Tài liệu Giáo án bồi dưỡng hsg toán 5

GIÁO ÁN BỒI DƯỠNG HSG TOÁN 5 TUẦN 11: Thứ......ngày.....háng.....năm....... Toán ÔN TẬP VÀ BỔ SUNG VỀ SỐ TỰ NHIÊN I.Mục tiêu: - Củng cố các kiến thức - Củng cố các kiến thức, các phép tính và tính chất của các phép tính với số tự nhiên. II. Chuẩn bị: - GV: nghiên cứu tài liệu, SGK. - HS: vở ghi,... III. Các hoạt động dạy và học: 1. Kiểm tra: 2. Nội dung: 1. PhÐp céng: a + b + c = d (a, b, c, lµ c¸c sè h¹ng. d lµ tæng) * TÝnh chÊt cña phÐp céng: + Giao ho¸n: a + b = b + a VD: 4 + 6 = 6 + 4 = 10 + KÕt hîp: (a + b) + c = a + (b + c) VD: 5 + 6 + 7 = 11 + 7 = 18 5 + 6 + 7 = 5 + 13 = 18 2. PhÐp trõ: a - b = c (a lµ sè bÞ trõ, b lµ sè trõ, c lµ hiÖu) + Céng víi 0: 0 + a = a + 0 VD: 0 + 21 = 21 + 0 = 21 * TÝnh chÊt cña phÐp trõ + Trõ ®i sè 0: a - 0 = a. VD: 23 - 0 = 23 1 + Sè bÞ trõ b»ng sè trõ: a a=0 VD: 27 - 27 = 0 3. PhÐp nh©n: axb=c (a, b lµ thõa sè; c lµ tÝch) + Trõ ®i mét tæng: a - (b + c) = a - b - c = a -c-b VD: 45 - (20 + 15) = 45 - 20 - 15 25 - 15 = 10 * TÝnh chÊt cña phÐp nh©n: + Giao ho¸n: a x b = b x a VD: 4 x 5 = 5 x 4 = 20 + KÕt hîp: a x ( b x c) = (a x b) x c + Nh©n víi sè 1: a x 1 = 1 4. PhÐp chia: xa=a a:b=c VD 23 x 1 = 1 x 23 (a lµ sè bÞ chia, b lµ sè chia, c lµ = 23 th¬ng) + Nh©n víi sè 0: a x 0 = 0xa=0 VD: 45 x 0 = 0 + Nh©n víi 1 tæng: a x (b + c) = a x b + a xc VD: 12 x (5 + 7) = 12 x 5 + 12 x 7 = 3. Luyện tập: - Cho HS làm vào vở 2 = 60 + 84 144 * TÝnh chÊt cña phÐp - Đổi vở kiểm tra - Một số HS trình bày bài - GV nhận xét, bổ sung chia: + Chia cho sè 1: a : 1 = a VD: 34 : 1 = 34 + Sè bÞ chia b»ng sè chia: a:a=1 VD: 87 : 87 = 1 + Sè bÞ chia b»ng 0: 0 : a =0 VD: 0 : 542 = 0 + Chia cho mét tÝch: a : (b x c) = (a : b) : c = (a : c) : b VD: 75 : (5 x 3) = 75 : 5 : 3 = 15 : 3 = 5 Tính giá trị của các biểu thức sau: 1/ 15 x 16 + 15 x 92 - 8 x 15 = 15 x (16 + 92 -8 ) = 15 x 100 = 1500 2/ 52 x 64 + 520 x 7 - 52 x 34 = 52 x 64 + 52 x 70 - 52 x 34 = 52 x ( 64 + 70 - 34 ) = 52 x 100 = 5200 3/ 75 + 138 x 75 - 39 x 75 = 75 x ( 1 + 138 - 39) = 75 x 100 = 7500 3. Củng cố: - HS nhắc lại nội dung bài. - GV nhận xét giờ học. 4. Dặn dò: - Về nhà học bài. 4/ 26 + 45 x 26 + 260 + 44 x 26 = 26 + 45 x 26 + 26 x 10 + 44 x 26 = 26 x ( 1 + 45 + 10 + 44 ) 3 - Chuẩn bị bài sau. = 26 x 100 = 2600 5/ 47 x 28 - 28 x 16 + 969 x 28 = 28 x (47 - 16 + 969) = 28 x 1000 = 28 000 6/ 240 x 36 + 360 x 76 = 24 x 10 x 36 + 360 x 76 = 24 x 360 + 360 x 76 = 360 x (24 + 76) = 360 x 100 = 36 000 __________________________________________ Thứ ba ngày 8 tháng 11 năm 2011 Tiếng việt MỘT SỐ LUẬT VIẾT CHÍNH TẢ I. Mục tiêu: - HD học sinh ôn luyện, củng cố về một số quy luật chính tả ; phân biệt một số phụ âm đầu HS hay nhầm lẫn trong tiếng Việt. - Làm được một số bài tập thực hành. II. Các hoạt động dạy – học: A. Giới thiệu bài: B. Nội dung ôn tập: 1) Quy luật viết hoa: a) Danh từ riêng: * Tên người: - Tên người VN viết hoa tất cả các chữ cái Gợi ý cho HS nhắc lại các quy đầu của mỗi tiếng. (Lưu ý: Riêng tên của luật viết hoa. người một số vùng dân tộc cũng giống như tên người nước ngoài được phiên âm ra tiếng Việt thì viết hoa chữ cái đầu ở mỗi bộ phận của tên, giữa các tiếng trong cùng bộ phận có dấu gạch nối. VD: Vô - lô - đi – a.). - Tên người nước ngoài được gọi như kiểu tên 4 người Việt Nam do phiên âm Hán Việt thì viết hoa như tên người VN. VD: Mao Trạch Đông. *Tên địa danh: - Tên núi, sông, tỉnh, thành phố... của Vn được viết hoa chữ cái đầu của mỗi tiếng. - Riêng một số tên phiên âm từ tiếng dân tộc ít người thì chỉ viết hoa chữ cái đầu ở mỗi bộ phận của tên giữa các tiếng có dấu gạch nối. VD: Y – a – li ; Bô - cô. b) Tên các cơ quan, tổ chức, các giải thưởng danh hiệu, huân chương: Được viết hoa chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo thành cái tên đó. VD: Trường Tiểu học Bắc Sơn. Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Bộ Giáo dục và Đào tạo. Huân chương Chiến công hạng Nhất. c) Viết hoa chữ cái đầu sau dấu chấm. Bài tập thực hành: Bài 1: Viết tên xã, huyện, tỉnh nơi em ở. Bài 2: Viết tên các cơ quan, tổ chức, đoàn thể sau đây: + Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh. + Hội liên hiệp Phụ nữ Việt nam. + Tổ chức Nhi đồng Liên hợp quốc. + Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình. 2. Phân biệt một số phụ âm đầu: a) phân biệt ch/tr. - Tên các đồ vật trong nhà phần lớn viết ch. VD: chăn, chổi, chiếu,chạn... - Những tiếng trong từ Hán Việt mang thanh nặng và huyền phải viêt là tr. VD: truyền thống, trân trọng, lập trường... b)Phân biệt x/s. - Tên các giống chim, giống vật ở rừng, ở biển thường viết s. VD: chim sẻ,chim sâu, chim sáo... VD: sư tử, sói, sóc, sơn dương, hươu sao ... VD: san hô, cá sấu,sò... Lưu ý: khi viết cần dựa trên văn cảnh mà viết - Đọc VD – HS viết. - Nêu yêu cầu bài tập. - Viết bài thực hành vào vở – 1 số em trình bày trên bảng. - Nhận xét. - Nêu môt số VD viết ch/tr. - Nhận xét bổ xung. - Kết luận. - Nêu môt số VD viết x/s. - Nhận xét bổ xung. - Kết luận. 5 cho đúng. c) Phân biệt g/gh và ng/ngh: - Đứng trước các nguyên âm e,ê,i thì viết gh,ngh. - Đứng trước các nguyên âm khác viết g/ng. d) Qui tắc viết phụ âm đầu (cờ): - Âm “cờ” được ghi bằng các chữ cái: c/k/q + Viết k trước nguyên âm e, ê, i. + Viết c trước các nguyên âm khác còn lại. + Viết “q” trước vần có âm đệm ghi bằng u, để tạo thành qu. Qu có thể đứng trước mọi nguyên âm trừ o,u,ơ,ă, â. Bài tập thực hành * Bài 1: Phát hiện và gạch dưới từ viêt sai chính tả trong đoạn thơ sau và sửa lại cho đúng. Người ta đi cấy lấy công Tôi nai đi cây con chông nhiều bề Trông chời, trông đất, chông mâi Trông mưa, trông dó, trông nghày, trông đêm Trông cho chân kứng đá mềm Trời iên biểm lặng mới iên tấm lòng. * bài 2: Viết chính tả một đoạn trong bài Tác phẩm của Si–le và tên phát xít.Từ “ –Lão thích...cho người Pháp.” C. Củng cố – dặn dò: - Nêu môt số VD viết ng/ngh - Nhận xét bổ xung. - Kết luận. - Nêu qui tắc viết phụ âm “cờ”. - Nêu yêu cầu bài tập – viết lên bảng. - Đọc lại nội dung bài. - Trao đổi cặp làm bài – các nhóm đại diện nêu kết quả. - Đọc thong thả - HS viết chính tả. - Soát lỗi cá nhân - đổi chéo soát lỗi. - Thu một số bài KT - đánh giánhận xét. - Nhắc lại các qui luật chính tả của ôn tập. - Nhận xét giờ học. __________________________________________ Thứ tư ngày 9 tháng 11 năm 2011 Toán ÔN TẬP VỀ SỐ TỰ NHIÊN ( tiếp theo) I. Mục đích yêu cầu - Ôn tập củng cố khắc sâu về số tự nhiên - Vận dụng giải toán có liên quan - GD học sinh tính chính xác. II. Chuẩn bị. 6 SGK, tài liệu tham khảo III. Hoạt động dạy học 1. Số tự nhiên - Nêu các tính chất về số tự nhiên 2. Các phép tính a)Phép cộng b)Phép trừ c)Phép nhân d) Phép chia * Số tự nhiên 1. Không có số tự nhiên lớn nhất 2. Hai số tự nhiên liên tiếp hơn (kém) nhau 1 đơn vị. 3.Hai số chẵn hoặc lẻ hơn kém nhau 2 đơn vị . 4. Trong hệ thập phân cứ 10 đơn vị ở 1 hàng thấp lập thành 1 đơn vị ở hàng cao hơn liền nó. * Phép cộng 1. Tổng của 2 số lẻ hoặc 2 số chẵn là một số chẵn. 2. Tổng của một số lẻ với một số chẵn là một số lẻ. 3. Tổng các số chẵn là số chẵn * Phép trừ 1. Hiệu của 2 số lẻ hoặc 2 số chẵn là số chẵn 2. Hiệu giữa một số chẵn với một số lẻ là số lẻ * Phép nhân 1. Tích các số lẻ là số lẻ 2. Một tích nếu có ít nhất một thừa số chẵn thì tích số là số chẵn 3. Tích một số chẵn với 1 thừa số tận cùng là 5 thì tận cùng là 0. 4. Tích một số lẻ với 1 số tận cùng là 5 thì tận cùng là 5. 5. Tích các số tận cùng là 1 thì tận cùng là 1 6. Tích các số tận cùng là 6 thì tận cùng là 6 * Phép chia 1. Số lẻ không chia hết cho một số chẵn. 2.Trong phép chia hết, thương của 2 số lẻ là một số lẻ. 3. Trong phép chia hết, thương của một số chẵn với một số lẻ là số chẵn. 7 3. Bài tập vận dụng * Tích sau có mấy chữ số tận cùng giống nhau. 20 21 22 … 28  29 Bài giải Tích trên có thừa số 20 tận cùng là 0, nên tích có 1 chữ số 0 tận cùng. Ngoài ra thừa số 25 và 24 cho tích tận cùng bởi 2 chữ số 0. Vậy tích trên có 3 chữ số tận cùng giống nhau là 3 chữ số 0 . Vậy tích tận cùng bởi 3 chữ số 0 3. Củng cố - dặn dò - Về nhà học bài. __________________________________________ Thứ năm ngày 10 tháng 11 năm 2011 Tiếng việt Từ đơn – từ ghép – từ láy I. Mục tiêu: - HD học sinh ôn tập củng cố về: Từ đơn- từ ghép – từ láy. Phân biệt được từ đơn, từ ghép từ láy. - Vận dụng vào làm được một số bài tập và viết được một đoạn văn ngắn (5->7 câu) sử dụng từ 2 từ ghép và 1 từ láy trở lên. II. Các hoạt động dạy học: A. Giới thiệu bài: B. Nội dung ôn tập: 1. Ôn tập lí thuyết: a) Từ đơn: Là một từ có nghĩa do một tiếng tạo thành. VD: bàn, sông, núi, cây, hoa ... b) Từ ghép: Là từ gồm hai,ba ...tiếng có nghĩa ghép lại. VD: cây cỏ, hoa lá, thiếu niên, vô tuyến truyền hình,... - Từ ghép được phân thành hai kiểu : + Từ ghép phân loại. + Từ ghép tổng hợp. c) Từ láy: Từ gồm 2,3,4... tiếng láy một bộ phận , vần hoặc láy cả tiếng. * Phân biệt từ ghép – từ láy: + Hai loại từ đều có từ 2 tiếng trở lên 8 - Nêu thế nào là từ đơn – lấy VD. - Nhận xét. - HD tương tự với các loại từ còn lại. Học sinh phân biệt từ láy, từ ghép. tạo thành nhưng từ láy các tiếng có quan hệ với nhau về âm còn từ ghép giữa các tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa. Lưu ý: Có một số từ ghép 1 trong 2 tiếng có nghĩa mờ nhạt. VD: máy móc, chùa chiền. 2. Bài tập thực hành: * Bài 1: Xác định từ đơn: Em yêu màu đỏ Như máu trong tim Lá cờ tổ quốc Khăn quàng đội viên * Bài tập 2: Cho đoạn văn tìm từ láy: “Trăng đầu tháng mờ mờ. Mặt nước pha một chút lo mong mỏng, phơn phớt. Những chiếc lá lúa quẫy quẫy rung rinh, trông xa như những làn sóng nhỏ lăn tăn” * Bài tập 3: Xếp các từ theo 3 nhóm: Từ ghép tổng hợp, từ ghép phân loại, từ láy: Thung lũng, cây cỏ, tia nắng, chăm chỉ, bạn học, hư hỏng, san sẻ, giúp đỡ, khó khăn, gắn bó. * Bài 4: Tìm từ ghép PL, từ ghép TH: Suy nghĩ, sách vở, cây cỏ, ngon lành, xa lạ, tia nắng, bút chì, bạn thân, bạn học. *Bài 5: Ghép 5 tiếng: Kính,quý, mến, yêu, thương thành 9 từ ghép. *Bài 6: - Tìm 5 từ ghép có cấu tạo x + học. - Tìm 5 từ ghép có cấu tạo học +x. - Tìm tiếng ghép với lễ tạo thành từ ghép. - Tìm tiếng ghép với tiếng sáng để được từ ghép? Từ láy? - Tiếng nào ghép với tiếng hòa để tạo thánh từ ghép? 3. Củng cố – dặn dò: Xác định từ đơn và nêu: (em, yêu, như, máu, trong, tim) Nhận xét. Nêu yêu cầu bài tập – HD. Trao đổi cặp tự làm bài nêu đáp án (từ láy: lờ mờ, mong mỏng, phơn phớt, rung rinh, lăn tăn” Nêu ND và yêu cầu bài tập. Tự làm vở nêu bài làm – nêu kết quả. Nhận xét. Yêu cầu học sinh nhắc lại thế nào là từ đơn ? từ ghép ? từ láy? Cách để phân biệt được chúng? Nhận xét buổi học. 9 TUẦN 12 Thứ hai ngày 14 tháng 11 năm 2011 Toán: ÔN TẬP VỀ SỐ TỰ NHIÊN ( tiếp theo) I. Mục đích yêu cầu Giúp HS: - Ôn tập củng cố khắc sâu về số tự nhiên. - Vận dụng giải toán - GD học sinh tính chính xác II. Chuẩn bị SGK, tài liệu tham khảo. III. Các hoạt động dạy học, 1. Kiểm tra 2. Nội dung - Hướng dẫn HS ôn tập. Bài 1: Có bao nhiêu số tự nhiên liên Bài 1. Viết các số tự nhiên liên tiếp bắt tiếp từ 1 đến 1995 ? đầu từ 1 đến 1995 thì phải viết 1995 số - HS làm vào vở tự nhiên liên liên tiếp, trong đó có : - Trình bày 9 số có 1 chữ số là các số từ 1 đến 9 90 số có 2 chữ số là các số từ 10 đến 99 900 số có 3 chữ số là các số từ 100 đến 999 Còn lại là các số có 4 chữ số. Vậy : Số lượng số có 4 chữ số phải viết là: 1995 – (9 + 90 + 900) = 996 (số) Số lượng chữ số của số đó là : 1 x 9 + 2 x 90 + 3 x 900 + 4 x 996 = 6873 (chữ số) Đáp số : 6873 chữ số. 2. Có bao nhiêu số có hai chữ số ? 10 Bài 2. Xét dãy số : 1,2,3,4,…98,99 ta thấy : Dãy số có tất cả 99 số, trong đó có 9 số 1 chữ số là các số : 1,2,3,4,5,6,7,8,9 (từ 1 đến 9), còn lại là các số có hai chữ số. Vậy số lượng số có hai chữ số là : 99 – 9 = 90 (số) Trả lời : Có 90 số có hai chữ số. Bài 3. Xét dãy số : 1,2,3,4,…998,999 ta thấy : 3. Có bao nhiêu số có ba chữ số ? Dãy số có tất cả 999 số, trong đó có 99 số là các số có 1 và2 chữ số (99 số từ 1 đến 99), còn lại là các số có ba chữ số. Vậy số lượng số có ba chữ số là : 999 – 99 = 900 (số) Trả lời : Có 900 số có ba chữ số. 4. Tìm phép cộng có các số hạng bằng Bài 4. nhau và bằng tổng số . Phép cộng phải tìm là : 0 + 0 = 0 5. Tính nhanh: Tính tổng các số lẻ liên tiếp từ 1 đến 1995. Bài 5. Hai số lẻ liên tiếp hơn kém nhau 2 đơn vị. Mà số cuối hơn số đầu là: 1994 : 2 =997 (khoảng cách). Số khoảng cách luôn kém số lượng số hạng là 1, nên số lượng số trong dãy là : 997 +1 = 998 (số hạng) Nếu ta sắp xếp các cặp số từ hai đầu dãy số vào, ta có: 1 + 1995 =1996 3 + 1993 = 1996 Số cặp số là : 998 : 2 = 499 (cặp số) Các cặp số đều có tổng là 1996 nên tổng các số trong dãy số là : 1996 x 499 = 996004 3. Củng cố - dặn dò - Về nhà học bài. __________________________________________ Thứ ba ngày 15 tháng 11 năm 2011 Tiếng việt: ÔN TẬP VỀ TỪ LOẠI I.Mục tiêu: - Học sinh nắm được từ loại, phân biệt được các từ loại không nhầm lẫn. II. Các hoạt động dạy – học: A. Giới thiệu bài: Nêu yêu cầu tiết học. B. Nội dung luyên tập: 1. Ôn tập khái niệm: a. Danh từ: 11 - Là từ chỉ người, vật , sự vật , chất liệu ...VD: ông bà, cô giáo, bàn, ghế.. - Danh từ chung chỉ sự vât mà ta không cảm nhận được bằng giác quan là danh từ trừu tượng. VD: niềm vui, lòng chung thành... b. Động từ: - Là từ chỉ hoạt động trạng thái hay cảm xúc của người hoặc vật( có thể tác động hoặc không tác động đến người hoặc sự vật khác) + Động từ “bị” và “được” chỉ ý nghĩ tiếp thụ. + Động từ “có” chỉ ý nghĩa tồn tại hoặc sở hữu. + Động từ “là” dùng trong câu giới thiệu, nhận xét, đánh giá. c. Tính từ: Là từ chỉ tính chất, màu sắc, hình thể, kích thứơc, dung lượng, phẩm chất... của người, loài vật, đồ vật... * Lưu ý: Những động từ, tính từ có các từ: cái, cuộc, cơn, nỗi, niềm, lòng, việc, tình thì nó trở thành danh từ trừu tượng. VD: Chuyển thành danh từ: say mê --> sự say mê sung sướng --> niềm sung sướng đau đớn --> nỗi đau đớn giận dữ --> cơm giận dữ. kính yêu --> niềm kính yêu đẹp --> cái đẹp tốt --> cái tốt. d. Đại từ: Dùng thay thế cho danh từ hoặc thay thế cho tên gọi trực tiếp khi đối thoại. e. Số từ: là những từ chỉ số lượng. VD: tất cả, ba, bốn ... 2. Bài tập thưc hành: * Bài tập 1: Xác định từ loại; - Sự học, việc học, suy nghĩ, chăm chỉ, đùm DT DT ĐT TT ĐT bọc, thuyền, tình bạn, tìm tòi, yêu mến, thắm DT DT ĐT ĐT TT thiết, khôn ngoan, mịn màng, Cửu Long, trông . TT TT DT ĐT 12 - HS nghe và lấy ví dụ. - Nêu khái niệm đại từ, các loại đại từ và số từ. - Nêu nội dung bài tập lên bảng. - Tự làm bài – nêu miệng kết quả. Làm bài đại diện lên bảng. Nhận xét. Nêu nội dung và YC bài tập Trao đổi cặp – làm bài cử * Bài tập 2: Xác định từ loại: - Lớn, bao la, giận, nhìn, giàu, cuộc chiến TT TT ĐT ĐT TT DT tranh, thương yêu, tình thương, dễ thương, việc ĐT DT TT DT làm, xa, mênh mông. TT TT * Bài tập 3: Xác định từ loại của đoạn thơ sau: Con cò lá trúc qua sông DT DT ĐT DT Trái mơ tròn trĩnh, quả bòng đung đưa DT TT DT ĐT Bút nghiêng lất phất hạt mưa DT TT TT DT Bút chao gợn nước, Tây Hồ lăn tăn. DT ĐT ĐT DT DT TT * Bài tập 4: Xác định từ loại: - Việc học, phấn khởi, rộng rãi, ngoan ngoãn, DT TT TT TT ăn, xinh xinh, quần áo, trùng trùng điệp điệp, ĐT TT DT TT ngủ, cặp sách, bao la. ĐT DT TT * Bài tập 5: Hãy xếp các từ sau vào 3 nhóm:( TL; GPL; GTT) - Nhà ga, nho nhỏ, cơm lam, sáng sủa, đường sá, PL TL PL TL TH quanh co, ăn mặc, đát nước, khoai tây, xanh lè, TL TH TH PL PL máy tiện, nhà sàn, cập kênh, hoa mai, thợ mỏ, ấp PL PL TL PL PL TL úng. * Bài tập 6: Hãy xếp các từ sau đây thành ba nhóm ( TL; PL; TH) - Thung lũng, mát rượi, buổi sáng, mặt đất, mùa TH TH PL PL PL đại diện lên bảng. Nêu yêu cầu bài tập – HD. Tự làm bài đổi chéo vở kiểm tra. Chữa bài. Nêu nội dung bài tập lên bảng. Tự làm bài – nêu miệng kết quả. Làm bài đại diện lên bảng. Nhận xét. 13 nắng, buổi chiều, suy nghĩ, sách vở, quyến rũ, PL TH TH TH mênh mông, tung tăng, vun vút, tia nắng, đồi núi, TL TL TL PL TH nhấp nhô. TL 3. Củng cố – dặn dò: Nhắc lại nội dung vừa ôn tập. Nhận xét giờ học. __________________________________________ Thứ tư ngày 16 tháng 11 năm 2011 Toán ÔN TẬP VỀ SỐ TỰ NHIÊN (tiếp theo) I. Mục đích yêu cầu - Giúp HS : + Ôn tập củng cố khắc sâu về số tự nhiên. + Vận dụng giải toán + GD học sinh tính chính xác II. Chuẩn bị SGK, tài liệu tham khảo. III. Các hoạt động dạy học, 1. Kiểm tra 2. Nội dung - Hướng dẫn HS ôn tập. 1. Tính nhẩm tổng sau : Bài 1. 197 + 546 197 +546 = (197 + 3) + (546-3) = 200 + 549 = 749 Khi cộng nhẩm, ta làm tròn trăm (hoặc tròn chục, tròn nghìn…) một số cho dễ cộng. 2. Tìm phép trừ có số bị trừ, số trừ và Bài 2. Đáp số : 0 - 0 = 0 hiệu số bằng nhau. 3. Trừ nhẩm : Bài 3. 954 - 898 954-898 = (954 + 2) - (898 + 2) = 956 – 900 = 56 Khi trừ nhẩm, ta làm tròn số trừ để dễ trừ. 14 4. Cho 9 số : 1,2,3,8,9,10,15,16,17 và Bài 4. Tổng 9 số đã cho là : bảng ô bên. Hãy điền mỗi số vào 1 ô 1 + 2 + 3 + 8 + 9 + 10 + 15 + 16 + 17 = sao cho tổng 3 số ở cột dọc, hàng 81 ngang và đường chéo đều bằng nhau. 9 số điền được 3 hàng ngang nên tổng các số ở hàng ngang (cột dọc và đường chéo) là: 81 : 3 = 27 Ta đánh số các hàng ngang, cột dọc của bảng ô như sau : SGK Ta thấy : Tổng các số ở hàng 2, cột 2 và hai đường chéo là : 27 x 4 = 108 Khi tính tổng các số ở hàng 2, cột 2 và 2 đường chéo thì 8 số ở 8 ô xung quanh được tính mỗi số 1 lần, còn số ở ô chính giữa tính 4 lần nên thừa ra 3 lần. Số điền ở ô chính giữa là : (108-81) :3 =9 Ta lại có : 1+17=18 3+15=18 2+16=18 8+10=18 Vậy mỗi cặp số trên được điền vào 2 đầu cột dọc 2, hàng ngang 2 và 2 đường chéo… Đáp án: 1 15 2 0 1 9 17 16 3 8 3. Củng cố - dặn dò - Về nhà học bài. __________________________________________ Thứ năm ngày 17 tháng 11 năm 2011 Tiếng việt: ÔN TẬP VỀ TỪ LOẠI I. Mục đích yêu cầu - Giúp HS ôn tập và củng cố về từ và cấu tạo từ. II. Chuẩn bị 15 SGK, tài liệu tham khảo. III. Các hoạt động dạy học 1. Kiểm tra 2. Nội dung - Hướng dẫn HS ôn tập. Bài 1: - Dùng gạch chéo một gạch để phân Ở /trường/ có /cô giáo/ hiền/ như/ mẹ/, biệt từ đơn các từ phức trong các câu có/ nhiều /bạn bè/ thân thiết /như /anh/ sau. em/. Em/ rất /yêu/ mái trường/ của/ em/. Bài 2: - Tìm danh từ chung trong các câu Một/con/ quạ/ khát/ nước.Qụa/ tìm dưới đây. Xếp danh từ chung tìm được /thấy/ một /chiếc/ lọ/ có/ nước/, liền/ lấy/ vào các nhóm: danh từ chỉ vật, danh mỏ /gắp/ từng /hòn/ sỏi /bỏ/ vào/ lọ/. từ chỉ đơn vị. - Danh từ chỉ vật: quạ, nước, lọ, nước, mỏ sỏi, lọ. - Danh từ chỉ đơn vị: con, chiếc, hòn. - Phân các từ in nghiêng trong đoạn Bài 3: văn dưới đây thành 2 loại: từ ghép, từ Càng về khuya, đám rước đèn càng láy. đông. Tiếng nói cười ríu rít làm rộn rã cả xóm làng. Đám rước đi chậm rãi trên đoạn đường làng khúc khuỷu trông như một con rồng lửa bò ngoằn ngoèo. - Từ ghép: xóm làng, chậm rãi. - Từ láy: ríu rít, rộn rã, khúc khuỷu, ngoằn ngoèo. - Cho các cặp từ sau: thuyền nan/ Bài 4: thuyền bè; xe đạp/ xe cộ; đất sét/ đất đai; cây bàng/ cây cối; máy cày/ máy móc. - Hai từ trong từng cặp trên khác nhau * Hai từ trong từng cặp từ khác nhau ở ở chỗ nào? ( Về nghĩa và về cấu tạo chỗ: của từ) - Về nghĩa, một từ có nghĩa khái quát, chỉ loại lớn; một từ có nghĩa cụ thể, chỉ loại nhỏ. - Về cấu tạo: một từ là từ ghép chính phụ, một từ là từ ghép đẳng lập. 3. Củng cố - dặn dò - Về nhà học bài. TUẦN 13: 16 Thứ hai ngày 21 tháng 11 năm 2011 Toán: ÔN TẬP VỀ SỐ TỰ NHIÊN ( tiếp theo) I. Mục đích yêu cầu Giúp HS: - Ôn tập củng cố khắc sâu về số tự nhiên. - Vận dụng giải toán - GD học sinh tính chính xác II. Chuẩn bị SGK, tài liệu tham khảo. III. Các hoạt động dạy học, 1. Kiểm tra 2. Nội dung - Hướng dẫn HS ôn tập. Bài 1: Tìm a,b biết : ab,b - bb,a = a,a Bài giải Ta có bb,a a,a ab,b Xét hàng đơn vị ta có: - Nếu b + a = b thì a = 0 (vô lí vì a khác 0) - Nếu b + a = 10 + b (cộng qua 10) thì a = 10 ( vô lí vì a <10) Vậy có : b + a + 1 ( nhớ) = 10 + b (1) và ở hàng phần 10 có a + a = 10 + b ( cộng qua 10) (2) Từ (1) và (2) suy ra a = 9; b = 8 Thử lại: 98,8 – 88,9 = 9,9  Học sinh có thể giải cách khác Bài 2: Tìm số tự nhiên, biết rằng số Bài giải này sẽ tăng 9 lần nếu ta viết thêm 1 Gọi số đã cho là a x với là chữ số hàng chữ số 0 vào giữa chữ số hàng đơn vị đơn vị , số mới là a0 theo đầu bài ta có x và hàng chục của số đó. a0 = a 9 a00 + = ( a 10 + ) x 9 a 100 + = a 90 + x 9 a 90 + a 10 + = a x 90 + 8 x a 10 = 8 x a 5= 4 17 Vì < 10 nên a 5 < x 10 4 hay a 5 < 40 ; mà 4 chia hết cho 5, do đó x = 5 suy ra a = 4 Vậy số đã cho là 45 Thử lại : 45 9 =  405 ( Đúng với yêu cầu đề bài ) Bài 3: Tính 9,8 + 8,7 + 7,6 + … + 2,1 – 1,2 – 2,3 – 3,4 - …- 8,9 0,9 = 0, = 7, Bài giải 9,8 + 8,7 + 7,6 + … + 2,1 – 1,2 – 2,3 – 3,4 - …- 8,9 = ( 9,8 – 8,9) + (8,7 – 7,8) +..+(2,1 – 1,2) = 0,9 + 0,9 + 0,9 + 0,9 + 0,9 + 0,9 + 0,9 + 0,9 = 0,9 x 8 = 7,2 3. Củng cố - dặn dò - Về nhà học bài. __________________________________________ Thứ ba ngày 22 tháng 11 năm 2011 Tiếng việt ÔN TẬP VỀ TỪ LOẠI I. Mục đích yêu cầu - Giúp HS ôn tập và củng cố về từ và cấu tạo từ. II. Chuẩn bị SGK, tài liệu tham khảo. III. Các hoạt động dạy học 1. Kiểm tra 2. Nội dung - Hướng dẫn HS ôn tập. Bài 1: - Hãy xếp các từ dưới đây thành 2 nhóm: danh từ chỉ hiện tượng, danh từ chỉ khái niệm. + sấm, chớp, tính nết, thái độ, mưa - Danh từ chỉ hiện tượng: sấm, mưa biển, biển, bão biển, sóng thần, chiến tranh, bão biển, sóng thần, chiến tranh, đói đói nghèo, biện pháp, ý kiến, cảm nghèo. tưởng, niềm vui, tình bạn. - Danh từ chỉ khái niệm: thái độ, tính nết, biện pháp, ý kiến, cảm tưởng, niềm vui, tình bạn. 18 Bài 2: - Tìm động từ trong từng câu dưới a) Ông tôi đọc báo bên cửa sổ. đây. Xếp các động từ tìm được thành b) Nàng vọng phu hóa đá. hai loại: động từ chỉ hoạt động, động c) Cậu ấy trở thành một vận động viên từ chỉ trạng thái. tài ba. d) Cả nhà đang ăn cơm. e) Trời đứng gió. - Động từ chỉ hoạt động: đọc, ăn, - Động từ chỉ trạng thái: hóa, trở thành, đứng. Bài 3: - Nghĩa của các từ láy dưới đây có điểm nào giống nhau: + Khấp khểnh, gập ghềnh, mấp mô, + Diễn tả trang thái: ẩn – hiện, cao – thấp, lấp ló, thập thò, lập lòe. lên - xuống, sáng – tối, vào- ra,...một cách + Tìm thêm 5 từ láy tương tự. đều đặn của sự vật, hiện tượng. + Tìm thêm 5 từ cùng loại: Bập bùng, nhấp nhô, nhấp nhổm, nhấp nháy, tập tễnh. Bài 4: - Trong hai tổ hợp in nghiêng dưới đây, tổ hợp nào là từ ghép? Vì sao em hiểu như vây? - Tổ hợp : áo dài ở câu Bộ áo dài này đẹp a) Bộ áo dài này đẹp thât. thật là từ ghép.Vì từ ghép áo dài là tên gọi b) Áo dài quá, không mặc được. của một loại áo.Vì áo dài trong văn cảnh này là một từ, nên quan hệ giữa hai tiếng áo,dài rất chặt chẽ, không thể thêm một tiếng thứ 3 vào giữa. 3. Củng cố - dặn dò - Về nhà học bài. __________________________________________ Thứ tư ngày 23 tháng 11 năm 2011 Toán: CỦNG CỐ CÁC TÍNH CHẤT CỦA BỐN PHÉP TÍNH VỚI SỐ TỰ NHIÊN I. Mục tiờu: 19 - Củng cố các tính chất của bốn phép tính với số tự nhiên. Áp dụng để giải toán tính nhanh. II. Nội dung: Bài tập 1. Tính nhanh a/ 21 x 6 + 18 x 6 + 6 x 61 = 6 x (21 + 18 + 61) = 6 x 100 = 600 b/ 1078 x 25 - 25 x 35 - 43 x 25 = 25 x ( 1078 - 35 - 43 ) = 25 x 1000 = 25000 c/ 621 x 131 + 131 x 622 -243 x 131 = 131 x ( 621 + 622 - 243) = 131 x 1000 = 131000 = 49 x 75 - 2 x 3 x 25 + 53 x 75 = 75 x (49 - 2 + 53) = 75 x 100 = 7500 a/ 74 x 18 + 740 x 6 + 22 x 74 Bµi tËp 2. TÝnh nhanh = 74 x 18 + 74 x 60 + 22 x 74 = 74 x ( 18 + 60 + 22) = 74 x 100 = 7400 b/ 20 x 23 + 41 x 46 + 46 x 49 = 10 x 2 x 23 + 41 x 46 + 46 x 49 = 10 x 46 + 41 x 46 + 46 x 49 = 46 x ( 10 + 41 + 49 ) = 46 x 100 = 4600 c/ 31 x 15 + 150 x 5 - 15 + 20 x 15 20