TAÁC PHÊÍM
140
Theo sau cöî xe tang àïën hai trùm hoåc sinh vaâ ngûúâi
laâ m . Àuã caá c dên töå c : Cao Ly, Nhêå t Baã n , Taâ u , An
Nam, Têy àen, AÃ Rêåp... im lùång nghiïm trang. Khöng
keâ n tröë n g, khöng voâ n g hoa, khöng trûúá n g àöë i , chó
nguyïn möåt caái xe ïm nheå hai ngûåa keáo, mang caái
quan taâi phuã vaãi àoã tûâ tûâ ài vïì phña ngoaåi chêu thaânh
Möët-cu. Ài möåt giúâ, múái túái nhaâ hoaã taáng. Quan taâi
chuyïìn tay àem àùåt trïn möåt caái baân, giûäa möåt cùn
phoâng röång raäi, thoaáng àaäng vaâ rêët saåch seä. Chung
quanh baân àïí quan taâi, bêìy chêåu cêy cho khoãi trú troåi.
Khi chuáng töi àaä xïëp haâng àûáng tïì chónh trûúác linh
cûä u , möå t baå n àûá n g lïn àoå c àiïë u vùn. Röì i lêì n lûúå t
chuáng töi àïën bïn quan taâi nghiïng mònh tûâ giaä baån
lêìn cuöëi cuâng. Xong cöng viïåc àoá, chuáng töi laåi àûáng
thaânh voâng im lùång. Möåt khuác êm nhaåc bi ai, buöìn baä
nheå nhaâng, êm ó, theo vúái tiïëng àaân caái baân tûâ tûâ haå
xuöëng, àem theo caã cöî quan taâi ài àaâng naâo chuáng töi
khöng biïët. Thïë laâ quan taâi àaä haå "huyïåt". Àaám ma
àaä xong. Nhûäng ngûúâi ài àûa àaám dùæt tay nhau ra vïì,
chó trûâ nhûäng thên thñch, ngûúâi toâ moâ thò úã laåi. Nûãa
giúâ sau caái baân khi naäy laåi tûâ tûâ úã dûúái àêët nöíi lïn.
Caái quan taâi biïën àêu mêët vaâ caái xaác baån töi cuäng
khöng coân trïn baân, chó coân laåi möåt nùæm than àen.
http://ebooks.vdcmedia.com
141
TUYÏÍN TÊÅP TRÊÌN ÀÒNH LONG
Thò ra chó trong nûãa giúâ àaám hoaã taáng khoa hoåc àaä
laâm rêët ïm aái saåch seä. Khöng phaãi möåt que cuãi, khöng
coá möåt tñ muâi kheát, khöng phaãi muåc kñch caái caãnh
thûúng têm ghï ngûúâi vaâ nhêët laâ ngûúâi ta khöng phaãi
moá tay vaâ o àïí traá n h têë t caã moå i thûá bïå n h truyïì n
nhiïîm. Têët caã cöng viïåc àoá, ngûúâi ta laâm bùçng sûác
àiïån caã. Chó bêëm vaâo caái cöng tùæc laâ caái baân tûâ tûâ haå
xuöëng, àem caái sùng xuöëng hêìm, röìi chaåy vaâo buöìng
àöët. Möåt caái bêëm thûá hai laâ caánh cûãa buöìng àöët àoáng
chùåt laåi, lûãa àiïån bùæt àêìu thiïu caái xaác chïët. Ngûúâi ta
àaä tñnh sùén chó trong 25 phuát laâ caái xaác chaáy hïët,
khöng phaãi coi chûâng, hay nom doâm vaâo àoá: khi chaáy
xong thò coân viïåc tùæt àiïån ài, laâm cho nguöåi, vùån maáy
cho caái baân traã vïì chöî cuä vaâ traã cho chuáng töi nùæm
xûúng taân cuãa anh Tai. Chuáng töi thu nhùåt nùæm than
àoá boã vaâo caái loå bùçng saânh, gùæn maát tñt laåi thêåt kyä
lûúäng, ngoaâi loå daán hònh anh Tai, àïì tïn tuöíi, quï
quaán anh vaâ ngaây anh tûâ giaä coäi trêìn. Chuáng töi àem
àïí caái loå êëy sùæp haâng cuâng muön ngaân caái loå khaác
cuâng möåt kiïíu; trïn nhûäng caái ö àaä laâm sùén úã hai bïn
tûúâng. Àêëy laâ núi yïn nghó giêëc nguã ngaân thu cuãa
nhûäng ngûúâi àaä àûúåc söëng möåt cuöåc àúâi may sau cuöåc
caách maång thaáng Mûúâi, àaä gom cöng, goáp sûác trong
http://ebooks.vdcmedia.com
TAÁC PHÊÍM
142
cuöåc kiïën thiïët nïìn taãng xaä höåi chuã nghôa. Àêëy laâ möåt
"nghôa àõa" múá i xêy ra sau khi vö saã n àoaå t chñnh
quyïìn.
Röìi möîi khi, chuáng töi cuäng nhû nhûäng ngûúâi khaác,
muöën ài thùm "möå" nhûäng ngûúâi thên thñch, thò chuáng
töi cûá viïåc laåi àêy, tòm kiïëm söë "möå" nhòn vaâo caái aãnh
daán ngoaâi loå, tûúãng tûúång àïën ngûúâi "nùçm trong loå",
tha höì maâ thöín thûác ngêåm nguâi.
Caái "nghôa àõa" naây, röìi ra noá chó laâ möåt caái di tñch
cuãa möåt thûá caãm tònh giûäa ngûúâi söëng vaâ ngûúâi chïët
trong thúâi kyâ quaá àöå cuãa chuã nghôa xaä höåi. Hiïån giúâ
coân coá möåt thûá giêy vö hònh raâng buöåc giûäa ngûúâi
söëng vúái nùæm xûúng laâ do trònh àöå giaáo duåc cuãa dên
chuáng chûa àïën chöî töåt bûåc khoa hoåc chûa àaánh àöí
àûúåc mung lung huyïìn hoùåc. Coân àïí dên chuáng coân coá
chuát liïn laåc vúái thi haâi ngûúâi chïët laâ vò chñnh phuã
khöng thïí ài quaá sûác hiïíu biïët cuãa dên chuáng. Àïën
luác naâo dên chuáng àaä hoaân toaân söëng trong caái thuyïët
duy vêåt biïån chûáng, thò ngûúâi ta tûå thêëy vö lyá giûä gòn
lêëy nùæm than taân àïí maâ thûúng xoát huyïìn haäo. Àöëi
vúái nhûäng ngûúâi chïët, khöng phaãi ngûúâi ta seä mêët hïët
caái caãm tònh, khöng coân thûúng tiïëc nhúá mong nûäa.
Caái caãm tònh khùng khñt giûäa ngûúâi thên yïu nhêët laâ
http://ebooks.vdcmedia.com
143
TUYÏÍN TÊÅP TRÊÌN ÀÒNH LONG
nöîi nhúá thûúng, àau àúán trong luác tûã biïåt sinh ly thò
trong thúâ i kyâ naâ o cuä n g coá . Song khöng phaã i trõnh
troång gòn giûä lêëy nùæm xûúng muåc naát múái laâ thûúng
tiïëc, maâ ngûúâi ta thûúng tiïëc bùçng caách gòn giûä hònh
aãnh ngûúâi thên yïu trong trñ nhúá möåt caách lùång leä êm
thêìm àoá múái laâ biïët thûúng tiïëc sêu sa, thêëm thña.
Cho nïn caái "nghôa àõa" naây duâ àaä hïët sûác caãi caách,
hïët sûác giaãn tiïån, seä khöng coân coá trong caái xaä höåi seä
túái.
THÏÍ THAO
Töi àaä noái phúát qua vïì thïí thao trong möåt vaâi àoaån,
nhûng töi cêìn phaãi noái roä thïm ñt nûäa, vò vêën àïì thïí
thao cuäng laâ möåt vêën àïì cêìn thiïët vúái àúâi söëng cuãa
quêìn chuáng.
Nïëu saách, baáo laâ àöì ùn cuãa oác thò thïí thao cuäng laâ
àöì ùn cuãa bùæp thõt, cuãa gên cöët cuãa ngûåc phöíi. Thïí
thao coân laâ quên thuâ cuãa bïånh têåt, cuãa gêìy öëm. Thïí
thao laåi laâ möåt mön giaãi trñ rêët vui veã vaâ myä thuêåt múã
mang nïì n thïí duå c tûá c laâ lo cho quêì n chuá n g àûúå c
http://ebooks.vdcmedia.com
TAÁC PHÊÍM
144
maånh khoeã, vui veã vaâ linh lúåi. Nïìn thïí duåc êëy phaãi
hoaân toaân thuâ phuång cho quyïìn lúåi cuãa quêìn chuáng:
tûâ ngûúâi lúán àïën treã em, tûâ baån trai àïën baån gaái. Noá
phaãi cöí àöång cho moåi ngûúâi, khöng nhûäng hêm möå,
coân söët sùæng tham dûå têåp thïí thao. Noá phaãi àaâo taåo
cho giai cêëp vö saãn nhûäng thên thïí núã nang maånh meä.
Chñnh phuã Xö Viïë t sùn soá c thïí duå c cuä n g nhû chuá
troång trñ duåc, àûác duåc, laâm cho nïìn thïí duåc phaát triïín
cuäng laâ möåt cöng viïåc cêìn thiïët àïí nêng cao trònh àöå
sinh hoaåt cuãa dên chuáng.
Chûúng trònh hoåc úã caác nhaâ trûúâng, chûúng trònh
laâ m viïå c úã caá c xûúã n g maá y , cöng súã , caá c Könkhö,
Söë p khö, muå c thïí thao cuä n g àûúå c liïå t vaâ o nhû möå t
phêìn chñnh. Vaâ caái kïët quaã cuãa sûå thûåc hiïån chûúng
trònh àoá bao giúâ cuäng àûúåc myä maän quaá sûác dûå àõnh,
vò noá thñch húåp vúái quyïìn lúåi cuãa quêìn chuáng nïn
quêìn chuáng hïët sûác hoan nghïnh. Chñnh phuã àaä hïët
sûác sùn soác quêìn chuáng laåi hïët sûác hêm möå, nïn thïí
thao traân lan hïët sûác mau choáng vaâ sêu röång. ÚÃ thaânh
thõ cuäng nhû úã thön quï, nhûäng trûúâng hoåc, nhûäng
cöng xûúãng phaãi coá cêu laåc böå, maâ cêu laåc böå naâo cuäng
bùæt buöåc phaãi coá caái buöìng röång raäi àïí têåp thïí thao.
Buöìng naây duâ úã trïn gaác hay dûúái nhaâ, duâ laát gaåch
http://ebooks.vdcmedia.com
145
TUYÏÍN TÊÅP TRÊÌN ÀÒNH LONG
hay laát göî cuäng àûúåc, miïîn laâ phaãi thoaáng àaäng röång
raäi. Ngûúâi ta chó têåp úã trong buöìng naây vïì muâa àöng
vaâ nhûäng khi trúâi mûa, coân khi nùæng raáo thò têåp úã
ngoaâi sên cho thoaáng khñ hún. Buöíi saáng vaâ buöíi töëi
naâo cuäng têåp. Luác àêìu têåp cöng cöång bùçng nhûäng cûã
àöång hö hêëp, têåp chaåy, têåp nhaãy cho vûâa sûác vúái hïët
thaãy moåi ngûúâi. Têåp àöå nûãa giúâ röìi chia ra tûâng töëp,
tuyâ theo sûác khoeã, yïëu cuãa tûâng ngûúâi, àïí têåp riïng
tûâ n g mön thïí thao: bame fixe, bames praleâ l les, àu
quay, nhêíy ngûåa göî, v.v... Nhûäng ban thïí thao àïìu do
tay chuyïn mön chó huy, vaâ nhûäng tay chuyïn mön
naây phaãi xuêët thên úã möåt trûúâng thïí duåc. Nhûäng ban
naây khöng bùæt buöåc ai cuäng phaãi têåp, song ai muöën
têåp cuäng phaãi biïn tïn vaâ ài têåp àïìu àïìu khöng nhûäng
khöng phaãi àoáng tiïìn gò caã maâ ban thïí thao coân phaát
khöng cho quêìn àuâi vaâ aáo nõt àïí têåp luyïån nûäa. Tuy
khöng bùæ t buöå c ai, song núi naâ o cuä n g àûúå c nhiïì u
ngûúâi biïn tïn vaâo ban thïí thao, vò khoeã maånh thò ai
maâ chaã thñch, laåi thïm vui veã vaâ treã trung nûäa, nïn
ai chùèng giaãi trñ möåt caách rêët ñch lúåi. Nhûng bïn caånh
ban thïí thao khöng bùæt buöåc naây, laåi coân coá nhûäng
phuát thïí thao bùæt buöåc. Nhûäng phuát thïí thao àoá laâ
têåp ngay trïn chöî mònh laâm. Hoåc troâ, ngûúâi laâm cöng,
http://ebooks.vdcmedia.com
TAÁC PHÊÍM
146
trñ thûác hay thúå thuyïìn, cöng viïåc gò maâ cûá phaãi ngöìi
hay àûáng nguyïn möåt chöî, phaãi daân tinh thêìn hay sûác
lûåc vaâo möåt viïåc laâm kyâ khu, tó mó, thò cûá möîi giúâ phaãi
laâm nhûäng cûã àöång hö hêëp nùm phuát. Àaä coá ngûúâi
chuyïn coi riïng vïì viïåc àoá. Cûá sau möåt giúâ laåi nöíi
hiïå u , nhûä n g ngûúâ i àûúng laâ m viïå c phaã i boã viïå c àoá
àûáng thùèng bïn chöî mònh àûúng laâm, theo tiïëng hö
phaãi laâm nhûäng cûã àöång àïìu möåt luác hïët 5 phuát laåi
bùæt vaâo laâm viïåc. Caách têåp naây nghiïåm ra rêët coá ñch.
Khöng nhûäng noá laâm cho ngûúâi lao àöång khoeã maånh,
maâ noá coân laâm cho sûác sinh saãn tùng lïn nûäa. Trong
3, 4 tiïëng àöìng höì ngûúâi lao àöång cûá phaãi goâ lûng, daán
mùæt chùm chuá, cêìn cuâ möåt viïåc traánh sao khoãi mïåt
moãi, hoa mùæt, nhûác àêìu vò ngöìi hay àûáng lïn möåt chöî
thò maåch maáu àònh trïå laåi. Vêåy chen vaâo nhûäng giúâ àoá
thò cho hoå nghó möåt luác, duöîi tay, duöîi chên, beã lûng,
lùæc cöí cho giaän xûúng, giaän thõt, cho maåch maáu chaåy
àïìu, thò sûác lûåc hoå trúã laåi maånh meä saáng suöët. Ngûúâi
maånh meä saáng suöët coá nhiïìu cöng viïåc laâm chaåy hún.
Àêy laâ nhûä n g mön thïí thao thûúâ n g thûá c maâ quêì n
chuáng, ai ai cuäng phaãi têåp luyïån. Noá múái laâ úã trong
phaåm vi caác trûúâng hoåc, caác cöng xûúãng. Coá nhûäng
mön thïí thao cao vaâ khoá hún nûäa nhû: àaá ban troân,
http://ebooks.vdcmedia.com
147
TUYÏÍN TÊÅP TRÊÌN ÀÒNH LONG
chúi ban chuyïìn, quêìn vúåt, àua xe àaåp, búi, löåi, ài
trûúåt trïn tuyïët, trïn nûúác àaá (patin) v.v... Chñnh phuã
Xö Viïët cuäng hïët sûác múã mang vaâ cöí àöång cho quaãng
àaåi quêìn chuáng chúi têåp. Trong caác tónh àïìu coá múã
nhûäng sên vêån àöång rêët lúán, úã Möët-cu, möåt sên vêån
àöång múái xêy xong nùm 1928. Sên naây chûáa àûúåc 100
nghòn ngûúâi ngöìi xem. Coá sên àaá ban, coá voâng àua xe
àaåp. Muâa reát caái sên àaá ban laåi hoáa ra caái höì nûúác àaá
àïí chúi patanh. Sên àaä röång lúán, tiïån lúåi, laåi xêy theo
möåt löëi kiïën truác töëi tên, nïn rêët nguy nga, myä lïå.
Trïn sên naây haâng nùm coá nhûäng töí chûác thïí thao
cuãa thúå thuyïìn caác nûúác àïën chúi, hoùåc àêëu ban troân,
hay àaánh quêìn vúåt. Nhûäng cuöåc chúi rêët hoaâ nhaä, vui
veã, noá laâm cho tñnh vui veã cuãa anh em vö saãn caác nûúác
caâ n g thïm khùng khñt, thónh thoaã n g úã Möë t -cu,
Lïningúrat laåi coá töí chûác ngaây höåi vêån àöång thïë giúái.
Trong ngaây àoá thúå thuyïìn caác nûúác àïën dûå, coá caã àöìng
chñ Xittalin, Vöröxilöëp, hay möåt àöìng chñ trong ban
Trung ûúng àïën laâm lïî khai maåc rêët vui veã vaâ uy
nghiïm. Nhûäng ngaây höåi àoá seä laâm cho nïìn thïí thao
Xö Viïët thïm rûåc rúä, maånh meä. Noá laåi thùæt chùåt thïm
tñnh liïn laåc giûäa vö saãn thïë giúái vúái vö saãn Xö Viïët.
http://ebooks.vdcmedia.com
TAÁC PHÊÍM
148
Noá àem laåi möåt tinh thêìn thïí thao rêët hoaân toaân vaâ
tinh khiïët.
Cuäng thïí thao, cuäng búãi thïë giúái vêån àöång nhûng
boån tû baãn àaä ài ra ngoaâi tinh thêìn thïí thao. Chuáng
àaä àem thïí thao laâm viïåc buön baán. Chuáng àaä àaánh
giaá möåt voä sô, möåt tay thïí thao nhû möåt múá haâng.
Chuáng àaä lúåi duång thïí thao àïí truåc lúåi. Dûúái caái aãnh
hûúãng àoá nhûäng tay thïí thao cuäng mêët hïët caã tinh
thêìn thïí thao. Hoå àaä ài tûâ chöî taâi tûã àïën nhaâ nghïì,
nghôa laâ tûâ chöî yïu chuöång thïí thao, hoå àaä hoáa ra möåt
múá haâng àïí àem baán.
ÚÃ Liïn bang Xö Viïët khöng coá nhûäng tay thïí thao
nhaâ nghïì. Chó coá nhûäng tay chúi gioãi hay chúi keám,
song hoå chó laâ nhûäng ngûúâi yïu chuöång thïí thao. Hoå
chúi thïí thao àïí cho khoeã maånh, vui veã, myä thuêåt, vò
hoå biïët rùçng sûác khoeã cuãa hoå rêët coá liïn quan àïën nïìn
taãng xaä höåi, àïën cuöåc tranh àêëu àïí thuã tiïu caái chïë àöå
ngûúâi boác löåt ngûúâi. ÚÃ trong tay boån tû baãn, bêët cûá
möåt hònh thûác gò, chuáng cuäng lúåi duång laâm khñ cuå àïí
boác löåt àûúåc ngay caã àïën thïí thao cuäng vêåy.
http://ebooks.vdcmedia.com
149
TUYÏÍN TÊÅP TRÊÌN ÀÒNH LONG
NGHÏÅ THUÊÅT
Nghïå thuêåt vúái cöng cuöåc kiïën thiïët xaä höåi.
Ngûúâi naâo noái: "Nghïå thuêåt vò nghïå thuêåt" laâ noái
khöng biïët nghô. Cûá löi cöí hoå sang Nga Xö Viïët hoå seä
thêëy roä raâng, xaác thûåc sûå quan hïå mêåt thiïët giûäa nghïå
thuêåt vúái nhûäng vêën àïì kinh tïë, chñnh trõ, xaä höåi. Hoå
seä àûúåc muåc kñch nghïå thuêåt laâ möåt cöí àöång viïn rêët
àùæc lûåc cho cöng cuöåc kiïën thiïët xaä höåi, laâ möåt trúå lûåc
rêët maånh meä cho sûác phaát triïín kinh tïë, laâ möåt sûác
tuyïn truyïìn rêët coá hiïåu quaã cho cöng cuöåc caãi caách
xaä höå i , laâ möå t öng thêì y rêë t gioã i giang thöng thaå o
trong viïåc giaáo duåc dên chuáng, laâ möåt ngûúâi baån rêët
vui veã , coá duyïn àïí cho dên lao àöå n g ïm aá i , nheå
nhaâng trong khi raãnh viïåc.
Chñnh phuã Xö Viïët àaä kheáo biïët caách mïånh hoáa
nghïå thuêåt; àaä àem nghïå thuêåt ûáng duång cho quyïìn
lúåi dên chuáng lao àöång, àaä töíng àöång viïn hïët caác mön
nghïå thuêåt àïí xêy àùæp nïìn taãng xaä höåi. Saách, vúã, diïîn
kõch, chiïëu boáng, àaân, haát, nhêíy muáa, veä àiïu khùæc,
http://ebooks.vdcmedia.com
TAÁC PHÊÍM
150
hïët thaãy àïìu döìn caã vaâo möåt muåc àñch: kiïën thiïët xaä
höåi. Hùèn coá ngûúâi nghô rùçng àem eáp nghïå thuêåt laâm
viïå c cho chñnh trõ, e giaã m mêë t tñnh caá c h cuã a nghïå
thuêåt ài, nhûng sûå thûåc àaä àaánh àöí hùèn yá tûúãng àoá.
Nïìn nghïå thuêåt úã Liïn bang Xö Viïët khöng nhûäng giûä
nguyïn veån tinh thêìn cuãa noá maâ coân tiïën lïn möåt bûåc
rêët cao àïí àeâ beåp hùèn nghïå thuêåt tû baãn trong möåt
vaâi mön nhû: vùn chûúng, diïîn kõch, chiïëu boáng, àaâo
haát. Traái laåi úã caác nûúác tû baãn, dûúái aãnh hûúãng cuãa
nïìn kinh tïë suy suåp vaâ nïìn xaä höåi chñnh trõ àöìi baåi,
nghïå thuêåt cuäng phaãi nhaâo theo. Ta àaä thêëy nhûäng
baâi vùn khiïu dêm, phoáng àaäng, nhûäng àiïåu nhaãy ûúän
eåo, thö tuåc, nhûäng baâi haát, baâi àaân xö àêíy ngûúâi ta
vaâo cún thuá duåc, nhûäng cuöën phim, húã hang loaä löì, àô
thoaä, ùn cûúáp ùn tröåm. Chñnh nhûäng thûá àoá múái laâm
mêët hïët tñnh caách nghïå thuêåt. Ngûúâi àeã ra noá khöng
möåt chuát nhùçm vaâo tinh thêìn nghïå thuêåt maâ chó coá
muåc àñch truåc lúåi. Nghïå thuêåt àaä thuöåc quyïìn súã hûäu
cuãa möåt àaám ngûúâi, àaä phaãi thuâ phuång sûå cuöìng voång
cuãa möåt söë ñt, àaä phaãi chaåy theo àöìng tiïìn, thò chùæc
chùæ n nghïå thuêå t àoá khöng thïí phaá t triïí n àûúå c vaâ
khöng giûä àûúåc tñnh caách nguyïn veån cuãa noá. ÚÃ xûá maâ
chñnh quyïìn àaä vaâo tay quêìn chuáng lao àöång, nghïå
http://ebooks.vdcmedia.com
151
TUYÏÍN TÊÅP TRÊÌN ÀÒNH LONG
thuêåt àûúåc phaát triïín möåt caách dïî daâng, mau choáng
vò noá khöng coân laâ cuãa riïng ai, noá khöng coân laâ möåt
moán haâng maâ thuöåc caã vïì nhaâ nûúác. Noá àûúåc chñnh
phuã vaâ dên chuáng chùm lo múã mang, noá àûúåc àaåi àa
söë dên chuáng chùm lo múã mang.
Nhaâ in, haâng saách, nhaâ haát, haäng quay phim, raåp
chiïëu boáng vaâ hïët thaãy nguöìn lúåi trong xûá àïìu thuöåc
vïì nhaâ nûúác. Khöng phaãi chñnh phuã chó trúå cêëp cho
möåt mön nghïå thuêåt naâo, maâ hïët thaãy caái mön nghïå
thuêåt naâo, chñnh phuã phaãi coá nhiïåm vuå khuïëch trûúng
cho cao röång. Khuïëch trûúng khöng coá muåc àñch àïí
truåc lúåi maâ chó coá muåc àñch cung phuång cho toaân thïí
dên chuáng. Nghïå thuêåt úã Liïn bang Xö Viïët vêîn phaát
triïín rêët mau choáng vaâ àöìng thúâi vêîn cung phuång cho
quyïìn lúåi cuãa giai cêëp cêìn lao laâ vò noá söëng vaâ tiïën
theo vúái giai cêëp êëy. ÚÃ caác nûúác khaác quêìn chuáng cêìn
lao laâm gò coá àuã àiïìu kiïån àïí thûúãng thûác nghïå thuêåt.
Vùn chûúng thò àïí daânh riïng cho boån nhaâ giaâu, cho
phaá i trñ thûá c . Dên ngheâ o lêë y àêu tiïì n ùn hoå c àïë n
trònh àöå thêëu hiïíu àûúåc cêu vùn vaâ cuäng chùèng lêëy
àêu ra tiïìn mua saách baáo àïí laâm àöì ùn cho tinh thêìn.
Nhûäng nhaâ haát lúán thò cöë nhiïn dên lao àöång khöng
daám beán maãng túái coân nhûäng nhaâ xoaâng xoaâng thò chó
http://ebooks.vdcmedia.com
TAÁC PHÊÍM
152
cêìn möåt söë ñt ngûúâi múái àuã tiïìn àïën mua vui. Ngûúâi
àaä ñt hoåc thò àöëi vúái tiïëng àaân hay, bûác tranh àeåp, pho
tûúång kheáo, têët khöng thïí hiïíu thêëu àûúåc tinh tuyá cuãa
noá. Cho nïn hïët thaãy nhûäng mön nghïå thuêåt úã caác
nûúác tû baãn hêìu nhû laâ cuãa àaám ngûúâi giaâu coá. Nghïå
thuêåt àaä úã trong möåt phaåm vi heåp hoâi thïë, têët nhiïn
khöng tiïën böå àûúåc nhû yá muöën. Súã dô nïìn nghïå thuêåt
Xö Viïët vûúåt àûúåc nghïå thuêåt úã caác nûúác khaác laâ vò noá
coá àûúåc möåt sûác maånh meä, uãng höå noá, thûúãng thûác yïu
chuöång noá. Sûác àoá laâ sûác cuãa giai cêëp lao àöång, laâ sûác
cuãa toaân thïí dên chuáng trong nûúác. Dên chuáng biïët
yïu chuöång nghïå thuêåt möåt phêìn do trònh àöå giaáo duåc
dên chuáng àaä lïn cao, möåt phêìn do trònh àöå sinh hoaåt
àaä sung tuác. Quêìn chuáng àaä àuã trñ phaán àoaán caái hay
caái àeåp cuãa nghïå thuêåt, laåi àuã àiïìu kiïån àïí thûúãng
thûác nghïå thuêåt do àoá maâ nghïå thuêåt möîi ngaây möîi
phaát triïín thïm cao, röång àïí theo kõp nhu cêìu cuãa
toaân thïí dên chuáng.
Nghïå thuêåt laâ phaãn aãnh cuãa xaä höåi. Noá coân laâ con
àeã cuãa sûác sinh saãn. Nhûäng cêu haát tûå thên maâ coá?
Luác àêìu chó laâ nhûäng tiïëng i-i, aâo-aâo cuãa cöëi xay thoác
maâ ngûúâi laâm viïåc buöìn möìm hoåc theo. Röìi cêu haát
àêìu tiïn àoá tiïën hoáa thaânh nhûäng àiïåu haát du dûúng,
http://ebooks.vdcmedia.com
153
TUYÏÍN TÊÅP TRÊÌN ÀÒNH LONG
trêì m böí n g. Nhûä n g àiïå u muá a luá c àêì u cuä n g chó laâ
nhûäng caái beã lûng vùån tay, duöîi chên cuãa nhûäng thúå
gùåt, sau khi àaä khom lûng haâng giúâ. Nhûäng àiïåu muáa
ngêy thú chêët phaác êëy àaä tiïën lïn nhûäng àiïåu cêìu kyâ,
khoá khùn vaâ àïën caái thúâi kyâ tû baãn àang hêëp höëi naây
noá àaä biïën thaânh nhûäng àiïåu nhaãy loaä löì, khiïu dêm
nhû tùng gö, rumba v.v... Nghïå thuêåt àaä phaát sinh do
sûå sinh saãn, thò noá cuäng theo vúái sûác sinh saãn maånh
hay yïëu maâ phaát triïín mau hay chêåm. Àïí sinh saãn úã
Liïn bang Xö Viïët àaä phaát triïín tûâ chöî möåt nûúác hêåu
tiïën àïën chöî vûúåt caã caác nûúác tiïn tiïën, nïn nïìn nghïå
thuêåt cuäng theo àêëy maâ phaát triïín rêët cao. Noá phaát
triïín theo hai phûúng diïån: Kyä thuêåt vaâ tinh thêìn. Noá
vûâa hay, vûâa gioãi hún vaâ ñch lúåi cho àúâi söëng cuãa dên
chuá n g. Trong möå t àoaå n trïn caá c baå n àaä thêë y cöng
duång cuãa nghïå thuêåt àöëi vúái vêën àïì caãi caách xaä höåi
nhû chöëng naån tön giaáo, naån rûúåu, coá kïët quaã myä maän
thïë naâo thò cöng duång cuãa noá àöëi vúái vêën àïì kinh tïë
cuäng kïët quaã khöng keám. Nhûäng baâi vùn huâng duäng,
maånh meä, àoåc lïn laâm cho ngûúâi ta phêën khúãi bûúác
lïn chiïën trûúâng àïí giûåt phêìn thùæng lúåi àïí cho giai
cêëp mònh; nhûäng vúã haát toã rêët roä raâng xaác thûåc caái àúâi
thûåc tïë hiïån taåi, laâm cho ngûúâi xem, nhêån thêëy rêët roä
http://ebooks.vdcmedia.com
154
TAÁC PHÊÍM
ngay caái nhiïåm vuå mònh trong cuöåc kiïën thiïët xaä höåi;
nhûäng cuöën phim chó vaåch sûác sinh saãn trong nhaâ
maáy trïn caánh àöìng vaâ laâm cho oai cuäng hiïíu roä sûå
giaâu maånh trong nûúác; tiïëng àaân du dûúng, gioång haát
rung àöång laâm cho têm höìn ngûúâi lao àöång àûúåc dõu
daâng ïm aái, sau nhûäng giúâ laâm viïåc khoá nhoåc. Noái toám
laåi, nïìn nghïå thuêåt khöng coân laâ thûá àöì chúi cuöìng
voång cuãa boån tû baãn maâ laâ möåt lûåc lûúång àïí nêng cao
trònh àöå sinh hoaåt cuãa caã möåt giai cêëp cêìn lao, àïí kiïën
thiïët xaä höåi chuã nghôa.
VØN CHÛÚNG
Boån tû baãn dûúng dûúng tûå àùæc rùçng : chó coá giai
cêëp tû baãn múái àïí taâi nùng gêy dûång nïìn vùn hoáa cuãa
nhên loaåi, múái àuã tri thûác àïí thûúãng thûác nhûäng cêu
vùn cao xa, thêm thuyá. Coân àaám quêìn chuáng thò chó
coá oác tï liïåt, oác phaá hoaåi, khöng coá saáng kiïën, khöng
biïët yïu chuöång vùn hoáa. Chuáng ta cuäng khöng cêët
rùçng xaä höåi tû baãn khöng biïët yïu chuöång vùn hoáa vaâ
cuäng khöng saãn xuêët àûúåc nhûäng tay vùn sô àaåi taâi.
http://ebooks.vdcmedia.com
155
TUYÏÍN TÊÅP TRÊÌN ÀÒNH LONG
Nhûng, nhû trïn töi àaä noái, nïìn nghïå thuêåt hêìu nhû
àaä laâ cuãa riïng boån tû baãn nïn nhûäng nhaâ vùn ai
muöën àûúåc giai cêëp tû baãn troång voång phaãi boã hïët tûå
do cuãa mònh àïí thuâ phuång, vaâ ca tuång nhûäng haânh
àöång ài ngûúåc vúái quyïìn lúåi cuãa àaåi àa söë dên chuáng,
àïí nhöìi hoå vaâ ru nguã àaám dên chuáng bõ boác löåt, aáp
bûác. Búãi vêåy trong àaám bònh dên, nïëu coá naãy núã àûúåc
nhûä n g tay vùn sô biïë t àem vùn chûúng bïnh vûå c
quyïìn lúåi cuãa àaám giai cêëp chiïëm töëi àaåi àa söë, thò seä
bõ thïë lûåc cuãa giai cêëp thöëng trõ àeâ beåp ài ngay. Cho
nïn dûúá i chïë àöå i tû baã n , nhên taâ i khöng thïí phaá t
triïín tûå do àûúåc, noá bõ giam haäm vaâo möåt phaåm vi heåp
hoâi cuãa giai cêëp tû baãn - caái giai cêëp chiïëm phêìn töëi
thiïíu cuãa xaä höåi. Xaä höåi tû baãn àaä rêìy voâ, huyã hoaåi
biïët bao nhiïu nhên taâi cuãa nhên loaåi, àaä laäng phñ
biïët bao nhiïu tri thûác cuãa loaâi ngûúâi.
Nhûng vùn chûúng laâ saãn vêåt cuãa xaä höåi. Noá khöng
phaãi laâ möåt vêåt "bêët khaã xêm phaåm", bêët di bêët dõch,
noá do ngûúâi taåo ra, thò cuäng do ngûúâi sûãa àöíi laåi. ÚÃ
dûúái chïë àöå tû baãn, vùn chûúng thuâ phuång cho möåt
giai cêëp thiïíu söë - giai cêëp tû baãn, thò dûúái chïë àöå xaä
höåi chuã nghôa, vùn chûúng cuäng tiïën theo aãnh hûúãng
cuãa chïë àöå àoá àïí thuâ phuång quyïìn lúåi cho àaåi àa söë
http://ebooks.vdcmedia.com
TAÁC PHÊÍM
156
quêìn chuáng lao àöång. Muöën cûáu nïìn vùn hoáa maâ boån
tû baãn àaä laäng phñ vaâ laâm hoen öë ài, têët phaãi xaä höåi
hoá a vùn hoá a , nghôa laâ phaã i phaá boã caá i chïë àöå cuã a
riïng, àem caái gia taâi vùn hoáa laâm cuãa chung cho hïët
thaãy caác phêìn tûã xaä höåi. Nhû vêåy, nhûäng ngûúâi coá taâi
múái coá àuã nùng lûåc àïí phaát triïín hoåc vêën tû tûúãng cuãa
mònh, vùn chûúng múái phaát triïín àûúåc tûå do, khöng bõ
àöåc quyïìn cuãa boån tû baãn ngùn trúã.
Cöng viïåc êëy vö saãn Nga àaä laâm xong
Chñnh saách êëy àûúng thûåc haânh úã Liïn bang Xö
Viïët.
Chó sûå múã mang àûúâng hoåc vêën cuãa toaân thïí dên
chuáng àaä laâm cho toaân böå trònh àöå tri thûác cuãa dên
chuáng möîi ngaây möåt cao sêu thïm, cuäng àuã gêy àûúåc
loâng yïu chuöång vùn chûúng trong àaám quêìn chuáng.
Hún nûäa, trong viïåc giaáo duåc, chñnh phuã khöng nhûäng
chó àïí yá àïën nhûäng mön sûã hoåc, àõa dû, caách trñ v.v...
maâ cuäng rêët chuá troång àïën mön vùn chûúng. Caâng dïî
laâm cho dên chuáng ûa thñch vùn chûúng hún nûäa, laâ
caái àiïìu kiïån sinh hoaåt, dïî daâng sung tuác. Saách, baáo
baán rêët reã, thû viïån rêët sùén vaâ ra vaâo rêët thong thaã,
thïm vaâ o giúâ nghó nhiïì u , àöì n g tiïì n lûúng döì i daâ o ,
khöng lo thêët nghiïåp, khöng lo bõ àuöíi, khöng lo àau
http://ebooks.vdcmedia.com
157
TUYÏÍN TÊÅP TRÊÌN ÀÒNH LONG
öëm, têët caã nhûäng àiïìu kiïån àoá àaä laâm cho ngûúâi lao
àöång àûúåc thaãnh thúi têm höìn, àûúåc coá thò giúâ nhaân
haå àïí thûúãng thûác vùn chûúng, vaâ vò vêåy vùn chûúng
lan röång àûúåc khùæp têìng lúáp dên chuáng vaâ phaát triïín
àûúåc mau choáng. Khöng phaãi quêìn chuáng chó coá oác àï
liïåt, phaá hoaåi, ngu töëi, cuåc mõch, nhû boån tû baãn àaä
khinh miïåt. Quêìn chuáng coá sùén têm höìn vùn chûúng,
vêîn biïët yïu chuöång vùn chûúng, vêîn muöën thûúãng
thûác vùn chûúng; song dûúái chïë àöå tû baãn, quêìn chuáng
khöng phaát löå àûúåc loâng muöën àoá, laâ vò vùn chûúng laâ
cuãa riïng cuãa boån tû baãn. Bêy giúâ thò sûå thûåc laâ úã
Liïn bang Xö Viïët àaä móa mai laåi nhûäng lúâi maâ boån
tû baãn àaä khinh miïåt quêìn chuáng. Quêìn chuáng Liïn
Xö àöëi vúái vùn chûúng khöng nhûäng khöng coá oác àï
liïåt, phaá hoaåi maâ coân rêët yïu chuöång vùn chûúng möåt
caách rêët tha thiïët, biïët thûúãng thûác vùn chûúng möåt
caá c h sêu xa, vaâ biïë t kiïë n thiïë t , múã mang cho vùn
chûúng thïm vûäng vaâng, àeåp àeä hún maäi.
Trûúác höìi caách maång, nhûäng dên töåc thiïíu söë úã vïì
miïìn àöng bùæc nûúác Nga hêìu hïët khöng biïët quyïín
saách túâ baáo laâ gò, àïën 90% dên söë khöng biïët àoåc biïët
viïët. Chó nhûäng ngûúâi àoåc àûúåc tiïëng Nga múái coá saách,
baáo àïí xem, coân vùn chûúng bùçng tiïëng baãn xûá thò gêìn
http://ebooks.vdcmedia.com
TAÁC PHÊÍM
158
nhû khöng kiïëm àêu thêëy, trûâ möåt vaâi dên töåc lúán
nhû Cancase, Cari, Ocbec. Tûâ khi chñnh quyïìn vïì tay
vö saãn, chñnh phuã Xö Viïët múái hïët sûác baâi trûâ naån
thêët hoåc, gêy dûång möåt nïìn vùn chûúng theo tiïëng vaâ
chûä cuãa möîi dên töåc, laâm cho aánh saáng vùn chûúng
rûåc rúä caác núi xa xùm cuâng cûåc, tûâ nhûäng dên Möng
Cöí, Tuva Turkestan, úã trïn baäi sa maåc mïnh möng
àïën nhûäng dên Esquimaux luön luön sinh söëng trïn
tuyïë t bùng úã vuâ n g bùæ c cûå c . Nhûä n g dên töå c naâ y laâ
thuöåc àõa cuãa Nga hoaâng àaä hai thïë kyã, trûúác kia cuäng
coá möåt nïìn vùn chûúng àùåc biïåt cuãa mònh, song, cuäng
nhû hïët thaãy caác phûúng diïån khaác, bõ tiïu diïåt dêìn
dêì n dûúá i chïë àöå àöå c quyïì n cuã a giai cêë p thöë n g trõ.
Caách thûác chêën hûng nïìn vùn chûúng cuãa vö saãn laâ
laâm cho bêët cûá möåt dên töåc naâo cuäng coá möåt quan
niïåm, möåt tinh thêìn vùn chûúng àùåc biïåt cuãa dên töåc
êëy. Cho nïn nïìn taãng vùn chûúng cuãa möîi dên töåc
phaãi duâng tiïëng thöí êm cuãa hoå laâm phêìn chñnh, maâ
tiïëng Nga laâ phêìn phuå. Nhû vêåy múái giûä àûúåc tinh
tuyá vùn chûúng cuãa möîi dên töåc, vò möîi dên töåc àïìu
coá möåt tñnh tònh, möåt têåp quaán, möåt phong tuåc, möåt
phong caãnh, möåt nïìn sinh saãn riïng. Duâng tiïëng thöí
êm cuãa dên töåc laâm nïìn taãng vùn chûúng múái taã hïët
http://ebooks.vdcmedia.com
159
TUYÏÍN TÊÅP TRÊÌN ÀÒNH LONG
àûúåc tinh thêìn cuãa vùn chûúng, múái laâm cho nïìn vùn
chûúng phaát triïín àûúåc tûå do theo tñnh caách tûå nhiïn
cuãa noá.
Cho àûúåc thûåc hiïån phûúng phaáp àoá, chñnh phuã Xö
Viïët hïët sûác nghiïn cûáu tûâng thûá chûä cuãa möîi dên töåc
àïí àuác thaânh chûä, xïëp thaânh khuön, ûáng duång vaâo
maáy in, cho viïåc truyïìn baá vùn chûúng àûúåc nhanh
choáng.
Nhúâ vêåy maâ bêy giúâ hïët thaãy nhûäng dên töåc úã Liïn
bang Xö Viïët núi naâo cuäng àïìu coá saách baáo riïng àïí
múã mang nïìn vùn chûúng, àïí laâm núi thi thöë, phaát
triïín cuãa caác nhên taâi, àïí sûu têìm gom goáp nhûäng tri
thûác cao siïu cuãa toaân thïí dên chuáng maâ bêëy nay bõ
boån tû baãn dêìy voâ, laäng phñ.
Trong caái àaám quêìn chuáng maâ boån tû baãn khinh
miïåt trûúác kia, bêy giúâ, dûúái sûå khöi phuåc laåi nïìn vùn
hoáa, àaä nêíy núã àûúåc rêët nhiïìu nhên taâi, tri thûác. Àaä
nhiïìu nhûäng anh thúå, chõ thúå tûâ chöî nhaâ maáy noáng
nûåc, nhem nhuöëc, trúã nïn nhûäng nhaâ vùn sô, thi sô,
nhaâ viïët baáo àaåi taâi. Con àûúâng tûâ chöî laâ möåt ngûúâi
lam luä, nùång nhoåc, àïën chöî laâ möåt nhaâ thöng thaái, baác
hoåc khöng coá möåt chuát gò caãn trúã caã. Ai coá khiïëu thöng
minh, ai muöën chuyïn têm hoåc têåp coá thïí thi thöë taâi
http://ebooks.vdcmedia.com
- Xem thêm -
.PDF 
95 
185 
145 
