BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ GIÁO DỤC QUỐC GIA,
ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC VÀ NGHIÊN CỨU
BỘ XÂY DỰNG
BỘ VĂN HÓA VÀ TRUYỀN THÔNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC
QUỐC GIA TOULOUSE
TỪ HOÀNG VƯƠNG LÂM
SỰ CHUYỂN ĐỔI CỦA CÁC NHÀ MÁY CŨ TRONG
KHU VỰC TRUNG TÂM THÀNH PHỐ HÀ NỘI.
TRƯỜNG HỢP CÁC NHÀ MÁY CŨ TẠI VĂN ĐIỂN.
LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÁP NGỮ
THIẾT KẾ ĐÔ THỊ, DI SẢN VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
Hà Nội, 2016
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ GIÁO DỤC QUỐC GIA,
ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC VÀ NGHIÊN CỨU
BỘ XÂY DỰNG
BỘ VĂN HÓA VÀ TRUYỀN THÔNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC
QUỐC GIA TOULOUSE
TỪ HOÀNG VƯƠNG LÂM
KHÓA: 2014- 2016
SỰ CHUYỂN ĐỔI CỦA CÁC NHÀ MÁY CŨ TRONG
KHU VỰC TRUNG TÂM THÀNH PHỐ HÀ NỘI.
TRƯỜNG HỢP CÁC NHÀ MÁY CŨ TẠI VĂN ĐIỂN.
Chuyên ngành: Thiết kế Đô thị, Di sản và Phát triển Bền vững
Luận văn Thạc sĩ Pháp ngữ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
1. Prof.Dr. NGUYỄN THÁI HUYỀN
2. prof.Dr. SYLVIE ASSASSIN
Hà Nội - Năm 2016
LỜI CÁM ƠN
Đầu tiên tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến TS.KTS. Nguyễn Thái Huyền
và cô Sylvie Assassin đã tận tình hướng dẫn cho tôi trong suốt quá trình nghiên
cứu và hoàn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô – người đồng hướng dẫn khoa học,
TS.KTS. Trần Minh Tùng, TS.KTS. Huỳnh Thị Bảo Châu, PGS.TS.KTS. Nguyễn
Tuấn Anh và các thầy cô giáo công tác tại Khoa Cao học Pháp ngữ - Đại học
Kiến trúc Hà Nội đã hỗ trợ và tạo điều kiện giúp tôi hoàn thành luận văn. Tôi
xin cám ơn bạn bè, các đồng nghiệp đã góp ý, giúp đỡ tôi trong việc tìm kiếm
tài liệu, tư liệu,..
Tôi xin cám ơn những người thân trong gia đình đã động viên, khuyến khích,
chia sẻ và giúp đỡ tôi hoàn thành tốt nghiệp luận văn này.
Hà Nội, ngày 28 tháng 10 năm 2016
TỪ HOÀNG VƯƠNG LÂM
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sĩ là công trình nghiên cứu khoa học độc lập
của tôi. Các số liệu khoa học, kết quả nghiên cứu của luận văn là trung thực và
có nguồn gốc rõ ràng, đã được nêu trong luận văn và được đưa vào phần danh
mục tài liệu tham khảo.
Tôi cam đoan đã được công bố về hậu quả kỷ luật đối với các trường hợp sao
chép hoặc gian dối có chủ ý đối với các dữ liệu khoa học đã thu thập và sử dụng
trong luận văn này.
Tác giả luân văn
TỪ HOÀNG VƯƠNG LÂM
MỤC LỤC
Lời cảm ơn
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các hình vẽ, đồ thị, bảng biểu
GIỚI THIỆU
Lý do lựa chọn đề tài.
Mục tiêu của luận văn.
Đối tượng và khu vực nghiên cứu.
Phương pháp nghiên cứu.
Giá trị khoa học và thực tiễn của luận văn,
Cấu trúc luận văn.
NỘI DUNG
Chương I
Sự hình thành và phát triển của các nhà máy cũ trong khu vực trung tâm
thành phố Hà Nội.
1.1 Bối cảnh hình thành các nhà máy cũ trong trung tâm thành phố Hà Nội.....7
1.1.1.Lịch sử............................................................................................................7
1.1.2. Nguyên tắc bố trí các nhà máy cũ.............................................................8
1.2. Chuyển đổi các nhà máy cũ của Hà Nội: Định hướng quy hoạch và thực
tế..................................................................................................................................10
1.2.1. Bản vẽ quy hoạch Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến 2050.............10
1.2.2. Quá trình chuyển đổi của các nhà máy cũ.............................................11
1.2.3. Đánh giá việc chuyển đổi các nhà máy cũ tại Hà Nội..........................21
1.3. Những nhà máy cũ - một di sản bị lãng quên của thành phố..........................22
Chương II
Khu Công nghiệp cũ Văn Điển - Thanh Trì - Hà Nội
2.1 Hiện trạng............................................................................................................26
2.2 Phân tích và đánh giá ........................................................................................28
2.2.1. Những giá trị di sản..................................................................................28
2.2.2. Cấu trúc không gian.................................................................................29
2.2.3. Một vùng công nghiệp bị ô nhiễm nghiêm trọng.................................41
2.3 Định hướng phát triển trong tương lai của khu công nghiệp Văn Điển.....43
Chương III
Tương lai nào cho các nhà máy cũ ở Văn Điển - Thanh Trì - Hà Nội
3.1. Kinh nghiệm của các nước trên thế giới..........................................................41
3.1.1. Lưu vực Ruhr - Đức................................................................................41
3.1.2. Công viên Olympic London - Anh .....................................................49
3.1.3. Công Viên Zhongshan - Trung Quốc...................................................65
3.1.4. Khu Zone 9 ở Hà Nội.............................................................................69
3.2. Rút ra bài học từ các mô hình chuyển đổi khu công nghiệp cũ..................74
3.3. Một số hướng phát triển cho khu công nghiệp cũ Văn Điển.......................75
KẾT LUẬN.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH, BẢN ĐỒ, BIỂU ĐỒ
DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH
STT
Tên hình
Trang
Hình 4, 5
Royal city
07
Hình 6
Hình ảnh nhà máy cơ khí Hà Nội
09
Hình 7
nhà máy cơ khí Hà Nội 2008
10
Hình 8
“ Royal city” thay thế nhà máy cơ khí Hà Nội 2010
10
Hình 9, 10
Time city
11
Hình 12
Time city
14
Hình 13
Nhà máy rượu Hà Nội
17
Hình 14
Nhà máy rượu Hà Nội
18
Hình 15
Nhà máy thuốc lá Thăng Long
18
Hình 16
Bác Hồ thăm nhà máy dệt 8/3
19
Hình 17
Vị trí khu vực nghiên cứu
20
Hình 18
Hiện trạng khu vực nghiên cứu
21
Hình 19
Công nhân nhà máy pin Văn Điển
22
Hình 20
Công nhân nhà máy phân lân Văn Điển
22
Hình 21
Khu tập thể trong KCN Văn Điển
23
Hình 22
Các yếu tố cảnh quan, kiến trúc đặc trưng
24
Hình 23
Đường tàu hỏa
24
Hình 24
Các loại hình nhà
24
Hình 25
Không gian cộng đồng
24
Hình 27
Cây xanh mặt nước trong khu vực nghiên cứu
27
Hình 28
Giao thông
29
Hình 29
Các mối liên hệ giao thông trong khu vực nghiên cứu
30
Hình 30
Hình
31,32
Hình 33
Mặt cắt giao thông điển hình khu vực nghiên cứu
30
Mối liên hệ chặt chẽ với sông Tô Lịch thế kỉ 14
31
Mặt cắt điển hình khu vực nghiên cứu
32
Hình 34
Hình thái đô thị khu vực nghiên cứu
33
Hình 35
Bán kính phục vụ của các công trình công cộng
34
Hình 36
Các đối tượng gây ô nhiễm
35
Hình 39
Hiện trạng môi trường ở Văn Điển
36
Hình 41
Phối cảnh phân khu S5
38
Hình 43
Khu công nghiệp cũ Văn Điển và những không gian đặc
trưng: nhà ở, nhà máy, ruộng.
40
Hình 45
Hiện trạng ô nhiễm sông Emscher
42
Hình 47
Hệ thống xử lý nước thải ở Ruhr
44
Hình 48
Chiến lược với sông Emscher
45
Hình 49
Sông Emscher hiện tại
45
Hình 50
Nâng cao giá trị cảnh quan công nghiệp ở Ruhr
46
Hình 51
Làm sống lại những nhà máy bỏ hoang ở Ruhr
46
Hình 52
Cải tạo cảng Duisburg năm 2010
47
Hình 53
Cải tạo thành phố Schüngelberg
47
Hình 54
Những khu ở Eco ở Duisburg.
47
Hình 55
Vị trí công viên Olympic London
49
Hình 56
Cây xanh mặt nước ở công viên Olympic London
50
Hình 57
Hình ảnh trước khi được cải tạo của công viên Olympic
50
Hình 58
Hình ảnh ga Stratford trong công viên Olympic trước khi
được cải tạo
51
Hình 59
Hệ thống giao thông đa dạng tại công viên Olympic
52
Hình 60
hệ thống giao thông mềm tại công viên Olympic
53
Hình 61
Ý tưởng chính trong việc thiết kế công viên Olympic
54
Hình
63,63,65
Di sản công nghiệp tại Công viên Olympic
56
Hình 66
Hoạt động tại Công viên Olympic
57
Hình 68
một mô hình nhà điển hình trong công viên Olympic
58
Hình 69
Hiện trạng của Nhà máy đóng tàu Zhongshan
59
Hình 71
Bảo tồn thiên nhiên
61
Hình 72
Phục hồi công viên Zhongshan
61
Hình 73
Tháp nước đã trở thành một điểm nhấn trong công viên
62
Hình 74
Vị trí Zone 9
63
Hình 75
Hiện trạng zone 9 trước khi cải tạo
63
Hình 76
Các mặt bằng, mặt đứng, mặt cắt của các tòa nhà Zone 9
64
Hình 77,
78, 79
Hình 80
Sự biến đổi của Zone 9
65
Công trình lâu đời nhất Zone 9 trở thành một quán bar
67
Hình 81
Những loài cây có thể sử dụng để lọc ô nhiễm ở Việt Nam
69
Hình 82
Một vài định hướng cho sự chuyển đổi các nhà máy cũ ở
Văn Điển
70
Hình 83
Một vài ý tưởng cho sự chuyển đổi các nhà máy cũ ở Văn
Điển
71
Hình 84
Giao thông mềm kết nối các khu vực của Văn Điển trong
tương lai
72
DANH MỤC BẢN ĐỒ
STT
Tên hình
Trang
Hình 1
Các nhà máy cũ ở Hà Nội
01
Hình 2
Quy hoạch tổng thể cho Hà Nội đến năm 2030 và tầm
nhìn đến năm 2050
04
Hình 3
Sự biến đổi của nhà máy cũ tại Hà Nội
06
Hình 26
Phân khu S5 - Hà Nội
26
Hình 40
Quy hoạch phân khu S5
37
Hình 42
Định hướng phát triển của các nhà máy cũ Văn Điển
39
Hình 44
Lưu vực Ruhr
42
Hình 46
Dự án chuyển đổi lưu vực Ruhr
43
Hình 62
Quy hoạch tổng thể công viên Olympic 2030
55
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
STT
Tên hình
Trang
Hình 11
Ô nhiễm nước và không khí ở nhà máy dệt 8/3
13
Hình 37
Tình trạng ô nhiễm nước thải ở Văn Điển
35
Hình 38
Ô nhiễm không khí
36
LÝ DO LỰA CHỌN ĐỀ TÀI
Việc chuyển đổi các nhà máy cũ của thành phố là một xu hướng không thể
tránh khỏi trong quá trình phát triển đô thị. Tại Hà Nội, trong những năm gần
đây, các khu công nghiệp, nhà máy cũ dần được thay thế bởi các khu đô thị mới.
Khu đô thị hiện đại đã tạo ra một cái nhìn mới và hấp dẫn đối với các thành phố
bằng các hoạt động thương mại, hoạt động vui chơi ... Nhưng nó nổi lên vấn đề
mới mà chúng ta không thể lường trước được: mật độ cao của dân số, sự chênh
lệch về mức sống giữa khu vực cũ và mới, tác động đối với sức khỏe do sinh
sống trên các khu công nghiệp bị ô nhiễm.
Do đó, các dự án để thay thế cho các khu công nghiệp cũ, nhà máy cũ phải có
định hướng đúng đắn và thích hợp trước khi đưa vào thực tế.
MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Với luận văn này, tôi muốn đóng góp một giải pháp thích hợp để chuyển đổi các
khu vực công nghiệp cũ, các nhà máy cũ của Hà Nội. Giải pháp được xây dựng
dựa trên việc phân tích các vấn đề nội tại trong việc chuyển đổi các khu công
nghiệp cũ, các nhà máy cũ của thành phố Hà Nội. Đồng thời, nó được đúc rút
từ việc học tập kinh nghiệm của các nước trên thế giới. Giải pháp này sẽ đưa ra
được một hướng dẫn chung cho việc thực hiện một đồ án chuyển đổi các khu
công nghiệp, nhà máy cũ và được minh họa dựa trên việc áp dụng vào đồ án
chuyển đổi khu công nghiệp cũ ở Văn Điển.
ĐỐI TƯỢNG VÀ KHU VỰC NGHIÊN CỨU
Các nhà máy cũ ở Văn Điển - Thanh Trì - Hà Nội
Giải thích từ ngữ
Các nhà máy cũ: khu vực xây dựng các nhà máy, nhóm nhà máy ở Hà Nội trong
giai đoạn phát triển XHCN trước1990. Trong giai đoạn này chưa có định hướng
phát triển các nhà máy theo mô hình của các khu công nghiệp tập trung, các
nhà máy cũ này ở Hà Nội phát triển phân tán dưới hình thức của một hay một
nhóm các nhà máy. Chúng tạo nên những khu vực được công nghiệp hóa ( khu
công nghiệp cũ ) với nhà máy, các khu ở công nhân, hệ thống hạ tầng phục vụ
công nghiệp.v.v... Các khu công nghiệp cũ có giá trị đặc biệt về văn hóa, lịch
sử cũng như kiến trúc . Chúng đã gắn bó với lịch sử phát triển của thành phố.
Chúng là minh chứng cho một giai đoạn phát triển của thành phố trong quá
khứ.
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Luận văn sử dụng một số phương pháp dưới đây:
- Phương pháp thu thập thông tin: Nghiên cứu được tiến hành tại các khu công
nghiệp Văn Điển - Thanh Trì - Hà Nội. Các quy định và các quyết định của
chính phủ trong lĩnh vực kế hoạch và xây dựng đô thị. - Phương pháp thực tế:
Khảo sát đánh giá tình hình hiện tại.
- Phương pháp khảo sát: Khảo sát và phỏng vấn người dân.
GIÁ TRỊ KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA LUẬN VĂN
Đề xuất một giải pháp phù hợp với các dự án chuyển đổi các nhà máy cũ của Hà
Nội. Nó rất hữu ích để giúp thành phố nhận thấy giá trị di sản của các nhà máy
cũ trước khi quá muộn. Đó là điều cần thiết trong quá trình đô thị hóa hiện nay.
1
CHƯƠNG I
SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÁC NHÀ MÁY CŨ TRONG KHU
VỰC TRUNG TÂM THÀNH PHỐ HÀ NỘI.
1.1. Bối cảnh hình thành các nhà máy cũ trong khu vực trung tâm thành phố Hà
Nội
Hình1: Các nhà máy , khu công nghiệp của Hà Nội
2
Lịch sử của các nhà máy, khu công nghiệp của Hà Nội bắt đầu khi người Pháp
xây dựng và hiện đại hóa thành phố cho đến nay. Trong hình 1, chúng ta có thể
thấy sự phát triển của các nhà máy, khu công nghiệp tại Hà Nội được chia thành
ba giai đoạn chính:
- 1888, sự hiện diện chính thức của Pháp tại Hà Nội đánh dấu sự ra đời của
nhà máy đầu tiên để đáp ứng nhu cầu phát triển và hiện đại hóa của thành phố,
chẳng hạn như nhà máy nước, nhà máy điện, nhà máy sản xuất muối ...
-Thời kì phát triển XHCN: sau khi cuộc chiến tranh chống Pháp, miền Bắc đã
tập trung vào việc phát triển kinh tế và quân sự. Đây là một giai đoạn phát triển
nhanh chóng tại Hà Nội. Từ năm 1960 đến năm 1980, chín khu công nghiệp đã
được thành lập tại Hà Nội. Bao gồm Thượng Đình ở phía tây của Hà Nội; Văn
Điển, Pháp Vân, Cầu Bươu và Giáp Bát-Trương Định, Minh Khai-Vĩnh Tuy
phía đông, Cầu Đuống ở bờ bắc của sông Hồng; Chèm và Đông Anh ở phía bắc,
Cầu Diễn, Mai Dịch ở phía tây bắc của Hà Nội. Trong tỉnh Hà Tây cũ, có các khu
công nghiệp tại Hà Đông, Thạch Thất, Quốc Oai. Tuy nhiên, giai đoạn này vẫn
chưa có sự phát triển về cơ sở hạ tầng giao thông, điện, cấp thoát nước và xử lý
nước thải bên trong và bên ngoài các khu công nghiệp, nhà máy này.
- Trong nửa sau của năm 1990, nhờ vào các chính sách về việc thành lập các
khu công nghiệp để thu hút đầu tư nước ngoài, sáu khu công nghiệp đã được
thành lập: Nội Bài Thăng Long (còn được gọi là Bắc Thăng Long) và Nam Thăng
Long ở các vùng ngoại ô phía bắc, và Sài Đồng A, B Sài Đồng và Đại Từ ở các
vùng ngoại ô phía đông dọc theo quốc lộ 5. Tất cả đều ở phía bắc sông Hồng.
khu vực công nghiệp cũ ở vùng ngoại ô đã được mở rộng để kết hợp với các khu
công nghiệp mới. Dần dần, các nhà máy và khu công nghiệp cũ của trung tâm
thành phố đã được loại bỏ. Hiện nay, tổng số các khu công nghiệp tại Hà Nội
là 17.
Tuy nhiên, việc thay thế các khu công nghiệp cũ, các nhà máy trong thành phố
cho thấy những vấn đề mới gây ra sự mất ổn định về cấu trúc của thành phố
Hà Nội.
1.1.2. Nguyên tắc quy hoạch
Nhìn vào hình 1, có thể nhìn thấy rõ ràng logic quy hoạch của các nhà máy,
khu công nghiệp tại Hà Nội. Chúng có liên quan chặt chẽ đến các đầu mối giao
thông như đường giao thông, sông.
Trong thời thuộc địa, các nhà máy, khu công nghiệp nằm trong khu vực trung
tâm của Hà Nội và gần với các tuyến đường lớn như Tràng Tiền, Quốc lộ 1A và
sông Hồng để tạo thuận lợi cho thương mại và vận tải.
Trong thời kỳ XHCN, các khu công nghiệp được xây dựng ở khu vực ngoại
thành. Chúng thường được kết nối với các tuyến đường lớn như đường quốc
3
lộ. Đặc biệt, các nhà máy, khu công nghiệp của thời kỳ này đều nằm bên cạnh
dòng sông trong thành phố để tạo thuận lợi cho việc thải các chất thải, nước
thải công nghiệp trực tiếp ra sông. Cách quy hoạch này đã dẫn đến ô nhiễm
môi trường nghiêm trọng ở các con sông của Hà Nội hiện nay.
Trong nửa sau của năm 1990, các khu công nghiệp nằm xa trung tâm thành
phố. Chúng được tổ chức dưới hình thức khu công nghiệp tập trung (KCN).
Chúng gần kề với các trục giao thông lớn để thuận lợi cho vận chuyển.
4
1.2. Chuyển đổi các nhà máy cũ của Hà Nội: Định hướng quy hoạch và thực
tế
1.2.1. Quy hoạch tổng thể cho Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050
Hình 2: Quy hoạch tổng thể cho Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050
Nguồn: Sở Quy hoạch kiến trúc thành phố Hà Nội
5
Về vấn đề của các khu công nghiệp, định hướng trong quy hoạch tổng đã chỉ rõ:
-Từng bước di chuyển cáckhu công nghiệp cũ ở trung tâm của Hà Nội như:
khu vực cũ công nghiệp Cao Xa La, Cầu Diễn, Minh Khai.etc. đến vị trí mới đã
được xác định trong quy hoạch. Chuyển đổi chúng thành các khu dịch vụ, công
cộng của thành phố .
Xây dựng 3 khu công nghiệp mới với diện tích khoảng 7.000-8.000 ha (đến
năm 2030) bao gồm: Khu công nghiệp: Sóc Sơn, Mê Linh, Đông Anh, Gia Lâm,
bắc Từ Liêm (4000 - 4500ha) - Khu vực này sẽ phát triển ngành công nghiệp
nặng, kho bãi, dịch vụ hậu cần kết hợp với các sân bay quốc tế Nội Bài, hành
lang kinh tế Côn Minh (Trung Quốc) - Hà Nội - Hải Phòng. Khu công nghiệp:
Thường Tín - Phú Xuyên Nam (1000 -1500 ha) - Khu vực này sẽ phát triển các
ngành công nghiệp chế biến, công nghiệp đa ngành gắn với vùng nông nghiệp
phía Nam Hà Nội và đầu mối giao thông Đỗ Xá và Quan Sơn, các hành lang
kinh tế bắc-nam dọc theo tuyến đường 1A. Các ngành công nghiệp công nghệ
cao ở Hòa Lạc, công nghiệp chế biến, đa ngành ở Xuân Mai, Miếu Môn (khoảng
2.000 ha) gắn kết với đường Hồ Chí Minh.
Phát triển nghề thủ công - làng nghề truyền thống kết hợp với các hoạt động
nông nghiệp,hoạt động bảo tồn và du lịch. Đồng thời, có kế hoạch bảo vệ môi
trường.
1.2.2. Các hình thức chuyển đổi của các nhà máy cũ.
Ngày càng có nhiều khu đô thị, các tòa nhà được xây dựng trên đất di dời của
các nhà máy cũ tại Hà Nội. Điều đó gây nên những ảnh hưởng tiêu cực tới
cấu trúc thành phố. Quyết định số 130 / QĐ - TTg của Thủ tướng Chính phủ
23/01/2015 ghi rõ: “việc di dời các cơ quan, đơn vị, cơ sở sản xuất gây ô nhiễm
được áp dụng trong 11 quận của Hà Nội. Việc sử dụng quỹ đất sau khi di dời
các cơ sở sản xuất công nghiệp, cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp,
cơ quan đơn vị được ưu tiên để xây dựng, phát triển các công trình công cộng,
cây xanh, bãi đỗ xe, công trình hạ tầng xã hội và kỹ thuật đô thị; không làm tăng
chất thải cho khu vực nội thành, đảm bảo cân bằng nhu cầu về hạ tầng xã hội, kỹ
thuật và môi trường đô thị, không được sử dụng để xây dựng chung cư cao tầng
sai quy hoạch. “Tuy nhiên, theo Bộ Tài nguyên và môi trường Hà Nội, trong 41
cơ sở sản xuất công nghiệp sau khi di dời, đã có 24 cơ sở đã được chuyển giao
cho các tòa nhà, văn phòng. Các vị trí còn lại được một phần chuyển sang xây
dựng trường học, nhưng diện tích nhỏ, chỉ đủ để xây dựng trường mẫu giáo.
Việc thay thế các nhà máy cũ bằng các công trình cao tầng đã dẫn đến những
hậu quả không thể kiểm soát được. Chúng ảnh hưởng nghiêm trọng tới cấu
trúc, hạ tầng đô thị của thành phố. Chúng ta có thể thấy rõ qua việc phân tích
các ví dụ cụ thể sau đây.
6
Hình 3: Sự biến đổi các nhà máy cũ tại Hà Nội
7
Trường hợp Royal city
Royal city - 72A- Nguyễn Trãi - Thanh Xuân - Hà Nội
Hình 4: Royal city là nhà máy cơ khí Hà Nội trước đây
Nguồn: Google earth / minh họa: tác giả
Hình 5: Royal city 2016
Nguồn: Google earth / minh họa: tác giả
8
Royal city /Dân số: 13.000 người
Royal City được xây dựng trên khu đất của nhà máy cơ khí Hà Nội với tổng
diện tích 16,9 ha. Nhà máy được thành lập năm 1958 với mục đích để sản xuất
máy móc cho ngành công nghiệp Bắc Việt Nam. nó đánh dấu một bước tiến
quan trọng trong kỹ thuật cơ khí ở miền bắc trong chiến tranh.
Theo công bố của sở quy hoạch thành phố Hà Nội 1/7/2010 : “ Khu đất là Nhà
máy Cơ khí Hà Nội có tổng diện tích 16,9 ha, theo quy hoạch xây dựng một khu
chức năng đô thị hiện đại, đồng bộ về hạ tầng, chất lượng cao, khớp nối với khu
dân cư hiện có. Trong đó, hơn 1ha dành xây dựng trường học, nhà trẻ. Các công
trình xây dựng trong khu vực quy hoạch có kiến trúc hiện đại gồm văn phòng
cho thuê, trung tâm thương mại, căn hộ cho thuê. Ba ô đất có tổng diện tích hơn
33.100m2 được dành để xây dựng nhà ở chung cư với tầng cao công trình tối đa
là 35 tầng. Các tòa nhà chung cư dự kiến sẽ có 3 tầng hầm. Tầng 1 và 2 được sử
dụng làm dịch vụ công cộng. Mỗi nhóm nhà ở đều có diện tích dành để trồng
cây xanh, thảm cỏ kết hợp với sân chơi”.
* Vấn đề về quy hoạch
Tuy Nhiên, Công trình Royal city đã không đạt được những tiêu chí ban đầu
đã được công bố đồng thời gây nên những vấn đề không mong muốn đối với
quy hoạch của thành phố. Sai phạm so với công bố quy hoạch ban đầu: Khu đô
thị royal city là một kết cấu khổng lồ bằng bê tông với 5 tầng hầm và các tòa
nhà cao trên 30 tầng. Diện tích cây xanh, mặt nước ít ỏi chỉ có tác dụng về trang
trí, không thể tạo nên một tác động tích cực nào về đa dangh sinh học hay góp
phần cải thiện môi trường.
Việc khớp nối các khu dân cư bị quên lãng hoàn toàn. Khu dân cư cũ và royal
city được ngăn cách bằng hàng rào bêtông. Các tiện ích công cộng như trường
học, nhà trẻ cũng chỉ để phục vụ cho nhu cầu và mức sống của người dân sinh
sống tại đây. Học phí rất đắt1: 2130 EUR( 52 triệu VND)/ kì học đối với nhà
trẻ, 1350 EUR (33 triệu VND)/kì học của trường tiểu học. Trong khi mức thu
nhập bình quân của người Việt Nam2 là 1990 EUR/ năm ~ 166 EUR ( 3,8 triệu
VND)/ tháng.
* Vấn đề cơ sở hạ tầng
Royal City đã mang lại một số lợi ích cho các thành phố: lợi ích kinh tế, đáp ứng
nhu cầu việc làm, nhà ở cho 15.000 người. Bên cạnh đó, những tác động tiêu
cực cũng dần được bộc lộ. Nó bao gồm: áp lực về mật độ dân số. Việc thay thế
nhà máy bằng một khu dân cư là nguyên nhân khiến mật độ dân số tăng nhanh.
nó gây ra áp lực cho hệ thống cơ sở hạ tầng.Ví dụ như: Hệ thống giao thông bị
quá tải bởi sự tăng nhanh của một lượng lớn phương tiện đế từ các khu dân cư
1
2
Báo cáo tài chính Vinschool năm 2015-2016
Báo cáo của tổ chức lao động thế giới ILO về tiền lương 2014/15
- Xem thêm -