Tài liệu Giáo án bức thư của thủ lĩnh da đỏ

Giáo án Ngữ văn lớp 6 Bức thư của thủ lĩnh da đỏ A. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: - Thấy được bức thư của thủ lĩnh da đỏ xuất phát từ tinh yêu thiên nhiên, đất nước, con người đã nêu lên một vấn đề bức xúc có ý nghĩa to lớn đối với cuộc sống hiện nay: bảo vệ và gìn giữ sự trong sạch của thiên nhiên, môi trường. - Thấy được tác dụng của một số biện pháp tu từ, nhân hoá, điệp ngữ, đối lập. B. Chuẩn bị của GV- HS: *Giáo viên: Soạn giáo án, chuẩn bị bảng phụ, tư liệu tham khảo. *Học sinh: Soạn bài. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: Vai trò của cầu Long Biên trong quá khứ và hiện tại. Nghệ thuật nào tạo nên sức hấp dẫn của bài văn. 3. Bài mới: GV cho HS quan sát bức tranh cảnh thiên nhiên hoang dã, nơi sinh sống của người da đỏ ở Mĩ và giới thiệu bài. 1 Giáo án Ngữ văn lớp 6 Giới thiệu bài: Đây là một bức thư rất nổi tiếng, được nhiều người xem là một trong những văn bản hay nhất về thiên nhiên và môi trường. Dù đã ra đời gần 150 năm, bức thư vẫn có ý nghĩa thời sự đối với cuộc sống con người hôm nay trong việc bảo vệ và gìn giữ sự trong sạch của thiên nhiên, môi trường. HOẠT ĐỘNG CỦA HS-GV NỘI DUNG CẦN ĐẠT * Hoạt động 1 I. Giới thiệu chung: - Năm 1854 tổng thống thứ 14 của Mỹ là Pranklin HS đọc phần chú thích * SGK/ 138 Fierce tỏ ý muốn mua đất của người da đỏ. Thủ lĩnh Xixem kĩ các chú thích 3, 8, 10, 11 để át-ton đã gửi bức thư này trả lời. hiểu rõ hơn về các chi tiết trong bài. - Văn bản nhật dụng thể loại thư từ. 2 Giáo án Ngữ văn lớp 6 Giáo viên giới thiệu tranh ảnh về Lịch sử Hoa Kì, giúp HS hiểu về bối cảnh lịch sử của văn bản. Tổng thống Franklin Một thủ lĩnh da đỏ cuối TK 19 Pierce (năm 1854 đã muốn mua đất của người da đỏ) I. Tìm hiểu văn bản: 1. Đọc 2. Bố cục: 3 phần  Phần đầu: đến “cha ông chúng tôi” Những điều thiêng liêng trong ký ức người da đỏ.  Phần 2: đến “đều có sự ràng buộc”. Những lo âu Hướng dẫn giọng đọc: vừa mạnh mẽ vừa nhẹ nhàng, vừa dứt khoát, vừa tha thiết để thể hiện tình yêu thiên nhiên, đất nước sâu sắc, mãnh liệt. HS xác định ba phần nội dung của của người da đỏ về đất đai, môi trường thiên nhiên sẽ bị tàn phá bởi người da trắng.  Phần 3: còn lại . Khẳng định về vai trò của đất đai môi trường đối với cuộc sống. 3. Phân tích: a, Phần đầu bức thư: bức thư? (1) Nội dung: Đất đai cùng với mọi vật liên quan tới nó: bầu trời, không khí, dòng nước, động vật, thực vật là thiêng liêng đối với người da đỏ, là bàlà mẹ, là chị, là gia đình, là máu của tổ tiên nên 3 Giáo án Ngữ văn lớp 6 * Hoạt động 2: không dễ gì đem bán. GV: Trong kí ức người da đỏ luôn hiện lên những điều rất đẹp nào? HS: Đất đai, cây lá, hạt sương, tiếng côn trùng, bông hoa. GV: Tại sao vị thủ lĩnh da đỏ nói rằng đó là “những điều thiêng liêng”? HS: Nó đẹp đẽ, cao quý, không tách rời sự sống của người da đỏ (là bà mẹ, là người chị, người em…) GV: Những điều thiêng liêng đó phản ánh cách sống nào của người da đỏ? Thế giới tự nhiên vô cùng gắn bó với người da đỏ đã bao đời như hơi thở của sự sống HS: Gắn bó với đất đai, môi trường Nghệ thuật: nhân hoá cho thấy sự gắn bó mật thiết, thiên nhiên, yêu quý tôn trọng nó. GV: Nghệ thuật chính được sử dụng? Tác dụng? HS: Nghệ thuật nhân hoá. Tác dụng: ruột thịt giữa con người và thiên nhiên. b, Phần giữa bức thư:  Nêu bật sự khác biệt giữa hai cách sống của ngưòi khiến thiên nhiên, môi trường gần gũi, da trắng và người da đỏ. Từ đó yêu cầu người da trắng thân thiết với con người, bộc lộ tình phải đói xử với đất đai, môi trường như người da đỏ nếu cảm yêu mến gắn bó của tác giả với người da đỏ buộc phải bán. thiên nhiên. * Hoạt động 3 GV: Người da đỏ đã lo lắng điều gì trước khi bán đất cho người da trắng? HS: Đất đai, môi trường bị tàn phá. GV: Vì sao người da đỏ lo lắng điều đó? HS: Vì cách sống của họ không giống với người da trắng, mảnh đất 4 Giáo án Ngữ văn lớp 6 không phải anh em của họ mà là kẻ thù Các đường sắt mới xây dựng tạo cho người định của họ, họ lấy từ đất những gì họ cần, cư dễ dàng di chuyển khắp nơi hơn nhưng làm cư xử với mẹ đất như những vật mua gia tăng các cuộc xung đột với người bản thổ được bán đi. Mỹ. Trên nữa thế kỷ, có đến 40 triệu bũ rừng bison, thường được gọi là trâu, bị giết để lấy da GV: Những lo âu ấy phản ánh sự và thịt, và giúp cho việc mở rộng các tuyến khác nhau nào trong cách sống của đường sắt. Việc mất mát quá nhiều bũ rừng người da trắng – da đỏ? bison, một nguồn kinh tế chớnh của người bản HS: Cách sống vật chất thực dụng thổ Mỹ vùng đồng bằng, là một cú đánh sống và cách sống tôn trọng các giá trị tinh cũn vào nhiều nền văn hóa bản thổ Mỹ. thần, gắn bó với thiên nhiên. ( Nguồn Lịch sử Hoa kì ) GV: Đoạn văn có nội dung cơ bản là gì? đoạn văn lôi cuốn người đọc bởi các biện pháp tư từ nào?  Nghệ thuật so sánh, đối lập, nhân hoá, điệp từ ngữ góp phần làm nổi bật những nội dung đó. HS: So sánh, đối lập, nhân hoá, điệp từ ngữ. Giáo viên cho HS quan sát hình ảnh cuộc sống thanh bình, hòa đồng và gắn bó cùng thiên nhiên của cộng đồng người da đỏ. Bình: Đây là nội dung xuyên suốt bức thư trữ tình, gợi cảm lại hàm chứa ý nghĩa sâu sắc được viết ra bằng những lời văn đẹp như chính cuộc sống của người da đỏ giữa thiên nhiên máu thịt . Từ tấc đất, bờ cát, lá thông óng ánh, hạt sương long lanh, cho đến bãi đất Đàn trâu rừng bên hồ nước bình yên (NTĐ sưu tầm) hoang và tiếng thì thầm của côn trùng đều là những điều thiêng liêng trong kí ức của họ. Và tất cả: dòng nước, không khí, ngọn gió đều thấm vào hơi thở, 5 Giáo án Ngữ văn lớp 6 cuộc sống của con người. Một sự giao hoà gắn bó tuyệt đẹp giữa con người với thiên nhiên, một tình yêu thiên nhiên lạ kì như có từ trong máu của người da đỏ thật đáng cảm phục! * Hoạt động 4 GV: đọc phần cuối bức thư. Những lời kiến nghị nào được nhắc tới ở phần cuối bức thư của thủ lĩnh da đỏ? Sự phát triển của xã hội không có nghĩa là làm HS: - Phải biết kính trọng đất đai - Đất là Mẹ - điều gì xảy ra với những việc tàn phá môi trường tự nhiên ( Tranh minh họa sgk Ngữ Văn 6, tập 2, trang 137) đất đai tức là xảy ra với những con đứa của đất. GV: Em hiểu thế nào về lời khẳng định “Đất là Mẹ”? c, Phần cuối bức thư:  Khẳng định mạnh mẽ và dứt khoát: Đất là Mẹ. Điều gì xảy ra với đất tức là xảy ra đối với con người - HS: Đất là nơi sản sinh ra muôn những đứa con của đất  triết lý đúng đắn sâu sắc. loài, là nguồn sống của muôn loài. - Cái gì con người làm cho đất nghĩa là làm cho chính mình vì mình là con của đất mẹ. Bình Văn bản khép lại với một hình ảnh liên tưởng độc đáo. Con người giản đơn là một sợi tơ trong cái tổ sống, điều gì con người làm cho tổ sống là làm chính mình. Hình ảnh giàu chất gợi, giọng văn tha thiết, hùng hồn, thấm đượm cảm xúc đã khiến cho chân lý cuộc sống vốn khô khan, khó hiểu trở nên giản dị, thấm thía vô cùng! * Hoạt động 5 6 Giáo án Ngữ văn lớp 6 GV: Theo em, “bức thư” quan tâm và khẳng định điều quan trọng nào trong cuộc sống con người?(đã đặt ra một vấn đề như thế nào?) III. Tổng kết: GV: “Bức thư...” ra đời cách đây hơn một thế kỷ nhưng vẫn đựoc xem là 1. Nội dung: một trong những văn bản hay nhất nói Văn bản đặt ra một vấn đề có ý nghĩa toàn nhân loại: về môi trường không chỉ vì nó đề cập Con người phải sống hoà hợp với thiên nhiên, phải chăm đến vấn đề chung cho mọi thời đại: lo, bảo vệ môi trường và thiên nhiên như bảo vệ mạng quan hệ giữa con người và thiên nhiên sống của chính mình. mà còn vì ký do gì? HS: Vì nghệ thuật viết GV: Đó là những nét nghệ thuật nổi bật nào? Kết: Và bao trùm lên tất cả, nó đựoc 2. Nghệ thuật: - Giọng văn truyền cảm. - Phép so sánh, nhân hoá, điệp ngữ phong phú, đa viết bằng sự am hiểu, bằng trái tim yêu dạng đựoc sử dụng nhiều. thương mãnh liệt dành cho đất đai, môi - trường thiên nhiên của tác giả nói riêng Bài tập bổ sung: Viết một bài văn ngắn nói về vấn đề và người dân da đỏ nói chung. Ngôn ngữ giàu hình ảnh. môi trường và con người. Dặn dò: Soạn bài “Động Phong Nha”. Bài tập về nhà : Viết một bài văn nói về tầm quan trọng của môi trường, mối quan hệ giữa con người - môi trường hiện nay. * Rút kinh nghiệm : 7