Tài liệu Bảo tồn thích nghi cầu long biên trong phát triển đô thị hà nội

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO BỘ XÂY DỰNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI ĐỒNG ĐỨC HẢI BẢO TỒN THÍCH NGHI CẦU LONG BIÊN TRONG PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ KIẾN TRÚC HÀ NỘI, NĂM 2017 BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO BỘ XÂY DỰNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI ĐỒNG ĐỨC HẢI KHÓA: 2015 - 2017 BẢO TỒN THÍCH NGHI CẦU LONG BIÊN TRONG PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ HÀ NỘI Chuyên ngành: Kiến trúc LUẬN VĂN THẠC SĨ KIẾN TRÚC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS.KTS. NGUYỄN VŨ PHƯƠNG HÀ NỘI, NĂM 2017 LỜI CẢM ƠN Trước hết tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn Ban Giám hiệu, Khoa Sau đại học Trường Đại học Kiến Trúc Hà Nội, các thầy cô, cán bộ giảng dạy trong thời gian học tập. Tôi xin chân thành cảm ơn giáo viên hướng dẫn khoa học PGS.TS. Nguyễn Vũ Phương, trưởng khoa bộ môn Kiến trúc, đã giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Ngoại trừ các số liệu, kết quả trích dẫn cụ thể, thì mọi nội dung cũng như kết quả nêu trong luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Học viên Đồng Đức Hải. MỤC LỤC Lời cảm ơn Lời cam đoan Mục lục Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt Danh mục các bảng biểu Danh mục các hình vẽ, đồ thị PHẦN I : PHẦN MỞ ĐẦU 1 Lý do chọn đề tài. 1 Mục đích nghiên cứu. 2 Đối tượng nghiên cứu và hướng đề xuất : 2 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. 3 Phương pháp nghiên cứu. 3 Các khái niệm ( thuật ngữ) 4 Cấu trúc luận văn. 4 PHẦN II : PHẦN NỘI DUNG 5 CHƯƠNG 1 THỰC TRẠNG KIẾN TRÚC CẦU LONG BIÊN 5 1.1.Lịch sử và bối cảnh xây dựng cầu Long Biên. 5 1.1.1. Bối cảnh ra đời (Xứ Đông Dương) 5 1.1.2. Lịch sử hình thành và sử dụng 8 1.2. Hiện trạng Đặc điểm kiến trúc Cầu Long Biên, tình hình sử dụng của cầu Long Biên. 11 1.2.1.Thực trạng kỹ thuật, kết cấu Cầu Long Biên. 11 1.2.2. Thực trạng khai thác và sử dụng. 13 1.2.3 Thực trạng quản lý và bảo dưỡng Cầu Long Biên. 19 1.3.Thực trạng cầu Long Biên và công tác bảo tồn và thích nghi: 21 1.3.1. Hiện trạng về cây cầu: 21 1.3.2. Hiện trạng về bảo tồn và thích nghi Cầu Long Biên trong phát triển đô thị Hà Nội. 23 1.4. Các xử lý bảo tồn thích nghi cầu trong Đô thị trên thế giới và trong nước. 24 1.4.1. Kinh nghiệm thế giới : 24 1.5. Các yêu cầu và vấn đề cần giải quyết: 30 1.5.1. Vấn đề cần nghiên cứu trong việc bảo tồn cầu Long Biên. 31 1.5.2. Vấn để nghiên cứu việc thích nghi giá trị di sản cầu Long Biên phát triển đô thị Hà Nội: 31 1.5.3. Vấn đề tồn tại trong Tổ chức không gian đặc điểm tổ chức cảnh quan hệ giao thông. 32 1.5.4.Vấn đề tồn tại trong tổ chức cảnh quan trong không gian mặt nước hệ cây xanh và môi trường. 34 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ KHOA HỌC ĐỂ BẢO TỒN THÍCH NGHI CẦU LONG BIÊN TRONG PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ HÀ NỘI. 37 2.1. Đặc điểm cầu Long Biên trong phát triển đô thị. 37 2.1.1. Vị trí chức năng của cây cầu trong phát triển đô thị. 37 2.1.2. Đặc điểm về Văn hóa - Lịch sử: 39 2.1.3. Đặc điểm về cảnh quan. 42 2.1.4. Đặc điểm về Lịch sử Công nghệ kỹ thuật 43 2.1.5. Đặc điểm về quan hệ cộng đồng dân cư. 48 2.1.6. Đặc điểm về bảo tồn thích nghi. 49 2.2. Đánh giá giá trị của cầu Long Biên trong phát triển đô thị. 51 2.3. Các cơ sở bảo tồn thích nghi trong phát triển đô thị Hà Nội. 52 2.3.1. Cơ sở lý luận. 52 2.3.2. Cơ sở pháp lý. 53 2.3.3. Cơ sở kinh tế xã hội. 56 2.3.4. Cơ sở kỹ thuật. 57 2.3.5. Cơ sở quan hệ đô thị bảo tồn và thiên nhiên. 62 2.4. Các yêu cầu về bảo tồn thích nghi. 65 2.4.1. Yêu cầu về quan hệ. 65 2.4.2. Yêu cầu về chức năng. 66 2.4.3. Yêu cầu về kết nối cầu và đô thị. 66 2.4.4. Yêu cầu về bảo tồn. 67 2.4.5. Yêu cầu về thích nghi. 67 CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT PHƯƠNG ÁN BẢO TỒN THÍCH NGHI CẦU 70 LONG BIÊN TRONG PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ HÀ NỘI. 3.1. Các nguyên tắc bảo tồn thích nghi giá trị cầu Long Biên trong phát triển đô thị Hà Nội: 70 3.1.1. Nguyên tắc, bảo tồn. 70 3.1.2 .Về kỹ thuật cấu tạo. 71 3.1.3. Thích nghi với hoạt động đô thị và đời sống người dân 80 3.2. Đề xuất bảo tồn thích nghi trong quy hoạch phát triển đô thị Cầu Long Biên trong phát triển Đô Thị Hà Nội. 81 3.2.1.Vai trò Cầu Long Biên trong Phát triển đô thị Hà Nội: 81 3.2.2. Giải pháp quy hoạch không gian cảnh quan tổng thể Hà Nội: 83 3.2.3. Đề xuất Bảo tồn nguyên trạng Kiến trúc Cầu Long Biên trong Phát triển đô thị Hà Nội: 94 3.2.4. Giải pháp thích nghi giá trị cầu Long biên trong phát triển đô thị Hà Nội. 99 3.2.5. Giải pháp quản lý Cầu Long Biên trong phát triển Đô thị: 101 3.3. Thực nghiệm: 102 3.3.1. Các ứng dụng nghiên cứu, ý tưởng vào thực tiễn: 102 3.3.2. Truyền thông, Xây dựng hình ảnh: 102 3.3.3. Các hoạt động phong trào nâng cao ý thức người dân: 103 KẾT LUẬN 104 DANH MỤC THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC BẢNG BIỂU Số hiệu Nội dung Bảng 1.37 Hiện trạng về bảo tồn và thích nghi cầu Long Biên Bảng 3.3 Bảng các giải pháp Bảo tồn thích nghi giá trị Cầu Long Biên trong phát triển Đô thị Hà Nội: DANH MỤC HÌNH ẢNH Số hiệu Nội dung Hình 1.1 Bảng kim loại khắc thời gian thi công, thời gian hoàn thành và tên tác giả ở đầu cầu phía Hà Nội Hình 1.2 Bản đồ Hà Nội năm 1899 lúc này cầu Long Biên được thể hiện là những trụ đá trên sông Hồng. Hình 1.3 Quy hoạch chung tp Hà Nội – Cầu Long Biên. Hình 1.4 Những trụ tạm , trụ tăng cường ở những nhịp cầu bị bon mỹ đánh sập. Chân cầu nguyên bản phải gia cố giàn thép,nhiều phần nhịp cầu phải dùng đến khung thép bọc đá để nâng đở Hình 1.5 Những thanh tà vẹt gỗ đả bị mục ruỗng,các muối nối hoen rỉ bong vài con ốc, mối nối giữa thành cầu và mặt cầu cũng nứt ra mặt cầu có vết nức, gồ ghề,lan can cầu không còn an toàn nữa Hình 1.6 Mặt cắt Đường và Cầu Hình 1.7 Vị trí tuyến Cầu. Hình 1.8 Họp chợ tự phát của người dân Hình 1.9 Chiếm dụng vĩa hè để mưu sinh. Hình 1.10 Mặt cắt Cầu. Hình 1.11 Vị trí tuyến Cầu Hình 1.12 Họp chợ tự phát Hình 1.13 Dịch vụ trông giữ xe Hình 1.14 Dịch vụ trông giữ xe Hình 1.15 Đỗ xe taxi Hình 1.16 Mặt cắt đường Số hiệu Nội dung Hình 1.17 Vị trí tuyến cầu. Hình 1.18 Không gian Cầu bắt qua Hình 1.19 Ga Long Biên Hình 1.20 Ga Long Biên Hình 1.21 Tổng thế đoạn Cầu. Hình 1.22 Đường dưới chân Cầu Hình 1.23 Họp chợ tự phát Hình 1.24 Họp chợ tự phát. Hình 1.25 Dịch vụ trông giữ xe. Hình 1.26 Mặt cắt Cầu. Hình 1.27 Vị trí đoạn cầu. Hình 1.28 Góc nhìn đoạn cầu Hình 1.29 Cầu thang dẫn lên Cầu Hình 1.30 Trồng hoa màu Hình 1.31 Mặt cắt đường Hình 1.32 Vị trí tuyến cầu. Hình 1.33 Đoạn cầu qua sông dài 750m Hình 1.35 Cấu tạo cầu Long Biên nguyên bản Hình 1.36. Cầu Long Biên 1950 Hình 1.37 Hiện trạng về bảo tồn và thích nghi cầu Long Biên Hình 1.38 Dự án La Coulee Verte Hình 1.39 Dự án High Line - New York Hình 1.40 Cầu Trang Tiền ngày nay Hình 1.41 Cầu Tràng Tiền năm 1022 Hình 1.42 Cầu Long Biên Số hiệu Nội dung Hình 1.44 Các đôi tình nhân. Hình 1.47 Hình ảnh giao thông trên cầu Long Biên hàng ngày Hình 1.48 Hình ảnh cầu Long Biên lên đèn. Hình 1.49 Đây là nơi sinh sống của những người dân lao động nghèo Hình 1.50 Các công trình kiến trúc nhà dân gần cầu Long Biên. Hình 1.51 Các công trình kiến trúc nhà dân gần cầu Long Biên Hình 1.53 Hàng quán mọc lên, rác vứt bừa bãi.. Hình 1.54 Cuộc sống người dân gần Cầu. Hình 2.3 Quân và dân Hà Nội vận chuyển pháo vào trận địa bảo vệ cầu Long Biên, năm 1972 Hình 2.4 Cầu Long Biên giờ chỉ còn lại một nhịp kép phía Bắc, một nhịp kép phía Nam cộng thêm với nửa nhịp kép nằm giữa sông. Hình 2.5 Cầu Long Biên với các hoạt động ngày thường của người dân Hình 2.6 Cầu Long Biên với các hoạt động ngày thường của người dân Hình 2.7 Cầu Long Biên trong dòng chảy lịch sử. Hình 2.8 Phương pháp phun cát vệ sinh bề mặt thép Hình 2.9 Phương pháp phun nước cao áp vệ sinh bề mặt thép Hình 2.10 Cầu Long Biên trong quy hoạch giao thông Hà Nội năm 1936. Hình 2.11 Cầu Long Biên trong quy hoạch Hà Nội đến năm 2030 tầm nhìn 2050. Hình 2.12 Cầu Long Biên trong quy hoạch giao thông Hà Nội đến năm 2030 tầm nhìn 2050 Hình 3.1 Kết cấu nhịp cầu Long Biên Số hiệu Nội dung Hình 3.2 Mặt cầu Long Biên Hình 3.3 Hệ thống dầm mặt cầu Hình 3.4 Hệ thống dầm mặt cầu Hình 3.5 Cấu tạo các thanh của giàn chủ Hình 3.6 Cấu tạo nút giàn Hình 3.7 Gối cầu Hình 3.9 Cầu Long Biên như mạng lưới Ăng- ten giăng mắc trên nền trời Hình 3.10 Cầu Long Biên đạt đến cái đẹp của kỹ thuật và mỹ thuật Hình 3.21 Phạm vi giới hạn vùng cần bảo tồn Hình 3.22 Hình ảnh 2 bên đầu cầu Long Biên Hình 3.23 Hình ảnh nhếch nhác của xóm chài ven sông Hình 3.24 Hình ảnh minh họa giải pháp cho nhà ven sông, thích ứng với lũ Hình 3.25 Hình ảnh minh họa giải pháp cho nhà ven sông, thích ứng với lũ Hình 3.28 Minh họa mặt đứng cải tạo khu đô thị ven sông Hình 3.29 Bãi bồi ven sông mùa nước cạn. Hình 3.30 Bãi bồi ven sông mùa nước lũ Hình 3.30 Minh họa cải tạo cảnh quan tuyến phố khu thành thị dọc 2 bên đường dẫn cầu Long Biên vào nội thành Hà Nội Hình 3.31 Bãi giữa sông Hồng - Công viên của những giấc mơ Hình 3.32 Minh họa KV nông nghiệp,thảm thực vật Hình 3.33 Minh họa khu đồi nhân tạo, nhà kính viễn vọng Hình 3.34 Hình ảnh minh họa cảnh quan tuyến đi dạo ven sông. Số hiệu Nội dung Hình 3.35 Minh họa khu bãi giữa trước và sau khi cải tạo Hình 3.17 Hình ảnh minh họa Bảo tàng văn hóa đồng bằng sông Hồng và toa tàu chở khách du lịch. Hình 3.20 Những cấu kiện hư hỏng được thay thế bằng cấu kiện mới Hình 3.15 Cầu Long Biên bị bom Mỹ đánh gục 3 nhịp, 4 trụ năm 1972 Hình 3.17 Những nhịp cầu khẩu độ ngắn được thay thế sau chiến tranh. Hình 3.18 Xây dựng mới và gia cố lại trụ giếng chìm để nâng cao độ cầu Hình 1.1. Bảng k im loại khắc thời gian thi công, thời gian hoàn thành và tên tác giả ở đầu cầu phía Hà Nội. .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................5 Hình 1.2.Bản đồ Hà Nội năm 1899 lúc này cầu Long Biên được thể hiện là nhữ ng trụ đá trên sông Hồng..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................6 Hình 1.3.Quy hoạch chung tp Hà Nội – Cầu Long Biên................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 10 Hình 1.4. Những trụ tạm , trụ tăng cường ở những nhịp cầu bị bon mỹ đánh sập. Chân cầu nguyên bản p hải gia cố giàn thép, nhiều phần nhịp cầu p hải dùng đến k hung thép bọc đá để nâng đở. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 12 Hình 1.5. Những thanh tà vẹt gỗ đả bị mục ruỗ ng,các muối nố i hoen r ỉ bong vài con ốc, mố i nối giữa thành cầu và mặt cầu c ũng nứt ra mặt cầu có vết nức, gồ ghề,lan can cầu không cò n an toàn nữa. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 12 Hình 1.6. Mặt cắt Đường và Cầu. ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 13 Hình 1.7. Vị trí tuyến Cầu. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 13 Hình 1.8. Họp chợ tự phát của người dân. ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 13 Hình 1.9. Chiếm dụng vĩa hè để mưu sinh. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 13 Hình 1.10. Mặt cắt Cầu...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 14 Hình 1.11. Vị trí tuyến Cầu. .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 14 Hình 1.12. Họp chợ tự phát ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 14 Hình 1.13. Dịch vụ trông giữ xe ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 14 Hình 1.14. Dịch vụ trông giữ xe ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 14 Hình 1.15. Đỗ xe taxi ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 14 Hình 1.16. Mặt cắt đư ờng.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 15 Hình 1.17. Vị trí tuyến cầu. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 15 Hình 1.18. Không gian Cầu bắt qua.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 15 Hình 1.19. Ga Long Biên. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 15 Hình 1.20. Ga Long Biên................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 15 Hình 1.21. Tổng thế đoạn Cầu. ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 15 Hình 1.22. Đường dưới chân Cầu. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 16 Hình 1.23. Họp chợ tự phát. .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 16 Hình 1.24. Họp chợ tự phát. .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 16 Hình 1.25. Dịch vụ trông giữ xe. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 16 Hình 1.26. Mặt cắt Cầu...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 17 Hình 1.27. Vị trí đoạn cầu. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 17 Hình 1.28. Góc nhìn đoạn cầu........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 17 Hình 1.29. Cầu thang dẫn lên Cầu. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 17 Hình 1.30. Trồng hoa màu................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 17 Hình 1.26-1.30. Đoạn cầu qua khu bãi giữ a sông Hồng.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 17 Hình 1.31. Mặt cắt đư ờng.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 18 Hình 1.32. Vị trí tuyến cầu. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 18 Hình 1.33. Đoạn cầu qua sông dài 750m.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 18 Hình 1.35. Cấu tạo cầu Lo ng Biên nguyên bản ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 19 Hình 1.36. Cầu Long Biên 1950. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 19 Hình 1.37. Hiện trạng về bảo tồn và thích nghi cầu Long Biên...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 23 Hình 1.38. Dự án La Coulee Verte ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 25 Hình 1.39. Dự án High Line - New York ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 26 Hình 1.40. Cầu Trang Tiền ngày nay................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 28 Hình 1.41. Cầu Tràng Tiền năm 1022 .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 28 Hình 1.42. Cầu Long Biên................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 32 Hình 1.44. Các đôi tình nhân............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 32 Hình 1.47. Hình ảnh giao thông trên cầ u Long Biên hàng ngày.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 33 Hình 1.48. Hình ảnh cầu Long Biên lên đèn................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 34 Hình 1.40. Đây là nơi sinh sống của những người dân lao động nghèo......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 34 Hình 1.51. Các công trình kiến trúc nhà d ân gần cầu Long Biên. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 35 Hình 1.51. Các công trình kiến trúc nhà d ân gần cầu Long Biên. .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 35 Hình 1.53. Hàng quán mọc lên, rác vứt bừa bãi... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 36 Hình1.54.Cuộc sống người dângầnCầu......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 36 Hình 2.3. Quân và dân Hà Nội vận chuyển pháo vào trận đ ịa bảo vệ cầu Long Biên, năm 1972............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 40 Hình 2.4. Cầu Long Biên giờ chỉ còn lại một nhịp kép phía Bắc, một nhịp kép phía Nam cộ ng thêm với nửa nhịp kép nằm giữa sông. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 41 Hình 2.5. Cầu Long Biên với các hoạt động ngày thường của người dân ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 42 Hình 2.6. Cầu Long Biên với các hoạt động ngày thường của người dân ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 42 Hình 2.7. Cầu Long Biên trong dòng chảy lịch sử. ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 43 Hình 2.8. Phương pháp phun cát vệ sinh bề mặt thép ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 58 Hình 2.9. Phương pháp phun nước cao áp vệ sinh bề mặt thép ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 1 PHẦN I : PHẦN MỞ ĐẦU Lý do chọn đề tài. Cầu Long Biên là cây cầu thép đầu tiên bắc qua sông Hồng tại Hà Nội, do pháp xây dựng vào năm 1899, hoàn thành năm 1902. Long Biên từng là một trong bốn cây cầu dài nhất thế giới và nổi bật nhất Viễn Đông vào thế kỷ XIX. Lưu giữ gía trị lịch sử qua 2 cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của dân tộc nên cầu Long Biên được xem là di sản trong lòng cộng đồng dân tộc Việt Nam. Biểu tượng của sự trường tồn, vẻ đẹp và các giá trị lịch sử của quá khứ cũng như hiện tại. Cần ứng xử trân trọng, hài hòa giữa di sản quá khứ với sự phát triển, đô thị hóa Hà Nội ngày nay. Di sản đô thị nếu được quản lý phù hợp sẽ không cản trở mà còn góp phần phát triển kinh tế đô thị là “hồn cốt” cho đô thị Hà Nội khẳng định Hà Nội “ Thủ Đô ngàn năm văn hiến” Cầu Long Biên là một phần trong cấu trúc đô thị lịch sử của Hà Nội, gắn liền hữu cơ với cụm di sản Khu phố cổ Hà Nội và cảnh quan sông Hồng. Cầu Long Biên, khu phố Pháp, khu phố cổ và Hoàng thành Thăng Long được coi là 4 điểm nhấn trong cấu trúc đô thị Hà Nội. Cũng bởi sự hiện diện của 4 khu công trình, kiến trúc ấy mà Hà Nội cũng được coi là một đô thị di sản độc nhất vô nhị ở Châu Á. Tuy nhiên, khi nỗ lực gìn giữ, bảo tồn phố cổ, Hoàng thành Thăng Long hay bảo vệ cảnh quan khu phố Tây ở Hà Nội đang ngổn ngang trăm mối thì giờ đây, chúng ta lại đang đối diện thêm một nguy cơ nữa là cầu Long Biên bị đe dọa phá bỏ. Cầu Long Biên hiện đang nằm trong khu vực thuộc dự án xây dựng tuyến đường sắt số 1 Yên Viên – Ngọc Hồi. Vì vậy nhiều hội thảo xoay quanh việc xây cầu mới gần cầu Long Biên có phá vỡ đi cấu trúc không gian, cảnh quan đô thị xung quanh cầu hay không, bảo tồn cầu Long Biên và tìm mục đích sử dụng mới cho cầu như thế nào là hợp lý, nhưng vẫn chưa kết luận được. Điều này có nghĩa chung ta vẫn đang tìm một kế hoạch bảo tồn và thích nghi với quá trình phát triển đô thị Hà Nội. Đồng thời 2 lựa chọn chức năng mới phù hợp cho cây cầu. Việt Nam đang trong thời kỳ đổi mới, phát triển nền kinh tế với chính sách mở cửa, hoà nhập với cộng đồng quốc tế, hàng loạt các khu đô thị mới, các khu công nghiệp, khu công nghệ cao, các trung tâm dịch vụ vui chơi giải trí đang được hình thành. Việc bảo vệ, duy trì, tôn tạo các di tích văn hoá, các công trình kiến trúc có giá trị lịch sử, các vùng cảnh quan thiên nhiên đang cần một sự điều tiết một cách khoa học để phát triển, khai thác một cách đồng bộ, thống nhất, với một định hướng đúng đắn nhằm hạn chế tối đa những tác động tiêu cực của quá trình đô thị hoá, một bài học mà nhiều quốc gia trên thế giới đã phải trả với những cái giá rất đắt trong công cuộc công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước. Mục đích nghiên cứu. - Đưa ra giải pháp bảo tồn phù hợp và nhằm thích nghi giá trị sử dụng Cầu Long Biên trong phát triển Đô thị Hà Nội. - Đưa ra giải pháp tu bổ, sửa chữa, bảo vệ cầu Long Biên. - Giải pháp về tổ chức cảnh quan không gian xung quanh cầu Long Biên hài hòa với đời sống người dân Hà Nội. - Giải pháp ứng xử và sử dụng cầu Long Biên . Đối tượng nghiên cứu và hướng đề xuất : + Đối tượng nghiên cứu Đây là một luận văn khoa học nghiên cứu bảo tồn di sản kiến trúc Cầu Long Biên có khai thác du lịch nhằm nâng cao hiệu quả của công tác qui hoạch, quản lý bảo tồn di tích kiến trúc, văn hoá lịch sử đồng thời phát huy được thế mạnh của di tích kiến trúc, văn hoá lịch sử trong việc thích nghi với quá trình phát triển đô thị Hà Nội. Vì vậy đối tượng nghiên cứu của luận văn là :  Nghiên cứu đề xuất giải pháp bảo tồn cầu Long Biên. 3  Giải pháp thích nghi, sử dụng Cầu Long Biên trong phát triển đô thị Hà Nội. + Hướng đề xuất Trên cơ sở nghiên cứu giá trị vị trí vai trò của Cầu Long Biên. Thấy được tầm quan trọng của di tích kiến trúc, văn hoá lịch sử trong quá trình hình thành và phát triển đô thị Hà Nội. Đề xuất mô hình quản lý quy hoạch bảo tồn di tích kiến trúc Cầu Long Biên thành phố Hà Nội. Đề xuất các giải pháp tổ chức không gian, quy hoạch phát triển du lịch gìn giữ giá trị của di tích kiến trúc, văn hoá, lịch sử Cầu Long Biên trong định hướng Quy hoạch phát triển đô thị thành phố Hà Nội. Đề ra chính sách quản lý từ trung ương đến địa phương đối với khu di tích mang tính đặc trưng. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. - Đối tượng nghiên cứu: cầu Long Biên và các giá trị của cầu. - Giới hạn nghiên cứu: Khu vực di tích gốc và vùng đệm bảo vệ xung quanh. - Phạm vi nghiên cứu: Các cơ sở khoa học trong việc thiết kế, khôi phục, bảo tồn , tôn tạo cảnh quan xung quanh cầu Long Biên. Phương pháp nghiên cứu. - Phương pháp tổng hợp: Thu thập, tổng hợp các tài liệu từ sách báo, internet, tham khảo ý kiến chuyên gia về vấn đề nghiên cứu. - Phương pháp phân tích: Dựa trên những tài liệu đã tổng hợp đánh giá và đưa ra đề xuất kiến nghị. 4 Các khái niệm ( thuật ngữ) Cấu trúc luận văn. Ngoài phần MỞ ĐẦU và KẾT LUẬN, luận văn còn có phần NỘI DUNG gồm 3 chương: - Chương I: Thực trạng kiến trúc cầu Long Biên - Chương II: Cơ sở khoa học để bảo tồn thích nghi cầu Long Biên trong phát triển đô thị Hà Nội - Chương III: Đề xuất phương án bảo tồn thích nghi cầu Long Biên trong phát triển đô thị Hà Nội. THÔNG BÁO Để xem được phần chính văn của tài liệu này, vui lòng liên hệ với Trung Tâm Thông tin Thư viện – Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội. Địa chỉ: T.13 – Nhà H – Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội Đ/c: Km 10 – Nguyễn Trãi – Thanh Xuân Hà Nội. Email: [email protected] TRUNG TÂM THÔNG TIN THƯ VIỆN 104 KẾT LUẬN Kết luận Cầu Long Biên là di sản kiến trúc bằng thép tiêu biểu của thế kỷ XIX, nằm trong số ít còn lại trên thế giới, có giá trị lịch sử độc đáo về kỹ thuật và nghệ thuật kiến trúc. Cầu Long Biên là một thành phần của cấu trúc đô thị lịch sử của Hà Nội, gắn liền hữu cơ với cụm di sản Khu phố cổ, Hoàng thành Hà Nội và cảnh quan sông Hồng. Cầu Long Biên lưu giữ giá trị lịch sử qua 2 cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của dân tộc nên cầu Long Biên là di sản trong lòng cộng đồng. Cầu Long Biên là biểu tượng của sự trường tồn, vẻ đẹp và các giá trị lịch sử của quá khứ cũng như hiện tại. Cần ứng xử trân trọng, hài hòa giữa di sản quá khứ với sự phát triển của đô thị đương đại. Di sản đô thị nếu được quản lý phù hợp sẽ không cản trở mà còn góp phần phát triển kinh tế đô thị. Gìn giữ cầu Long Biên tạo nên “hồn cốt” cho Hà Nội. Kiến nghị Cần phải có một cuộc thi giữa các kịch bản về việc bảo tồn cầu Long Biên thế nào, trùng tu, khai thác thế nào, với tư cách một công trình văn hóa – lịch sử, chứ không còn là cơ sở hạ tầng giao thông nữa. Cho đến nay, chưa có một cơ sở hay một doanh nghiệp nào được giao nhiệm vụ xây dựng dự án đề xuất các quan điểm, các phương thức bài bản để bảo tồn. Theo quy định của Luật di sản, di sản thuộc địa phương thì người làm hồ sơ đề nghị xếp hạng phải là cơ quan quản lý trực tiếp. Cụ thể là UBND cấp tỉnh, thành phố, ở đây chính là Hà Nội. Hà Nội phải xem xét lại tại sao lại có sự chậm trễ như vậy, vướng mắc ở đâu và phải sớm đề xuất xếp hạng cho cây cầu Long Biên. Cầu Long Biên xứng đáng được xếp hạng di tích quốc gia và cần được xếp hạng ngay để có cách ứng xử trong bảo tồn cũng như phát huy giá trị di sản của cầu trong cuộc sống đương đại.