Tài liệu Tiêu chuẩn thiết kế hệ thống thoát nước

tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 Tiªu chuÈn b¾t buéc ¸p dông toµn phÇn - Nhãm H Tho¸t níc - M¹ng líi bªn ngoµi vµ c«ng tr×nh - Tiªu chuÈn thiÕt kÕ Drainage-External networks and facilities - Design standard Tiªu chuÈn nµy quy ®Þnh c¸c yªu cÇu khi thiÕt kÕ míi vµ thiÕt kÕ c¶i t¹o m¹ng líi tho¸t níc bªn ngoµi vµ c«ng tr×nh Khi thiÕt kÕ hÖ thèng tho¸t níc ngoµi viÖc ph¶i tu©n theo tiªu chuÈn nµy cßn ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ níc vÒ nguyªn t¾c vÖ sinh khi x¶ níc th¶i vµo s«ng, hå. 1. Quy ®Þnh chung. 1.1. Khi thiÕt kÕ hÖ thèng tho¸t níc ph¶i xem xÐt c¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n cña s¬ ®å tho¸t níc ®îc lùa chän phï hîp víi thiÕt kÕ quy ho¹ch cña c¸c khu d©n c vµ c«ng nghiÖp, mÆt b»ng tæng thÓ cña c¸c côm c«ng nghiÖp v.v... C¸c ph¬ng ¸n thiÕt kÕ ph¶i chó ý tíi kh¶ n¨ng hîp t¸c vµ quan hÖ c«ng nghiÖp gi÷a c¸c ngµnh s¶n xuÊt vµ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña ®èi tîng cÇn ®îc tho¸t níc. Ph¶i chó ý tíi kh¶ n¨ng tËn dông níc th¶i ®· ®îc lµm s¹ch ®Ó sö dông trong c«ng nghiÖp vµ n«ng, ng nghiÖp v.v:.. 1.2. Khi lùa chän s¬ ®å vµ hÖ thèng tho¸t níc ph¶i ®¸nh gi¸ vÒ mÆt kinh tÕ, kÜ thuËt, møc ®é ®¶m b¶o vÖ sinh cña c¸c c«ng tr×nh tho¸t níc hiÖn cã vµ kh¶ n¨ng tiÕp tôc sö dông chung. 1.3. Khi thiÕt kÕ tho¸t níc cho c¸c ®iÓm d©n c, cho phÐp sö dông c¸c kiÓu hÖ thèng tho¸t níc: chung, riªng mét nöa, riªng hoµn toµn hoÆc hÖ thèng kÕt hîp tïy theo ®Þa h×nh, ®iÒu kiÖn khÝ hËu, yªu cÇu vÖ sinh cña c«ng tr×nh tho¸t níc hiÖn cã; trªn c¬ së so s¸nh c¸c chØ tiªu kinh tÕ kÜ thuËt. 1.4. §èi víi hÖ thèng tho¸t níc ma, nÕu ®iÒu kiÖn cho phÐp cã thÓ sö dông hÖ thèng m¬ng m¸ng hë vµ ph¶i chó ý xö lÝ phÇn níc ma bÞ nhiÔm bÈn nhiÒu nhÊt. Ghi chó: Khi thiÕt kÕ hÖ thèng tho¸t níc ma cÇn lu ý ®Õn c¸c quy ®Þnh trong ch¬ng "ChuÈn bÞ kÜ thuËt khu ®Êt x©y dùng" cña quy ph¹m vµ tiªu chuÈn thiÕt kÕ quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ 20 TCN 82: 1981. 1.5. HÖ thèng tho¸t níc cña c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp thêng thiÕt kÕ theo kiÓu riªng hoµn toµn, nhng trong mäi trêng hîp ph¶i xem xÐt kh¶ n¨ng kÕt hîp tho¸t níc toµn bé hoÆc mét phÇn níc th¶i s¶n xuÊt víi níc th¶i sinh ho¹t. 1.6. Khi thiÕt kÕ tho¸t níc cho c¸c xÝ nghiÖp cÇn xem xÐt: - Kh¶ n¨ng thu håi vµ sö dông c¸c chÊt quÝ cã trong níc th¶i; - Kh¶ n¨ng gi¶m khèi lîng níc th¶i s¶n xuÊt b»ng c¸ch ¸p dông qu¸ tr×nh c«ng nghÖ hîp lÝ, sö dông hÖ thèng cÊp níc tuÇn hoµn toµn bé, mét phÇn hoÆc lÊy níc th¶i cña ph©n xëng nµy ®Ó sö dông cho ph©n xëng kh¸c. Ghi chó: ChØ cho phÐp sö dông níc th¶i sinh ho¹t ®· ®îc lµm s¹ch vµ khö trïng ®Ó cÊp níc cho s¶n xuÊt. tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 1.7. Níc th¶i kh«ng bÞ nhiÔm bÈn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cÇn nghiªn cøu ®Ó sö dông l¹i (trong hÖ thèng cÊp níc tuÇn hoµn). Khi kh«ng thÓ sö dông l¹i th× cho phÐp x¶ vµo vùc níc (s«ng, hå v.v..) hoÆc vµo hÖ thèng tho¸t níc ma. 1.8. ViÖc x¶ níc th¶i s¶n xuÊt vµo hÖ thèng tho¸t níc sinh ho¹t cña ®« thÞ vµ lµm s¹ch hçn hîp níc th¶i ®ã ph¶i c¨n cø vµo thµnh phÇn c¸c chÊt cã trong níc th¶i s¶n xuÊt vµ tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu kinh tÕ kÜ thuËt vµ yªu cÇu vÖ sinh. Trong trêng hîp nµy, níc th¶i s¶n xuÊt ph¶i ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn sau: - Kh«ng ¶nh hëng xÊu tíi sù ho¹t ®éng cña ®êng èng tho¸t níc vµ c«ng tr×nh lµm s¹ch níc th¶i. - Cã nång ®é chÊt l¬ löng vµ chÊt næi kh«ng qu¸ 500 mg/l; - Kh«ng chøa c¸c chÊt cã thÓ ph¸ huû vËt liÖu lµm èng vµ nh÷ng bé phËn kh¸c cña c«ng tr×nh tho¸t níc; - Kh«ng chøa c¸c chÊt cã kh¶ n¨ng dÝnh b¸m lªn thµnh èng hoÆc lµm t¾c èng tho¸t níc; - Kh«ng chøa c¸c chÊt dÔ ch¸y (dÇu, x¨ng...) vµ nh÷ng chÊt khÝ hoµ tan cã thÓ t¹o thµnh hçn hîp næ trong ®êng èng hay c«ng tr×nh tho¸t níc; - Kh«ng chøa c¸c chÊt ®éc cã nång ®é ¶nh hëng xÊu tíi qu¸ tr×nh lµm s¹ch sinh häc hoÆc tíi viÖc x¶ níc th¶i vµo vùc níc (s«ng, hå...) - NhiÖt ®é kh«ng qu¸ 40oC Ghi chó: NÕu níc th¶i s¶n xuÊt kh«ng ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu nãi trªn ph¶i lµm s¹ch s¬ bé. Møc ®é lµm s¹ch s¬ bé cÇn tho¶ thuËn víi c¬ quan thiÕt kÕ vµ qu¶n lý hÖ thèng tho¸t níc. 1.9. Khi nèi m¹ng líi tho¸t níc th¶i s¶n xuÊt cña tõng xÝ nghiÖp vµo m¹ng líi tho¸t níc cña ®« thÞ th× mçi xÝ nghiÖp ph¶i cã èng x¶ riªng vµ cã giÕng kiÓm tra ®Æt ngoµi ph¹m vi xÝ nghiÖp. Ghi chó: Cho phÐp ®Æt èng dÉn chung níc th¶i s¶n xuÊt cña mét vµi xÝ nghiÖp sau giÕng kiÓm tra cña tõng xÝ nghiÖp. 1.10. Níc th¶i cã chøa c¸c chÊt phãng x¹, c¸c chÊt ®éc vµ vi trïng g©y bÖnh tríc khi vµo m¹ng líi tho¸t níc cöa khu d©n c ph¶i ®îc khö ®éc vµ khö trïng. 1.11. Kh«ng cho phÐp nhiÒu lo¹i níc th¶i vµo cïng mét m¹ng líi tho¸t níc, nÕu nh viÖc trén c¸c lo¹i níc th¶i víi nhau cã thÓ t¹o thµnh c¸c chÊt ®éc, khÝ næ hoÆc t¹o thµnh c¸c chÊt kh«ng tan víi sè lîng lín. 1.12. Kh«ng ®îc x¶ níc th¶i s¶n xuÊt cã nång ®é nhiÔm bÈn cao tËp trung thµnh tõng ®ît. Trêng hîp khèi lîng vµ thµnh phÇn níc th¶i thay ®æi qu¸ lín trong ngµy cÇn ph¶i thiÕt kÕ bÓ ®iÒu hoµ. 1.13. S¬ ®å c«ng nghÖ vµ ph¬ng ph¸p lµm s¹ch, c¸c th«ng sè ®Ó tÝnh to¸n c«ng tr×nh lµm s¹ch níc th¶i s¶n xuÊt vµ xö lÝ cÆn l¾ng ngoµi viÖc tu©n thñ c¸c quy ®Þnh trong tiªu chuÈn nµy cÇn ¸p dông c¸c tiªu chuÈn thiÕt kÕ x©y dùng c¸c xÝ nghiÖp cña ngµnh c«ng nghiÖp t¬ng øng, c¸c tµi liÖu cña c¸c c¬ quan nghiªn cøu khoa häc vµ kinh nghiÖm qu¶n lý c¸c c«ng tr×nh t¬ng tù ®ang ho¹t ®éng. 1.14. §iÒu kiÖn x¶ níc th¶i vµo s«ng hå ®îc x¸c ®Þnh b»ng tÝnh to¸n trªn c¬ së tháa m·n c¸c yªu cÇu trong nguyªn t¾c vÖ sinh khi x¶ níc th¶i vµo s«ng, hå. tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 Ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n cÇn cã sù tho¶ thuËn cña c¬ quan qu¶n lý vÖ sinh vµ b¶o vÖ nguån níc. 1.15. C¸c c«ng tr×nh lµm s¹ch níc th¶i cña c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp nªn bè trÝ trong ph¹m vi ®Êt ®ai cña xÝ nghiÖp. 1.16. Kho¶ng c¸ch ly vÖ sinh tõ c¸c c«ng tr×nh lµm s¹ch vµ tr¹m b¬m níc th¶i tíi ranh giíi x©y dùng nhµ ë, nhµ c«ng céng vµ c¸c xÝ nghiÖp thùc phÈm (cã xÐt tíi kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña c¸c ®èi tîng ®ã) quy ®Þnh nh sau: - §èi víi c¸c c«ng tr×nh tho¸t níc cña khu d©n c lÊy theo b¶ng I. - §èi víi c¸c c«ng tr×nh lµm s¹ch vµ tr¹m b¬m níc th¶i s¶n xuÊt kh«ng n»m trong ®Þa giíi cña xÝ nghiÖp, nÕu ®îc b¬m vµ lµm s¹ch riªng hoÆc kÕt hîp b¬m vµ lµm s¹ch cïng víi níc th¶i sinh ho¹t th× lÊy theo tiªu chuÈn vÖ sinh quy ®Þnh khi thiÕt kÕ c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp do nhµ níc hay c¸c bé chñ qu¶n ban hµnh, nhng kh«ng ®îc thÊp h¬n quy ®Þnh trong b¶ng l. B¶ng l Tªn c«ng tr×nh 1. C«ng tr×nh lµm s¹ch c¬ häc vµ sinh häc cã nÒn ph¬i bïn. 2. C«ng tr×nh lµm s¹ch c¬ häc vµ sinh häc cã c«ng nghÖ xö lÝ cho trong nhµ kÝn. 3. B·i t¾m 4. C¸nh ®ång tíi 5. Hå sinh häc 6. M¬ng «xy 7. Tr¹m b¬m Khu vùc b¶o vÖ vÖ sinh tÝnh b»ng m theo c«ng suÊt tÝnh to¸n cña c«ng tr×nh ngh×n m3/ngµy 0,2 Tõ 0,2 ®Õn Tõ 5 ®Õn Tõ 50 ®Õn 280 5 50 150 200 400 500 100 200 150 200 150 15 150 300 200 200 20 300 500 400 20 400 1000 1000 30 Ghi chó: 1 - Kho¶ng c¸ch li vÖ sinh ®èi víi c¸c c«ng tr×nh cã c«ng suÊt trªn 280000 m3/ngµy hoÆc khi gi¶m bít c¸c c«ng tr×nh trong s¬ ®å c«ng nghÖ lµm s¹ch níc th¶i vµ xö lÝ cÆn l¾ng ®· ®îc quy ®Þnh th× x¸c ®Þnh theo sù tho¶ thuËn víi c¬ quan qu¶n lÝ vÖ sinh. 2- NÕu trong ®Þa giíi cña tr¹m lµm s¹ch níc th¶i kh«ng cã s©n ph¬i bïn th× kho¶ng c¸ch ly vÖ sinh cho phÐp gi¶m ®i 30% so víi c¸c quy ®Þnh trong b¶ng 1. 3- Kho¶ng c¸ch li vÖ sinh cña c¸c c«ng tr×nh lµm s¹ch c¬ häc vµ sinh häc c«ng suÊt ®Õn 50 m3/ngµy, b·i läc diÖn tÝch ®Õn 0,5 ha nªn lÊy b»ng 100m. 4- Kho¶ng c¸ch li vª sinh cña b·i läc ng©m c«ng suÊt díi 15m/ngµy lÊy b»ng 15m. 5- Kho¶ng c¸ch li vÖ sinh cña b·i thÊm ngÇm vµ thÊm ®Êt sái lÊy b»ng 25m, cña bÓ tù ho¹i 5m, giÕng thÊm 8m, cña c¸c c«ng tr×nh lµm s¹ch kiÓu «xy ho¸ hoµn toµn - 50m. 6- Kho¶ng c¸ch li vÖ sinh trong b¶ng 1 cho phÐp lÊy t¨ng lªn nhng kh«ng qu¸ hai lÇn nÕu khu d©n c x©y dùng ë cuèi híng giã so víi tr¹m xö lÝ, cho phÐp gi¶m ®i nhng kh«ng qu¸ 25% nÕu khu d©n c x©y dùng ë vÞ trÝ cã híng giã thuËn lîi theo quan ®iÓm vÖ sinh. 7- NÕu x¶ cÆn cha ®îc xö lÝ lªn s©n ph¬i bïn th× kho¶ng c¸ch li vÖ sinh ph¶i lÊy theo quy ®Þnh cña c¬ quan qu¶n lÝ vÖ sinh. 8- §èi víi c¸c c«ng tr×nh c¶i t¹o cã thÓ tõng trêng hîp ngo¹i lÖ ¸p dông kh¸c víi quy ®Þnh nµy nhng ph¶i ®îc sù ®ång ý cña c¬ quan qu¶n lý vÖ sinh. tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 1.17. Kh«ng ®îc x¶ níc ma trong c¸c trêng hîp sau: - Vµo c¸c ao, hå tï; - Vµo c¸c khu vùc dïng lµm b·i t¾m; - Vµo c¸c khu vùc tròng kh«ng cã kh¶ n¨ng tù tho¸t níc vµ dÔ t¹o thµnh ®Çm lÇy; - Vµo c¸c khu vùc dÔ bÞ xãi mßn, nÕu thiÕt kÕ kh«ng dù kiÕn biÖn ph¸p gia cè bê; 1.18. Ph¶i xÐt tíi kh¶ n¨ng ®a c«ng tr×nh vµo sö dông theo tõng giai ®o¹n x©y dùng vµ trêng hîp cÇn thiÕt vËn hµnh toµn bé c«ng tr×nh còng nh kh¶ n¨ng ph¸t triÓn trong t¬ng lai khi vît qu¸ c«ng suÊt tÝnh to¸n cña c«ng tr×nh. Ghi chó: Cho c«ng tr×nh vµo sö dông theo tõng giai ®o¹n x©y dùng hay vËn hµnh toµn bé xuÊt tõ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o møc ®é lµm s¹ch níc th¶i tho¶ m·n yªu cÇu cña nguyªn t¾c vÖ sinh khi x¶ níc th¶i vµo s«ng, hå. 1.19. C¸c gi¶i ph¸p kÜ thuËt c¬ b¶n ®îc sö dông trong thiÕt kÕ ph¶i dùa trªn c¬ së so s¸nh chØ tiªu kinh tÕ kÜ thuËt cña c¸c ph¬ng ¸n ®Ò xuÊt. Ph¬ng ¸n ®îc chän lµ ph¬ng ¸n kinh tÕ nhÊt vµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thùc hiÖn mét c¸ch thuËn lîi. 2. Tiªu chuÈn th¶i níc vµ tÝnh to¸n thuû lùc m¹ng líi tho¸t níc 2.1. Tiªu chuÈn th¶i níc vµ hÖ sè kh«ng ®iÒu hoµ. 2.1.1. Tiªu chuÈn th¶i níc sinh ho¹t ë c¸c ®« thÞ lÊy theo tiªu chuÈn cÊp níc t¬ng øng víi tõng ®èi tîng. 2.1.2. HÖ sè kh«ng ®iÒu hoµ ngµy cña níc th¶i sinh ho¹t cña khu d©n c lÊy Kng = l,15 - l,3 tuú theo ®Æc ®iÓm cña tõng ®« thÞ. HÖ sè kh«ng ®iÒu hßa chung lÊy theo b¶ng 2 B¶ng 2 Lu lîng níc th¶i trung b×nh 1/s HÖ sè kh«ng ®iÒu hßa chung Ko 5 15 30 50 100 200 500 600 800 1250 3 2,5 2 1,8 1,6 1,4 1,35 1,25 1,2 1,15 Ghi chó: 1- Khi lu lîng trung b×nh n»m gi÷a c¸c trÞ sè trong b¶ng 2 th× hÖ sè kh«ng ®iÒu hoµ chung x¸c ®Þnh theo néi suy. 2- §èi víi c¸c thµnh phè lín d©n sè trªn 1 triÖu ngêi th× cho phÐp x¸c ®Þnh hÖ sè kh«ng ®iÒu hoµ theo c¸c sè liÖu nghiªn cøu thùc tÕ. 2.1.3. Sù ph©n bè lu lîng níc th¶i cña c¸c khu d©n c theo c¸c giê trong ngµy ph¶i dùa trªn c¬ së ®å thÞ th¶i níc. NÕu kh«ng cã ®å thÞ th¶i níc th× theo tµi liÖu qu¶n lÝ cña ®èi tîng tho¸t níc t¬ng tù. 2.1.4. Tiªu chuÈn vµ hÖ sè kh«ng ®iÒu hßa cña mÆt níc th¶i sinh ho¹t tõ c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp, hoÆc tõ c¸c nhµ ë hoÆc nhµ c«ng céng ®øng t¸ch riªng th× x¸c ®Þnh theo tiªu chuÈn tho¸t níc bªn trong nhµ. 2.1.5. Tiªu chuÈn vµ hÖ sè kh«ng ®iÒu hoµ cña níc th¶i s¶n xuÊt tõ c¸c xÝ nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh theo tµi liÖu c«ng nghÖ cña tõng ®èi tîng. tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 2.1.6. Lu lîng tÝnh to¸n cña níc th¶i s¶n xuÊt tõ c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp x¸c ®Þnh nh sau: - §êng èng tho¸t níc tõ c¸c ph©n xëng x¸c ®Þnh theo lu lîng giê lín nhÊt. - §êng èng dÉn chung cña toµn nhµ m¸y theo ®å thÞ x¶ níc tõng giê. - §êng èng dÉn chung cña mét nhãm nhµ m¸y theo ®å thÞ th¶i níc theo giê cã xÐt tíi thêi gian ch¶y cña níc th¶i trong ®êng èng. 2.2. TÝnh to¸n lu lîng vµ ®iÒu hoµ dßng ch¶y níc ma 2.2.1. Lu lîng tÝnh to¸n níc ma Q (l/s) x¸c ®Þnh theo ph¬ng ph¸p cêng ®é giíi h¹n vµ tÝnh theo c«ng thøc sau: Q = q.. F (l/s) (1) Trong ®ã: q - Cêng ®é ma tÝnh to¸n (1/s.ha);  - HÖ sè dßng ch¶y; F - DiÖn tÝch thu níc tÝnh to¸n (ha); X¸c ®Þnh theo chØ dÉn ë ®iÒu 2.2.3 vµ 2.2.4; 2.2.2. Cêng ®é ma tÝnh to¸n ®îc x¸c ®Þnh theo c¸c trêng hîp sau: l. Nh÷ng n¬i cã sè liÖu ma ®o b»ng m¸y tù ghi th× dïng biÓu ®å cêng ®é ma thµnh lËp theo ph¬ng ph¸p thèng kª. 2. Nh÷ng n¬i chØ cã nh÷ng sè liÖu ma vµ c¸c yÕu tè khÝ hËu kh¸c... cho hµng th¸ng, n¨m th× x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc hoÆc theo kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc. 3. Nh÷ng n¬i kh«ng cã sè liÖu ®o ma th× suy ®o¸n theo nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn t¬ng tù. Ghi chó: C¸c sè liÖu tÝnh to¸n c¸c trêng hîp 1 vµ 2 xem phô b¶n kÌm theo. 2.2.3. DiÖn tÝch thu níc tÝnh to¸n ®Ó cho mçi ®o¹n cèng cã thÓ lÊy b»ng toµn bé hay mét phÇn diÖn tÝch thu níc sao cho t¹o nªn lu lîng lín nhÊt. 2.2.4. Khi diÖn tÝch thu níc b»ng hoÆc lín h¬n 300 ha, th× c«ng thøc (1) cÇn bæ sung thªm hÖ sè ph©n bæ ma rµo N (xem phô lôc II). 2.2.5. Lu lîng níc ma tÝnh to¸n tõ diÖn tÝch thu níc lín h¬n l000 ha kh«ng kÓ khu d©n c, x¸c ®Þnh theo tiªu chuÈn tÝnh to¸n dßng ch¶y cña c«ng tr×nh ®êng « t«. 2.2.6. Chu k× vît qu¸ cêng ®é tÝnh to¸n cho phô thuéc tÝnh chÊt cña ®èi tîng tho¸t níc, ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña cèng cã xÐt tíi hËu qu¶ cã thÓ x¶y ra khi ma vît qu¸ cêng ®é tÝnh to¸n lÊy theo b¶ng 3 (®èi víi khu d©n c) vµ b¶ng 4 (®èi víi khu c«ng nghiÖp) hoÆc x¸c ®Þnh b»ng tÝnh to¸n theo chu k× giíi h¹n phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña cèng, cêng ®é ma, diÖn tÝch lu vùc vµ hÖ sè dßng ch¶y. §èi víi nh÷ng n¬i cã c¸c c«ng tr×nh ®Æc biÖt (nhµ ga, ®êng hÇm) th× chu k× mét lÇn vît qu¸ cêng ®é tÝnh to¸n chØ x¸c ®Þnh b»ng tÝnh to¸n cã ®èi chiÕu c¸c sè liÖu cho trong b¶ng 5. (Chu k× giíi h¹n). Ghi chó: Chu k× vît qu¸ cêng ®é tÝnh to¸n x¸c ®Þnh b»ng tÝnh to¸n nhng kh«ng ®îc lÊy nhá h¬n gi¸ trÞ cho trong b¶ng 3 vµ 4 tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 B¶ng 3 Chu k× vît qu¸ cêng ®é ma tÝnh to¸n (n¨m) ®èi víi khu d©n c §iÒu kiÖn lµm viÖc cña cèng - Trªn ®êng khu vùc - Trªn ®êng phè chÝnh ThuËn lîi Trung b×nh BÊt lîi RÊt bÊt lîi 0,25 0,35 0,35 0,5 0,5 1 1 2 Ghi chó: 1- §iÒu kiÖn thuËn lîi: a) DiÖn tÝch lu vùc kh«ng lín h¬n 150 ha ®Þa h×nh b»ng ph¼ng, ®é dèc trung b×nh cña mÆt ®Êt 0,005 vµ nhá h¬n. b) §êng cèng ®Æt theo ®êng ph©n thñy hoÆc ë phÇn trªn cña sên dèc c¸ch ®êng ph©n thuû kh«ng qu¸ 400m. 2- §iÒu kiÖn trung b×nh: a) DiÖn tÝch lu vùc lín h¬n 150 ha, ®Þa h×nh b»ng ph¼ng, ®é dèc trung b×nh cña mÆt ®Êt kho¶ng 0,005 vµ nhá h¬n. b) §êng cèng ®Æt phÝa thÊp cña sên dèc, theo khe tô níc, ®é dèc cña sên dèc nhá h¬n hay b»ng 0,02, diÖn tÝch lu vùc kh«ng qu¸ 150 ha. 3- §iÒu kiÖn bÊt lîi: a) §êng èng ®Æt phÝa thÊp cña sên dèc vµ diÖn tÝch lu vùc lín h¬n 150 ha. b) §êng cèng ®Æt theo hhe tô níc cña sên dèc, ®é dèc trung b×nh cña sên dèc lín h¬n 0,02. 4- §iÒu kiÖn rÊt bÊt lîi: §êng cèng dïng ®Ó tho¸t níc tõ mét chç tròng. B¶ng 4 - Chu k× vît qu¸ cêng ®é ma tÝnh to¸n (n¨m) cña khu vùc c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp. HËu qu¶ do viÖc trµn cèng Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ kh«ng bÞ h háng Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ bÞ h háng P (n¨m) 1-2 3-5 Ghi chó: §èi víi c¸c xÝ nghiÖp ®Æt t¹i chç tròng th× chu k× vît qu¸ cêng ®é ma tÝnh to¸n ph¶i x¸c ®Þnh b»ng tÝnh to¸n vµ lÊy kh«ng díi 5 n¨m. Chu k× giíi h¹n vît qu¸ cêng ®é tÝnh to¸n (n¨m) phô thuéc ®iÒu kiÖn ®Æt cèng. B¶ng 5 TÝnh chÊt lu vùc cña ®êng cèng §iÒu kiÖn ®Æt cèng thu níc Trung b×nh - Khu nhµ ë, khu c«ng nghiÖp vµ ThuËn lîi ®êng khu vùc - §êng phè chÝnh 10 10 10 25 BÊt lîi RÊt bÊt lîi 25 50 50 100 tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 2.2.7. X¸c ®Þnh chu k× vît qu¸ cêng ®é tÝnh to¸n b»ng tÝnh to¸n cã nghÜa lµ trong ®iÒu kiÖn bÊt thêng ®êng cèng chØ tho¸t ®îc mét phÇn lu lîng níc ma, phÇn cßn l¹i sÏ ®äng l¹i trªn mÆt ®êng vµ ch¹y theo r·nh ®êng. Lóc ®ã chiÒu cao ngËp giíi h¹n lµ chiÒu cao mµ nÕu vît qu¸ nã 0,lm sÏ lµm t¾c giao th«ng xe cé hoÆc níc trµn vµo nhµ. Chu k× vît qu¸ cêng ®é tÝnh to¸n khi ngËp tíi chiÒu cao giíi h¹n gäi lµ chu k× giíi h¹n. Kh¶ n¨ng dÉn níc cña ®êng cèng tÝnh to¸n theo chu k× l lÇn vît qu¸ cêng ®é tÝnh to¸n nhá h¬n so víi tÝnh to¸n theo chu k× giíi h¹n. Ghi chó: Khi tÝnh to¸n ®êng èng theo chu k× giíi h¹n cÇn ph¶i xÐt hh¶ n¨ng cã nh÷ng dßng níc mÆt tõ c¸c lu vùc l©n cËn cã thÓ ch¶y vµo. 2.2.8. Thêi gian ma tÝnh to¸n T (gi©y) x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: T = to + tl + t2 (2) Trong ®ã: to - Thêi gian níc ch¶y ®Õn r·nh ®êng. NÕu trong giíi h¹n tiÓu khu cã ®Æt giÕng thu níc ma th× ®ã lµ thêi gian níc ch¶y ®Õn cèng cña ®êng phè (thêi gian tËp trung níc bÒ mÆt) x¸c ®Þnh theo chØ dÉn ë ®iÒu 2.2.9. tl - Thêi gian níc ch¶y theo r·nh ®êng ®Õn giÕng thu (khi trong giíi h¹n tiÓu khu kh«ng ®Æt giÕng thu níc ma) x¸c ®Þnh theo chØ dÉn ë ®iÒu 2.2.10. t2 - Thêi gian níc ch¶y trong cèng ®Õn tiÕt diÖn tÝnh to¸n x¸c ®Þnh theo chØ dÉn ë ®iÒu 2.2.l1. Ghi chó: Khi thêi gian tÝnh to¸n nhá h¬n 10 phót th× c«ng thøc (1) cÇn bæ sung thªm hÖ sè b»ng 0,8 khi T b»ng 5 phót vµ 0,9 khi T b»ng 7 phót. 2.2.9. Thêi gian tËp trung níc bÒ mÆt khi trong tiÓu khu kh«ng cã m¹ng líi tho¸t níc ma th× x¸c ®Þnh theo tÝnh to¸n nhng lÊy kh«ng díi l0 phót (®èi víi khu d©n c). Khi trong tiÓu khu cã m¹ng líi tho¸t níc ma th× lÊy b»ng 5 phót. 2.2.10. Thêi gian ch¶y theo r·nh ®êng tl (gi©y) x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: L1 t1 V1 1,25 (3) Trong ®ã: L1 - ChiÒu dµi r·nh ®êng (m) V1 - Tèc ®é ch¶y ë cuèi r·nh ®êng (m/s). 2.2.11. X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng tho¸t níc cña m¹ng líi tho¸t níc ma vµ m¹ng líi tho¸t níc chung ph¶i xÐt tíi sù xuÊt hiÖn tr¹ng th¸i ¸p lùc. §Ó xÐt ¶nh hëng cña viÖc xuÊt hiÖn tr¹ng th¸i ¸p lùc thêi gian ch¶y trong cèng t2 (gi©y) x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: t r  L2 2 2 Trong ®ã: L2 - ChiÒu dµi cña mçi ®o¹n cèng tÝnh to¸n V2 - Tèc ®é ch¶y trong mçi ®o¹n èng t¬ng øng (m/s) r - HÖ sè lÊy nh sau: (4) tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 Khi ®é dèc khu vùc nhá h¬n 0,01 r=2 Khi ®é dèc khu vùc 0,01 - 0,03 r = l,5 Khi ®é dèc khu vùc lín h¬n 0,03 r = l,2 2.2.12. HÖ sè dßng ch¶y trung b×nh tb x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: tb = Ztb. q0,2.T0,1 (5) Trong ®ã: q - Cêng ®é ma (L/s - ha); T - Thêi gian ma (phót); Ztb - HÖ sè mÆt phô trung b×nh cña lu vùc, ®ã lµ ®¹i lîng trung b×nh trong cña hÖ sè Z (®Æc trng cho tÝnh chÊt mÆt phñ) vµ diÖn tÝch bÒ mÆt. Khi diÖn tÝch bÒ mÆt kh«ng thÊm níc lín h¬n 30% diÖn tÝch lu vùc th× hÖ sè dßng ch¶y tb cho phÐp lÊy kh«ng phô thuéc vµo cêng ®é vÒ thêi gian ma, khi ®ã tb lµ ®¹i lîng trung b×nh trong cña hÖ sè dßng ch¶y  (theo b¶ng 6) vµ diÖn tÝch bÒ mÆt. 2.2.13. Vên c©y vµ c«ng viªn kh«ng cã m¹ng líi tho¸t níc níc ma kÝn hoÆc hë th× x¸c ®Þnh diÖn tÝch lu vùc vµ hÖ sè dßng ch¶y kh«ng xÐt ®Õn. Nhng nÕu mÆt ®Êt ë ®ã cã ®é dèc 0,008 - 0,01 vµ lín h¬n nghiªng vÒ phÝa ®êng phè th× d¶i ®Êt däc theo ®êng cã bÒ réng 50 - l00m ph¶i ®îc tÝnh vµo lu vùc tho¸t níc. 2.2.14. TÝnh to¸n lu lîng ®èi víi nh÷ng lu vùc cã diÖn tÝch lín h¬n 50 ha, tÝnh chÊt x©y dùng kh¸c nhau vµ ®Þa h×nh cã ®é dèc kh¸c nhau nhiÒu th× ph¶i tÝnh to¸n theo tõng phÇn cña lu vùc vµ lu lîng lín nhÊt trong sè c¸c lu lîng ®ã sÏ ®îc chän lµm lu lîng tÝnh to¸n. NÕu lu lîng tÝnh to¸n cña ®o¹n èng sau nhá h¬n lu lîng tÝnh to¸n cña ®o¹n èng tríc th× lÊy b»ng lu lîng cña ®o¹n èng tríc. 2.2.15. §Ó ®iÒu hoµ dßng ch¶y níc ma nh»m gi¶m ®êng kÝnh èng cña mµng líi cÇn ph¶i sö dông nh÷ng hè hiÖn cã (nÕu kh«ng ¶nh hëng ®Õn nguån níc cÊp cho ¨n uèng vµ hå kh«ng sö dông ®Ó t¾m hay môc ®Ých thÓ thao) hoÆc ®µo hè míi trong c¸c khu vùc c©y xanh. 2.2.16. Chu k× vît qu¸ cêng ®é tÝnh to¸n cña èng x¶ x¸c ®Þnh tïy theo tõng ®èi tîng cã xÐt tíi ®iÒu kiÖn cô thÓ tõng n¬i vµ kh¶ n¨ng tho¸t níc khi vît qu¸ cêng ®é tÝnh to¸n. 2.2.17. Khi tÝnh to¸n ®iÒu hßa dßng ch¶y níc ma cÇn ph¶i x¸c ®Þnh: lu lîng kh«ng ch¶y vµo hå, tØ sè gi÷a lu lîng nµy so v¬i lu lîng ch¶y t¹i hå vµ dung tÝch ®iÒu hßa. 2.2.18. X¸c ®Þnh dung tÝch ®iÒu hoµ cña hå W (m3) b»ng biÓu ®å ®êng lu lîng ch¶y vµo vµ x¶ ra khái hå, cã xÐt møc níc trung b×nh vµ lín nhÊt cña nã. §èi víi nh÷ng c«ng tr×nh nhá, kh«ng yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cao cã thÓ dïng c«ng thøc sau: W = K . Qt.t . ttt (6) Trong ®ã: Qtt -Lu lîng tÝnh to¸n níc ma ch¶y tíi hå (t¹i miÖng x¶ m3/s. C¨n cø theo b¶ng tÝnh thñy lùc m¹ng líi) ttt - Thêi gian ma tÝnh to¸n cña toµn bé c¸c lu vùc thuéc tuyÕn cèng tíi miÖng x¶ (c¨n cø theo b¶ng tÝnh thuû lùc m¹ng líi) K - HÖ sè, phô thuéc ®¹i lîng lÊy  theo b¶ng 7. tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 B¶ng 6 HÖ sè dßng ch¶y  0,95 0,6 0,45 0,4 0,35 0,3 0,15 D¹ng bÒ mÆt - M¸i nhµ vµ mÆt ®êng bª t«ng - MÆt ®êng b»ng ®¸ ®Ïo vµ mÆt ®êng nhùa - MÆt ®êng b»ng ®¸ héc - MÆt ®êng ®¸ d¨m kh«ng cã chÊt kÕt dÝnh - §êng trong vên b»ng sái - MÆt ®Êt - B·i cá HÖ sè Z 0,24 0,224 0,145 0,125 0,09 0,064 0,038 Ghi chó: Hîp lÝ nhÊt lµ  ®îc x¸c ®Þnh b»ng thùc nghiÖm trong ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng ®Þa ph¬ng. B¶ng 7  0,1 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 K 0,5 1,1 0,85 0,69 0,58 0,5  K 0,42 0,36 0,3 0,25 0,21 0,16 0,4 0,45 0,5 0,55 0,6 0,65  0,7 0,75 0,8 0,85 0,9 K 0,13 0,1 0,07 0,04 0,02 2.2.19. §êng èng ®Ó th¸o c¹n phÇn dung tÝch ®iÒu hoµ (®Õn møc níc tèi thiÓu) kh«ng nhá h¬n 300mm, thêi gian th¸o cÇn kÓ tõ khi t¹nh ma kh«ng qu¸ 24 giê. Ghi chó: Trong trêng hîp ®Æc biÖt, khi cã ®ñ c¨n cø kinh tÕ kÜ thuËt vµ ®iÒu kiÖn vÖ sinh thêi gian th¸o c¹n cã thÓ lÊy lín h¬n. 2.2.20. Lu lîng cña cèng sau hè ®iÒu hoµ x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Q =  Qtt + Qtc + Q1 (7) Trong ®ã:  Qtt - Lu lîng kh«ng x¶ vµo hè; Qtc - Lu lîng tÝnh to¸n trung b×nh th¸o c¹n hå; Q1 - Lu lîng níc ma tÝnh to¸n cña lu vùc phÝa sau hå (kh«ng tÝnh ®Õn thêi gian dßng ch¶y cña nh÷ng ®o¹n cèng phÝa tríc hå); 2.3. TÝnh to¸n thuû lùc m¹ng líi tho¸t níc 2.3.1. TÝnh to¸n thuû lùc m¹ng líi tù ch¶y vµ cã ¸p cña tÊt c¶ c¸c lo¹i hÖ thèng tho¸t níc ph¶i theo lu lîng níc th¶i lín nhÊt trong mét gi©y. Cã thÓ sö dông c¸c b¶ng sè c¸c to¸n ®å ®îc thµnh lËp trªn c¬ së c¸c c«ng thøc sau: I  V 4R 2 g 2 (8) tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 Trong ®ã: I - §é dèc thuû lùc; R - B¸n kÝnh thuû lùc (m); V - Tèc ®é trung b×nh cña níc th¶i (m/s); g - Gia tèc träng trêng (m/s2);  - HÖ sè møc c¶n do ma s¸t theo chiÒu dµi èng. HÖ sè  ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc cã xÐt ®Õn møc ®é ch¶y rèi kh¸c nhau cña dßng ch¶y.  1 td   2 lg   13.68R  a2  R 2   (9) Trong ®ã: td - §é nh¸m t¬ng ®¬ng (cm); a2 - HÖ sè nh¸m cña thµnh èng (kh«ng thø nguyªn); R - B¸n kÝnh thñy lùc (cm); R2 - sè R©y - n«n; TrÞ sè td vµ a2 x¸c ®Þnh theo b¶ng 8 B¶ng 8 Lo¹i èng, m¬ng vµ r·nh èng: - Bª t«ng vµ bª t«ng cèt thÐp - Sµnh - Gang - ThÐp - Amiang M¬ng vµ r·nh - X©y b»ng ®¸ héc, ®¸ ®Ïo - G¹ch - Bª t«ng vµ BTCT ®æ t¹i chç (cã v¸n khu«n) - Bª t«ng vµ BTCT ®îc miÕt nh½n b»ng v÷a xi m¨ng. TrÞ sè td (cm) HÖ sè a 2 0,2 0,135 0,1 0,08 0,06 100 90 83 79 73 0,635 0,315 0,3 0,08 150 110 120 50 Ghi chó: NÕu èng s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p thñ c«ng th× td vµ a2 ph¶i x¸c ®Þnh theo thùc tÕ hoÆc theo c¸c sè liÖu nghiªn cøu. 2.3.2. Khi tÝnh to¸n thuû lùc ®êng èng dÉn bïn cã ¸p lùc (dÉn cÆn t¬i, cÆn ®· lªn men, bïn ho¹t tÝnh) ph¶i xÐt ®Õn chÕ ®é chuyÓn ®éng, tÝnh chÊt lÝ häc vµ ®Æc ®iÓm trong thµnh phÇn cña tõng lo¹i bïn. tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 2.4. §Æc ®iÓm tÝnh to¸n thuû lùc mµng líi tho¸t níc chung riªng mét nöa vµ tÝnh to¸n miÖng x¶. 2.4.1. M¹ng líi tho¸t níc chung ph¶i ®¶m b¶o tho¸t lu lîng níc ma trong thêi gian ma cã cêng ®é tÝnh to¸n. C¸c ®o¹n cèng cã tæng lu lîng níc th¶i sinh ho¹t vµ níc th¶i s¶n xuÊt trªn l0 l/s ph¶i kiÓm tra, ®iÒu kiÖn tho¸t níc trong mïa kh«. Khi ®ã tèc ®é nhá nhÊt phô thuéc ®é dÇy cña èng hoÆc m¬ng lÊy theo b¶ng 9. B¶ng 9 §é dÇy t¬ng øng víi lu lîng mïa kh« (cm) 10 - 20 21 - 30 31 - 40 41 - 60 61 - 100 100 - 200 Tèc ®é nhá nhÊt cña níc th¶i (m/s) 0,75 0,8 0,9 0,95 1 1,5 Ghi chó: NÕu c¸c nhµ ®· cã bÓ tù ho¹i th× tèc ®é nhá nhÊt cho phÐp gi¶m xuèng 30%. 2.4.2. Lu lîng tÝnh to¸n cña ®o¹n cèng chung tríc miÖng x¶ thø nhÊt x¸c ®Þnh bëi tæng lu lîng trong mïa kh« Qkh (níc th¶i sinh ho¹t vµ níc th¶i s¶n xuÊt) vµ lu lîng níc ma. Lu lîng tÝnh to¸n Qtt cña ®o¹n cèng phÝa sau miÖng x¶ x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Qtt = Qkh + nO Q' kh + Qm Trong ®ã: Qkh - Tæng lu lîng níc th¶i sinh ho¹t vµ níc th¶i s¶n xuÊt cña ®o¹n èng tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh nh s¬ ®å kh«ng cã miÖng x¶. Qkh - lu lîng' níc th¶i sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt cña c¸c lu vùc phÝa tríc miÖng x¶. nO Q' kh - Lu lîng níc ma kh«ng x¶ qua miÖng x¶ biÓu thÞ bëi lu lîng trong mïa kh« vµ hÖ sè pha lo·ng no, lÊy kh«ng ®æi cho ®Õn miÖng x¶ tiÕp theo. Qm - Lu lîng níc ma cña c¸c lu vùc trùc tiÕp cña c¸c ®o¹n èng phÝa sau miÖng x¶, x¸c ®Þnh t¬ng tù nh khi tÝnh to¸n m¹ng líi níc ma. 2.4.3. Khi x¸c ®Þnh Qkh th× lu lîng th¶i níc sinh ho¹t x¸c ®Þnh nh ®èi víi m¹ng líi tho¸t níc sinh ho¹t víi hÖ sè kh«ng ®iÒu hoµ chóng b»ng l, cßn níc th¶i s¶n xuÊt tÝnh b»ng lu lîng trung b×nh (gi©y) trong ®ã cã lîng níc sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt th¶i nhiÒu nhÊt. Khi kiÓm tra ®iÒu kiÖn thuû lùc trong mïa kh« cña m¹ng líi tho¸t níc chung th× lu lîng níc th¶i sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt (kÓ c¶ níc th¶i sinh ho¹t vµ cña nhµ t¾m trong xÝ nghiÖp) x¸c ®Þnh t¬ng tù nh ®èi v¬i m¹ng líi tho¸t níc riªng hoµn toµn. tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 2.4.4. Bè trÝ miÖng x¶ vµ x¸c ®Þnh hÖ sè pha lo·ng ph¶i c¨n cø theo ®iÒu kiÖn vÖ sinh, ®iÒu kiÖn thuû v¨n, kh¶ n¨ng tù lµm s¹ch cña s«ng hå vµ tÝnh chÊt sö dông s«ng, hå phÝa sau miÖng x¶. 2.4.5. M¹ng líi tho¸t níc sinh ho¹t vµ m¹ng líi tho¸t níc ma cña hÖ thèng tho¸t níc riªng mét nöa th× tÝnh to¸n theo tiªu chuÈn cña c¸c m¹ng líi t¬ng øng, cßn ®êng cèng chung th× tÝnh to¸n t¬ng tù nh m¹ng líi tho¸t níc chung. 2.4.6. Giíi h¹n tèi ®a lu lîng níc ma x¶ ra tõ ®êng cèng chung cña hÖ thèng riªng mét nöa x¸c ®Þnh c¨n cø theo ®iÒu kiÖn vÖ sinh vµ kinh tÕ kÜ thuËt. 2.5. §êng kÝnh nhá nhÊt cña èng vµ ®é dÇy tÝnh to¸n trong èng vµ m¬ng. 2.5.1. §êng kÝnh nhá nhÊt cña èng tho¸t níc quy ®Þnh nh sau: - èng tho¸t níc th¶i sinh ho¹t ®Æt ë ®êng phè 300mm; - èng trong s©n, èng tho¸t níc th¶i s¶n xuÊt 200mm; - èng tho¸t níc ma vµ tho¸t níc chung ®Æt ë ®êng phè 400mm, ®Æt trong s©n 300mm; - èng dÉn bïn cã ¸p 150mm; - èng nèi tõ giÕng thu níc ma ®Õn ®êng cèng - 300mm; Ghi chó: 1- C¸c khu d©n c cã lu lîng níc th¶i díi 500m3/ngµy cho phÐp dïng èng  200mm ®Æt ë ®êng phè. 2- Trong c¸c trêng hîp ®Æc biÖt, èng tho¸t níc th¶i s¶n xuÊt cho phÐp cã ®êng kÝnh díi 200mm. 3- Trong ®iÒu kiÖn kÜ thuËt s¶n xuÊt cho phÐp c¸c ®êng èng nhá nhÊt trong hÖ thèng tho¸t níc sinh ho¹t vµ tho¸t níc chung nªn ¸p dông kiÓu cã tiÕt diÖn ngang h×nh « van. 2.5.2. §é dÇy tÝnh to¸n cña ®êng èng phô thuéc vµo ®êng kÝnh èng vµ quy ®Þnh nh sau: +èng 200 - 300mm kh«ng qu¸ 0,6d; +èng 350 - 450mm kh«ng qu¸ 0,7d; +èng 500 - 900mm kh«ng qu¸ 0,75d; +èng trªn 900mm kh«ng qu¸ 0,80d; Ghi chó: 1- §èi víi m¬ng cã chiÒu cao H tõ 0,9m trë lªn vµ tiÕt diÖn ngang cã h×nh d¸ng bÊt k×, ®é dÇy kh«ng ®îc qu¸ 0,8 H. 2- §êng èng tho¸t níc ma vµ ®êng èng tho¸t chung ®îc thiÕt kÕ ch¶y ®Çy hoµn toµn. 2.5.3. M¬ng tho¸t níc ma x©y dùng trong ph¹m vi c¸c nhãm nhµ ë, chiÒu s©u, dßng níc kh«ng ®îc vît qu¸ lm, vµ bê m¬ng ph¶i cao h¬n møc níc cao nhÊt tõ 0,2m trë lªn. 2.6. Tèc ®é ch¶y tÝnh to¸n cña níc th¶i. 2.6.1. Tèc ®é ch¶y nhá nhÊt cña níc th¶i lÊy phô thuéc thµnh phÇn vµ ®é th« cña c¸c h¹t l¬ löng cã trong níc th¶i, b¸n kÝnh thñy lùc hoÆc ®é dÇy cña èng hay m¬ng. - §èi víi níc th¶i sinh ho¹t vµ níc ma, tèc ®é ch¶y nhá nhÊt øng víi ®é dÇy tÝnh to¸n lín nhÊt cña èng quy ®Þnh nh sau: èng cã ®êng kÝnh 150 - 250 mm Vmin = 0,7 m/s tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 " " " " " " 300 - 400 mm 450 - 500 600 - 800 900 - 1200 1300 - 1500 1500 " " " " " " 0,8 0,9 l l,15 l,3 l,5 " " " " " " - §èi víi níc th¶i s¶n xuÊt tèc ®é ch¶y nhá nhÊt nªn lÊy theo quy ®Þnh cña c¬ quan chuyªn ngµnh hoÆc theo tµi liÖu nghiªn cøu. Ghi chó: 1- §èi víi c¸c lo¹i níc th¶i s¶n xuÊt mµ tÝnh chÊt cña c¸c chÊt l¬ löng gÇn gièng víi níc th¶i sinh ho¹t th× tèc ®é ch¶y nhá nhÊt lÊy nh níc th¶i sinh ho¹t. 2- §èi víi níc ma cã chu k× trµn cèng P nhá h¬n hay b»ng 0,33 n¨m, tèc ®é nhá nhÊt lÊy 0,6 m/s. 3- §èi víi c¸c ®o¹n cèng ®Çu m¹ng líi kh«ng ®¶m b¶o tèc ®é nhá nhÊt ®· quy ®Þnh hoÆc ®é dÇy tÝnh to¸n díi 0,2d th× nªn x©y dùng c¸c giÕng röa. 2.6.2. Tèc ®é ch¶y tÝnh to¸n nhá nhÊt trong èng hay trong m¬ng cña níc th¶i ®· l¾ng hoÆc ®· lµm s¹ch sinh häc cho phÐp lÊy b»ng 0,4 m/s. 2.6.3. Tèc ®é ch¶y tÝnh to¸n lín nhÊt cña níc th¶i trong èng kim lo¹i lÊy b»ng 8m/s, trong èng kim lo¹i 4m/s. §èi víi níc ma lÊy t¬ng øng b»ng l0 vµ 7m/s. 2.6.4. Tèc ®é tÝnh to¸n cña níc th¶i cha l¾ng trong diu ke kh«ng ®îc nhá h¬n 1m/s; tèc ®é ch¶y cña níc th¶i trong ®o¹n èng nèi víi diu ke kh«ng ®îc lín h¬n tèc ®é ch¶y trong diu ke. 2.6.5. Tèc ®é ch¶y nhá nhÊt trong èng dÉn bïn cã ¸p lùc (bao gåm cÆn t¬i, cÆn ®· ph©n huû, bïn ho¹t tÝnh) ®· ®îc nÐn lÊy theo b¶ng l0. B¶ng l0 §é Èm cña bïn % 92 93 94 95 96 97 98 Tèc ®é ch¶y tÝnh to¸n trong ®êng èng dÉn bïn ¸p lùc (m/s) phô thuéc vµo ®êng kÝnh èng dÉn bïn (mm) 150 - 200 1,4 1,3 1,2 1,1 1 0,9 0,8 250 - 400 1,5 1,4 1,3 1,2 1,1 1 0,9 2.6.6. Tèc ®é lín nhÊt trong m¬ng dÉn níc ma vµ níc th¶i s¶n xuÊt ®îc phÐp x¶ vµo s«ng, hå lÊy theo b¶ng l1. tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 B¶ng 11 Tªn lo¹i ®Êt hay kiÓu gia cè Tèc ®é ch¸y lín nhÊt (m/s) øng víi chiÒu s©u dßng níc h= 0,4 - 1m - Gia cè b»ng c¸c tÊm bª t«ng - §¸ v«i, sa th¹ch - §¸ l¸t khan - §¸ l¸t cã v÷a - C¸t nhá, c¸t võa, pha sÐt - C¸t th«, pha sÐt gÇy - Pha sÐt - SÐt - Líp cá xÕp ë ®¸y m¬ng - Líp cá xÕp ë thµnh m¬ng 4 4 2,0 3 - 3,5 0,4 0,8 1,0 1,2 1,0 1,6 Ghi chó: Khi chiÒu s©u dßng níc h n»m ngoµi kho¶ng gi¸ trÞ h= 0,4 - 1m, tèc ®é ë b¶ng trªn ph¶i nh©n víi hÖ sè ®iÒu chØnh. + NÕu h díi 0,4m. HÖ sè 0,85 h trªn 1m - 1,25 2.7. §é dèc ®êng èng m¬ng vµ r·nh tho¸t níc 2.7.1. §é dèc nhá nhÊt ®êng èng, m¬ng vµ r·nh ph¶i chän trªn c¬ së b¶o ®¶m tèc ®é ch¶y nhá nhÊt ®· quy ®Þnh. §èi víi tÊt c¶ c¸c hÖ thèng tho¸t níc ®é dèc nhá nhÊt øng víi ®é dÇy tÝnh to¸n quy ®Þnh nh sau: - §èi víi èng  150mm 200mm 300mm 400mm imin = = = = 0,008 0,005 0,004 0,0025 Ghi chó: - Trong mét sè trêng hîp ®Æc biÖt cho phÐp lÊy ®é dèc 0,004 ®èi víi èng  200mm; 0,007 ®èi víi èng  150mm. - §é dèc ®o¹n èng nèi tõ giÕng thu níc ma ®Õn ®êng èng 0,02. 2.7.2. §é dèc cña r·nh ®êng m¬ng tho¸t níc ma lÊy theo b¶ng 12. B¶ng 12 C¸c h¹ng môc - R·nh ®êng mÆt phñ atphan - Nh trªn - khi mÆt phñ b»ng ®¸ r¨m hoÆc ®¸ t¶ng - Nh trªn - r¶i cuéi, sái - C¸c r·nh riªng biÖt - M¬ng tiªu níc §é dèc nhá nhÊt cña r·nh ®êng, m¬ng 0,003 0,004 0,005 0,005 0,006 tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 2.7.3. KÝch thíc nhá nhÊt cöa c¸c lo¹i m¬ng cã tiÕt diÖn h×nh thang lÊy nh sau: ChiÒu réng ®¸y 0,3m, s©u 0,4m. Dèc taluy lÊy theo b¶ng 13. B¶ng 13 Lo¹i ®Êt ë lßng m¬ng + C¸t mÞn + C¸t nhá, võa vµ th« a) Lo¹i rêi vµ cã ®é chÆt trung b×nh b) ChÆt + pha c¸t + pha sÐt vµ sÐt + §Êt sái vµ ®Êt lÉn cuéi + §Êt ®¸ vµ ®Êt chÞu níc + §¸ phong hãa + §¸ §é dèc taluy 1:3 1:2 1:1,5 1:1,5 1:1,25 1:1,125 1:0,5 1:0,25 1:0,1 3. M¹ng líi tho¸t níc vµ c¸c c«ng tr×nh trªn m¹ng líi. 3.1. Nguyªn t¾c v¹ch tuyÕn vµ ®Æt èng. 3.1.1. Khi ph©n lu vùc tho¸t níc vµ v¹ch tuyÕn ®êng èng cÇn chó ý ®Õn ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh vµ quy ho¹ch chung cña ®« thÞ, ph¶i tËn dông tíi møc tèi ®a ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh ®Ó x©y dùng hÖ thèng tho¸t níc tù ch¶y. §èi víi ®« thÞ c¶i t¹o cÇn nghiªn cøu sö dông m¹ng líi tho¸t níc hiÖn cã. 3.1.2. Bè trÝ m¹ng líi tho¸t níc trªn mÆt b»ng tæng thÓ còng nh kho¶ng c¸ch tèi thiÓu tõ mÆt ngoµi cña èng tíi c¸c c«ng tr×nh vµ hÖ thèng kÜ thuËt kh¸c ph¶i phï hîp "Tiªu chuÈn vµ quy ph¹m thiÕt kÕ quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ 20 TCN 82 - 81 (xem phô lôc III). Khi v¹ch tuyÕn m¹ng líi tho¸t níc ph¶i dù tÝnh kh¶ n¨ng sö dông c¬ giíi ®Ó thi c«ng. 3.1.3. Khi bè trÝ mét vµi ®êng èng ¸p lùc song song víi nhau kho¶ng c¸ch gi÷a mÆt ngoµi cña èng ph¶i ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thi c«ng vµ söa ch÷a khi cÇn thiÕt. Tuú theo vËt liÖu lµm èng, ¸p lùc bªn trong èng vµ ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c èng nªn lÊy kh«ng nhá h¬n c¸c trÞ sè sau: - Khi ®êng kÝnh èng ®Õn 300 mm .............0,7m Tõ 400 ®Õn l000.................... l,0m Trªn l000.....................l,5m Ghi chó: Khi cÇn thiÕt ph¶i gi¶m kho¶ng c¸ch theo quy ®Þnh nµy th× ®êng èng ph¶i ®Æt trªn nÒn bª t«ng. 3.1.4. Trªn m¹ng líi tho¸t níc cÇn x©y dùng c¸c miÖng x¶ dù phßng ®Ó x¶ níc th¶i vµo hÖ thèng tho¸t níc ma hoÆc vµo hå khi x¶y ra sù cè. ViÖc x©y dùng vµ x¸c ®Þnh vÞ trÝ ®Æt miÖng x¶ ph¶i cã sù tho¶ thuËn cña c¬ quan qu¶n lÝ vÖ sinh, c¬ quan thñy s¶n vµ c¬ quan b¶o vÖ nguån níc. tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 3.1.5. Trong ph¹m vi khu d©n c, kh«ng ®îc ®Æt ®êng èng tho¸t níc næi hoÆc treo trªn mÆt ®Êt. Ghi chó: NÕu ®êng èng tho¸t níc do qua c¸c hè s©u, s«ng, hå hoÆc khi ®Æt ®êng èng tho¸t níc ë ngoµi ph¹m vi khu d©n c, cho phÐp ®Æt trªn mÆt ®Êt hoÆc treo trªn cÇu c¹n. 3.2. Gãc ngoÆt cña èng, nèi èng, ®é s©u ®Æt èng; 3.2.1. Gãc nèi gi÷a hai ®êng èng kh«ng ®îc nhá h¬n 900 Ghi chó: Gãc nèi cho phÐp lÊy tïy ý nÕu nèi qua giÕng chuyÒn bËc kiÓu th¼ng ®øng hoÆc nèi giÕng thu níc ma víi giÕng chuyÓn bËc. 3.2.2. ë nh÷ng chç ®êng èng ®æi híng cÇn cã giÕng th¨m b¸n kÝnh cong cña lßng m¸ng giÕng kh«ng nhá h¬n ®êng kÝnh èng. Khi ®êng kÝnh èng tõ 1200mm trë lªn, b¸n kÝnh cong kh«ng ®îc nhá h¬n 5 lÇn ®êng kÝnh vµ ph¶i cã giÕng th¨m ë hai ®Çu ®o¹n muèn cong. 3.2.3. Nèi èng cã ®êng kÝnh kh¸c nhau trong c¸c giÕng th¨m theo kiÓu ®inh èng. Khi cã c¬ së thÝch ®¸ng cã thÓ nèi theo møc níc tÝnh to¸n. 3.2.4. Nèi r·nh víi ®êng èng kÝn ph¶i qua giÕng th¨m cã hè khö cÆn vµ cã song ch¾n r¸c. 3.2.5. §é s©u ®Æt èng nhá nhÊt tÝnh ®æi ®inh èng quy ®Þnh nh sau: - §èi víi c¸c èng cã ®êng kÝnh díi 300 mm ®Æt ë khu vùc kh«ng cã xe c¬ giíi qua l¹i - 0,3m. - ë chç cã xe c¬ giíi qua l¹i - 0,7m. Trong trêng hîp ®Æc biÖt khi chiÒu s©u nhá h¬n 0,7m th× ph¶i cã biÖn ph¸p b¶o vÖ èng. Ghi chó: §é s©u ®Æt èng lín nhÊt x¸c ®Þnh theo tÝnh to¸n, tïy thuéc vµo vËt liÖu lµm èng, ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt, ph¬ng ph¸p thi c«ng vµ c¸c chØ tiªu kinh tÕ kÜ thuËt kh¸c. 3.3. èng, gèi ®ì èng, phô tïng vµ nÒn ®Æt èng: 3.3.1. §èi víi ®êng èng tho¸t níc sö dông c¸c lo¹i èng sau: a) §êng èng tù ch¶y: dïng èng bª t«ng cèt thÐp kh«ng ¸p, èng bª t«ng, èng sµnh, èng fibr« xi m¨ng vµ c¸c lo¹i cÊu kiÖn bª t«ng cèt thÐp l¾p ghÐp. b) §êng èng ¸p lùc: dïng èng bª t«ng cèt thÐp cã ¸p, fibr« xi m¨ng, gang vµ c¸c lo¹i èng b»ng chÊt dÎo. Ghi chó: 1- Khi lùa chän lo¹i èng cÇn xem xÐt ®iÒu kiÖn vËt liÖu ®Þa ph¬ng vµ c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¸c (®Þa chÊt, níc ngÇm.v.v...) 2- Cho phÐp dïng èng gang cho ®êng èng tù ch¶y vµ èng thÐp cho ®êng èng ¸p lùc trong c¸c trêng hîp sau: Khi ®Æt èng ë nh÷ng khu vùc khã thi c«ng, ®Êt lón, ®Êt tr¬ng në hoÆc sinh lÇy, khu vùc ®ang khai th¸c má, cã hiÖn tîng c¸ct¬, ë nh÷ng chç ®i qua s«ng hå, ®êng s¾t hoÆc ®êng « t«, hhi giao nhau víi ®êng èng cÊp níc sinh ho¹t, khi ®Æt èng trªn cÇu dÉn hoÆc ë nh÷ng n¬i cã thÓ cã nh÷ng chÊn ®éng c¬ häc. 3- Khi ®Æt èng trong m«i trêng x©m thùc cÇn dïng c¸c lo¹i èng hh«ng bÞ x©m thùc hoÆc ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ èng khái x©m thùc. - èng thÐp ph¶i cã líp chèng ¨n mßn kim lo¹i ë mÆt ngoµi. ë nh÷ng chç cã hiÖn tîng ¨n mßn ®iÖn ho¸ ph¶i cã biÖn ph¸p b¶o vÖ ®Æc biÖt. 3.3.2. KiÓu nÒn ®Æt èng phô thuéc kh¶ n¨ng chÞu lùc cña ®Êt vµ t¶i träng. §êng èng tho¸t níc cã thÓ ®Æt trùc tiÕp trªn nÒn ®Êt tù nhiªn ®îc ®Çm kÜ. ChØ trong nh÷ng trêng hîp ®Êt yÕu míi lµm nÒn nh©n t¹o. tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 CÇn tËn dông vËt liÖu ®Þa ph¬ng, ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ kh¶ n¨ng thi c«ng ®· lùa chän kiÓu nÒn thÝch hîp. 3.3.3. Trªn ®êng èng ¸p lùc khi cÇn thiÕt ph¶i ®Æt c¸c van, van x¶, mèi nèi co gi·n.v.v...trong c¸c giÕng. 3.3.4. §é dèc cña ®êng èng ¸p lùc vÒ phÝa van x¶ kh«ng ®îc nhá h¬n 0,001. §êng kÝnh cña van x¶ ph¶i ®¶m b¶o th¸o c¹n ®o¹n èng, kh«ng qu¸ 3 giê. NÕu x¶ níc vµo hÖ thèng tho¸t níc ma hoÆc vµo dßng níc mÆt nÕu ®¶m b¶o yªu cÇu vÖ sinh trêng hîp kh«ng thÓ x¶ ®îc th× ph¶i x©y dùng tr¹m b¬m côc bé hoÆc chuyÓn b»ng «t« xitÐc. 3.3.5. T¹i nh÷ng chç èng ¸p lùc ®æi híng, nÕu øng xuÊt kh«ng chuyÓn ®îc vµo chç nèi èng th× ph¶i cã gèi tùa. Ghi chó: Trong nh÷ng trêng hîp sau cho phÐp kh«ng dïng gèi tùa. - §êng èng ¸p lùc dïng èng kiÓu miÖng b¸t víi ¸p xuÊt lµm viÖc tíi 100N/cm2 vµ gãc ngoÆt ®Õn 100. - §êng èng ¸p lôc b»ng thÐp hµn ®Æt díi ®Êt víi gãc ngoÆt ®Õn 30o trong mÆt ph¼ng th¼ng ®øng. 3.4. Mèi nèi èng: 3.4.1. Mèi nèi cña c¸c ®êng èng tù ch¶y kiÓu miÖng b¸t hoÆc m¨ng s«ng ®îc s¨m b»ng d©y ®ay tÈm bi tum bªn ngoµi chÌn v÷a xi m¨ng ami¨ng. §èi víi c¸c èng lín kh«ng s¶n xuÊt ®îc kiÓu miÖng b¸t hoÆc m¨ng s«ng th× nèi b»ng bª t«ng hoÆc bª t«ng cèt thÐp ®æ t¹i chç. M¸c bª t«ng lµm mèi nèi kh«ng nhá h¬n m¸c bª t«ng cña èng. Ghi chó: Khi kh«ng cã xi m¨ng ami¨ng th× cã thÓ thay thÕ b»ng xi m¨ng poãc- l¨ng m¸c lín h¬n hoÆc b»ng 400. 3.4.2. Mèi nèi c¸c ®êng èng ¸p lùc theo tiªu chuÈn thiÕt kÕ cÊp níc. 3.5. GiÕng th¨m. 3.5.1. Trong c¸c hÖ thèng tho¸t níc, giÕng th¨m trªn m¹ng líi ®êng èng cÇn ®Æt ë nh÷ng chç: + Nèi c¸c tuyÕn èng. + §êng èng chuyÓn híng, thay ®æi ®é dèc hoÆc thay ®æi ®êng kÝnh. + Trªn c¸c ®o¹n èng ®Æt th¼ng, theo mét kho¶ng c¸ch nhÊt ®Þnh, phô thuéc vµo ®êng kÝnh èng, lÊy theo b¶ng 14. B¶ng 14 . §êng kÝnh èng (mm) 150 - 300 400 - 600 700 - 1000 Trªn 1000 Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c giÕng th¨m (m) 20 40 60 100 Ghi chó: §èi víi c¸c èng ®êng kÝnh + 400  600mm nÕu ®é dÇy díi 0,5d vµ tèc ®é tÝnh to¸n b»ng tèc ®é nhá nhÊt th× c¸c kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c giÕng cã thÓ lÊy 30m. tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 3.5.2. Sµn m¸ng (mÐp trªn cña lßng m¸ng) cña giÕng th¨m ph¶i ®Æt ë cèt ®Ønh èng cã ®êng kÝnh lín h¬n. Trong c¸c giÕng cã ®êng kÝnh èng tõ 700mm trë lªn cho phÐp lµm sµn c«ng t¸c ë mét phÝa cña m¸ng, sµn ë phÝa ®èi diÖn cã chiÒu réng kh«ng nhá h¬n l00mm. Trªn c¸c ®êng èng cã ®êng kÝnh tõ 2000mm trë lªn cho phÐp ®Æt sµn c«ng t¸c trªn dÇm con s¬n. Khi ®ã, kÝch thíc phÇn hë cña m¸ng kh«ng ®îc nhá h¬n 2000mm x 2000mm. 3.5.3. KÝch thíc mÆt b»ng cña giÕng th¨m, trªn m¹ng líi ®êng èng tho¸t níc sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt lÊy theo èng cã ®êng kÝnh lín h¬n (d) §èi víi kiÓu giÕng ch÷ nhËt. - èng cã ®êng kÝnh nhá h¬n 700mm, chiÒu däc 1000mm, chiÒu ngang d+ 400mm nhng kh«ng nhá h¬n l000mm. - èng cã ®êng kÝnh tõ 700mm trë lªn - chiÒu däc d = 400mm, chiÒu ngang d+500mm. §èi víi kiÓu giÕng trßn, ®êng kÝnh giÕng lÊy nh sau: - èng cã ®êng kÝnh 600mm  l000mm - èng cã ®êng kÝnh 700mm  1250mm - èng cã ®êng kÝnh 800mm  1500mm - èng cã ®êng kÝnh 1200mm  2000mm. Ghi chó: Trªn c¸c ®êng èng cã ®êng kÝnh ®Õn 300mm víi chiÒu s©u ®Æt èng ®Õn1,2m th× ®êng kÝnh cña giÕng cho phÐp lÊy 700 hoÆc 600 x 600mm. 3.5.4. KÝch thíc mÆt b»ng cña giÕng th¨m ë nh÷ng chç ngoÆt ph¶i x¸c ®Þnh theo ®iÒu kiÖn bè trÝ m¸ng cong ë trong giÕng. 3.5.5. ChiÒu cao phÇn c«ng t¸c cña giÕng (tÝnh tõ sµn c«ng t¸c tíi dµn dì cæ giÕng) thêng lÊy b»ng l,2m. 3.5.6. Trong phÇn c«ng t¸c vµ cæ giÕng cña giÕng th¨m ph¶i cã thang ®Ó ®¶m b¶o cho c«ng t¸c qu¶n lÝ. Sè bËc thang phô thuéc chiÒu cao giÕng, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c bËc thang 300 mm. BËc thang ®Çu tiªn c¸ch miÖng giÕng 0,5m. 3.5.7. KÝch thíc cña giÕng lÊy 700mm hoÆc 600 x 600mm. §èi víi lo¹i èng cã ®êng kÝnh tõ 600mm trë lªn th× trªn mçi kho¶ng c¸ch 300 - 500m ph¶i cã mét giÕng th¨m cã kÝch thíc cæ giÕng vµ phÇn c«ng t¸c lín h¬n 700mm ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng ®a ®îc c¸c thiÕt bÞ thau röa ®êng èng xuèng. 3.5.8. Trong nh÷ng khu vùc x©y dùng hoµn thiÖn, n¾p giÕng ®Æt b»ng cèt mÆt ®êng. Trong khu vùc trång c©y n¾p giÕng ®Æt cao h¬n mÆt ®Êt 50 - 70mm, cßn trong c¸c khu vùc kh«ng x©y dùng - 200mm. NÕu cã yªu cÇu ®Æc biÖt (tr¸nh ngËp níc ma) cã thÓ ®Æt cao h¬n. 3.5.9. GiÕng th¨m trong hÖ thèng tho¸t níc ma nªn lÊy: - §èi víi èng ®êng kÝnh ®Õn 600mm ®êng kÝnh cña giÕng b»ng l000mm. - èng tõ 700mm trë lªn giÕng cã mÆt b»ng h×nh trßn hoÆc ch÷ nhËt, chiÒu däc b»ng l000mm, chiÒu ngang lÊy b»ng ®êng kÝnh cña èng lín nhÊt. tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 ChiÒu cao phÇn c«ng t¸c cña giÕng nªn lÊy: - §èi víi èng ®êng kÝnh tõ 700 - 1400, tÝnh tõ lßng m¸ng cña èng cã ®êng kÝnh lín h¬n. - §èi víi èng ®êng kÝnh tõ 1500mm trë lªn kh«ng xÐt ®Õn phÇn c«ng t¸c cña giÕng. Ghi chó: Nãi chung ®¸y giÕng th¨m trong hÖ thèng tho¸t níc ma cÇn cã hè thu cÆn. Tïy theo møc ®é hoµn thiÖn c¸c khu vùc ®îc tho¸t níc vµ chiÒu s©u hè thu cÆn lÊy tõ 0,3 - 0,5m. 3.5.10. Khi møc níc ngÇm cao h¬n cèt ®¸y giÕng ph¶i cã biÖn ph¸p chèng thÊm cho ®¸y vµ thµnh giÕng. ChiÒu cao ®o¹n th¼ng chèng thÊm trªn thµnh giÕng ph¶i cao h¬n møc níc ngÇm 0,5m. 3.5.11. N¾p cña giÕng th¨m (kÓ c¶ giÕng chuyÓn bËc) cã thÓ b»ng gang hoÆc bª t«ng cèt thÐp ph¶i chÞu ®îc t¶i träng tiªu chuÈn H13. NÕu dïng n¾p bª t«ng cèt thÐp th× miÖng giÕng ph¶i cã cÊu t¹o thÝch hîp ®Ó tr¸nh bÞ søt, vì do va ®Ëp cña xe cé còng nh khi ®ãng më n¾p. KÝch thíc n¾p bª t«ng cèt thÐp ph¶i ®¶m b¶o viÖc ®Ëy, më n¾p thuËn tiÖn. Ghi chó: Trêng hîp n¾p giÕng ®Æt trªn ®êng cã xe t¶i träng lín h¬n th× thiÕt kÕ riªng. 3.6. GiÕng chuyÓn bËc. 3.6.1. GiÕng chuyÓn bËc ®îc x©y dùng ®Ó: + Gi¶m ®é s©u ®Æt èng + §¶m b¶o tèc ®é ch¶y cña níc trong èng kh«ng vît qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp hoÆc ®Ó tr¸nh thay ®æi ®ét ngét tèc ®é dßng ch¶y. + Khi cÇn tr¸nh c¸c c«ng tr×nh ngÇm. + Khi x¶ níc theo ph¬ng ph¸p x¶ ngËp. Ghi chó: §èi víi èng cã ®êng kÝnh nhá h¬n 600mm nÕu chiÒu cao chuyÓn bËc díi 0,3m cho phÐp thay thÕ giÕng chuyÓn bËc b»ng m¸ng trµn ch¹y «m trong giÕng th¨m. 3.6.2. GiÕng chuyÓn bËc víi chiÒu cao díi 3m trªn c¸c ®êng èng cã ®êng kÝnh trªn 600mm nªn x©y theo kiÓu ®Ëp trµn. 3.6.3. GiÕng chuyÓn bËc víi chiÒu cao díi 6m trªn c¸c ®êng èng cã ®êng kÝnh díi 500mm nªn lµm theo kiÓu cã mét èng ®øng trong giÕng, tiÕt diÖn kh«ng nhá h¬n tiÕt diÖn cña èng dÉn ®Õn. PhÝa trªn èng ®øng cã phÔu thu níc, díi èng ®øng lµ hè tiªu n¨ng cã ®Æt b¶n kim lo¹i ë ®¸y. Ghi chó: §èi víi c¸c èng ®øng cã ®êng kÝnh díi 300mm cho phÐp dïng cót ®Þnh híng dßng ch¶y thay thÕ cho hè tiªu n¨ng. 3.6.4. Khi chiÒu cao chuyÓn bËc lín h¬n quy ®Þnh trong ®iÒu 3.6.2 vµ 3.6.3 cña môc nµy cho phÐp cÊu t¹o giÕng theo thiÕt kÕ riªng. C¸c kiÓu giÕng thêng ¸p dông cho trêng hîp nµy lµ: giÕng kiÓu bËc thang, ®Ëp trµn xo¸y... 3.7. GiÕng thu níc ma. 3.7.1. GiÕng thu níc ma ®Æt ë r·nh ®êng theo nh÷ng kho¶ng c¸ch x¸c ®Þnh b»ng tÝnh to¸n, ngoµi ra cßn ph¶i bè trÝ giÕng thu ë chç tròng, cac ng¶ ®êng vµ tríc gi¶i ®i bé qua ®êng. Khi ®êng phè réng díi 30m vµ kh«ng cã giÕng thu ë bªn trong tiÓu khu th× kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c giÕng thu cã thÓ lÊy theo b¶ng 15. tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 51: 1984 3.7.2. ChiÒu dµi cña ®o¹n èng nèi tõ giÕng thu ®Õn giÕng th¨m cña ®êng cèng kh«ng lín h¬n 40m. 3.7.3. Cho phÐp nèi vµo giÕng thu c¸c èng tho¸t níc ma cña nhµ hoÆc èng h¹ níc ngÇm. B¶ng 15 §é dèc däc ®êng phè Nhá h¬n hoÆc b»ng 0,004 Trªn 0,004 ®Õn 0,006 Trªn 0,006 ®Õn 0,01 Trªn 0,01 ®Õn 0,03 Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c giÕng thu (m) 50 60 70 80 Ghi chó: 1- Quy ®Þnh nµy hh«ng ¸p dông ®èi víi kiÓu giÕng thu cña thu bã vØa (giÕng thu hµm Õch). 2- Khi chiÒu réng ®êng phè lín h¬n 30m hoÆc khi ®é dèc lín h¬n 0,03 th× kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c giÕng thu kh«ng lín h¬n 60m. 3.7.4. §¸y cña giÕng thu níc ma ph¶i cã hè thu cÆn chiÒu s©u 0,3 - 0,5m vµ cöa thu ph¶i cã song ch¾n r¸c. MÆt trªn song ch¾n r¸c ®Æt thÊp h¬n r·nh ®êng kho¶ng 20mm - 30mm. 3.7.5. §èi víi hÖ thèng tho¸t níc chung, trong c¸c khu d©n c giÕng thu ph¶i cã kho¸ thñy lùc, chiÒu cao kh«ng nhá h¬n 0,lm. 3.7.6. Nèi víi m¬ng hë víi ®êng èng kÝn b»ng giÕng th¨m cã hè thu cÆn, phÝa miÖng hè ph¶i ®Æt song ch¾n r¸c cã khe hë kh«ng qu¸ 50mm; ®êng kÝnh ®o¹n èng nèi x¸c ®Þnh b»ng tÝnh to¸n nhng kh«ng nhá h¬n 300mm. 3.7.7. §èi víi m¹ng líi tho¸t níc ma khi ®é chªnh cèt ®¸y èng nhá h¬n hoÆc b»ng 0,5m ®êng kÝnh èng díi 1500mm vµ tèc ®é kh«ng qu¸ 4m/s th× cho phÐp nèi èng b»ng giÕng th¨m. Khi ®é chªnh cèt lín ph¶i cã giÕng chuyÓn bËc. 3.8. §iu ke 3.8.1. §êng kÝnh èng cña ®iu ke kh«ng nhá h¬n 150mm. §iu ke qua s«ng hay hå ph¶i cã Ýt nhÊt hai ®êng èng lµm viÖc b×nh thêng, b»ng thÐp cã líp chèng ¨n mßn vµ ®îc b¶o ®¶m khái bÞ c¸c t¸c ®éng c¬ häc. Mçi ®êng èng ®Òu ph¶i kiÓm tra kh¶ n¨ng dÉn níc theo lu lîng tÝnh to¸n cã xÐt tíi møc d©ng cho phÐp. NÕu lu lîng níc th¶i kh«ng b¶o ®¶m tèc dé tÝnh to¸n nhá nhÊt th× chØ sö dông mét ®êng èng lµm viÖc vµ mét ®êng èng ®Ó dù phßng. Ngoµi hai ®êng èng lµm viÖc chØ x©y dùng thªm mét ®êng èng dù phßng khi cã yªu cÇu thËt ®Æc biÖt. ThiÕt kÕ ®iu ke qua s«ng ®îc sö dông ®Ó cÊp níc ph¶i ®îc phÐp cña c¬ quan qu¶n lÝ vÖ sinh. §iu ke qua s«ng cã tÇu bÌ qua l¹i ph¶i theo c¸c quy ®Þnh vµ ®îc phÐp cña c¬ quan qu¶n lý ®êng s«ng. Ghi chó: §iu ke qua c¸c khe, thung lòng kh« cÇn cho phÐp ®Æt mét ®êng èng.