ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
------------------------------
NGUYỄN XUÂN KHÁNH
Tên đề tài:
ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG
MẶT BẰNG TẠI DỰ ÁN XÂY DỰNG TRƯỜNG THPT CHUYÊN
THÁI NGUYÊN TẠI PHƯỜNG TÚC DUYÊN, THÀNH PHỐ
THÁI NGUYÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN GIAI ĐOẠN 2016 – 2018
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào tạo
: Chính quy
Chuyên ngành
: Quản lý đất đai
Khoa
: Quản lý tài nguyên
Khóa
: 2016 – 2020
Giảng viên hướng dẫn : TS. Trần Thị Mai Anh
Thái Nguyên – 2020
i
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện nghiên cứu đề tài tốt nghiệp đại học, em đã
nhận được sự quan tâm giúp đỡ nhiệt tình, sự đóng góp quý báu của nhiều cá nhân
và tập thể, đã tạo điều kiện thuận lợi để em hoàn thành tốt Khóa luận tốt nghiệp.
Lời đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn TS. Trần Thị Mai Anh giảng
viên Khoa Quản lý đất đai, trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên đã trực tiếp
hướng dẫn em trong suốt thời gian em nghiên cứu thực hiện luận văn.
Em xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu nhà trường, Ban chủ nhiệm khoa
Quản lý tài nguyên, các thầy giáo, cô giáo, cán bộ trong khoa đã truyền đạt cho em
những kiến thức, kinh nghiệm quý báu trong quá trình học tập và rèn luyện tại trường.
Em xin chân thành cảm ơn Trung tâm Phát tiển Quỹ đất tỉnh Thái Nguyên,
Lãnh đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân Phường Túc
Duyên, tỉnh Thái Nguyên, các đồng nghiệp, người dân phường Túc Duyên,Tp.
Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ em trong thời gian thực tập
Em xin gửi lời biết ơn đến gia đình, bạn bè và người thân,... đã tạo điều
kiện giúp đỡ em trong thời gian nghiên cứu, thực hiện luận văn.
Trong quá trình học tập và làm chuyên đề, em đã cố gắng hết mình
nhưng do thời gian thực tập có hạn nên không tránh khỏi thiếu sót. Em rất
mong nhận được sự đóng góp ý kiến của thầy cô để khóa luận tốt nghiệp được
hoàn thiện hơn.
Em xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày
tháng năm 2020
Sinh viên
Nguyễn Xuân Khánh
ii
DANH MỤC BẢNG
Bảng 4.1: Một số kết quả của dự án xây dựng trường THPT chuyên Thái
Nguyên tại phường Túc Duyên, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên
giai đoạn 2016 - 2018 ...................................................................................... 31
Bảng 4.2: Kết quả xác định đối tượng được bồi thường về đất trong dự án... 31
Bảng 4.3: Tổng hợp diện tích các loại đất bị thu hồi tại dự án ....................... 32
Bảng 4.4: Kết quả bồi thường đất ................................................................... 33
Bảng 4.5: Kết quả thực hiện các chính sách hỗ trợ, thưởng của dự án ........... 34
Bảng 4.6. Kết quả bồi thường về cây cối, hoa màu ........................................ 35
Bảng 4.7. Kết quả bồi thường tài sản .............................................................. 36
Bảng 4.8: kết quả bồi thường mồ mả .............................................................. 35
Bảng 4.9: Tổng hợp kinh phí bồi thường tại dự án nghiên cứu ...................... 36
Bảng 4.10: Tổng hợp ý kiến của người dân về đơn giá bồi thường, hỗ trợ .... 38
iii
DANH MỤC HÌNH
Hình 4.1 Bản đồ Tp. Thái Nguyên .................................................................. 19
Hình 4.2 Bản đồ phường Túc Duyên .............................................................. 20
Hình 4.3: Bản đồ dự án ................................................................................... 30
iv
DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT
GPMB
Giải phóng mặt bằng
UBND
Ủy ban nhân dân
GCN
Giấy chứng nhận
TĐC
Tái định cư
GCNQSDĐ
Giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất
THPT
Trung học phổ thông
TN&MT
Tài nguyên và môi trường
TT-BTNMT
Thông tư bộ tài nguyên môi trường
NĐ-CP
Nghị định chính phủ
QĐ-UBND
Quyết định ủy ban nhân dân
TP
Thành phố
v
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... i
DANH MỤC BẢNG ......................................................................................... ii
DANH MỤC HÌNH ......................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT ....................................................... iv
MỤC LỤC ......................................................................................................... v
PHẦN 1. MỞ ĐẦU .......................................................................................... 1
1.1. Đặt vấn đề................................................................................................... 1
1.2. Mục tiêu của đề tài ..................................................................................... 2
1.3. Ý nghĩa nghiên cứu của đề tài .................................................................... 2
1.3.1. Ý nghĩa khoa học..................................................................................... 2
1.3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn............................................................................ 3
PHẦN 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................... 4
2.1. Cơ sở khoa học của đề tài .......................................................................... 4
2.1.1. Cơ sở lí luận ............................................................................................ 4
2.2. Cơ sở pháp lý của đề tài ............................................................................. 6
2.2.2. Các văn bản của tỉnh Thái Nguyên ......................................................... 8
2.3. Khái quát về bồi thường giải phóng mặt bằng ........................................... 9
2.3.1. Khái niệm ................................................................................................ 9
2.3.2. Đặc điểm của quá trình bồi thường, giải phóng mặt bằng .................... 10
2.3.3. Một số yếu tố ảnh hưởng đến công tác bồi thường giải phóng
mặt bằng .......................................................................................................... 10
2.3.4. Đối tượng và điều kiện được đền bù ..................................................... 11
2.4. Chính sách GPMB ở một số nước trên thế giới ....................................... 12
2.5. Chính sách bồi thường, hỗ trợ GPMB ở Việt Nam ................................. 13
2.5.1. Tình hình bồi thường giải phóng mặt bằng ở một số thành phố trong
cả nước ............................................................................................................. 13
vi
2.5.2. Kết quả thực hiện chính sách pháp luật về bồi thường, hỗ trợ tại tỉnh
Thái Nguyên .................................................................................................... 15
PHẦN 3. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU ............................................................................................... 16
3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................ 16
3.1.1.Đối tượng nghiên cứu............................................................................. 16
3.1.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 16
3.1.3. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ......................................................... 16
3.2. Nội dung nghiên cứu ................................................................................ 16
3.2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội và tình hình sử dụng đất của phường
Túc Duyên, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên ................................. 16
3.2.2. Đánh giá kết quả bồi thường, hỗ trợ, TĐC của dự án trường THPT
chuyên Thái Nguyên tại phường Túc Duyên, thành phố Thái Nguyên, tỉnh
Thái Nguyên .................................................................................................... 17
3.2.3. Đánh giá tác động của dự án đối với các hộ gia đình khi Nhà nước
thu hồi đất ....................................................................................................... 17
3.2.4. Đánh giá những thuận lợi, khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng
cuả dự án và đề xuất phương án giải quyết ..................................................... 17
3.3. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 17
3.3.1. Phương pháp điều tra thu thập tài liệu, số liệu ...................................... 17
3.3.2. Phương pháp thống kê ........................................................................... 18
3.3.3. Phương pháp so sánh ............................................................................. 18
3.3.4. Phương pháp xử lý thông tin, số liệu .................................................... 18
3.3.5. Phương pháp chuyên gia ....................................................................... 18
PHẦN 4. DỰ KIẾN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................ 19
4.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội và tình hình sử dụng đất của thành phố
Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên...................................................................... 19
vii
4.1.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên của thành phố Thái Nguyên,
tỉnh Thái Nguyên ............................................................................................. 19
4.1.2. Đặc điểm điều kiện kinh tế - xã hội ...................................................... 22
4.1.3. Thực trạng phát triển các ngành kinh tế ................................................ 22
4.1.4. Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật,hạ tầng xã hội ................. 25
4.1.5. Đánh giá chung điều kiện tự nhiên – kinh tế, xã hội đến công tác bồi
thường giải phóng mặt bằng ............................................................................ 28
4.2. Đánh giá kết quả công tác bồi thường hỗ trợ, tái định cư của dự án xây dựng
trường THPT Chuyên Thái Nguyên tại phường Túc Duyên, thành phố Thái
Nguyên, tỉnh Thái Nguyên ............................................................................... 29
4.2.1. Khái quát về dự án ................................................................................ 29
4.2.2. Kết quả dự án ........................................................................................ 30
4.2.3. Đối tượng và điều kiện được bồi thường, hỗ trợ về đất trong dự án .... 31
4.2.4. Đánh giá kết quả thống kê về đất, tài sản, cây cối, hoa màu đã được bồi
thường trong dự án .......................................................................................... 32
4.3. Đánh giá tác động của dự án đối với các hộ gia đình khi Nhà nước
thu hồi đất ........................................................................................................ 37
4.3.1. Kết quả điều tra lấy ý kiến của hộ gia đình, cá nhân về công tác thu hồi,
bồi thường và giải phóng mặt bằng của dự án ................................................ 37
4.3.2.Đánh giá tác động kinh tế, xã hội và môi trường...................................38
4.4. Đánh giá những thuận lợi, khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng
cuả dự án và đề xuất phương án giải quyết ..................................................... 39
4.4.1. Đánh giá những thuận lợi, khó khăn trong công tác bồi thường
GPMB .............................................................................................................. 40
4.4.2. Đề xuất các giải pháp và rút ra những bài học kinh nghiệm................. 41
PHẦN 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................... 44
5.1. Kết luận .................................................................................................... 44
5.2. Kiến nghị .................................................................................................. 45
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 46
viii
1
PHẦN 1
MỞ ĐẦU
1.1. Đặt vấn đề
Đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá đối với mỗi quốc gia và không thể
thay thế được trong đời sống, trong quá trình sản xuất của con người. Trong
những năm gần đây nền kinh tế phát triển mạnh mẽ cùng với áp lực về sự gia
tăng dân số làm cho diện tích đất đai ngày càng bị thu hẹp. Đồng thời quá trình
đô thị hoá diễn ra mạnh làm cho đất đai ngày càng có giá trị kinh tế cao và nhu
cầu về mặt bằng lớn để phục vụ cho sản xuất, kinh doanh. Để có mặt bằng thực
hiện các dự án chúng ta phải thu hồi và chuyển mục đích sử dụng đất đai. Chính
vì vậy công tác giải phóng mặt bằng là một trong những điều kiện tiên quyết của
sự phát triển, nó tác động mạnh mẽ đến công tác quản lý nhà nước về đất đai.
Trước thực trạng như vậy, công tác bồi thường GPMB là một trong
những công việc hết sức khó khăn, phức tạp và được xã hội đặc biệt quan tâm,
bồi thường GPMB không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của các tổ chức,
cá nhân, hộ gia đình có đất bị thu hồi mà còn ảnh hưởng rất lớn đến tình hình
kinh tế, chính trị, xã hội của địa phương sau khi tái định cư cho người dân. Bồi
thường GPMB là lĩnh vực nhạy cảm và gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình
thực hiện như thương lượng giá đền bù hợp lý với người dân, tái định cư và giải
quyết hậu quả sau giải phóng mặt bằng. Do vậy cần áp dụng linh hoạt các quy
định của pháp luật vào điều kiện thực tế của địa phương. Trước những khó khăn
như vậy, việc đánh giá công tác GPMB để đưa ra những phương án khả thi giải
quyết những khó khăn khi bồi thường GPMB đang là một nhu cầu hết sức cấp
thiết của xã hội.
Cùng với sự phát triển của thành phố Thái Nguyên nói chung và phường
Túc Duyên nói riêng trong những năm gần đây có nhiều công trình, dự án được
triển khai nhằm mục đích đẩy mạnh nền kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống
2
của người dân và góp phần không nhỏ vào sự nghiệp phát triển chung của toàn
phường như: Dự án xây dựng Khu dân cư số 5B, địa điểm tại Phường Túc
Duyên, thành phố Thái Nguyên, Dự án xây dựng Khu dân cư số 4,…. Tuy
nhiên, có những dự án đã hoàn thành, các công trình đã đưa vào sử dụng nhưng
vẫn còn những đơn thư khiếu nại và các vấn đề liên quan đến đất đai của người
dân yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết, nguyên nhân chính là do đâu có
phải là do mức bồi thường chưa thỏa đáng hay do một nguyên nhân khác? Công
tác GPMB không chỉ là di dời dân ra khỏi khu vực giải tỏa mà còn phải có kế
hoạch cụ thể trong công tác tái định cư và hỗ trợ phát triển kinh tế để ổn định
đời sống của người dân sau tái định cư.
Xuất phát từ thực tế đó, được sự đồng ý và giúp đỡ Ban giám hiệu nhà trường,
Ban chủ nhiệm Khoa Quản lý tài nguyên – Trường Đại học Nông lâm, dưới sự
hướng dẫn trực tiếp của Cô giáo TS. Trần Thị Mai Anh – em tiến hành nghiên
cứu đề tài “Đánh giá kết quả công tác bồi thường giải phóng mặt bằng dự án xây
dựng trường THPT chuyên Thái Nguyên tại phường Túc Duyên, thành phố Thái
Nguyên, tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2016 - 2018”.
1.2. Mục tiêu của đề tài
- Đánh giá được kết quả bồi thường, hỗ trợ, TĐC của dự án trường THPT
chuyên Thái Nguyên tại phường Túc Duyên, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái
Nguyên
- Đánh giá tác động của dự án đối với các hộ gia đình khi Nhà nước thu hồi đất
- Đánh giá những thuận lợi, khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng
cuả dự án và đề xuất phương án giải quyết
1.3. Ý nghĩa nghiên cứu của đề tài
1.3.1. Ý nghĩa khoa học
- Đề tài nghiên cứu một cách toàn diện và có hệ thống về các chính sách
bồi thường GPMB khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn thành phố Thái Nguyên
3
và đề xuất các phương án có tính khả thi và rút kinh nghiệm cho công tác
GPMB.
- Góp phần hoàn thiện chính sách, phương thức bồi thường thiệt hại khi
Nhà nước thu hồi đất trên địa bạn huyện.
- Góp phần hạn chế, giải tỏa những bức xúc về khiếu kiện của người dân bị
thiệt hại do phải giải tỏa mặt bằng, bàn giao đất để triển khai dự án trên địa bàn.
- Việc hoàn thành đề tài là cơ sở cho sinh viên củng cố và hoàn thiện kiến
thức đã học, đông thời là cơ sở để sinh viên bước đầu tiếp cận với công tác đền bù
GPMB.
1.3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn
- Thông qua quá trình nghiên cứu giúp sinh viên nắm được những thuận
lợi và khó khăn để từ đó đưa ra các giải pháp góp phần thúc đẩy nhanh tiến độ
bồi thường GPMB.
- Đối với thực tiễn, đề tài góp phần đề xuất các giải pháp để thực hiện công tác bồi
thường và giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất ngày càng có hiệu quả hơn.
- Đánh giá được thực trạng sử dụng đất, xác định những tồn tại chủ yếu
trong công tác thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng, nguyên nhân và giải
pháp khắc phục cho phường Túc Duyên, thành phố Thái Nguyên trong việc thực
hiện bồi thường và giải phóng mặt bằng đạt được hiệu quả cao nhất.
- Nhằm giúp sinh viên khi ra trường thực hiện tốt công tác chuyên môn về
bồi thường GPMB khi nhà nước thu hồi đất.
4
PHẦN 2
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1. Cơ sở khoa học của đề tài
2.1.1. Cơ sở lí luận
2.1.1.1. Khái quát chung về giải phóng mặt bằng
- Giải phóng mặt bằng là quá trình thực hiện các công việc liên quan đến việc
di rời nhà cửa, cây cối, các công trình xây dựng và một bộ phận dân cư trên một
phần đất nhất định được quy hoạch cho việc cải tạo, mở rộng hoặc xây dựng một
công trình mới.
- Giải phóng mặt bằng được tính từ khi bắt đầu hình thành hội đồng giải
phóng mặt bằng đến khi giải phóng xong và giao cho chủ đầu tư mới. Đây là
một quá trình đa dạng và phức tạp thể hiện sự khác nhau giữa các dự án và liên
quan trực tiếp đến các bên tham gia và của toàn xã hội.
* Vai trò của công tác GPMB trong việc phát triển kinh tế - xã hội đất nước
- Đối với sự phát triển cơ sở hạ tầng
Ở mỗi giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội có một sự phát triển thích ứng
của hạ tầng kinh tế - xã hội. Với tư cách là phương tiện vật chất kỹ thuật, hạ tầng
kinh tế- xã hội lại trở thành lực lượng sản xuất quyết định đến sự phát triển của
nền kinh tế - xã hội mà trong đó giải phóng mặt bằng là điều kiện đầu tiên quyết
định để dự án có được triển khai hay không.
- Đối với sự phát triển kinh tế - xã hội
Nếu công tác giải phóng mặt bằng không được thực hiện tốt sẽ xảy ra hiện
tượng “ treo’’ công trình làm cho chất lượng công trình bị giảm, các mục tiêu
ban đầu không thực hiện được, từ đó gây ra lãng phí rất lớn cho ngân sách Nhà
nước. Mặt khác, khi giải quyết không thỏa đáng quyền, lợi ích hợp pháp của người
có đất bị thu hồi sẽ dễ ràng gây ra những khiếu kiện, đặc biệt là những khiếu kiện tập
thể, làm cho tình hình chính trị - xã hội mất ổn định.
5
2.1.1.2. Tổng quan về chính sách bồi thường
a, Cơ sở lý luận về bồi thường
Khi các công trình được xây dựng nhằm phục vụ cho mục đích quốc
phòng, an ninh, lợi ích công cộng, lợi ích quốc gia được triển khai thì Nhà nước
cần phải có mặt bằng để thực hiện dự án. Thế nhưng đất đai thuộc sở hữu toàn
dân, với tư cách là người quản lý, nhằm đảm bảo được lợi ích của Nhà nước, lợi
ích của nhân dân, khi đó Nhà nước sẽ đưa ra quyết định thu hồi quyền sử dụng
đất của người dân hoặc Nhà nước giao quản lý.
Theo điều 66, Luật Đất đai năm 2013 “Thu hồi đất là việc Nhà nước ra
quyết định hành chính để thu hồi quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất đã giao cho
tổ chức, Uỷ ban nhân dân xã,phường, thị trấn quản lý”.
Việc xây dựng những khu công nghiệp cho mục tiêu phát triển kinh tế,
những con đường quốc gia để phục vụ lợi ích chung là rất cần thiết nhưng không
vì thế mà phải hy sinh quyền lợi của những cá nhân, những nhóm người. Do đó, khi
quyền sử dụng đất của người dân bị thu hồi thì Nhà nước sẽ bồi thường thiệt hại.
b, Bản chất của việc bồi thường
Mục tiêu phát triển kinh tế xây dựng đất nước của Đảng và Nhà nước ta
đó là: “ Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh”. Trong điều
kiện chiến lược phát triển của đất nước có chiến lược phát triển nhà ở nhằm tạo
điều kiện cho nhân dân có chỗ ở rộng rãi hơn, tiện nghi hơn qua mỗi thời kỳ phát triển.
Đất nước ta đang bước vào thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước. Chúng ta không thể chỉ có những đô thị đẹp, hiện đại, những khu chế xuất
khổng lồ, những công trình công cộng khang trang mà kèm theo đó chỗ ở của
người dân phải được nâng cấp tiện nghi hơn, rộng rãi hơn… Chính vì vậy phải
tính một cách toàn diện, không thể có hiện tượng một công trình mới ra đời lại
kéo theo những người dân không có chỗ ở hoặc chỗ ở kém hơn nơi ở cũ.
6
2.1.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài
* Xuất phát từ thực tiễn nhu cầu về đất đai để phát triển cơ sở hạ tầng
phục vụ cho đầu tư phát triển kinh tế xã hội của cả nước nói chung và của tỉnh
Thanh Hóa nói riêng vì thế công tác bồi thường giải phóng mặt bằng là rất quan
trọng là một trong những yếu tố quyết định sự thành bại của dự án.
2.2. Cơ sở pháp lý của đề tài
2.2.1. Các văn bản pháp quy của Nhà nước có liên quan đến công tác bồi
thường và GPMB
- Luật Đất đai năm 2013;
- Thông tư 36/2014/TT-BTNMT ngày 30/6/2014 của Bộ TN&MT quy
định chi tiết phương pháp định giá đất; xây dựng, điều chỉnh bảng giá đất; định
giá đất cụ thể và tư vấn xác định giá đất.
- Căn cứ Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của
Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số Điều của Luật Đất đai.
- Căn cứ Nghị định số 44/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của
Chính phủ Quy định về giá đất.
- Căn cứ Nghị định số 47/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của
Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
- Căn cứ Nghị định số 14/2014/NĐ-CP ngày 26 tháng 02 năm 2014 của
Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Điện lực về an toàn điện.
- Căn cứ Thông tư số 37/2014/TT-BTNMT ngày 30 tháng 6 năm 2014 của
Bộ Tài nguyên và Môi trường Quy định chi tiết về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
khi Nhà nước thu hồi đất.
- Căn cứ Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của
Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số Điều của Luật Đất đai.
- Căn cứ Nghị định số 44/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của
Chính phủ Quy định về giá đất.
7
- Căn cứ Nghị định số 47/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của
Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
- Căn cứ Nghị định số 14/2014/NĐ-CP ngày 26 tháng 02 năm 2014 của
Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Điện lực về an toàn điện.
- Căn cứ Thông tư số 37/2014/TT-BTNMT ngày 30 tháng 6 năm 2014 của Bộ
Tài nguyên và Môi trường Quy định chi tiết về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất.
- Căn cứ quyết định số 31/2014/QĐ-UBND ngày 22/8/2014 của UBND
tỉnh về việc ban hành quy định về bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước
thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
8
2.2.2. Các văn bản của tỉnh Thái Nguyên
Ban hành kèm theo Quyết định số 31/2014QĐ-UBND Quy định về bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
Quyết định này có hiệu lực thi hành sau 10 ngày kể từ ngày ký ban hành.
- Quyết định này thay thế các quyết định:
+ Quyết định số 01/2010/QĐ-UBND ngày 05/01/2010 của Ủy ban nhân
dân tỉnh về việc ban hành quy định thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên;
+ Quyết định số 06/2010/QĐ-UBND ngày 23/02/2010 của Ủy ban nhân
dân tỉnh Thái Nguyên về việc sửa đổi bổ sung một số nội dung quy định kèm
theo Quyết định số 01/2010/QĐ-UBND ngày 05/01/2010 của Ủy ban nhân dân
tỉnh về việc ban hành quy định thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
- Căn cứ Nghị định số 14/2014/NĐ-CP ngày 26 tháng 02 năm 2014 của
Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Điện lực về an toàn điện.
- Căn cứ Thông tư số 37/2014/TT-BTNMT ngày 30 tháng 6 năm 2014
của Bộ Tài nguyên và Môi trường Quy định chi tiết về bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
- Căn cứ Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của
Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số Điều của Luật Đất đai.
- Căn cứ Nghị định số 44/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của
Chính phủ Quy định về giá đất.
- Quyết định số 39/2017/QĐ-UBND ngày 20 tháng 12 năm 2017 của Ủy
ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên.
- Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29 tháng 10 năm 2004.
- Căn cứ quyết định số 20/2016/QĐ-UBND ngày 06 tháng 7 năm 2016
của Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên.
- Căn cứ nghị định 140/2016/NĐ-CP quy định về lệ phí trước bạ.
9
- Căn cứ nghị định 135/2016/NĐ-CP ngày 09/09/2016 của chính phủ về
việc thu tiền sử dụng đất và thuê đất.
Chánh văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh, Giám đốc các Sở, Ban, ngành
của tỉnh; Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, thị xã; Thủ trưởng các
đơn vị liên quan và các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có đất thu hồi chịu trách
nhiệm thi hành Quyết định này.
2.3. Khái quát về bồi thường giải phóng mặt bằng
2.3.1. Khái niệm
GPMB là quá trình nhà nước thu hồi đất của các đối tượng sử dụng đất (tổ
chức, cá nhân, hộ gia đình) chuyển giao cho chủ dự án tổ chức di dời các đối
tượng như nhà ở, cây cối hoa màu, công trình xây dựng và một bộ phận dân cư
trả lại mặt bằng để thi công công trình trên cơ sở bồi thường thiệt hại, ổn định
cuộc sống cho các đối tượng phải di dời.
Công tác GPMB là việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước
thu hồi đất để sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi
ích công cộng và mục đích phát triển kinh tế.
- Thu hồi đất là việc Nhà nước ra quyết định hành chính để thu lại quyền sử
dụng đất đã được giao cho tổ chức, UBND xã, phường, thị trấn quản lý theo quy
định của Luật Đất đai năm 2013.
- Bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước trả lại giá trị
quyền sử dụng đất đối với diện tích đất bị thu hồi cho người bị thu hồi đất.
- Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước giúp đỡ người bị thu
hồi đất thông qua đào tạo nghề mới, bố trí việc làm mới, cấp kinh phí di dời đến
địa điểm mới.
- Tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước bố trí chỗ ở
mới cho các hộ gia đình, cá nhân bị Nhà nước thu hồi đất đang ở để giao cho
người khác sử dụng.
2.3.2. Đặc điểm của quá trình bồi thường, giải phóng mặt bằng
10
Bồi thường GPMB là quá trình đa dạng và phức tạp, nó thể hiện sự khác
nhau giữa các dự án, nó liên quan trực tiếp đến lợi ích của các bên tham gia và
lợi ích của toàn xã hội. Chính vì vậy, công tác bồi thường GPMB có các đặc
điểm sau:
- Tính đa dạng: mỗi dự án được tiến hành trên các vùng đất khác nhau với các
điều kiện tự nhiên, kinh tế-xã hội và trình độ dân trí nhất định. Do đó, quá
trình bồi thường, giải phóng mắt bằng cũng mang những đặc điểm riêng biệt
đối với từng dự án.
- Tính phức tạp: đất đai là tài sản có giá trị cao, có vái trò quan trọng trong đời
sống kinh tế, xã hội đối với mọi người dân.
Ở khu vực nông thôn, dân cư chủ yếu sống nhờ vào hoạt động sản xuất
nông nghiệp mà đất đai lại là tư liệu sản xuất quan trọng trong khi trình độ sản
xuất của nông dân thấp. Đối với đô thị thì đất đai là tài sản có giá trị lớn, gắn bó
trực tiếp với đời sống sinh hoạt của người dân. Do đó, tâm lý dân cư vùng này là
giữ được đất để sản xuất, thậm chí họ cho thuê đất còn được lợi nhuận cao hơn
là sản xuất nhưng họ vẫn không cho thuê. Mặt khác, cây trồng, vật nuôi trên
vùng đó cũng đa dạng dẫn đến công tác tuyên truyền, vận động dân cư tham gia
di chuyển, định giá bồi thường là rất khó khăn và việc hỗ trợ chuyển đổi nghề
nghiệp là điều cần thiết để đảm bảo đời sống dân cư sau này.
2.3.3. Một số yếu tố ảnh hưởng đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng
Trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng có nhiều yếu tố tác động,
các yếu tố này có thể phần nào thúc đẩy công tác GPMB diễn ra thuận lợi hoặc
có thể gây cản trở tiến độ bồi thường GPMB, đó là những yếu tố sau:
- Tác động của công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
- Tác động của công tác cho thuê đất, giao đất.
- Đăng kí đất đai lập và quản lý hồ sơ địa chính, quản lý hợp đồng sử dụng
đất, thống kê kiểm kê đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
11
- Thanh tra, kiểm tra công tác quản lý nhà nước về đất đai và tổ chức
thực hiện.
- Giải quyết tranh chấp, khiếu nại tố cáo các vi phạm trong quản lý và sử
dụng đất đai.
2.3.4. Đối tượng và điều kiện được đền bù
a. Đối tượng được đền bù theo quy định của pháp luật
Tổ chức, hộ gia đình, cộng đồng dân cư, cơ sở tôn giáo, cá nhân trong
nước, ngoài nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức đang sử dụng
đất bị Nhà nước thu hồi (gọi chung là người bị thu hồi đất) được đền bù thiệt hại
về đất khi bị thu hồi đất sử dụng vào mục đích an ninh, quốc phòng, lợi ích công
cộng phải là người có đủ điều kiện được đền bù thiệt hại về đất.
Người được đền bù thiệt hại về tài sản trên đất phải là người sử dụng hợp
pháp tài sản đó, phù hợp với quy định của pháp luật.
(Trích từ nghị định Số: 47/2014/NĐ-CP)
b. Điều kiện được đền bù thiệt hại.
* Điều kiện được đền bù thiệt hại về đất.
Theo quy định của Luật Đất đai 2013 người bị Nhà nước thu hồi được đền
bù phải có một trong các điều kiện sau:
- Có GCN quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai.
- Có quyết định giao đất của cơ quan Nhà nước có quyền theo quy định
của pháp luật đất đai.
- Nhà, công trình gắn liền với đất được xây dựng sau khi quy hoạch, kế
hoạch sử dụng đất công bố mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền
cho phép xây dựng thì không được bồi thường.
- Tài sản gắn liền với đất được tạo lập sau khi có quyết định thu hồi đất
được công bố thì không được bồi thường.
- Chủ sử dụng tài sản là người có tài sản trên đất hợp pháp khi Nhà nước thu
hồi đất mà bị thiệt hại thì được đền bù thiệt hại theo giá hiện có của tài sản.
- Xem thêm -