Mô tả:
Bài 25
Một số hiện tượng thường gặp
M
O
Nguồn
M’
Sau
khe,khe,
sóngsóng
không
Saukhi
khiqua
đi qua
đi đi
theo
thẳng
và OM’
theođường
phương
nhưOM
thế nào?
mà hơi lệch sang 2 cạnh khe
Sóng nhiễu xạ
M
O
M’
Sóng không nhiễu xạ
Sóng nhiễu xạ qua một khe rộng
Nếu thu hẹp khe dần thì hiện
tượng xảy ra như thế nào?
Sóng lệch khỏi phương
truyền thẳng càng rõ
Sau
khe,
sóng
có dạng
hìnhbước
tròn giống
Nếu khi
khequa
hở có
kích
thước
nhỏ hơn
như
khetượng
đó là xảy
mộtra
tâm
phát
sóngchính
thì hiện
như
thếsóng
nào?mới.
Sóng nhiễu xạ
Sóng nhiễu xạ qua một khe rất hẹp
I. Hịên tượng nhiễu xạ áng sáng:
* Hiện tượng truyền sai lệch so với sự truyền thẳng khi
ánh sáng gặp vật cản gọi là hiện tượng nhiễu xạ ánh
sáng.
* Hiện tượng nhiễu xạ ánh sáng chỉ có thể giải thích
được nếu thừa nhận ánh sáng có tính chất sóng. Mỗi
chùm sáng đơn sắc coi như một sóng có bước sóng xác
định.
II .Hiện tượng giao thoa ánh sáng.
1.ThÝ nghiÖm I©ng vÒ hiÖn tîng giao thoa ¸nh s¸ng.
a- Dụng cụ. - Đèn chiếu sáng Đ. - Màn chắn M1 có khe hẹp S.
- Màn chắn M2 đặt song song M1, có hai khe hẹp
S1&S2 rất gần nhau và cùng song song với S.
- Các tấm kính lọc sắc F
b- Tiến trình thí nghiệm.
- Sử dụng ánh sáng đơn sắc đỏ.
Đ
M1
S
M2
S1
S2
F
*Hiện tượng quan sát
Cóđược.
một vùng sáng hẹp trong đó xuất hiện những vạch sáng đỏ
& những vạch tối xen kẽ nhau đều đặn.
Giao thoa với ánh
đơm sắc tím
Giao thoa với ánh sáng
đơn sắc vàng
Giao thoa với
ánh sáng đơn
sắc đỏ
- Sử dụng ánh sáng trắng.
*Hiện tượng quan sát
được.
Một
vạch sáng trắng ở chính giữa, hai bên có những dải màu như
cầu vồng, tím ở trong, đỏ ở ngoài.
Ta gọi những vạch sáng tối ở trên là vân giao thoa
*Với ánh sáng đơn sắc.
F
F1
F2
M1
M2
* Với nguồn sáng trắng.
Vân trắng chính giữa
o
- ánh sáng
trắng là tập
hợp của vô số
các ánh sáng
đơn sắc khác
nhau có màu
biến thiên liên
tục từ đỏ đến
tím.
2. Gi¶i thÝch hiÖn tîng.
NÕu thõa nhËn ¸nh s¸ng cã tÝnh
chÊt sãng.
Khi ánh sáng truyền đến khe F thì
khe F trở thành nguồn phát sóng
ánh sáng
-Khi ánh sáng truyền đến F1,F2 thì
F1, F2 trở thành hai nguồn phát
sóng ánh sáng, hai nguồn này là hai
nguồn kết hợp. Khi gặp gặp nhau
chúng giao thoa nhau
-
+ Những vạch sáng là những chổ hai sóng tăng cường lẫn nhau
+ Những vạch tối là những chổ hai sóng triệt tiêu nhau
II. HIỆN TƯỢNG GIAO THOA ÁNH SÁNG
2. Vị trí các vân sáng
Đặt:
A
H
d1
a = F1F2. ; IF1 = IF2
F1
d1 = F1A ; d2 = F2A
x = OA ; D = IO
x
a
d2
I
O
D
•Hiệu đường đi:
ax
d 2 d1 (1)
D
F2
M
Vị trí các vân sáng: d 2 d1 k (2)
Từ (1) và (2) Suy ra:
Các “vân sáng” cách O một khoảng: a
xs = k
( k = 0; ± 1…)
k : gọi là bậc giao thoa
k=0 gọi là vân sáng trung tâm ,k
1 gọi là vân sáng bậc 1 ….
1
•Vân tối: d 2 d1 ( k ) (3)
2
Từ (1) và (3)=> x k ' 1 D
,
T
2 a
( k’ = 0; ± 1…)
k’ = 0 gọi là vân tối thứ 1 , k’= ± 1 là
vân tối thứ 2 ………..
D
a
3. Khoảng vân:
i
i
a. Định nghĩa: khoảng vân i là
khỏang cách giữa hai vân sáng hoặc
hai vân tối liên tiếp nhau.
D
b. Công thức: i
a
- Xem thêm -