Tài liệu G.an van 6 hai

nNgµy so¹n: 12.08.2011 Ngµy gi¶ng: 15.08.2011 Híng dÉn ®äc thªm: TuÇn 1 - TiÕt 1 Con Rång ch¸u Tiªn (TruyÒn thuyÕt) A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm vÒ thÓ lo¹i truyÒn thuyÕt. - Nh©n vËt, sù kiÖn, cèt truyÖn trong tp thuéc t/lo¹i truyÒn thuyÕt giai ®o¹n ®Çu. Bãng d¸ng t/k× dùng níc cña dt ta trong mét tp d©n gian t/k× dùng níc. 2. KÜ n¨ng: * KÜ n¨ng bµi d¹y: - §äc d/c¶m vb truyÒn thuyÕt. NhËn ra nh÷ng sù viÖc chÝnh. - NhËn ra mét sè chi tiÕt tëng tîng k× ¶o trong truyÖn. * KÜ n¨ng sèng: - Tù nhËn thøc vµ x¸c ®Þnh ®îc nguån gèc tæ tiªn. - X¸c ®Þnh gi¸ trÞ b¶n th©n: lßng biÕt ¬n tæ tiªn vµ cã tr¸ch nhiÖm víi viÖc ph¸t huy truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc. 3. Th¸i ®é: Lßng tù hµo, t/cùc häc tËp kÕ thõa, ph¸t huy truyÒn thèng dt B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, su tÇm tranh ¶nh liªn quan ®Õn bµi häc: - Häc sinh: So¹n bµi, tranh vÒ l¹c Long Qu©n vµ ¢u c¬ cïng 100 ngêi con chia tay lªn rõng xuèng biÓn, su tÇm tranh ¶nh vÒ §Òn Hïng hoÆc vïng ®Êt Phong Ch©u. c. Ph¬ng ph¸p: - T¸i hiÖn, vÊn ®¸p, ph©n tÝch, b×nh gi¶ng D. TiÕn tr×nh lªn líp: I. æn ®Þnh tæ chøc. (1’) II. KiÓm tra bµi cò: (3’) KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ s¸ch vë vµ dông cô häc tËp bé m«n. III.Bµi míi: (39’)(Gi¸o viªn giíi thiÖu) Ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu tiªn c¾p s¸ch ®Õn trêng chóng ta ®Òu ®îc häc vµ ghi nhí c©u ca dao: BÇu ¬i th¬ng lÊy bÝ cïng Tuy r»ng kh¸c gièng nhng chung mét giµn Nh¾c ®Õn gièng nßi mçi ngêi ViÖt Nam cña m×nh ®Òu rÊt tù hµo vÒ nguån gèc cao quÝ cña m×nh - nguån gèc Tiªn, Rång, con L¹c ch¸u Hång. VËy t¹i sao mu«n triÖu ngêi ViÖt Nam tõ miÒn ngîc ®Õn miÒn xu«i, tõ miÒn biÓn ®Õn rõng nói l¹i cïng cã chung mét nguån gèc nh vËy. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn mµ chóng ta t×m hiÓu h«m nay sÏ gióp c¸c em hiÓu râ vÒ ®iÒu ®ã. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t *Ho¹t ®éng 1: (10’) I. t×m hiÓu chung: -TruyÒn thuyÕt: lµ lo¹i -PP vÊn ®¸p, th/ tr×nh truyÖn d/g kÓ vÒ c¸c nh©n -KT ®éng n·o. vËt, sù kiÖn cã liªn quan ? TruyÒn thuyÕt lµ g×. ®Õn l/sö thêi qóa khø, thêng cã y/ tè t/ tîng k× ¶o. 1 Tr/thuyÕt t/ hiÖn th¸i ®é vµ c¸ch ®¸nh gi¸ cña nd ®èi víi c¸c sù kiÖn vµ n/vËt ®îc kÓ. ?TruyÖn Con Rång ch¸u Tiªn ra ®êi trong t/ k× nµo. - Con Rång ch¸u Tiªn thô«c nhãm c¸c tp truyÖn tr/thuyÕt thêi ®¹i Hïng V¬ng g/ ®o¹n ®Çu. * Ho¹t ®éng 2: (25’) II. §äc - hiÓu v¨n 1.-PP ®äc diÔn c¶m, tiÕp nhËn t/p. KT ®éng n·o. b¶n: - GVh/d: - §äc râ rµng, rµnh m¹ch, nhÊn giäng ë 1. §äc, chó thÝch: nh÷ng chi tiÕt k× l¹ phi thêng -> GV ®äc mÉu mét ®o¹n, gäi HS ®äc -> NhËn xÐt ®äc cña HS. - §äc: ?H·y kÓ tãm t¾t truyÖn tõ 5-7 c©u ?Em h·y gi¶i nghÜa c¸c tõ: Ng tinh, Méc tinh, Hå -KÓ tãm t¾t: tinh vµ tËp qu¸n. -Gi¶i thÝch tõ khã: (sgk) 2.-PP vÊn ®¸p; KT ®éng n·o. ? Cho biÕt PTB§ cña truyÖn ? ng«i kÓ? n/vËt chÝnh. ?Theo em truyÖn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung cña tõng phÇn? a. Tõ ®Çu ®Õn...Long Trang  Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ b. TiÕp...lªn ®êng  ChuyÖn ¢u C¬ sinh në k× l¹ vµ LLQ vµ ¢u C¬ chia con c. Cßn l¹i  Gi¶i thÝch nguån gèc con Rång, ch¸u Tiªn. 3. PP ®äc, t¸i hiÖn, vÊn ®¸p, nªu vÊn ®Ò, ph©n tÝch, gi¶ng b×nh. KT ®éng n·o. - Gäi HS ®äc ®o¹n 1 ?LLQ vµ ¢u c¬ ®îc giíi thiÖu nh thÕ nµo? (Nguån gèc, h×nh d¸ng, tµi n¨ng) L¹c Long Qu©n - Nguån gèc: ThÇn - H×nh d¸ng: m×nh rång ë díi níc - Tµi n¨ng: nhiÒu phÐp l¹, gióp d©n diÖt trõ yªu qu¸i ¢u c¬:- Nguån gèc: Tiªn - H×nh d¸ng: Xinh ®Ñp tuyÖt trÇn. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt miªu t¶ LLQ vµ ¢u c¬? -Tëng tîng phong phó. -LLQ lµ 1 vÞ thÇn( thÇn tho¹i), mang p/chÊt nh con ngêi: ®øc ®é, th¬ng d©n, yªu ghÐt...(lÞch sö ho¸). ? T¹i sao t¸c gi¶ d©n gian kh«ng tëng tîng LLQ vµ ¢u c¬ cã nguån gèc tõ c¸c loµi vËt kh¸c mµ tëng tîng LLQ nßi rång, ¢u C¬ dßng dâi tiªn? §iÒu ®ã cã ý nghÜa g×? * GV b×nh: Sù xuÊt th©n vµ h×nh d¸ng ®Æc biÖt cña L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ lµ nh÷ng chi tiÕt ®Æc biÖt thÓ hiÖn trÝ t/ tîng v« cïng phong phó cña nh©n d©n ta, ph¶i ch¨ng ®ã lµ nh÷ng h/¶nh giíi thiÖu ®Ó ngêi ®äc híng tíi mét ý nghÜa v« cïng ®Ñp ®Ï cña c©u chuyÖn vÒ nguån gèc cao quÝ: ThÇn- Tiªn b. PP t¸i hiÖn, vÊn ®¸p, ph©n tÝch, b×nh gi¶ng. KT ®éng n·o 2.KÕt cÊu, bè côc: -PTB§: tù sù -Bè côc: 3 phÇn 3. Ph©n tÝch a. Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n vµ ¢u c¬: *L¹c Long Qu©n: Cã nguån gèc thÇn rång, dßng dâi cao quÝ, cã tµi n¨ng ®øc ®é, th¬ng d©n, c¨m ghÐt kÎ ¸c. * ¢u C¬: Thuéc hä ThÇn N«ng ( tiªn), dßng dâi cao quÝ, xinh ®Ñp, thÝch du ngo¹n, yªu c¸i ®Ñp. b.ViÖc sinh në k× l¹, viÖc chia con cña ¢u C¬ vµ L¹c Long Qu©n: 2 ? Hai ngêi kÕt duyªn víi nhau cã g× l¹? -ThÇn rång (díi níc)- Tiªn n÷ (nói cao)=> chung * ¢u C¬ sinh në k× l¹: sèng vî chång n¬i cung ®iÖn. -GV: Cuéc h«n nh©n cña hä lµ sù kÕt tinh nh÷ng g× ®Ñp ®Ï nhÊt cña con ng¬×, thiªn nhiªn, s«ng nói. ? ¢u C¬ sinh në cã g× k× l¹ ? ViÖc ®ã cã ý nghÜa g×? - Sinh bäc tr¨m trøng, në tr¨m con, ®Ñp ®Ï, kh«i ng«, kh«ng cÇn bó mím, lín nhanh nh thæi.  Chi tiÕt tëng tîng s¸ng t¹o diÖu k× nhÊn m¹nh sù g¾n bã keo s¬n, thÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt gi÷a c¸c céng ®ång ngêi ViÖt, cung cÊp nh©n lùc tµi giái, khoÎ m¹nh nh thÇn ®Ó gióp d©n më níc, dùng níc. * GV b×nh: Chi tiÕt l¹ mang tÝnh chÊt hoang ®êng nhng rÊt thó vÞ vµ giµu ý nghÜa. Nã b¾t nguån tõ thùc tÕ rång, r¾n ®Òu ®Î trøng. Tiªn (chim) còng ®ẻ trøng. TÊt c¶ mäi ngêi VN chóng ta ®Òu sinh ra tõ trong cïng mét bäc trøng (®ång bµo) cña mÑ ¢u C¬. DTVN chóng ta vèn khoÎ m¹nh, cêng tr¸ng, ®Ñp ®Ï, ph¸t triÓn nhanh  nhÊn m¹nh sù g¾n bã chÆt chÏ, keo s¬n, thÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt gi÷a * ¢u C¬ vµ L¹c Long Qu©n chia con: c¸c céng ®ång ngêi ViÖt. ? Em h·y quan s¸t bøc tranh trong SGK vµ cho biÕt tranh minh ho¹ c¶nh g×? ? L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia con nh thÕ nµo? ViÖc chia tay thÓ hiÖn ý nguyÖn g×? - 50 ngêi con xuèng biÓn; - 50 Ngêi con lªn nói - Cïng nhau cai qu¶n c¸c ph¬ng, dùng x©y ®Êt níc.  Cuéc chia tay ph¶n ¸nh nhu cÇu ph¸t triÓn DT: lµm ¨n, më réng vµ gi÷ v÷ng ®Êt ®ai. ThÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt DT. Mäi ngêi ë mäi vïng ®Êt níc ®Òu cã chung mét nguån gèc, ý chÝ vµ søc m¹nh. ? NhËn xÐt: ý nghÜa cña chi tiÕt tëng tîng k× ¶o: - Chi tiÕt tëng tîng k× ¶o lµ chi tiÕt kh«ng cã thËt ®îc d©n gian s¸ng t¹o ra nh»m môc ®Ých nhÊt ®Þnh.ý nghÜa cña chi tiÕt tëng tîng k× ¶o trong truyÖn: + T« ®Ëm tÝnh chÊt k× l¹, lín lao, ®Ñp ®Ï cña c¸c nh©n vËt, sù kiÖn. + ThÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc gièng nßi, d©n téc ®Ó chóng ta thªm tù hµo, tin yªu, t«n kÝnh tæ tiªn, d©n téc. + Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña t¸c phÈm. ? B»ng sù hiÓu biÕt cña em vÒ LS chèng ngo¹i x©m vµ c«ng cuéc x©y dùng ®Êt níc, em thÊy lêi c¨n dÆn cña thÇn sau nµy cã ®îc con ch¸u thùc hiÖn kh«ng? * GV b×nh: LS mÊy ngµn n¨m dùng níc vµ gi÷ níc cña d©n téc ta ®· chøng minh hïng hån ®iÒu ®ã. Mçi khi TQ bÞ l©m nguy, ND ta bÊt kÓ trÎ, giµ, trai, g¸i tõ miÒn ngîc ®Õn miÒn xu«i, tõ miÒn biÓn ®Õn miÒn rõng nói xa x«i ®ång lßng kÒ vai s¸t c¸nh ®øng dËy giÕt kÎ thï. Khi nh©n d©n mét vïng gÆp thiªn tai ®Þch ho¹, c¶ níc ®Òu ®au xãt, nhêng c¬m xÎ ¸o, ®Ó gióp ®ì vît qua ho¹n n¹n. vµ ngµy nay, mçi chóng ta ngåi ®©y còng ®·, ®ang vµ sÏ tiÕp tôc 3 thùc hiÖn lêi c¨n dÆn cña Long Qu©n xa kia b»ng nh÷ng viÖc lµm thiÕt thùc. C. PP ®äc d/c, vÊn ®¸p, nªu t/h cã v/®Ò, b×nh gi¶ng. KT: ®éng n·o * Gäi HS ®äc ®o¹n cuèi ? Em h·y cho biÕt, truyÖn kÕt thóc b»ng nh÷ng sù viÖc nµo? ViÖc kÕt thóc nh vËy cã ý nghÜa g×? - Con trëng lªn ng«i vua, lÊy hiÖu Hïng V¬ng, lËp kinh ®«, ®Æt tªn níc, ®êi ®êi truyÒn ng«i, kÕ tôc. ? VËy theo em, cèt lâi sù thËt LS trong truyÖn lµ ë chç nµo? §Þa danh ®Òn Hïng ë ®©u? * GV: Cèt lâi sù thËt LS lµ mêi mÊy ®êi vua Hïng trÞ v×. cßn mét b»ng chøng n÷a kh¼ng ®Þnh sù thËt trªn ®ã lµ l¨ng tëng niÖm c¸c vua Hïng mµ t¹i ®©y hµng n¨m vÉn diÔn ra mét lÔ héi rÊt lín ®ã lµ lÔ héi ®Òn Hïng. LÔ héi ®ã ®· trë thµnh mét ngµy quèc giç cña c¶ d©n téc, ngµy c¶ níc hµnh qu©n vÒ céi nguån: Dï ai ®i ngîc vÒ xu«i Nhí ngµy giç Tæ mïng mêi th¸ng ba vµ chóng ta tù hµo vÒ ®iÒu ®ã. Mét lÔ héi ®éc ®¸o duy nhÊt chØ cã ë VN! 4. PP: vÊn ®¸p, nªu vÊn ®Ò. KT: ®éng n·o. ? Theo em, t¹i sao truyÖn nµy ®îc gäi lµ truyÒn thuyÕt? NhËn xÐt nghÖ thuËt k/c cña nd? ? TruyÖn cã ý nghÜa g×? GV: Chèt tæng kÕt- Gäi 1 hs ®äc ghi nhí (sgk-8) C. Sù nghiÖp dùng níc cña vua Hïng: 4.Tæng kÕt: 4.1.NghÖ thuËt: K/ chuyÖn tëng tîng, cã nhiÒu chi tiÕt k× ¶o. 4.2.Néi dung: Nh»m gi¶i thÝch, suy t«n nguån gèc cao quÝ cña ngêi VN, ý nguyÖn ®oµn kÕt d©n téc, thèng nhÊt céng ®ång ngêi ViÖt. 4.3 .Ghi nhí: (sgk-8) III. LuyÖn tËp: * Ho¹t ®éng 3: (4’) 1. Häc xong truyÖn: Con Rång, ch¸u Tiªn em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? v× sao?( HS ®éng n·o) 2. KÓ tªn mét sè truyÖn t¬ng tù gi¶i thÝch nguån gèc cña d©n téc VN mµ em biÕt? - Kinh vµ Ba Na lµ anh em - Qu¶ bÇu mÑ (kh¬ me) - Qu¶ trøng to në ra con ngêi (mêng). IV. Cñng cè: (1’)Ghi nhí V. HDVN: (1’) - Häc bµi, thuéc ghi nhí. §äc kÜ phÇn ®äc thªm - So¹n bµi: “B¸nh chng, b¸nh giÇy”. T×m c¸c t liÖu kÓ vÒ c¸c d©n téc kh¸c hoÆc trªn thÕ giíi vÒ viÖc lµm b¸nh hoÆc quµ d©ng vua. E. RKNBD: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... 4 Ngµy so¹n: 14.08.2011 Ngµy gi¶ng: 17.08.2011 Híng dÉn ®äc thªm: TiÕt 2 B¸nh chng, b¸nh giÇy (TruyÒn thuyÕt) A. Môc tiªu : 1. KiÕn thøc: - Nh©n vËt, sù kiÖn, cèt truyÖn trong t/p thuéc t/lo¹i tr/ tuyÕt. - Cèt lâi l/sö t/k× dùng níc cña dt trong mét t/p théc nhãm tr/thuyÕt t/k× Hïng V¬ng. - C¸ch g/thÝch cña ngêi ViÖt vÒ mét phong tôc vµ quan niÖm ®Ò cao lao ®éng, ®Ò cao nghÒ n«ng- mét nÐt ®Ñp v¨n ho¸ cña ngêi ViÖt. 2. KÜ n¨ng: * KÜ n¨ng bµi d¹y: - §äc - hiÓu mét v¨n b¶n thuéc t/lo¹i tr/thuyÕt - NhËn ra nh÷ng sù viÖc chÝnh trong truyÖn. * KÜ n¨ng sèng: - X¸c ®Þnh gi¸ trÞ b¶n th©n: cã tr¸ch nhiÖm víi viÖc ph¸t huy truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc. 3. Th¸i ®é: Gi¸o dôc ý thøc céng ®ång dt; gi÷ g×n phong tôc v¨n ho¸ tèt ®Ñp. B. ChuÈn bÞ: - GV: So¹n bµi. §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. Su tÇm tranh ¶nh vÒ c¶nh nh©n d©n ta chë l¸ dong, xay ®ç gãi b¸nh chng, b¸nh giÇy. - HS: So¹n bµi theo c©u hái sgk; Su tÇm tranh ¶nh gãi b¸nh chng, b¸nh giÇy... C. Ph¬ng ph¸p: - §äc, t¸i hiÖn, vÊn ®¸p, nªu vÊn ®Ò cã t×nh huèng, ph©n tÝch, b×nh gi¶ng. D. tiÕn tr×nh giê d¹y: I.æn ®Þnh tæ chøc. (1’) II. KiÓm tra bµi cò: (5’) -Hái: Em hiÓu thÕ nµo truyÒn thuyÕt? Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt "Con Rång, ch¸uTiªn"? Trong truyÖn em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? V× sao em thÝch? -YCTL: Tr¶ lêi ®óng k/n tr/ thuyÕt; ý nghÜa:Nh»m gi¶i thÝch, suy t«n gièng nßi..., ý nguyÖn ®oµn kÕt céng ®ång dtVN. III. Bµi míi: (36’) Hµng n¨m cø mçi khi tÕt ®Õn, xu©n vÒ, nh©n d©n ta, con ch¸u cña vua Hïng tõ miÒn ngîc ®Õn miÒn xu«i, vïng rõng nói còng nh vïng biÓn l¹i n« nøc, hå hëi chë l¸ dong, xay g¹o, gi· g¹o, gãi b¸nh. Quang c¶nh Êy lµm sèng l¹i truyÒn thuyÕt "B¸nh chng, b¸nh giÇy". Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1: (2’)PP vÊn ®¸p, KT: ®éng n·o I. t×m hiÓu chung: ? TruyÖn thuéc t/lo¹i nµo, n»m trong giai - TruyÖn truyÒn thuyÕt, trong thêi k× Hïng V¬ng. ®o¹n nµo? 5 Ho¹t ®éng 2: (14’)PP ®äc, t¸i hiÖn, vÊn ®¸p; KT: ®éng n·o - Gv gäi HS ®äc truyÖn ? Em h·y kÓ tãm t¾t truyÖn - Hïng V¬ng vÒ giµ muèn truyÒn ng«i cho con nµo lµm võa ý, nèi chÝ nhµ vua. - C¸c «ng lang ®ua nhau lµm cç thËt hËu, riªng Lang Liªu ®îc thÇn m¸ch b¶o, dïng g¹o lµm hai thø b¸nh ®Ó d©ng vua. - Vua cha chän b¸nh cña lang Liªu ®Ó tÕ trêi ®Êt cïng Tiªn V¬ng vµ nhêng ng«i cho chµng. - Tõ ®ã níc ta cã tôc lµm b¸nh chng, b¸nh giÇy vµo ngµy tÕt. ? Gi¶i thÝch tõ: Tæ tiªn, phóc Êm, tiªn v¬ng.. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n: 1. §äc , kÓ, chó thÝch: - §äc - KÓ - Gi¶i thÝch tõ khã: (sgk) 2. KÕt cÊu, bè côc: ? Cho biÕt PTBDD cña truyÖn? ng«i kÓ, c¸c - PTB§: Tù sù, ng«i kÓ: thø ba, nh©n vËt chÝnh: Lang Liªu nh©n vËt, nh©n vËt chÝnh lµ ai? ?Theo em, truyÖn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? - Bè côc: 3 phÇn a. Tõ ®Çu...chøng gi¸m b. TiÕp ....h×nh trßn c. Cßn l¹i Ho¹t ®éng 3: (20’)PP vÊn ®¸p, gîi më, nªu 3. Ph©n tÝch v¨n b¶n: t×nh huèng cã vÊn ®Ò, ph©n tÝch, gi¶ng b×nh. KT ®éng n·o. a. Më truyÖn: Vua Hïng chän ? Më ®Çu c©u chuyÖn muèn giíi thiªô víi ngêi nèi ng«i chóng ta ®iÒu g×? ? Vua Hïng chän ngêi nèi ng«i trong hoµn c¶nh nµo? - Hoµn c¶nh: giÆc ngoµi ®· yªn, ®Êt níc th¸i b×nh, ND no Êm, vua ®· giµ muèn truyÒn ng«i. ? ý ®Þnh cña vua ra sao?(qua ®iÓm cña vua vÒ viÖc chän ngêi nèi ng«i) - ý cña vua: ngêi nèi ng«i vua ph¶i nèi ®îc chÝ vua, kh«ng nhÊt thÕt lµ con trëng. ? Vua chän ngêi nèi ng«i b»ng h×nh thøc g×? - H×nh thøc: ®iÒu vua ®ßi hái mang tÝnh chÊt mét c©u ®è ®Ó thö tµi. * GV: Trong truyÖn d©n gian gi¶i ®è lµ1 trong nh÷ng lo¹i thö th¸ch khã kh¨n ®èi víi nh©n vËt - §iÒu kiÖn vµ h×nh thøc truyÒn ng«i cã g× ®æi míi vµ tiÕn bé so víi ®¬ng thêi? - Qua ®©y, em thÊy vua Hïng lµ vÞ vua nh thÕ Kh«ng hoµn toµn theo lÖ nµo? truyÒn ng«i tõ c¸c ®êi tríc: chØ truyÒn cho con trëng. Vua chó träng tµi chÝ h¬n trëng thø. §©y * Cho HS ®äc phÇn 2 lµ mét vÞ vua anh minh. ? §Ó lµm võa ý vua, c¸c «ng Lang ®· lµm g×? b.DiÔn biÕn truyÖn: Cuéc thi tµi ? V× sao Lang Liªu ®îc thÇn b¸o méng? gi÷a c¸c «ng lang - Lang Liªu: + Trong c¸c con vua, chµng lµ ngêi rhiÖt thßi - C¸c «ng lang thi nhau lµm cç thËt hËu, thËt ngon. nhÊt + Tuy lµ Lang nhng tõ khi lín lªn chµng ra ë riªng, ch¨m lo viÖc ®ång ¸ng, trång lóa, 6 trång khoai. Lang Liªu th©n th× con vua nhng phËn th× gÇn gòi víi d©n thêng * GV: C¸c nh©n vËt må c«i, bÊt h¹nh thêng ®îc thÇn, bôt hiÖn lªn gióp ®ì mçi khi bÕ t¾c. ? V× sao thÇn chØ m¸ch b¶o mµ kh«ng lµm gióp lÔ vËt cho lang Liªu? - ThÇn vÉn dµnh chç cho tµi n¨ng s¸ng t¹o cña Lang Liªu. - Tõ gîi ý, lang Liªu ®· lµm ra hai lo¹i b¸nh. ? KÕt qu¶ cuéc thi tµi gi÷a c¸c «ng Lang nh thÕ nµo? ? V× sao hai thø b¸nh cña lang Liªu ®îc vua chän ®Ó tÕ Trêi, §Êt, Tiªn V¬ng vµ Lang Liªu ®îc chän ®Ó nèi ng«i vua? *GV: - Hai thø b¸nh cña Lang Liªu võa cã ý nghÜa thùc tÕ: quÝ h¹t g¹o, träng nghÒ n«ng (lµ nghÒ gèc cña ®Êt níc lµm cho ND ®îc no Êm) võa cã ý nghÜa s©u xa: §Ò cao sù thê kÝnh Trêi, §Êt vµ tæ tiªn cña nh©n d©n ta. - Hai thø b¸nh hîp ý vua chøng tá tµi ®øc cña con ngêi cã thÓ nèi chÝ vua. §em c¸i quÝ nhÊt cña trêi ®Êt cña ruéng ®ång do chÝnh tay m×nh lµm ra mµ tiÕn cóng Tiªn V¬ng, d©ng lªn vua th× ®óng lµ con ngêi tµi n¨ng, th«ng minh, hiÕu th¶o. 4. PP vÊn ®¸p. KT ®éng n·o. ?TruyÒn thuyÕt b¸nh chng, b¸nh giÇy cã néi dung vµ ý nghÜa g×? -Lang Liªu ®· s¸ng t¹o lµm ra hai lo¹i b¸nh. c. KÕt thóc truyÖn: KÕt qu¶ cuéc thi - Lang Liªu ®îc chän lµm ngêi nèi ng«i. 4.Tæng kÕt: 4.1.Néi dung: - Gi¶i thÝch nguån gèc hai lo¹i b¸nh cæ truyÒn. - Gi¶i thÝch phong tôc lµm b¸nh chng, b¸nh giÇy vµ tôc thê cóng tæ tiªn cña ngêi ViÖt. - §Ò cao nghÒ n«ng trång lóa níc. - Quan niÖm duy vËt th« s¬ vÒ Trêi, §Êt. ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt cña truyÖn. ? Häc truyÖn nµy, chóng ta cÇn ghi nhí ®iÒu - ¦íc m¬ vua s¸ng, t«i hiÒn, ®Êt níc th¸i b×nh, nh©n d©n no Êm. g×? 4.2.NghÖ thuËt: -K/c tëng tîng 4.3. Ghi nhí: (sgk-12) - §ãng vai Hïng V¬ng kÓ l¹i truyÖn b¸nh ch- III.LuyÖn tËp: ng, b¸nh GiÇy? 1. TËp kÓ chuyÖn. 2.ý nghÜa cña phong tôc ngµy tÕt nh©n d©n ta lµm b¸nh chng, b¸nh giÇy. 2. ý nghÜa cña phong tôc ngµy tÕt - §Ò cao nghÒ n«ng, ®Ò cao sù thê kÝnh Trêi, nh©n d©n ta lµm b¸nh chng, b¸nh §Êt vµ tæ tiªn cña nh©n d©n ta. Cha «ng ta ®· giÇy. x©y dùng phong tôc tËp qu¸n cña m×nh tõ nh÷ng ®iÒu gi¶n dÞ nhng rÊt linh thiªng, giµu ý nghi·. Quang c¶nh ngµy tÕt nh©n d©n ta gãi hai lo¹i b¸nh cßn cã ý nghÜa gi÷ g×n truyÒn thèng v¨n ho¸ ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc vµ lµm sèng l¹i truyÒn thuyÕt B¸nh chng, b¸nh giÇy. 3. ChØ ra vµ ph©n tÝch mét sè chi tiÕt trong truyÖn mµ em thÝch nhÊt. 7 - Lang Liªu ®îc thÇn b¸o méng: ®©y lµ chi 3. ChØ ra vµ ph©n tÝch mét sè chi tiÕt thÇn k× lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña truyÖn, tiÕt trong truyÖn mµ em thÝch nªu lªn gi¸ trÞ cña h¹t g¹o ë mét ®Êt níc mµ nhÊt. c d©n sèng b»ng nghÒ n«ng, thÓ hiÖn c¸i ®¸ng quÝ, c¸i ®¸ng tr©n träng cña s¶n phÈm do con ngêi lµm ra. - Lêi cña vua nãi vÒ hai lo¹i b¸nh: ®©y lµ c¸ch "®äc", c¸ch "thëng thøc" nhËn xÐt vÒ v¨n ho¸. Nh÷ng c¸i b×nh thêng, gi¶n dÞ song l¹i nhiÒu ý nghÜa s©u s¾c ®ã còng chÝnh lµ ý nghi· t tëng, t×nh c¶m cña nh©n d©n vÒ hai lo¹i b¸nh vµ phong tôc lµm b¸nh. - §äc truyÖn nµy, em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? V× sao? IV. Cñng cè: (2’) ý nghÜa cña truyÖn V. HDVN: (1’) - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - ChuÈn bÞ bµi: Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt E. RKNBD: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... .... Ngµy so¹n: 14.08.2011 Ngµy gi¶ng: 17.08.2011 TiÕt 3: Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ tiÕng ViÖt A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - §Þnh nghÜa vÒ tõ, tõ ®¬n, tõ phøc, c¸c lo¹i tõ phøc. - §¬n vÞ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt. 2. KÜ n¨ng: * KÜ n¨ng bµi d¹y: - NhËn diÖn ph©n tÝch ®îc : Tõ vµ tiÕng; Tõ ®¬n vµ tõ phøc; Tõ ghÐp vµ tõ l¸y. - Ph©n tÝch cÊu t¹o cña tõ. * KÜ n¨ng sèng: - Ra quyÕt ®Þnh: Lùa chän c¸ch sö dông tõ tiÕng ViÖt trong thùc tiÔn giao tiÕp cña b¶n th©n. - Giao tiÕp: tr×nh bµy, suy nghÜ, ý tëng, th¶o luËn vµ chia sÎ nh÷ng c¶m nhËn c¸ nh©n vÒ c¸ch sö dông tõ trong tiÕng ViÖt. 3. Th¸i ®é: TÝch cùc häc tËp, yªu tiÕng ViÖt, gi÷ g×n sù trong s¸ng tiÕng ViÖt. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n. §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. B¶ng phô - Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo y/c bµi häc. C. Ph¬ng ph¸p: - Ph©n tÝch c¸c t×nh huèng mÉu ®Ó hiÓu c¸ch dïng tõ tiÕng ViÖt. - Thùc hµnh cã híng dÉn: sö dông tõ tiÕng ViÖt theo nh÷ng t×nh huèng cô thÓ. - §éng n·o: suy nghÜ, ph©n tÝch c¸c vÝ dô ®Ó rót ra c¸c bµi häc thiÕt thùc vÒ gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt. D. TiÕn tr×nh lªn líp: I. æn ®Þnh tæ chøc: ( 1’) II. KiÓm tra bµi cò: (2’)KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi III. Bµi míi : (39’) 8 ë TiÓu häc, c¸c em ®· ®ùoc häc vÒ tiÕng vµ tõ. TiÕt häc nµy chóng ta sÏ t×m hiÓu s©u thªm vÒ cÊu t¹o cña tõ tiÕng ViÖt ®Ó gióp c¸c em sö dông thuÇn thôc tõ tiÕng ViÖt. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1: (9’) A. LÝ thuyÕt: PP vÊn ®¸p, ph©n tÝch-qui n¹p. KT I. Tõ lµ g×? 1. Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ng÷ liÖu: ®éng n·o - GV: B¶ng phô -> hs ®äc. ThÇn /d¹y/ d©n/ c¸ch/ trång trät/, ch¨n nu«i/vµ/ c¸ch/ ¨n ë/. ? Mçi tõ ®· ®îc ph©n c¸ch b»ng dÊu g¹ch chÐo, lËp danh s¸ch c¸c tiÕng vµ c¸c tõ ë c©u trªn? - VD trªn cã 9 tõ, 12 tiÕng. - Cã tõ chØ cã mét tiÕng, cã tõ 2 tiÕng. - TiÕng dïng ®Ò t¹o tõ. ?VËy tiÕng dïng ®Ó lµm g×? - Tõ dïng ®Ó t¹o c©u. ?Tõ dïng ®Ó lµm g×? ?Khi nµo mét tiÕng cã thÓ coi lµ mét tõ? - Khi mét tiÕng cã thÓ dïng ®Ó t¹o c©u, ?Tõ nhËn xÐt trªn em h·y rót ra kh¸i tiÕng Êy trë thµnh mét tõ. 2. Ghi nhí: niÖm tõ lµ g×? Tõ lµ ®¬n vÞ ng«n ng÷ nhá nhÊt dïng - GV nhÊn m¹nh kh¸i niÖm. ®Ó ®Æt c©u. -1hs ®äc to ghi nhí.tr.13 II. Tõ ®¬n vµ tõ phøc: Ho¹t ®éng 2: (10’) PP ph©n tÝch- qui n¹p, vÊn ®¸p. KT ®éng n·o. - GV : b¶ng phô -> hs ®äc 1. Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ng÷ liÖu: Tõ /®Êy /níc/ ta/ ch¨m/ nghÒ/ trång trät/, ch¨n nu«i /vµ /cã/ tôc/ ngµy/ tÕt/ lµm /b¸nh chng/, b¸nh giÇy/. ? ë TiÓu häc c¸c em ®· ®îc häc vÒ tõ ®¬n, tõ phøc, em h·y nh¾c l¹i kh¸i niÖm vÒ c¸c tõ trªn? ? §iÒn c¸c tõ vµo b¶ng ph©n lo¹i? - Cét tõ ®¬n: tõ ®Êy, níc .ta.... - Cét tõ ghÐp: ch¨n nu«i - Cét tõ l¸y: trång trät. ? Qua viÖc lËp b¶ng, h·y ph©n biÖt tõ - Tõ ®¬n lµ tõ chØ gåm cã mét tiÕng. - Tõ phøc: lµ tõ cã trªn hai tiÕng trë ®¬n, tõ phøc. lªn. ? Tõ ghÐp, tõ l¸y cã g× kh¸c nhau? ? Hai tõ phøc trång trät, ch¨n nu«i cã + Tõ ghÐp: ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ mÆt nghÜa. g× gièng vµ kh¸c nhau? + Gièng: ®Òu lµ tõ phøc (gåm hai tiÕng) +Tõ l¸y: Tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c tiÕng. + Kh¸c: . Ch¨n nu«i gåm hai tiÕng cã quan hÖ vÒ nghi·. . Trång trät gåm hai tiÕng cã quan hÖ l¸y ©m. ? Bµi häc h«m nay cÇn ghi nhí ®iÒu g×? - Qua bµi häc ta cã thÓ dùng thµnh s¬ 2. Ghi nhí: SGK - Tr13 ®å sau: Tõ Tõ phøc Tõ ®¬n Tõ ghÐp Tõ l¸y 9 Ho¹t ®éng 3: (20’) BTI: -HS §äc vµ thùc hiÖn yªu cÇu bµi tËp 1(sgk-14) -PP vÊn ®¸p. KT: ®éng n·o - C¸c g tr/bµy- n/xÐt- gv chèt BT2: -Hs ®äc ,thùc hiÖn y/c sgk. -PP vÊn ®¸p. Kt ®éng n·o. -Hs t/bµy -> n/xÐt -> ®¸p ¸n. BT3: -PP vÊn ®¸p. KT ®éng n·o -HS lµm bµi theo y/c sgk -Tr/ bµy- n/ xÐt -> ®¸p ¸n III. LuyÖn tËp: Bµi 1: a. Tõ nguån gèc, con ch¸u thuéc kiÓu tõ ghÐp. b. Tõ ®ång nghÜa víi tõ nguån gèc: Céi nguån, gèc g¸c... c. Tõ ghÐp chØ qua hÖ th©n thuéc: cËu mî, c« d×, chó ch¸u, anh em. Bµi 2: C¸c kh¶ n¨ng s¾p xÕp: - ¤ng bµ, cha mÑ, anh chÞ, cËu mî... - B¸c ch¸u, chÞ em, d× ch¸u, cha anh... Bµi 3: - Nªu c¸ch chÕ biÕn b¸nh: b¸nh r¸n, b¸nh níng, b¸nh hÊp, b¸nh nhóng... - Nªu tªn chÊt liÖu lµm b¸nh: b¸nh nÕp, b¸nh tÎ, b¸nh gai, b¸nh khoai, b¸nh ng«, b¸nh s¾n, b¸nh ®Ëu xanh... - TÝnh chÊt cña b¸nh: b¸nh dÎo, b¸nh phång, b¸nh xèp... - H×nh d¸ng cña b¸nh: b¸nh gèi, b¸nh khóc, BT4: PP vÊn ®¸p. KT ®éng b¸nh quÊn thõng... Bµi 4: n·o. -HS t/bµy -n/xÐt- GV chèt. - Miªu t¶ tiÕng khãc cña ngêi - Nh÷ng tõ cã t¸c dông miªu ta ®ã: nøc në, sôt sói, rng røc... BT5: Gäi hs t/bµy b¶ng. KT Bµi 5: - T¶ tiÕng cêi: khóc khÝch, s»ng sÆc, h« hè, ha h¶, hÒnh hÖch... ®éng n·o. -lµm theo y/c sgk - n/xÐt - GV - T¶ tiÕng nãi: khµn khµn, lÌ nhÌ, thá thÎ, lÐo nhÐo, lÇu bÇu, sang s¶ng... cho ®¸p ¸n. - T¶ d¸ng ®iÖu: Lõ ®õ, l¶ lít, nghªnh ngang, ng«ng nghªnh, thít tha... IV. Cñng cè: (2’)Néi dung ghi nhí. V. HDVN: (1’) - Häc bµi, thuéc ghi nhí. Hoµn thiÖn bµi tËp cßn l¹i. - ChuÈn bÞ bµi míi: Giao tiÕp, v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t. E. RKNBD: ..................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ........................................................................................................................................................... Ngµy so¹n: 19.08.2011 Ngµy gi¶ng: 22.08.2011 TiÕt 4: Giao tiÕp, v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - S¬ gi¶n vÒ ho¹t ®éng truyÒn ®¹t, tiÕp nhËn t tëng, t/c¶m b»ng ph¬ng tiÖn ng«n tõ: 10 giao tiÕp, v¨n b¶n, ph¬ng thøc biÓu ®¹t, kiÓu v¨n b¶n. - Sù chi phèi cña m/ ®Ých g/ tiÕp trong viÖc lùa chän p/thøc b/®¹t ®Ó t¹o lËp v¨n b¶n. - C¸c kiÓu v¨n b¶n tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, lËp luËn, thuyÕt minh vµ hµnh chÝnh c«ng vô. 2. KÜ n¨ng: * KÜ n¨ng bµi d¹y: - Bíc ®Çu nhËn biÕt vÒ viÖc lùa chän p/thøc biÓu ®¹t phï hîp víi môc ®Ých giao tiÕp. - NhËn ra kiÓu v¨n b¶n ë mét v¨n b¶n cho tríc c¨n cø vµo p/ thøc biÓu ®¹t. - NhËn ra t/dông cña viÖc lùa chän p/ thøc biÓu ®¹t ë mét ®o¹n v¨n b¶n cô thÓ. * KÜ n¨ng sèng: - Giao tiÕp, øng xö: biÕt c¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t vµ viÖc sö dông v¨n b¶n theo nh÷ng ph¬ng thøc biÓu ®¹t kh¸c nhau ®Ó phï hîp víi môc ®Ých giao tiÕp. - Tù nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña giao tiÕp b»ng v¨n b¶n vµ hiÖu qu¶ giao tiÕp cña c¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t. 3. Th¸i ®é: TÝch cùc häc tËp, môc ®Ých giao tiÕp tèt. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, b¶ng phô - Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo y/c sgk C. Ph¬ng ph¸p: - Ph©n tÝch c¸c t×nh huèng mÉu ®Ó hiÓu vai trß vµ c¸c t¸c ®éng chi phèi cña c¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t tíi hiÖu qu¶ giao tiÕp. - Thùc hµnh cã híng dÉn: nhËn ra ph¬ng thøc biÓu ®¹t vµ môc ®Ých giao tiÕp cña c¸c lo¹i v¨n b¶n. D. C¸c bíc lªn líp: I. æn ®Þnh tæ chøc. (1’) II. KiÓm tra bµi cò: III. Bµi míi: (40’) C¸c em ®· ®îc tiÕp xóc víi mét sè v¨n b¶n ë tiÕt 1 vµ 2. VËy v¨n b¶n lµ g×? §îc sö dông víi môc ®Ých giao tiÕp nh thÕ nµo? TiÕt häc nµy sÏ gióp c¸c em gi¶i ®¸p nh÷ng th¾c m¾c ®ã. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t A. LÝ thuyÕt: Ho¹t ®éng 1: (10’) I. T×m hiÓu chung -PP vÊn ®¸p, qui n¹p. KT ®éng n·o. vÒ v¨n b¶n vµ ph¬ng thc biÓu ®¹t: ?a- Trong ®êi sèng: Khi cã mét t tëng, t×nh c¶m, nguyÖn 1.V¨n b¶n vµ môc väng mµ cÇn biÓu ®¹t cho mäi ngêi biÕt th× em ph¶i lµm ®Ých giao tiÕp: g×? ( VD: Khi ®i ®êng, thÊy mét viÖc g×, muèn cho mÑ 1.1.Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ng÷ liÖu:(sgkbiÕt em lµm thÕ nµo?) -Dïng ng«n tõ giao tiÕp lµ nãi. Cã thÓ nãi mét tiÕng, mét 15) c©u hay nhiÒu c©u. ?b-Khi muèn biÓu ®¹t t tëng t/c¶m, nguyÖn väng Êy mét c¸c ®Çy ®ñ, trän vÑn cho ngêi kh¸c hiÓu, th× em ph¶i lµm ntn. (VD: §«i lóc rÊt nhí b¹n th©n ë xa mµ kh«ng thÓ trß chuyÖn th× em lµm thÕ nµo?) -Ph¶i nãi cã ®Çu cã ®«i, m¹ch l¹c lÝ lÏ, biÓu ®¹t ®Çy ®ñ trän vÑn th× em ph¶i t¹o lËp v¨n b¶n. * GV: C¸c em nãi vµ viÕt nh vËy lµ c¸c em ®· dïng ph¬ng tiÖn ng«n tõ ®Ó biÓu ®¹t ®iÒu m×nh muèn nãi. Nhê ph¬ng tiÖn ng«n tõ mµ mÑ hiÓu ®îc ®iÒu em muèn nãi, 11 b¹n nhËn ®îc nh÷ng t×nh c¶m mµ em gØ g¾m. §ã chÝnh lµ giao tiÕp. ? Trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu võa t×m hiÓu, em hiÓu thÕ nµo lµ giao tiÕp? * GV chèt: ®ã lµ mèi quan hÖ hai chiÒu gi÷a ngêi truyÒn ®¹t vµ ngêi tiÕp nhËn. ?ViÖc em ®äc b¸o vµ xem truyÒn h×nh cã ph¶i lµ giao tiÕp kh«ng? V× sao? ?c- 1 HS ®äc c©u ca dao (sgk-16). Cho biÕt môc ®Ých s¸ng t¸c c©u ca dao? Nãi vÒ chñ ®Ò g×? Hai c©u 6 vµ 8 liªn kÕt víi nhau ntn( vÒ luËt th¬ vµ ý)?Nh thÕ ®· biÓu ®¹t trän vÑn 1 ý cha? Theo em c©u ca dao ®ã ®· cã thÓ coi lµ mét v¨n b¶n cha? -Lêi khuyªn nhñ. Chñ ®Ò gi÷ chÝ cho bÒn. VÇn, liªn kÕt, ý m¹ch l¹c, quan hÖ gi¶i thÝch c©u1->2. §©y lµ mét vb. ?d-Lêi p/biÓu cña thµy (c«) hiÖu trëng trong lÔ khai gi¶ng n¨m häc cã ph¶i lµ mét v¨n b¶n kh«ng? V× sao? -Cã chuçi lêi, chñ ®Ò=> lµ v¨n b¶n nãi. ?®- Bøc th em viÕt cho b¹n bÌ hay ngêi th©n cã ph¶i lµ v¨n b¶n kh«ng? - Lµ mét v¨n b¶n viÕt. ?e-Nh÷ng ®¬n xin häc, bµi th¬, truyÖn cæ tich (kÓ miÖng hay ®îc chÐp l¹i) c©u ®èi, thiÕp mêi.... cã ph¶i ®Òu lµ v¨n b¶n kh«ng? H·y kÓ thªm mét sè v¨n b¶n mµ em biÕt. ? VËy, theo em v¨n b¶n lµ g×? -HS t/bµy - GV chèt * Ho¹t ®éng 2: (20’) -PP vÊn ®¸p, qui n¹p .KT ®éng n·o. -B¶ng phô ? NhËn biÕt c¸c c¸c cét môc vµ cho VD( cét VD) - Giao tiÕp: lµ ho¹t ®éng truyÒn ®¹t, tiÕp nhËn t tëng, t×nh c¶m b»ng ph¬ng tiÖn ng«n tõ. -V¨n b¶n: lµ chuçi lêi nãi miÖng hay bµi viÕt cã chñ ®Ò thèng nhÊt, cã liªn kÕt m¹c l¹c, vËn dông ph¬ng thøc biÓu ®¹t phï hîp ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých giao tiÕp. 2. KiÓu v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t cña v¨n b¶n: KiÓu v¨n b¶n, TT ph¬ng thøc Môc ®Ých giao tiÕp biÓu ®¹t Tù sù Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc VÝ dô TruyÖn: TÊm C¸m 12 1 2 Miªu t¶ 3 BiÓu c¶m 4 NghÞ luËn 5 ThuyÕt minh 6 Hµnh chÝnh c«ng vô T¸i hiÖn tr¹ng th¸i sù vËt, con ngêi Bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc. Bµn luËn: Nªu ý kiÕn ®¸nh gi¸. Giíi thiÖu ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt, ph¬ng ph¸p. Tr×nh bµy ý muèn, quyÕt ®Þnh nµo ®ã, thÓ hiÖn quyÒn h¹n tr¸ch nhiÖm gi÷a ngêi vµ ngêi. + Miªu t¶ c¶nh t/nh + M. t¶ c¶nh s/ ho¹t ViÕt th th¨m hái.. + Tôc ng÷: Tay lµm... + Lµm ý nghÞ luËn ThuyÕt minh mét thÝ nghiÖm... §¬n tõ, b¸o c¸o, th«ng b¸o, giÊy mêi. - GV treo b¶ng phô t×nh huèng: Bµi tËp (sgk-17) ?H·ylùa chän kiÓu VB vµ PTB §? -Hai ®éi bãng ®¸ muèn xin phÐp... (HC- ®¬n) -Têng thuËt diÔn biÕn... (tù sù ) -T¶ l¹i nh÷ng pha bãng.... (M. t¶ ) -Giíi thiÖu qu¸ tr×nh........ (thuyÕt minh ) -Bµy tá lßng..... (BiÓu c¶m ) -B¸c bá ý kiÕn..... (NghÞ luËn ) ? Cã mÊy kiÓu VB thêng gÆp? C¸c PTB§ t¬ng øng? - 6 KiÓu v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t: tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn, thuyÕt minh, hµnh chÝnhc«ng vô. Mçi kiÓu VB cã môc ®Ých giao tiÕp riªng. 3. Ghi nhí: SGK - tr17 ?Bµi häc h«m nay chóng ta cÇn ghi nhí ®iÒu g×? B. LuyÖn tËp: -1 hs ®äc ghi nhí- GV chèt l¹i. BT1: *Ho¹t ®éng 3: (10’) a. Tù sù b. Miªu t¶ c. NghÞ luËn d. BiÓu c¶m BT1. PP vÊn ®¸p. KT ho¹t ®éng gãc ®. ThuyÕt minh ?C¸c ®o¹n v¨n, th¬ thuéc ph¬ng thøc biÓu ®¹t nµo BT2: (g1:a, g2:b; g3:c, ; g4:d,® )- tr/ bµy- n/xÐt- GV chèt. TruyÒn thuyÕt Con -BT2: PP vÊn ®¸p ,KT ®éng n·o. Rång, ch¸u Tiªn thuéc ?Tr/ thuyÕt Con Rång ch¸u Tiªn thuéc kiÓu VB nµo? kiÓu v¨n b¶n tù sù v×: c¸c V× sao em biÕt ? sù viÖc trong truyÖn ®îc kÓ kÕ tiÕp nhau, sù viÖc nµy nèi tiÕp sù viÖc kia nh»m nªu bËt néi dung, ý nghÜa. IV. Cñng cè: (3’)Néi dung bµi häc ghi nhí V. HD VN: (1’) - Häc bµi, thuéc ghi nhí. Hoµn thiÖn bµi tËp. Lµm bµi tËp 3, 4, 5 SBT. tr8. - ChuÈn bÞ: So¹n vb “Th¸nh Giãng”. E.RKNBD: ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..... 13 Ngµy so¹n: 21.08.2011 Ngµy gi¶ng: 24.08.2011 TiÕt 5: V¨n b¶n: Th¸nh Giãng ( TruyÒn thuyÕt) A. Môc tiªu : 1. KiÕn thøc: - Nh©n vËt, sù kiÖn, cèt truyÖn trong t/p tuéc t/lo¹i truyÒn thuyÕt vµ ®Ò tµi gi÷ níc. - Nh÷ng sù kiÖn vµ di tÝch p/ ¸nh lÞch sö ®Êu tranh gi÷ níc cña «ng cha ta ®îc kÓ trong mét t/p tr/ thuyÕt. 2. KÜ n¨ng: * KÜ n¨ng bµi d¹y: - §äc- hiÓu vb truyÒn thuyÕt theo ®Æc trng thÓ lo¹i. - Thùc hiÖn thao t¸c ph©n tÝch mét vµi chi tiÕt nghÖ thuËt k× ¶o trong vb. - N¾m b¾t t/p th«ng qua hÖ thèng c¸c sù viÖc ®îc kÓ theo tr×nh tù thêi gian. * KÜ n¨ng sèng: - Giao tiÕp: trao ®æi, tr×nh bµy ý thøc tù cêng cña d©n téc vµ kh¸t väng ®Êt níc hßa b×nh, ®éc lËp, thèng nhÊt. - X¸c ®Þnh gi¸ trÞ b¶n th©n: cã tr¸ch nhiÖm víi vËn mÖnh ®Êt níc, d©n téc. - Tù nhËn thøc ®îc truyÒn thèng ®¸nh giÆc gi÷ níc cña d©n téc 3. Th¸i ®é: Gi¸o dôc lßng yªu níc, tinh thÇn ®oµn kÕt cña nd ta, ý thøc céng ®ång... B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: So¹n bµi. §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n, tranh ¶nh Giãng... - Häc sinh: So¹n bµi C. Ph¬ng ph¸p: - §äc, t¸i hiÖn, trùc quan, vÊn ®¸p, gîi t×m, ph©n tÝch, b×nh gi¶ng, c¶m thô D. C¸c bíc lªn líp: I. æn ®Þnh tæ chøc. (1’) II. KiÓm tra bµi cò: (5’) Hái: KÓ tãm t¾t truyÒn thuyÕt b¸nh chng, b¸nh giÇy.TruyÖn nh»m g/ thÝch ®iÒu g×? ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Lang Liªu? YCTL: Tãm t¾t ®¶m b¶o cèt truyÖn. TruyÖn g/thÝch tôc lµm b¸nh chng, b¸nh giÇy trong gµy lÔ tÕt, ®Ò cao lao ®éng, ®Ò cao nghÒ n«ng, thµnh tùu n«ng nghiÖp buæi ®Çu dùng níc. Lang Liªu lµ ngêi lao ®éng, th«ng minh s¸ng t¹o... III. Bµi míi: (35’) §Çu nh÷ng n¨m 70,, TK 20, gi÷a lóc cuéc k/c chèng MÜ cøu níc ®ang s«i sôc kh¾p 2 miÒn Nam- B¸c,nhµ th¬ Tè H÷u ®· lµm sèng dËy h×nh tîng Th¸nh Giãng ( xem tranh minh ho¹) qua ®o¹n th¬: ¤i søc trÎ xa trai Phï §æng V¬n vai lín bæng dËy ngµn c©n Cìi lng ngùa s¾t bay phun löa Nhæ bôi tre lµng ®uæi giÆc ¢n. TruyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng lµ 1 trong nh÷ng truyÖn cæ hay nhÊt, ®Ñp nhÊt, bµi ca chiÕn th¾ng giÆc ngo¹i x©m hµo hïng nhÊt cña dt VN. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t * Ho¹t ®éng 1: (3’) I. T×m hiÓu chung: PP vÊn ®¸p. KT ®éng n·o. -Thuéc t/ lo¹i tr/ thuyÕt ? Cho biÕt t/ lo¹i truyÖn? h×nh tîng trung t©m cña thêi vua Hïng truyÖn lµ g×? -KÓ vÒ h×nh tîng ngêi a/ hïng cøu níc. * Ho¹t ®éng 2: (9’) II. §äc- hiÓu v¨n b¶n: PP vÊn ®¸p, t¸i hiÖn . KT ®éng n·o. 1. §äc, kÓ, chó thÝch: *GV h/d HS ®äc : chó ý ng÷ ®iÖu toµn bµi, lêi n/v..GV - §äc: ®äc mÉu 1 ®o¹n- Gäi 3 HS ®äc -> n/xÐt, uèn n¾n ®äc. - KÓ tãm t¾t: ? Em h·y kÓ tãm t¾t nh÷ng sù viÖc chÝnh cña truyÖn? 14 - Sù ra ®êi cña Th¸nh Giãng - Th¸nh Giãng biÕt nãi vµ nhËn tr¸ch nhiÖm ®¸nh giÆc - Th¸nh Giãng lín nhanh nh thæi - Th¸nh Giãng v¬n vai thµnh tr¸ng sÜ cìi ngùa s¾t ®i ®¸nh giÆc vµ ®¸nh tan giÆc. - Vua phong TG lµ Phï §æng Thiªn V¬ng vµ nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i cña Th¸nh Giãng. * HS t×m hiÓu chó thÝch 1, 2, 4, 6, 10, 11, 17, 18, 19 ? Nh©n vËt chÝnh trong truyÖn? PTB §? ng«i kÓ? ? TruyÖn cã thÓ chia bè côc ntn? - 4 ®o¹n: -Sù ra ®êi k× l¹ cña Giãng -Giãng gÆp sø gi¶..., c¶ lµng nu«i Giãng -Giãng ra trËn -GiÆc tan, Giãng bay vÒ trêi. * Ho¹t ®éng 3. (20’) PP vÊn ®¸p, ph©n tÝch, b×nh gi¶ng. KT ®éng n·o. ? PhÇn më ®Çu truyÖn øng víi sù viÖc nµo? Th¸nh Giãng ra ®êi nh thÕ nµo? - Bµ mÑ ra ®ång ím ch©n - thô thai 12 th¸ng míi sinh; -CËu bÐ lªn 3 kh«ng biÕt nãi biÕt cêi, ®Æt ®©u n»m ®Êy. ? NhËn xÐt vÒ sù ra ®êi cña Th¸nh Giãng? -Gi¶i nghÜa tõ khã: (sgk-22) 2. KÕt cÊu, bè côc: - N/vËt chÝnh T. Giãng; - Ng«i kÓ thø ba - PTB §:tù sù - Bè côc: 4 ®o¹n 3. Ph©n tÝch: a. H×nh tîng Th¸nh Giãng: * Sù ra ®êi cña Th¸nh Giãng: -Nguån gèc, ra ®êi rÊt k× l¹, kh¸c thêng. *C©u nãi ®Çu tiªn cña Giãng lµ biÓu hiÖn lßng ? C©u nãi ®Çu tiªn cña Giãng lµ g×? ®iÒu ®ã cã ý nghÜa yªu níc, ®¸nh giÆc. g×? h·y ph©n tÝch? GV: trong h/ c¶nh ®/ níc cã giÆc ®Õn ®øa trÎ còng cã t/ thÇn ®¸nh giÆc -> lßng y/ níc, giäng ®µng hoµng cøng cái, tù nguyÖn, ý thøc dt cao. - TiÕng nãi ®Çu tiªn cña Th¸nh Giãng lµ tiÕng nãi ®ßi ®¸nh giÆc. §©y lµ chi tiÕt thÇn k× cã nhiÒu ý nghÜa: Ca ngîi ý thøc ®¸nh giÆc cøu níc: ban ®Çu nãi lµ nãi lêi quan träng, lêi yªu níc, ý thøc ®èi víi ®Êt níc ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu. + Giãng lµ h×nh ¶nh cña nh©n d©n, lóc b×nh thêng th× ©m thÇm lÆng lÏ nhng khi níc nhµ gÆp c¬n nguy biÕn * Th¸nh Giãng lín lªn th× ®øng ra cøu níc ®Çu tiªn. ?Sau h«m gÆp sø gi¶, Giãng cã ®iÒu g× kh¸c thêng, ®iÒu vµ ra trËn ®¸nh giÆc: ®ã cã ý nghÜa g×? - Giãng lín nhanh nh thæi. V¬n vai thµnh tr¸ng sÜ: ?Chi tiÕt:'' Giãng ¨n bao nhiªu...®øt chØ" "Bµ con ...gãp g¹o...chó bÐ" cã ý nghÜa g×? -¨n ®Ó cã søc vãc, kÞp ®i ®¸nh giÆc -ND ®oµn kÕt, mong muèn ngêi a/hïng ®¸nh giÆc. ? Chi tiÕt:"V¬n vai...tr¸ng sÜ.." dïng víi ng/ thuËt g×? ý nghÜa cña chi tiÕt? -NT t/ tîng, thay ®æi vãc d¸ng, cÊp b¸ch khÈn tr¬ng, m·nh liÖt ®Ó cã ®ñ søc m¹nh x«ng pha ®¸nh giÆc. -GV:+ §¸p øng nhiÖm vô cøu níc. ViÖc cøu níc lµ rÊt hÖ träng vµ cÊp b¸ch, Giãng ph¶i lín nhanh míi ®ñ søc m¹nh kÞp ®i ®¸nh giÆc. H¬n n÷a, ngµy xa ND ta quan niÖm r»ng, ngêi anh hïng ph¶i khæng lå vÒ thÓ x¸c, søc m¹nh, chiÕn c«ng. C¸i v¬n vai cña Giãng ®Ó ®¹t ®Õn ®é phi thêng Êy. + Lµ tîng ®µi bÊt hñ vÒ sù trëng thµnh vît bËc, vÒ hïng khÝ, tinh thÇn cña d©n téc tríc n¹n ngo¹i x©m. - Bµ con lµng xãm gãp g¹o nu«i Giãng: Giãng lín lªn b»ng thøc ¨n, ®å mÆc cña nh©n d©n, ®îc nu«i dìng Søc m¹nh phi thêng b»ng nh÷ng c¸i b×nh thêng, gi¶n dÞ, Giãng kh«ng hÒ xa cña Giãng cã c¶ søc 15 l¹ víi nh©n d©n. Giãng ®©u chØ lµ con cña mét bµ mÑ mµ lµ con cña c¶ lµng, cña nh©n d©n. + ND rÊt yªu níc, ai còng mong Giãng ra trËn. + Søc m¹nh phi thêng cña Giãng lµ søc m¹nh cña toµn d©n. * GV: Ngµy nay ë lµng Giãng ngêi ta vÉn tæ chøc cuéc thi nÊu c¬m, h¸i cµ nu«i Giãng. §©y lµ h×nh thøc t¸i hiÖn qu¸ khø rÊt giµu ý nghÜa. ?H·y thuËt l¹i trËn ®¸nh cña Giãng ? NhËn xÐt khÝ thÕ ®¸nh giÆc cña Giãng vµ viÖc nhæ tre bªn ®êng ®¸nh giÆc - Th¸nh Giãng ra trËn ®¸nh giÆc: Giãng ®¸nh giÆc kh«ng nh÷ng b»ng vò khÝ mµ b»ng c¶ cá c©y cña ®Êt níc, b»ng nh÷ng g× cã thÓ giÕt ®îc giÆc. B¸c Hå nãi: "Ai cã sóng th× dïng sóng, ai cã g¬m th× dïng g¬m, kh«ng cã g¬m th× dïng cuèc, thuæng, gËy géc." ? KÕt truyÖn: Giãng cëi bá tÊt c¶, tõ ®Ønh nói Sãc bay vÒ trêi, cã dông ý g×? T¹i sao t/g d©n gian kh«ng ®Ó Giãng vÒ kinh ®« nhËn chøc, bæng léc, vÒ víi mÑ giµ... -Giãng hoµn thµnh n/vô tù nguyÖn -Kh«ng mµng danh lîi phó quÝ -Lµ thÇn- con trêi th× ph¶i vÒ trêi. ? H·y cho biÕt ý nghÜa h×nh tîng Th¸nh Giãng. ->gv chèt: Lµ h×nh tîng tiªu biÓu, rùc rì cña ngêi anh hïng diÖt giÆc cøu níc. Lµ ngêi anh hïng mang trong m×nh søc m¹nh céng ®ång buæi ®Çu dùng níc. ? Theo em, truyÖn TG liªn quan ®Õn sù thËt LS nµo? -Thêi Hïng V¬ng; Cuéc chiÕn tranh tù vÖ ngµy cµng ¸c liÖt ®ßi hái ph¶i huy ®éng søc m¹nh cña c¶ céng ®ång. -Thêi luyÖn kim: rÌn ®óc s¾t, sè lîng vµ kiÓu lo¹i vò khÝ cña ngêi ViÖt cæ t¨ng lªn tõ giai ®o¹n Phïng Nguyªn ®Õn §«ng S¬n. -TÝnh céng ®ång; DÊu tÝch lÞch sö ®Þa ph¬ng, ®Þa danh, tre ®»ng ngµ, hå ao. lµng Giãng, nói Sãc S¬n... * Ho¹t ®éng 4. (3’) PP vÊn ®¸p .KT ®éng n·o ? TruyÖn cã ý nghÜa vµ p/a íc m¬ g× cña nh©n d©n ta xa. m¹nh ®oµn kÕt d©n téc. *Th¸nh Giãng ra trËn M¹nh mÏ khÈn tr¬ng, x«ng x¸o, tiÕn c«ng kh«ng ngõng, th«ng minh tù t¹o vµ chiÕn th¾ng kÎ thï. * Giãng bay vÒ trêi: Kh«ng mµng danh lîi phó quÝ. Hoµn thµnh nhiÖm vô tù nguyÖn. H×nh tîng Giãng lµ mét biÓu tîng cao ®Ñp cña con ngêi VN trong c/ ®Êu, c/ th¾ng kÎ thï, kh«ng mµng danh lîi, ®Ñp nh m¬. 4. Tæng KÕt: 4.1.Néi dung: truyÖn kÓ vÒ Giãng- biÓu tîng rùc rì cña ý thøc, søc m¹nh b¶o vÖ ®Êt níc... liªn quan ®Õn quan ? NhËn xÐt chung vÒ nghÖ thuËt tiªu biÓu trong truyÖn. niÖm, íc m¬ ngêi a/hïng ®¸nh giÆc trong =>GV chèt bµi häc- Gäi 1 HS ®äc ghi nhí - sgk-23 1.H. ¶nh nµo cña Giãng lµ h/a ®Ñp nhÊt trong t©m trÝ buæi ®Çu dùng níc. 4.2.NghÖ ThuËt: K/c tem? 2. T¹i sao héi thi thÓ thao trong nhµ têng mang tªn: Héi ëng tîng, nhiÒu chi tiÕt k× l¹ hÊp dÉn. khoÎ Phï §æng ( tranh sgk-23) 4.3.Ghi nhí: ( SGK-23) III. LuyÖn tËp: IV.Cñng cè: (3’)Néi dung - nghÖ thuËt vbV. HDVN: (1’) - Häc bµi, thuéc ghi nhí. Su tÇm mét sè ®o¹n th¬, v¨n nãi vÒ Th¸nh Giãng - VÏ tranh Giãng theo tëng tîng cña em. - ChuÈn bÞ bµi Tõ mîn - T liÖu: C©y xu©n nói vÏ phñ m©y ngµn Mu«n to¶ ngµn hång r¹ng thÕ gian 16 Ngùa s¾t vÒ trêi tªn t¹c m·i Anh hïng mét thuë víi thÕ gian (Ng« Chi Lan - thêi Lª) * §¶ng ta vÜ ®¹i thËt. Mét vÝ dô: Trong LS ta cã ghi truyÖn vÞ anh hïng d©n téc lµ Th¸nh Giãng ®· dïng gèc tre ®uæi giÆc ¢n. Trong nh÷ng ngµy ®Çu kh¸ng chiÕn, §¶ng ta ®· l·nh ®¹o hµng ngh×n, v¹n anh hïng noi g¬ng Th¸nh Giãng dïng gËy tÇm v«ng ®Êu tranh víi thùc d©n Ph¸p. (Hå ChÝ Minh - §¶ng ta thËt vÜ ®¹i) E. RKNBD: ..................................................................................................................................... ........................................................................................................................ Ngµy so¹n: 21.08.2011 Ngµy gi¶ng: 24.08.2011 TiÕt 6: Tõ mîn A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm tõ mîn; Nguån gèc cña tõ mîn tiÕng ViÖt; Nguyªn t¾c tõ mîn tiÕng ViÖt; Vai trß cña tõ mîn trong ho¹t ®éng giao tiÕp vµ t¹o lËp v¨n b¶n. 2. KÜ n¨ng: * KÜ n¨ng bµi d¹y: - NhËn biÕt ®îc c¸c tõ mîn trong v¨n b¶n; X¸c ®Þnh ®óng nguån gèc cña tõ mîn; - ViÕt ®óng nh÷ng tõ mîn; Sö dông tõ ®iÓn ®Ó hiÓu nghÜa tõ mîn; Sö dông tõ mîn trong nãi vµ viÕt. * KÜ n¨ng sèng: - Ra quyÕt ®Þnh: Lùa chän c¸ch sö dông tõ tiÕng ViÖt, nhÊt lµ c¸c tõ mîn trong thùc tiÔn giao tiÕp cña b¶n th©n. - Giao tiÕp: tr×nh bµy, suy nghÜ, ý tëng, th¶o luËn vµ chia sÎ nh÷ng c¶m nhËn c¸ nh©n vÒ c¸ch sö dông tõ, ®Æc biÖt lµ tõ mîn trong tiÕng ViÖt. 3. Th¸i ®é: TÝch cùc häc tËp. Yªu tiÕng ViÖt, lµm phong phó vèn tõ tiÕng ViÖt. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: So¹n bµi. §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. B¶ng phô - Häc sinh: ChuÈn bÞ theo y/cÇu bµi häc C. Ph¬ng ph¸p: - Ph©n tÝch c¸c t×nh huèng mÉu ®Ó hiÓu c¸ch dïng tõ tiÕng ViÖt, nhÊt lµ c¸c tõ mîn. - Thùc hµnh cã híng dÉn: sö dông tõ tiÕng ViÖt theo nh÷ng t×nh huèng cô thÓ. - §éng n·o: suy nghÜ, ph©n tÝch c¸c vÝ dô ®Ó rót ra c¸c bµi häc thiÕt thùc vÒ gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt, nhÊt lµ c¸c tõ mîn. D. C¸c bíc lªn líp: I. æn ®Þnh tæ chøc. (1’) II. KiÓm tra bµi cò: (5’( Hái: Ph©n biÖt tõ ®¬n vµ tõ phøc? LÊy VD? TL: - Tõ ®¬n: nhµ, trêng, s¸ch, vë.. - Tõ phøc: -nhµ cöa, ®Êt trêi, quÇn ¸o, hoa huÖ, hîp t¸c x·... - Çm Çm, khóc khuûu, ti hÝ, s¹ch sµnh sanh... III. Bµi míi: (35’) TiÕng ViÖt cña chóng ta v« cïng phong phó. ngoµi nh÷ng tõ thuÇn ViÖt, «ng cha ta cßn mîn mét sè tõ cña níc ngoµi ®Ó lµm giµu thªm ng«n ng÷ cña ta. VËy tõ mîn lµ nh÷ng tõ nh thÕ nµo? Khi mîn ta ph¶i tu©n thñ nh÷ng nguyªn t¾c g×? Bµi tõ mù¬n h«m nay sÏ gióp c¸c em hiÓu râ ®iÒu ®ã. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß * Ho¹t ®éng 1 : (8’) PP:VÊn ®¸p - qui n¹p. KT ®éng n·o * HS ®äc VD-sgk.24 Néi dung cÇn ®¹t A. LÝ thuyÕt: I. Tõ thuÇn ViÖt vµ tõ mîn. 17 Chó bÐ vïng dËy, v¬n vai mét c¸i bçng biÕn thµnh 1. Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ng÷ liÖu: mét tr¸ng sÜ m×nh cao h¬n trîng. ? VD trªn thuéc v¨n b¶n nµo? Nãi vÒ ®iÒu g×? ? Dùa vµo chó thÝch sau v¨n b¶n Th¸nh Giãng, em Trîng: Tr¸ng sÜ: h·y gi¶i thÝch nghÜa cña tõ trîng, tr¸ng sÜ? - Trîng: ®¬n vÞ ®o ®é dµi = 10 thíc TQ cæ tøc 3,33m. - Dïng ®Ó biÓu thÞ sù vËt, hiÖn tîng, ®Æc ®iÓm. ë ®©y hiÓu lµ rÊt cao. - Tr¸ng sÜ: ngêi cã søc lùc cêng tr¸ng, chÝ khÝ m¹nh mÏ, hay lµm viÖc lín. ? Theo em, tõ trîng, tr¸ng sÜ dïng ®Ó biÓu thÞ g×? - Nguån gèc: tõ mîn ë n? Theo em, 2 tõ cã nguån gèc tê ®©u? Trong sè c¸c tõ díi ®©y,tõ nµo ®îc mîn tõ tiÕng H¸n, íc ngoµi. (tiÕng H¸n, Ph¸p, Anh, tõ nµo ®îc mîn tõ nh÷ng ng«n ng÷ kh¸c: sø gi¶, ti vi, xµ phßng, buåm, mÝt tinh, ra-®i-«, gan, Nga..) ®iªn ,ga, b¬m, x« viÕt, giang s¬n, in-t¬-net. -HV: sø gi¶, giang s¬n, gan, buåm, ®iÖn -Nga: mÝt tinh, x« viÕt -Anh: in-t¬-net, ti vi, ga * GV: Mét sè tõ: ti vi, xµ phßng, mÝt tinh, ga.. cã nguån gèc Ên ¢u nhng ®îc ViÖt ho¸ cao h¬n viÕt nh ch÷ ViÖt. ? Qua viÖc t×m hiÓu VD, em h·y nªu nhËn xÐt cña -C¸ch viÕt: +tõ ®îc ViÖt ho¸: viÕt nh em vÒ c¸ch viÕt tõ mîn ?T×m mét sè tõ mîn mµ em biÕt vµ nãi râ nguån tiÐng ViÖt +tõ cha ®îc ViÖt ho¸: cã gèc? ? Qua phÇn t×m hiÓu trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ tõ mîn? g¹ch nèi gi÷a c¸c tiÕng. tõ thuÇn ViÖt ? => Gi¸o viªn chèt ghi nhí -> 1HS ®äc to-c¶ líp nghe 2. Ghi nhí: (SGK- tr25) * Ho¹t ®éng 2: (9’) II. Nguyªn t¾c mîn tõ: PP ph©n tÝch qui n¹p. KT ®éng não * 1HS §äc to phÇn trÝch ý kiÕn cña B¸c Hå (sgk-25) 1.Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ?Theo em, viÖc mîn tõ cã t¸c dông g×? NÕu mîn tõ ng÷ liÖu: tuú tiÖn cã ®îc kh«ng? Em h·y rót ra kÕt luËn vÒ nguyªn t¾c mîn tõ? 2. Ghi nhí:(sgk-25) -Kh«ng nªn mîn tõ níc ngoµi mét c¸ch tuú tiÖn. B. luyÖn tËp: GV chèt-> 1HS ®äc to ghi nhí, c¶ líp nghe. Ho¹t ®éng 3: (18’) - Gäi HS ®äc bµi tËp Bµi 1. Ghi l¹i c¸c tõ mîn vµ yªu cÇu HS lµm a. Mîn tõ H¸n ViÖt: v« cïng, ng¹c nhiªn, tù nhiªn, sÝnh BT1: ho¹t ®éng c¸ lÔ nh©n -t/bµy- nhËn xÐt. b. Mîn tõ H¸n ViÖt: Gia nh©n c. Mîn tõ Anh: pèp, Mai-c¬n gi¾c-x¬n, in-t¬-nÐt. BT2: Ho¹t ®éng c¸ Bµi 2: X¸c ®Þnh nghÜa cña tõng tiÕng t¹o thµnh tõ H¸n nh©n - tr/bµy- nhËn a. Kh¸n gi¶: ngêi xem ( kh¸n: xem, gi¶: ngêi) xÐt - ThÝnh gi¶: ngêi nghe ( thÝnh: nghe, gi¶: ngêi) - §éc gi¶: ngêi ®äc ( ®éc: ®äc, gi¶: ngêi ) b.-YÕu ®iÓm: ®iÓm quan träng ( yÕu: quan träng, ®iÓm: ®iÓm) - YÕu lîc: tãm t¾t nh÷ng ®iÒu quan träng (yÕu: quan träng , lîc: tãm t¾t) - YÕu nh©n: ngêi quan träng (yÕu: quan träng, nh©n: ngêi ) Bµi 3: H·y kÓ tªn mét sè tõ mîn - Lµ tªn c¸c ®¬n vÞ ®o lêng: mÐt, lÝt, km, kg... BT3: Ho¹t ®éng gãc - Lµ tªn c¸c bé phËn cña chiÕc xe ®¹p: ghi- ®«ng, pª-®an, -c¸c gãc ®¹i diÖn t/bµy g¸c ®ê- bu... 18 -líp nhËn xÐt- ch÷a - Lµ tªn mét sè ®å vËt: ra-®i-«, vi-«-l«ng... Bµi 4: C¸c trõ mîn: ph«n, pan, nèc ao BT4: Ho¹t ®éng gãc - Dïng trong hoµn c¶nh giao tiÕp th©n mËt, viÕt tin trªn -c¸c gãc ®¹i diÖn t/bµy b¸o. -líp nhËn xÐt- ch÷a + ¦u ®iÓm: ng¾n gän + Nhîc ®iÓm: kh«ng trang träng IV. Cñng cè: (3’)Néi dung bµi häc: ghi nhí ( sgk) V. HDVN: (1’) - Häc bµi, thuéc ghi nhí. Hoµn thiÖn bµi tËp. Lµm bµi tËp 4,5,6 SBT-Tr 11+ 12 -So¹n: T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. E. RKNBD: ..................................................................................................................................... ......................................................................................................................... Ngµy so¹n: 24.08.2011 Ngµy gi¶ng: 27.08.2011 TiÕt 7, 8: T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - §Æc ®iÓm cña v¨n tù sù 2. KÜ n¨ng: *KÜ n¨ng bµi d¹y: - NhËn biÕt ®îc vb tù sù - Sö dông ®îc mét sè thuËt ng÷: tù sù, k/chuyÖn, sù viÖc, ngêi kÓ. *KÜ n¨ng sèng: - Suy nghÜ, phª ph¸n, s¸ng t¹o: ph©n tÝch, b×nh luËn vµ ®a ra ý kiÕn c¸ nh©n vÒ ®Æc ®iÓm, bè côc, ph¬ng ph¸p lµm bµi v¨n tù sù. 3. Th¸i ®é: tÝch cùc häc tËp, yªu v¨n tù sù B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: So¹n bµi. §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. B¶ng phô - Häc sinh: So¹n bµi C. Ph¬ng ph¸p: - Ph©n tÝch- qui n¹p, thùc hµnh øng dông. D. C¸c bíc lªn líp: I. æn ®Þnh tæ chøc. (1’) II. KiÓm tra bµi cò: (5’) Hái: V¨n b¶n lµ g×? LÊy VD? YCTL:( theo ghi nhí sgk-17; VD: C¸c truyÖn truyÒn thuyÕt (vb: tù sù)... III. Bµi míi: (35’) C¸c em ®· ®îc nghe «ng bµ, cha, mÑ kÓ nh÷ng c©u chuyÖn mµ c¸c em quan t©m, yªu thÝch. Mçi truyÖn ®Òu cã ý nghÜa nhÊt ®Þnh qua c¸c sù vÞªc x¶y ra trong truyÖn. 19 §ã lµ mét thÓ lo¹i gäi lµ tù sù. VËy tù sù cã ý nghÜa g×? Ph¬ng thøc tù sù nh thÕ nµo? Bµi häc h«m nay sÏ gióp c¸c em hiÓu ®iÒu ®ã. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß * Ho¹t ®éng 1: (18’) PP vÊn ®¸p- qui n¹p. KT ®éng n·o. Néi dung cÇn ®¹t A. LÝ thuyÕt: I. ý nghÜa vµ ®Æc ®iÓm chung cña ph¬ng thøc tù sù: 1a? Hµng ngµy c¸c em cã kÓ chuyÖn 1.Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ng÷ liÖu: vµ nghe kÓ chuyÖn kh«ng? §ã lµ - Hµng ngµy ta thêng ®îc nghe hoÆc nh÷ng chuyÖn g×? kÓ chuyÖn v¨n häc, chuyÖn ®êi th? Khi nghe nh÷ng yªu cÇu vµ c©u hái: êng, chuyÖn cæ tÝch, sinh ho¹t. + Bµ ¬i! bµ kÓ chuyÖn cæ tÝch cho ch¸u ®i! + CËu kÓ cho m×nh nghe, Lan lµ ngêi nh thÕ nµo? - KÓ chuyÖn ®Ó biÕt, ®Ó nhËn thøc Theo em ngêi nghe muèn biÕt ®iÒu vÒ ngêi, sù vËt, sù viÖc, ®Ó gi¶i g× vµ ngêi kÓ ph¶i lµm g×? thÝch ®Ó khªn chª, ®Ó häc tËp. §èi b? Trong trêng hîp trªn nÕu muèn cho víi ngêi nghe lµ muèn t×m hiªñ, muèn mäi ngêi biªt Lan lµ mét ngêi b¹n tèt, biÕt, ®èi víi ngêi kÓ lµ th«ng b¸o, cho em ph¶i kÓ nh÷ng viÖc nh thÕ nµo vÒ biÕt, gi¶i thÝch... Lan? V× sao? NÕu em kÓ mét c©u chuyÖn kh«ng liªn quan ®Õn Lan lµ => Tù sù gióp ngêi nghe hiÓu biÕt vÒ ngêi b¹n tèt th× c©u chuyÖn cã ý ngêi, sù vËt, sù viÖc. §Ó gi¶i thÝch, nghÜa kh«ng? V× sao? khen, chª qua viÖc ngêi nghe th«ng b¸o cho biÕt. ? VËy tù sù cã ý nghÜa nh thÕ nµo? -GV chèt 2.? V¨n b¶n Th¸nh Giãng kÓ vÒ ai? ë thêi nµo? KÓ vÒ viÖc g×? diÔn biÕn sù viÖc, kÕt qu¶, ý nghÜa sù viÖc? ? V× sao truyÖn Th¸nh Giãng lµ truyÖn ngîi ca c«ng ®øc cña vÞ a/hïng lµng Giãng? ?H·y liÖt kª c¸c sù viÖc tríc sau cña truyÖn? -HS t/bµy- GV ®a b¶ng phô 1. Sù ra ®êi cña Th¸nh Giãng 2. TG biÕt nãi vµ nhËn tr¸ch nhiÖm ®¸nh giÆc 3. TG lín nhanh nh thæi 4. TG v¬n vai thµnh tr¸ng sÜ cìi ngùa s¾t, mÆc ¸o gi¸p s¾t ®i ®¸nh giÆc. 5. TG ®¸nh tan giÆc 6. TG bay vÒ trêi 7. Vua lËp ®Òn thê, phong danh hiÖu. 8. Nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i. ? H·y rót ra ®Æc ®iÓm cña ph¬ng thøc =>§Æc ®iÓm tù sù: -Tr×nh bµy mét chuçi c¸c sù viÖc liªn tù sù. 20