Tài liệu Luận văn các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu ở công ty xây dựng số 4

LỜI MỞ ĐẦU Trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, s¶n phÈm cña ngµnh x©y dùng chiÕm mét vÞ trÝ ®Æc biÖt. Tr×nh ®é, quy m« vµ tèc ®é ph¸t triÓn hîp lý cña ngµnh quyÕt ®Þnh nhÞp ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng cho phÐp më réng t¸i s¶n xuÊt, quyÕt ®Þnh quy m« vµ thêi gian gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ - x· héi c¬ b¶n nh: tèc ®é, quy m« c«ng nghiÖp ho¸; kh¶ n¨ng cã thÓ øng dông nh÷ng thµnh tùu tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ c¶i thiÖn, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cho ngêi d©n. Sù më réng, t¨ng cêng ho¹t ®éng ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n mét c¸ch cã hiÖu qu¶ lµ tiÒn ®Ò ®Ó t¨ng trëng kinh tÕ. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng cña thÞ trêng x©y dùng ViÖt Nam ngµy cµng s«i ®éng víi rÊt nhiÒu c¸c dù ¸n ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n cña ®ñ mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®· vµ ®ang ®îc thùc hiÖn. Trong bèi c¶nh ®ã, ®Êu thÇu lµ mét ph¬ng thøc lùa chän nhµ thÇu cho sù thµnh c«ng cña chñ ®Çu t. Muèn tham gia ®Êu thÇu trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh quyÕt liÖt gi÷a c¸c nhµ thÇu trong níc vµ níc ngoµi, mçi nhµ thÇu kh«ng nh÷ng ph¶i am hiÓu vµ lµm tèt c¸c kh©u nh Marketing x©y dùng, tÝnh to¸n gi¸ bá thÇu,... mµ cßn ph¶i am hiÓu c¸c thñ tôc ®Êu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ. Do vËy, viÖc nghiªn cøu ho¹t ®éng ®Êu thÇu cµng trë nªn cÇn thiÕt ®èi víi nh÷ng c¸n bé, sinh viªn ®ang c«ng t¸c häc tËp trong lÜnh vùc liªn quan. Qua thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty x©y dùng sè 4 thuéc Tæng c«ng ty x©y dùng Hµ Néi, em ®· ®i s©u nghiªn cøu vµ chän ®Ò tµi: "C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®Êu thÇu ë c«ng ty x©y dùng sè 4" §Ò tµi gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng I: Lý luËn chung Ch¬ng II: T×nh h×nh ho¹t ®éng dù thÇu cña c«ng ty x©y dùng sè 4 Ch¬ng III: C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®Êu thÇu ë c«ng ty x©y dùng sè 4 -1- Ch¬ng I lý luËn chung 1. Kh¸i niÖm vµ c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña ®Êu thÇu a. Kh¸i niÖm - §Êu thÇu lµ qu¸ tr×nh lùa chän nhµ thÇu theo yªu cÇu cña bªn mêi thÇu. - Bªn mêi thÇu: lµ chñ dù ¸n, chñ ®Çu t hoÆc ph¸p nh©n ®¹i diÖn hîp ph¸p cña chñ dù ¸n, chñ ®Çu t ®îc giao tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c«ng viÖc ®Êu thÇu. - Nhµ thÇu lµ tæ chøc kinh tÕ cã ®ñ t c¸ch ph¸p nh©n tham gia ®Êu thÇu. b. C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n - Nguyªn t¾c hiÖu qu¶: Mét cuéc ®Êu thÇu ®îc tæ chøc víi sù tham gia cña nhiÒu nhµ thÇu cã n¨ng lùc sÏ t¹o thµnh mét cuéc c¹nh tranh m¹nh mÏ. §èi víi bªn mêi thÇu sÏ chän ®îc nhµ thÇu cã ®ñ n¨ng lùc ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña m×nh vÒ kü thuËt, tr×nh ®é thi c«ng, ®¶m b¶o kÕ ho¹ch tiÕn ®é, tiÕt kiÖm ®îc vèn ®Çu t vµ chèng ®îc t×nh tr¹ng ®éc quyÒn vÒ gi¸ c¶ cña nhµ thÇu. §èi víi nhµ thÇu, do ph¶i c¹nh tranh nªn häc ®Òu ph¶i cè g¾ng t×m tßi nh÷ng kü thuËt, c«ng nghÖ, biÖn ph¸p vµ gi¶i ph¸p tèt nhÊt ®Ó th¾ng thÇu. §iÒu nµy cã t¸c dông tÝch cùc thóc ®Èy lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. - Nguyªn t¾c c«ng b»ng: C¸c hå s¬ dù thÇu ph¶i ®îc ®¸nh gi¸ 1 c¸ch kh«ng thiªn vÞ theo cïng 1 chuÈn mùc vµ ®îc ®¸nh gi¸ bëi 1 héi ®ång xÐt thÇu cã n¨ng lùc vµ phÈm chÊt. Lý do ®îc chän hay bÞ lo¹i ph¶i ®îc gi¶i thÝch ®Çy ®ñ ®Ó tr¸nh sù ngê vùc cña nhµ thÇu. Nguyªn t¾c nµy mang tÝnh t¬ng ®èi v× trong nh÷ng trêng hîp cô thÓ, nhµ thÇu ®Þa ph¬ng ®îc hëng 1 sè ®iÒu kiÖn u ®·i nhÊt ®Þnh. - Nguyªn t¾c minh b¹ch: C¸c nhµ thÇu ph¶i nhËn ®îc ®Çy ®ñ tµi liÖu ®Êu thÇu víi c¸c th«ng tin chi tiÕt, râ rµng, cã hÖ thèng vÒ quy m«, khèi lîng, quy c¸ch, yªu cÇu chÊt lîng cña c«ng tr×nh hay hµng ho¸, dÞch vô cÇn x©y l¾p hay mua s¾m, vÒ tiÕn ®é vµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn. Bªn mêi thÇu ph¶i nghiªn cøu, tÝnh to¸n, c©n nh¾c thÊu ®¸o ®Ó tiªn liÖu vÒ mäi yÕu tè liªn quan, tr¸nh t×nh tr¹ng chuÈn bÞ hå s¬ mêi thÇu s¬ sµi. Nhµ thÇu ph¶i hiÓu râ lÜnh vùc cÇn thùc hiÖn theo yªu cÇu cña hå s¬ mêi thÇu. Nguyªn t¾c nµy mang tÝnh t¬ng ®èi v× c¸c nhµ thÇu trong lÜnh vùc chuyªn m«n míi cã thÓ hiÓu ®îc cßn c¸c nhµ thÇu thuéc c¸c lÜnh vùc kh¸c th× kh«ng thÓ hiÓu ®îc hoÆc hiÓu nhng kh«ng kü. -2- - Nguyªn t¾c 3 chñ thÓ: Thùc hiÖn dù ¸n lu«n cã sù hiÖn diÖn cña 3 chñ thÓ: chñ c«ng tr×nh, nhµ thÇu vµ kü s t vÊn. Kü s t vÊn cã tr¸ch nhiÖm ®¶m b¶o cho hîp ®ång ®îc thùc hiÖn nghiªm tóc, nh÷ng bÊt cËp vÒ tiÕn ®é thi c«ng ®îc ph¸t hiÖn kÞp thêi, ®a ra nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc vµ h¹n chÕ tèi ®a ®èi víi nh÷ng mu toan th«ng ®ång hay tho¶ hiÖp cã thÓ g©y thiÖt h¹i cho chñ c«ng tr×nh. - Nguyªn t¾c tr¸ch nhiÖm ph©n minh: NghÜa vô, quyÒn lîi cña c¸c bªn liªn quan ®îc ®Ò cËp trong hîp ®ång x©y dùng ®Ó cho kh«ng cã 1 sai sãt nµo mµ kh«ng cã ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm. Mçi bªn liªn quan ®Òu biÕt râ m×nh sÏ ph¶i g¸nh chÞu hËu qu¶ g× khi cã s¬ suÊt x¶y ra nªn mçi bªn ®Òu ph¶i nç lùc tèi ®a ®Ó kiÓm so¸t bÊt ch¾c vµ phßng ngõa rñi ro. - Nguyªn t¾c b¶o mËt: Hå s¬, tµi liÖu, th«ng tin cã liªn quan ®Õn gãi thÇu trong suèt qu¸ tr×nh ®Êu thÇu ®îc xem lµ nh÷ng bÝ mËt th¬ng m¹i. C¸ nh©n, tËp thÓ cña bªn mêi thÇu, t vÊn lËp hå s¬ mêi thÇu, c¬ quan thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt hå s¬ mêi thÇu kh«ng ®îc tiÕt lé néi dung hå s¬ mêi thÇu víi bÊt cø ®èi tîng nµo tríc ngµy ph¸t hµnh hå s¬ mêi thÇu. Kh«ng ®îc tiÕt lé c¸c th«ng tin cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh xÐt thÇu nh néi dung c¸c hå s¬ dù thÇu, c¸c sæ tay ghi chÐp vµ c¸c biªn b¶n cuéc häp vÒ xÐt thÇu, c¸c ý kiÕn nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña chuyªn gia hoÆc t vÊn ®èi víi tõng nhµ thÇu vµ c¸c tµi liÖu cã liªn quan kh¸c. Hå s¬ dù thÇu cña nhµ thÇu ®îc niªm phong, gi÷ kÝn tríc khi më thÇu. Bªn mêi thÇu cã tr¸ch nhiÖm b¶o mËt hå s¬ dù thÇu ®· nép. §èi víi hå s¬ dù thÇu chµo hµng c¹nh tranh ®îc göi qua Fax còng ph¶i ®îc b¶o mËt nh ®èi víi c¸c hå s¬ dù thÇu kh¸c. 2. C¸c lo¹i h×nh ®Êu thÇu Theo tÝnh chÊt c«ng viÖc, ®Êu thÇu cã thÓ ¸p dông cho c¸c c«ng viÖc sau: - §Êu thÇu tuyÓn chän t vÊn. - §Êu thÇu x©y l¾p. - §Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸. - §Êu thÇu lùa chän ®èi t¸c thùc hiÖn dù ¸n. Trong trêng hîp ®Êu thÇu tuyÓn t vÊn, nhµ thÇu cã thÓ lµ c¸ nh©n. Nhµ thÇu lµ nhµ x©y dùng trong ®Êu thÇu x©y l¾p, lµ nhµ cung cÊp trong ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸, lµ nhµ t vÊn trong ®Êu thÇu tuyÓn chän t vÊn, lµ nhµ ®Çu t trong ®Êu thÇu lùa chän ®èi t¸c thùc hiÖn dù ¸n. Ho¹t ®éng t vÊn lµ ho¹t ®éng ®¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ kiÕn thøc, kinh nghiÖm chuyªn m«n cho bªn mêi thÇu trong viÖc xem xÐt, quyÕt ®Þnh, kiÓm tra qu¸ tr×nh chuÈn bÞ vµ thùc hiÖn dù ¸n. Ho¹t ®éng x©y l¾p lµ nh÷ng c«ng viÖc thuéc qu¸ tr×nh x©y dùng vµ l¾p ®Æt thiÕt bÞ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. -3- Hµng ho¸ lµ m¸y mãc, ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn, thiÕt bÞ (toµn bé, ®ång bé hoÆc thiÕt bÞ lÎ), b¶n quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, b¶n quyÒn së h÷u c«ng nghÖ, nguyªn nhiªn vËt liÖu, hµng tiªu dïng (thµnh phÈm, b¸n thµnh phÈm). 3. C¸c h×nh thøc lùa chän nhµ thÇu vµ ph¬ng thøc ®Êu thÇu 3.1. C¸c h×nh thøc lùa chän nhµ thÇu 1. §Êu thÇu réng r·i: §©y lµ h×nh thøc ®Êu thÇu kh«ng h¹n chÕ sè lîng nhµ thÇu tham dù. Bªn mêi thÇu ph¶i th«ng b¸o c«ng khai vÒ c¸c ®iÒu kiÖn, thêi gian dù thÇu trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng tèi thiÓu 10 ngµy tríc khi ph¸t hµnh hå s¬ mêi thÇu. H×nh thøc nµy nh»m t¨ng tÝnh c¹nh tranh trong ®Êu thÇu trªn c¬ së sù tham gia cña nhiÒu nhµ thÇu. Song do sè lîng nhµ thÇu lín nªn cã thÓ cã nh÷ng nhµ thÇu cã phÈm chÊt, n¨ng lùc kÐm tham dù vµ sÏ mÊt nhiÒu thêi gian cïng víi chi phÝ cho viÖc tæ chøc ®Êu thÇu. 2. §Êu thÇu h¹n chÕ: Lµ h×nh thøc ®Êu thÇu mµ bªn mêi thÇu mêi 1 sè nhµ thÇu (tèi thiÓu lµ 5) cã ®ñ n¨ng lùc tham dù. Danh s¸ch nhµ thÇu tham dù ph¶i ®îc ngêi (cÊp) cã thÈm quyÒn chÊp thuËn. H×nh thøc nµy ¸p dông khi: - ChØ cã 1 sè nhµ thÇu cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña gãi thÇu. - C¸c nguån vèn sö dông yªu cÇu ph¶i tiÕn hµnh ®Êu thÇu h¹n chÕ. - Do t×nh h×nh cô thÓ cña gãi thÇu mµ viÖc ®Êu thÇu h¹n chÕ cã lîi thÕ. ViÖc quy ®Þnh cô thÓ sè lîng tèi thiÓu nhµ thÇu tham dù vµ ph¶i ®îc ngêi (cÊp) cã thÈm quyÒn phª duyÖt sÏ tr¸nh ®îc hiÖn tîng biÕn tíng cña h×nh thøc chØ ®Þnh thÇu. NÕu mêi 2 nhµ thÇu, trong ®ã cã 1 nhµ thÇu cã ®ñ n¨ng lùc cßn nhµ thÇu thø 2 kh«ng ®ñ n¨ng lùc th× nhÊt ®Þnh lµ nhµ thÇu thø 1 sÏ tróng thÇu. Qua h×nh thøc nµy, chñ ®Çu t cã thÓ nhanh chãng chän ®îc nhµ thÇu ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña m×nh. Nhng h×nh thøc nµy còng h¹n chÕ 1 phÇn sù c¹nh tranh trong ®Êu thÇu do chØ mêi 1 sè nhµ thÇu tham dù. 3. ChØ ®Þnh thÇu: Lµ h×nh thøc chän trùc tiÕp nhµ thÇu ®¸p øng yªu cÇu cña gãi thÇu ®Ó th¬ng th¶o hîp ®ång. H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông trong c¸c trêng hîp sau: a. Trêng hîp bÊt kh¶ kh¸ng do thiªn t¹i, ®Þch ho¹, sù cè cÇn kh¾c phôc ngay th× chñ dù ¸n (ngêi ®îc ngêi cã thÈm quyÒn giao tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vµ thùc hiÖn dù ¸n) ®îc phÐp chØ ®Þnh ngay ®¬n vÞ cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc kÞp thêi. Trong thêi gian 10 ngµy kÓ tõ ngµy quyÕt ®Þnh chØ ®Þnh thÇu, chñ dù ¸n ph¶i b¸o c¸o ngêi (cÊp) cã thÈm quyÒn vÒ néi dung chØ ®Þnh thÇu; ngêi (cÊp) cã thÈm quyÒn nÕu ph¸t hiÖn viÖc chØ ®Þnh thÇu sai víi quy ®Þnh ph¶i kÞp thêi xö lý. b. Gãi thÇu cã tÝnh chÊt nghiªn cøu thö nghiÖm, bÝ mËt quèc gia, bÝ mËt an ninh, bÝ mËt quèc phßng do Thñ tíng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh. -4- c. Gãi thÇu cã gi¸ trÞ díi 1 tû ®ång ®èi víi viÖc mua s¾m hµng ho¸, x©y l¾p; díi 500 triÖu ®ång ®èi víi t vÊn. C¸c gãi thÇu ®îc chØ ®Þnh thÇu thuéc dù ¸n nhãm A, Thñ tíng ChÝnh phñ ph©n cÊp cho Bé trëng, Thñ trëng c¬ quan ngang Bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng ty Nhµ níc do Thñ tíng ChÝnh phñ thµnh lËp (Tæng c«ng ty 91), Chñ tÞch uû ban nh©n d©n tØnh, phè trùc thuéc Trung ¬ng cã dù ¸n quyÕt ®Þnh. Khi chØ ®Þnh thÇu c¸c gãi thÇu, ngêi cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh chØ ®Þnh ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ph¸p luËt vÒ quyÕt ®Þnh cña m×nh. Trêng hîp thÊy kh«ng cÇn thiÕt chØ ®Þnh thÇu th× tæ chøc ®Êu thÇu theo quy ®Þnh. Nghiªm cÊm viÖc tuú tiÖn chia dù ¸n thµnh nhiÒu gãi thÇu nhá ®Ó chØ ®Þnh thÇu. Bé Tµi chÝnh quy ®Þnh cô thÓ vÒ chØ ®Þnh thÇu mua s¾m ®å dïng, vËt t, trang thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn lµm viÖc thêng xuyªn cña c¬ quan Nhµ níc, ®oµn thÓ, doanh nghiÖp Nhµ níc; ®å dïng vËt t, trang thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn lµm viÖc th«ng thêng cña lùc lîng vò trang. d. Gãi thÇu cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt kh¸c do yªu cÇu cña c¬ quan tµi trî vèn, do tÝnh phøc t¹p vÒ kü thuËt vµ c«ng nghÖ hoÆc do yªu cÇu ®ét xuÊt cña dù ¸n, do ngêi cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh ®Çu t quyÕt ®Þnh chØ ®Þnh thÇu trªn c¬ së b¸o c¸o thÈm ®Þnh cña Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t, ý kiÕn b»ng v¨n b¶n cña c¬ quan tµi trî vèn vµ c¸c c¬ quan cã liªn quan kh¸c. ®. PhÇn vèn ng©n s¸ch dµnh cho dù ¸n cña c¸c c¬ quan sù nghiÖp ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô nghiªn cøu vÒ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ, quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh, quy ho¹ch chung x©y dùng ®« thÞ vµ n«ng th«n, ®· ®îc c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn giao nhiÖm vô thùc hiÖn th× kh«ng ph¶i ®Êu thÇu nhng ph¶i cã hîp ®ång cô thÓ vµ giao nép s¶n phÈm theo ®óng quy ®Þnh. e. Gãi thÇu t vÊn lËp b¸o c¸o nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi, kh¶ thi cña dù ¸n ®Çu t th× kh«ng ph¶i ®Êu thÇu nhng chñ ®Çu t ph¶i chän nhµ t vÊn phï hîp víi yªu cÇu dù ¸n. Néi dung cña b¸o c¸o ®Ò nghÞ chØ ®Þnh thÇu gåm: - Lý do chØ ®Þnh thÇu. - Kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc vÒ mÆt kü thuËt, tµi chÝnh cña nhµ thÇu ®îc ®Ò nghÞ chØ ®Þnh thÇu. - Gi¸ trÞ vµ khèi lîng ®· ®îc ngêi (cÊp) cã thÈm quyÒn phª duyÖt lµm c¨n cø cho chØ ®Þnh thÇu (riªng gãi thÇu x©y l¾p ph¶i cã thiÕt kÕ vµ dù to¸n ®îc duyÖt theo quy ®Þnh). Trong trêng hîp cÇn kh¾c phôc ngay hËu qu¶ thiªn tai, ®Þch ho¹, sù cè th× chñ dù ¸n cÇn x¸c ®Þnh khèi lîng vµ gi¸ trÞ t¹m tÝnh, sau ®ã ph¶i lËp ®Çy ®ñ hå s¬, dù to¸n ®îc tr×nh duyÖt theo quy ®Þnh ®Ó lµm c¬ së cho viÖc thanh quyÕt to¸n. H×nh thøc nµy gióp chñ ®Çu t chän ®îc ngay nhµ thÇu cã ®ñ n¨ng lùc ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña m×nh. Song nã lµm triÖt tiªu tÝnh c¹nh tranh trong ®Êu thÇu. Bªn c¹nh ®ã, nhµ thÇu ®îc chän cã thÓ ®a ra ph¬ng ¸n cha ph¶i lµ tèi u. 4. Chµo hµng c¹nh tranh: H×nh thøc nµy ¸p dông cho c¸c gãi thÇu mua s¾m hµng ho¸ cã gi¸ trÞ díi 2 tû ®ång. Mçi gãi thÇu ph¶i cã Ýt nhÊt 3 chµo hµng cña 3 nhµ thÇu kh¸c nhau trªn c¬ së -5- yªu cÇu chµo hµng cña bªn mêi thÇu. ViÖc chµo hµng cã thÓ ®îc thùc hiÖn b»ng göi trùc tiÕp, b»ng fax, b»ng ®êng bu ®iÖn hoÆc b»ng c¸c ph¬ng tiÖn kh¸c. 5. Mua s¾m trùc tiÕp: H×nh thøc nµy ¸p dông khi ®ang thùc hiÖn dë hîp ®ång hoÆc bæ sung hîp ®ång cò ®· thùc hiÖn xong (díi 1 n¨m) víi 1 nhµ thÇu mµ bªn mua l¹i cã nhu cÇu mua thªm nhng víi ®iÒu kiÖn kh«ng ®îc vît møc gi¸ hay ®¬n gi¸ trong hîp ®ång ®· ký tríc ®ã. Tríc khi ký hîp ®ång, nhµ thÇu ph¶i chøng minh cã ®ñ n¨ng lùc vÒ kü thuËt vµ tµi chÝnh ®Ó thùc hiÖn gãi thÇu. 6. Tù thùc hiÖn: H×nh thøc nµy ¸p dông ®èi víi c¸c gãi thÇu mµ chñ ®Çu t cã ®ñ n¨ng lùc thùc hiÖn. 7. Mua s¾m ®Æc biÖt: H×nh thøc nµy ¸p dông ®èi víi c¸c ngµnh hÕt søc ®Æc biÖt, vÝ dô nh mua m¸y bay, mµ nÕu kh«ng cã nh÷ng quy ®Þnh riªng th× kh«ng thÓ ®Êu thÇu ®îc. C¬ quan qu¶n lý ngµnh ph¶i x©y dùng quy tr×nh thùc hiÖn ®¶m b¶o c¸c môc tiªu cña quy chÕ ®Êu thÇu vµ cã ý kiÕn tho¶ thuËn cña Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t ®Ó tr×nh Thñ tíng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh. 3.2. C¸c ph¬ng thøc ®Êu thÇu 1. §Êu thÇu 1 tói hå s¬: Ph¬ng thøc mµ nhµ thÇu nép hå s¬ dù thÇu trong 1 tói hå s¬. Ph¬ng thøc nµy ®îc ¸p dông ®èi víi ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸ vµ x©y l¾p. 2. §Êu thÇu 2 tói hå s¬: Lµ ph¬ng thøc mµ nhµ thÇu nép ®Ò ¸n kü thuËt vµ ®Ò ¸n tµi chÝnh trong tõng tói hå s¬ riªng biÖt vµo cïng 1 thêi ®iÓm. Tói hå s¬ ®Ò ¸n kü thuËt sÏ ®îc xem xÐt tríc ®Ó ®¸nh gi¸. C¸c nhµ thÇu ®¹t sè ®iÓm kü thuËt tõ 70% trë lªn sÏ ®îc më tiÕp tói hå s¬ ®Ò ¸n tµi chÝnh ®Ó ®¸nh gi¸. Ph¬ng thøc nµy chØ ®îc ¸p dông ®èi víi ®Êu thÇu tuyÓn chän t vÊn. 3. §Êu thÇu 2 giai ®o¹n: a. Ph¬ng thøc nµy ¸p dông cho c¸c trêng hîp sau: - C¸c gãi thÇu mua s¾m hµng ho¸ vµ x©y l¾p cã gi¸ trÞ tõ 500 tû ®ång trë lªn. - C¸c gãi thÇu mua s¾m hµng ho¸ cã tÝnh chÊt lùa chän c«ng nghÖ thiÕt bÞ toµn bé, phøc t¹p vÒ c«ng nghÖ, kü thuËt hoÆc gãi thÇu x©y l¾p ®Æc biÖt phøc t¹p. - Dù ¸n ®îc thùc hiÖn theo hîp ®ång ch×a kho¸ trao tay. b. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph¬ng thøc nµy nh sau: - Giai ®o¹n 1: C¸c nhµ thÇu nép hå s¬ dù thÇu s¬ bé gåm ®Ò ¸n kü thuËt vµ ph¬ng ¸n tµi chÝnh (cha cã gi¸) ®Ó bªn mêi thÇu xem xÐt, th¶o luËn cô thÓ víi tõng nhµ thÇu, nh»m thèng nhÊt vÒ yªu cÇu, tiªu chuÈn kü thuËt ®Ó nhµ thÇu chuÈn bÞ vµ nép hå s¬ dù thÇu chÝnh thøc cña m×nh. - Giai ®o¹n 2: Bªn mêi thÇu mêi c¸c nhµ thÇu tham gia trong giai ®o¹n 1 nép hå s¬ dù thÇu chÝnh thøc víi ®Ò ¸n kü thuËt ®· ®îc bæ sung hoµn chØnh trªn cïng 1 mÆt kü -6- thuËt vµ ®Ò ¸n tµi chÝnh chi tiÕt víi ®Çy ®ñ néi dung vÒ tiÕn ®é thùc hiÖn, ®iÒu kiÖn hîp ®ång vµ gi¸ trÞ thÇu ®Ó ®¸nh gi¸ vµ xÕp h¹ng nhµ thÇu. 4. C¸c lo¹i hîp ®ång a. Bªn mêi thÇu vµ nhµ thÇu tróng thÇu ph¶i ký kÕt hîp ®ång b»ng v¨n b¶n. Hîp ®ång nµy ph¶i ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n sau: - Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam vÒ hîp ®ång. Trêng hîp, luËt ph¸p ViÖt Nam cha cã quy ®Þnh th× ph¶i xin phÐp Thñ tíng ChÝnh phñ tríc khi ký kÕt hîp ®ång. - Néi dung hîp ®ång ph¶i ®îc ngêi (cÊp) cã thÈm quyÒn phª duyÖt, chØ b¾t buéc ¸p dông ®èi víi c¸c hîp ®ång sÏ ký víi nhµ thÇu trong níc hoÆc nhµ thÇu níc ngoµi mµ kÕt qu¶ ®Êu thÇu do Thñ tíng ChÝnh phñ phª duyÖt. b. Ph©n lo¹i hîp ®ång: C¨n cø vµo thêi h¹n vµ tÝnh chÊt gãi thÇu, cã 3 lo¹i hîp ®ång sau: - Hîp ®ång trän gãi: Lµ hîp ®ång theo gi¸ kho¸n gän. ¸p dông khi gãi thÇu x¸c ®Þnh râ vÒ sè lîng, chÊt lîng vµ thêi gian. Trêng hîp cã ph¸t sinh ngoµi hîp ®ång nhng kh«ng do nhµ thÇu g©y ra th× sÏ ®îc ngêi (cÊp) cã thÈm quyÒn xem xÐt quyÕt ®Þnh. - Hîp ®ång ch×a kho¸ trao tay: Lµ hîp ®ång bao gåm toµn bé c¸c c«ng viÖc thiÕt kÕ, cung cÊp thiÕt bÞ vµ x©y l¾p cña 1 gãi thÇu ®îc thùc hiÖn th«ng qua 1 nhµ thÇu. Chñ ®Çu t cã tr¸ch nhiÖm tham gia gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn, nghiÖm thu vµ nhËn bµn giao khi nhµ thÇu hoµn thµnh toµn bé c«ng tr×nh theo hîp ®ång ®· ký. - Hîp ®ång ®iÒu chØnh gi¸: Lµ hîp ®ång ¸p dông cho c¸c gãi thÇu mµ t¹i thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh chÝnh x¸c vÒ sè lîng, khèi lîng hoÆc cã sù biÕn ®éng lín vÒ gi¸ c¶ do chÝnh s¸ch cña Nhµ níc thay ®æi vµ hîp ®ång cã thêi gian thùc hiÖn trªn 12 th¸ng. Hîp ®ång cã ®iÒu chØnh gi¸ ph¶i ghi râ danh môc, ®iÒu kiÖn, c«ng thøc vµ giíi h¹n ®iÒu chØnh gi¸ ®îc cÊp quyÕt ®Þnh ®Çu t chÊp thuËn b»ng v¨n b¶n vÒ c¸c yÕu tè g©y biÕn ®éng gi¸ nh lao ®éng, nguyªn vËt liÖu, thiÕt bÞ,... 5. Quy tr×nh thùc hiÖn ®Êu thÇu x©y l¾p 5.1. Tr×nh tù tæ chøc ®Êu thÇu - Bíc 1: S¬ tuyÓn nhµ thÇu (nÕu cã) - Bíc 2: LËp hå s¬ mêi thÇu - Bíc 3: Göi th mêi thÇu hoÆc th«ng b¸o mêi thÇu - Bíc 4: NhËn vµ qu¶n lý hå s¬ dù thÇu - Bíc 5: Më thÇu - Bíc 6: §¸nh gi¸, xÕp h¹ng nhµ thÇu - Bíc 7: Tr×nh duyÖt kÕt qu¶ ®Êu thÇu -7- - Bíc 8: C«ng bè tróng thÇu, th¬ng th¶o hoµn thiÖn hîp ®ång - Bíc 9: Tr×nh duyÖt néi dung hîp ®ång vµ ký hîp ®ång. Tõ bíc 1 ®Õn bíc 6 do bªn mêi thÇu thùc hiÖn hoÆc thuª chuyªn gia thùc hiÖn. 5.2. S¬ tuyÓn nhµ thÇu: 5.2.1. ViÖc s¬ tuyÓn nhµ thÇu ph¶i ®îc tiÕn hµnh ®èi víi c¸c gãi thÇu cã gi¸ trÞ tõ 200 tû ®ång trë lªn nh»m lùa chän c¸c nhµ thÇu ®ñ n¨ng lùc vµ kinh nghiÖm thùc hiÖn, ®¸p øng yªu cÇu cña hå s¬ mêi thÇu. 5.2.2. S¬ tuyÓn nhµ thÇu ®îc thùc hiÖn theo c¸c bíc sau: a. LËp hå s¬ s¬ tuyÓn gåm: - Th mêi s¬ tuyÓn - ChØ dÉn s¬ tuyÓn - Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ - Phô lôc kÌm theo. b. Th«ng b¸o mêi s¬ tuyÓn c. NhËn vµ qu¶n lý hå s¬ dù s¬ tuyÓn d. §¸nh gi¸ hå s¬ dù s¬ tuyÓn e. Tr×nh duyÖt kÕt qu¶ s¬ tuyÓn f. Th«ng b¸o kÕt qu¶ s¬ tuyÓn 5.3. Hå s¬ mêi thÇu: Hå s¬ mêi thÇu gåm: 1. Th mêi thÇu 2. MÉu ®¬n dù thÇu 3. ChØ dÉn ®èi víi nhµ thÇu 4. C¸c ®iÒu kiÖn u ®·i (nÕu cã) 5. C¸c lo¹i thuÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt 6. Hå s¬ thiÕt kÕ kü thuËt kÌm theo b¶n tiªn lîng vµ chØ dÉn kü thuËt 7. TiÕn ®é thi c«ng 8. Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸, gåm c¶ ph¬ng ph¸p vµ c¸ch thøc quy ®æi vÒ cïng mÆt b»ng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ ®¸nh gi¸ 9. §iÒu kiÖn chung vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña hîp ®ång 10. MÉu b¶o l·nh dù thÇu 11. MÉu tho¶ thuËn hîp ®ång 12. MÉu b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång. 5.4. Th hoÆc th«ng b¸o mêi thÇu Néi dung th hoÆc th«ng b¸o mêi thÇu bao gåm: 1. Tªn vµ ®Þa chØ cña bªn mêi thÇu -8- 2. Kh¸i qu¸t dù ¸n, ®Þa ®iÓm, thêi gian x©y dùng vµ c¸c néi dung kh¸c 3. ChØ dÉn viÖc t×m hiÓu hå s¬ mêi thÇu 4. C¸c ®iÒu kiÖn tham gia dù thÇu 5. Thêi gian, ®Þa ®iÓm nhËn hå s¬ mêi thÇu 5.5. ChØ dÉn ®èi víi nhµ thÇu ChØ dÉn ®èi víi nhµ thÇu bao gåm: 1. M« t¶ tãm t¾t dù ¸n 2. Nguån vèn thùc hiÖn dù ¸n 3. Tiªu chuÈn kü thuËt ¸p dông 4. Yªu cÇu n¨ng lùc, kinh nghiÖm vµ ®Þa vÞ hîp ph¸p cña nhµ thÇu, c¸c chøng cø, nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Õn nhµ thÇu trong kho¶ng thêi gian hîp lý tr íc thêi ®iÓm dù thÇu. 5. Th¨m hiÖn trêng (nÕu cã) vµ gi¶i ®¸p c¸c c©u hái cña nhµ thÇu. 5.6. Hå s¬ dù thÇu Néi dung cña hå s¬ dù thÇu bao gåm: 1. C¸c néi dung vÒ hµnh chÝnh, ph¸p lý: - §¬n dù thÇu hîp lÖ (ph¶i cã ch÷ ký cña ngêi cã thÈm quyÒn) - B¶n sao giÊy ®¨ng ký kinh doanh - Tµi liÖu giíi thiÖu n¨ng lùc vµ kinh nghiÖm cña nhµ thÇu kÓ c¶ nhµ thÇu phô (nÕu cã) - V¨n b¶n tho¶ thuËn liªn danh ®èi víi trêng hîp liªn danh dù thÇu. - B¶o l·nh dù thÇu. 2. C¸c néi dung vÒ kü thuËt - BiÖn ph¸p vµ tæ chøc thi c«ng ®èi víi gãi thÇu - TiÕn ®é thùc hiÖn hîp ®ång - §Æc tÝnh kü thuËt, nguån cung cÊp vËt t, vËt liÖu x©y dùng - C¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o chÊt lîng. 3. C¸c néi dung vÒ th¬ng m¹i, tµi chÝnh - Gi¸ dù thÇu kÌm theo thuyÕt minh vµ biÓu gi¸ chi tiÕt - §iÒu kiÖn tµi chÝnh (nÕu cã) - §iÒu kiÖn thanh to¸n. 5.7. B¶o l·nh dù thÇu - Nhµ thÇu ph¶i nép b¶o l·nh dù thÇu cïng víi hå s¬ dù thÇu. Trong trêng hîp ¸p dông ph¬ng thøc ®Êu thÇu 2 giai ®o¹n, b¶o l·nh dù thÇu nép ë giai ®o¹n 2. - Gi¸ trÞ b¶o l·nh dù thÇu b»ng tõ 1% ®Õn 3% gi¸ dù thÇu. Bªn mêi thÇu cã thÓ quy ®Þnh møc b¶o l·nh thèng nhÊt ®Ó ®¶m b¶o bÝ mËt vÒ møc gi¸ dùt hÇu cho c¸c nhµ thÇu. Bªn mêi thÇu quy ®Þnh h×nh thøc vµ ®iÒu kiÖn b¶o l·nh dù thÇu. B¶o l·nh dù thÇu -9- sÏ ®îc tr¶ l¹i cho nh÷ng nhµ thÇu kh«ng tróng thÇu trong thêi gian kh«ng qu¸ 30 ngµy, kÓ tõ ngµy c«ng bè kÕt qu¶ ®Êu thÇu. - Nhµ thÇu kh«ng ®îc nhËn l¹i b¶o l·nh dù thÇu trong c¸c trêng hîp sau:  Tróng thÇu nhng tõ chèi thùc hiÖn hîp ®ång  Rót hå s¬ dù thÇu sau khi ®ãng thÇu.  Vi ph¹m quy ®Þnh trong quy chÕ ®Êu thÇu hiÖn hµnh. - B¶o l·nh dù thÇu chØ ¸p dông cho c¸c h×nh thøc ®Êu thÇu réng r·i vµ h¹n chÕ. - Sau khi nép b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång, nhµ thÇu tróng thÇu ®îc hoµn tr¶ b¶o l·nh dù thÇu. 5.8. Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu 1. Kü thuËt, chÊt lîng: - Møc ®é ®¸p øng ®èi víi c¸c yªu cÇu vÒ kü thuËt, chÊt lîng vËt t thiÕt bÞ nªu trong hå s¬ thiÕt kÕ. - TÝnh hîp lý vµ kh¶ thi cña c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt, biÖn ph¸p vµ tæ chøc thi c«ng. - B¶o ®¶m ®iÒu kiÖn vÖ sinh m«i trêng vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nh phßng ch¸y, an toµn lao ®éng. - Møc ®é ®¸p øng cña thiÕt bÞ thi c«ng vÒ sè lîng, chñng lo¹i, chÊt lîng vµ tiÕn ®é huy ®éng. - C¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o chÊt lîng. 2. Kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc cña nhµ thÇu: - Kinh nghiÖm ®· thùc hiÖn c¸c dù ¸n cã yªu cÇu kü thuËt ë vïng ®Þa lý vµ hiÖn trêng t¬ng tù. - Sè lîng, tr×nh ®é c¸n bé, c«ng nh©n kü thuËt trùc tiÕp thùc hiÖn dù ¸n. - N¨ng lùc tµi chÝnh: doanh sè, lîi nhuËn vµ c¸c chØ tiªu kh¸c. 3. Tµi chÝnh vµ gi¸ c¶: - Kh¶ n¨ng cung cÊp tµi chÝnh (nÕu cã yªu cÇu). - C¸c ®iÒu kiÖn th¬ng m¹i, tµi chÝnh, gi¸ ®¸nh gi¸. 4. TiÕn ®é thi c«ng: - Møc ®é ®¶m b¶o tæng tiÕn ®é quy ®Þnh trong hå s¬ mêi thÇu. - TÝnh hîp lý vÒ tiÕn ®é hoµn thµnh gi÷a c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh cã liªn quan. 5.9. §¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu 1. §¸nh gi¸ s¬ bé: ViÖc ®¸nh gi¸ s¬ bé nh»m lo¹i bá c¸c hå s¬ dù thÇu kh«ng ®¸p øng yªu cÇu, bao gåm: - KiÓm tra tÝnh hîp lÖ cña hå s¬ dù thÇu - Xem xÐt sù ®¸p øng c¬ b¶n cña hå s¬ dù thÇu ®èi víi hå s¬ mêi thÇu - Lµm râ hå s¬ dù thÇu (nÕu cÇn) - 10 - 2. §¸nh gi¸ chi tiÕt: ViÖc ®¸nh gi¸ chi tiÕt hå s¬ dù thÇu ®îc thùc hiÖn theo ph¬ng ph¸p gi¸ ®¸nh gi¸, gåm 2 bíc: a. Bíc 1: §¸nh gi¸ vÒ mÆt kü thuËt ®Ó chän danh s¸ch ng¾n ViÖc ®¸nh gi¸ tiÕn hµnh dùa trªn c¬ së c¸c yªu cÇu vµ tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ chi tiÕt ®îc ngêi (cÊp) cã thÈm quyÒn phª duyÖt tríc thêi ®iÓm më thÇu. C¸c nhµ thÇu ®¹t sè ®iÓm tèi thiÓu tõ 70% tæng sè ®iÓm kü thuËt trë lªn sÏ ®îc chän vµo danh s¸ch ng¾n. b. Bíc 2: §¸nh gi¸ vÒ mÆt tµi chÝnh, th¬ng m¹i. TiÕn hµnh ®¸nh gi¸ tµi chÝnh, th¬ng m¹i c¸c nhµ thÇu thuéc danh s¸ch ng¾n trªn cïng 1 mÆt b»ng theo tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ ®îc phª duyÖt. ViÖc ®¸nh gi¸ vÒ mÆt tµi chÝnh, th¬ng m¹i nh»m x¸c ®Þnh gi¸ ®¸nh gi¸ bao gåm c¸c néi dung sau: - Söa lçi - HiÖu chØnh c¸c sai lÖch - ChuyÓn ®æi gi¸ dù thÇu sang 1 ®ång tiÒn chung - §a vÒ 1 mÆt b»ng so s¸nh - X¸c ®Þnh gi¸ ®¸nh gi¸ cña c¸c hå s¬ dù thÇu. 3. XÕp h¹ng hå s¬ dù thÇu theo gi¸ ®¸nh gi¸ vµ ... nhµ thÇu tróng thÇu víi gi¸ tróng thÇu t¬ng øng. 5.10. KÕt qu¶ ®Êu thÇu 1. Nhµ thÇu cã hå s¬ dù thÇu hîp lÖ, ®¸p øng c¬ b¶n c¸c yªu cÇu cña hå s¬ mêi thÇu, cã gi¸ ®¸nh gi¸ thÊp nhÊt vµ cã gi¸ ®Ò nghÞ tróng thÇu kh«ng vît gi¸ gãi thÇu hoÆc dù to¸n, tæng dù to¸n ®îc duyÖt sÏ ®îc xem xÐt tróng thÇu. 2. KÕt qu¶ ®Êu thÇu ph¶i ®îc ngêi (cÊp) cã thÈm quyÒn xem xÐt phª duyÖt. 3. Bªn mêi thÇu sÏ mêi nhµ thÇu tróng thÇu ®Õn th¬ng th¶o hoµn thiÖn hîp ®ång. NÕu kh«ng thµnh c«ng, bªn mêi thÇu sÏ mêi nhµ thÇu xÕp h¹ng tiÕp theo ®Õn th¬ng th¶o nhng ph¶i ®îc ngêi (cÊp) cã thÈm quyÒn chÊp thuËn. 5.11. B¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång 1. Nhµ thÇu tróng thÇu ph¶i nép b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång cho bªn mêi thÇu ®Ó ®¶m b¶o tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn hîp ®ång ®· ký. 2. Gi¸ trÞ b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång kh«ng qu¸ 10% gi¸ trÞ hîp ®ång tuú theo lo¹i h×nh vµ quy m« cña hîp ®ång. B¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång cã hiÖu lùc cho ®Õn khi chuyÓn sang thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh hoÆc b¶o tr×. 3. B¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång gåm nh÷ng néi dung chñ yÕu sau: - Thêi gian nép: nhµ thÇu tróng thÇu ph¶i nép b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång tríc khi ký hîp ®ång. - H×nh thøc b¶o l·nh díi d¹ng tiÒn mÆt, sÐc, b¶o l·nh cña ng©n hµng hoÆc h×nh thøc t¬ng ®¬ng. - Thêi h¹n hiÖu lùc cña b¶o l·nh. - 11 - - §ång tiÒn b¶o l·nh. 6. Sù kh¸c biÖt gi÷a ®Êu thÇu c¹nh tranh trong níc víi ®Êu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ §Êu thÇu c¹nh tranh trong níc vµ ®Êu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ ®Òu tu©n thñ nh÷ng bíc vµ thñ tôc ®îc nªu ë trªn song gi÷a chóng cã nh÷ng sù kh¸c biÖt quan träng. Nh÷ng kh¸c biÖt chÝnh lµ: a. Th«ng b¸o ®Êu thÇu §èi víi ®Êu thÇu trong níc, qu¶ng c¸o thêng chØ ®îc ®¨ng trªn b¸o hoÆc t¹p chÝ trong níc. ë ViÖt Nam, th«ng b¸o ®Êu thÇu thêng ®îc ®¨ng trªn b¸o Nh©n d©n. §èi víi ®Êu thÇu quèc tÕ, ®Ó thu hót ®îc c¸c nhµ thÇu níc ngoµi, qu¶ng c¸o cßn ®îc ®¨ng trªn c¸c b¸o vµ t¹p chÝ kü thuËt quèc tÕ. b. Ng«n ng÷ TiÕng ViÖt ®îc dïng trong hå s¬ mêi thÇu trong níc vµ ®Ó nép hå s¬ dù thÇu. §èi víi ®Êu thÇu quèc tÕ, 1 ng«n ng÷ ®îc chØ ®Þnh cô thÓ mµ ng«n ng÷ ®ã ®îc sö dông réng r·i trong th¬ng m¹i quèc tÕ thêng lµ tiÕng Anh. C¸c dù ¸n sö dông vèn cña WB th× ng«n ng÷ lµ tiÕng Anh, tiÕng Ph¸p hoÆc tiÕng T©y Ban Nha. Sö dông vèn cña OECF (JBIC) th× ng«n ng÷ lµ tiÕng Anh, nÕu ng«n ng÷ kh¸c ®îc sö dông trong hå s¬ mêi thÇu th× sÏ cã 1 b¶n tiÕng Anh ®Çy ®ñ ®Ó ®èi chiÕu vµ sÏ ph¶i quy ®Þnh râ b¶n nµo lµ b¶n chÝnh. Theo hiÕn ch¬ng thµnh lËp ADB, ng«n ng÷ lµm viÖc cña ng©n hµng lµ tiÕng Anh. Hå s¬ mêi thÇu vµ c¸c tµi liÖu cã liªn quan kh¸c, kÓ c¶ qu¶ng c¸o ph¶i ®îc viÕt b»ng tiÕng Anh. Trong trêng hîp cã nhiÒu ng«n ng÷ ®îc sö dông, b¶n tiÕng Anh sÏ cã u thÕ quyÕt ®Þnh. c. §ång tiÒn TiÒn ®ång ViÖt Nam ®îc sö dông cho gi¸ thÇu vµ thanh to¸n ®èi víi ®Êu thÇu trong níc. Trong ®Êu thÇu quèc tÕ, nhµ thÇu ®îc phÐp sö dông nh÷ng ®ång tiÒn níc ngoµi ®îc chØ ®Þnh, thêng lµ ®ång ®« la Mü, WB cho phÐp sö dông tèi ®a 3 lo¹i tiÒn ®Ó dù thÇu, t¹o thuËn lîi cho nhµ thÇu v× cã trêng hîp nhµ thÇu ph¶i nhËp nguyªn liÖu tõ nhiÒu níc kh¸c nhau. ADB quy ®Þnh trong hå s¬ mêi thÇu yªu cÇu nh÷ng nhµ thÇu chµo gi¸ b»ng lo¹i tiÒn cña níc m×nh hoÆc 1 lo¹i tiÒn mua b¸n quèc tÕ. JBIC quy ®Þnh lµ ph¶i sö dông ®ång Yªn NhËt. d. C¸c ®iÒu kiÖn cña hîp ®ång Trong trêng hîp c¸c hîp ®ång x©y dùng c«ng tr×nh, c¸c ®iÒu kiÖn cña hîp ®ång ®èi víi ®Êu thÇu trong níc ®¬n gi¶n h¬n nhiÒu so víi trêng hîp ®Êu thÇu quèc tÕ. Trong trêng hîp ®Êu thÇu quèc tÕ, mÆc dï dµi h¬n vµ phøc t¹p h¬n nhng ngêi ta vÉn kiÕn nghÞ nªn sö dông c¸c ®iÒu kiÖn hîp ®ång cña HiÖp héi quèc tÕ c¸c kü s t vÊn FIDIC v× chóng rÊt quen thuéc trong c«ng nghiÖp ®Êu thÇu. ThËm chÝ trong c¸c hîp ®ång hµng ho¸, c¸c ®iÒu kiÖn hîp ®ång cßn ®¬n gi¶n h¬n c¶ trong ®Êu thÇu trong níc. - 12 - e. Thêi gian chuÈn bÞ hå s¬ dù thÇu ®Õn khi më thÇu C¨n cø quy m« vµ sù phøc t¹p cña gãi thÇu, theo NghÞ ®Þnh 88 th× thêi gian chuÈn bÞ hå s¬ dù thÇu tèi thiÓu lµ 15 ngµy ®èi víi ®Êu thÇu trong níc, 7 ngµy ®èi víi gãi thÇu quy m« nhá. Bªn mêi thÇu cã thÓ gia h¹n thêi gian chuÈn bÞ hå s¬ dù thÇu. §èi víi ®Êu thÇu quèc tÕ: WB quy ®Þnh Ýt nhÊt lµ 6 tuÇn AOB quy ®Þnh tèi thiÓu lµ 60 ngµy ®èi víi gãi thÇu t vÊn vµ mua s¾m vµ 90 ngµy ®èi víi gãi thÇu x©y l¾p. JBIC: c¨n cø hoµn c¶nh cô thÓ cña dù ¸n, quy m« còng nh ®é phøc t¹p cña hîp ®ång quy ®Þnh kh«ng díi 45 ngµy ®èi víi ®Êu thÇu quèc tÕ. Trêng hîp c¸c c«ng tr×nh x©y dùng lín hoÆc cã liªn quan ®Õn nh÷ng lo¹i thiÕt bÞ phøc t¹p th× thêng kh«ng díi 90 ngµy. f. Thêi gian më thÇu NghÞ ®Þnh 88 quy ®Þnh thêi gian më thÇu kh«ng qu¸ 48 tiÕng kÓ tõ khi ®ãng thÇu. §èi víi ®Êu thÇu quèc tÕ: WB quy ®Þnh ph¶i më ngay sau khi ®ãng thÇu hoÆc sau 1 kho¶ng thêi gian ®ñ ®Ó vËn chuyÓn hå s¬ dù thÇu tõ n¬i nhËn thÇu ®Õn n¬i më thÇu. ADB quy ®Þnh nh WB. JBIC: kh«ng quy ®Þnh vÒ thêi ®iÓm më thÇu. g. ¦u tiªn Theo ®iÒu 10 NghÞ ®Þnh 88 th× ®Êu thÇu trong níc lµ 1 thñ tôc th«ng thêng ph¶i tu©n thñ. ChØ cho phÐp ®Êu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ khi kh«ng cã sù c¹nh tranh gi÷a c¸c nhµ thÇu trong níc víi nhau (kh«ng cã hoÆc chØ cã 1 nhµ thÇu cã thÓ ®¸p øng yªu cÇu cña dù ¸n) hoÆc nguån tµi chÝnh cña dù ¸n lµ tõ c¸c tæ chøc quèc tÕ hoÆc c¸c n íc kh¸c vµ cÇn ph¶i cã ®Êu thÇu c¹nh tranh theo ®óng qui ®Þnh. Nhµ thÇu trong níc khi tham gia ®Êu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ sÏ ®îc quyÒn hëng u ®·i khi so s¸nh hå s¬ dù thÇu cña hä víi hå s¬ dù thÇu cña nhµ thÇu níc ngoµi. Tuy nhiªn l¹i kh«ng cã 1 híng dÉn cô thÓ nµo ¸p dông u ®·i nµy. §èi víi ®Êu thÇu quèc tÕ: WB quy ®Þnh vÒ nhµ thÇu hîp lÖ. T c¸ch hîp lÖ cña nhµ thÇu lµ: - Vèn vay ng©n hµng chØ ®îc phÐp rót ®Ó thanh to¸n c¸c chi phÝ hµng ho¸ vµ c«ng tr×nh do c«ng d©n cña c¸c níc thµnh viªn cña ng©n hµng cung cÊp, ®îc s¶n xuÊt hoÆc cung øng tõ c¸c níc ®ã. Theo chÝnh s¸ch nµy c«ng d©n cña c¸c níc kh¸c hoÆc nh÷ng nhµ thÇu chµo hµng ho¸ hay c«ng tr×nh tõ c¸c níc kh¸c ®Òu kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ®Ó dù thÇu c¸c hîp ®ång sÏ ®îc tµi trî toµn bé hay 1 phÇn b»ng vèn vay ng©n hµng. - C¸c doanh nghiÖp thuéc së h÷u cña ChÝnh phñ cña níc vay chØ cã thÓ ®îc dù thÇu khi:  §éc lËp vÒ ph¸p lý vµ tµi chÝnh.  Ho¹t ®éng theo LuËt Th¬ng m¹i. - 13 - C¸c c¬ quan trùc thuéc cña bªn vay hoÆc bªn vay l¹i trong c¸c dù ¸n do ng©n hµng tµi trî kh«ng ®îc phÐp dù thÇu hoÆc nép ®Ò ¸n vÒ mua s¾m hµng ho¸ vµ c«ng tr×nh cho dù ¸n ®ã. - ViÖc s¬ tuyÓn lµ cÇn thiÕt cho c¸c c«ng tr×nh lín vµ phøc t¹p. §iÒu nµy còng gióp x¸c ®Þnh tÝnh hîp lÖ cña nhµ thÇu ®îc hëng u ®·i cho c¸c nhµ thÇu trong níc, nÕu ®îc phÐp cña ng©n hµng. Tiªu chÝ s¬ tuyÓn lµ:  Kinh nghiÖm, kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång t¬ng tù tríc ®©y.  N¨ng lùc vÒ con ngêi, m¸y mãc x©y dùng hoÆc chÕ t¹o.  Kh¶ n¨ng tµi chÝnh. - Ng©n hµng duy tr× 1 danh môc c¸c níc mµ c¸c nhµ thÇu hµng ho¸ vµ dÞch vô kh«ng ®ñ t c¸ch hîp lÖ ®Ó tham gia ®Êu thÇu dù ¸n do ng©n hµng tµi trî. Danh môc nµy ®îc cÊp thêng xuyªn vµ cã thÓ lÊy tõ Trung t©m th«ng tin cña WB. - Ng©n hµng ph¸t hiÖn ra nhµ thÇu nµo cã hiÖn tîng tham nhòng hay gian lËn, ng©n hµng cÊm nhµ thÇu ®ã tham gia c¸c gãi thÇu cho WB tµi trî, nhµ thÇu ®ã ®îc coi lµ kh«ng hîp lÖ.  Tham nhòng lµ chµo mêi, cho, nhËn hoÆc xin bÊt cø thø g× cã gi¸ trÞ nh»m t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng cña 1 c«ng chøc nhµ níc trong quy tr×nh tuyÓn chän vµ trong viÖc thùc hiÖn hîp ®ång.  Gian lËn lµ 1 sù tr×nh bµy sai sù thËt nh»m t¸c ®éng ®Õn 1 quy tr×nh tuyÓn chän hoÆc viÖc thùc hiÖn 1 hîp ®ång cã h¹i tíi bªn vay cña ng©n hµng vµ bao gåm c¶ c¸c h×nh thøc th«ng ®ång gi÷a c¸c nhµ thÇu (tríc vµ sau khi nép hå s¬ dù thÇu) ®îc dùng nªn ®Ó t¹o ra møc gi¸ phi c¹nh tranh gi¶ t¹o vµ lµm mÊt ®i nh÷ng lîi Ých mµ bªn vay cã ®îc cña viÖc c¹nh tranh c«ng khai vµ tù do. - §èi víi hîp ®ång x©y dùng khi ®îc ng©n hµng ®ång ý, c¸c bªn vay trong diÖn ®ñ tiªu chuÈn hîp lÖ cã thÓ dµnh 1 møc u ®·i lµ 7,5% cho c¸c nhµ thÇu trong níc tøc gi¸ chµo thÇu nhµ thÇu níc ngoµi céng thªm 7,5% gi¸ chµo thÇu. Víi t c¸ch lµ 1 tæ chøc hç trî ph¸t triÓn, WB khuyÕn khÝch c¸c nhµ thÇu trong níc tham dù song kh«ng ph¶i mäi trêng hîp nhµ thÇu trong níc ®Òu ®îc u tiªn. Nhµ thÇu trong níc ph¶i cã t c¸ch hîp lÖ vµ ®iÒu kiÖn ®îc xÐt u tiªn lµ c¸c c«ng tr×nh x©y l¾p t¹i c¸c níc thµnh viªn cã møc thu nhËp quèc d©n GNP tÝnh theo ®Çu ngêi díi møc ®· ®îc x¸c ®Þnh. Møc GNP do ng©n hµng x¸c ®Þnh hµng n¨m. C¸c nhµ thÇu NhËt B¶n thêng ®îc u tiªn ®èi víi c¸c dù ¸n do JBIC tµi trî mÆc dï c¸c ®iÒu kho¶n u tiªn kh«ng ghi trªn v¨n b¶n chÝnh thøc. Nh÷ng hµng ho¸ hîp lÖ ®Ó ®îc tµi trî theo kho¶n vay lµ nh÷ng mÆt hµng ®îc s¶n xuÊt t¹i c¸c níc hîp lÖ. Tuy nhiªn ngay c¶ c¸c hµng ho¸ bao gåm nguyªn vËt liÖu ®îc nhËp khÈu tõ 1 hay nhiÒu níc kh«ng ph¶i lµ hîp lÖ, c¸c hµng ho¸ ®ã còng cã thÓ ®îc xem lµ hîp lÖ ®Ó ®îc cÊp vèn nÕu phÇn nhËp khÈu thÊp h¬n 50% ®¬n gi¸ cña nh÷ng s¶n phÈm ®ã theo c«ng thøc sau:  Khi 1 nhµ cung øng ë quèc gia thuéc bªn vay ®îc trao hîp ®ång cã liªn quan: x 100  Khi nhµ cung øng cña 1 níc hîp lÖ ngoµi níc thuéc bªn vay ®îc trao hîp ®ång cã liªn quan: - 14 - x 100  Gi¸ xuÊt khÈu (FOB - Free on board) lµ toµn bé chi phÝ cã liªn quan ®Õn hµng ho¸ bÞ xuÊt khÈu tÝnh ®Õn kh©u xÕp hµng lªn tµu t¹i c¶ng níc xuÊt khÈu.  Gi¸ nhËp khÈu (CIF - Cost in surance freigh) gåm gi¸ FOB t¹i c¶ng xuÊt hµng cña níc xuÊt khÈu céng víi chi phÝ b¶o hiÓm, chi phÝ vËn chuyÓn hµng ho¸ ®Õn c¶ng cña níc nhËp khÈu, kÓ c¶ chi phÝ bèc dì hµng vµ vËn chuyÓn vµo kho ë c¶ng cña n íc nhËp khÈu. h. §iÒu chØnh gi¸. Theo NghÞ ®Þnh 88, th× viÖc ®iÒu chØnh gi¸ hîp ®ång thùc hiÖn theo c¸c ho¸ ®¬n, chøng tõ thùc chi. Trong ®Êu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ. WB quy ®Þnh gi¸ hîp ®ång ®îc ®iÒu chØnh theo c«ng thøc hoÆc c¸c c«ng thøc. C¸c c«ng thøc nµy t¸ch tæng gi¸ trÞ hîp ®ång ra c¸c thµnh phÇn cã thÓ ®iÒu chØnh ®îc b»ng c¸c chØ sè gi¸ c¶ ®îc quy ®Þnh cho tõng thµnh phÇn. ADB quy ®Þnh ph¬ng ph¸p ®iÒu chØnh gi¸ ®îc ghi trong hå s¬ mêi thÇu, cho phÐp ®iÒu chØnh dùa trªn c¬ së b»ng chøng lµ nh÷ng giÊy tê do nhµ thÇu cung cÊp hoÆc tÝnh theo c«ng thøc ®iÒu chØnh gi¸. C¸c ®iÒu kho¶n vÒ ®iÒu chØnh gi¸ lµ kh«ng cÇn thiÕt cho nh÷ng hîp ®ång cung cÊp ®¬n gi¶n víi thêi h¹n giao hµng ng¾n. §èi víi nh÷ng hîp ®ång cung cÊp víi thêi h¹n giao hµng dµi (trªn 12 th¸ng) vµ ®èi víi tÊt c¶ c¸c hîp ®ång c«ng tr×nh x©y dùng quan träng th× cÇn ph¶i cã ®iÒu kho¶n vÒ ®iÒu chØnh gi¸. Hå s¬ mêi thÇu cÇn quy ®Þnh møc trÇn ®iÒu chØnh gi¸ nhng viÖc so s¸nh gi¸ dù thÇu chØ thùc hiÖn dùa trªn c¬ së gi¸ gèc, kh«ng kÓ c¸c ®iÒu kho¶n ®iÒu chØnh. JBIC quy ®Þnh c«ng thøc cô thÓ ®Ó ®iÒu chØnh gi¸ sÏ ®îc quy ®Þnh râ trong hå s¬ mêi thÇu. Giíi h¹n tèi ®a cña viÖc ®iÒu chØnh gi¸ sÏ ®îc ®a vµo trong hîp ®ång cung øng hµng ho¸ nhng trong hîp ®ång x©y l¾p th× 1 giíi h¹n tèi ®a nh vËy lµ kh«ng phæ biÕn. 7. §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y dùng vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y dùng. 7.1. §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y dùng 1. S¶n phÈm x©y dùng cã tÝnh ®¬n chiÕc S¶n phÈm cña ngµnh c«ng nghiÖp thêng ®îc s¶n xuÊt hµng lo¹t trong nhµ xëng. Chñng lo¹i, kÝch thíc, mÉu m·, kü thuËt vµ c«ng nghÖ ®îc tiªu chuÈn ho¸. §iÒu nµy gióp cho c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp cã ®iÒu kiÖn chuyªn m«n ho¸ vµ tù ®éng ho¸. S¶n phÈm x©y dùng thêng ®îc ®Æt hµng ®¬n chiÕc vµ viÖc s¶n xuÊt còng ®îc tiÕn hµnh ®¬n chiÕc. S¶n phÈm x©y dùng ®îc s¶n xuÊt ë nh÷ng ®Þa ®iÓm, ®iÒu kiÖn kh¸c nhau, chi phÝ cã thÓ kh¸c nhau thËm chÝ ®èi víi cïng 1 lo¹i h×nh s¶n phÈm. Kh¶ n¨ng trïng lÆp vÒ mäi ph¬ng diÖn kü thuËt, c«ng nghÖ, chi phÝ,... lµ rÊt Ýt. Ngay c¶ trong xu híng c«ng nghiÖp ho¸ ngµnh x©y dùng (thiÕt kÕ, thi c«ng c¸c c«ng tr×nh ®iÓn h×nh, tiªu chuÈn, kÕt cÊu bª t«ng ®óc s½n ®èi víi nhµ l¾p ghÐp,...) th× ¶nh hëng cña tÝnh ®¬n chiÕc còng cha ®îc lo¹i trõ. - 15 - 2. N¬i s¶n xuÊt lµ n¬i tiªu thô s¶n phÈm C¸c c«ng tr×nh x©y dùng ®îc thi c«ng trªn 1 ®Þa ®iÓm, n¬i ®ã ®ång thêi g¾n liÒn víi viÖc tiªu thô vµ thùc hiÖn gi¸ trÞ sö dông cña c«ng tr×nh. §Þa ®iÓm tiªu thô s¶n phÈm sÏ do chñ ®Çu t quyÕt ®Þnh, nhµ thÇu chØ cã thÓ x¸c ®Þnh ®Þa ®iÓm tiªu thô vµ thi c«ng th«ng qua viÖc th«ng b¸o cña chñ ®Çu t. §Æc ®iÓm nµy t¹o ra sù kh¸c biÖt gi÷a chiÕn lîc tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp x©y dùng víi c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp th¬ng m¹i. Trong chiÕn lîc tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp c«ng nghiÖp, th¬ng m¹i lu«n cã ho¹t ®éng ph©n phèi s¶n phÈm. §èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y dùng th× kh«ng ph¶i thùc hiÖn ho¹t ®éng nµy. 3. Thêi gian sö dông vµ gi¸ trÞ s¶n phÈm Kh¸c víi nh÷ng s¶n phÈm th«ng thêng, yªu cÇu vÒ ®é bÒn v÷ng vµ thêi gian sö dông cña c¸c c«ng tr×nh x©y dùng thêng lín vµ dµi. Do ®ã ®é dµi vÒ thêi gian sö dông nªn c¸c c«ng tr×nh cã nhu cÇu lín vÒ söa ch÷a lín, söa ch÷a thêng xuyªn, c¶i t¹o, më réng,... Bªn c¹nh ®ã, gi¸ trÞ cña c«ng tr×nh x©y dùng lín h¬n gi¸ trÞ cña hµng ho¸ th«ng thêng nªn nhµ thÇu x©y dùng nhiÒu khi ph¶i cã 1 lîng vèn ®ñ lín ®Ó tiÕn hµnh thi c«ng trong thêi gian chê vèn thanh to¸n cña chñ ®Çu t. 4. S¶n phÈm x©y dùng chÞu ¶nh hëng bëi c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi vµ ®Æc ®iÓm ®Þa lý n¬i x©y dùng. §Æc ®iÓm nµy chi phèi c¸c ho¹t ®éng: kh¶o s¸t, thiÕt kÕ, c¸c ph¬ng ph¸p thi c«ng, gi¸ c¶ ®Êt ®ai, vÊn ®Ò ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng x©y dùng,... C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ - x· héi t¹i ®Þa ph¬ng n¬i thùc hiÖn x©y dùng ®Æc biÖt lµ c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t nÕu th«ng tho¸ng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®Çu t x©y dùng. NÕu n¬i x©y dùng cã kÕt cÊu ®Þa chÊt æn ®Þnh th× c«ng tr×nh sÏ bÒn v÷ng. NÕu kÕt cÊu ®Þa chÊt kh«ng æn ®Þnh hoÆc ë vµo n¬i tríc kia lµ hå, ao sau ®ã ®îc lÊp ®Êt th× sÏ ph¶i tèn rÊt nhiÒu chi phÝ cho viÖc lµm nÒn mãng cña c«ng tr×nh. Do vËy, nhµ thÇu tríc khi tiÕn hµnh x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu tra thùc tÕ t¹i ®Þa ®iÓm n¬i thùc hiÖn x©y dùng tõ ®ã t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu gi¶m tíi møc tèi ®a c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra do ®Æc ®iÓm nµy cña s¶n phÈm x©y dùng. 7.2. §Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y dùng 1. S¶n xuÊt x©y dùng chØ tiÕn hµnh khi cã ®¬n ®Æt hµng hay hîp ®ång x©y dùng cña chñ ®Çu t Trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, khi ®· x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu cña thÞ trêng vÒ 1 lo¹i hµng ho¸ (kh«ng cÇn biÕt cô thÓ tªn, ®Þa chØ cña ngêi mua), doanh nghiÖp ®· cã thÓ b¾t tay vµo s¶n xuÊt nÕu thÊy cã l·i. Sè lîng s¶n xuÊt vµ cung øng cho thÞ trêng cã thÓ lín h¬n hoÆc nhá h¬n nhu cÇu. NÕu cha b¸n ®îc th× doanh nghiÖp cã thÓ vËn chuyÓn hµng ho¸ ®ã ®Õn n¬i kh¸c ®Ó tiªu thô hoÆc cã thÓ cÊt tr÷ trong 1 thêi gian nhÊt ®Þnh. Víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y dùng th× ngîc l¹i, cha thÓ s¶n xuÊt nÕu nh cha cã ngêi mua. C«ng tr×nh x©y dùng kh«ng thÓ vËn chuyÓn tõ n¬i nµy ®Õn n¬i kh¸c ®Ó b¸n hay cÊt tr÷. Bëi vËy s¶n xuÊt x©y dùng chØ tiÕn hµnh ®îc khi ®îc chñ ®Çu t chÊp nhËn vµ ký kÕt hîp ®ång giao nhËn thÇu. - 16 - 2. §Þa ®iÓm s¶n xuÊt kh«ng æn ®Þnh Mçi c«ng tr×nh ®îc x©y dùng ë nh÷ng ®Þa ®iÓm kh¸c nhau. Ngêi lao ®éng ph¶i thêng xuyªn thay ®æi n¬i lµm viÖc. §iÒu nµy sÏ ¶nh hëng tíi viÖc ¨n ë, ®i l¹i cña ngêi lao ®éng, bè trÝ, qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng. NÕu 1 nhµ thÇu thùc hiÖn 5 c«ng tr×nh cïng 1 lóc nhng t¹i 5 n¬i kh¸c nhau th× viÖc bè trÝ, sö dông 1 sè lîng lao ®éng nhÊt ®Þnh cña nhµ thÇu sÏ gÆp khã kh¨n. 3. C«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc hîp vµ phøc t¹p Qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p ®Ó t¹o nªn 1 c«ng tr×nh thêng bao gåm nhiÒu c«ng ®o¹n kh¸c nhau, néi dung c«ng viÖc kh¸c nhau, lao ®éng ®îc sö dông ®ßi hái rÊt kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é vµ sè lîng, c«ng nghÖ sö dông kh¸c nhau,... Sù phøc hîp vµ phøc t¹p cña c«ng nghÖ x©y dùng 1 c«ng tr×nh yªu cÇu viÖc x©y dùng tiÕn ®é thi c«ng ph¶i hîp lý, sö dông lao ®éng m¸y mãc thiÕt bÞ 1 c¸ch phï hîp ®¶m b¶o c«ng tr×nh x©y dùng ®¹t chÊt lîng cao, ®¹t tiÕn ®é ®Ò ra. 4. S¶n xuÊt tiÕn hµnh ngoµi trêi C¸c c«ng tr×nh x©y dùng ®îc thi c«ng vµ hoµn thiÖn ë ngoµi trêi nªn sÏ chÞu ¶nh hëng cña thêi tiÕt, khÝ hËu, m«i trêng tù nhiªn,... nªn khi x©y dùng cÇn chó ý tíi tiÕn ®é thi c«ng ®¶m b¶o tr¸nh ®îc nh÷ng th¸ng cã ma nhiÒu. 5. VÊn ®Ò trang bÞ kü thuËt cña s¶n xuÊt x©y dùng S¶n xuÊt x©y dùng nhiÒu khi ®ßi hái nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ phøc t¹p, hiÖn ®¹i, ®¾t tiÒn. Nhµ thÇu cã thÓ thùc hiÖn 2 ph¬ng ¸n hoÆc tù ®Çu t hoÆc ®i thuª cña doanh nghiÖp kh¸c. NÕu nhµ thÇu cã vèn lín vµ c«ng viÖc rÊt cÇn ®Õn m¸y mãc ®ã th× buéc doanh nghiÖp ph¶i mua. NÕu kh«ng doanh nghiÖp cã thÓ ®i thuª cña ®¬n vÞ kh¸c. 8. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y dùng. 8.1. Ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp x©y dùng trªn thÞ trêng x©y dùng - ThÞ trêng x©y dùng lµ n¬i gÆp gì gi÷a sù chµo hµng vÒ kh¶ n¨ng vµ kÕt qu¶ x©y dùng cña c¸c doanh nghiÖp x©y dùng (ngêi b¸n s¶n phÈm x©y dùng) vµ nhu cÇu x©y dùng cña c¸c chñ ®Çu t c«ng tr×nh (ngêi mua s¶n phÈm x©y dùng) nh»m ®i ®Õn ký kÕt hîp ®éng x©y dùng gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n c«ng tr×nh. - §Ó ký ®îc nhiÒu hîp ®ång x©y dùng víi c¸c chñ ®Çu t c«ng tr×nh, trªn thÞ trêng x©y dùng c¸c doanh nghiÖp x©y dùng ph¶i c¹nh tranh víi nhau. §iÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho chñ ®Çu t lùa chän doanh nghiÖp x©y dùng cã lîi nhÊt vµ c¸c doanh nghiÖp x©y dùng tiÕn hµnh ho¹t ®éng Marketing ®Ó giµnh lîi thÕ trªn thÞ trêng. - Chñ ®Çu t c«ng tr×nh ký kÕt hîp ®ång x©y dùng víi c¸c doanh nghiÖp x©y dùng cã lîi nhÊt ®· ®îc lùa chän th«ng qua (hoÆc kh«ng th«ng qua) c¸c h×nh thøc lùa chän nhµ thÇu x©y dùng. - Quan ®iÓm chñ ®Çu t c«ng tr×nh lµ: c«ng tr×nh cã chÊt lîng cao, thêi gian x©y dùng ng¾n, chi phÝ x©y dùng hîp lý. Cßn ®èi víi nhµ thÇu x©y dùng: ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ nhÊt, cµng Ýt rñi ro cµng tèt. - Ho¹t ®éng x©y dùng lµ v¨n b¶n tho¶ thuËn gi÷a chñ ®Çu t c«ng tr×nh vµ nhµ thÇu x©y dùng vÒ:  Khèi lîng x©y dùng - 17 -  ChÊt lîng x©y dùng  Gi¸ c¶ x©y dùng  Thêi gian x©y dùng  C¸ch thøc gi¶i quyÕt: Tranh chÊp hîp ®ång, vi ph¹m hîp ®ång, thay ®æi hîp ®ång. - Trªn c¬ së hå s¬ thiÕt kÕ do chñ ®Çu t cung cÊp vµ hîp ®ång x©y dùng ®îc ký kÕt, doanh nghiÖp x©y dùng tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thi c«ng x©y dùng ®Ó t¹o ra s¶n phÈm x©y dùng (c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh) ®óng thiÕt kÕ díi sù gi¸m s¸t cña chñ ®Çu t hoÆc tæ chøc t vÊn do chñ ®Çu t thuª gi¸m s¸t vÒ mÆt kü thuËt vµ tiÕn ®é x©y dùng. - Trªn thÞ trêng x©y dùng, doanh nghiÖp x©y dùng cã 2 lÜnh vùc ho¹t ®éng chñ yÕu: a. Ho¹t ®éng t×m kiÕm hîp ®ång x©y dùng: Vai trß: QuyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp x©y dùng trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ trêng v× khi doanh nghiÖp ký ®îc nhiÒu hîp ®ång x©y dùng th× c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña doanh nghiÖp nh thi c«ng x©y l¾p, ho¹t ®éng bµn giao c«ng tr×nh, ho¹t ®éng thi c«ng,... míi cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn.   Doanh nghiÖp x©y dùng cã thÓ ký hîp ®ång x©y dùng víi chñ ®Çu t nÕu: - Doanh nghiÖp th¾ng thÇu trong ®Êu thÇu x©y dùng - Doanh nghiÖp ®îc chñ ®Çu t lùa chän ®Ó giao thÇu trùc tiÕp. VÊn ®Ò quan träng ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp x©y dùng tham gia ®Êu thÇu lµ lµm thÕ nµo ®Ó th¾ng thÇu. Sè lîng vµ gi¸ trÞ c¸c hîp ®ång x©y dùng ký kÕt ®îc (qua hoÆc kh«ng qua ®Êu thÇu x©y dùng) cã thÓ xem lµ tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ t×m kiÕm hîp ®ång x©y dùng cña doanh nghiÖp x©y dùng trªn thÞ trêng x©y dùng.  ChØ tiªu møc ®é t×m kiÕm hîp ®ång x©y dùng cña doanh nghiÖp x©y dùng: - Sè lîng: x 100% - Gi¸ trÞ: x 100%  §Ó cã thÓ t×m kiÕm ®îc nhiÒu hîp ®ång x©y dùng, c¸c doanh nghiÖp x©y dùng ph¶i cã thùc lùc c¹nh tranh vÒ n¨ng lùc tµi chÝnh, n¨ng lùc kü thuËt, ph¶i cã chiÕn lîc ®Êu thÇu, ph¶i cã ch÷ tÝn víi chñ ®Çu t vµ cÇn ph¶i x©y ®¾p c¸c mèi quan hÖ thêng xuyªn víi kh¸ch hµng hiÖn t¹i vµ kh¸ch hµng tiÒm n¨ng (chñ ®Çu t cã nhu cÇu x©y dùng trong t¬ng lai).  Trong ho¹t ®éng t×m kiÕm c¸c hîp ®ång x©y dùng trªn thÞ trêng th× ho¹t ®éng Marketing cña doanh nghiÖp x©y dùng gi÷ vai trß quan träng. b. Ho¹t ®éng bµn giao c«ng tr×nh hoµn thµnh vµ thanh quyÕt to¸n hîp ®ång x©y dùng víi chñ ®Çu t. Hîp ®ång x©y dùng ®· ®îc ký kÕt lµ c¬ së quan träng cho viÖc bµn giao, thanh quyÕt to¸n c«ng tr×nh víi chñ ®Çu t.   T¸c ®éng tíi ho¹t ®éng t×m kiÕm hîp ®ång x©y dùng cña doanh nghiÖp: - 18 - + TÝch cùc: NÕu doanh nghiÖp bµn giao cho chñ ®Çu t nh÷ng c«ng tr×nh ®¶m b¶o chÊt lîng (kü thuËt, mü thuËt), vµ thêi gian x©y dùng  t¨ng uy tÝn cho doanh nghiÖp x©y dùng trªn thÞ trêng. + Tiªu cùc: NÕu doanh nghiÖp bµn giao cho chñ ®Çu t nh÷ng c«ng tr×nh kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng, thêi gian dÉn tíi: - Chñ ®Çu t kh«ng chÊp nhËn c«ng tr×nh ®ã  g©y khã kh¨n trong thanh quyÕt to¸n. - Uy tÝn doanh nghiÖp sÏ gi¶m ®i rÊt nhiÒu mµ trong c¬ chÕ thÞ trêng, uy tÝn cña doanh nghiÖp víi kh¸ch hµng lµ 1 trong nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng tíi sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.  Uy tÝn cña doanh nghiÖp: - §îc t¹o ra tõ viÖc ®¶m b¶o chÊt lîng c«ng tr×nh vµ thêi gian x©y dùng. - Lµ tiÒn ®Ò cÇn thiÕt cho viÖc lùa chän doanh nghiÖp x©y dùng cña c¸c chñ ®Çu t trong ®Êu thÇu x©y dùng hoÆc giao thÇu trùc tiÕp. 8.2. Ho¹t ®éng tæ chøc qu¶n lý thi c«ng x©y l¾p c«ng tr×nh - Vai trß:  Lµ ho¹t ®éng trùc tiÕp t¹o nªn kÕt qu¶ cña doanh nghiÖp x©y dùng.  ¶nh hëng: - Tíi viÖc hoµn thµnh c¸c hîp ®ång x©y dùng ®· ký - Tíi uy tÝn doanh nghiÖp - HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp  ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp trong t¬ng lai. - §Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng thi c«ng x©y l¾p c«ng tr×nh: Doanh nghiÖp chuÈn bÞ c«ng trêng: Kho b·i chøa vËt liÖu, lµm ®êng t¹m, chuÈn bÞ l¸n tr¹i t¹m cho c«ng nh©n vµ m¸y mãc, tæ chøc lao ®éng, bè trÝ m¸y mãc thi c«ng; Tæ chøc cung øng vËt t. - C¸c ho¹t ®éng thi c«ng x©y l¾p sau ®ã ®îc triÓn khai thùc hiÖn theo mét tr×nh tù c«ng nghÖ (kü thuËt vµ tæ chøc thi c«ng) ®· ®îc nghiªn cøu tríc (thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng) nh»m phèi hîp tèt nhÊt c¸c yÕu tè s¶n xuÊt nh: Lao ®éng - vËt t - xe m¸y thi c«ng ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh thi c«ng diÔn ra 1 c¸ch thuËn lîi nhÊt vµ tiÕt kiÖm nhÊt. §Ó thi c«ng cã hiÖu qu¶  viÖc ®iÒu hµnh t¸c nghiÖp trªn c«ng trêng cña doanh nghiÖp x©y dùng cÇn ®îc chó träng. - Trong cïng 1 thêi gian, doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn nhiÒu hîp ®ång x©y dùng kh¸c nhau, trªn c¸c ®Þa ®iÓm kh¸c nhau nh»m hoµn thµnh c¸c c«ng tr×nh kh¸c theo c¸c hîp ®ång x©y dùng ®· ký. Víi 1 n¨ng lùc s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh hiÖn cã, ®Ó cã thÓ thùc hiÖn ®ång thêi nhiÒu hîp ®ång x©y dùng kh¸c nhau  c¸c doanh nghiÖp x©y dùng lu«n ph¶i c©n ®èi n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn cã víi nhiÖm vô x©y dùng ph¶i thùc hiÖn trong tõng thêi kú. Trong nhiÒu trêng hîp, doanh nghiÖp sau khi c©n ®èi n¨ng lùc ph¶i quyÕt ®Þnh giao thÇu l¹i 1 phÇn khèi lîng c«ng t¸c x©y l¾p cho c¸c ®¬n vÞ thÇu phô. - Ngoµi ra cÇn cã 1 bé m¸y qu¶n lý ®ñ n¨ng lùc ®iÒu hµnh s¶n xuÊt. - 19 - 8.3. Ho¹t ®éng tµi chÝnh - Lµ ho¹t ®éng nh»m gi¶i quyÕt c¸c mèi quan hÖ tµi chÝnh (mèi quan hÖ kinh tÕ biÓu hiÖn díi h×nh th¸i tiÒn tÖ) ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. - §Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nãi chung, DNXH nãi riªng, doanh nghiÖp ph¶i cã 1 n¨ng lùc tµi chÝnh nhÊt ®Þnh nghÜa lµ ph¶i cã 1 sè vèn tµi s¶n cÇn thiÕt: m¸y mãc thiÕt bÞ, nhµ xëng, vËt t, tiÒn mÆt. - doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm huy ®éng, tæ chøc qu¶n lý, sö dông cã hiÖu qu¶ mäi nguån vèn ®Ó b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn v× sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn l©u dµi cña doanh nghiÖp. - C¸c ho¹t ®éng: Huy ®éng, tæ chøc, qu¶n lý sö dông vèn trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp thuéc lÜnh vùc ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. - Ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®îc tiÕn hµnh tèt hay kh«ng tèt, lµnh m¹nh hay kh«ng lµnh m¹nh ®Òu ®îc ph¶n ¸nh trong b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. - B¸o c¸o tµi chÝnh lµ nh÷ng b¸o c¸o tæng hîp nhÊt ph¶n ¸nh t×nh h×nh vèn, tµi s¶n, c«ng nî còng nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Nh»m môc ®Ých sö dông hîp lý c¸c nguån vèn, t¨ng thªm thu nhËp n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp, ngoµi 3 lÜnh vùc ho¹t ®éng chñ yÕu trªn, doanh nghiÖp cßn tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nh: + Ho¹t ®éng ®Çu t tµi chÝnh ra ngoµi doanh nghiÖp: Gãp vèn liªn doanh, liªn kÕt, cho thuª tµi s¶n, mua b¸n chøng kho¸n,... + Ho¹t ®éng bÊt thêng: Nhîng b¸n, thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh, thu håi c¸c kho¶n nî ®· xo¸,... - 20 -