2. Tập trung chỉ đạo nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giáo dục; tiếp tục giảm tỷ lệ học sinh yếu kém và học sinh bỏ học, tăng tỷ lệ học sinh khá, giỏi. 2.1. Điều chỉnh nội dung dạy học theo hướng tinh giảm, đáp ứng mục tiêu giáo dục, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương; tích cực chuẩn bị cho việc xây dựng chương trình giáo dục phổ thông sau năm 2015. Chú trọng thực hiện lồng ghép, tích hợp giáo dục đạo đức, giáo dục ngoài giờ lên lớp, giáo dục hướng nghiệp, giáo dục giá trị sống, giáo dục kỹ năng sống trong các môn học và các hoạt động giáo dục. 2.2. Tập trung chỉ đạo nâng cao hiệu quả đổi mới kiểm tra đánh giá thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học, dạy học phân hoá trên cơ sở chuẩn kiến thức, kỹ năng của Chương trình giáo dục phổ thông; tạo ra sự chuyển biến mới về đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá, nâng cao chất lượng giáo dục. 3. Tiếp tục đổi mới quản lý giáo dục trung học theo hướng tăng cường phân cấp quản lí và giao quyền chủ động cho các nhà trường; nâng cao năng lực của các cơ quan quản lí giáo dục. 4. Phối hợp triển khai công tác bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên THCS và THPT thông qua các hoạt động tập huấn, sinh hoạt chuyên môn, thanh tra giáo viên. 5. Nâng cao nhận thức cho mọi người về học tập suốt đời và xây dựng xã hội học tập (XHHT); thực hiện có hiệu quả việc xây dựng XHHT từ cơ sở; tập trung củng cố mô hình hoạt động của đơn vị theo hướng một cơ sở thực hiện nhiều nhiệm vụ; tăng cường đầu tư xây dựng, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và phát triển đội ngũ cán bộ, giáo viên; đa dạng hoá nội dung, chương trình và hình thức học tập nhằm đáp ứng nhu cầu học tập thường xuyên, học tập suốt đời của mọi người; tăng cường các biện pháp nâng cao chất lượng dạy học các chương trình GDTX; tích cực đổi mới PPDH, đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên; đổi mới công tác quản lý, tăng cường nền nếp, kỉ cương trong dạy - học; chú trọng ứng dụng CNTT trong quản lý và dạy học; nâng cao hiệu quả công tác chống mù chữ. 6. Đào tạo nghề cho lao động nông thôn theo Quyết định số 1956/QĐTTg ngày 27 tháng 11 năm 2009 của Thủ tướng Chính phủ. Tăng cường mở rộng liên kết, gắn đào tạo nghề với giải quyết việc làm. 7. Chú trọng việc bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ CBQL, giáo viên. + Tổ chức tốt việc học tập, nghiên cứu nghị quyết đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X, xây dựng và triển khai chương trình hành động thực hiện nghị quyết đại hội phù hợp với đặc điểm cụ thể của đơn vị và gắn bó chặt chẽ với cuộc vận động “Dân chủ, kỷ cương, tình thương, trách nhiệm” của ngành. + Tăng cường các hoạt động nêu gương người tốt việc tốt, giáo dục truyền thống, rèn luyện ở mọi đoàn viên lao động có ý thức trách nhiệm cao và có hành động thiết thực trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, xây dựng phong cách lao động mới, kỷ luật tốt và trách nhiệm cao. + Tích cực thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy, khắc phục các yếu kém hiện tượng tiêu cực trong đơn vị. Kiên quyết thực hiện cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử, bệnh thành tích trong giáo dục, không vi phạm đạo đức nhà giáo, và không để học sinh ngồi nhầm lớp” của toàn ngành. + Chấp hành và thực hiện nghiêm chỉnh nội quy, quy định của cơ quan, quy chế chuyên môn, chấp hành tốt các chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước, nơi cư trú, sống và làm việc theo Hiến pháp và Pháp luật. + Luôn tu dưỡng đạo đức cách mạng sống giản dị, trong sáng, lành mạnh, đoàn kết nội bộ, phát ngôn đúng lúc, đúng chỗ. Luôn đấu tranh thẳng thắn, có tinh thần phê và tự phê trên tinh thần xây dựng giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Luôn gương mẫu xứng đáng là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. - Trong quá trình tổ chức và hoạt động do có số lượng cán bộ giáo viên và nhân viên ít, cơ cấu tổ chức gọn nhẹ nên việc tính đồng thuận trong các hoạt động của đơn vị luôn được vận dụng và thể hiện khá rõ trong các lĩnh vực hoạt động của nhà trường. Cụ thể: + Về quy chế tổ chức và hoạt động cụ thể cho từng năm của đơn vị, công tác tổ chức nhân sự, quy chế chi tiêu nội bộ của cơ quan được xây dựng dựa trên sự thống nhất và thảo luận của chi bộ và “liên tịch” gồm Ban Giám đốc, các tổ trưởng chuyên môn, trưởng các đoàn thể, sau đó thông qua và lấy ý kiến của tập thể cán bộ giáo viên, nhân viên trước khi đi đến quyết định cuối cùng và triển khai trong hội nghị cán bộ công chức đầu năm học. + Về công tác chuyên môn, Giám đốc giao cho 01 phó giám đốc phụ trách chuyên môn triển khai và xây dựng kế hoạch cho cả năm học. Trong mỗi tổ chuyên môn Tổ trưởng chuyên môn chủ trì việc thảo luận, đóng góp ý kiến của giáo viên trong việc phân công giảng dạy, chủ nhiệm lớp, xây dựng chương trình và kế hoạch ôn thi tốt nghiệp, ôn thi học sinh giỏi và phụ đạo cho học sinh yếu kém…. Trên cơ sở những nội dung tổ đã thống nhất các tổ báo cáo Ban giám đốc để tổ chức thực hiện và làm căn cứ để theo dõi, kiểm tra. Việc duy trì và đẩy mạnh tính đồng thuận như trên đã và đang góp phần quan trọng tạo nên sự ổn định, thống nhất trong tập thể cán bộ giáo viên và nhân viên của trung tâm từ đó góp phần quan trọng vào việc thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ và mục tiêu chung của đơn vị. Tuy nhiên cũng cần nghiêm túc nhận thấy rằng; việc thực hiện các hoạt động tại trung tâm hiện nay trên nhiều khía cạnh và góc độ chưa thực sự là đồng thuận và có tính đồng thuận thì cũng gặp phải những nhược điểm của mô hình đồng thuận, đó là nhiều vấn đề về nhân sự, về tài chính trong quy chế chi tiêu nội bộ mang tính “đồng thuận giả tạo” mà nặng về tính chính trị vì nhiều nội dung thảo luận mang tính áp đặt, trong phạm vi giới hạn và có khuôn khổ khá rõ ràng. Các nội dung thảo luận thường mang lại nhiều ý kiến trái chiều, khó thống nhất và mất rất nhiều thời gian để đưa ra được kết luận cuối cùng gây tâm lý căng thẳng và mệt mỏi cho những người tham gia. Từ những đặc điểm của tính đồng thuận và qua vận dụng phân tích vào tình hình thực tế của đơn vị có thể nhận thấy. Tính đồng thuận chỉ có thể mang lại hiệu quả cao trong phạm vi nhỏ như các tổ, nhóm chuyên môn hoặc trong quá trình thảo luận các vấn đề như chuyên môn, trưng cầu ý kiến,kế hoạch phát triển… còn trong các vấn đề như tài chính, nhân sự thì để áp dụng và tìm được sự đồng thuận là rất khó bởi có sự khác nhau rất lớn từ tư tưởng, quyền lợi giữa chính quyền và người lao động, giữa thủ trưởng đơn vị, người được cân nhắc về chức vụ với các thành viên còn lại trong đơn vị. KẾT LUẬN Qua phân tích và thực tế tình hình tổ chức hoạt động của đơn vị có thể nhận thấy, việc áp dụng mô hình đồng thuân trong giáo dục giúp mọi thành viên trong tổ chức nhiÖt t×nh tham gia ®Çy ®ñ h¬n vµo viÖc qu¶n lý nhµ trêng cña m×nh, nhê vËy, nhiÒu s¸ng kiÕn, nhiÒu ý tëng míi vµ h÷u Ých n¶y sinh vµ ph¸t huy t¸c dông thiÕt thùc; chÊt lîng cña c¸c quyÕt ®Þnh ®îc c¶i thiÖn râ rÖt do sù tam gia trùc tiÕp cña ®éi ngò gi¸o viªn vµo qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh, ®Æc biÖt nh÷ng quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh d¹y-häc, gi¸o dôc; nhờ sự tham gia vµo qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh, tr¸ch nhiÖm cña ngêi gi¸o viªn, nhân viên ®îc n©ng cao rÊt nhiÒu, do chç hä sÏ ph¶i lµ ngêi trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh, c¸c thay ®æi chÝnh s¸ch. Tuy nhiên mô hình đồng thuận cũng có những nhược điểm đó là làm chậm quá trình ra quyết định, nhiều nội dung tính đồng thuận chỉ mang tính tương đối, tính đồng thuận chỉ đạt hiệu quả cao khi được áp dụng vào các tổ nhóm chuyên môn hoặc trong các vấn đề về chuyên môn, trưng cầu ý kiến, kế hoạch và chương trình phát triển của đơn vị, những vấn đề về nhân sự, tài chính ...thường khó đạt được hiệu quả như mong muốn. Trong thời gian có hạn, tài liệu tham khảo thiếu và năng lực cá nhận còn hạn chế nên trong phạm vi tiểu luận này tác giả chỉ xin đi sâu phân tích các đặc điểm cơ bản của tính đồng thuận trong giáo dục và một số đặc điểm tương đồng trong quá trình tổ chức hoạt động của đơn vị, vì vậy rất mong được quý thầy cô và các đồng nghiệp góp ý để tiểu luận được hoàn thiện hơn. Học viên Nguyễn Tiến Dũng TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nguyễn Quốc Chí – Nguyễn Thị Mỹ Lộc: Đại cương khoa học quản lý, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội. 2. Vũ Cao Đàm: Phương pháp nghiên cứu khoa học( Xuất bản lần thứ nhất), Nhà xuất bản Giáo dục, 2008. 3. Vương Tất Đạt: Logic học đại cương( Xuất bản lần thứ hai), Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội, 1997. 4. Trần Khánh Đức: Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội, 2011. MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU……………………………………………………….. PHẦN NỘI DUNG…………………………………………………….. I. Mô hình đồng thuận trong giáo dục…………………………………. 1. Các đặc trưng của mô hình đồng thuận……………………………… 2. Mô hình đồng thuận: mục tiêu, cấu trúc, môi trường, sự lãnh đạo….. 2.1. Mục tiêu………………………………………………………….... 2.2. Cấu trúc tổ chức…………………………………………………… 2.3. Môi trường bên ngoài……………………………………………… 2.4. Sự lãnh đạo………………………………………………………… 3. Các mô hình đồng thuận trong giáo dục…………………………….. 3.1. Mô hình đồng thuận trong giáo dục ở trường đại học……………... 3.2. Mô hình đồng thuận trong giáo dục ở trường phổ thông………….. 3.3. Mô hình đồng thuận trong giáo dục ở trường tiểu học……………. 4. Ưu nhược điểm của mô hình đồng thuận……………………………. 4.1. Ưu điểm của mô hình đồng thuận…………………………………. 4.2. Nhược điểm của mô hình đồng thuận……………………………... II. Sự vận dụng mô hình đồng thuận trong giáo dục ở đơn vị…………. PHẦN KẾT LUẬN…………………………………………………….. TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………… Trang 1 2 2 2 3 3 4 4 5 6 6 7 10 10 10 11 13 18 19 Hạn nộp bài: Ngày…..tháng 8 năm 2012 Ngày nộp: Ngày…..tháng 8 năm 2012 NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ĐIỂM BÀI TIỂU LUẬN CHỮ KÝ CỦA GIẢNG VIÊN