Tài liệu Nâng cao hiệu quả công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng đường trường sơn đông thông qua công tác kiểm toán của kiểm toán nhà nước (tt)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ XÂY DỰNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI MAI HẢI CƯỜNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG ĐƯỜNG TRƯỜNG SƠN ĐÔNG THÔNG QUA CÔNG TÁC KIỂM TOÁN CỦA KIỂM TOÁN NHÀ NƯỚC LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐÔ THỊ & CÔNG TRÌNH Hà Nội - 2013 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ XÂY DỰNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI MAI HẢI CƯỜNG KHÓA: 2011-2013 NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG ĐƯỜNG TRƯỜNG SƠN ĐÔNG THÔNG QUA CÔNG TÁC KIỂM TOÁN CỦA KIỂM TOÁN NHÀ NƯỚC Chuyên ngành: Quản lý đô thị & công trình MÃ SỐ: 60.58.01.06 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ ĐÔ THỊ & CÔNG TRÌNH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN VĂN BẢO Hà Nội - 2013 LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận tình của Giảng viên hướng dẫn khoa học TS. Nguyễn Văn Bảo; cùng với sự giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng đường Trường Sơn Đông và các đồng nghiệp đã cung cấp tài liệu, hướng dẫn, giúp đỡ tôi hoàn thành Luận Văn Thạc Sỹ này. Nhân dịp này, tôi cũng xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới các thầy cô giáo, các cán bộ làm việc tại khoa Sau Đại Học – Trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội đã tận tình giảng dạy, tạo điều kiện và hướng dẫn tôi trong suốt quá trình học tập đến lúc hoàn thành Luận văn tốt nghiệp. Xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè đã chia sẻ giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu thực hiện đề tài. Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng luận văn không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của quý thầy cô và các bạn. TÁC GIẢ LUẬN VĂN Mai Hải Cường LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luâ ̣n văn tha ̣c si ̃ là công triǹ h nghiên cứu khoa ho ̣c đô ̣c lâ ̣p của tôi. Các số liệu khoa học , kế t quả nghiên cứu của Luâ ̣n văn là trung thự c và có nguồ n gố c rõ ràng. TÁC GIẢ LUẬN VĂN Mai Hải Cường MỤC LỤC Lời cảm ơn Lời cam đoan Mục lục Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt Danh mục các bảng, biể u Danh mục các hình vẽ, đồ thị MỞ ĐẦU…………………………………………………………………………….....1 NỘI DUNG…………………………………………………………………………….5 Chƣơng 1: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG ĐƢỜNG TRƢỜNG SƠN ĐÔNG………………………………..………5 1.1. Tổng quan về Dự án đầu tƣ xây dựng Đƣờng Trƣờng Sơn Đông và các tổ chức, cơ quan có liên quan……………………………………………………………………..5 1.1.1. Tổng quan về Dự án đầu tƣ xây dựng Đƣờng Trƣờng Sơn Đông………5 1.1.2. Giới thiệu về Ban Quản lý Dự án đầu tƣ xây dựng Đƣờng Trƣờng Sơn Đông……………………………………………………………………..……..9 1.1.3. Giới thiệu về Kiểm toán Nhà nƣớc và Kiểm toán Nhà nƣớc Chuyên ngành Ia………………………………………………………………………………..12 1.2. Tình hình quản lý Dự án đầu tƣ xây dựng Đƣờng Trƣờng Sơn Đông…………16 1.2.1. Tình hình quản lý Dự án đầu tƣ xây dựng Đƣờng Trƣờng Sơn Đông trong thời gian qua……………………………………………………………….......17 1.2.2. Các quy định về việc hoạt động của Ban quản lý dự án đầu tƣ xây dựng Đƣờng Trƣờng Sơn Đông.................................................................................19 1.3. Thực trạng công tác quản lý Dự án đầu tƣ xây dựng Đƣờng Trƣờng Sơn Đông thông qua công tác kiểm toán của Kiểm toán Nhà nƣớc chuyên ngành Ia…………. 21 1.3.1. Quy định kiểm toán đối với một số hoạt động thuộc lĩnh vực quốc phòng an ninh……………………………………………………..…………………..21 1.3.2. Công tác kiểm toán dự án đầu tƣ xây dựng đƣờng Trƣờng Sơn Đông.. 23 1.4. Những kết quả đạt đƣợc và những tồn tại trong công tác quản lý Dự án đầu tƣ xây dựng Đƣờng Trƣờng Sơn Đông ……………………………………………………29 1.4.1. Những kết quả đạt đƣợc…………………………………………………29 1.4.2. Những tồn tại……………………………………………………………29 1.4.3. Nguyên nhân của những tồn tại…………………………………………32 Chƣơng 2. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH……… 35 2.1. Cơ sở lý luận về quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình ……………………35 2.1.1. Dự án đầu tƣ và dự án đầu tƣ xây dựng công trình……………………35 2.1.2. Quản lý dự án và quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình…………….37 2.1.3. Kiểm toán và kiểm toán dự án đầu tƣ xây dựng công trình….………... ...57 2.2. Cơ sở pháp lý về quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình ……………………63 2.2.1. Quản lý nhà nƣớc đối với dự án đầu tƣ xây dựng công trình.………….63 2.2.2. Hệ thống các văn bản pháp lý và các căn cứ liên quan đến dự án………69 2.3. Các yếu tố tác động đến hiệu quả quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình…71 2.3.1. Đặc điểm của Dự án đầu tƣ xây dựng Đƣờng Trƣờng Sơn Đông ảnh hƣởng đến công tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình………………………71 2.3.2. Phƣơng hƣớng nâng cao hiệu quả công tác quản lý dự án của Ban Quản lý dự án Đƣờng Trƣờng Sơn Đông………………………………………………72 2.3.3. Những yếu tố tác động đến công tác quản lý dự án của Ban Quản lý dự án Đƣờng Trƣờng Sơn Đông……………………………………………………..73 2.4. Những bài học kinh nghiệm trong công tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng công trình ở trong nƣớc và nƣớc ngoài…………………………………………………….76 Chƣơng 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƢ XÂY DỰNG ĐƢỜNG TRƢỜNG SƠN ĐÔNG …..………85 3.1. Quan điểm và mục tiêu của việc nâng cao hiệu quả công tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng Đƣờng Trƣờng Sơn Đông………………………………………………….85 3.1.1. Quan điểm ………………………………………………………...……85 3.2.2. Mục tiêu …………………..……………………………………………87 3.2. Giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác quản lý dự án đầu tƣ xây dựng Đƣờng Trƣờng Sơn Đông …………………………………………………………………..87 3.2.1. Giải pháp về lập kế hoạch quản lý thực hiện dự án ………………….…87 3.2.2. Giải pháp về hoàn thiện cơ cấu tổ chức …..……………………………93 3.2.3. Giải pháp về quản lý chất lƣợng………………………………………..96 3.2.4. Giải pháp về quản lý tiến độ………………………………………… …99 3.2.5. Giải pháp về quản lý chi phí ………………………………………..…100 3.2.6. Giải pháp về công tác giải phóng mặt bằng……………………………102 3.2.7. Giải pháp về tăng cƣờng mối quan hệ công tác giữa Kiểm toán Nhà nƣớc và Ban Quản lý dự án Đƣờng Trƣờng Sơn Đông ……………………………..104 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ………………………………………………………106 Kết luận……………………………………………………………………………..106 Kiến nghị…………………………………………………………………………….107 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC Phụ lục 1 Phụ lục 2 1 MỞ ĐẦU  Lý do chọn đề tài. Đầu tư cho quốc phòng an ninh đã và đang được Đảng, Nhà nước quan tâm từ lâu. Đặc biệt trong những năm gần đây, với tình hình quốc phòng, an ninh trong khu vực ngày càng diễn biến phức tạp nên đòi hỏi việc đầu tư cho quân đội thật sự cấp bách nhằm nâng cao công tác đảm bảo an ninh quốc phòng quốc gia. Trong đó đầu tư xây dựng các công trình trong các đơn vị quân đội được tập trung và đầu tư lớn. Quá trình quản lý, chất lượng và hiệu quả quản lý các dự án đầu tư xây dựng công trình trong lĩnh vực quốc phòng đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần nâng cao điều kiện đảm bảo an ninh quốc phòng của đất nước. Tuy nhiên, chất lượng và hiệu quả quản lý các dự án đầu tư xây dựng công trình trong lĩnh vực này còn nhiều hạn chế và khó khăn. Dự án đầu tư xây dựng Đường Trường Sơn Đông là Dự án do Bộ Quốc phòng làm Chủ đầu tư, với mục tiêu xây dựng tuyến quốc lộ mới chạy dọc phía Đông Trường Sơn kết nối liên thông các mạng đường ngang của khu vực miền Trung và Tây Nguyên, nhằm phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng an ninh trên địa bàn và cả nước. Dự án được đầu tư từ năm 2006 do Bộ Quốc phòng làm chủ đầu tư và đại diện là Ban quản lý dự án 46. Dự án đầu tư thuộc nhóm A có tổng mức đầu tư lớn, thời gian thi công kéo dài trong nhiều năm, địa bàn trải dài qua nhiều khu vực có điều kiện địa hình, thời tiết khắc nghiệt, cơ chế, chính sách giá cả có nhiều biến động. Thực tế qua gần 7 năm hoạt động, Ban quản lý dự án đã đạt được một số kết quả nhất định trong công tác quản lý dự án, tuy nhiên công tác quản lý dự án vẫn còn gặp nhiều hạn chế, bất cập, hiệu quả quản lý dự án còn chưa cao. Tình trạng đó có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng chủ yếu là do sự chưa hoàn thiện cơ cấu tổ chức quản lý, cán bộ của Ban Quản lý dự án còn chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc quản lý dự án nhóm A, quy trình quản lý chưa chặt chẽ, tính chuyên nghiệp hoá chưa cao và chất lượng đội ngũ cán bộ trong công tác quản lý dự án chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế. 2 Kiểm toán Nhà nước là cơ quan chuyên môn về lĩnh vực kiểm tra tài chính nhà nước do Quốc hội thành lập với mục tiêu là một công cụ hữu hiệu của Nhà nước trong kiểm tra, giám sát quản lý và sử dụng ngân sách, tiền và tài sản Nhà nước. Kiểm toán Nhà nước chuyên ngành Ia là đơn vị trực thuộc Kiểm toán Nhà nước có chức năng giúp Tổng Kiểm toán Nhà nước thực hiện nhiệm vụ kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán tuân thủ, kiểm toán hoạt động trong việc quản lý, sử dụng ngân sách, tiền và tài sản nhà nước đối với các cơ quan, đơn vị hoạt động trong lĩnh vực quốc phòng. Kiểm toán các Dự án đầu tư xây dựng trong lĩnh vực quốc phòng được Kiểm toán Nhà nước chuyên ngành Ia bắt đầu thực hiện từ năm 2008. Sau 5 năm thực hiện, Kiểm toán Nhà nước chuyên ngành Ia đã phát hiện nhiều vấn đề tồn tại và kiến nghị đơn vị khắc phục để nâng cao công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng của các đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng. Năm 2010, Kiểm toán Nhà nước chuyên ngành Ia đã tiến hành kiểm toán Dự án đầu tư xây dựng Đường Trường Sơn Đông, thông qua công tác đã đạt được một số kết quả nhất định. Xuất phát từ sự mong muốn đóng góp vào công tác quản lý dự án nói chung và công tác quản lý dự án tại Dự án đầu tư xây dựng Đường Trường Sơn Đông nói riêng, sau quá trình tìm hiểu thực tế và thực hiện kiểm toán tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng Đường Trường Sơn Đông, tôi xin lựa chọn đề tài cho chuyên đề tốt nghiệp là “Nâng cao hiệu quả công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng Đường Trường Sơn Đông thông qua công tác kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước”. Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần hoàn thiện công tác quản lý dự án tại Ban quản lý dự án, đồng thời đóng góp vào quá trình nâng cao chất lượng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng của Bộ Quốc phòng.  Mục đích nghiên cứu. Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng Đường Trường Sơn Đông, trên cơ sở phân tích thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng Đường Trường Sơn Đông thông qua công tác kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước cùng những cơ sở khoa học của việc nâng cao hiệu quả công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình. 3  Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. - Đối tượng nghiên cứu của đề tài luận văn: Là công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình. - Phạm vi nghiên cứu của luận văn: Là công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng Đường Trường Sơn Đông thông qua công tác kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước Chuyên ngành Ia.  Phương pháp nghiên cứu. Để đạt được mục đích nghiên cứu, theo đối tượng và phạm vi nghiên cứu đã lựa chọn, trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, luận văn sử dụng các phương pháp phân tích hệ thống, kết hợp phân tích định tính với phân tích định lượng, các phương pháp so sánh, thống kê toán học…  Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài. - Ý nghĩa khoa học của đề tài: Hệ thống hóa lý luận về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình. - Ý nghĩa thực tiễn của đề tài: + Phân tích thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng Đường Trường Sơn Đông thông qua công tác kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước. + Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng Đường Trường Sơn Đông.  Một số khái niệm liên quan - Dự án đầu tư xây dựng công trình là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc bỏ vốn để xây dựng mới, mở rộng hoặc cải tạo những công trình xây dựng nhằm mục đích phát triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong một thời hạn nhất định. - Chủ đầu tư xây dựng công trình là người sở hữu vốn hoặc là người được giao quản lý và sử dụng vốn để đầu tư xây dựng công trình. - Ban Quản lý dự án được chủ đầu tư thành lập, để giúp chủ đầu tư làm đầu mối quản lý dự án. Ban Quản lý dự án phải có năng lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ 4 quản lý dự án theo yêu cầu của chủ đầu tư. Ban Quản lý dự án thực hiện nhiệm vụ do chủ đầu tư giao và quyền hạn do chủ đầu tư uỷ quyền. Ban Quản lý dự án chịu trách nhiệm trước chủ đầu tư và pháp luật theo nhiệm vụ được giao và quyền hạn được uỷ quyền. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung chính của luận văn gồm 3 chương: Chương 1. Thực trạng công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng Đường Trường Sơn Đông Chương 2. Cơ sở khoa học của việc nâng cao hiệu quả công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Chương 3. Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng Đường Trường Sơn Đông THÔNG BÁO Để xem được phần chính văn của tài liệu này, vui lòng liên hệ với Trung Tâm Thông tin Thư viện – Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội. Địa chỉ: T.13 – Nhà H – Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội Đ/c: Km 10 – Nguyễn Trãi – Thanh Xuân Hà Nội. Email: [email protected] TRUNG TÂM THÔNG TIN THƯ VIỆN 106 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Kết luận Dự án đầu tư xây dựng đường Trường Sơn Đông là một trong những dự án giao thông trọng điểm quốc gia được Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương thực hiện và giao cho Bộ Quốc phòng làm Chủ đầu tư vào năm 2003. Dự án đầu tư thuộc nhóm A có tổng mức đầu tư lớn, thời gian thi công kéo dài trong nhiều năm, địa bàn trải dài qua nhiều khu vực có điều kiện địa hình, thời tiết khắc nghiệt, cơ chế, chính sách giá cả có nhiều biến động. Thực tế qua gần 7 năm hoạt động, Ban quản lý dự án đã đạt được một số kết quả nhất định trong công tác quản lý dự án, tuy nhiên công tác quản lý dự án vẫn còn gặp nhiều hạn chế, bất cập, hiệu quả quản lý dự án còn chưa cao. Công tác kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước trong lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản của Bộ Quốc phòng dù mới thực hiện được 5 năm nhưng đã mang lại nhiều hiệu quả, thông qua công tác kiểm toán đã từng bước nâng cao hiệu quả công tác quản lý các dự án đầu tư xây cơ bản cho các đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng. Với dự án đầu tư xây dựng đường Trường Sơn Đông, Kiểm toán Nhà nước đã thực hiện kiểm toán vào năm 2010 và 2013, thông qua công tác kiểm toán đã phát hiện được nhiều tồn tại còn bất cập cần phải điều chỉnh về công tác quản lý của Ban QLDA đồng thời Kiểm toán Nhà nước đã đưa ra những kiến nghị và ý kiến tư vấn với những cơ quan cấp trên để điều chỉnh một số chế độ chính sách cho phù hợp hơn với dự án đặc thù. Chính vì vậy Kiểm toán Nhà nước đã là một yếu tố góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng đường Trường Sơn Đông. Luận văn đã đi sâu vào phân tích những yếu tố thành công và những hạn chế còn tồn tại xoay quanh công tác QLDA. Dựa vào cơ sở lý thuyết quản lý dự án hiện đại, cơ sở thể chế pháp luật hiện hành của Nhà nước, đồng thời tổng hợp các kết quả nghiên cứu trong và ngoài nước về công tác QLDA đầu tư xây dựng. Luận văn đã đề xuất được một số giải pháp cụ thể cho từng vấn đề mang tính bản chất trong công tác QLDA từ công tác chuẩn bị đầu tư cho đến lúc thực hiện và kết thúc dự án nhằm phù hợp với xu hướng và thực tế phát triển. 107 Đây cũng là cơ sở nền tảng để hoàn thiện về mặt lý luận và các phương pháp khoa học, tiến tới chuyên nghiệp hoá trong công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng đường Trường Sơn Đông, đồng thời nhằm giúp các dự án khác của Bộ Quốc phòng thực hiện các dự án tương tự trong thời gian sắp tới tốt hơn. Kiến nghị Đề nghị Ban QLDA chấn chỉnh công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình trên các mặt như ý kiến kết luận của Kiểm toán Nhà nước đã nêu. Đề nghị Ban QLDA cần phải phối hợp mạnh mẽ với các nhà thầu trong việc chia sẻ thông tin, cập nhật dữ liệu dự án một cách liên lục để đẩy nhanh công tác triển khai thi công các gói thầu hiện nay đang bị chậm tiến độ; đẩy nhanh công tác nghiệm thu bàn giao những gói thầu đã hoàn thành để sớm đưa vào sử dụng theo quy định. Bộ Quốc phòng và Ban QLDA cần nghiên cứu phương án sử dụng vốn, điều chỉnh kỹ thuật và tiến độ, báo cáo Chính phủ xem xét để có thể tiếp tục triển khai phần việc còn lại của dự án. Tránh trường hợp phải dừng thi công quá lâu. Ban QLDA cần xây dựng và duy trì môi trường làm việc mở, đồng thời thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo trao đổi rút kinh nghiệm để nâng cao chuyên môn nghiệp vụ cho các cán bộ trong Ban QLDA, đặc biệt là những cán bộ hiện trường còn ít kinh nghiệm, nhằm đào tạo phát triển theo hướng chuyên nghiệp hoá công tác quản lý. Kiểm toán Nhà nước và Ban QLDA cần phải tăng cường mối quan hệ công tác trong việc cung cấp thông tin kịp thời, phối hợp trong quá trình thực hiện kiểm toán, phối hợp trong việc thực hiện kiến nghị kiểm toán. Ban QLDA cần phải áp dụng các phương tiện hiện đại vào quản lý dự án và cần phải có chiến lược để xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ trình độ, năng lực, năng động, sáng tạo, có đạo đức, phẩm chất cách mạng, có bản lĩnh nghề nghiệp để ngày càng nâng cao chất lượng quản lý dự án. Hạn chế ngay những yếu tố gây chậm tiến độ, vượt chi phí, không đảm bảo chất lượng và dự trù những rủi ro và khó khăn trong thời gian tới ./.