Tài liệu Chính sách quản lý nợ công của việt nam

TRƯ Ờ N G ĐẠĨ H Ọ C TH Ủ DẦU M Ộ T K H O A K IN H T É B Á O C Á O T Ỏ N G K É T Đ Ề T À I N G H IÊ N C Ứ U K H O A H Ọ C C Ủ A S IN H V IÊ N T H A M G IA C U Ộ C T H I S IN H V IÊ N N G H IÊ N c ứ u K H O A H Ọ C N Ă M H Ọ C 2012-2013 C H Í N H S Á C H C Ủ A Q V U Ả I Ệ T S in h v iê n th ự c h iệ n : P h a n H o à n g P h ú N L Ý N A N Ợ C Ô N G M N am , N ữ: N am D â n tộ c : K in h L ớ p , k h o a : D 1 0 Q T 0 2 - k h o a K in h T ế N g àn h học: N ă m th ứ : 3 Q u ả n T rị K in h D o a n h N g ư ờ i h ư ớ n g d ẫ n : T h s. P h ạ m N g ọ c Q u ý T hủ D ầ u M ột, 5 /2 0 1 3 s ố n ă m đ à o tạo : 4 U B N D T ỈN H B ÌN H D Ư Ơ N G C Ộ N G H Ò A X à H Ộ I c e ủ N G H ĨA V IỆ T N A M TRƯ ỜN G ĐẠI H Ọ C TH Ủ DẦU M Ộ T Đ ộ c lậ p - T ụ d o - H ạ n h p h ú c T H Ô N G T IN K É T Q U Ả N G H IỀ N c ứ u C Ủ A Đ Ê T À I 1. T h ô n g t in c h u n g : - T ê n đ ề tài: C h ín h S á c h Q u ả n L ý N ợ C ô n g C ủ a V iệ t N a m - S in h v iê n th ự c h iệ n : P h a n H o à n g P h ú , N g u y ễ n V ă n H u y - Lớp: D 10Q T 02 K h o a : K in h T ế N ă m th ứ : 3 s ố n ă m đ à o tạ o : 4 - N g ư ờ i h ư ớ n g d ẫ n : T h s. P h ạ m N g ọ c Q u ý 2. M ụ c t iê u đ ề t à i : T ìm h iể u c á c y ế u tố tá c đ ộ n g đ ế n s ự g ia tă n g n ợ c ô n g , Đ á n h g iá c h ín h sá c h q u ả n lí n ợ c ô n g h iệ n n a y c ủ a V iệ t N a m , K h u y ế n n g h ị g iả i p h á p . 3. T í n h m ó i v à s á n g t ạ o : 4. K ế t q u ả n g h iê n c ứ u : Đ á n h g iá đ ư ợ c c á c y ế u tố tá c đ ộ n g đ ế n s ự g ia tă n g n ợ c ô n g ở V iệ t N a m K h u y ế n n g h ị m ộ t số g iả i p h á p n â n g c a o k h ả n ă n g q u ả n lí n ợ c ô n g V iệ t N a m 5. Đ ó n g g ó p v ề m ặ t k i n h tế - x ã h ộ i, g iá o d ụ c v à đ à o t ạ o , a n n i n h , q u ố c p h ò n g v à k h ả n ă n g á p d ụ n g c ủ a đ ề tà i: 6. C ô n g b ố k h o a h ọ c c ủ a s in h v iê n t ừ k ế t q u ả n g h iê n c ứ u c ủ a đ ề t à i (g h i r õ h ọ tê n tá c \ r r > r r g iả , n h a n đ ê v à c á c y ê u tô vê x u â t b ả n n ê u có ) h o ặ c n h ậ n x é t, đ á n h g iá c ủ a c ơ s ở đ ã áp r r d ụ n g c á c k ê t q u ả n g h iê n c ứ u (n ê u có): N g à y ¿ 6 ' th á n g f năm S in h v iê n c h iu • t r á c h n h i êom c h ín h t h ự c h iệ n đ ề t à i (ký, h ọ v à tê n ) N h ậ n x é t c ủ a n g ư ờ i h ư ó 'n g d ẫ n v ề n h ữ n g đ ó n g g ó p k h o a h ọ c c ủ a s in h v iê n t h ự c h iệ n đ ề t à i (p h ầ n n à y d o n g ư ờ i h ư ớ n g d ẫ n g h i) : cịịi Jrì !l ■ N g à y Qỹ th á n g f X á c n h ậ n c ủ a lã n h đ ạ o k h o a (ký, h ọ v à tên ) r ịa Ỵ c/li ' / M n ă m 26 i ) . N g ư ò i h ư ó 'n g d ẫ n (ký, h ọ v à tên ) íìidi U B N D T ỈN H B Ì N H D Ư Ơ N G C Ộ N G H Ò A X à H Ộ I C H Ủ N G H ĨA V ĨỆ T N A M TRƯ ỜN G ĐẠI HỌC TH Ủ DẦU M Ộ T Đ ộ c lậ p - T ự d o - H ạ n h p h ú c T H Ô N G T IN V Ề S IN H V IÊ N C H ỊU T R Á C II N H IỆ M C H ÍN H T H ự C H IỆ N Đ Ê T À I I. S ơ L Ư Ợ C V È S I N H V I Ê N : H ọ v à tên : P h a n H o à n g P h ú S in h n g à y : 01 th á n g 3 năm 1986 N ơ i sin h : M in h H ả i Lớp: D 10Q T 02 K hóa: 2010 - 2014 K h o a : K in h T ế Đ ịa c h ỉ liê n h ệ: Đ iệ n th o ạ i: 0 1 6 3 5 7 8 3 4 6 0 E m a il: p h a n h o a n g p h u @ y a h o o .c o m II. Q U Á T R Ì N H H Ọ C T Ậ P (k ê k h a i th à n h tíc h c ủ a s in h v iê n từ n ă m t h ứ 1 đ ế n n ă m đ a n g h ọ c ): * N ăm th ứ 1: N g à n h h ọ c : Q u ả n trị k in h d o a n h K h o a : K in h tế K e t q u ả x ế p lo ạ i h ọ c tập : G iỏ i S ơ lư ợ c th à n h tíc h : * N ăm th ứ 2: N g à n h h ọ c : Q u ả n trị k in h d o a n h K h o a : K in h tế K ế t q u ả x ế p lo ạ i h ọ c tậ p : G iỏ i S ơ lư ợ c th à n h tíc h : N g à y 2 ộ' th á n g ộ' X á c n h ậ n c ủ a lã n h đ ạ o k h o a (ký, h ọ v à tên) n ă m ZoiS • S in h v iê n c h ịu t r á c h n h iệ m c h ín h t h ự c h iệ n đ ề t à i (ký, h ọ v à tên) D A N H S Á C H N H Ữ N G S IN H V IÊ N T H A M G IA N G H IỀ N c ứ u Đ Ề T À I H ọ v à tê n M ã số s in h v iê n Lớp Phan H oàng Phú 1054010067 D 10Q T02 N guyễn V ăn H uy 10540100 D 10Q T02 C H ÍN H SÁ CH Q U Ả N L Í N Ợ CÔNG CỦA V IỆ T N A M LỜ I M Ở ĐẦU 1. L ý d o c h ọ n đ ề tà i H iệ n n a y , n ợ c ô n g đ a n g là v ấ n đề n ó n g v à rấ t đ ư ợ c d ư lu ận q u a n tâm , k h ủ n g h o ả n g n ợ c ô n g đ a n g là n ỗ i ám h iệ n h ữ u ở rấ t n h iề u q u ố c g ia trê n th ế g iớ i. T ừ k h i k in h tế H y L ạ p sụ p đổ vì n ợ c ô n g , tiế p sa u đó la A ile n đ ã p h ả i c ầ u c ứ u liê n m in h c h â u  u v à q u ĩ tiề n tệ q u ố c tế c ứ u n g u y k h i th â m h ụ t n g â n sá c h c ủ a n ư ớ c n à y cao g ấ p 10 lần m ứ c c h o p h é p c ủ a liê n m in h c h â u  u . N g u y c ơ lâ y la n k h ủ n g h o ả n g tài c h ín h đ a n g đè n ặ n g lên các n ư ớ c c h â u  u v à đe d ọ a đ ế n sự p h á t triể n c h u n g c ủ a to à n E U , đặc b iệ t là n h ữ n g n ư ớ c có tìn h h ìn h tài c h ín h k h ô n g v ữ n g c h ắ c. T h e o q u ĩ tiề n tệ q u ố c tế (IM F ), n ợ c ô n g c ủ a 10 q u ố c g ia g ià u n h ấ t trê n th ế g iớ i sẽ tă n g từ m ứ c 78% G D P v à o n ă m 2 0 0 7 lê n m ứ c 114% G D P v à o n ă m 2 0 1 4 . Ở V iệ t N a m , tìn h h ìn h n ợ c ô n g c ũ n g đ a n g rấ t đ ư ợ c q u a n tâm . T h ô n g q u a các p h ư ơ n g tiệ n tru y ề n th ô n g , n h à n ư ớ c v ẫ n lu ô n ca m đ o a n n ợ c ô n g q u ố c g ia v ẫ n ở m ứ c a n to à n v à đ ư ợ c k iể m so át. T u y n h iê n , n h ìn v à o th ự c tế n ề n k in h tế V iệ t N a m n h ữ n g n ă m q u a là tìn h trạ n g đ ầ u tư d à n trả i, k h ô n g tậ p tru n g đặc b iệ t là đ ầ u tư v à o c á c tậ p đ o à n , tổ n g c ô n g ty k h ô n g có sứ c c ạ n h tra n h d ẫ n đ ế n h iệ u q u ả đ ầ u tư t h ấ p ...tiê u b iể u là v ụ v ỡ n ợ c ủ a V in a sh in . v ấ n đề đ ặ t ra là n ợ c ô n g c ủ a V iệ t N a m h iệ n n a y có th ậ t sự an to à n v à n h ữ n g g ì c h ú n g ta b iế t về n ợ c ô n g V iệ t N a m có h o à n to à n c h ín h x á c ? T rê n đ â y là lí do đ ể tôi q u y ế t đ ịn h th ự c h iệ n đề tài “ C h ín h sá c h q u ả n lí n ợ c ô n g c ủ a V iệ t N a m ” . 2. M ụ c tiê u n g h iê n c ứ u o N g h iê n c ứ u n h ữ n g lí th u y ế t tổ n g q u a n về n ợ c ô n g o N g h iê n c ứ u tổ n g q u a n tìn h h ìn h n ợ c ô n g trê n th ế g iớ i v à c ụ th ể tại m ộ t số q u ố c gia. o N g h iê n c ứ u cá c y ế u tố tá c đ ộ n g đ ế n n ợ c ô n g o P h â n tíc h c á c h tín h n ợ c ô n g c ủ a th ế g iớ i v à c ủ a V iê t N a m o N g h iê n c ứ u v à đ ư a ra n h ữ n g k h u y ế n n g h ị về c h ín h sá ch q u ả n lí n ợ c ô n g c h o V iệ t N a m . GVHD: Ths. Phạm Ngọc Quỹ T ran g 1 C H ÍN H SÁ CH Q U Ả N L Í N Ợ CÔNG CỦA V IỆ T NAM L Ờ I M Ở ĐẦU 1. L ý d o c h ọ n đ ề tà i H iệ n n ay , n ợ c ô n g đ a n g là v ấ n đề n ó n g v à rất đ ư ợ c d ư luận q u a n tâm , k h ủ n g h o ả n g n ợ c ô n g đ a n g là nỗi ám h iệ n h ữ u ở rất n h iề u q u ố c g ia trê n th ế g iớ i. T ừ k h i k in h tế H y L ạp sụp đổ v ì n ợ c ô n g , tiế p sa u đó la A ile n đ ã p h ả i c ầ u c ứ u liên m in h c h â u  u v à q u ĩ tiề n tệ q u ố c tế c ứ u n g u y khi th â m h ụ t n g â n sá c h c ủ a n ư ớ c n à y cao g ấ p 10 lần m ứ c cho p h é p c ủ a liên m in h c h â u  u . N g u y c ơ lây lan k h ủ n g h o ả n g tài c h ín h đ a n g đ è n ặ n g lên các n ư ớ c c h â u  u v à đe d ọ a đ ế n sự p h á t triể n c h u n g c ủ a to à n E Ư , đặc b iệ t là n h ữ n g n ư ớ c có tìn h h ìn h tài c h ín h k h ô n g v ữ n g c h ắ c. T h e o q u ĩ tiề n tệ q u ố c tế (IM F ), n ợ c ô n g c ủ a 10 q u ố c g ia g ià u n h ấ t trê n th ế g iớ i sẽ tă n g từ m ứ c 7 8 % G D P v à o n ă m 2 0 0 7 lên m ứ c 114% G D P v à o n ă m 20 1 4 . Ở V iệ t N a m , tìn h h ìn h n ợ c ô n g c ũ n g đ a n g rấ t đ ư ợ c q u a n tâm . T h ô n g q u a các p h ư ơ n g tiệ n tru y ề n th ô n g , n h à n ư ớ c v ẫn lu ô n ca m đ o a n n ợ c ô n g q u ố c g ia v ẫ n ở m ứ c an to à n v à đ ư ợ c k iể m so át. T u y n h iên , n h ìn v à o th ự c tế n ề n k in h tế V iệ t N a m n h ữ n g n ă m q u a là tìn h trạ n g đ ầ u tư d à n trả i, k h ô n g tậ p tru n g đặc b iệ t là đ ầ u tư v à o c á c tậ p đ o à n , tổ n g c ô n g ty k h ô n g có sứ c c ạ n h tra n h d ẫ n đ ế n h iệ u q u ả đ ầ u tư t h ấ p ...t iê u b iế u là v ụ v ỡ n ợ c ủ a V in a sh in . v ấ n đề đ ặ t ra là n ợ c ô n g c ủ a V iệ t N a m h iệ n n a y có th ậ t sự an to à n v à n h ữ n g gì c h ú n g ta b iế t v ề n ợ c ô n g V iệ t N a m có h o à n to à n c h ín h x á c ? T rê n đ ây là lí do đ ể tôi q u y ế t đ ịn h th ự c h iệ n đề tài “ C h ín h sách q u ả n lí n ợ c ô n g c ủ a V iệ t N a m ” . 2. M ụ c tiê u n g h iê n c ứ u o N g h iê n c ứ u n h ữ n g lí th u y ế t tổ n g q u a n v ề n ợ c ô n g o N g h iê n c ứ u tổ n g q u a n tìn h h ìn h n ợ c ô n g trê n th ế g iớ i v à c ụ th ể tại m ộ t số q u ố c gia. o N g h iê n c ứ u cá c y ế u tố tá c đ ộ n g đ ế n n ợ c ô n g o P h â n tíc h c á c h tín h n ợ c ô n g c ủ a th ế g iớ i v à c ủ a V iê t N a m o N g h iê n c ứ u v à đ ư a ra n h ữ n g k h u y ế n n g h ị về c h ín h sá ch q u ả n lí n ợ c ô n g ch o V iệ t N a m . GVHD: Ths. Phạm Ngọc Quỷ T ran g 1 C H ÍN H SÁCH Q U Ả N L Í N Ợ CỒNG CỦA V IỆ T NAM 3. P h ư ơ n g p h á p n g h iê n c ử u • P h ư ơ n g p h á p p h â n tíc h c h u ẩ n tắc: P h â n tíc h v ấ n đề d ự a trê n c h ín h k iế n v à đ ư a ra n h ữ n g đ á n h g iá, n h ậ n đ ịn h m a n g tín h c h ủ q uan. • P h ư ơ n g p h á p th ố n g k ê n h ữ n g số liệ u th ứ cấp v à q u a đó p h â n tíc h v ấ n đề. • P h ư ơ n g p h á p tổ n g h ợ p v à p h â n tíc h tài liệu. 4. Đ ố i t ư ợ n g n g h iê n c ứ u Đ ố i tư ợ n g n g h iê n c ứ u c ủ a đề tà i là c h ín h s á c h q u ả n lí n ợ c ô n g c ủ a V iệ t N a m 5. T ố n g q u a n tìn h h ì n h n g h iê n c ứ u N ợ c ô n g v à các v ấ n đề liê n q u a n đ ế n n ợ c ô n g là đ ề tài đ ư ợ c k h á n h iề u các n h à n g h iê n c ứ u tìm h iể u v à p h â n tíc h . C ó th ể k ể đ ế n m ộ t số b à i n g h iê n c ứ u như: ũ “ T ìn h h ìn h n ợ c ô n g v à q u ả n lý n ợ c ô n g ở V iệ t N a m ” c ủ a T S . M a i T h u H iề n v à N g u y ễ n T h ị N h ư N g u y ệ t. ■ “N ợ c ô n g v à n h ữ n g tá c đ ộ n g c ủ a nó đ ế n n ề n k in h tế ” c ủ a G S .T S N g ô T h ế C hi. 0 “ L u ậ n b à n .v ấ n đ ề n ợ c ô n g ở V iệ t N a m ” c ủ a T h S . N g u y ễ n Q u ố c N g h i. 0 “N ợ C ô n g V à T h a m N h ũ n g ở V iệ t N a m ” c ủ a L â m V ă n B é. ũ “ C h ín h sá c h tài k h ó a v à v ấ n đề n ợ c ô n g c ủ a V iệ t N a m ” c ủ a TS.V Ũ Đ ìn h Á n h . ■ “N ợ c ô n g N h ậ t B ản : T h ự c trạ n g v à g iả i p h á p ” c ủ a H ơíSlTS. P h ạ m T h ị T h a n h B ìn h v à T h s. H à T h ị V iệ t C h â u . N g o à i ra c ò n n h iề u c u ộ c h ộ i th ả o x o a y q u a n h cá c v ấ n đề x o a y q u a n h n ợ c ô n g V iệ t N a m v ớ i sự th a m g ia c ủ a cá c c h u y ê n g ia đ ầ u n g h à n h c ũ n g n h ư cá c c h u y ê n g ia n ư ớ c n g o à i n h ư h ộ i th ả o v ề “ Q u ả n lí v à g iá m sá t tà i c h ín h c ô n g trư ớ c n h ữ n g v ấ n đ ề n ợ c ô n g ở c h â u  u v à h à m ý đ ố i v ớ i V iệ t N a m ” , h a y h ộ i th ả o “ N ợ c ô n g - k in h n g h iệ m q u ố c tế v à n h ữ n g b ài h ọ c c h o V iệ t N a m ” v à g ầ n đ ây n h ấ t là h ộ i th ả o “ K h ủ n g h o ả n g n ợ c ô n g ở L iê n m in h c h â u  u v à n h ữ n g v ấ n đ ề g ợ i m ở đ ố i v ớ i V iệ t N a m ” . GVHD: Ths. Phạm Ngọc Quý T ran g 2 C H ÍN H SÁ CH Q U Ả N L Í N Ợ CÔNG CỦA V IỆ T NAM M ỤC LỤC LỜ I M Ở Đ Ằ U ........................................................................................................................................................ 1 DANH MỤC CÁC C H Ữ VIẾT T Ắ T ................................................................................................................4 DANH MỤC CÁC BẢNG B IẺ U ........................................................................................................................5 PHÀN I. C ơ SỞ LÍ L U Ậ N ................................................................................................................................. 6 1.1 Khái niệm nợ công...................................................................................................................................... 6 1.2 Các yếu tố ảnh huửng đến nợ c ô n g ........................................................................................................ 7 1.2.1 Thâm hụt ngân sá c h ..............................................................................................................................7 1.2.2 Hiệu quả đầu tư công............................................................................................................................ 7 1.2.3 Tỳ g iá ....................................................................................................................................................... 7 1.2.4 Lãi su ất....................................................................................................................................................8 1.2.5 Lạm p h á t................................................................................................................................................. 8 1.2.6 Thất nghiệp............................................................................................................................................. 8 1.2.7 Tham nhũng............................................................................................................................................9 1.2.8 Trốn th u ế ................................................................................................................................................ 9 1.3 Nợ công của một số nưóc trên thế giới....................................................................................................9 PHẦN II. T H ự C T R Ạ N G ................................................................................................................................. 16 II. 1 Thực trạng nự công Việt N a m ..............................................................................................................16 11.2 Các yếu tố tác động đến nợ công Việt N a m ...................................................................................... 20 11.3 Sự khác biệt trong cách tính nọ’ công của Việt Nam và thế g ió i...................................................27 11.4 Kinh nghiệm quản lí nọ’ công của m ột số nước trên thế giói và bài học dành cho Việt Nam .33 PHẦN III. KHUYẾN NGHỊ GIẢI PH ÁP (dưới góc nhìn của những sinh viên nghành Kinh tế)......38 LỜ I K Ế T ................................................................................................................................................................42 TÀI LIỆU THAM K H Ả O ................................................................................................................................. 43 GVHD: Ths. Phạm Ngọc Quý T ran g 3 C H ỈN H S Á C H Q U Ả N L Ý N Ợ C Ô N G CỦA V IỆ T N A M D A N H M Ụ C C Á C C H Ữ V IẾ T T Ắ T - D N N N : D o a n h n g h iệ p n h à n ư ớ c ..................................................................................................... 22 - E U ( E u r o p e a n U n io n ): L iê n m in h c h â u  u .............................................................................. 13 - E U R (€ e u ro ) : Đ ơ n v ị tiề n tệ c ủ a liê n m in h c h â u  u ............................................................. 26 - G D P ( G r o s s D o m e s tic P r o d u c t) : T ố n g s ả n p h ẩ m q u ố c n ộ i ................................................. 10 - IM F ( I n t e r n a t i o n a l M o n e ta r y F u n d ) : Q u ĩ tiề n tệ q u ố c t ế ......... ............................................7 - IC O R ( I n c r e m e n ta l C a p i ta l - O u t p u t R a tio ) : H ệ số s ử d ụ n g v ố n ............................ 19 - JP Y (¥ Y ê n ): Đ o n v ị tiề n tệ c ủ a N h ậ t B ả n ...................................................................................26 - N S N N : N g â n s á c h n h à n ư ó c ...............................................................................................................21 - O E C D ( O r g a n iz a tio n f o r E c o n o m ic C o - o p e r a tio n a n d D e v e lo p m e n t) : T ố c h ứ c h ợ p tá c v à p h á t t r i ể n q u ố c t ế ................................................ ....................................................................... 31 - O D A (O ffic ia l D e v e lo p m e n t A s s is ta n c e ) : v ố n h ỗ t r ợ p h á t t r i ể n c h ín h t h ứ c ................7 - U S D ($ đ ô la M ỹ ): Đ ơ n v ị tiề n tệ c h ín h t h ứ c c ủ a H o a K ỳ ................. 15 - U N C T A D : T ổ c h ứ c t h ư ơ n g m ạ i v à p h á t t r i ể n L iê n H ọ p Q u ố c ........................................28 - V N D (V iệ t N a m Đ ồ n g ): Đ ơ n v ị tiề n tệ c ủ a V iệ t N a m . ...........................................................26 - W B : N g â n h à n g th ê g iớ i W o r l d B a n k .............................................................................................. 6 GVHD: Th.s P hạm Ngọc Quý T ran g 4 C H ÍN H SÁ CH Q U Ả N L Í N Ọ CÔNG CỦA V IỆ T N A M D A N H M Ụ C C Á C B Ả N G B IỂ U 1. B ả n g 1: x ế p h ạ n g n ợ c ô n g các q u ố c g ia n ă m 2010 2. B ả n g 2: C ơ c ấ u n ợ c ô n g nu'ớc ta tín h đ ế n c u ố i 2 0 1 0 3. B ả n g 3: C ác k h o ả n th u N S N N n ă m 2 0 1 0 4. B ả n g 4: S o sá n h p h ư ơ n g p h á p tín h n ợ c ồ n c ủ a V iệ t n a m v à tổ c h ứ c th ư ơ n g m ạ i v à p h á t triể n L iê n H ợ p Q u ố c (U N C T A D ) 5. B iể u đ ồ 1: Q u á trìn h g ia tă n g n ợ c ô n g c ủ a P h á p từ n ă m 1 9 7 8 - 2 0 1 1 6. B iể u đồ 2: N ợ c ô n g v à lãi su ấ t p h ả i trả c ủ a P h á p từ n ă m 1999 - 2011 7. B iể u đ ồ 3: M ứ c độ th â m h ụ t n g â n sá c h c ủ a P h á p từ 2 0 0 5 - 2 0 1 0 8. B iể u đồ 4: N ợ c ô n g c ủ a M ỹ q u a c á c đ ờ i tổ n g th ố n g 9. B iể u đồ 5: T ìn h h ìn h n ợ c ô n g v à n ợ n ư ớ c n g o à i c ủ a V iệ t N a m n ă m 2 0 0 1 -2 0 1 0 10. B iể u đồ 6: C hỉ số IC O R c ủ a V iệ t N a m n ă m 2001 - 2 0 0 9 11. B iể u đồ 7: T ìn h h ìn h trả n ợ v à v iệ n trợ c ủ a V iệ t N a m n ă m 2 0 0 6 - 2 0 1 0 12. B iể u đ ồ 8: C ơ c ấ u th u N S N N V iệ t N a m 2 0 0 6 -2 0 1 0 13. B iể u đồ 9: C ơ c ấ u ch i N S N N V iệ t N a m 2 0 0 6 -2 0 1 0 14. B iể u đồ 10: N g u ồ n b ù đ ắ p th â m h ụ t n g â n sá ch th eo q u y ế t to á n (2 0 0 6 - 2 0 1 0 ) 15. B iể u đồ 11: T ố c đ ộ tă n g trư ở n g v à h ệ số IC O R tro n g g iai đ o ạ n 2001 - 2 0 1 0 16. B iể u đồ 1 2 :B iến đ ộ n g tỷ g iá h ố i đ o á i V N D /U S D 17. B iể u đồ 13: B iể u đồ lạ m p h á t c ủ a V iệ t N a m từ 2001 - 2011 18. B iể u đồ 14: T ỉ lệ th ấ t n g h iệ p tại V iệ t N a m g iai đ o ạ n 2 0 0 6 -2011 GVHD: Ths. Phạm Ngọc Quý T ran g 5 C H ÍN H SÁCH Q U Ả N L Í N Ợ CÔNG CỦA V IỆ T NAM P H Ầ N 1. C ơ S Ở L Í L U Ậ N 1.1 K h á i n iệ m n ọ ’ c ô n g N ợ c ô n g là m ộ t k h á i n iệ m tư ơ n g đ ố i p h ứ c tạp . H ầ u h ế t các c á ch tiế p c ậ n đ ề u cho rằn g , n ợ c ô n g là k h o ả n n ợ m à C h ín h p h ủ c ủ a m ộ t q u ố c g ia p h ả i c h ịu trá c h n h iệ m tro n g v iệ c chi trả k h o ả n n ợ đó. V ì v ậy, th u ậ t n g ữ n ợ c ô n g th ư ờ n g đ ư ợ c sử d ụ n g c ù n g n g h ĩa v ớ i các th u ậ t n g ữ n h ư n ợ N h à n ư ớ c h a y n ợ C h ín h ph ủ . T u y n h iê n , c ầ n p h ả i h iể u rằ n g n ợ c ô n g h o à n to à n k h á c v ớ i n ợ q u ố c g ia. N ợ q u ố c g ia là b a o g ồ m tấ t c ả các k h o ả n n ợ m à m ộ t q u ố c g ia p h ả i trả g ồ m 2 bộ p h ậ n là n ợ c ủ a n h à n ư ớ c v à n ợ c ủ a tư n h â n (b ao g ồ m các d o a n h n g h iệ p , tổ c h ứ c v à các cá n h â n ). N h ư v ậ y n ợ c ô n g chỉ là 1 b ộ p h ậ n c ủ a n ợ qu ố c gia. T h e o c á c h tiế p c ậ n c ủ a n g â n h à n g th ế g iớ i (W B ) thì n ợ c ô n g là n g h ĩa v ụ c ủ a n ợ c ủ a 4 n h ó m c h ủ th ể sau: o N ợ c ủ a C h ín h p h ủ tru n g ư ơ n g v à cá c B ộ , b an , n g à n h tru n g ư ơ n g • N ợ c ủ a c á c cấp c h ín h q u y ề n đ ịa p h ư ơ n g • N ợ c ủ a N g â n h à n g tru n g ư ơ n g • N ợ c ủ a cá c tổ c h ứ c đ ộ c lập m à C h ín h p h ủ s ở h ữ u trê n 5 0 % v ố n , h o ặ c v iệc q u y ế t lập n g â n sá c h p h ả i đ ư ợ c s ự p h ê d u y ệ t c ủ a C h ín h p h ủ h o ặ c C h ín h p h ủ là n g ư ờ i c h ịu trá c h n h iệ m trả n ợ tro n g trư ờ n g h ợ p tổ c h ứ c đ ó v ỡ nợ. T h e o k h o ả n 2 đ iề u 1 lu ậ t q u ả n lý N ợ c ô n g c ủ a V iệ t n a m đ ư ợ c b a n h à n h n g à y 1 7 /0 6 /2 0 0 9 n ợ c ô n g là n ợ c h ín h p h ủ , n ợ đ ư ợ c c h ín h p h ủ b ả o lãn h v à n ợ c ủ a các c h ín h q u y ề n đ ịa p h ư ơ n g . N h ư v ậ y các k h o ả n v a y n h ư v ay v ố n O D A , p h á t h à n h trá i p h iế u c h ín h p h ủ (c ả tro n g v à n g o à i n ư ớ c ), trá i p h iế u c ô n g trìn h đô th ị h a y m ộ t tậ p đ o à n k in h tế v a y m ộ t k h o ả n tiề n c ủ a n ư ớ c n g o à i v à đ ư ợ c c h ín h p h ủ b ả o l ã n h ...đ ề u đ ư ợ c x e m là n ợ công. Tóm lại, có th ể h iể u n ợ c ô n g n h ư sa u : - N ợ c ô n g là tấ t c ả cá c k h o ả n n ợ m à c h ín h p h ủ có n g h ĩa v ụ p h ả i trả. B a o g ồ m n ợ tro n g n ư ớ c v à n ợ n ư ớ c n g o à i. - T h ứ n h ấ t, v a y n ợ n ư ớ c n g o à i. B a o g ồ m các k h o ả n v a y ư u đ ãi c ũ n g n h ư k h ô n g ư u đãi, cá c k h o ả n v iệ n trợ có h o à n lại c ủ a c h ín h p h ủ c ũ n g n h ư các k h o ả n v a y c ủ a các GVHD: Ths. Phạm Ngọc Quý T ran g 6 C H ÍN H SÁ CH Q U Ả N L Í N Ọ CÔNG CỦA V IỆ T NA M d o a n h n g h iệ p n h à n ư ớ c ; các d o a n h n g h iệ p có trê n 5 0% v ố n n h à n ư ớ c ; các d o a n h n g h iệp , tổ c h ứ c , c á n h â n đ ư ợ c n h à n ư ớ c đ ứ n g ra b ả o h ộ (n h à n ư ớ c sẽ đ ứ n g r a trả n ợ n ế u n h ữ n g d o a n h n g h iệ p , tổ c h ứ c , h a y c á n h â n v ỡ n ợ v à k h ô n g có k h ả n ă n g chi trả khi đ ế n h ạ n trả n ợ ). C ó th ể k ể đ ế n các n g u ồ n v a y n h ư v ố n O D A , p h á t h à n h trá i p h iế u ra n ư ớ c n g o à i, v a y từ các tổ c h ứ c tín d ụ n g n ư ớ c n g o à i n h ư n g â n h à n g th ế g iớ i, q u ĩ tiề n tệ q u ố c tế I M F ... - T h ứ h a i, v a y n ợ tro n g n ư ớ c . L à cá c k h o ả n v a y c ủ a c h ín h p h ủ đối v ớ i d â n c h ú n g n h ư p h á t h à n h trá i p h iế u , tín p h i ế u ... 1.2 C á c y ế u tố ả n h h ư ở n g đ ế n n ọ ’ c ô n g 1.2.1 T h â m h ụ t n g â n s á c h T h â m h ụ t n g â n sá c h là y ế u tố c ơ b ả n làm g ia tă n g n ợ c ô n g c ũ n g n h ư làm tìn h trạ n g n ợ c ô n g c ủ a 1 q u ố c g ia th ê m trầ m trọ n g .N g u y ê n n h â n là do sự ch i tiê u th iế u h ợ p lí c ủ a c h ín h p h ủ d ẫ n đ ế n cá c k h o ả n th u k h ô n g th ể đủ để b ù đ ắ p c h o c á c k h o ả n c h i, c h ín h p h ủ b ắ t b u ộ c p h ả i đi v a y đ ể b ù đ ắ p th â m h ụ t v à do đó làm c h o n ợ c ô n g tă n g lên. 1 .2 .2 H iệ u q u ả đ ầ u t ư c ô n g H iệ u q u ả từ đ ầ u tư c ô n g c ũ n g là m ộ t y ế u tố tá c đ ộ n g m a n h tớ i sự g ia tă n g c ủ a n ợ công. Đ ầ u tư c ô n g là c á c k h o ả n đ ầ u tư c ủ a c h ín h p h ủ v à o v iệ c x â y d ự n g c ơ sở v ậ t ch ất, h ạ tầ n g k ĩ th u ậ t, c á c c ô n g trìn h trọ n g đ iểm q u ố c g i a ... N ế u h iệ u q u ả đ ầ u tư c ô n g th ấ p tứ c là ch ỉ số Ic o r ở m ứ c cao th ì sẽ g â y á p lự c lớ n ch o th â m h ụ t n g â n sá c h v ì k h ả n ă n g b ù đ ắ p lại p h ầ n chi p h í b ỏ ra đ ầ u tư sẽ g ặ p n h iề u k h ó khăn. 1 .2 .3 Tỷ g i á T ỷ g iá h ố i đo ái (th ư ờ n g đ ư ợ c g ọ i tắ t là tỷ g iá ) là sự so sá n h v ề m ặ t g iá c ả g iữ a h a i đ ồ n g tiề n c ủ a h ai n ư ớ c k h á c n h a u . C ũ n g có th ể gọi tỷ g iá h ố i ’đ o á i là g iá c ủ a m ộ t đ ồ n g tiề n n à y tín h b ằ n g g iá c ủ a m ộ t đ ồ n g tiề n kh ác. N ợ c ô n g đ ư ợ c x á c đ ịn h trê n số n ợ m à c h ín h p h ủ p h ả i trả tro n g đó có c ả n ợ n ư ớ c n g o à i, n g h ĩa là sử d ụ n g tớ i th a n h to á n b ằ n g n g o ạ i tệ. K h i tỷ g iá th a y đ ổ i so v ớ i m ứ c tỷ g iá b a n đ ầ u (th ờ i đ iể m v a y v à th ờ i đ iể m trả ) th ì sẽ x ả y ra m ứ c c h ê n h GVHD: Ths. Phạm Ngọc Quý T ran g 7 C H ÍN H SÁCH Q U Ả N L Í N Ọ CÔNG CỦA V IỆ T NAM lệ c h tỷ g iá lớ n h o ặ c n h ỏ . T ìn h trạ n g n à y sẽ g â y b ấ t lợi cho q u ố c g ia n à o có tỷ g iá k h ô n g ổn đ ịn h ( n h ữ n g n ư ớ c có đ ồ n g tiề n yếu). 1 .2 .4 L ã i s u ấ t L ã i su ấ t ở đ â y đ ư ợ c đề cập đ ế n k h ô n g chỉ h iểu là lãi su ấ t v a y n g â n h à n g tro n g n ư ớ c m à c ò n đ ư ợ c h iể u là lãi su ấ t c ủ a các n g u ồ n v ố n v a y n ư ớ c n g o à i n h ư : v ố n v a y O D A , các q u ỹ tín d ụ n g q u ố c tế, p h á t h à n h trá i p h iế u c h ín h p h ủ ,... M ứ c lãi su ấ t c h o v a y c ủ a cá c n g â n h à n g tro n g n ư ớ c đ ư ợ c c h ín h p h ủ q u ả n lý m ộ t c á c h c h ặ t ch ẽ tù y th e o x u h ư ớ n g p h á t triể n c ủ a k in h tế từ n g th ờ i k ỳ n ê n có th ể nói là an to àn . T u y n h iê n , m ứ c lãi su ấ t m à c h ín h p h ủ h a y các tổ c h ứ c k in h tế n h à n ư ớ c , cá c d o a n h n g h iệ p có v ố n đ ầu tư N h à n ư ớ c đi v a y n ợ c ủ a cá c tổ c h ứ c q u ố c tế, c h ín h p h ủ q u ố c tế th ì m ứ c lãi su ấ t n à y k h ô n g th ể đ iề u c h ỉn h th e o n h ư ý m u ố n c h ủ q u a n c ủ a c h ín h p h ủ tro n g n ư ớ c đ ư ợ c. C h ín h vì th ế, khi lãi su ấ t c ủ a m ộ t k h o ả n v a y n à o đó tă n g lê n chỉ 1% th ì đ iều đó c ũ n g có n g h ĩa n ợ c ô n g g ia tă n g th ê m m ộ t p h ầ n từ 1% tă n g th ê m c ủ a số tiề n lãi p h ả i trả. 1 .2 .5 L ạ m p h á t L ạ m p h á t là tìn h trạ n g đ ồ n g tiề n c ủ a m ộ t đ ất n ư ớ c liên tụ c bị m ấ t g iá tro n g m ộ t k h o ả n g th ờ i g ia n dài. K h i tìn h trạ n g lạm c a o p h á t d iễn ra tro n g th ờ i g ia n dài sẽ ả n h h ư ở n g đ ế n sự g ia tă n g c ủ a n ợ c ô n g q u ố c g ia vì khi lạ m p h á t cao thì c ầ n p h ả i có m ộ t lư ợ n g n ộ i tệ n h iề u h ơ n để th a n h to á n các k h o ả n v a y n ư ớ c n g o à i k h i đ ế n hạn. 1 .2 .6 T h ấ t n g h iệ p T h ấ t n g h iệ p c ũ n g là m ộ t y ế u tố tá c đ ộ n g đ ế n sự g ia tă n g c ủ a n ợ c ô n g . K h i th ấ t n g h iệ p ở m ứ c c a o th ì n h à n ư ớ c sẽ p h ả i chi tiê u n h iề u h ơ n ch o v ấ n đ ề an sin h x ã hội c ũ n g n h ư v ấ n đề đ ả m b ả o trậ t tự x ã h ộ i. B ê n c ạ n h đ ó , n g u ồ n th u n g â n sá c h c ũ n g sẽ m ấ t m ộ t k h o ả n th u th u ế từ n h ữ n g n g ư ờ i b ị th ấ t n g h iệ p . D o v ậy , th ấ t n g h iệ p n h iề u sẽ g â y r a áp lự c c h o th â m h ụ t n g â n sá ch v à g iá n tiế p làm g ia tă n g n ợ c ô n g q u ố c gia. GVHD: Ths. Phạm Ngọc Quý T ran g 8 C H ÍN H SÁCH Q U Ả N ú N Ợ CÔNG CỦA V IỆ T NAM 1 .2 .7 T h a m n h ũ n g T h a m n h ũ n g có th ể x e m n h ư là n h ữ n g co n sâu, m ọ t đục k h o é t n ề n k in h tế v à n ó g â y ra rấ t n h iề u h ệ lụy. T h a m n h ũ n g làm m ấ t đi lò n g tin c ủ a n g ư ờ i d â n v à o các cấp lã n h đ ạo, làm g iả m lò n g tin c ủ a cá c n h à đ ầu tư , làm x ấ u đi h ìn h ả n h c ủ a đ ấ t n ư ớ c trê n trư ờ n g q u ố c tế, làm g iả m m ứ c đ ộ tín n h iệ m c ủ a đ ất n ư ớ c ... T h a m n h ũ n g làm th ấ t th o á t n g u ồ n v ố n đ ầ u tư c ủ a n h à n ư ớ c , làm g iảm c h ấ t lư ợ n g các d ự án khi h o à n th à n h v à do đó c ũ n g có tá c đ ộ n g g iá n tiế p đ ế n th â m h ụ t n g â n sách. 1 .2 .8 T rố n t h u ế T rố n th u ế là v iệc các tổ c h ứ c v à c á n h â n k h ô n g th ự c h iệ n n g h ĩa v ụ đ ó n g th u ế c ủ a m ìn h đối v ớ i n h à n ư ớ c th ô n g q u a n h iề u h ìn h th ứ c k h á c n h a u . T ìn h trạ n g trố n th u ế c ũ n g rấ t p h ổ b iế n V iệ t N a m v à đ iều n à y ả n h h ư ở n g n g h iê m trọ n g đ ế n n g u ồ n th u c ủ a n g â n sá ch n h à n ư ớ c vì th u ế là n g u ồ n th u c h ủ y ế u c ủ a n g â n sách. C h ín h sá c h q u ả n lý th u ế c ủ a V iệ t N a m c ũ n g c h ư a th ậ t sự h ợ p lí vì v ẫ n c ò n k h á n h iề u k ẽ h ở đ ể c h o các c á n h â n , tổ c h ứ c , đặc b iệ t là các d o a n h n g h iệ p , tậ p đ o à n lớ n lợi d ụ n g để trố n th u ế. T h ự c tế n à y làm c h o v ấ n đề th â m h ụ t n g â n sá c h n g à y c à n g th ê m trầ m trọ n g . 1.3 N ợ c ô n g c ủ a m ộ t số n ư ớ c t r ê n t h ế g ió i N ợ c ô n g đ a n g là v ấ n đề n ó n g c ủ a h ầ u h ế t các q u ố c g ia trê n th ế g iớ i, từ các n ư ớ c p h á t triể n m ạ n h - n h ữ n g n ư ớ c c ó n ề n k in h tế p h á t triể n đ ứ n g đ ầ u th ế g iớ i n h ư M ỹ , N h ậ t đ ế n n h ữ n g n ư ớ c đ a n g p h á t triể n . Đ ể c ó m ộ t cái n h ìn tổ n g q u á t về tìn h h ìn h n ợ c ô n g c ủ a c á c q u ố c g ia trê n th ế g iớ i, ta có th ể th e o dõi q u a b ả n g th ố n g k ê x ế p h ạ n g n ợ c ô n g c á c q u ố c g ia n ă m 2 0 1 0 . B ả n g th ố n g k ê n à y c h o ta th ấ y đ ư ợ c m ộ t b ứ c tra n h to à n c ả n h v ề n ợ c ô n g c ủ a c á c q u ố c g ia trê n th ế g iớ i. T a có th ể th ấ y rõ k h ô n g p h ả i các n ư ớ c n g h è o m ớ i là n h ữ n g n ư ớ c có n ợ c ô n g cao n h ư m ọ i n g ư ờ i v ẫ n n g h ĩ m à trá i lại c h ín h n h ữ n g n ư ớ c p h á t triể n , n h ữ n g n ư ớ c g ià u c ũ n g n ợ rấ t n h iề u , tiê u b iể u n h ấ t là N h ậ t B ả n v ớ i c o n số n ợ c ô n g lên đ ế n 2 2 5 ,8 % G D P . B ả n g 1: x ế p h ạ n g n ợ c ô n g c á c q u ố c g ia n ă m 2 0 1 0 GVHD: Ths. Phạm Ngọc Quý T ran g 9 C H ÍN H SÁ CH Q U Ả N L Í N Ợ CÔNG CỦA V IỆ T NAM Q u ố c g ia % GDP H ạng Q u ố c g ia % GDP Japan 2 2 5 ,8 27 S p a in 63,4 5 G re e ce 144,0 31 B ra z il 60,8 6 Ic e la n d 123,8 34 W o rld 59,3 8 Italy 118,1 37 U n ite d S ta te s 5 8 ,9 9 S in g a p o re 102,4 42 V iet N a m 5 6 ,7 10 B e lg iu m 98 ,6 43 P h ilip p in e s 56,5 11 Ire la n d 9 4 ,2 45 In d ia 55 ,9 13 Sri L a n k a 86,7 49 M a la y s ia 53,1 14 F ra n ce 8 3 ,5 51 A rg e n tin a 50,3 15 P o rtu g a l 83,2 52 P a k ista n 4 9 ,9 19 G e rm a n y 78,8 55 N o rw a y 4 7 ,7 23 U n ite d K in g d o m 76,5 56 D a n m a rk 4 6 ,6 25 A u s tria 70,4 58 F in la n d 4 5 ,4 26 N e th e rla n d s 64 ,6 62 T h a ila n d 42,3 H ạng 1. N g u ồ n : h ttp s ://w w w .c ia .g o v /lib ra ry /p u b lic a tio n s /th e -w o rld ía c tb o o k /r a n k o rd e r /2 18 6 ra n k .h tm l GVHD: Ths. Phạm Ngọc Quý T ran g 10 C H ÍN H SÁCH Q U Ả N L Í N Ợ CÔNG CỦA V IỆ T NAM I Pháp y S ơ lư ợ c về tìn h h ìn h n ợ c ô n g c ủ a P h á p K h i cá c n ề n k in h tế C h â u  u đ a n g g ồ n g m ìn h ch ố n g ch ọ i v ớ i c ơ n b ão k h ủ n g h o ả n g n ợ c ô n g th ì P h á p - n ề n k in h tế lớ n th ứ 2 c h â u  u sa u Đ ứ c c ũ n g đ a n g v ấ t v ả đ ối p h ó v ớ i tìn h h ìn h n ợ c ô n g đ a n g n g à y c à n g c ă n g th ẳ n g tạ i n u ớ c n ày. B iể u đ ồ 1: Q u á t r ì n h g ia t ă n g n ợ c ô n g c ủ a P h á p t ừ n ă m 1978 - 2011 L a d e t t e p u b l iq u e d e la F r a n c e En milliards d’euros et % du Produit intérieur brut (PIB) 78 79 80 81 82 83 84 89 86 8/ 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 2011 rWw Sam: INSEE N ế u n h ìn v à o b iể u đồ trê n , có th ể th ấ y n ợ c ô n g c ủ a P h á p đ ã k h ô n g n g ừ n g tă n g lên m ộ t c á c h n h a n h c h ó n g từ n ă m 1978 (2 1 ,2 % G D P tư ơ n g đ ư ơ n g 7 2 ,8 tỉ E U R O ) đ ế n n ă m 2011 ( 8 6 ,2 % G D P tư ơ n g đ ư ơ n g 1692,7 tỉ E U R O ). N h ìn v à o c o n số n ợ c ô n g tạ i P h á p n ă m 2011 (8 6 ,2 % G D P ) c h o th ấ y m ộ t n g u y c ơ v ỡ n ợ c ô n g ở n ư ớ c n à y x ả y ra là h o à n to à n có c ơ sở. N e n k in h tế P h á p m ặ c d ù p h á t triể n m ạ n h (th ứ 2 ở C h â u  u sa u Đ ứ c ), n h ư n g lại để lại m ộ t lỗ h ổ n g k h á lớ n tro n g c h ín h sá c h p h á t triể n c ủ a m ìn h - v ố n v a y chi c h o chi tiê u c h ín h p h ủ c h ủ y ế u là d ù n g u y tín q u ố c g ia đi v a y n ợ c ủ a các q u ố c g ia trê n th ế g iớ i. M ặ c d ù P h á p sử d ụ n g v ố n v a y c h o chi tiê u c h ín h p h ủ lớ n n h ư n g họ lạ i chỉ p h ả i trả m ứ c lãi su ấ t v ô c ù n g th ấp . Đ ể th ấ y rõ đ ư ợ c đ iều n à y c ầ n x e m x é t k ỹ GVHD: Ths. Phạm Ngọc Quý T ran g 11 C H ÍN H SÁ CH Q UẢN L Í N Ợ CÔNG CỦA V IỆ T N A M lư ơ n g q u a b iể u đồ m in h h ọ a số n ợ c ô n g (c ộ t x a n h trụ c p h ả i) v à lãi su ấ t p h ả i trả (đ ư ờ n g đỏ trụ c trá i) c ủ a P h á p từ n ă m 1999 - 2011 B iể u đ ồ 2: N ọ ’ c ô n g v à lã i s u ấ t p h ả i t r ả c ủ a P h á p tù ’ n ă m 1999 - 2011 T a u x d 'e m p r u n t e t é m is s io n d e d e t t e T h ô n g q u a b iể u đồ có th ể th ấ y , n ế u n ă m 2 0 0 0 C h ín h p h ủ P h á p v a y 80 tỷ e u ro (lãi su ấ t 5 ,3 % ) th ì đ ế n n ă m 2 0 1 0 số tiề n v ay lê n đ ế n 188 tỷ n h ư n g lãi su ấ t chỉ 2 ,5 % . N ă m 2 0 1 1 , P h á p p h ả i c h ịu lãi su ấ t tru n g b ìn h 2 ,8 9 % (cao h ơ n lãi su ấ t 2 0 1 0 ) ch o số n ợ v a y 182 tỷ (ít h ơ n số n ợ v a y 2 0 1 0 ) n h ư n g x é t trê n p h ư ơ n g d iệ n lãi su ấ t tru n g b ìn h th ì đ â y v ẫ n là m ứ c lãi su ấ t th ấp so v ớ i số tiề n c h ín h p h ủ P h á p v a y nợ. T u y n h iê n , v ớ i h iệ n trạ n g n ợ c ô n g c ủ a P h á p (8 6 ,2 % G D P n ă m 2 0 1 1 ) - đ ư ợ c n h ậ n đ ịn h ở m ứ c c a o v à đ a n g b ê n n g ư ỡ n g c ử a c ủ a k h ủ n g h o ả n g n ợ c ô n g th ì g á n h n ặ n g lãi su ấ t đ a n g d ầ n đè n ặ n g lê n v ấ n đề th â m h ụ t n g â n sá ch n g à y c à n g lớ n c ủ a q u ố c g ia n ày. GVHD: Ths. Phạm Ngọc Quý T ra n g 12 C H ÍN H SÁ CH Q U Ả N L Í N Ọ CÔNG CỦA V IỆ T N A M B iể u đ ồ 3 : M ứ c đ ộ t h â m h ụ t n g â n s á c h c ủ a P h á p t ừ 2 0 0 5 - 2 0 1 0 L e d é fic it p u b lic ( e n % d u P IB ) 2005 L a 2006 2007 2008 2009 2008 2009 ( e n % d u P IB ) d e tte 2005 7 ,5 % 2006 Souks : m i L 2007 ‘E stim ations g o u v ern em en t R iê n g n ă m 2 0 1 1 , tiề n lãi m à c h ín h p h ủ P h á p p h ả i trả c h o số tiề n v a y 182 tỉ eu ro là 5 ,2 6 tỉ e u ro . T ro n g số tiề n 5,2 6 tỉ e u ro có tớ i g ầ n 0,71 tỉ e u ro tă n g th ê m do m ứ c lãi su ấ t tă n g từ 2 ,5 % lên 2 ,8 9 % . T h â m h ụ t n g â n sá c h c ủ a n ư ớ c n à y c ũ n g đ a n g d ầ n tiế n sá t c o n số 180 tỉ e u ro , c h iế m k h o ả n g 8 ,2 % n ă m 2 0 1 0 v à 8 ,1 % n ă m 2 0 1 1 . T rư ớ c th ự c trạ n g n ợ c ô n g n h ư th ế, c h ín h p h ủ P h á p c ũ n g có n h ữ n g b ư ớ c đi q u a n trọ n g để đối p h ó v ớ i n g u y c ơ v ỡ n ợ c ô n g ở q u ố c g ia này. 4* M ỹ r- S ơ lư ợ c tìn h h ìn h n ợ c ô n g tạ i M ỹ GVHD: Ths. Phạm Ngọc Quý T ran g 13 C H ÍN H SÁ CH Q U Ả N L Í N Ợ CÔNG CỦA V IỆ T NAM B iể u đ ồ 4: N ợ c ô n g c ủ a M ỹ q u a c á c đ ờ i t ổ n g th ố n g S16 Nghìn tý Tt* vi#n MMliiHMNMIMHHMMHBMSBMHURHBMMMMnHHnHMMHMMnMBMMMMi N g u ồ n : h ttp ://ta ic ỉĩin h th e g io i.v n N ợ c ô n g c ủ a M ỹ tă n g lên th e o từ n g đ ờ i tổ n g th ố n g . D ư ớ i th ờ i tổ n g th ố n g G e o rg e W .B u sh tă n g tớ i 4 3 6 0 tỉ U S D , n g u y ê n n h â n c ủ a c ủ a sự g ia tă n g n ợ d ư ớ i th ờ i W .B u sh có th ể lý g iả i c h o v iệc ch i tiê u q u á n h iề u v ào c u ộ c c h iế n tra n h tại Ira q v à A fg h a n is ta n c ù n g v ớ i cắt g iả m th u ế m ớ i ản h h ư ở n g tớ i th u n g â n sá ch c ủ a c h ín h p h ủ M ỹ. T h ậ t k h ô n g m a y ch o k in h tế M ỹ k h i v ào n ă m 2 0 0 7 đ ã p h ả i đ ố i p h ó v ớ i c u ộ c k h ủ n g h o ả n g k in h tế - tài c h ín h v ô c ù n g k h ắ c n g h iệ t k h iế n c h o k h o ả n n ợ c ủ a M ỹ tă n g th ê m 3 9 0 0 tỉ U S D v à o đờ i tổ n g th ố n g O b a m a n h ằ m k íc h th íc h k in h tế v à g iả m th u ế để k íc h th íc h tiê u d ù n g tro n g n ư ớ c. T h e o B ộ trư ở n g T ài c h ín h T im o th y G e ith n e r “ M ỹ sẽ c h ạ m g iớ i h ạ n GVHD: Ths. Phạm Ngọc Quý T ran g 14 C H ÍN H SÁ CH Q U Ả N L Í N Ợ CÔNG CỦA V IỆ T NAM n ợ cho p h é p 14,294 n g h ìn tỷ U S D sớ m h ơ n d ự k iế n v à h ậ u q u ả sẽ k h ó lư ờ n g n ế u Q u ố c h ộ i k h ô n g th a y đổi n g ư ỡ n g n ợ ” . T h e o số liệ u th ố n g k ê n ă m 2 0 1 0 th ì n ợ c ô n g c ủ a M ỹ là 5 8 ,9 % (x ếp h ạ n g 37 th ế giớ i). C o n số n ợ c ô n g 5 8 ,9 % G D P c ủ a M ỹ tu y v ẫ n c h ư a ở m ứ c cao n h ư n g v ớ i tố c độ lãi v a y v à g á n h n ặ n g từ cá c k h o ả n ch i tiê u c h ín h p h ủ c h o m ụ c tiê u p h ụ c h ồ i n ề n k in h tế sa u k h ủ n g h o ả n g tà i c h ín h n ă m 2 0 0 8 th ì m ộ t n g u y c ơ về v ỡ n ợ c ô n g ở M ỹ k h ô n g p h ả i là k h ô n g có c ă n cứ. 4 T ại N h ậ t B ản > S ơ lư ợ c về tìn h h ìn h n ợ c ô n g c ủ a N h ậ t B ả n N h ậ t B ả n là m ộ t q u ố c g ia p h á t triể n , m ộ t tro n g n h ữ n g n ề n k in h tế lớ n n h ấ t trê n th ế g iớ i. T u y n h iê n , N h ậ t b ả n c ũ n g n h ư M ỹ đ a n g v ư ớ n g v ào c o n số n ợ c ô n g rấ t lớ n v à có n h iề u đ á n g n g ại. T h e o “ B ả n g x ế p h ạ n g n ợ c ô n g cá c q u ố c g ia n ă m 2 0 1 0 ” th ì N h ậ t b ả n đ a n g là q u ố c g ia có c o n số n ợ c ô n g lên đ ế n (2 2 5 ,8 % G D P ), d ẫ n đ ầ u th ế g iớ i. Đ â y là m ộ t tín h iệ u k h ô n g m ấ y lạc q u a n c h o đ ấ t n ư ớ c x ứ sở h o a a n h đào này. T h e o Q u ỹ T iề n tệ Q u ố c tế (IM F ), tổ n g n ợ c ô n g c ủ a C h ín h p h ủ N h ậ t B ả n h iệ n đ ã lên đ ế n 2 2 9 % G D P (7 /2 0 1 1 ). T u y n h iê n , sẽ có rấ t n h iề u n h iề u n g ư ờ i n g ạ c n h iê n v ề v ấ n đ ề tại sao n ợ c ô n g c ủ a N h ậ t b ả n cao h ơ n H y L ạ p rấ t n h iề u n h ư n g lại k h ô n g x ả y ra k h ủ n g h o ả n g n ợ cô n g , th ậ m ch í k in h tế v ẫ n p h á t triể n m ộ t c á c h m ạ n h m ẽ v à th ự c tế là n ợ c ô n g c ủ a N h ậ t B ả n v ẫ n đ ư ợ c đ á n h g iá là ở m ứ c a n to àn . GVHD: Ths. Phạm Ngọc Quý T ra n g 15