Tài liệu Giáo án ngữ văn 8 đầy đủ chi tiết

Ngữ văn 8 TuÇn 1: Bµi 1 Năm học:2014-2015 Ngµy so¹n: 16/8/2014 *KÕt qu¶ cÇn ®¹t: - HiÓu ®îc t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt “t«i” trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn qua ngßi bót giµu chÊt tr÷ t×nh cña Thanh TÞnh. - Ph©n biÖt ®îc cÊp ®é kh¸i qu¸t kh¸c nhau cña nghÜa tõ ng÷. - Bíc ®Çu biÕt c¸ch viÕt mét v¨n b¶n ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò. TiÕt 1 + 2 :T«i ®i häc I.Môc tiªu: Gióp häc sinh: ®êi. - Thanh TÞnh- - C¶m nhËn ®îc t©m tr¹ng håi hép c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt “T«i” ë buæi tùu trêng ®Çu tiªn trong - ThÊy ®îc ngßi bót v¨n xu«i giµu chÊt th¬, gîi d vÞ tr÷ t×nh man m¸c cña Thanh TÞnh. II. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Bµi so¹n, th¬ Thanh TÞnh, b¶ng phô ghi bµi tËp. - Häc sinh: So¹n bµi, ®å dïng. III. C¸c bíc lªn líp: 1. æn ®Þnh trËt tù: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n. 3. TiÕn tr×nh tæ chøc lªn líp.(C¸c ho¹t ®éng). * Giíi thiÖu: Trong cuéc ®êi mçi con ngêi nh÷ng kØ niÖm tuæi häc trß thêng ®îc lu gi÷ bÒn l©u trong trÝ nhí. §Æc biÖt lµ nh÷ng kØ niÖm vÒ buæi ®Õn trêng ®Çu tiªn. “Ngµy ®Çu tiªn ®i häc … MÑ dç dµnh yªu th¬ng”. TruyÖn ng¾n “T«i ®i häc” ®· diÔn t¶ nh÷ng kØ niÖm m¬n man b©ng khu©ng cña mét thêi th¬ Êu. Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Néi dung cÇn ®¹t 1.Ho¹t ®éng 1: §äc – Chó thÝch. - Híng dÉn: giäng chËm dÞu h¬i buån l¾ng s©u. H: §äc chó thÝch tr×nh bµy ng¾n gän vÒ t¸c gi¶? (Xem ¶nh ch©n dung). - Quª ë HuÕ, tõng d¹y häc, viÕt b¸o, lµm v¨n. t¸c gi¶ cña nhiÒu tËp truyÖn ng¾n, truyÖn th¬. “Quª mÑ”, “®i gi÷a mét mïa sen”… - “T«i ®i häc” thuéc “Quª mÑ” xuÊt b¶n n¨m 1941. I.§äc – Chó thÝch. 1. - 1911 – 1988. - S¸ng t¸c ®Ëm chÊt tr÷ t×nh, to¸t lªn vÎ ®»m th¾m nhÑ nhµng l¾ng s©u ªm dÞu trong trÎo H: Gi¶i thÝch mét sè tõ khã: “¤ng ®èc”, “l¹m nhËn”, “líp S”. 2.Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu néi dung v¨n b¶n. H:XÐt vÒ thÓ lo¹i cã thÓ xÕp v¨n b¶n thuéc kiÓu lo¹i nµo? H: Ai lµ nh©n vËt chÝnh? H: KØ niÖm ngµy ®Çu ®Õn trêng ®îc kÓ theo tr×nh tù nµo? H:T¬ng øng víi tr×nh tù ®ã lµ c¸c ®o¹n v¨n b¶n nµo? H: KØ niÖm ngµy ®Çu ®Õn trêng g¾n víi kh«ng gian, thêi gian cô thÓ nµo? Lý gi¶i v× sao? H: T©m tr¹ng nh©n vËt T«i ®îc thÓ hiÖn qua chi tiÕt nµo? Em hiÓu g× vÒ nh÷ng chi tiÕt ®ã? H: Chi tiÕt “t«i kh«ng léi … th»ng S¬n n÷a”cã ý nghÜa g×? H: ViÖc häc hµnh g¾n liÒn víi s¸ch vë, bót thíc. Nh÷ng viÖc Đinh Thị Ha - V¨n b¶n tù sù nhng giµu c¶m 2. KÕt cÊu, bè côc: xóc t©m tr¹ng (biÓu c¶m). - T«i. - Thêi gian: hiÖn t¹i ®Õn qu¸ khø. - ThÓ lo¹i: TruyÖn ng¾n + T©m tr¹ng cña “t«i” trªn ®êng - PTB§ chÝnh: BiÓu c¶m. tíi trêng. - KÕt cÊu: Theo tr×nh tù tõ hiÖn t¹i +Lóc ë s©n trêng. nhí vÒ qu¸ khø. + Vµo líp häc. - Bè côc: 3 phÇn. - Thêi gian: Buæi s¸ng cuèi thu - Kh«ng gian: trªn con ®êng lµng dµi vµ hÑp. => V× ®©y lµ thêi ®iÓm gÇn gòi, g¾n liÒn víi tuæi th¬. §ã lµ lÇn ®Çu ®îc c¾p s¸ch tíi trêng, t¸c gi¶ yªu quª h¬ng… => “con ®êng nµy… thÊy l¹” => Buæi mai … ngän nói. => tiÕp ®Õn nghØ c¶ ngµy. => phÇn cßn l¹i. II.T×m hiÓu v¨n b¶n. 1. T©m tr¹ng cña “t«i” trªn ®êng tíi trêng. - Thiªn nhiªn: l¸ rông, m©y bµng b¹c. - Con ngêi: mÊy em bÐ rôt rÌ. - C¶m thÊy trang träng, ®øng ®¾n. 1 Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 Năm học:2014-2015 nµy ®îc t¸c gi¶ nhí l¹i b»ng ®o¹n - Tõ “ trong chiÕc ¸o v¶i dï ®en =>DÊu hiÖu ®æi kh¸c trong t×nh v¨n nµo? dµi ....lít ngang trªn ngän nói” c¶m vµ nhËn thøc tù thÊy nh ®· lín. H: Cã thÓ hiÓu g× vÒ nh©n vËt t«i qua chi tiÕt: “t«i gh× thËt chÆt 2 - NhËn thøc vÒ sù nghiªm tóc häc quyÓn vë míi trªn tay vµ muèn hµnh. => Cã ý chÝ häc ngay tõ ®Çu => C¶m gi¸c tù nhiªn. §éng tõ thö søc m×nh…”? muèn tù m×nh ®¶m nhiÖm viÖc “thÌm, bÆm, gh×, xÖch…”®îc sö H: §Æc biÖt trong ®o¹n v¨n t¸c häc hµnh muèn ®îc ch÷ng ch¹c dông ®óng chç khiÕn ngêi ®äc gi¶ ®· sö dông rÊt nhiÒu c¸c tõ h¬n. h×nh dung dÔ dµng t thÕ vµ cö chØ l¸y ®Ó diÔn t¶ t©m tr¹ng. Em h·y ngé nghÜnh ng©y th¬ ®¸ng yªu cña t×m vµ ph©n tÝch gi¸ trÞ biÓu c¶m chó bÐ. - n¸o nøc, m¬n man, tng bõng, cña nh÷ng tõ ®ã? rén r·. H: Qua ®ã em hiÓu g× vÒ t©m => nh÷ng c¶m xóc kh«ng tr¸i ngtr¹ng cña “T«i” trªn ®êng cïng îc mµ gÇn gòi, bæ sung cho nhau. - T©m tr¹ng håi hép, bì ngì, vui sDiÔn t¶ t©m tr¹ng rÊt thùc vµ cô íng, tù tin, h¸o høc, c¶m thÊy míi mÑ ®Õn trêng? H: Qua nh÷ng c¶m nhËn míi mÎ thÓ, sinh ®éng. Tõ l¸y gãp phÇn mÎ. Êy “t«i” ®· béc lé nh÷ng phÈm rót ng¾n kho¶ng thêi gian gi÷a qu¸ khø vµ hiÖn t¹i. ChuyÖn nh => yªu viÖc häc hµnh, yªu b¹n bÌ chÊt g×? H: Trong ®o¹n v¨n t¸c gi¶ cã sö võa míi x¶y ra. vµ m¸i trêng quª h¬ng. dông mét h×nh ¶nh so s¸nh rÊt ®éc ®¸o ®ã lµ h×nh ¶nh nµo? Ph©n => “ý nghÜ Êy … nh lµn m©y lít - §Ò cao sù häc cña con ngêi. tÝch c¸i hay cña h×nh ¶nh so s¸nh ngang trªn ngän nói”. - Kh¸t väng v¬n tíi chiÕm lÜnh ®ã? ®Ønh cao vò trô, còng nh tri thøc H: G¾n víi nh÷ng c¶m xóc, suy => H×nh ¶nh ngêi mÑ th©n th¬ng nh©n lo¹i. nghÜ cña chó bÐ lµ h×nh ¶nh cña nhÊt trong ngµy ®Çu ®i häc: quan ai? Em c¶m nhËn ®îc g× vÒ h×nh t©m, dÞu dµng, tr×u mÕn. ¶nh ®ã? 2. T©m tr¹ng cña “t«i” lóc ë s©n trêng. *ChuyÓn ý: H: C¶nh tríc s©n trêng lµng MÜ - RÊt ®«ng ngêi, ngêi nµo còng Lý lu l¹i trong t©m trÝ tg cã g× næi ®Ñp. bËt? - ThÓ hiÖn tinh thÇn hiÕu häc cña H: C¶nh tîng ®îc nhí l¹i cã ý nh©n d©n ta. => Ph¶n ¸nh kh«ng khÝ ®Æc biÖt nghÜa g×? - Béc lé t×nh c¶m s©u nÆng cña tg cña ngµy héi khai trêng ®èi víi ng«i trêng tuæi th¬. + So s¸nh líp häc nh c¸i ®×nh H: Trêng lµng MÜ Lý thay ®æi nh lµng. thÕ nµo? Em hiÓu g× vÒ ý nghÜa +trang nghiªm t«n kÝnh, ®Ò cao =>h×nh ¶nh gÇn gòi, tinh tÕ sinh h×nh ¶nh so s¸nh trªn? tri thøc. ®éng. M¸i trêng nh mét tæ Êm => => lo sî vÈn v¬, bì ngì. häc trß nh nh÷ng chó chim => ®Ò H: T©m tr¹ng chó bÐ ra sao? cao søc hÊp dÉn cña nhµ trêng vµ høa hÑn bao ®iÒu tèt ®Ñp. - “hä nh con chim non …”. H: T©m tr¹ng ®ã ®îc diÔn t¶ bëi h×nh ¶nh so s¸nh ®éc ®¸o. Thö ph©n tÝch c¸i hay cña h×nh ¶nh so => c¶m thÊy ch¬ v¬ vông vÒ lóng s¸nh Êy? tóng =run run = qu¶ tim nh H: T×m nh÷ng chi tiÕt diÔn t¶ t©m ngõng ®Ëp, giËt m×nh tr¹ng chó bÐ khi tiÕng trèng ngµy §Ønh cao: bËt khãc. tùu trêng vang lªn? =>3 d¹ng khãc “«m mÆt khãc nøc => lu luyÕn, e sî, sung síng H: Ph©n tÝch nghÖ thuËt miªu t¶ => trëng thµnh => ph¶n øng d©y në,khãc thót thÝt, khãc” t©m lý cña t¸c gi¶ qua nh÷ng chi truyÒn rÊt tù nhiªn. tiÕt nµy? - §éng tõ: thÓ hiÖn râ nÐt t©m - Khãc mét phÇn v× lo sî do ph¶i tr¹ng: tõ l¸y “lóng tóng” lÆp l¹i 4 H: Em nghÜ g× vÒ tiÕng khãc cña t¸ch ngêi th©n ®Ó bíc vµo mét lÇn => diÔn t¶ t©m tr¹ng phøc t¹p c¸c cËu häc trß? m«i trêng hoµn toµn míi l¹, mét mét c¸ch ch©n thùc phÇn v× sung síng v× lÇn ®Çu ®îc NT: tinh tÕ nhÑ nhµng s©u s¾c. H: NhËn xÐt nghÖ thuËt miªu t¶ tù m×nh häc tËp. Đinh Thị Ha 2 Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 Năm học:2014-2015 diÔn biÕn t©m lý? - §ã lµ nh÷ng giät níc m¾t b¸o hiÖu sù trëng thµnh, nh÷ng giät níc m¾t ngoan chø kh«ng ph¶i H: KÓ l¹i t©m tr¹ng cña em lÇn nh÷ng giät níc m¾t vßi vÜnh nh ®Çu ®i häc? tríc. H: NhËn xÐt hµnh ®éng, th¸i ®é - HS tù béc lé. c¸c nh©n vËt kh¸c? GV: Hä nh nh÷ng bµn tay n©ng ®ì nh÷ng lµn giã ®a nh÷ng tia - ngêi mÑ. n¾ng soi ®êng ®Ó nh÷ng c¸nh - ¤ng §èc: mÉu mùc, ®é lîng, chim ®îc cÊt lªn m¹nh d¹n trªn bao dung. bÇu trêi bao la. - V× “ t«i” b¾t ®Çu c¶m nhËn ®îc H: V× sao trong khi s¾p hµng ®îi sù ®éc lËp cña m×nh khi ®i häc. vµo líp, ng©n vËt “t«i” l¹i c¶m - Bíc vµo líp häc lµ bíc vµo thÕ thÊy trong thêi th¬ Êu t«i cha lÇn giíi riªng cña m×nh, ph¶i tù m×nh nµo thÊy xa mÑ t«i nh thÕ nµy? lµm tÊt c¶, kh«ng cßn cã mÑ bªn c¹nh nh ë nhµ. H: T×m nh÷ng chi tiÕt thÓ hiÖn t©m tr¹ng “t«i” khi vµo líp häc? - kh«ng c¶m thÊy sù xa l¹ v× ý Lý gi¶i nh÷ng c¶m gi¸c ®ã? thøc ®îc nh÷ng thø ®ã sÏ g¾n bã th©n thiÕt víi m×nh b©y giê vµ H: nh÷ng c¶m gi¸c ®ã cho thÊy m·i m·i. t×nh c¶m nµo cña nh©n vËt t«i ®èi - T×nh c¶m trong s¸ng, tha thiÕt. víi líp häc cña m×nh? - Mét chót buån. H: Chi tiÕt “Mét con chim… bay cao... theo c¸nh chim” t¸c gi¶ ®a => kh«ng chØ yªu TN tuæi th¬ mµ vµo ®ã cã dông ý g×? H: Chi tiÕt “tiÕng phÊn cña ThÇy cßn yªu sù häc hµnh ®Ó trëng thµnh. …” cã ý nghÜa g×? ChÊt th¬: H: NhËn xÐt c¸ch kÕt thóc c©u -+T×nh huèng truyÖn; kh«ng cã chuyÖn? cèt truyÖn, h×nh ¶nh thiªn nhiªn quen thuéc (mïa thu se l¹nh, l¸ rông, c¶nh s©n trêng, häc trß bì H: Th¶o luËn nhãm (2phót). H: NhËn xÐt cña Th¹ch Lam ngì…) => t©m tr¹ng t¸c gi¶. “truyÖn ng¾n nµo hay còng cã + Giäng nãi ©n cÇn, hiÒn tõ cña chÊt th¬, bµi th¬ nµo hay còng cã thÇy; lßng mÑ hiÒn th¬ng con; cèt truyÖn”. TruyÖn “t«i ®i häc” h×nh ¶nh so s¸nh thi vÞ “T«i ®Çy chÊt th¬ em cã ®ång ý quªn…. c¸nh hoa t¬i…” kh«ng? V× sao? Giäng v¨n nhÑ nhµng, giµu c¶m xóc. H: Trong sù ®an xen cña c¸c ph¬ng thøc: Tù sù, miªu t¶, biÓu => Muèn kÓ chuyÖn hay cÇn cã c¶m, theo em ph¬ng thøc nµo tréi nhiÒu kØ niÖm vµ giµu c¶m xóc. lªn ®Ó lµm thµnh søc truyÒn c¶m nhÑ nhµng mµ thÊm thÝa cña truyÖn? H: Nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng t«i lµ nh÷ng c¶m gi¸c nµo? 3. T©m tr¹ng cña “t«i” khi vµo líp häc. -“t«i” b¾t ®Çu c¶m nhËn ®îc sù ®éc lËp cña m×nh khi ®i häc. - l¹ v× lÇn ®Çu tiªn ®îc vµo líp häc. - kh«ng c¶m thÊy sù xa l¹ v× ý thøc ®îc nh÷ng thø ®ã sÏ g¾n bã th©n thiÕt víi m×nh b©y giê vµ m·i m·i. - T×nh c¶m trong s¸ng, tha thiÕt. => kh«ng chØ yªu TN tuæi th¬ mµ cßn yªu sù häc hµnh ®Ó trëng thµnh. => bÊt ngê thó vÞ khÐp l¹i b»ng dßng ch÷: “t«i ®i häc” =>më ra mét giai ®o¹n míi, t©m tr¹ng míi, t×nh c¶m míi. III. ý nghÜa v¨n b¶n - NghÖ thuËt miªu t¶ diÔn biÕn t©m lÝ: tinh tÕ nhÑ nhµng tha thiÕt. - Bè côc truyÖn theo dßng håi tëng c¶m xóc. - truyÖn gÇn víi th¬, cã søc truyÒn c¶m ®Æc biÖt nhÑ nhµng mµ thÊm thÝa. => kØ niÖm thêi th¬ Êu vÒ buæi tùu trêng ®Çu tiªn cã søc m¹nh ¸m ¶nh vµ lu gi÷ s©u s¾c. H: Tõ ®ã em c¶m nhËn g× vÒ nh©n vËt? => Ghi nhí: SGK` H: Em häc tËp ®îc g× qua nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña nhµ v¨n? Đinh Thị Ha 3 Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 Năm học:2014-2015 H: §äc phÇn ghi nhí? 4. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp: Bµi tËp tr¾c nghiÖm: Chän nh÷ng ý em cho lµ ®óng. TruyÖn ng¾n trªn cã sù kÕt hîp cña nh÷ng v¨n b¶n sau: A.NhËt dông. B.BiÓu c¶m. C.Miªu t¶. D.NghÞ luËn E.Tù sù. Bµi 2: T×nh c¶m nµo ®îc kh¬i gîi vµ båi ®¾p khi em häc xong v¨n b¶n “t«i ®i häc”? Bµi 3: H¸t mét bµi cã cïng néi dung. 5. Ho¹t ®éng nèi tiÕp: ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n ghi l¹i suy nghÜ cña em vÒ chÊt th¬ trong truyÖn. Chó ý: - §o¹n v¨n ph¶i chØ ra ®îc chÊt th¬. - C¶m nghÜ ph¶i ch©n thµnh tha thiÕt. Ngày soạn :16/08/2014 TiÕt 3. I.Môc tiªu: Gióp häc sinh: CÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷. - HiÓu râ cÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷ vµ mèi quan hÖ cña nã. - TÝch hîp v¨n vµ tËp lµm v¨n. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông tõ trong mèi quan hÖ so s¸nh vÒ ph¹m vi nghÜa réng vµ hÑp. II. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: bµi so¹n, b¶ng phô. - Häc sinh: So¹n bµi, ®å dïng. III. C¸c bíc lªn líp: 1./KiÓm tra bµi cò: Cho mét sè vÝ dô vÒ tõ ®ång nghÜa vµ tr¸i nghÜa? NhËn xÐt mèi quan hÖ ng÷ nghÜa gi÷a c¸c tõ trªn. -§ång nghÜa: m¸y bay – tµubay – phi c¬ (thay thÕ cho nhau). -Tr¸i nghÜa: sèng – chÕt (ý nghÜa tr¸i ngîc nhau, cã thÓ lo¹i trõ nhau khi lùa chän ®Ó ®Æt c©u). 2.TiÕn tr×nh lªn líp * Giíi thiÖu: Bµi míi: CÊp ®é kh¸i qu¸t nghÜa cña tõ ng÷. Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß H: Qua phÇn t×m hiÓu trªn em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña tõ ng÷? GV: DiÔn gi¶i: NghÜa cña tõ ng÷ ®ã lµ mèi quan hÖ bao hµm. Nãi ®Õn mèi quan hÖ “ bao hµm” tøc lµ nãi ®Õn ph¹m vi kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷, nhng trong ph¹m vi kh¸i qu¸t nghÜa cña tõ ng÷ kh«ng gièng nhau. Cã tõ ng÷ cã nghÜa réng, cã tõ ng÷ cã nghÜa hÑp. a. NghÜa cña tõ “§éng vËt” I. Tõ ng÷ nghÜa réng – tõ ng÷ nghÜa hÑp. réng h¬n nghÜa cña tõ thó, 1. T×m hiÓu bµi. chim, c¸ v× ®éng vËt bao gåm a. §éng vËt réng h¬n thó, chim, c¸. c¶ thó, chim vµ c¸. => CÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷. (tÝnh chÊt réng hÑp chØ lµ t¬ng ®èi). H: Nh÷ng tõ ng÷ nh thÕ nµo ®îc coi lµ cã nghÜa réng, nghÜa hÑp? Đinh Thị Ha Néi dung cÇn ®¹t - Nã cã nghÜa chung nghÜa kh¸i qu¸t bao hµm. - Ngîc l¹i nghÜa cña tõ chim, thó, c¸ hÑp h¬n v× nã chØ cô thÓ h¬n, chi tiÕt h¬n, nã lµ nghÜa riªng, nghÜa ®îc bao hµm. b. NghÜa cña tõ “thó” réng h¬n: voi, h¬u. -NghÜa cña tõ “Chim” réng b. Thó, chim, c¸ cã nghÜa réng h¬n voi, h¬u, tu hó, s¸o, c¸ r«, c¸ thu. h¬n tu hó, s¸o. -NghÜa cña tõ “c¸” réng h¬n: c¸ r«, c¸ thu. c.Thó réng h¬n voi, h¬u. Chim r«ng h¬n tu hó, s¸o. C¸ réng h¬n c¸ r«, c¸ thu. - Thó, chim, c¸ hÑp h¬n c. Thó, chim, c¸ réng h¬n voi, h¬u, sao nh- 4 Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 Năm học:2014-2015 “®éng vËt”. GV: Gäi häc sinh ®äc ghi =>NhËn xÐt: NghÜa cña mét nhí SGK. tõ ng÷ cã thÓ réng hoÆc hÑp h¬n nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c. H: Gäi häc sinh vÏ s¬ ®å mèi - Tõ ng÷ cã nghÜa réng khi qua hÖ bao hµm SGK, vßng ph¹m vi nghÜa cña nã bao trßn. hµm ph¹m vi nghÜa cña mét sè tõ ng÷ kh¸c. H: Bµi tËp nhanh: Cho c¸c - Tõ ng÷ cã nghÜa hÑp ®îc tõ “ c©y, cá, hoa” t×m c¸c tõ bao hµm trong ph¹m vi … ng÷ cã ph¹m vi réng vµ hÑp - mét tõ ng÷ cã thÓ cã nghÜa h¬n. réng víi nh÷ng tõ ng÷ nµy nhng còng cã nghÜa hÑp ®èi víi nh÷ng tõ ng÷ kh¸c. - 2 häc sinh ®äc ghi nhí. ng hÑp h¬n so víi ®éng vËt. => nghÜa cña tõ ng÷ cã thÓ réng h¬n hoÆc hÑp h¬n nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c. H: T×m nhng tõ ng÷ cã nghÜa réng vµ hÑp trong v¨n b¶n “t«i ®i häc”? - Khãc: nøc në, thót thÝt. 2. Bµi häc. *Ghi nhí: SGK/tr.8 Bµi tËp nhanh: Thùc vËt > c©y cá hoa > c©y cam, dõa, cá gµ 2. Ho¹t ®éng 2: GV: Híng dÉn häc sinh luyÖn tËp: cho häc sinh ho¹t ®éng trong bµn, nhãm lÇn lît gi¶i quyÕt c¸c bµi tËp. Bµi tËp 1: a. Y phôc: quÇn, ¸o. - QuÇn: quÇn dµi, quÇn ®ïi. - ¸o: ¸o dµi, ¸o s¬ mi. b. Vò khÝ: sóng, bom. - Sóng: sóng trêng, sóng ®¹i b¸c. - Bom: bom ba cµng, bom bi. Bµi tËp 2: T×m c¸c tõ ng÷ cã nghÜa bao hµm ph¹m vi nghÜa cña c¸c tõ. a. ChÊt ®èt. b. NghÖ thuËt. c. Thøc ¨n. d. §¸nh. Bµi tËp 3: Tõ ng÷ cã nghÜa ®îc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cña c¸c tõ. a. xe cé: « t«, xe m¸y, xÝch l«, c«ng n«ng. b. Kim lo¹i: vµng, b¹c, ®ång… c. Hoa qu¶: cam, t¸o,… d. Hä hµng: c«, d×, chó, b¸c… e. Mang: x¸ch, khiªng… Bµi tËp 4: Bá nh÷ng tõ ng÷ kh«ng phï hîp a. Thuèc l¸. b. Thñ quÜ. c. Bót ®iÖn. d. Hoa tai. Bµi tËp 5: Khãc: nøc në, thót thÝt, sôt sïi. Bµi tËp bæ sung: Gi¶i thÝch sù kh¸c nhau vÒ ph¹m vi nghÜa cña cÆp tõ ng÷: Bµn – bµn gç; ®¸nh – c¾n; (Bµn ph©n biÖt víi ghÕ. Bµn gç ph©n biÖt cô thÓ víi bµn s¾t...). 3. Ho¹t ®éng nèi tiÕp: - Häc ghi nhí, lÊy vÝ dô. - Hoµn chØnh c¸c bµi tËp. - Xem tríc bµi: TÝnh thèng nhÊt. Trêng tõ vùng. Ngµy so¹n:16/8/2014 TiÕt 4: TÝnh Thèng NhÊt vÒ chñ ®Ò cña v¨n b¶n. I.Môc tiªu: Gióp häc sinh: - N¾m ®îc tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò v¨n b¶n. - BiÕt viÕt mét v¨n b¶n b¶o ®¶m tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò, biÕt x¸c ®Þnh vµ duy tr× ®èi tîng tr×nh bµy, chän lùa s¾p xÕp c¸c phÇn sao cho v¨n b¶n tËp trung nªu bËt ý kiÕn c¶m xóc cña m×nh. II. ChuÈn bÞ. ThÇy: B¶ng phô ghi phÇn tr¶ lêi cho c¸c c©u hái ë môc I. Đinh Thị Ha 5 Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 Năm học:2014-2015 Trß: PhiÕu häc tËp tr¶ lêi c©u hái. III. C¸c bíc lªn líp. 1. KiÓm tra s¸ch vë häc sinh. 2. C¸c ho¹t ®éng: *Giíi thiÖu: ë líp 6 c¸c em ®· n¾m ®îc chñ ®Ò cña v¨n b¶n... Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß *Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu môc - Häc sinh ®äc. I.SGK - Buæi tùu trêng ®Çu tiªn, sù biÕn H: §äc l¹i v¨n b¶n "T«i ®i chuyÓn cña trêi ®Êt, c¶nh vËt t©m häc" cña Thanh TÞnh cho biÕt tr¹ng c¶m gi¸c cña t¸c gi¶ trªn con t¸c gi¶ nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm ®êng cïng mÑ tíi trêng, khi nh×n s©u s¾c nµo trong thuë thiÕu ng«i trêng cïng c¸c b¹n, khi ph¶i thêi cña m×nh? dêi bµn tay mÑ vµo líp, vµ ®ãn nhËn giê häc ®Çu tiªn. H: Nh÷ng håi tëng Êy gîi lªn c¶m gi¸c nh thÕ nµo trong lßng - C¶m gi¸c: håi hép, lo ©u, ngì t¸c gi¶? ngµng, míi l¹, tù tin. GV: Néi dung tr¶ lêi nh÷ng c©u hái trªn chÝnh lµ chñ ®Ò cña v¨n b¶n "T«i ®i häc". H: Em h·y ph¸t biÓu chñ ®Ò cña v¨n b¶n nµy? - Chñ ®Ò: Nh÷ng kØ niÖm vµ t©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn. Néi dung cÇn ®¹t I. Chñ ®Ò cña v¨n b¶n. - Nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c cña buæi tùu trêng ®Çu tiªn. - Nh÷ng c¶m gi¸c míi l¹ cña t¸c gi¶.  Chñ ®Ò cña v¨n b¶n "t«i ®i häc". H: VËy theo em chñ ®Ò cña - Lµ vÊn ®Ò trung t©m, vÊn ®Ò c¬ b¶n v¨n b¶n lµ g×? ®îc t¸c gi¶ nªu lªn ®Æt ra qua néi *Kh¸i niÖm chñ ®Ò cña v¨n b¶n. H: §äc phÇn ghi nhí? dung cô thÓ cña v¨n b¶n (ý ®å, ý kiÕn, c¶m xóc cña t¸c gi¶). GV: Chó ý ph©n biÖt chñ ®Ò vµ ®Ò tµi. * Ghi nhí 1: SGK VÝ dô: §Ò tµi ngêi n«ng d©n. Chñ ®Ò: Ng« TÊt Tè: Ngêi n«ng d©n bÞ ®Èy vµo bíc ®êng cïng v× n¹n su thuÕ. *Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu môc II. H: C¨n cø vµo ®©u em biÕt v¨n b¶n "T«i ®i häc" nãi lªn nh÷ng kØ niÖm cña t¸c gi¶ vÒ buæi ®Çu tiªn ®Õn trêng? GV: V¨n b¶n "T«i ®i häc" tËp trung t« ®Ëm c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në b»ng nghÖ thuËt kh¸c nhau. H: H·y t×m c¸c tõ ng÷ chøng tá t©m tr¹ng ®ã in s©u trong lßng nh©n vËt t«i suèt cuéc ®êi? H: T×m c¸c tõ ng÷ c¸c chi tiÕt nªu bËt c¶m gi¸c míi l¹ xen lÉn bì ngì cña nh©n vËt t«i khi cïng mÑ tíi trêng vµ khi cïng c¸c b¹n vµo líp? II. TÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò cña v¨n b¶n. - C¨n cø vµo nhan ®Ò cña v¨n b¶n. - C¸c tõ ng÷: Nh÷ng kØ niÖm m¬n man cña buæi tùu trêng lÇn ®Çu tiªn ®Õn trêng, ®i häc, hai quyÓn vë míi... - C¸c c©u: H«m nay t«i ®i häc. H»ng n¨m cña buæi tùu trêng. T«i quªn thÕ nµo ®îc... trong s¸ng Êy. Hai quyÓn vë ... thÊy nÆng ... t«i bÆm tay ... chói xuèng ®Êt. - Trªn ®êng ®i häc: c¶m nhËn vÒ con ®êng thay ®æi. - Trªn s©n trêng: C¶m nhËn vÒ ng«i H: Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ tÝnh trêng, khi xÕp hµng vµo líp. Đinh Thị Ha 6 - C¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng nh©n vËt t«i trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn ®îc xuyªn suèt trong v¨n b¶n  tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò cña v¨n b¶n. - V¨n b¶n ph¶i thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò. - C¸c ph¬ng diÖn thÓ hiÖn tÝnh thèng nhÊt. Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 Năm học:2014-2015 thèng nhÊt chñ ®Ò cña v¨n - Trong líp häc: c¶m thÊy xa mÑ... b¶n? TÝnh thèng nhÊt nµy thÓ hiÖn ë nh÷ng ph¬ng diÖn nµo trong v¨n b¶n? - V¨n b¶n ph¶i thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò. H: V¨n b¶n sau cã tÝnh thèng - ThÓ hiÖn ë chç v¨n b¶n cã ®èi nhÊt vÒ chñ ®Ò kh«ng? V× sao? tîng x¸c ®Þnh, cã tÝnh m¹ch l¹c. TÊt "C¾m b¬i mét m×nh trong c¶ c¸c yÕu tè cña v¨n b¶n ®Òu tËp ®ªm. §ªm tèi nh bng ..." trung thÓ hiÖn ý ®å, ý kiÕn, c¶m xóc H: Lµm thÕ nµo ®Ó cã tÝnh cña t¸c gi¶. thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò? - Ph¶i lu ý t×m hiÓu nhan ®Ò, quan hÖ gi÷a c¸c phÇn cña v¨n b¶n: ph¸t hiÖn c¸c c©u, c¸c tõ ng÷ tËp trung biÓu hÞªn chñ ®Ò ®ã nh thÕ nµo. GV gäi HS ®äc ghi nhí. - Häc sinh ®äc. - Häc sinh lµm bµi tËp 1, 2. - Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 1: Ph©n tÝch tÝnh thèng nhÊt cña chñ ®Ò. - Ph¶i lµm nh thÕ nµo ®Ó t×m hiÓu tÝnh thèng nhÊt cña v¨n b¶n. + Ph¶i lu ý t×m hiÓu nhan ®Ò, quan hÖ gi÷a c¸c phÇn cña v¨n b¶n: ph¸t hiÖn c¸c c©u, c¸c tõ ng÷ tËp trung biÓu hÞªn chñ ®Ò ®ã nh thÕ nµo. * Ghi nhí 2: SGK/ tr.10. *Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn häc sinh luyÖn tËp Bµi tËp 1: A. C¨n cø vµo nhan ®Ò cña v¨n b¶n "Rõng cä quª t«i" - C¸c phÇn cña v¨n b¶n (3 phÇn). +, Giíi thiÖu vÒ rõng cä. +, C©y cä vµ sù g¾n bã cña nã víi cuéc sèng cña con ngêi. +, T×nh c¶m cña con ngêi víi rõng cä. - ý chÝnh cña tõng ®o¹n v¨n trong phÇn th©n bµi. +, §o¹n 1: Miªu t¶ giíi thiÖu vÒ c©y cä. +, §o¹n 2: Sù g¾n bã cña c©y cä víi cuéc sèng con ngêi. - C¸c tõ ng÷ ®îc lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn trong v¨n b¶n lµ: Rõng cä, cä, l¸ cä. B. TrËt tù s¾p xÕp c¸c ý lín: Tõ viÖc miªu t¶ rõng cä ®Õn cuéc sèng cña ngêi d©n cña gia ®×nh trªn quª h¬ng t¸c gi¶. - C¸c ý nµy ®· rµnh m¹ch liªn tôc: C©y cä, rõng cä, sù g¾n bã cña cä ®èi víi cuéc sèng cña con ngêi. - Kh«ng thÓ thay ®æi trËt tù s¾p xÕp nµy v× nã sÏ ph¸ vì tÝnh liªn tôc cña v¨n b¶n. C. Hai c©u trùc tiÕp nãi tíi t×nh c¶m g¾n bã gi÷a ngêi d©n s«ng Thao víi rõng cä. +, Cuéc sèng quª t«i ... c©y cä. +, Ngêi s«ng Thao ... quª m×nh. Đinh Thị Ha 7 Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 Năm học:2014-2015 Bµi tËp 2: Yªu cÇu bµi tËp T×m ý cã kh¶ n¨ng lµm cho bµi viÕt kh«ng ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt  ý b vµ d. Bµi tËp 3: - Cã nh÷ng ý l¹c chñ ®Ò (c vµ k) - Cã ý hîp víi chñ ®Ò nhng do c¸ch diÔn ®¹t cha tèt nªn thiÕu sù tËp trung vµo chñ ®Ò (b vµ e). Lùa chän vµ ®iÒu chØnh nh sau: A, Cø mïa thu vÒ ... xèn xang. B. C¶m thÊy con ®êng thêng ®i l¹i l¾m lÇn tù nhiªn còng thÊy l¹, nhiÒu c¶nh vËt thay ®æi. C. Muèn cè g¾ng tù mang s¸ch vë nh mét häc sinh thùc sù. D. C¶m thÊy ng«i trêng vèn qua l¹i nhiÒu lÇn còng cã nhiÒu biÕn ®æi. §. C¶m thÊy gÇn gòi th©n th¬ng ®èi víi líp häc, víi nh÷ng ngêi b¹n míi. *Ho¹t ®éng 4: Cñng cè vµ híng dÉn vÒ nhµ: - Xem tríc bµi: Bè côc cña v¨n b¶n. - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Hoµn chØnh bµi tËp sè 3. Ngày soạn :24/08/2014 TiÕt 5 + 6 Trong lßng mÑ - Nguyªn Hång - I.Môc tiªu: Gióp häc sinh: - HiÓu ®îc t×nh c¶nh ®¸ng th¬ng cña chó bÐ Hång vµ c¶m nhËn ®îc t×nh yªu th¬ng m·nh liÖt cña chó ®èi víi mÑ. - Bíc ®Çu hiÓu ®îc v¨n håi kÝ vµ ®Æc s¾c cña thÓ v¨n nµy qua ngßi bót Nguyªn Hång: th¾m ®îm chÊt tr÷ t×nh giµu c¶m xóc. - Gi¸o dôc t×nh yªu kÝnh cha mÑ. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch c¶m thô nh÷ng ®o¹n v¨n giµu chÊt tr÷ t×nh. II. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, ch©n dung t¸c gi¶, t¸c phÈm. - Häc sinh: So¹n bµi, phiÕu häc tËp. III. C¸c bíc lªn líp: 1. KiÓm tra bµi cò: H: H·y ph©n tÝch t©m tr¹ng c¶m gi¸c cña nh©n vËt “T«i” khi nhí vÒ ngµy tùu trêng ®Çu tiªn? H: H·y nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ nghÖ thuËt v¨n b¶n “T«i ®i häc”? 2. TiÕn tr×nh tæ chøc lªn líp.(C¸c ho¹t ®éng). * Giíi thiÖu: Nguyªn Hång lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n cã thêi th¬ Êu thËt cay ®¾ng, khèn khæ. Nh÷ng kØ niÖm Êy ®· ®îc nhµ v¨n viÕt l¹i trong tËp tiÓu thuyÕt tù thuËt: “Nh÷ng ngµy th¬ Êu”. KØ niÖm vÒ ng êi mÑ ®¸ng th¬ng qua cuéc trß chuyÖn víi bµ c« vµ cuéc gÆp gì bÊt ngê lµ mét trong nh÷ng ch¬ng truyÖn c¶m ®éng nhÊt. Ho¹t ®éng cña thÇy Đinh Thị Ha Ho¹t ®éng cña trß 8 Néi dung cÇn ®¹t Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 *Ho¹t ®éng 1: §äc – chó thÝch. GV: §äc chËm, t×nh c¶m chó ý thÓ hiÖn c¶m xóc nh©n vËt, giäng bµ c«: ®ay ®¶, kÐo dµi. H: NhËn xÐt? H: §äc chó thÝch, tr×nh bµy ng¾n gän vÒ t¸c gi¶? Năm học:2014-2015 - “Nh÷ng ngµy th¬ Êu” lµ tËp håi kÝ viÕt tríc c¸ch m¹ng th¸ng t¸m ®¨ng b¸o 1938 in thµnh s¸ch n¨m 1940 gåm 9 ch¬ng. Nh©n vËt chÝnh lµ chó bÐ Hång víi nh÷ng kØ niÖm th¬ Êu nhiÒu ®¾ng cay. -Lu ý: 5,8,12,13,14,17 => giç hÕt, m·n tang, hÕt tang… H: Em biÕt g× vÒ v¨n b¶n “trong lßng mÑ” vµ t¸c phÈm “Nh÷ng ngµy th¬ Êu”? GV:Håi kÝ lµ thÓ v¨n ®îc dïng ®Ó ghi l¹i nh÷ng chuyÖn cã thËt ®· x¶y ra trong cuéc ®êi mét con ngêi. H:T×m hiÓu mét sè tõ khã trong phÇn chó thÝch .T×m tõ tr¸i nghÜa víi tõ gâ ®Çu ; ®ång nghÜa víi tõ ®o¹n tang. => tiÓu thuyÕt: tù thuËt kÕt hîp víi c¸c kiÓu v¨n b¶n: tù sù, miªu t¶ biÓu c¶m. - Nh©n vËt xng t«i ng«i thø nhÊt chÝnh lµ t¸c gi¶ (bÐ Hång) => 2 phÇn: PhÇn 1: Tõ ®Çu -> ®Õn chø: Cuéc ®èi tho¹i gi÷a ngêi c« vµ bÐ Hång. PhÇn 2: Cuéc gÆp gì bÊt ngê víi mÑ. *Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu v¨n - HS tãm t¾t. b¶n. H: XÐt vÒ thÓ lo¹i xÕp v¨n - C« ®éc ®au khæ, lu«n khao kh¸t t×nh th¬ng cña mÑ. b¶n thuéc lo¹i nµo? Nh©n vËt chÝnh? H: NhËn xÐt bè côc v¨n b¶n? H: Tãm t¾t néi dung chÝnh cña v¨n b¶n? H: Theo dâi phÇn ®Çu v¨n b¶n cho biÕt: c¶nh ngé bÐ Hång cã g× ®Æc biÖt? H: C¶nh ngé Êy t¹o nªn th©n phËn bÐ Hång nh thÕ nµo? 1.§äc. 2.T¸c gi¶: SGK. - Lµ nhµ v¨n giµu t×nh c¶m, dÔ xóc ®éng rÊt b×nh dÞ trong sinh ho¹t. - Nhµ v¨n cña phô n÷, nhi ®ång vµ nh÷ng ngêi khèn khæ. 3.T¸c phÈm. -TrÝch ch¬ng IV trong tËp håi kÝ “Nh÷ng ngµy th¬ Êu cña Nguyªn Hång”. II.T×m hiÓu néi dung v¨n b¶n. 1. Cuéc ®èi tho¹i gi÷a bµ c« vµ bÐ Hång. ->- C« ®éc ®au khæ, lu«n khao kh¸t t×nh th- C« t«i gäi … cêi hái: ¬ng cña mÑ. Kh«ng? - Sao l¹i kh«ng vµo?... - Mµy d¹i qu¸… th¨m em bÐ chø. => Môc ®Ých: bÐ Hång ruång rÉy khinh bØ - V× trong lêi kÓ cña bµ c« me, gieo r¾c nh÷ng hoµi nghi… chøa ®ùng sù gi¶ dèi: cêi hái chø kh«ng ph¶i lo l¾ng, nghiªm nghÞ hái còng kh«ng ph¶i ©u yÕm hái. - MØa mai, h¾t hñi thËm chÝ ®éc ¸c… => hÑp hßi, tµn nhÉn, v« H: Theo dâi cuéc ®èi tho¹i c¶m… gi÷a ngêi c« vµ bÐ Hång hÉy cho biÕt nh©n vËt ngêi c« - BÐ Hång nhËn ra ý nghÜa hiÖn lªn qua nh÷ng chi tiÕt cay ®éc … rÊt kÞch …. nµo? H: Qua ®ã em thÊy môc ®Ých hái cña bµ c« lµ g×? BÐ Hång cã ®o¸n ra dông ý cña bµ c« kh«ng? H: V× sao bÐ Hång c¶m nhËn ®îc râ r¾p t©m ®ã cña bµ c«? - Ph¬ng thøc biÓu c¶m. Béc lé trùc tiÕp vµ gîi c¶m tr¹ng th¸i t©m hån ®au ®ín cña bÐ Hång. => ChuyÓn ®æi c¶m gi¸c: Nh÷ng cæ tôc vèn lµ c¸i v« h×nh trë thµnh c¸i h÷u h×nh H: Khi bÐ Hång tr¶ lêi nh mÈu gç => thÓ hiÖn sù “kh«ng” bµ c« vÉn tiÕp tôc c¨m ghÐt tét ®é. hái ch©m chäc vµ kÓ vÒ hoµn Đinh Thị Ha I. §äc – Chó thÝch. 9 - GV kÎ ®«i b¶ng: +Bµ c«: l¹nh lïng, tµn ¸c, t©m ®Þa xÊu xa lµ ngêi ®µn bµ cay nghiÖt, giµ dÆn v« c¶m s¾c l¹nh ®Õn ghª rîn. => h×nh ¶nh mang ý nghÜa tè c¸o h¹ng ngêi sèng tµn nhÉn kh« hÐo c¶ t×nh m¸u mñ cña x· héi thùc d©n nöa phong kiÕn c¸i x· héi mµ ë ®ã: - Ph¶n øng cña bÐ Hång: im lÆng, lßng ®au nh c¾t, khãe m¾t cay cay, níc m¾t dßng dßng… ®Çm ®×a. - Khãc kh«ng ra tiÕng Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 c¶nh cña mÑ bÐ Hång nh thÕ nµo? Th¸i ®é ra sao? H: Nh÷ng lêi kÓ ®ã béc lé tÝnh c¸ch nµo cña ngêi c«? Bµ c« ®¹i diÖn cho h¹ng ngêi nµo trong x· héi? H: NhËn xÐt ng«n ng÷, giäng ®iÖu lêi v¨n trong ®o¹n? H: Trong cuéc ®èi tho¹i nµy, bÐ Hång ®· béc lé nh÷ng c¶m xóc vµ suy nghÜ cña m×nh? H: H·y t×m nh÷ng chi tiÕt béc lé c¶m nghÜ cña bÐ Hång ®èi víi ngêi c«? H: ë ®©y ph¬ng thøc biÓu ®¹t nµo ®îc vËn dông? T¸c dông? H: Em hiÓu g× vÒ chi tiÕt: “Gi¸ nh÷ng cæ tôc…” H: Cã thÓ hiÓu g× vÒ bÐ Hång tõ tr¹ng th¸i t©m hån ®ã cña em? H: C¶m xóc cña em khi ®äc nh÷ng t©m sù ®ã cña bÐ Hång? H: Khi kÓ vÒ cuéc ®èi tho¹i cña ngêi c« vµ bÐ Hång t¸c gi¶ ®· sö dông nghÖ thuËt t¬ng ph¶n? H·y chØ ra phÐp t¬ng ph¶n nµy vµ cho biÕt ý nghÜa? Năm học:2014-2015 - HS tù béc lé. - NT: ®Æt hai tÝnh c¸ch tr¸i ngîc nhau: TÝnh c¸ch hÑp hßi tµn nhÉn >< tÝnh c¸ch trong s¸ng giµu t×nh th¬ng cña bÐ Hång. =>lµm bËt lªn tÝnh c¸ch tµn nhÉn cña ngêi c« vµ kh¼ng ®Þnh t×nh mÉu tö trong s¸ng vµ cao c¶ cña bÐ Hång. =>bÐ Hång: th«ng minh, nh¹y c¶m, giµu t×nh yªu th¬ng mÑ, kh«ng muèn t×nh yªu th¬ng vµ kÝnh träng mÑ bÞ r¾p t©m tµnh bÈn x©m ph¹m ®Õn. C¨m thï cæ tôc cña x· héi phong kiÕn => c¸i nh×n tiÕn bé cña ®øa trÎ 8 tuæi. - §uæi theo gäi bèi rèi, thë hång héc tr¸n ®Ém må h«i. => rÝu c¶ ch©n l¹i => µo lªn khãc råi cø thÕ nøc në. - Kh«ng ph¶i giät níc m¾t tøc tëi chÊt chøa sù c¨m ghÐt vµ t×nh th¬ng mÑ m·nh liÖt. Mµ lµ giät níc m¾t: dçi hên mµ h¹nh phóc, tøc tëi mµ m·n nguyÖn. =>ph¶n øng cña bÐ Hång rÊt tù nhiªn, bËt ra tÊt yÕu nh mét quy tr×nh dån nÐn t×nh c¶m mµ lÝ trÝ kh«ng kÞp ph©n tÝch vµ kiÓm so¸t. =>miªu t¶ ng¾n gän tinh tÕ hîp lÝ. - MÑ t«i … vµ em QuÕ. - MÑ t«i cÇm nãn… - MÑ t«i kh«ng cßm câi x¬ x¸c … l¹ thêng. GV: ChuyÓn ý. => Cô thÓ, sinh ®éng, gÇn -HS ®äc ®o¹n v¨n cßn l¹i. H: Khi chît tho¸ng thÊy ngêi gòi, hoµn h¶o. Béc lé t×nh ngåi trªn xe gièng mÑ bÐ con yªu th¬ng quý träng mÑ. Hång cã hµnh ®éng cö chØ “Ph¶i bíc l¹i vµ l¨n ..” nh thÕ nµo? H: Giät níc m¾t cña bÐ Hång “T«i ngåi trªn xe… m¬n man lÇn nµy cã g× kh¸c lÇn tríc? kh¾p da thÞt”. H: T©m tr¹ng cña Hång khi nghÜ ngêi trªn xe kh«ng ph¶i -ThÓ hiÖn xóc ®éng, kh¬i gîi lµ mÑ m×nh ®îc diÔn t¶ nh thÕ xóc c¶m m·nh liÖt ë ngêi nµo? T×m vµ ph©n tÝch? ®äc. =>tõ ®©y chó bÐ Hång ®ang H: NhËn xÐt g× vÒ ngßi bót bång bÒnh tr«i trong c¶m miªu t¶ t©m lÝ cña nhµ v¨n gi¸c sung síng r¹o rùc bíc trong ®o¹n? vµo mét thÕ giíi tuæi th¬ håi H: H×nh ¶nh ngêi mÑ hiÖn lªn sinh bõng në víi nh÷ng kØ qua nh÷ng chi tiÕt nµo? niÖm Êm ¸p t×nh mÉu tö. 2. Cuéc gÆp gì cña bÐ Hång víi mÑ. - “Vµ sai lÇm ®ã … sa m¹c” =>h×nh ¶nh rÊt ®¹t v× nã nãi ®îc b¶n chÊt kh¸t khao t×nh mÑ nh lµ ngêi bé hµnh. RÊt hîp víi t×nh mÑ con. “NghÜa mÑ nh níc trong nguån ch¶y ra” - NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lý: tinh tÕ, hîp lý… =>ngêi mÑ yªu con, ®Ñp ®Ï, can ®¶m, kiªu h·nh vît lªn trªn mäi lêi mØa mai cay ®éc cña ngêi C«. =>nh©n ®¹o. H: Nh©n vËt ngêi mÑ ®îc kÓ - Håi kÝ lµ nhí vµ ghi l¹i qua c¸i nh×n yªu th¬ng cña nh÷ng chuyÖn ®· x¶y ra. con cã t¸c dông g×? - Ph¬ng thøc biÓu ®¹t: BiÓu c¶m trùc tiÕp. - ChÊt tr÷ t×nh: t×nh huèng vµ H: BÐ Hång ®· cã mét ngêi néi dung chuyÖn hoµn c¶nh mÑ nh thÕ nµo? bÐ Hång. Đinh Thị Ha 10 Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 Năm học:2014-2015 H: Trong ®o¹n nµy t×nh yªu th¬ng mÑ cña bÐ Hång béc lé râ nhÊt qua chi tiÕt nµo? V× sao? H: NhËn xÐt vÒ ph¬ng thøc biÓu ®¹t trong c¸c ®o¹n v¨n ®ã? T¸c dông? GV: C¶m gi¸c sung síng h¹nh phóc cña bÐ Hång. T¸c gi¶ kh«ng gäi tªn chØ miªu t¶ sù mª mÈn kh«ng nhí mÑ hái nh÷ng g×… niÒm sung síng vµ h¹nh phóc tét ®é cña ®øa con xa mÑ nay ®îc tháa nguyÖn. + C¸ch thÓ hiÖn kÕt hîp biÓu c¶m miªu t¶ =>lêi v¨n phï hîp t©m tr¹ng nh©n vËt. + Lêi lÏ nhiÒu khi mª say trong dßng c¶m xóc m¬n man d¹t dµo. III.Tæng kÕt. 1.NghÖ thuËt: thÓ håi kÝ lêi v¨n ch©n thùc, giµu chÊt tr÷ t×nh. - Miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt kÕt hîp kÓ. - NghÖ thuËt so s¸nh. H: Qua v¨n b¶n em hiÓu thÕ nµo lµ håi kÝ? 2.Néi dung. *Ghi nhí: SGK. H: Chøng minh v¨n Nguyªn Hång giµu chÊt tr÷ t×nh? H: Qua t×m hiÓu trªn h·y nªu néi dung cña truyÖn? - Lµm c©u hái 6 4.Híng dÉn vÒ nhµ: H: Ch¬ng håi kÝ “trong lßng mÑ” kÓ vÒ ®iÒu g×? Nªu suy nghÜ cña em vÒ néi dung v¨n b¶n? H: Ph©n tÝch t©m tr¹ng bÐ Hång khi ë trong lßng mÑ? H: Tr×nh bµy suy nghÜ cña em vÒ nghÖ thuËt viÕt truyÖn cña Nguyªn Hång? - Hoµn chØnh c©u 6. - Häc thuéc vµ ph©n tÝch néi dung, nghÖ thuËt. - So¹n: “tøc níc vì bê”. Ngày soạn 24/08/2014 TiÕt 7: I.Môc tiªu: Gióp häc sinh: Trêng tõ vùng. -HiÓu ®îc thÕ nµo lµ trêng tõ vùng, biÕt x¸c lËp c¸c trêng tõ vùng ®¬n gi¶n. -Bíc ®Çu hiÓu ®îc mèi liªn quan gi÷a trêng tõ vùng víi c¸c hiÖn tîng ng«n ng÷ ®· häc nh: ®ång nghÜa, tr¸i nghÜa, Èn dô, ho¸n dô, nh©n hãa. RÌn kÜ n¨ng sö dông trong nãi, viÕt. II.ChuÈn bÞ: ThÇy: Gi¸o ¸n, b¶ng phô. Trß: PhiÕu häc tËp. III. C¸c bíc lªn líp. 1. æn ®Þnh trËt tù: 2. KiÓm tra bµi cò: H: Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ “CÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷”? LÊy vÝ dô vµ lËp s¬ ®å? H: Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ ng÷ nghÜa réng? HÑp? Cho vÝ dô? 3. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng. * Giíi thiÖu: Trêng tõ vùng. Đinh Thị Ha 11 Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 Ho¹t ®éng cña thÇy * Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn häc sinh t×m hiÓu kh¸i niÖm “ Trêng tõ vùng”. - Gäi HS ®äc ®o¹n v¨n. H: Ghi l¹i c¸c tõ in ®Ëm ra phiÕu häc tËp. Cho biÕt c¸c tõ ®ã cã nÐt chung g× vÒ ý nghÜa? H: NÕu tËp hîp c¸c tõ in ®Ëm Êy thµnh mét nhãm tõ th× chóng ta cã 1 trêng tõ vùng. VËy theo em trêng tõ vùng lµ g×? Năm học:2014-2015 Ho¹t ®éng cña trß - HS ®äc ®o¹n v¨n. - NÐt chung vÒ ý nghÜa chØ bé phËn cña c¬ thÓ con nga. VÝ dô: mÆt, m¾t, da, gß m¸, ®ïi, ®Çu, c¸nh êi. tay, miÖng =>TËp hîp c¸c tõ ng÷ Ýt => ChØ bé phËn trªn c¬ thÓ con ngêi. nhÊt cã mét nÐt chung vÒ nghÜa. - TÝnh hÖ thèng vÒ mÆt nghÜa (cã chung vÒ nghÜa). - N»m trong nh÷ng c©u v¨n H: C¬ së h×nh thµnh trêng cô thÓ cã ý nghÜa x¸c ®Þnh. tõ vùng lµ g×? GV: ChØ ®Þnh häc sinh ®äc - ChØ h×nh d¸ng cña con ngrâ ghi nhí. êi. Bµi tËp nhanh: Cho nhãm tõ: cao, thÊp, lïn, - T×m c¸c tõ cña trêng tõ lßng khßng, lªu nghªu, gÇy, vùng vÒ “dông cô”, “nÊu nbÐo, x¸c ve, bÞ thÞt, c¸ r« íng”, chØ sè lîng. ®ùc. NÕu dïng nhãm tõ trªn ®Ó miªu t¶ ngêi th× trêng tõ - Bé phËn cña m¾t: lßng ®en, con ng¬i, l«ng mµy. vùng cña nhãm tõ lµ g×? - Ho¹t ®éng cña m¾t: ngã, tr«ng, liÕc. *Ho¹t ®éng 2: lu ý. - Ngêi nãi chung: bé phËn, tÝnh c¸ch, tr¹ng th¸i, ho¹t §äc kÜ môc 2 trong SGK. H: Trêng tõ vùng “m¾t” bao ®éng: trÝ tuÖ, gi¸c quan, gåm nh÷ng trêng tõ vùng ®Çu, tay, ch©n. nhá nµo? T¬ng tù trêng tõ vùng “ng- VÝ dô: SGK. êi”. - Trêng mïi vÞ: ch¸t, th¬m. - Trêng ©m thanh: the thÐ, =>Rót ra lu ý 1. H: NhËn xÐt vÒ tõ lo¹i c¸c ªm dÞu… trêng tõ vùng? - Trêng thêi tiÕt: hanh, Êm.. =>tõ ngêi => ®éng vËt ®Ó nh©n hãa. =>Rót ra lu ý 2. - Suy nghÜ cña con ngêi: tëng, ngì, nghÜ. H: Nh¾c l¹i kh¸i niÖm tõ - Ho¹t ®éng: vui, mõng, nhiÒu nghÜa? buån.. H: Do hiÖn tîng nhiÒu nghÜa - Xng h«: C«, cËu, tí… 1 tõ cã thÓ thuéc nhiÒu trêng tõ vùng kh¸c nhau - Trêng tõ vùng lµ tËp hîp kh«ng? Cho vÝ dô? nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt =>Néi dung lu ý 3. chung vÒ nghÜa trong ®ã c¸c cã thÓ kh¸c nhau vÒ tõ H: §äc vÝ dô phÇn D. Cho tõ lo¹i. biÕt t¸c dông c¸ch chuyÓn VÝ dô: Trêng tõ vùng vÒ cña trêng tõ vùng? GV chèt: Thêng cã hai bËc c©y: Bé phËn: th©n, rÔ, cµnh. trêng tõ vùng: lín vµ nhá. +, +, H×nh d¸ng: cao, thÊp, to, C¸c tõ trong mét trêng tõ Đinh Thị Ha Néi dung cÇn ®¹t I.ThÕ nµo lµ trêng tõ vùng? 1. Kh¸i niÖm: 12 * Ghi nhí: SGK/tr.20. 2. Lu ý: a. mét trêng tõ vùng cã thÓ bao gåm nhiÒu trêng tõ vùng nhá. b. mét trêng tõ lo¹i gåm nh÷ng tõ kh¸c biÖt nhau vÒ tõ lo¹i. c. Do hiÖn tîng nhiÒu nghÜa mét tõ cã thÓ cã nhiÒu trêng tõ vùng kh¸c nhau. Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 vùng cã thÓ kh¸c nhau vÒ tõ lo¹i. 1 tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuéc nhiÒu trêng tõ vùng kh¸c nhau. C¸ch chuyÓn trêng tõ vùng => t¨ng søc gîi c¶m. H: Th¶o luËn: Trêng tõ vùng vµ cÊp ®é kh¸i qu¸t cña tõ ng÷ kh¸c nhau ë ®iÓm nµo? Cho vÝ dô? Năm học:2014-2015 bÐ… - CÊp ®é kh¸i qu¸t lµ tËp hîp c¸c tõ cã quan hÖ song song vÒ ph¹m vi nghÜa réng hay hÑp trong ®ã c¸c tõ ph¶i cã cïng tõ lo¹i. VÝ dô: +, Tèt (nghÜa réng) - ®¶m II. LuyÖn tËp ®ang (nghÜa hÑp) – tÝnh tõ. +, Bµn (nghÜa réng) – bµn gç (nghÜa hÑp) – danh tõ. +, §¸nh (nghÜa réng) – c¾n (nghÜa hÑp) - ®éng tõ. 3. Híng dÉn häc sinh luyÖn tËp. Bµi tËp 1: C¸c tõ thuéc trêng tõ vùng “ngêi ruét thÞt” trong v¨n b¶n “trong lßng mÑ”: thÇy, mÑ, em, bµ c«, ch¸u, cËu, mÑ, con, em bÐ. Bµi tËp 2: a. Dông cô ®¸nh b¾t thñy s¶n. b. Dông cô ®Ó ®ùng. c. Ho¹t ®éng cña ch©n. d. Tr¹ng th¸i t©m lÝ. e. TÝnh c¸ch con ngêi. f. Dông cô ®Ó viÕt. Bµi tËp 3: Thuéc trêng tõ vùng: Th¸i ®é. Bµi tËp 4: - Khøu gi¸c: mòi, miÖng, th¬m, ®iÕc, thÝnh. - ThÝnh gi¸c: Tai, nghe, thÝnh, ®iÕc râ. Bµi tËp 5: * Líi: - Dông cô ®¸nh b¾t thñy s¶n. Trêng: líi, n¬m, c©u, vã… - §å dïng cho chiÕn sÝ: líi, vâng t¨ng b¹t. - Ho¹t ®éng s¨n b¾t: lìi bÉy, b¾n, ®©m. - §å ®an b»ng c¸c lo¹i sîi cã m¾t h×nh d¸ng kh¸c nhau: líi s¾t, thñng líi. * L¹nh: - Thêi tiÕt vµ nhiÖt ®é: l¹nh, nãng, hanh, Èm, Êm, m¸t. - T/c thùc phÈm: l¹nh (®å l¹nh, nãng). - T/c t©m lÝ: l¹nh lïng (kh«ng vui vÎ), Êm (bªn chÞ Êy thËt Êm ¸p). * Phßng thñ: - B¶o vÖ b»ng søc m¹nh cña m×nh: phßng thñ, phßng ngù. - ChiÕn lîc, chiÕn thuËt: ph¶n c«ng, phßng thñ tÊn c«ng - B¶o ®¶m an ninh: phßng thñ, tuÇn tra, canh g¸c. Bµi tËp 6: Nh÷ng tõ in ®Ëm chuyÓn tõ trêng qu©n sù sang trêng n«ng nghiÖp. Ho¹t ®éng 4: Ho¹t ®éng nèi tiÕp: - Kh¸i niÖm trêng tõ vùng. - C¸c lu ý vÒ trêng tõ vùng. - Lµm bµi tËp sè 7. - Häc thuéc ghi nh - Xem tríc bµi: Tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh *************************************************************************************** Ngày soạn 24/8/2014 I.Môc tiªu: Gióp häc sinh: Đinh Thị Ha TiÕt 8: Bè côc cña v¨n b¶n 13 Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 ®äc. Năm học:2014-2015 - BiÕt s¾p xÕp c¸c néi dung trong v¨n b¶n cho m¹ch l¹c phï hîp víi ®èi tîng vµ nhËn thøc cña ngêi - TÝch hîp víi v¨n b¶n vµ tiÕng viÖt. - RÌn kÜ n¨ng x©y dùng bè côc v¨n b¶n. II. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, b¶ng phô. - Häc sinh: So¹n bµi, phiÕu häc tËp. III. C¸c bíc lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: H: Chñ ®Ò lµ g×? Cho vÝ dô? TÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò cña v¨n b¶n ®îc thÓ hiÖn ë nh÷ng ph¬ng diÖn nµo? Muèn t×m tÝnh thèng nhÊt ta ph¶i lµm g×? 3. TiÕn tr×nh tæ chøc lªn líp.(C¸c ho¹t ®éng). *Giíi thiÖu: Bè côc v¨n b¶n Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Néi dung cÇn ®¹t *Ho¹t ®éng 1: Híng dÉn - 2 häc sinh ®äc v¨n b¶n – I. Bè côc cña v¨n b¶n. häc sinh t×m hiÓu môc I. Tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK b»ng - Gäi Häc sinh ®äc v¨n b¶n c¸ch th¶o luËn - Bè côc gåm 3 phÇn: “Ngêi thÇy ®¹o cao ®øc =>3 phÇn: (PhÇn 1: ®o¹n 1; +, Më bµi: Giíi thiÖu … träng”. phÇn 2: ®o¹n 2, 3; phÇn 3: +, Th©n bµi: TriÓn khai H: V¨n b¶n trªn cã thÓ chia ®o¹n 4). +, KÕt bµi: §¸nh gi¸ kÕt luËn. lµm mÊy phÇn? T×m ranh giíi - 3 phÇn: gi÷a c¸c phÇn ®ã? *Më bµi: Giíi thiÖu «ng Chu H: H·y cho biÕt nhiÖm vô cña V¨n An. => cã quan hÖ chÆt chÏ mËt thiÕt phï hîp tõng phÇn trong v¨n b¶n? *Th©n bµi: KÓ vÒ cuéc ®êi => tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò cña v¨n b¶n. H: Ph©n tÝch mèi quan hÖ lµm nghÒ… gi÷a c¸c phÇn trong v¨n b¶n? *KÕt bµi: T×nh c¶m cña trß ®èi víi thÇy. H: Tõ viÖc ph©n tÝch bè côc - PhÇn 1: Giíi thiÖu ®Ò tµi=> *Kh¸i niÖm bè côc: lµ sù bè trÝ s¾p xÕp cña v¨n b¶n h·y cho biÕt bè kh¸i qu¸t. c¸c phÇn ®o¹n ®Ó thÓ hiÖn chñ ®Ò mét côc cña v¨n b¶n gåm mÊy - PhÇn 2: TriÓn khai ®Ò tµi ®· c¸ch rµnh m¹ch vµ hîp lÝ. phÇn? Néi dung cña tõng nªu ë phÇn më bµi. phÇn lµ g×? C¸c phÇn cña v¨n - PhÇn 3: §¸nh gi¸ kÕt luËn b¶n quan hÖ víi nhau nh thÕ ®Ò tµi. nµo? - Häc sinh ho¹t ®éng theo c¸c II. C¸ch bè trÝ, s¾p xÕp néi dung phÇn nhãm *Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn +, Nhãm 1: S¾p xÕp theo sù th©n bµi cña v¨n b¶n. häc sinh t×m hiÓu môc II. håi tëng nh÷ng kØ niÖm vÒ *Gi¸o viªn chia nhãm. buæi ®Õn trêng ®Çu tiªn cña Nhãm 1: c©u 1. - Thø tù s¾p xÕp thêi gian. t¸c gi¶. Nhãm 2: c©u 2. - C¸c c¶m xóc l¹i ®îc s¾p xÕp Nhãm 3: c©u 3. theo thø tù thêi gian b»ng Nhãm 4: c©u 4. nh÷ng c¶m xóc trªn ®êng tíi 1. T×m hiÓu c¸ch s¾p xÕp phÇn v¨n b¶n H: PhÇn th©n bµi v¨n b¶n “t«i trêng. => khi bíc vµo líp häc “trong lßng mÑ”. ®i häc” ®îc s¾p xÕp dùa trªn s¾p xÕp theo sù liªn tëng ®èi - S¾p xÕp theo diÔn biÕn t©m tr¹ng cña bÐ nh÷ng c¬ së chñ yÕu nµo? Hång. H: C¸c ý trong phÇn th©n bµi lËp c¶m xóc… nµy ®îc s¾p xÕp theo thø tù +, Nhãm 2: NiÒm th¬ng mÑ vµ th¸i ®é c¨m ghÐt cùc ®é nµo? nh÷ng cæ tôc ®· ®µy ®äa mÑ cña bÐ khi nghe bµ c« cè t×nh bÞa ®Æt nãi xÊu mÑ m×nh. - NiÒm vui síng cùc ®é cña 2. C¸c tr×nh tù kh¸c. H: H·y ph©n tÝch diÔn biÕn bÐ Hång khi ë trong lßng mÑ. - Thø tù kh«ng gian, thêi gian. +, Nhãm 3: t©m tr¹ng cña bÐ Hång? H: PhÇn th©n bµi trong v¨n - T¶ ng«i trêng: tõ xa=> gÇn, b¶n nµy ®îc s¾p xÕp theo trong => ngoµi (tr×nh tù kh«ng gian). tr×nh tù nµo? - T¶ ngêi, vËt: chØnh thÓ => Đinh Thị Ha 14 Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 H: Khi t¶ ngêi, con vËt, phong c¶nh… em sÏ lÇn lît miªu t¶ theo tr×nh tù nµo? H: H·y kÓ mét sè tr×nh tù thêng gÆp mµ em biÕt? H: Ph©n tÝch c¸ch tr×nh bµy c¸c ý lµm s¸ng tá luËn ®Ò? “Chu V¨n An lµ ngêi thÇy ®¹o cao ®øc träng”. H: tõ c¸c bµi tËp trªn vµ b»ng nh÷ng hiÓu biÕt cña em h·y cho biÕt c¸ch s¾p xÕp néi dung phÇn th©n bµi cña v¨n b¶n? C¸ch s¾p xÕp néi dung phÇn th©n bµi tïy thuéc vµo c¸c yÕu tè nµo? Năm học:2014-2015 bé phËn; hoÆc t×nh c¶m, c¶m xóc. +, Nhãm 4: th©n bµi gåm 2 ý kiÕn ®¸nh gi¸ vÒ thÇy Chu V¨n An. - Chu V¨n An lµ ngêi tµi cao. - Chu V¨n An lµ ngêi cã ®¹o ®øc ®îc häc trß kÝnh träng. - Tïy thuéc vµo kiÓu bµivµ ý ®å giao tiÕp cña ngêi viÕt. =>s¾p xÕp theo tr×nh tù kh«ng gian, thêi gian, diÔn biÕn t©m tr¹ng, c¸c ý kiÕn lËp luËn sao cho phï hîp víi sù triÓn khai cña ®Ò tµi vµ sù tiÕp nhËn cña ngêi ®äc. 3. T×m hiÓu c¸ch s¾p xÕp phÇn th©n bµi v¨n b¶n “Ngêi thÇy ®¹o cao ®øc träng”. =>Ghi nhí: SGK/tr.25. III. LuyÖn tËp. 3. Híng dÉn häc sinh luyÖn tËp. Bµi tËp 1: Ph©n tÝch c¸ch tr×nh bµy ý trong ®o¹n trÝch. a. Thø tù kh«ng gian tõ xa => gÇn tËn n¬i. b. Thø tù kh«ng gian Ba V× (®o¹n 1) => xung quanh Ba V× (®o¹n 2). c. LuËn cø (dÉn chøng) ®îc s¾p xÕp theo tÇm quan träng cña chóng ®èi víi luËn ®iÓm cÇn chøng minh. Bµi tËp 2: Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lµm theo ý 2 tiÕt 5,6. - Khi xa mÑ lu«n nghÜ vÒ mÑ nh thÕ nµo? - Khi ®èi tho¹i víi bµ c« t×nh c¶m cña Hång ®èi víi mÑ ra sao? - Khi ®îc ë trong lßng mÑ. Bµi tËp 3: C¸ch s¾p xÕp cha hîp lý: s¾p xÕp nh sau: - Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: “NghÜa ®en nghÜa bang”. - Chøng minh tÝnh ®óng ®¾n cña c©u tôc ng÷. 4. Cñng cè – dÆn dß: - Häc sinh ®äc l¹i ghi nhí. - VÒ nhµ häc thuéc ghi nhí, lµm bµi tËp 2. - Xem tríc bµi: “X©y dùng ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n Ngày soạn 07/9/2014 *KÕt qu¶ cÇn ®¹t: - ThÊy ®îc sù tµn ¸c bÊt nh©n cña x· héi thùc d©n phong kiÕn, nçi cùc khæ cña ngêi n«ng d©n bÞ ¸p bøc vµ nh÷ng phÈm chÊt cao ®Ñp cña hä ®îc thÓ hiÖn trong ®o¹n trÝch: “Tøc níc vì bê”. ThÊy ®îc tµi n¨ng nghÖ thuËt cña Ng« TÊt Tè qua ®o¹n trÝch: “Tøc níc vì bê”. - N¾m vµ biÕt c¸ch triÓn khai ý trong mét ®o¹n v¨n. VËn dông kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng x©y dùng ®o¹n v¨n ®Ó lµm tèt bµi tËp lµm v¨n sè 1 TiÕt 9 . V¨n b¶n “Tøc níc vì bê”. I. Môc tiªu: - Ng« TÊt Tè- ThÊy ®îc sù tµn ¸c bÊt nh©n cña x· héi thùc d©n phong kiÕn, nçi cùc khæ cña ngêi n«ng d©n bÞ ¸p bøc vµ nh÷ng phÈm chÊt cao ®Ñp cña hä ®îc thÓ hiÖn trong ®o¹n trÝch: “Tøc níc vì bê”. ThÊy ®îc tµi n¨ng nghÖ thuËt cña Ng« TÊt Tè qua ®o¹n trÝch: “Tøc níc vì bê”. II. ChuÈn bÞ: 3. Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, ch©n dung t¸c gi¶, t¸c phÈm. 4. Häc sinh: So¹n bµi, phiÕu häc tËp. III. C¸c bíc lªn líp: 1. æn ®inh tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò: Đinh Thị Ha 15 Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 Năm học:2014-2015 H: Ph©n tÝch t×nh c¶m cña bÐ Hång ®èi víi mÑ qua ®o¹n trÝch “Trong lßng mÑ”? H: Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt v¨n b¶n “Trong lßng mÑ”? H·y chøng minh v¨n Nguyªn Hång giµu chÊt tr÷ t×nh qua v¨n b¶n? 3. TiÕn tr×nh tæ chøc lªn líp.(C¸c ho¹t ®éng). *Giíi thiÖu: Trong tù nhiªn cã quy luËt ®· ®îc kh¸i qu¸t thµnh c©u tôc ng÷: Tøc níc vì bê. Trong x· héi ®ã lµ quy luËt: Cã ¸p bøc, cã ®Êu tranh. Quy luËt Êy ®· ®îc chøng minh rÊt hïng hån trong ch¬ng XVIII tiÓu thuyÕt “T¾t ®Ìn” cña Ng« TÊt Tè. Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cu¶ trß H: Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ - GV ®äc mÉu mét ®o¹n. t¸c gi¶ Ng« TÊt Tè? - Häc sinh ®äc=> nhËn xÐt. - Yªu cÇu ®äc: lµm râ kh«ng khÝ håi hép khÈn tr¬ng c¨ng th¼ng ë ®o¹n ®Çu , bi hµi s¶ng kho¸i ë ®o¹n cuèi. H: T×m hiÓu mét sè tõ khã: su thuÕ. H: Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Ng« TÊt Tè? 2. Ho¹t ®éng 2: GV: Tãm t¾t cèt truyÖn néi dung chÝnh cña v¨n b¶n. “T¸c phÈm lµ bøc tranh thu nhá cña n«ng th«n ViÖt Nam tríc c¸ch m¹ng ®ång thêi còng lµ b¶n ¸n ®anh thÐp ®èi víi trËt tù x· héi tµn b¹o, ¨n thÞt ngêi. T¸c phÈm lÊy ®Ò tµi tõ mét vô thuÕ ë lµng quª B¾c Bé qua ®ã ph¶n ¸nh x· héi n«ng th«n ®¬ng thêi mét c¸ch tËp trung ®iÓn h×nh nhÊt. ChÝnh trong vô H: Më ®Çu ®o¹n trÝch t¸c gi¶ giíi thiÖu t×nh thÕ cña chÞ DËu nh thÕ nµo khi bän tay sai x«ng ®Õn? H: Trong t×nh thÕ nguy ngËp Êy vÊn ®Ò quan träng nhÊt ®èi víi chÞ DËu lµ g×? H: Cai lÖ lµ g×? Vai trß? H: H¾n vµ tªn ngêi nhµ lÝ trëng ®Õn nhµ anh DËu víi ý ®Þnh g×? NhËn xÐt? H: H·y liÖt kª c¸c chi tiÕt thÓ hiÖn th¸i ®é cña cai lÖ vµ ngêi nhµ lÝ trëng ®èi víi vî chång anh DËu? H: Qua nh÷ng chi tiÕt ®ã em thÊy t¸c gi¶ x©y dùng nh©n vËt cai lÖ b»ng c¸ch nµo? H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ tõ ng÷ t¸c gi¶ dïng thÓ hiÖn Đinh Thị Ha Néi dung cÇn ®¹t I. §äc – Chó thÝch. 1.T¸c gi¶: SGK - ThuÕ ®¸nh vµo th©n thÓ, m¹ng sèng cña con ngêi. ThuÕ th©n ®µn «ng tõ 18 tuæi trë lªn kh¸c thuÕ ruéng =>v« nh©n ®¹o, chØ coi con ngêi nh sóc vËt, hµng ho¸. => ThuÕ bé mÆt tµn ¸c bÊt nh©n vµ t×nh tr¹ng thèng khæ cña ngêi n«ng d©n bÞ ¸p bøc ®· béc lé ®Çy 2.T¸c phÈm: ®ñ nhÊt. Nh©n vËt chÞ DËu lµ nh©n vËt ®iÓn h×nh vÒ ngêi phô n÷ n«ng d©n ®¬ng thêi víi ®Çy ®ñ phÈm chÊt cao c¶. - Vô thuÕ ®ang trong thêi ®iÓm gay g¾t nhÊt, quan s¾p vÒ lµng ®èc thuÕ. Bän tay sai hung h¨ng x«ng vµo b¾t ®¸nh trãi, k×m kÑp II. T×m hiÓu v¨n b¶n. l«i ra ®×nh. - Anh DËu ®ang èm ®au rÒ rÒ t* T×nh thÕ cña chÞ DËu. ëng ®· chÕt. - Ph¶i nép thªm mét suÊt su cho em chång ®· chÕt tõ n¨m ngo¸i - Khèn khæ => b¶o vÖ chång. vµ ph¶i b¶o vÖ chång. 1. Nh©n vËt cai lÖ vµ ngêi nhµ lÝ tr- Tªn tay sai chuyªn nghiÖp tiªu ëng. biÓu trän vÑn nhÊt cho h¹ng tay - Vai trß: ®i thóc su thuÕ cña nh÷ng nhµ sai. H¾n lµ c«ng cô b»ng s¾t ®¾c thiÕu thuÕ ®¸nh trãi ngêi cha nép ra lùc cña trËt tù x· héi tµn b¹o, chØ ®×nh. huy mét tèp lÝnh lÖ ®¹i diÖn cho nhµ níc, nh©n danh phÐp níc ®Ó - B¾t nép su cho ngêi em ®· mÊt => v« hµnh ®éng. lÝ, v« nh©n ®¹o. - SÇm sËp tiÕn vµo víi nh÷ng roi song, tay thíc… gâ roi xuèng ®Êt, thÐt, trîn ngîc, qu¸t, giäng h»m hÌ, ra lÖnh cho ngêi nhµ lÝ trëng giËt ph¾t c¸i thõng … bÞch vµo ngùc chÞ DËu, sÊn ®Õn trãi anh DËu, t¸t vµo mÆt chÞ DËu thÐt trãi. => Th«ng qua hµnh ®éng cö chØ, lêi nãi. => Tõ l¸y: sÇm sËp, h»m hÌ… 16 Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 Năm học:2014-2015 hµnh ®éng nh©n vËt? - §éng tõ s¾c th¸i: thÐt, trîn ngîc, qu¸t, bÞch, sÊn … => b×nh dÞ, H: Tõ ®ã cho thÊy ®iÒu g× vÒ d©n d· cã søc kh¸i qu¸t cao. hµnh ®éng cö chØ cña tªn cai lÖ? - §¸nh trãi ngêi lµ nghÒ cña h¾n GV: cai lÖ hµnh ®éng hung nªn h¾n rÊt say mª thµnh th¹o. h¨ng nh mét con chã d¹i, lÊy Trong bé m¸y thèng trÞ x· héi viÖc ®¸nh trãi ngêi lµ viÖc hÕt tªn nµy chØ lµ kÎ tay sai m¹t søc tù nhiªn. Lêi nãi cña h¾n h¹ng nhng l¹i cã ý nghÜa riªng côc c»n th« lç gièng tiÕng h¾n s½n sµng g©y téi ¸c mµ sña, rÝt, gÇm cña thó d÷. Dêng kh«ng chïn tay kh«ng hÒ bÞ nh h¾n kh«ng biÕt nãi tiÕng ng¨n chÆn v× h¾n ®¹i diÖn cho nãi cña con ngêi vµ h¾n còng nhµ níc, nh©n danh phÐp níc. kh«ng cã kh¶ n¨ng nghe tiÕng nãi cña ®ång lo¹i. => x· héi bÊt nh©n, v× ®ång tiÒn H: Qua viÖc ph©n tÝch trªn em kh«ng chót t×nh ngêi. thÊy cai lÖ lµ ngêi nh thÕ nµo? => Nh©n vËt ®îc kh¾c häa næi H: Qua h×nh ¶nh tªn cai lÖ em bËt sèng ®éng cã gi¸ trÞ ®iÓn hiÓu g× vÒ x· héi ®¬ng thêi h×nh râ rÖt. lóc bÊy giê? H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ hµnh ®éng nh©n vËt cña t¸c gi¶? => Søc khoÎ cña anh DËu, b¶o H: Nh¾c l¹i t×nh thÕ cña chÞ vÖ ®îc chång. DËu khi bän tay sai x«ng vµo? H: Tríc khi cai lÖ vµo nhµ mèi quan t©m lín nhÊt cña chÞ => nÊu ch¸o,quạt, bng ch¸o cho chång, chê xem chång ¨n cã DËu lµ g×? H: T×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ ngon miÖng kh«ng… viÖc lµm, lêi nãi cña chÞ DËu - Ban ®Çu chÞ run run “nhµ ch¸u víi chång? … phóc”, van xin thiÕt tha tr×nh H: Em thÊy chÞ DËu lµ ngêi bµy hoµn c¶nh. vî nh thÕ nµo? H: ChÞ DËu ®· ®èi phã víi => ChÞ nhÉn nhôc chÞu ®ùng ®Ó bän cai lÖ ®Ó b¶o vÖ chång b¶o vÖ chång cè kh¬i gîi lßng tõ b»ng c¸ch nµo? Lóc ®Çu chÞ t©m, l¬ng tri cña hä => b¶n tÝnh cã lêi nãi cö chØ nh thÕ nµo? cña ngêi n«ng d©n ®¬ng thêi. H: V× sao chÞ cã hµnh ®éng Anh DËu l¹i ®ang èm yÕu tù cö chØ nh vËy? Ph¶i ch¨ng chÞ thÊy ®îc th©n phËn hoµn c¶nh yÕu ®uèi vµ nhót nh¸t? ngÆt nghÌo => b¶n tÝnh méc m¹c H: ChÞ DËu chØ liÒu m¹ng cù biÕt ®iÒu. l¹i khi nµo? - Khi cai lÖ sÊn tíi bÞch, t¸t chÞ råi x«ng ®Õn trãi… H: Ban ®Çu chÞ cù l¹i b»ng c¸ch nµo? NhËn xÐt c¸ch xng - Hµnh ®éng nghiÕn hai hµm h« cña chÞ? r¨ng “mµy … xem” => c¸ch xng H: Sau ®ã th¸i ®é hµnh ®éng h« cña kÎ trªn hµng, ®anh thÐp cña chÞ ra sao? NhËn xÐt c¸ch => thÓ hiÖn sù c¨m giËn khinh bØ cao ®é, ®Ì bÑp ®èi ph¬ng. “Tãm xng h« thÓ hiÖn ®iÒu g×? GV: Vµ khi sù c¨m giËn lªn cæ … ng· nhµo ra thÒm… ng· ®Õn cùc ®iÓm tõ ®Êu lÝ chÞ tráng quÌo…” chuyÓn sang ®Êu lùc víi kÎ => Søc m¹nh ghª gím vµ t thÕ thï. Chi tiÕt nµo nãi lªn ®iÒu ngang tµng cña chÞ DËu >< th¶m ®ã? h¹i cña bän tay sai. §o¹n v¨n sèng ®éng hµo hïng rÊt thó vÞ. H: Chi tiÕt nµy cho thÊy ®iÒu Đinh Thị Ha 17 => cai lÖ: hung h¨ng, ng«n ng÷ côc c»n th« lç. => kÎ tµn ¸c hung b¹o t¸ng tËn l¬ng t©m v« nh©n ®¹o kh«ng chót t×nh ngêi, mét tªn chã s¨n trung thµnh… 2. Nh©n vËt chÞ DËu. * §èi víi chång: - Yªu th¬ng chång, ch¨m lo søc khoÎ cho chång. - §Çu tiªn: ®Êu lÝ: “Chång t«i … hµnh h¹” => xng h« t«i - «ng cña kÎ ngang hµng, giäng th¸ch thøc. - §¸nh l¹i bän tay sai => søc m¹nh cña lßng c¨m hên bÞ dån nÐn vµ bïng næ nhng ®ã còng lµ søc m¹nh cña lßng yªu th¬ng. ChÞ DËu: hiÒn dÞu, méc m¹c ®Çy vÞ tha, sèng khiªm nhêng biÕt nhÉn nhôc chÞu ®ùng, giµu lßng yªu th¬ng cã søc sèng tiÒm tµng m¹nh mÏ. => ®¬n ®éc, tù ph¸t cha cã sù l·nh ®¹o Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 Năm học:2014-2015 g× vÒ chÞ DËu vµ bän cai lÖ? - Nçi ®au bÞ dån nÐn ®Õn ®iÓm chung. H: Do ®©u mµ chÞ l¹i cã søc kh«ng chÞu ®ùng næi, b¸n con, m¹nh l¹ lïng nh vËy? b¸n chã, tËn m¾t chøng kiÕn c¶nh con tñi nhôc. H: Theo em sù thay ®æi th¸i => miªu t¶ ch©n thùc, hîp lÝ, phï ®é hoµn toµn cña chÞ DËu ®îc hîp diÔn biÕn t©m lÝ khi bÞ dån miªu t¶ nh thÕ nµo? ®Õn bíc ®êng cïng ®óng nh c©u tôc ng÷: “Tøc níc vì bê”. H: Qua hµng lo¹t sù viÖc trªn - ChÞ kh«ng ph¶i lµ ngêi ngç ngem thÊy chÞ DËu lµ ngêi nh îc ®anh ®¸ mµ lµ ngêi cã tinh thÕ nµo? thÇn ph¶n kh¸ng m·nh liÖt nh quy luËt tÊt yÕu cña sù ph¸t triÓn t©m lÝ. H: H×nh ¶nh chÞ DËu lµ ®iÓn => h×nh ¶nh cña nh÷ng ngêi h×nh cho nh÷ng ai? Em cã suy n«ng d©n ViÖt Nam bÞ ¸p bøc nghÜ g× vÒ hä? hiÒn lµnh chÊt ph¸c muèn sèng yªn æn nhng còng kh«ng ®îc. H: NhËn xÐt sù ph¶n kh¸ng cña chÞ DËu? H: Em nghÜ nh thÕ nµo vÒ lêi - Anh DËu nãi ®óng sù thËt trong khuyªn can cña anh DËu vµ x· héi bÊy giê. c©u tr¶ lêi cña chÞ DËu? Em - ChÞ DËu kh«ng chÊp nhËn => ®ång ý víi ai? V× sao? tinh thÇn ph¶n kh¸ng => søc m¹nh tiÒm tµng cña ngêi n«ng H: Em hiÓu g× vÒ c¸i tªn “tøc d©n. níc vì bê” cña v¨n b¶n? - §o¹n v¨n lµm næi bËt hiÖn thùc 3. Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn tøc níc vì bê cã ¸p bøc cã ®Êu häc sinh tæng kÕt ý nghÜa tranh ®ã chÝnh lµ c¬n b·o t¸p cña III. Tổng kết : v¨n b¶n. n«ng d©n sau nµy khi cã §¶ng H: Nªu mét vµi nÐt nghÖ thuËt chØ ®êng ®Æc s¾c cña v¨n b¶n? => kh¾c häa nh©n vËt râ nÐt, lêi - NghÖ thuËt: kh¾c häa… H: Th¸i ®é cña nhµ v¨n víi nãi ng«n ng÷ cö chØ phï hîp víi nh©n vËt? tÝnh c¸ch nh©n vËt. H: Néi dung chÝnh? - Miªu t¶ thµnh c«ng sù ph¸t - Néi dung: triÓn t©m lÝ cña nh©n vËt. *Ghi nhí: SGK. - Ng«n ng÷ kÓ chuyÖn ®Æc s¾c. 4. Ho¹t ®éng 4: Híng dÉn häc sinh luyÖn tËp. - Tr¶ lêi c©u hái 7/SGK: “Nhµ v¨n Ng« TÊt Tè ®· xui ngêi n«ng d©n næi lo¹n” NguyÔn Tu©n. T¸c gi¶ cha ®îc gi¸c ngé c¸ch m¹ng => t¸c phÈm kÕt thóc bÕ t¾c, t¸c gi¶ cha chØ ra ®îc con ®êng ®Êu tranh c¸ch m¹ng tÊt yÕu cña quÇn chóng bÞ ¸p bøc b»ng c¶m quan hiÖn thùc nhng t¸c gi¶ ®· c¶m nhËn ®îc xu thÕ “tøc níc vì bê” søc m¹nh to lín kh«n lêng cña vì bê => dù b¸o c¬n b·o t¸p cña quÇn chóng nh©n d©n. 5. Ho¹t ®éng 5: Cñng cè – Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc ghi nhí. §äc bµi ®äc thªm. - So¹n “L·o H¹c”. Ngµy so¹n : 07/09/2014 TiÕt 10 .X©y dùng ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n I. Môc tiªu: - HiÓu ®îc kh¸i niÖm ®o¹n v¨n c©u chñ ®Ò, quan hÖ gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n vµ c¸ch tr×nh bµy néi dung trong ®o¹n v¨n. - ViÕt ®îc c¸c ®o¹n v¨n m¹ch l¹c. II. ChuÈn bÞ: Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, b¶ng phô. Häc sinh: So¹n bµi, phiÕu häc tËp. Đinh Thị Ha 18 Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 Năm học:2014-2015 III. C¸c bíc lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò: H: Bè côc cña v¨n b¶n gåm mÊy phÇn? Néi dung cña tõng phÇn lµ g×? C¸c phÇn cã quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo? 3.TiÕn tr×nh tæ chøc lªn líp.(C¸c ho¹t ®éng). * Giíi thiÖu: X©y dùng ®o¹n v¨n lµ viÖc lµm quan träng khi t¹o lËp … Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß 1. Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu môc 1. - 2 HS ®äc v¨n b¶n. - Gäi häc sinh ®äc v¨n b¶n. - 2 ý mçi ý ®îc viÕt thµnh 1 H: V¨n b¶n trªn gåm mÊy ý? Mçi ý ®îc ®o¹n v¨n. viÕt thµnh mÊy ®o¹n v¨n? + §o¹n 1: cuéc ®êi sù nghiÖp H: Nªu ý chÝnh cña mçi ®o¹n trong v¨n Ng« TÊt Tè, t¸c phÈm tiªu b¶n? biÓu. + §o¹n 2: Giíi thiÖu tãm t¾t H: Em thêng dùa vµo dÊu hiÖu h×nh thøc néi dung nghÖ thuËt t¸c phÈm. nµo ®Ó nhËn biÕt ®o¹n v¨n? => diÔn ®¹t ý b¾t ®Çu tõ chç H: H·y kh¸i qu¸t c¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña viÕt hoa lïi vµo 1, 2 « ®Õn chç ®o¹n v¨n vµ cho biÕt ®o¹n v¨n lµ g×? chÊm xuèng dßng. - Néi dung: BiÓu ®¹t mét ý t2. Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn häc sinh t×m ¬ng ®èi hoµn chØnh. hiÓu môc 2. - H×nh thøc: B¾t ®Çu tõ chç H: §äc thÇm v¨n b¶n trªn vµ t×m c¸c tõ ng÷ viÕt hoa => xuèng dßng. §¬n chñ ®Ò cho c¸c ®o¹n v¨n? vÞ trùc tiÕp t¹o nªn v¨n b¶n. H: §äc thÇm ®o¹n v¨n thø hai trong v¨n b¶n cho biÕt: ý kh¸i qu¸t bao trïm c¶ ®o¹n? => §o¹n 1: Ng« TÊt Tè (¤ng, nhµ v¨n) H: C©u nµo trong ®o¹n v¨n chøa ý kh¸i - §o¹n 2: T¾t ®Ìn (t¸c phÈm) qu¸t? =>®o¹n v¨n ®¸nh gi¸ nh÷ng thµnh c«ng xuÊt s¾c cña Ng« H: C©u chøa ý kh¸i qu¸t cña ®o¹n v¨n ®îc TÊt Tè trong viÖc t¸i hiÖn thùc gäi lµ c©u chñ ®Ò. VËy em nhËn xÐt g× vÒ tr¹ng n«ng th«n ViÖt Nam tríc c©u chñ ®Ò? CMT8 vµ kh¼ng ®Þnh phÈm GV chèt: Tõ ng÷ chñ ®Ò lµ c¸c tõ ng÷ chÊt tèt ®Ñp…). dïng lµm ®Ò môc hoÆc ®îc lÆp l¹i nhiÒu - C©u: “T¾t ®Ìn lµ t¸c phÈm lÇn nh»m duy tr× ®èi tîng ®îc nãi ®Õn tiªu biÓu nhÊt cña Ng« TÊt Tè. trong ®o¹n v¨n. - C©u chñ ®Ò thêng cã vai trß GV: yªu cÇu häc sinh tiÕp tôc t×m hiÓu ®Þnh híng néi dung cho c¶ ®o¹n v¨n thø 2 ë môc 1. ®o¹n v¨n, v× vËy khi v¨n b¶n H: T×m 2 c©u trùc tiÕp bæ sung ý nghÜa (c©u cã nhiÒu ®äan v¨n chØ cÇn nhÆt triÓn khai) cho c©u chñ ®Ò? ra c¸c c©u chñ ®Ò råi ghÐp l¹i H: Theo em quan hÖ ý nghÜa gi÷a hai c©u víi nhau chóng ta sÏ cã v¨n trªn cã g× kh¸c víi quan hÖ ý nghÜa gi÷a b¶n tãm t¾t kh¸ hoµn chØnh. chóng víi c©u chñ ®Ò? Néi dung cÇn ®¹t I. ThÕ nµo lµ ®o¹n v¨n? 1. Bµi tËp. - V¨n b¶n : “Ng« TÊt Tè vµ t¸c phÈm T¾t ®Ìn”. 2. Bµi häc: * Ghi nhí 1/ SGK. II. Tõ ng÷ vµ c©u trong ®o¹n v¨n * C©u trong ®o¹n v¨n. - NhËn xÐt: + VÒ néi dung: Thêng mang ý nghÜa kh¸i qu¸t cho c¶ ®o¹n v¨n. + H×nh thøc: Ng¾n gän, ®ñ hai phÇn chÝnh: C – V. + VÞ trÝ: ®øng ®Çu hoÆc cuèi. H: T×m c¸c c©u triÓn khai cho c©u: “Qua 1 => 2 c©u: Qua 1 vô thuÕ … ®¬ng thêi. T¾t ®Ìn ®· lµm …. vô thuÕ ë lµng quª … ®¬ng thêi”? X· héi Êy. H: Qua viÖc t×m hiÓu trªn cho biÕt c¸c c©u trong ®o¹n v¨n cã quan hÖ ý nghÜa víi nhau => 2 c©u nµy bæ sung ý nghÜa * Ghi nhí 2: SGK. cho c©u 1 => chÝnh phô nhng nh thÕ nµo? l¹i cã quan hÖ b×nh ®¼ng víi H: §äc ®o¹n v¨n 1 ë môc 1 cho biÕt ®o¹n nhau. v¨n trªn cã c©u chñ ®Ò kh«ng? XÐt quan hÖ - Trong t¸c phÈm… ®Óu c¸ng. ý nghÜa c¸c c©u trong ®o¹n? - Chóng mçi tªn … tÝnh ngêi. Đinh Thị Ha 19 Trêng THCS Hai Dương Ngữ văn 8 Năm học:2014-2015 H: T¬ng tù ®äc ®o¹n v¨n 2 môc 1 vµ ®o¹n v¨n ë môc 2 cho biÕt ®o¹n nµo cã c©u chñ ®Ò? VÞ trÝ? GV chèt: §o¹n 1: gäi lµ c¸ch tr×nh bµy theo kiÓu song hµnh (®o¹n v¨n song hµnh). §o¹n 2: DiÔn dÞch. §o¹n 3: Qui n¹p. - §Æc biÖt … cao ®Ñp. - Tµi n¨ng … sinh ®éng. => quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. + Bæ sung ý nghÜa. + B×nh ®¼ng vÒ ý nghÜa. C¸c c©u ph¶i cïng híng vµo c©u chñ ®Ò. * Quan hÖ gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n. => thèng nhÊt néi dung ®o¹n v¨n. - §o¹n 1: => kh«ng cã c©u chñ 3. Ho¹t ®éng 3: Gi¸o viªn híng dÉn häc ®Ò, c¸c ý b×nh ®¼ng nhau. sinh luyÖn tËp (c¸ nh©n vµ nhãm vµo - §o¹n 2: c©u chñ ®Ò ®øng ë * Ghi nhí 3: SGK. phiÕu bµi tËp). ®Çu ®o¹n. C¸c c©u phÝa tríc cô thÓ ho¸ cho ý chÝnh. 3. C¸ch tr×nh bµy néi dung ®o¹n v¨n. - Häc sinh lÇn lît lµm c¸c bµi tËp. * Ghi nhí 4: SGK. III. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1: 2 ý, mçi ý b»ng mét ®o¹n. Bµi tËp 2: §o¹n a: DiÔn dÞch. §o¹n b: Song hµnh. §o¹n c: Song hµnh. Bµi tËp 3: Cho c©u chñ ®Ò: “LÞch sö ta … d©n ta” yªu cÇu viÕt ®o¹n v¨n diÔn dÞch. *Gîi ý: c©u chñ ®Ò ®· cho: Khëi nghÜa hai Bµ Trng, chiÕn th¾ng Ng« QuyÒn, chiÕn th¾ng nhµ TrÇn… Lª Lîi… chèng Ph¸p, chèng Mü. 4. Ho¹t ®éng nèi tiÕp - §äc ghi nhí => häc thuéc ghi nhí. - Lµm bµi tËp 4: DiÔn dÞch: ThÊt b¹i lµ mÑ thµnh c«ng… - Xem tríc bµi: “ChuyÓn ®o¹n trong v¨n b Ngµy so¹n : 07/09/2014 TiÕt 11 – 12: Bµi viÕt sè 1 V¨n tù sù I. Môc tiªu: Gióp häc sinh: - ¤n l¹i c¸ch viÕt v¨n tù sù, chó ý t¶, kÓ, biÓu c¶m cã sù kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn hµi hoµ. - LuyÖn viÕt c©u ®o¹n v¨n cho ®óng. II. ChuÈn bÞ: - ThÇy: ®Ò bµi, ®¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm. - Trß: ¤n. III. C¸c bíc lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. Gi¸o viªn chÐp ®Ò lªn b¶ng. §Ò bµi: - Kể vÒ kØ niÖm của em víi ngêi em yªu quý nhÊt. * Yªu cÇu: - X¸c ®Þnh ®óng yªu cÇu cña ®Ò bµi m×nh chän. - KÓ mét c¸ch s¸ng t¹o ®¶m b¶o kÕt hîp ®îc c¶ 3 yÕu tè: tù sù, miªu t¶ vµ biÓu c¶m. - Chó ý ng«i kÓ. - KÕt hîp ph¸t biÓu nh÷ng suy nghÜ cña b¶n th©n. * §Þnh lîng bè côc: - Më bµi: Giíi thiÖu … Đinh Thị Ha 20 Trêng THCS Hai Dương