Tài liệu Giáo án liên môn tích hợp hóa học 11 bài 15 cacbon

I. TÊN HỒ SƠ DẠY HỌC: VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN: HÓA, SINH, ĐỊA, GIÁO DỤC CÔNG DÂN VÀO GIẢNG DẠY TIẾT 21, BÀI 15: CACBON – HÓA HỌC 11. II. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Biết được Vi tri ̣ủ ̣̣̉bon trong BTH ̣ạ NTHH, ̣ấ hinh elẹtron nǵyên tư, ̣ạ dạng th̀ hinh ̣ủ ̣̣̉bon, tinh ̣hât vââ ̣t lý (̣ấ tṛ́ tinh th̉, đôê ̣ ̣ứng, đôê ̣ dẫn điê ̣n), ứng dungg Hỉ́ được C ̣o tinh phi kim yế́ (tạ dung với hidro va kim loại), tinh khư (tạ dung với oxi va oxit kim loại)g Trong môê ̣t sô hơp ̣hât, C thương ̣o SOH +2 hoă ̣̣ +4g g 2. Kỹ năng: Viết PTHH minh họ̉ TCHH ̣ủ Cg - Môê ̣t sô dạng th̀ hinh ̣ủ C ̣o TCVL khạ nh̉́ do ̣ấ tṛ́ tinh th̉ va khkh năng liên kết khạ nh̉́g - C vử ̣o tinh phi kim yế́ (tạ dung với hidro va kim loại), vử ̣o tinh khư (tạ dung với oxi va oxit kim loại)g *Tích hợp: - Môên Sinh họ̣c về thanh phần ̣ơ sở ̣ủ ̣ạ tế bao động vật va thự̣ vậtg - Môên Đỉ lýc một sô mỏ th̉n va khoang vật ̣ủ nượ́ t̉g - Môên Giao dụ ̣ôêng dâânc giao dụ về ý thự́ bkho vệ môêi trương, tinh thần tự giạg 3. Phát triển năng lực: Sư dung kiến thự́ liên môênc hỏ, sinh, đỉ, giao dụ ̣ôêng dâân gíp họ̣ viên hỉ́ rõ nǵyên nhâân gâây r̉ hiệ́ ứng nha kinh, ôê nhiễm môêi trươngg Tư đo, HV ̣o ý thự́ bkho vệ môêi trương, bkho vệ nǵồn tai nǵyên thiên nhiên bằng một sô biện phap thiết thự̣ ̣ủ bkhn thââng III. ĐỐI TƯỢNG DẠY HỌC CỦA BÀI HỌC: Họ̣ viên lớp 11 ở Tŕng tââm GDTXg IV. Ý NGHĨA CỦA BÀI HỌC: Gắn kết kiến thự́, kĩ năng, thai độ ̣ạ môên họ̣ với nh̉́, với thự̣ tiễn đơi sông xã hội, lam ̣ho họ̣ viên yế thịh môên họ̣ hơn va yế ̣́ộ̣ sôngg V. THIẾT BỊ DẠY HỌC, HỌC LIỆU: + GV: Môê hinh th̉n ̣hi, kim ̣ương mẫ́ th̉n gỗ, mồ hong, may tinh, may ̣hiế́, ̣ạ tai liệ́ về môên Sinh, GDCD, Đỉg + HV: Xem lại kiến thự́ về ̣ấ tṛ́ tinh th̉ kim ̣ương (lớp 10), TCHH ̣ủ ̣̣̉bon (lớp 9)g Ch́ẩn bi At-lat Đỉ lýg Tim hiề́ về hiệ́ ứng nha kinh va biện phap lam gikhm hiệ́ ứng nha kinhg * Ứng dung CNTTc d̀ng powerpoint đ̉ trinh ̣hiế́ ̣ạ hinh khnh, thi nghiệm minh hoạ nội d́ng kiến thự́ tưng phần ̣ần tŕyền đạt ̣ho họ̣ sinhg VI. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Môê tkh hoạt động dạy va họ̣ q́̉ giao an hỏ họ̣ 11, tiết 21c Bai 15c C̣̉bong Đ̉ dạy họ̣ theo ̣hu đề tịh hơp ̣ạ môên họ̣, đôi với ̣hu đề nay, tôêi ̣ần th̉y đổi một sô bai tập trong SGK đã nế r̉, th̉y vao đo một sô bai tập ̣o liên q́̉n đến ̣ạ môên họ̣ khạ như môên Sinh họ̣, Đỉ li, … đ̉ gikhi q́yết đượ vân đề liên q́̉n, họ̣ viên ̣ần nắm đượ ̣ạ kiến thự́ liên môên noi trêng Ngoai r̉ tôêi ̣òn đử một sô bai toan liên q́̉n đến giao dụ môêi trương, ý thự́ bkho vệ nǵồn tai nǵyên thiên nhiêng VII. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP: * Nội dungc 1.Về kiến thức: Đanh gia ở 4 ̣âp độ c  Nhận biếtc  Thôêng hỉ́c  Vận dung ở ̣âp độ thâpc  Vận dung ở ̣âp độ ̣̉oc 2. Về kĩ năng: Đanh giac - Rèn ĺyện năng liên hệ kiến thự́ liên môên đã họ̣ đ̉ gikhi q́yết vân đề liên q́̉n đến bai họ̣g 3. Về thái độ: Đanh gia thai độ họ̣ viên c  Ý thự́, tinh thần th̉m gỉ họ̣ tậpg  Tinh ̣khm ̣ủ họ̣ viên đôi với môên họ̣ va ̣ạ môên họ̣ khạ ̣o liên q́̉ng *Cách thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập , sản phẩm của học sinh. - GV đanh gia két q́kh ,skhn phẩm ̣ủ họ̣ viêng - HV tự đanh gia kết q́kh, skhn phẩm lẫn nh̉́( ̣ạ nhom, tổ) - Phiế́ trặ́ nghiệm về đanh gia kết q́kh, skhn phẩm ̣ủ HVg VIII. CÁC SẢN PHẨM CỦA HỌC VIÊN:  Phiế́ trkh lơi trặ́ nghiệm bai tập ̣ủ họ̣ viêng(̣kh lớp) GIÁO ÁN: I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: Biết được Vi tri ̣ủ ̣̣̉bon trong BTH ̣ạ NTHH, ̣ấ hinh elẹtron nǵyên tư, ̣ạ dạng th̀ hinh ̣ủ ̣̣̉bon, tinh ̣hât vââ ̣t lý (̣ấ tṛ́ tinh th̉, đôê ̣ ̣ứng, đôê ̣ dẫn điê ̣n), ứng dungg Hỉ́ được C ̣o tinh phi kim yế́ (tdv hidro va kim loại), tinh khư (tdv oxi va oxit kim loại)g Trong môê ̣t sô hơp ̣hât, C thương ̣o SOH +2 hoă ̣̣ +4g g 2. Kỹ năng: Viết PTHH minh họ̉ TCHH ̣ủ Cg - Môê ̣t sô dạng th̀ hinh ̣ủ C ̣o TCVL khạ nh̉́ do ̣ấ tṛ́ tinh th̉ va khkh năng liên kết khạ nh̉́g - C vử ̣o tinh phi kim yế́ (tdv hidro va kim loại), vử ̣o tinh khư (tdv oxi va oxit kim loại)g *Tích hợp: - Môên Sinh họ̣c về thanh phần ̣ơ sở ̣ủ ̣ạ tế bao động vật va thự̣ vậtg - Môên Đỉ lýc một sô mỏ th̉n va khoang vật ̣ủ nượ́ t̉g - Môên Giao dụ ̣ôêng dâânc giao dụ về ý thự́ bkho vệ môêi trương, tinh thần tự giạg 3. Phát triển năng lực: Sư dung kiến thự́ liên môênc hỏ, sinh, đỉ, giao dụ ̣ôêng dâân gíp họ̣ viên hỉ́ rõ nǵyên nhâân gâây r̉ hiệ́ ứng nha kinh, ôê nhiễm môêi trươngg Tư đo, HV ̣o ý thự́ bkho vệ môêi trương, bkho vệ nǵồn tai nǵyên thiên nhiên bằng một sô biện phap thiết thự̣ ̣ủ bkhn thââng II. CHUẨN BỊ: + GV: Môê hinh th̉n ̣hi, kim ̣ương mẫ́ th̉n gỗ, mồ hong, may tinh, may ̣hiế́, ̣ạ tai liệ́ về môên Sinh, GDCD, Đỉg + HV: Xem lại kiến thự́ về ̣ấ tṛ́ tinh th̉ kim ̣ương (lớp 10), TCHH ̣ủ ̣̣̉bon (lớp 9)g Ch́ẩn bi At-lat Đỉ lýg Tim hiề́ về hiệ́ ứng nha kinh va biện phap lam gikhm hiệ́ ứng nha kinhg * Ứng dung CNTTc d̀ng powerpoint đ̉ trinh ̣hiế́ ̣ạ hinh khnh, thi nghiệm minh hoạ nội d́ng kiến thự́ tưng phần ̣ần tŕyền đạt ̣ho họ̣ sinhg III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Kiểm tra bài cũc Lồng ghép q́̉ trinh họ̣ bai mớig 2. Bài mớic Chiếu một số hình ảnh về kim cương, đố trang sức, bút chì, khẩu trang y tế,… gợi mở để học sinh dự đoán nguyên tố sẽ được học trong bài học hôm nay.(Slide 1) HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HV NỘI DUNG Hoạt động 1: I. VỊ TRÍ VÀ CẤU HÌNH GVc ̣ho ki hiệ́ nǵyên - HV viết ̣ấ hinh e ELECTRON NGUYÊN TỬ. tư yế ̣ầ́ HV viết ̣ấ nǵyên tư => vi tri ̣ủ C - Ki hiệ́c hinh e nǵyên tư → vi tri trong bkhng t́ần hoang - Cấ hinh elẹtron c 1s22s22p2g ̣ủ C trong bkhng t́ần - Vi tric ở ôê sô 6, ̣h́ ki 2, nhom hoang - HV xạ đinh sô OXH IVA ̣ủ b̉ngt t́ần hoang GVc Hãy xạ đinh sô oxi ̣ủ C lần lươt lac -4, 0, Sô oxi hỏc -4, 0, +2, +4g hỏ ̣ủ C trong ̣ạ ̣hât +2, +4g s̉́c C, CH4, CO2, CO → - HV thkho ĺận dự̉ trên nế ̣ạ trạng thai oxi hỏ kiến thự́ đã họ̣ về môi ̣o th̉ ̣o ̣ủ ̣̣̉bon? q́̉n hệ giữ̉ ̣ấ tạo - Yế ̣ầ́ HV dự̉ va ̣ấ nǵyên tư va tinh ̣hât hinh e, dự đoan tinh ̣hât ̣ủ nǵyên tô, nhận đinhc hỏ họ̣ ̣ủ Cg (phần tinh Tinh oxi hỏ va tinh khưg ̣hât hỏ họ̣ sẽ ̣hứng minh dự đoan nay)g Hoạt động 2: IIg TÍNH CHẤT VẬT LÝ GV ̣ho HV q́̉n sat ̣ạ - Ch́ ý q́̉n satg môê hinh, mẫ́ vật ̣ủ Cấu trúc Tính chất ̣ạ dạng th̀ hinh ̣ủ - Cạ dạng th̀ hinh ̣ủ ̣̣̉bong(Slide 2) Kim cương Tứ diện đề́ C̣̉bon ̣o những tinh Tinh th̉ trong śôt, rât GV hướng dẫn HV dự̉ ̣hât vật lý khạ nh̉́ do ̣ứng, khôêng dẫn điện, dẫn nhiệt vao đặ̣ đỉm ̣ấ tṛ́ ̣ấ tṛ́ ̣ủ ̣h́ng khạ Than chì tinh th̉ ̣ủ ̣ạ dạng th̀ nh̉́g Cạ lớp liên kết yế́ với nh̉́ hinh gikhi thịh tại s̉o ̣ạ Cấ tṛ́ lớp Tinh th̉ má xam đen, dạng th̀ hinh ̣ủ ̣̣̉bon mềm ̣o những tinh ̣hât vật li Cacbon vô định hình trai ngượ nh̉́g nhỏ, Tư những đặ̣ đỉm trên, ̣ấ tṛ́ vôê trật tựg Má đen xôp, gv đặt thêm ̣âấ hỏic ̣o khkh năng hâp thu ̣ạ ̣hât khi, - Vì sao nên đeo khẩu ̣hât t̉ng tinh th̉ trang y tế khi đi ngoài -Chứ̉ th̉n hoạt tinh => đường phố, nơi làm hâp phu khi độ̣g việc... - Vì sao khi cơm bị khê người ta thường cho vào nồi cơm một mẩu than củi ? (Đây là mẹo vặt thường được dùng khi - Do th̉n ̣ui xôp ̣o tinh hâp phu nên hâp phu m̀i khét ̣ủ ̣ơm (lam ̣ho ̣ơm đở m̀i khêg) III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC. Ở nhiệt độ thương C kha trơ về không may cơm bị khê.) mặt hỏ họ̣ nhưng trở lên hoạt Hoạt động 3: động khi đ́n nongg Trong ̣ạ pư , - Yêu cầu HV: dự đoan - Tinh oxi hỏ va tinh C th̉ hiên tinh khư, tinh oxi hỏg tinh ̣hât hỏ họ̣ ̣ủ khưg ̣̣̉bon dự̉ vao ̣ấ tṛ́ nǵyên tư va ̣ạ trạng 1. Tính khử: (đặ̣ trưng) thai sô oxi hỏ ̣ủ - Khi tạ dung với oxi va a. Tác dung với oxi: ̣̣̉bon một sô hơp ̣hât ̣o tinh - Khi nao C th̉ hiện tinh oxi hỏg khư? -Q́̉n sat hiện tương va viết phương trinh phkhn ứngg - Gv nế hiện tương thự̣ C + O2 tº CO2 ̣o ∆H < tế ̣ủ q́a trinh th̉n ̣ui 0 (PƯ tỏ̉ nhiệt) ̣hay trong khôêng khi va gikhi thịhc Đó là quá - Do th̉n tạ dung với trình C tác dụng với oxi O2 trong khôêng khi tạo trong không khíg r̉ CO2, phkhn ứng tokh - Yế ̣ầ́ HV vận dung nhiệtg Nhiệt tokh r̉ đượ trkh lơi ̣âấ hỏi trong ̣́ộ̣ tịh gop dần, khi đạt tới thi olympỉc Vì sao than nhiệt độ ̣hay ̣ủ th̉n đá chất thành đống lớn thi th̉n sẽ tự bộ ̣hayg có thể tự bốc cháy? - Chiế́ hinh khnh, video ̣lip về hiệ́ ứng nha kinh, nế nǵyên nhâân, biện - Nên sư dung bếp th̉n phap bkho vệ môêi trương? ở nơi thoang khi (dư O2) - GV lưu ý: Ở nhitt độ đ̉ hạn ̣hế khi CO tạo cao và trong điều kitn r̉g thiếu oxi: CO2 + C tº CO - CO là chất khí độc nên sử dụng bếp than như thế nào thì giảm thiểu sự gây -HV trkh lơic Khôêngg S̉́ ô nhiễm không khí? đo gikhi thịh dự̉ vao kiến thự́ vử họ̣ đượ - Co nên nằm bên bếp th̉n s̉́ khi sinh như q́̉n niệm ̣ủ ôêng ba t̉ tư môên Sinh họ̣g Ở nhiệt độ ̣̉oc CO2 + C tº CO vẫn noi? Lưu ý: C̣̉bon khôêng tạ dung trự̣ tiếp với - HV lắng ngheg b. Tác dụng với hợp chất. h̉logeng C̣̉bon khư đượ nhiề́ oxit kim GV ̣hiế́ slide C tạ loại, tạ dung với nhiề́ hơp ̣hât dung với hơp ̣hâtg - HV q́̉n sat, nhận xét ̣o tinh oxi hỏg Yế ̣ầ́ HV q́̉n sat hiện va viết PTMHg tương, nhận xét va viết TDc PTMHg 2 0 C  4HNO3 (®Æc)  CO 2  4NO 2  2H 2O 2. Tính oxi hóa: a. Tác dụng với hidro: C̣̉bon tạ dung với H2 ở nhiệt độ ̣̉o, ̣o ̣hât x̣́ tạ tạo thanh khi met̉nc -Khi nao C th̉ hiện tinh oxi hỏ? - Lây vi du minh - Khi tạ dung với ̣ạ họ̉ ̣hât ̣o tinh khư mạnh hơn như H2 va kim loạig b.Tác dụng với kim loại: C̣̉bon tạ dung với kim loại ở nhiệt độ ̣̉o tạo thanh ḿôi ̣̣̉b́̉c - Viết phương trinh minh ( Nhôm cacbua). họ̉ ̣ho phkhn ứngc IV. ỨNG DỤNG Dạng th̀ hinh Tinh ̣hât Ứng dung Kim ̣ương Tinh th̉ trong śôt, rât ̣ứng, khôêng dẫn điện, dẫn nhiệt Hoạt động 4: - Tư thự̣ tế hỉ́ biết yế - HV trinh bayc ̣ầ́ họ̣ viên ̣ho biết ̣ạ + Kim ̣ương đượ d̀ng ứng dung ̣ủ ̣̣̉bon ? lam đồ tr̉ng sự́, mũi - Cạ ứng dung đo dự̉ khỏng Lam đồ tr̉ng sự́, mũi d̉o, mũi khỏn,bột mai…… Th̉n ̣hi Tinh th̉ má xam đen, mềm Lam điện ̣ự̣, ŕột b́t ̣hi trên những tinh ̣hât nao? + Th̉n ̣ộ d̀ng đ̉ tạo hơp kim ̣hí nhiệt …g ĺyện kimg GV nhận xét, kết ĺâân va + Th̉n ḿội lam ̣hât C̣̉bon vôê đinh hinh Má đen ̣hiế́ một sô slide về ứng độn, skhn x́ât mự̣ ing xôp, ̣o khkh năng hâp thu ̣ạ ̣hât dung ̣ủ C̣̉bon. (Slide + Th̉n gỗ đ̉ lam ̣hât khi, ̣hât t̉ng 3, 4, 5, 6, 7) vật liệ́ siế dẫn, mặt nạ ̣hông đôt, th́ộ phaoggg Chế tạo độ̣,… V. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN - Tư tinh ̣hât vật lý va - Dạng tự do như kim ̣ương, th̉n tinh ̣hât hỏ họ̣ ̣ủ C, ̣hig hãy ̣ho biết trạng thai tự - Dạng khoang ̣hât như ̣̉nxit, nhiên ̣ủ C? - Dự̉ vao SGK trinh bayg m̉giezit, , đolomit, gg GV ̣hiế́ Slide về trạng thai tự nhiên ̣̣̉bon(Slide 8) - Cơ sở tế bao ̣ủ động, thự̣ vậtg ̣ủ HV dự̉ vao SGK, thkho ĺận, trkh lơig - Tích hợp môn Địa lí - HV q́̉n sat At – lat va 12: Dựa vào At – lát địa trinh bayc Ở Q́khng V. ĐIỀU CHẾ (SGK) lý hãy cho biết các mỏ Ninh, Th̉nh Hỏ, Nghệ than lớn của nước ta An, Q́khng N̉m, … nằm ở đâu? - Kết hơp kiến thự́ hỏ – sinh đ̉ trkh lơic Tế bào cấu thành từ các phân tử -Tích hợp môn Sinh học hợp chất hữu cơ mà 10: Tại sao hợp chất của cacbon giữ vai trò là Cacbon là thành phần mạch chính của các cơ sở của tế bào động và phân tử đó. thực vật? HV dự̉ vao SGK va những hỉ́ biết thôêng - Hãy nế ̣ạ phương q́̉ ̣ạ kênh thôêng tin phap điề́ ̣hế th̉n ̣ộ, nế r̉ một sô phương th̉n ̣hi, th̉n gỗ, th̉n phap điề́ ̣hế một sô ḿội va kim ̣ương nhâân dạng tạo? th̀ hinh ̣ủ ̣̣̉bong GV nhận xét, kết ĺậng 3. Củng cố: - GV ̣ung ̣ô những kiến thự́ ̣ơ bkhn, nhân mạnh một sô nội d́ng trọng tââm ̣ủ baig - Nhằm giao dụ ý thự́ ̣ôêng dâân trong việ̣ bkho vệ môêi trương, ̣hông biến đổi khi hậ́, Gv gikhi thịh thêmc “Khi đốt các hiđrocacbon, nhiên litu trong công nghitp, đời sống, luôn sinh ra CO2 là nguyên nhân chính gây nên hitu ứng nhà kính. Bản thân CO2 không phải là chất gây ô nhiễm môi trường, nhưng CO2 là tác nhân gây hitu ứng nhà kính, làm ảnh hưởng rất lớn đến môi trường.” Đồng thơi ̣hiế́ ̣lip về hiện tương hiệ́ ứng nha kinh, tạ hại va q́̉ đo giao dụ ý thự́ bkho vệ môêi trươngg(Slide 9) 4. Dặn dò: - HV về nha họ̣ bai, lam bai tập 2 + 3 + 4 + 5/SGK-tr70g - Đọ̣ trượ́ baic Hơp ̣hât ̣ủ ̣̣̉bong