BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO
BOÄ NOÂNG NGHIEÄP VAØ PHAÙT TRIEÅN NOÂNG THOÂN
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC THUÛY LÔÏI
LEÂ VAÊN QUOÁC
LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KYÕ THUAÄT
Chuyeân ngaønh : Xaây döïng coâng trình thuûy
Maõ soá : 60 - 58 - 40
NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC:
HAØ NOÄI
TS. TRÒNH COÂNG VAÁN
-1-
MUÏC LUÏC
MÔÛ ÑAÀU
3
Ñaët vaán ñeà
3
Muïc ñích cuûa ñeà taøi
4
Phöông phaùp nghieân cöùu
4
Phaïm vi nghieân cöùu
4
1. Chöông 1.
TOÅNG QUAN
1.1. Tình hình saït tröôït maùi hoá moùng khi thi coâng caùc coâng trình treân
neàn ñaát yeáu khu vöïc ÑBSCL
1.2. Nhöõng nghieân cöùu trong vaø ngoaøi nöôùc veà thieát keá vaø thi coâng
hoá moùng coâng trình treân neàn ñaát yeáu.
1.3. Söï caàn thieát cuûa ñeà taøi nghieân cöùu
Keát luaän chöông
1 Chöông 2. CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ VIEÄC GIAÛI QUYEÁT BAØI
5
5
28
31
32
33
TOAÙN OÅN ÑÒNH MAÙI HOÁ MOÙNG COÂNG TRÌNH
TREÂN NEÀN ÑAÁT YEÁU KHU VÖÏC ÑBSCL.
1.4. Khaùi nieäm veà neàn ñaát yeáu
33
1.5. Cô sôû lyù thuyeát veà oån ñònh maùi doác
34
1.6. Phaân tích söï oån ñònh cuûa maùi ñaøo moùng trong ñieàu kieän ÑBSCL
45
1.7. Phaân tích öùng suaát quaù trình ñaøo moùng
50
1.8. ÖÙng duïng Geo-Studio 2004 tính toaùn oån ñònh maùi hoá moùng coâng
trình
1.9. Phaân tích nguyeân nhaân saït tröôït maùi hoá moùng coâng trình treân
neàn ñaát yeáu khu vöïc ÑBSCL
Keát luaän chöông
2 Chöông 3. HOAØN THIEÄN COÂNG NGHEÄ THIEÁT KEÁ VAØ THI
56
59
64
66
COÂNG HOÁ MOÙNG COÂNG TRÌNH TREÂN NEÀN
ÑAÁT YEÁU KHU VÖÏC ÑOÀNG BAÈNG SOÂNG CÖÛU
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Muïc luïc
-2-
LONG
1.10. Hoaøn thieän coâng taùc khaûo saùt , thí nghieäm ñòa chaát
66
1.11. Thieát keá maùi hoá moùng
67
1.12. Thi coâng hoá moùng
85
Keát luaän chöông
96
KEÁT LUAÄN VAØ ÑEÀ NGHÒ
97
i)
Keát quaû ñaït ñöôïc cuûa luaän vaên
97
ii)
Nhöõng haïn cheá vaø höôùng nghieân cöùu tieáp
97
iii) Kieán nghò
Lôøi caûm ôn
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
98
99
100
PHUÏ LUÏC
Phuï luïc chöông 1
Phuï luïc chöông 2
Phuï luïc chöông 3
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Muïc luïc
-3-
MÔÛ ÑAÀU
Ñoàng baèng soâng Cöûu Long (ÑBSCL) laø phaàn cuoái cuøng cuûa chaâu thoå soâng
Mekong coù toång dieän tích töï nhieân 3.9 trieäu ha. Maëc duø, dieän tích chæ chieám 12%
dieän tích ñaát caû nöôùc nhöng haøng naêm ÑBSCL ñoùng goùp hôn 50% toång saûn
löôïng löông thöïc, xuaát khaåu gaïo chieám gaàn 90% kim ngaïch xuaát khaåu cuûa caû
nöôùc vaø caùc maët haøng quan troïng khaùc. Ñeán nay, caûnh quan vaø caùc maët kinh teá ôû
ÑBSCL ñöôïc phaùt trieån roõ neùt, ñaëc bieät laø saûn xuaát noâng nghieäp. Cuøng song
song vôùi söï phaùt trieån ñoù laø vieäc xaây döïng caùc coâng trình thuûy lôïi phuïc vuï töôùi,
tieâu, xaû pheøn,… cho khu vöïc.
Caùc coâng trình thuûy lôïi khu vöïc ÑBSCL chòu aûnh höôûng cuûa nhöõng ñieàu kieän töï
nhieân phöùc taïp nhö thuûy trieàu, luõ luït keùo daøi, neàn ñaát meàm yeáu,… cho neân vieäc
tính toaùn, thieát keá vaø thi coâng gaëp nhieàu khoù khaên. Moät trong nhöõng vaán ñeà lôùn
gaëp phaûi ñoù chính laø söï coá maát oån ñònh gaây neân saït tröôït maùi khi thi coâng hoá
moùng coâng trình, daãn ñeán tình traïng phaûi xöû lyù gaây laõng phí veà tieàn cuûa, coâng
söùc vaø nhaát laø söï chaäm treã tieán ñoä xaây döïng laøm cho döï aùn gaëp nhieàu khoù khaên.
Trong nhöõng naêm qua, vaán ñeà saït tröôït maùi hoá moùng coâng trình khu vöïc ÑBSCL
ñaõ ñöôïc moät soá taùc giaû quan taâm, maø keát quaû cuûa nhöõng nghieân cöùu naøy ñaõ ñoùng
goùp thöïc söï cho vaán ñeà xöû lyù vaø ngaên ngöøa saït tröôït maùi trong quaù trình thi coâng
ñaøo moùmg. Tuy nhieân nhöõng keát quaû coù theå öùng duïng tröïc tieáp coøn haïn cheá.
Töø nhöõng thöïc teá treân, vieääc “Hoaøn thieän coâng ngheä thieát keá vaø thi coâng hoá
moùng coâng trình treân neàn ñaát yeáu khu vöïc ÑBSCL” laø coâng vieäc mang tính
caáp thieát hieän nay. Phaân tích nguyeân nhaân söï coá ñeå töø ñoù hoaøn thieän caùc giaûi
phaùp thieát keá vaø thi coâng cho phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm töï nhieân cuûa ÑBSCL, ruùt
ngaén ñöôïc thôøi gian thi coâng vaø giaù thaønh thaáp nhaát coù theå ñeå coâng trình sôùm
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Môû ñaàu
-4-
ñöôïc ñöa vaøo söû duïng vaø phaùt huy hieäu quaû.
MUÏC ÑÍCH CUÛA ÑEÀ TAØI
Treân cô sôû keát quaû nghieân cöùu cuûa caùc taùc giaû trong vaø ngoaøi nöôùc, löïa choïn
caùch tieáp caän thích hôïp ñeå coù theå phaân tích oån ñònh cuûa maùi hoá moùng coâng trình
treân neàn ñaát yeáu, qua ñoù hoaøn thieän coâng taùc thi coâng hoá moùng coâng trình khu
vöïc ñoàng baèng soâng Cöûu Long, goùp phaàn tích cöïc giaûm thieåu ruûi ro, taêng cöôøng
an toaøn cho coâng trình, tieát kieäm chi phí xaây döïng vaø söûa chöõa.
PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU
Quaù trình nghieân cöùu cuûa luaän vaên aùp duïng caùc phöông phaùp :
Nghieân cöùu nhöõng lyù thuyeát cô baûn cuûa “cô hoïc ñaát” lieân quan ñeán oån ñònh
maùi hoá moùng coâng trình.
Ñieàu tra, khaûo saùt, thöïc teá thoâng qua caùc söï coá saït lôû hoá moùng coâng trình.
Khai thaùc nguoàn thoâng tin, keát quaû nghieân cöùu treân maïng Internet.
Keát hôïp vôùi caùc ñeà taøi, döï aùn ñang thöïc hieän coù noäi dung phuø hôïp.
Öùng duïng nhöõng thaønh töïu cuûa coâng ngheä thoâng tin.
PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU
Ñoái töôïng cuï theå cuûa ñeà taøi laø caùc coáng ñoàng baèng (coáng ngaên maën, ngaên trieàu,
kieåm soaùt luõ,…), moät loaïi coâng trình chuû yeáu cuûa khu vöïc ÑBSCL. Phaïm vi
nghieân cöùu chuû yeáu laø khaûo saùt, thieát keá, thi coâng vaø xöû lyù saït tröôït maùi hoá moùng
coâng trình treân neàn ñaát yeáu khu vöïc ñoàng baèng soâng Cöûu Long.
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Môû ñaàu
-5-
1. Chöông 1.
1.1.
TOÅNG QUAN
TÌNH HÌNH SAÏT TRÖÔÏT MAÙI HOÁ MOÙNG KHI THI COÂNG CAÙC
COÂNG TRÌNH TREÂN NEÀN ÑAÁT YEÁU KHU VÖÏC ÑBSCL
1.1.1.
Giôùi thieäu chung
Ñoàng baèng soâng Cöûu Long (ÑBSCL) laø moät vuøng roäng lôùn vaø truø phuù cuûa ñaát
nöôùc, coù nhieàu tieàm naêng ñeå phaùt trieån noâng nghieäp, laâm nghieäp, thuûy saûn, coâng
nghieäp cheá bieán, giao thoâng thuûy, thöông nghieäp, du lòch,...
Sau ngaøy Mieàn Nam hoaøn toaøn giaûi phoùng (1975) nhaø nöôùc ñaõ ñaàu tö xaây döïng
nhieàu heä thoáng caùc coâng trình thuûy lôïi nhaèm phuïc vuï phaùt trieån noâng nghieäp,
noâng thoân. Caùc döï aùn thuûy lôïi ñaõ ñoùng vai troø quan troïng ñoái vôùi khu vöïc caùc
tænh ÑBSCL ñaït saûn löôïng luùa raát cao trong nhöõng naêm qua, goùp phaàn ñaûm baûo
an toaøn löông thöïc vaø xuaát khaåu. Caùc döï aùn thuûy lôïi ñaõ taïo ñieàu kieän cho phaùt
trieån kinh teá, xaõ hoäi nhöõng vuøng voán coù ñieàu kieän töï nhieân khoù khaên (nhieãm
maën, pheøn,...), ñôøi soáng nhaân daân ñöôïc caûi thieän.
Hình 1.1: Hình aûnh coáng Caàn Choâng – Tænh Traø Vinh
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Chöông 1
-6-
ÑBSCL ñöôïc bao phuû bôûi lôùp traàm tích treû khaù daøy, maø thaønh phaàn caáu taïo cuûa
noù phoå bieán laø loaïi ñaát yeáu: seùt yeáu, caùt chaûy, buøn,... Moät vaán ñeà raát quan troïng
vaø cuõng raát nhieàu khoù khaên trong coâng taùc thieát keá vaø thi coâng laø bieän phaùp xöû
lyù maùi cuûa hoá moùng coâng trình thuûy lôïi trong ñieàu kieän ñaát yeáu vôùi chieàu daøy lôùn
ôû ÑBSCL. Coù raát nhieàu coâng trình khi thi coâng ñaõ xaûy ra tình traïng tröôït maùi hoá
moùng laøm gia taêng chi phí xöû lyù vaø chaäm tieán ñoä thi coâng coâng trình. Vieäc xöû lyù
naøy chieám nhieàu kinh phí vaø gaây trôû ngaïi raát nhieàu trong quaù trình thi coâng.
Nhöõng naêm gaàn ñaây vaán ñeà lieân quan ñeán ñòa chaát thuûy vaên, ñòa chaát coâng trình
taïi khu vöïc ÑBSCL vaø bieän phaùp xöû lyù thi coâng hoá moùng coâng trình cuõng ñaõ
ñöôïc nhieàu cô quan vaø caù nhaân nghieân cöùu. Tuy nhieân moät soá coâng trình xaây
döïng gaàn ñaây nhaát nhö coáng Ba Lai, coáng Vónh Kim, coáng KH9Ñ,...vaãn xaûy ra
saït tröôït maùi raát nhieàu laàn. Vieäc nghieân cöùu caùc cô sôû khoa hoïc cuûa söï oån ñònh
maùi hoá moùng coâng trình trong ñieàu kieän ñaát yeáu ôû ÑBSCL vaãn coøn laø ñeà taøi caàn
thieát, haáp daãn nhöng phöùc taïp, khoù khaên.
1.1.2.
Ñieàu kieän töï nhieân cuûa ÑBSCL aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán coâng taùc
thieát keá vaø thi coâng hoá moùng coâng trình
1.1.2.1. Möa:
Xu theá chung treân ñoàng baèng Nam Boä, löôïng möa bình quaân naêm giaûm daàn töø bôø
bieån phía Taây (Haø Tieân, Raïch Giaù, Caø Mau) sang phía Ñoâng vaø töø phía Nam
(Soùc Traêng, Baïc Lieâu) leân phía Baéc. Trong naêm chia thaønh 2 muøa roõ reät:
Muøa möa: töø thaùng V ñeán thaùng XI, löôïng möa chieám treân 90% toång löôïng
möa naêm, möa lôùn nhaát vaøo caùc thaùng IX, X. Trong thôøi gian muøa möa, haàu
nhö caùc coâng trình xaây döïng thuûy lôïi noùi chung vaø ñaëc bieät laø coâng taùc ñaøo
moùng coâng trình noùi rieâng ñeàu taïm thôøi döøng thi coâng do ñöôøng xaù bò laày
luùn, ñaát dính öôùt,... caùc thieát bò thi coâng khoâng theå di chuyeån ñöôïc. Neáu phaûi
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Chöông 1
-7-
baét buoäc thi coâng trong muøa möa thì khoái löôïng coâng vieäc vaø kinh phí phaùt
sinh raát nhieàu.
Muøa khoâ: töø thaùng XII ñeán thaùng IV naêm sau. Muøa naøy raát ít möa, ñaëc bieät
caùc thaùng I, II, III löôïng möa khoâng ñaùng keå. Ñaây laø thôøi gian thi coâng chuû
yeáu cuûa caùc coâng trình xaây döïng ôû ÑBSCL.
1.1.2.2. Ñaëc ñieåm thuûy vaên:
Soâng Meâ Koâng chaûy vaøo ñeán laõnh thoå Vieät nam chia laøm 2 nhaùnh laø soâng Tieàn
& soâng Haäu, ñoå ra bieån Ñoâng theo caùc cöûa soâng.
Ñaëc ñieåm noåi baät cuûa cheá ñoä thuûy vaên ÑBSCL laø doøng chaûy bò aûnh höôûng cuûa
thuûy trieàu bieån. Trong naêm, hình thaønh 2 muøa doøng chaûy:
Muøa caïn (töø thaùng I ñeán thaùng VI): AÛnh höôûng cuûa thuûy trieàu bieån Ñoâng vôùi
cheá ñoä baùn nhaät trieàu khoâng ñeàu chieám öu theá. Haøng ngaøy möïc nöôùc leân
xuoáng 2 laàn. Bieân ñoä trieàu bình quaân thaùng lôùn nhaát ñaït xaáp xæ 1m taïi Taân
Chaâu, Chaâu Ñoác vaø tôùi 1.3÷1.5m taïi Long Xuyeân, töø 2÷2.5m taïi Caàn Thô,
Myõ Thuaän vaø treân 3m taïi Ñaïi Ngaõi, Traø Vinh. Möïc nöôùc chaân trieàu thaùng
thaáp nhaát thöôøng xuaát hieän trong caùc thaùng IV,V. Phía bieån Taây thuûy trieàu
aûnh höôûng saâu vaøo tôùi taän Ba Ñình vôùi cheá ñoä nhaät trieàu laø chính.
Muøa luõ (töø thaùng VII ñeán thaùng XII): Ñoaïn phía thöôïng löu cuûa soâng Cöûu
Long aûnh höôûng cuûa thuûy trieàu giaûm daàn khi nöôùc luõ töø thöôïng nguoàn soâng
Meâ Koâng ñoå veà. Caùc thaùng VII.VIII, möïc nöôùc soâng Tieàn vaø soâng Haäu taêng
nhanh; möïc nöôùc bình quaân thaùng cao nhaát trong muøa luõ thöôøng laø thaùng IX,
X. Thôøi gian duy trì ñænh luõ khaù daøi, khoaûng 50 ÷ 60 ngaøy. Trong thôøi kyø luõ
lôùn, dao ñoäng möïc nöôùc trong ngaøy theo cheá ñoä thuûy trieàu haàu nhö khoâng
coøn, khoâng coù hieän töôïng chaûy ngöôïc. Luõ lôùn gaëp kyø trieàu cöôøng ôû haï du caûn
trôû khaû naêng tieâu nöôùc cuûa soâng Tieàn vaø soâng Haäu seõ taïo neân ngaäp uùng
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Chöông 1
-8-
nghieâm troïng khu vöïc caùc tænh An Giang, Ñoàng Thaùp, Caàn Thô, Vónh
Long,... Moät phaàn nöôùc luõ töø soâng Haäu vaø luõ traøn töø bieân giôùi chuyeån veà
phía Taây qua vuøng töù giaùc Long Xuyeân ra bieån Taây.
Thuûy trieàu laøm cho möïc nöôùc beân ngoaøi hoá moùng coâng trình thay ñoåi lieân tuïc
theo thôøi gian laø moät trong nhöõng taùc nhaân gaây saït tröôït maùi hoá moùng.
1.1.2.3. Ñaëc ñieåm ñòa hình:
Ñòa hình ÑBSCL töông ñoái baèng phaúng, cao ñoä trung bình khoaûng +1,0 ÷ +1,5m,
cao nhaát khoaûng +3,0 ÷ +4,0m, thaáp nhaát khoaûng 0 ÷ +0,5m.
Khu taû soâng Tieàn coù xu höôùng giaûm töø taây baéc xuoáng ñoâng nam, cao ñoä
trung bình vuøng taây baéc khoaûng +1,50m ÷ +2,00m, nôi cao nhaát ôû ven soâng
Tieàn coù cao ñoä +3,0m ÷ +4,0m. Cao ñoä trung bình vuøng ñoâng nam +0,20 ÷
+1,00m, nôi thaáp nhaát coù theå xuoáng 0m hoaëc thaáp hôn nöõa. Cao ñoä vuøng ven
bieån khoaûng treân döôùi +1,00m.
Khu naèm giöõa soâng Tieàn vaø soâng Haäu coù höôùng doác chính taây baéc – ñoâng
nam (höôùng chaûy cuûa soâng Haäu) höôùng doác phuï töø baéc xuoáng nam. Cao trình
trung bình +1,00m ÷ +1,50m. Coù vuøng truõng nhoû cao ñoä thaáp hôn (+0,50 ÷
+0,70m) ôû phía baéc ñöôøng Quoác loä 4. Vuøng ven bieån noåi leân moät soá gioàng
lôùn coù cao ñoä +2,00 ÷ +3,00m.
Khu höõu Haäu Giang coù theå chia ra 2 vuøng ñòa hình:
Vuøng Töù Giaùc Long Xuyeân coù höôùng doác chính töø ñoâng baéc xuoáng taây
nam höôùng phuï töø baéc xuoáng nam. Cao ñoä trung bình maët ñaát khoaûng
+0.80m ÷ +1.20m. Vuøng cao nhaát nhaát ôû ven soâng Haäu coù cao ñoä trung
bình khoaûng +1.50m ÷ +2.00m, vuøng thaáp nhaát ôû ven bieån Haø Tieân coù
cao ñoä trung bình döôùi +0.50m.
Vuøng truõng ôû giöõa chaïy töø Raïch Giaù xuoáng cöûa soâng Gaønh Haøo, ñòa hình
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Chöông 1
-9-
khaù phöùc taïp, cao daàn leân phía soâng Haäu vaø phía U Minh, Naêm Caên. Cao
ñoä trung bình maët ñaát khoaûng +1.00m. ÔÛ ven bieån coù moät soá gioàng noåi
leân vôùi cao ñoä +2.00m.
1.1.2.4. Ñaëc ñieåm ñòa chaát coâng trình:
A. Caáu truùc cuûa neàn ñaát yeáu
ÑBSCL ñöôïc bao phuû bôûi lôùp traàm tích treû khaù daøy, maø thaønh phaàn caáu taïo cuûa
noù phoå bieán laø loaïi ñaát yeáu: seùt yeáu, caùt chaûy, buøn,…
Theo keát quaû nghieân cöùu cuûa Toång cuïc ñòa chaát, caáu truùc ñòa taàng ÑBSCL coù
daïng boàn truõng theo höôùng Ñoâng baéc – Taây nam, trung taâm boàn truõng laø vuøng
keïp giöõa soâng Tieàn vaø soâng Haäu. Khu vöïc naøy caùc ñaù goác naèm saâu tôùi 900m.
bao quanh vuøng trung taâm laø vuøng Ñoàng Thaùp Möôøi, Long An, Long Xuyeân, An
Giang, Caàn Thô. Phuû leân treân lôùp ñaù laø taäp hôïp caùc thaønh taïo bôû rôøi coù tuoåi töø
Neogen ñeán ñeä töù, treân cuøng laø taàng traàm tích treû (traàm tích Holoxen) coù tuoåi
khoaûng 15.000 naêm coù chieàu saâu leân tôùi 110m ñaây chính laø taàng ñaát yeáu laø ñieàu
kieän khoâng thuaän lôïi cho xaây döïng caùc coâng trình haï taàng trong ñoù bao goàm caùc
coâng trình thuûy lôïi.
B. Phaân boá ñaát yeáu ôû ÑBSCL [10] (Hình 1.2)
Khu vöïc I: Khu vöïc ñaát seùt maøu xaùm naâu vaø xaùm vaøng (kyù hieäu I)
bmQIV: ñaát seùt, aù seùt maøu xaùm naâu, coù choã ñaát meàm yeáu goái leân lôùp traàm
tích neùn chaët QI-II chieàu daøy khoâng quaù 5m.
Ñoàng baèng tích tuï, coù truõng laày loäi, ñòa hình cao töø 1÷3m
Nöôùc döôùi ñaát gaëp ôû ñoä saâu 1÷5m.
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Chöông 1
- 10 -
BAÛN ÑOÀ
PHAÂN VUØNG ÑAÁT YEÁU ÔÛ ÑOÀNG BAÈNG SOÂNG CÖÛU LONG
CAM PU CHIA
B
BÌNH DÖÔNG
T.P
HOÀ CHÍ MINH
HOÀNG NGÖÏ
CAM PU CHIA
IVb
CHAÂU ÑOÁC
TAÂN AN
IId
CAO LAÕNH
HAØ TIEÂN
I
MYÕ THO
LONG XUYEÂN SA ÑEÙC
IIa
RAÏCH GIAÙ
VÒNH THAÙI LAN
VÓNH LONG
BEÁN TRE
IIIc
CAÀN THÔ
TRAØ
VINH
IIb
IIIb
SOÙC
TRAÊNG
V
IIIa
IVa
BIEÅN ÑOÂNG
BAÏC
LIEÂU
CHUÙ THÍCH
CAØ MAU
Ñaát buøn seùt ,buøn aù seùt,buøn aù caùt sen
keïp vôùi caùc lôùp aù caùt
III
Caùt haït mòn, aù caùt xen keïp ít buøn aù caùt
Ñaát than buøn xen keïp buøn seùt, buøn
aù seùt, caùt buïi, aù caùt
V
V
Ñaát seùt maàu xaùm naâu, xaùm vaøng
IV
BIEÅN TAÂY
I
II
IIc
Buøn aù seùt vaø buøn aù caùt ngaäp nöôùc.
Hình 1.2: Baûn ñoà phaân boá caùc vuøng ñòa chaát yeáu ôû ÑBSCL
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Chöông 1
- 11 -
Khu vöïc II: Khu vöïc ñaát buøn seùt xen keïp vôùi caùc lôùp aù caùt (kyù hieäu II)
Phaân khu IIa:
amQIV - Buøn seùt, buøn aù seùt, phaân boå khoâng ñeàu hoaëc xen keïp goái treân neàn seùt
chaët QI-III chieàu daøy khoâng quaù 20m phaân boá ôû khu vöïc coù ñoä cao töø 1÷1.5m.
Möïc nöôùc ngaàm caùch maët ñaát 0.5÷1m.
Phaân khu IIb:
a,amQIV - Buøn seùt, buøn aù seùt, phaân boå khoâng ñeàu hoaëc xen keïp chieàu daøy khoâng
quaù 80m. Caùc ñaëc tính khaùc gioáng phaân khu IIa.
Phaân khu IIc:
Daïng ñaát buøn nhö IIa, IIb nhöng coù chieàu daøy khoâng quaù 25m
Phaân khu IId:
Daïng ñaát buøn nhö IIa, IIb nhöng coù chieàu daøy khoâng quaù 30m.
Khu vöïc III: Khu vöïc caùt haït mòn, aù caùt xen keïp ít buøn aù caùt (kyù hieäu III)
Phaân khu IIIa:
m, am, abmQIV: Chuû yeáu laø aù caùt, caùt buïi xen keïp ít buøn seùt, buøn aù caùt Holoxen
goái leân treân traàm tích neùn chaët QI-III, chieàu daøy khoâng quaù 60m. Dieän tích taäp
trung ôû ñoàng baèng tích tuï gôïn soùng ven bieån vôùi ñoä cao 1÷2m, nöôùc ngaàm caùch
maët ñaát 0.5÷2m.
Phaân khu IIIb:
Caùc ñaëc tính gioáng phaân khu IIIa, nhöng chieàu daøy taàng ñaát Holoxen khoâng quaù
100m.
Phaân khu IIIc:
Caùc ñaëc tính gioáng IIIa, IIIb nhöng chieàu daøy taàng ñaát Holoxen < 25m.
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Chöông 1
- 12 -
Khu vöïc IV: Khu vöïc ñaát than buøn, seùt, buøn aù seùt, caùt buïi, aù caùt (kyù hieäu IV).
Phaân khu IVa: mbQIV - Ñaát than buøn, seùt, aù seùt, thuoäc taàng ñaát yeáu Holoxen
chieàu daøy khoâng quaù 25m, goái leân neàn chaët Q I-III. Phaân boá ôû dieän tích ñoàng
baèng tích tuï bieån sinh vaät vôùi ñoä cao khoaûng 1÷1.5m. Nöôùc ngaàm xuaát hieän
ngay treân maët ñaát.
Phaân khu IVb: ambQIV - Ñaát yeáu goàm than buøn, buøn seùt, aù seùt, thuoäc taàng
ñaát yeáu Holoxen chieàu daøy khoâng quaù 50m, goái leân ñaát neùn chaët Q II-III vaø N2.
Phaân boá ôû caùc ñaàm truõng, cöûa soâng bò luoàng laïch phaân caùch maõnh lieät. Nöôùc
ngaàm xuaát hieän treân maët ñaát.
Khu vöïc V: khu vöïc buøn aù seùt vaø buøn caùt ngaäp nöôùc (kyù hieäu V)
Ñaát yeáu goàm buøn, than buøn Holoxen daøy töø 5÷10m ñeán 40 ÷50m, goái leân neàn ñaát
chaët QII - III. Phaân boá ôû caùc vuøng truõng, cöûa vònh, cöûa soâng. Nöôùc ngaàm xuaát hieän
ngay treân maët ñaát, chòu aûnh höôûng theo thuyû trieàu.
C. Ñaëc tröng cô lyù cuûa neàn ñaát seùt yeáu baõo hoaø nöôùc ôû ÑBSCL
Taàng traàm tích môùi thuoäc ÑBSCL laø ñoái töôïng nghieân cöùu chuû yeáu veà maët ñòa
chaát coâng trình. Caùc lôùp ñaát chính thöôøng gaëp laø nhöõng loaïi ñaát seùt höõu cô vaø seùt
khoâng höõu cô coù traïng thaùi ñoä seät khaùc nhau. Ngoaøi ra, coøn caùc lôùp caùt, seùt buøn
laãn voû soø vaø saïn Laterit. Ngay trong lôùp ñaát seùt coøn gaëp caùc veät caùt moûng.
Döïa theo hình truï hoá khoan trong phaïm vi ñoä saâu khoaûng 30m trôû laïi cuûa nhöõng
coâng trình thuyû lôïi thuoäc caùc tænh Long An, Tieàn Giang, Vónh Long, Haäu Giang,
Caø Mau, Baïc Lieâu, Thaønh Phoá Hoà Chí Minh v.v... coù theå phaân chia caùc lôùp ñaát
neàn nhö sau:
Lôùp ñaát treân maët:
Daøy vaøo khoaûng 0.5 ÷ 1.5m, goàm nhöõng loaïi ñaát seùt haït buïi ñeán seùt caùt, coù maøu
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Chöông 1
- 13 -
xaùm nhaït ñeán vaøng xaùm. Coù nôi laø buøn seùt höõu cô maøu xaùm ñen. Lôùp naøy coù nôi
naèm treân möïc nöôùc ngaàm, coù nôi naèm döôùi möïc nöôùc ngaàm (vuøng sình laày).
Lôùp seùt höõu cô:
Naèm döôùi lôùp maët laø lôùp seùt höõu cô, coù chieàu daøy thay ñoåi töø 3÷4m (ôû Long An),
9 ÷ 10m (vuøng Thaïch An, Haäu Giang), ñeán 18 ÷ 20m (vuøng Long Phuù, Haäu
Giang). Chieàu cao lôùp naøy taêng daàn veà phía bieån.
Lôùp seùt höõu cô thöôøng coù maøu xaùm ñen, xaùm nhaït hoaëc vaøng nhaït. Haøm löôïng
höõu cô thöôøng gaëp laø 2÷8%, caùc chaát höõu cô ñaõ phaân giaûi gaàn heát. Vôùi caùc lôùp
gaàn maët ñaát coøn coù nhöõng khoái höõu cô ôû daïng than buøn. Ñaát raát aåm thöôøng quaù
baõo hoaø nöôùc.
Noùi chung, lôùp ñaát naøy thöôøng gaëp ôû traïng thaùi deûo meàm, deûo chaûy ñeán chaûy.
Ñaát chöa ñöôïc neùn chaët, heä soá keõ roãng thieân nhieân lôùn, dung troïng nhoû. Söùc
choáng caét thaáp, goùc ma saùt trong < 10 0, löïc dính C < 0.12 kg/cm 2, trong thöïc teá
thöôøng gaëp ñöôïc goïi laø lôùp “seùt buøn höõu cô”.
Lôùp seùt caùt laãn ít saïn, maûnh vuïn Laterit vaø voû soø hoaëc lôùp caùt:
Lôùp naøy daøy khoaûng 3÷5m, thöôøng naèm chuyeån tieáp giöõa lôùp seùt höõn cô vôùi lôùp
ñaát seùt khoâng höõu cô (nhö doïc theo tuyeán keânh Quaûn Loä - Phuïng Hieäp). Cuõng coù
nôi nhö Myõ Töù (Haäu Giang), lôùp caùt laïi naèm giöõa lôùp seùt. Lôùp naøy thöôøng naèm
khoâng lieân tuïc treân toaøn vuøng ÑBSCL.
Moät soá taøi lieäu thu ñöôïc ôû Haäu Giang vaø soâng Saøi Goøn cho bieát: lôùp caùt coù ñoä
aåm thieân nhieân W= 32÷35%, dung troïng thieân nhieân baèng = 1.69÷1.75 g/cm3,
goùc ma saùt trong = 29 ÷30o.
Lôùp ñaát seùt khoâng laãn höõu cô:
Lôùp ñaát seùt khaù daøy ôû nhöõng ñoä saâu khaùc nhau. Moät soá hoá khoan ôû Long An cho
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Chöông 1
- 14 -
thaáy: lôùp ñaát seùt töông ñoái chaët naèm caùch maët ñaát 3 ÷ 4m. ÔÛ nhöõng nôi khaùc, lôùp
ñaát seùt töông töï naèm caùch maët ñaát khoaûng 9 ÷ 10m (Thaïch An, Haäu Giang),
15÷16m (ôû Vónh Qui, Taân Long, Haäu Giang), 25÷26m (ôû Myõ Thanh, Haäu
Giang), caøng gaàn ven bieån lôùp ñaát seùt caøng naèm saâu caùch maët ñaát thieân nhieân.
Lôùp ñaát seùt coù maøu xaùm vaøng hoaëc vaøng nhaït, hoaøn toaøn baõo hoøa nöôùc, ôû traïng
thaùi deûo cöùng ñeán deûo chaûy, töông ñoái chaët, khaû naêng chòu taûi toát hôn lôùp seùt höõu
cô, coù caùc ñaëc tröng choáng caét ( = 17o, C = 0.28 kg/cm2).
D. Ñaëc tröng cô lyù cuûa ñaát buøn ôû moät soá tænh ÑBSCL
Theo nhöõng keát quaû nghieân cöùu cuûa GS.TSKH Nguyeãn Vaên Thô vaø GS.TSKH
Nguyeãn Thanh cho thaáy raèng beà maët ÑBSCL ñöôïc bao phuû chuû yeáu laø taàng traàm
tích Holoxen goàm caùc loaïi ñaát dính: seùt, aù seùt, aù caùt ôû traïng thaùi nöûa cöùng ñeán
deûo chaûy vaø caùc loaïi buøn seùt, buøn aù seùt. Goùc ma saùt trong thay ñoåi töø 4o ÷ 9o ; C
thay ñoåi töø 0.04 kg/cm2 ÷ 0.12 kg/cm². ÔÛ ñieàu kieän töï nhieân söùc choáng caét cuûa
caùc lôùp buøn (theo sô ñoà caét nhanh khoâng neùn coá keát) ñaït giaù trò cao nhaát lôùp buøn
aù caùt = 8o30’; C= 0,1 kG/cm2; giaù trò thaáp nhaát = 5o; C = 0.05 kg/cm2. Ta nhaän
thaáy tính chaát cô lyù raát thaáp. (xem baûng 1.1; 1.2; 1.3: Ñaëc tröng cô lyù cuûa ñaát buøn
ôû moät soá tænh ÑBSCL – phuï luïc chöông 1).
1.1.3.
Caùc söï coá saït tröôït maùi hoá moùng khi xaây döïng coâng trình trong khu
vöïc ÑBSCL [7]
1.1.3.1. Saït lôû maùi hoá moùng coáng Goø Coâng – Tænh Tieàn Giang
A. Vò trí xaây döïng
Coáng Goø Coâng ñöôïc xaây döïng beân bôø phaûi raïch Goø Coâng, caùch thò xaõ Goø Coâng
Ñoâng khoaûng 3 km veà phía Baéc. Thôøi gian xaây döïng naêm 1988. Coáng xaây döïng
caùch bôø soâng khoaûng 180m. Kích thöôùc ñaùy hoá moùng B x L = 30 x 160m, cao
trình ñaùy -5.00m, töùc laø saâu hôn maët ñaát töï nhieân khoaûng 6m.
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Chöông 1
- 15 -
B. Ñòa hình, ñòa chaát
Ñòa hình trong khu vöïc xaây döïng coù cao trình 0.7 ÷ 1.0m vaø thöôøng xuyeân bò
ngaäp khi trieàu leân, möïc nöôùc thaáp nhaát ôû cao ñoä – 2.00m.
Ñòa chaát taïi vò trí tính toaùn, ñöôïc khoan saâu 25m, vôùi caùc ñaëc tröng sau:
Lôùp 1d: beà daøy trung bình 3m, ñaát aù seùt höõu cô, xen keïp caùt haït mòn, ñoâi choã
coù caùc vuïn voû soø. Traïng thaùi deûo chaûy. = 1.65T/m³, = 5015, C = 0.67 T/m².
Lôùp 1: beà daøy trung bình 10m, ñaát buøn seùt höõu cô, maøu xaùm ñen, xen keïp
nhöõng lôùp caùt haït mòn, ñaát coù ñoä roãng lôùn. Traïng thaùi deûo chaûy. = 1.51/m³,
= 2017, C = 0.38 T/m².
ÔÛ ñoä saâu töø -15m trôû xuoáng (lôùp chöa keát thuùc), ñaát aù seùt trung ñeán naëng.
Ñaát chaët vöøa, traïng thaùi nöõa cöùng.
C. Moâ taû söï coá
Hoá moùng baét ñaàu ñöôïc thi coâng ngaøy 04/01/1988. Vaøo thôøi ñieåm naøy trôøi khoâng
coù möa. Ngaøy 4/2/1988 ôû hoá moùng haï löu phía bôø traùi sau khi ñaõ ñaøo ñeán cao
trình -4.8m, ñaùy roäng 5m, maùi m = 3 thì bò tröôït. Cung tröôït daøi 80m, roäng 30m.
Ñaát neàn bò phaù hoaïi vaø ñaåy troài, phaàn ñaùy moùng bò naâng leân cao 3m, phaàn treân
bôø bò suït xuoáng gaàn 2m.
1.1.3.2. Saït lôû maùi hoá moùng coáng keânh C – Hoùc Moân Baéc Bình Chaùnh –
Thaønh phoá Hoà Chí Minh
A. Vò trí xaây döïng
Coáng keânh C ñaët ôû bôø traùi keânh C, caùch ngaû 3 keânh C vaø keânh ngang khoaûng
250m, thuoäc xaõ Taân Nhaät, huyeän Bình Chaùnh, Thaønh phoá Hoà Chí Minh.
B. Ñòa hình, ñòa chaát
Ñòa hình khu vöïc xaây döïng coâng trình töông ñoái baèng phaúng, cao ñoä maât ñaát töï
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Chöông 1
- 16 -
nhieân thay ñoåi töø -0.5 ÷ +0.5m.
Ñòa chaát khu vöïc laø ñaát yeáu:
Lôùp 1: B = 1.4, C = 0.06kg/cm², = 50
Lôùp 1b: B = 1.2, C = 0.05kg/cm², = 110
Lôùp 2: C = 0, = 200; coù khaû naêng laøm neàn chòu taûi moùng coïc nhöng khoâng
ñoàng ñeàu.
Nöôùc maët vaø nöôùc ngaàm coù tính aên moøn beâ toâng yeáu.
C. Moâ taû söï coá
Vì do ñaát quaù yeáu vaø thi coâng trong muøa möa, neân khi thi coâng hoá moùng coâng
trình, ñaát neàn ñaõ saït lôû daøi khoaûng treân 200m, tröôït theo maùi khoaûng 5 ÷ 7. Coâng
trình laïi ñang thi coâng vaøo thôøi ñieåm coù möa.
1.1.3.3. Saït lôû maùi hoá moùng coáng Myõ Phöôùc – Tænh Soùc Traêng
A. Vò trí xaây döïng
Coáng Myõ Phöôùc ñöôïc xaây döïng ôû khu vöïc ngaõ ba keânh quaûn loä – Nhu gia vaø
Taân laäp, thuoäc Döï aùn Quaûn Loä – Phuïng Hieäp.
B. Ñòa hình, ñòa chaát
Ñòa hình trong khu vöïc xaây döïng coù cao trình 0.5÷1.0m vaø thöôøng xuyeân bò
ngaäp töø thaùng 8 ñeán thaùng 10 khi löôïng möa ñaït ñeán 200mm.
Ñòa chaát taïi vò trí tính toaùn, ñöôïc khoan saâu 30m, vôùi caùc ñaëc tröng sau:
Lôùp 1a: lôùp ñaát maët - Ñaát seùt maøu xaùm vaøng nhaït, ñaát aåm vöøa. Traïng thaùi
deûo meàm. Keát caáu keùm chaët.
Lôùp 1: Buøn seùt höõu cô, maøu xaùm ñen nhaït, höõu cô ñaõ phaân giaûi hoaøn toaøn.
Trong taàng coù xen keïp ít lôùp moûng haït buïi. Ñaát baõo hoaø nöôùc. Traïng thaùi
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Chöông 1
- 17 -
chaûy. Keát caáu keùm chaët. = 1.55 T/m³, = 30, C = 0.50 T/m².
Lôùp 1c: Buøn aù seùt naëng höõu cô, maøu xaùm ñen, höõu cô ñaõ phaân giaûi. Taàng coù
xen keïp caùc thôù lôùp moûng caùt haït mòn. Traïng thaùi chaûy. Keát caáu keùm chaët,
coù caùc chæ tieâu nhö sau: = 1.82 T/m³, = 60, C = 0.40 T/m².
Lôùp 2: Seùt caùt maøu xaùm vaøng nhaït laãn ít ñoám naâu ñoû. Ñaát aåm vöøa.Traïng thaùi
deûo cöùng. Keát caáu chaët. = 2.04 T/m³, = 100, C = 3.0 T/m².
C. Moâ taû söï coá
Maùi hoá moùng bò saït döôùi daïng tröôït saâu khoaûng 3÷5m (Hình 1.3). Coâng trình thi
coâng vaøo thôøi gian coù möa.
Hình 1.3: Saït tröôït maùi hoá moùng coáng Myõ Phöôùc
1.1.3.4. Saït lôû maùi hoá moùng coáng Vónh Kim – Tænh Traø Vinh
A. Vò trí xaây döïng
Coáng Vónh Kim ñöôïc xaây döïng gaàn coáng Chaø Vaø thuoäc ñòa phaän xaõ Phöôùc Haûo
huyeän Chaâu Thaønh & xaõ Vónh Kim huyeän Caàu Ngang, tænh Traø Vinh.
B. Ñòa hình, ñòa chaát
Ñòa hình trong khu vöïc xaây döïng töông ñoái thaáp töông töï nhö caùc khu vöïc khaùc
thuoäc ñoàng baèng chaâu thoå soâng Meâ koâng, nhìn chung baèng phaúng vôùi cao trình
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Chöông 1
- 18 -
0.7 ÷ 1.0m.
Ñòa chaát taïi vò trí tính toaùn vôùi caùc ñaëc tröng sau:
Lôùp 1a: Seùt maøu xaùm naâu ñen. Traïng thaùi deûo meàm. Keát caáu chaët vöøa. Ñoä
daøy khoaûng 1m.
Lôùp 1: Seùt buøn höõu cô, maøu xaùm ñen; xen keïp caùc thôù, oå caùt mòn moûng, coù
choã xen laãn aù seùt naëng. Traïng thaùi deûo meàm – raát deûo meàm, deûo chaûy. Keát
caáu keùm chaët. Ñoä daøy thay ñoåi töø 13.5÷15.5m; = 20, C = 0.70 T/m².
Lôùp 1b: AÙ seùt naëng höõu cô, maøu xaùm ñen, xen keïp caùc thôù, oå caùt mòn moûng.
Traïng thaùi deûo meàm, deûo chaûy. Keát caáu keùm chaët. Cuoái lôùp laãn ít saïn soûi
voùn keát, voû soø oác cöùng chaéc vôùi ñoä daøy thay ñoåi töø 3.5 ÷ 4.8m. = 40, C =
0.90 T/m².
Lôùp 2b: AÙ seùt naëng – trung, maøu xaùm vaøng, laãn ít saïn soûi voùn keát cöùng chaéc.
Traïng thaùi deûo cöùng. Keát caáu chaët. Lôùp naøy gaëp ôû taát caû caùc hoá khoan, ñoä
daøy thay ñoåi töø 4÷6.8m, = 120, C = 2.7 T/m².
Lôùp 2: Seùt caùt – seùt, maøu xaùm naâu vaøng, xaùm vaøng, xaùm naâu, ñoám traéng, laãn
ít saïn soûi voùn keát cöùng chaéc. Traïng thaùi cöùng – nöûa cöùng. Keát caáu chaët. Ñoä
daøy cuûa lôùp naøy chöa xaùc ñònh heát. Caùc hoá khoan ñaõ xuyeân vaøo lôùp naøy töø
3.9÷7.6m, = 140, C = 3.5 T/m².
C. Moâ taû söï coá
Thôøi gian thi coâng vaøo muøa möa. Trong quaù trình thi coâng, maùi hoá moùng coáng
Vónh Kim ñaõ bò saït maùi 3 laàn (laàn 1: 22h40 ngaøy 17/6/2002; laàn 2: 09h ngaøy
26/6/2002; laàn 3: 12h30 ngaøy 02/07/2002) döôùi daïng tröôït saâu, maùi bò saït vaø ñaùy
bò ñaåy troài (Hình 1.4 vaø hình 1.5).
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Chöông 1
- 19 -
Hình 1.4: Saït maùi laøm ñoå 54 caây cöø Lazsen ñoùng cuoái saân sau
Hình 1.5: Maùi hoá moùng coáng Vónh Kim bò saït döôùi daïng tröôït saâu,
maùi bò saït vaø ñaùy bò ñaåy troài.
D. Quaù trình xöû lyù
Laàn thöù nhaát:
Duøng coïc traøm ñoùng vieàn 3 haøng ken sít trong phaïm vi töôøng caùnh saân
tieâu naêng phía soâng, khoang soá 1 – giaùp coáng Chaø Vaø nhöng bieän phaùp
naøy khoâng haïn cheá ñöôïc hieän töôïng tröôït maùi & ñaåy troài ñaùy do ñoù
khoâng theå thi coâng ñöôïc khoang naøy.
Ñaép ñaát taïo phaûn aùp treân caùc roï ñaù bieân vôùi chieàu daøy töø 1 m ÷ 1.5 m
Luaän vaên thaïc só kyõ thuaät
Chöông 1
- Xem thêm -