1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Từ khi Việt Nam thực hiện chính sách đổi mới, mở cửa và hội nhập kinh tế
quốc tế (1986) đến nay, nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đã trở thành
một hình thức hợp tác kinh tế quốc tế hiệu quả đưa nền kinh tế Việt Nam phát triển
vượt bậc và hoà mình cùng xu thế hội nhập kinh tế toàn cầu.
Gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO) là điều kiện thuận lợi để Việt
Nam thu hút đầu tư nước ngoài (ĐTNN), đặc biệt là dòng vốn FDI vào Việt Nam
thời gian qua đã thể hiện niềm tin của các nhà đầu tư vào khả năng phục hồi và tiềm
năng phát triển của nền kinh tế Việt Nam. Hiện nay, Việt Nam đã đạt được nhiều
thành tựu trong thu hút FDI, là điểm đến của nhiều nhà đầu tư và thu hút nhiều dự
án có quy mô vốn lớn, tập trung vào nhiều lĩnh vực trọng điểm phát triển của Việt
Nam. Theo cục ĐTNN, tính chung cả cấp mới và tăng vốn, vốn FDI đăng ký vào
Việt Nam năm 2009 đạt 21,48 tỷ USD, vốn thực hiện đạt 10 tỷ USD.[29]
Để đạt được những thành công trong thu hút FDI, ngoài việc cần tới những
biện pháp cơ bản bao gồm: đảm bảo môi trường chính trị, xã hội ổn định; xây dựng
và đổi mới hệ thống luật pháp, chính sách; công khai, minh bạch mọi chính sách, cơ
chế quản lý; đào tạo để phát triển nguồn nhân lực thì một biện pháp quan trọng để
giúp các địa phương đẩy mạnh thu hút nguồn vốn FDI chính là hoạt động XT FDI.
Nghệ An là tỉnh lớn, nằm ở trung tâm vùng Bắc Trung bộ, hội đủ các tuyến
giao thông và là cầu nối giữa 2 miền Bắc - Nam, cửa ngõ thông ra biển Đông của
Trung Lào và vùng Đông Bắc Thái Lan. Với diện tích lớn nhất nước và dân số đứng
thứ 4 trong cả nước, có địa hình phong phú, đa dạng, có biển, đồng bằng và miền
núi, Nghệ An được đánh giá là địa phương có tiềm năng phát triển công nghiệp chế
biến, kinh tế rừng và biển. Cùng với chính sách mở cửa, hội nhập kinh tế, những
năm qua, kinh tế xã hội Nghệ An tiếp tục phát triển, thu hút đầu tư có chuyển biến
tích cực. Tính từ năm 1992 đến quý I năm 2010, Nghệ An có 37 dự án FDI với tổng
2
số vốn đầu tư đăng ký 1.332.523.453 USD1, bao gồm các nhà đầu tư đến từ nhiều
quốc gia lớn trên thế giới như: Hà Lan, Anh, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc...
Nguồn vốn FDI trong những năm qua có ý nghĩa quan trọng đối với sự nghiệp
CNH, HĐH của tỉnh, góp phần bổ sung một nguồn vốn quan trọng cho đầu tư phát
triển, tạo ra thế và lực phát triển mới cho nền kinh tế Nghệ An. Tuy nhiên, so với
tiềm năng của tỉnh thì lượng vốn FDI được thu hút vào tỉnh Nghệ An còn hạn chế.
Mặc dù tỉnh Nghệ An đã thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm thúc đẩy
hoạt động ĐTNN nhưng số lượng và quy mô các dự án FDI vào Nghệ An còn
khiêm tốn so với mặt bằng chung của cả nước, nhất là trong bối cảnh hội nhập kinh
tế quốc tế và tiếp nhận làn sóng ĐTNN vào Việt Nam như hiện nay. Hơn nữa, chất
lượng của các dự án FDI ở Nghệ An cũng còn nhiều vấn đề cần được quan tâm
nhằm phục vụ phát triển kinh tế của tỉnh. Một trong những lý do dẫn tới hiệu quả
thu hút và sử dụng nguồn vốn FDI còn hạn chế là do công tác XTĐT của tỉnh còn
nhiều bất cập, thiếu tính chuyên nghiệp, chưa hiệu quả, nội dung và hình thức chưa
phong phú, còn chồng chéo, mâu thuẫn gây lãng phí nguồn lực.
Với vai trò ngày càng quan trọng của nguồn vốn FDI đối với sự phát triển
kinh tế, phục vụ quá trình CNH, HĐH hiện nay, thu hút FDI được coi là một trong
những mục tiêu hàng đầu trong chính sách phát triển kinh tế xã hội của các địa
phương trên cả nước. Ở cấp địa phương, một số tỉnh/thành phố đã có kế hoạch,
chính sách XT FDI hiệu quả, hoạt động FDI diễn ra mạnh mẽ và đạt chất lượng cao.
Trong khi đó, tại sao hiệu quả thu hút FDI tại Nghệ An còn thấp, nguồn vốn
FDI đổ vào Nghệ An còn hạn chế về số lượng, lĩnh vực và đối tác đầu tư? Vấn đề
đặt ra là hoạt động XT FDI vào Nghệ An còn có những vướng mắc, tồn tại, yếu
kém nào cần được tháo gỡ, phát huy được tiềm năng và lợi thế của tỉnh?
1
Tổng hợp các dự án FDI đã đăng ký đầu tư trên địa bàn Nghệ An tính đến QI/2010-Sở KH&ĐT Nghệ An
3
Đề tài sẽ góp phần tìm lời giải cho vấn đề nêu trên và qua đó đề xuất một số
giải pháp nhằm XT FDI tại tỉnh Nghệ An, góp phần tích cực hơn nữa vào việc thực
hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội của tỉnh trong thời gian tới.
Từ những nhận định trên, tác giả đã chọn đề tài: “Xúc tiến đầu tư trực tiếp
nước ngoài của tỉnh Nghệ An” làm đề tài luận văn tốt nghiệp Cao học ngành Quản
Trị Kinh doanh quốc tế.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Vấn đề FDI ở Việt Nam đã được nhiều tác giả trong và ngoài nước nghiên
cứu ở các khía cạnh khác nhau như nghiên cứu chính sách thu hút FDI, điều chỉnh
các chính sách cụ thể liên quan đến thu hút vốn FDI, tác động của FDI đối với tăng
trưởng và phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo; thực trạng thu hút và sử dụng FDI;
hay nghiên cứu về các nội dung như hình thức FDI, FDI theo đối tác …
Phần lớn các nghiên cứu đều đưa ra các giải pháp cơ bản mang tính tổng
quan, khái quát để thúc đẩy hoạt động thu hút FDI vào Việt Nam và các địa phương
trên cả nước. Hiện nay có rất ít công trình nghiên cứu mang tính chuyên sâu đánh
giá được những kết quả đạt được, các vấn đề còn tồn tại, chất lượng và hiệu quả của
hoạt động XT FDI của tỉnh Nghệ An trong thời gian qua, phân tích thực trạng và đề
xuất các giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động XT FDI của Nghệ An. Dưới đây là
một số công trình nghiên cứu phân tích, đánh giá các nội dung khác nhau về XT
FDI tại Việt Nam:
- Luận án: “Hoàn thiện công tác xúc tiến đầu tư nhằm phát triển các khu
công nghiệp ở Việt Nam” - LA TS Kinh tế năm 2005 - Nguyễn Thị Thu Hương.
Luận án tập trung phân tích, đánh giá thực trạng công tác XTĐT vào các KCN ở
Việt Nam và đưa ra một số giải pháp về XTĐT ở các KCN Việt Nam giai đoạn tới.
Tác giả tập trung chủ yếu phân tích, đề ra các giải pháp đẩy mạnh công tác
XTĐT nói chung tại các KCN ở Việt Nam. Tuy nhiên công tác XT FDI vào một địa
4
phương cụ thể cần thực hiện như thế nào để thu hút được nguồn vốn FDI một cách
hiệu quả nhất lại là một đề tài cần nghiên cứu chuyên sâu hơn về hoạt động FDI.
- Nghiên cứu: “Đổi mới công tác xúc tiến đầu tư nhằm tăng cường thu hút
vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào vùng duyên hải miền Trung” - Tạp chí Kinh
tế và phát triển, Số 108/2006. - Tr.31-33, tác giả Hà Thanh Việt. Nghiên cứu đã chỉ
ra được những vấn đề cơ bản trong hoạt động XT FDI tại vùng duyên hải miền
Trung và đưa ra một số giải pháp đẩy mạnh hoạt động thu hút FDI trên địa bàn này.
Tác giả tập trung nghiên cứu về tình hình thu hút nguồn vốn FDI vào các tỉnh
duyên hải miền Trung và đưa ra giải pháp đổi mới công tác XTĐT. Do mỗi vùng mỗi địa
phương có những đặc điểm khác nhau về tiềm năng, vị trí địa lý… nên khả năng vận
dụng những giải pháp này vào tỉnh Nghệ An còn nhiều điều không phù hợp.
- Nghiên cứu “Những giải pháp đẩy mạnh xúc tiến đầu tư trực tiếp nước
ngoài tại Việt Nam” - Tạp chí Kinh tế và dự báo, Số 7/2004 - Tr. 16-18, tác giả
Phan Thị Thuỳ Trâm. Nghiên cứu đã phân tích về tình hình thu hút FDI tại Việt
Nam và chỉ ra được một số giải pháp đẩy mạnh hoạt động XT FDI tại Việt Nam.
Tác giả đã đưa ra được cái nhìn tổng quan về tình hình thu hút FDI và những
giải pháp cơ bản để đẩy mạnh hoạt động thu hút FDI tại Việt Nam. Tuy nhiên trong
nghiên cứu chủ yếu tập trung vào phân tích và đưa ra giải pháp phù hợp với các địa
phương dẫn đầu trong hoạt động thu hút FDI tại Việt Nam. Còn những địa phương
còn hạn chế trong hoạt động thu hút FDI như Nghệ An thì chưa có giải pháp nào
thực sự đi sát với tình hình của tỉnh, nhất là sau thời điểm Việt Nam gia nhập WTO
và có những thay đổi trong cam kết về hoạt động đầu tư và thương mại.
Kế thừa những thành tựu khoa học đã đạt được và giới hạn trong phạm vi
nghiên cứu của đề tài, luận văn trình bày một cách có hệ thống và chuyên sâu về
vấn đề XT FDI ở Nghệ An - đánh giá thực trạng XT FDI, nguyên nhân của những
tồn tại và hạn chế nhằm tìm ra giải pháp đẩy mạnh hoạt động XT FDI của Nghệ An,
góp phần phát triển kinh tế - xã hội của Nghệ An nói riêng và Việt Nam nói chung.
5
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của luận văn là nghiên cứu một cách có hệ thống về
thực trạng nội dung hoạt động XT FDI của tỉnh Nghệ An kể từ khi tỉnh bắt đầu tiếp
nhận nguồn vốn FDI (1992) đến năm 2009 và quý I năm 2010, từ đó đưa ra những
định hướng và giải pháp nhằm XT FDI của tỉnh Nghệ An đến năm 2020.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu trên, luận văn cần giải quyết các nhiệm vụ:
- Hệ thống lại một số vấn đề lí luận về nội dung hoạt động xúc tiến đầu tư trực tiếp
nước ngoài cấp tỉnh
- Phân tích, đánh giá thực trạng xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài của Nghệ An từ
năm 1992 đến quý I năm 2010.
- Đề xuất định hướng và giải pháp xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài của tỉnh
Nghệ An tới năm 2020.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là lý luận và thực tiễn nội dung hoạt động
XT FDI cấp tỉnh. Cụ thể, luận văn tập trung nghiên cứu các lý luận về quy trình
XTĐT, nội dung và các hình thức của hoạt động XT FDI cấp tỉnh, từ đó đi sâu vào
phân tích thực tiễn nội dung hoạt động XT FDI của tỉnh Nghệ An.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
+ Phạm vi về không gian: Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu nội dung hoạt động
XT FDI của tỉnh Nghệ An. Ngoài ra đề tài cũng nghiên cứu nội dung hoạt động XT
FDI tại một số tỉnh trong nước để rút ra được kinh nghiệm về hoạt động XT FDI.
6
+ Phạm vi về thời gian: Các số liệu thống kê phục vụ cho nghiên cứu được thu
thập từ năm 1992 đến hết năm 2009 và quý I năm 2010 trong đó tập trung vào giai
đoạn 2005 - quý I/2010 và các giải pháp, định hướng đề tài đưa ra để đẩy mạnh hoạt
động XT FDI của tỉnh Nghệ An tới năm 2020.
5. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu, luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu
chủ yếu trong nghiên cứu kinh tế như phương pháp duy vật biện chứng và duy vật
lịch sử, phương pháp hệ thống, phương pháp phân tích và tổng hợp, phương pháp
thống kê. Luận văn sử dụng các phương pháp thu thập thông tin truyền thống, phân
tích các vấn đề lý luận và thực tiễn về nội dung hoạt động XT FDI nói chung và nội
dung hoạt động XT FDI tại tỉnh Nghệ An nói riêng. Phương pháp so sánh được sử
dụng phổ biến để làm sáng tỏ hơn các kết luận trong từng hoàn cảnh cụ thể.
6. Dự kiến những đóng góp của luận văn
Phân tích có tính hệ thống cơ sở lí luận và thực tiễn của nội dung hoạt động
xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài
Làm rõ thực trạng xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài của tỉnh Nghệ An
Đưa ra được một số định hướng, giải pháp xúc tiến đầu tư trực tiếp nước
ngoài của tỉnh Nghệ An tới năm 2020
7. Bố cục của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung của luận văn được kết cấu thành 3 chương
như sau:
Chương 1. Lý luận chung về xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài
Chương 2. Thực trạng xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài của tỉnh Nghệ An
Chương 3. Định hướng và giải pháp xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài của
tỉnh Nghệ An tới năm 2020
7
CHƯƠNG 1
LÝ LUẬN CHUNG VỀ XÚC TIẾN ĐẦU TƯ
TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI
1.1. Một số khái niệm và vai trò của xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản về xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài
1.1.1.1. Khái niệm về đầu tư trực tiếp nước ngoài
Mặc dù là hình thức quan hệ kinh tế quốc tế ra đời sau nhưng đầu tư nước
ngoài lại ngày càng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế các
quốc gia nói riêng và kinh tế toàn cầu nói chung. Xuất hiện vào khoảng cuối thế kỷ
XIX, đến nay hoạt động đầu tư nước ngoài đã có nhiều biến đổi sâu sắc, đặc biệt là
hình thức đầu tư trực tiếp nước ngoài - FDI.
Trên thế giới, tùy theo góc độ tiếp cận của các nhà kinh tế, FDI được hiểu
trên nhiều giác độ khác nhau:
Theo Quỹ tiền tệ quốc tế (International Monetany - IMF) đưa ra năm 1997:
FDI là việc vốn đầu tư được thực hiện ở các doanh nghiệp hoạt động ở nước ngoài
nhằm thu về những lợi ích lâu dài cho nhà đầu tư. Mục đích của nhà đầu tư là giành
được tiếng nói có hiệu quả trong việc quản lý doanh nghiệp đó [28].
Theo Tổ chức hợp tác và Phát triển kinh tế (Organisation for Economic Cooperation and Development - OECD): Đầu tư trực tiếp nước ngoài phản ánh những
lợi ích khách quan lâu dài mà một thực thể kinh tế tại một nước (nhà đầu tư) đạt
được thông qua một cơ sở kinh tế tại một nền kinh tế khác. Lợi ích lâu dài thể hiện
ở chỗ sự tồn tại một mối quan hệ dài hạn giữa nhà đầu tư với doanh nghiệp được
đầu tư. Nhà đầu tư có được ảnh hưởng quan trọng và hiệu quả trong việc quản lý
doanh nghiệp đó. Đầu tư trực tiếp bao gồm việc thực hiện những giao dịch từ đầu
và tất cả những giao dịch vốn tiếp theo giữa hai thực thể và các doanh nghiệp được
8
liên kết chặt chẽ [29]. Như vậy, hoạt động FDI gắn liền với việc quản lý các hoạt
động sản xuất kinh doanh của dự án đầu tư trong một thời gian tương đối dài.
Theo Ủy ban Liên hiệp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD): FDI
là một khoản đầu tư bao gồm mối quan hệ trong dài hạn, phản ánh lợi ích và quyền
kiểm soát lâu dài của một thực thể thường trú ở một nền kinh tế (nhà ĐTNN hay
công ty mẹ nước ngoài) trong một DN thường trú ở một nền kinh tế khác với nền
kinh tế của nhà đầu tư (DN nhận vốn ĐTNN hoặc chi nhánh nước ngoài)[31].
Như vậy, các khái niệm về FDI của các tổ chức kinh tế trên thế giới đều có
chung sự nhất quán với nhau về mối quan hệ, vai trò, lợi ích của nhà đầu tư và phía
nhận đầu tư cũng như thời gian tiến hành hoạt động đầu tư.
Năm 1987, Luật đầu tư nước ngoài được ban hành tại Việt Nam, theo đó,
khái niệm về FDI được đưa ra là: “Đầu tư nước ngoài là việc tổ chức, cá nhân nước
ngoài đưa vào Việt Nam vốn bằng tiền nước ngoài hoặc bất kì tài sản nào được
chính phủ Việt Nam chấp thuận để hợp tác kinh doanh trên cơ sở hợp đồng hoặc
thành lập xí nghiệp liên doanh hoặc doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài theo quy
định của luật này”1.
Sau đó, Luật Đầu tư 2005 của Việt Nam có đưa ra định nghĩa về đầu tư trực
tiếp nước ngoài (FDI) (phân biệt với đầu tư gián tiếp - FII [Indirect Foreign
Investment]) như sau: “Đầu tư trực tiếp là hình thức đầu tư do nhà đầu tư bỏ vốn
đầu tư và tham gia quản lý hoạt động đầu tư” [Điều 3.2, 11]. Khác với FDI, FII là
hình thức đầu tư thông qua việc mua cổ phần, cổ phiếu, trái phiếu, các giấy tờ có
giá khác, quỹ đầu tư chứng khoán và thông qua các định chế tài chính trung gian
khác mà nhà đầu tư không trực tiếp tham gia quản lý hoạt động đầu tư.
Trong luận văn này, FDI được hiểu là quá trình vốn được di chuyển trong
dài hạn từ quốc gia này sang quốc gia khác nhằm những mục tiêu nhất định, trong
đó chủ sở hữu vốn trực tiếp tham gia vào hoạt động quản lý và sử dụng vốn đầu tư.
1
Khoản 3 điều 2, Luật Đầu tư nước ngoài năm 1987
9
Vốn ở đây được hiểu theo nghĩa rộng, nó được biểu hiện dưới nhiều hình
thức khác nhau như bằng các loại tiền mặt, thiết bị, các sáng chế, phát minh, bí
quyết công nghệ, nhãn hiệu hàng hóa... Mục đích chủ yếu của hoạt động FDI là các
nhà đầu tư thu được lợi ích về kinh tế.
1.1.1.2. Khái niệm về xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài
* Xúc tiến đầu tư (XTĐT)
Xúc tiến đầu tư là công cụ nhằm để thu hút đầu tư thông qua các chương
trình quảng bá, giới thiệu về tiềm năng trên địa bàn của mình để giúp các nhà
ĐTNN hiểu rõ về môi trường đầu tư tại địa phương mà họ quan tâm để quyết định
đầu tư hay không. Hoạt động XTĐT có vai trò quảng bá hình ảnh của một đất nước,
một địa phương về môi trường đầu tư nhằm thu hút dòng vốn đầu tư vào địa bàn.
Cùng với quá trình toàn cầu hóa, tự do hóa trong kinh doanh hiện nay thì các TNCs,
MNCs vẫn đang được thu hút vốn về những địa điểm có môi trường đầu tư thuận
lợi. Bên cạnh đó, xu hướng tự do cạnh tranh để thu hút đầu tư ngày càng trở nên gay
gắt hơn giữa các quốc gia, giữa các địa phương và giữa các doanh nghiệp. Do vậy,
công tác XTĐT trở thành một hoạt động tất yếu và ngày càng gia tăng ở những
nước, những địa phương phát triển và đang phát triển.
Theo PGS - TS Phùng Xuân Nhạ “XTĐT là các hoạt động giới thiệu, quảng
cáo cơ hội đầu tư và hỗ trợ đầu tư của nước sở tại. Các hoạt động này được thực
hiện bởi các quan chức chính phủ, các nhà khoa học, các doanh nhân,... và dưới
nhiều hình thức như các chuyến thăm viếng ngoại giao cấp chính phủ, các hội thảo
khoa học, diễn đàn đầu tư, các đoàn thăm quan khảo sát,... và thông qua các phương
tiện thông tin, xây dựng các mạng lưới văn phòng đại diện ở nước ngoài” [12,tr123]
Theo nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị Thu Hương thì: “XTĐT là những
hoạt động kinh tế - xã hội nhằm mục đích nâng cao chất lượng và hiệu quả của việc
thu hút các tập đoàn kinh tế, các doanh nghiệp, đơn vị, cá nhân trong và ngoài nước
đến đất nước mình, địa phương mình... để đầu tư. Hay nói cách khác, hoạt động
10
XTĐT thực chất là hoạt động Marketing trong thu hút đầu tư mà kết quả của hoạt
động này chính là nguồn vốn đầu tư thu hút được.” [8,tr26]
Trong luận văn này, XTĐT được hiểu như sau: XTĐT là hoạt động thúc đẩy,
tìm kiếm cơ hội đầu tư thông qua việc tăng cường giới thiệu, xây dựng các dịch vụ,
sản phẩm, hình ảnh tới các nhà đầu tư. Trong đó, thúc đẩy và tìm kiếm cơ hội đầu
tư chính là các hoạt động:
- Tăng cường giới thiệu các dịch vụ, sản phẩm tới nhà đầu tư;
- Tăng cường hoạt động xây dựng hình ảnh bằng các hoạt động cụ thể;
- Tổ chức mạnh mẽ trong giai đoạn đầu hoạt động quan hệ công chúng gồm: Tổ
chức hội thảo, Tổ chức hội nghị khách hàng, Tổ chức họp báo, tiếp xúc với khách
hàng...
Trong hoạt động XTĐT thì nhà đầu tư chính là khách hàng cần hướng tới,
còn nguồn vốn đầu tư thu hút được chính là kết quả cần đạt được.
* Xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài
Vai trò ngày càng quan trọng của nguồn vốn FDI đã khiến cho việc thu hút
nguồn vốn FDI trở nên cần thiết hơn bao giờ hết đối với các quốc gia, chính vì thế
mà hoạt động XT FDI đang được đặt lên hàng đầu trong chiến lược thu hút FDI
không những của những nước phát triển mà cả với các quốc gia đang phát triển.
Hiện nay chưa có một khái niệm chuẩn nào về XT FDI, tuy nhiên, từ khái
niệm về XTĐT tác giả luận văn xin đưa ra khái niệm như sau:
Xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài là hoạt động thúc đẩy, tìm kiếm cơ hội
đầu tư từ các nhà đầu tư nước ngoài thông qua việc tăng cường giới thiệu, xây
dựng các dịch vụ, sản phẩm, hình ảnh của một địa phương, một quốc gia tới các
nhà đầu tư nước ngoài nhằm thu hút các nguồn vốn đầu tư nước ngoài vào địa
phương, quốc gia mình.
Khái niệm XT FDI này để nói tới các các cơ quan XTĐT thuộc các cấp quản
lý từ Trung Ương đến địa phương trong đó có các cơ quan XTĐT cấp tỉnh, vì phạm
vi và mục tiêu hoạt động của công tác XTĐT là thu hút nguồn vốn FDI vào địa
11
phương, vào quốc gia mình. Còn với các doanh nghiệp, hoạt động XTĐT nhằm thu
hút các nguồn vốn ĐTNN vào doanh nghiệp hay các dự án doanh nghiệp đầu tư.
Các cơ quan XTĐT các cấp và các doanh nghiệp đều tiến hành các hoạt động
XTĐT, tuy nhiên trong phạm vi luận văn chỉ nghiên cứu và phân tích về nội dung
của hoạt động XT FDI cấp tỉnh.
1.1.2. Vai trò của xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài
Hoạt động XT FDI có vai trò đặc biệt quan trọng nhất là khi các chủ đầu tư
còn trong giai đoạn tìm hiểu, thăm dò, lựa chọn địa điểm đầu tư. Hoạt động XT FDI
giúp chủ đầu tư biết những thông tin liên quan đến ý định đầu tư của họ, giúp họ có
được tầm nhìn bao quát về quốc gia để cân nhắc, lựa chọn và đưa ra quyết định đầu
tư. Như vậy, hoạt động XT FDI giúp cho nhà đầu tư rút ngắn được thời gian tạo
điều kiện để họ nhanh chóng đi đến quyết định đầu tư.
Bên cạnh đó, hoạt động XT FDI giúp cho các chủ đầu tư có được thông tin
về thị trường nội địa, được tư vấn về nguồn lao động cũng như về thủ tục đăng ký,
cấp phép; được giúp tháo gỡ khó khăn trong quá trình thực hiện dự án... để chủ đầu
tư có thể tiến hành kinh doanh một cách thuận lợi và hiệu quả. Với ý nghĩa đó, XT
FDI đã trở thành nội dung chính của hoạt động thu hút vốn FDI. Cạnh tranh giữa
các quốc gia trong thu hút vốn FDI cũng chính là cạnh tranh trong lĩnh vực XT FDI.
Đối với một địa phương, hoạt động XT FDI sẽ giúp cho địa phương tạo được
hình ảnh tốt đẹp trong mắt các nhà ĐTNN, từ đó sẽ góp phần thu hút nguồn vốn từ
bên ngoài để bổ sung nguồn vốn phát triển kinh tế trên địa bàn, tạo công ăn việc
làm cho người lao động và tăng thu ngân sách cho địa phương. Chính vì thế, việc
XT FDI vào các địa phương đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động thu hút
nguồn vốn FDI của các địa phương. Cụ thể:
Đóng góp của khu vực ĐTNN vào GDP tăng dần qua các năm. Năm 2000 đạt
12,7%, giai đoạn 2001-2005 tăng cao hơn, đạt mức bình quân khoảng 14,5%/năm.
Tỷ trọng này tiếp tục tăng trong các năm 2006-2009 với các con số là 16,98%-
12
18,33%. Khu vực FDI luôn dẫn đầu về tốc độ tăng giá trị gia tăng so với các khu
vực kinh tế khác.
Hoạt động sản xuất, kinh doanh của khu vực kinh tế có vốn FDI tiếp tục đạt
được kết quả cao. Nếu trong giai đoạn 1991-1995 tổng giá trị doanh thu mới đạt 4,1
tỷ USD thì trong thời kỳ 1996-2000 tổng giá trị doanh thu đã đạt 27,09 tỷ USD,
tăng gấp 6.5 lần so với 5 năm trước. Trong giai đoạn 2001-2005 tổng giá trị doanh
thu đạt 77,4 tỷ USD, tăng gấp 2.8 lần so với 5 năm 1996-2000. Giá trị xuất khẩu
(XK) của khu vực ĐTNN cũng gia tăng nhanh chóng, giai đoạn 2001-2005 đạt hơn
34,6 tỷ USD, tăng gấp 3 lần so với 5 năm trước; năm 2006 đạt 14,6 tỷ USD, đóng
góp 37% tổng giá trị XK của cả nước. Giá trị XK của khu vực có vốn ĐTNN trong
giai đoạn 2007-2009 cũng gia tăng đáng kể, chiếm khoảng 40% (không kể dầu thô)
%
35
%
tổng XK cả nước, nếu tính cả giá trị XK dầu thô thì tỷ trọng này đạt khoảng 55%.
20
18
30
16
25
14
12
20
10
15
8
6
10
4
5
2
0
0
1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
% so với tổng đầu tư xã hội
% đóng góp trong GDP
Nguồn: Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ KH&ĐT (2009)
Hình 1.1: Vốn FDI thực hiện so với tổng đầu tư xã hội và đóng góp GDP
Khu vực có vốn ĐTNN cũng đóng góp tích cực vào ngân sách nhà nước, thể
hiện qua việc thu nộp ngân sách tăng dần qua các năm và bắt đầu vượt ngưỡng 1 tỷ
USD từ năm 2005. Giai đoạn 2001-2005, nộp ngân sách 3,6 tỷ USD, tăng gấp 2 lần
13
5 năm trước. Năm 2006 con số trên đạt 1,3 tỷ USD, bằng cả 5 năm 1996-2000, năm
2007 là 1,57 tỷ USD, năm 2008 là 1,98 tỷ USD và năm 2009 là 2,47 tỷ USD.
Ngoài ra, vốn ĐTNN còn góp phần thúc đẩy chuyển giao công nghệ tiên tiến
vào nước ta, phát triển một số ngành kinh tế quan trọng như viễn thông, thăm dò và
khai thác dầu khí, hóa chất, cơ khí chế tạo điện tử, tin học, ô tô, xe máy... Thông
qua hoạt động chuyển giao công nghệ trong các dự án ĐTNN, trình độ công nghệ
sản xuất trong nước đã nâng cao rõ rệt
1.2. Quy trình và mô hình tổ chức xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài
1.2.1. Quy trình xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài
Những kỹ thuật XTĐT khác nhau sẽ giúp các chuyên viên XT FDI nâng cao
khả năng thực hiện chức năng cơ bản trong quy trình XTĐT. Quy trình này đòi hỏi
sự năng động của chuyên viên XTĐT từ khâu khảo sát ban đầu, tập hợp thông tin
dựa trên mục tiêu của nhà đầu tư đến giai đoạn dự án đi vào hoạt động chính thức...
Theo nghiên cứu của Asia Policy Research Co.Ltd thì quy trình XT FDI
được các cơ quan XTĐT sử dụng hiện nay bao gồm 5 giai đoạn: là đặt mục tiêu và
thu hút nhà đầu tư, phát triển dự án đầu tư, đánh giá nhu cầu của nhà đầu tư, theo
dõi hoạt động của nhà đầu tư và kiểm tra tiến độ dự án đầu tư.
* Giai đoạn 1: Đặt mục tiêu và thu hút nhà đầu tư
Thu thập, phân tích thông tin dựa trên sự am hiểu sâu sắc về lĩnh vực đầu tư;
Xác định thị trường cụ thể và phát triển chi tiết về cơ hội đầu tư;
Xác định mục tiêu đầu tư thông qua việc nghiên cứu và kiểm tra các hoạt
động ở nước ngoài; cập nhật đầy đủ và vun đắp mục tiêu đầu tư
Những chuyến tham quan thực tế, với những hồ sơ xúc tiến được chuẩn bị kỹ
càng với đầy đủ thông tin về cơ hội đầu tư, về nhu cầu của công ty mục tiêu,
về quốc gia nói chung;
* Giai đoạn 2: Phát triển dự án đầu tư
Cung cấp thông tin về các vấn đề liên quan để khởi động dự án; những dịch
14
vụ một cửa một dấu (hỗ trợ trong việc xin giấy phép và những yêu cầu khác);
Hỗ trợ bằng những cuộc tiếp xúc với cơ quan chính quyền trọng yếu và
thành phần kinh tế tư nhân;
Đánh giá nguồn nhân lực, cơ hở hạ tầng, ngành hỗ trợ và các dịch vụ khác.
* Giai đoạn 3: Đánh giá nhu cầu của nhà đầu tư
Từ thời điểm một nhà đầu tư quyết định đầu tư vào một quốc gia, cần bắt đầu
một quy trình có hệ thống nhằm xác định yêu cầu về nguồn nhân lực, các dịch vụ
thương mại, ngành nghề hỗ trợ và những yêu cầu hỗ trợ. Quy trình đánh giá này nên
được duy trì trong suốt thời gian thực hiện dự án đầu tư.
Quy trình này có thể hình thành cơ sở mối liên lạc thường xuyên giữa chuyên
viên XTĐT và khách hành và giữa chuyên viên XTĐT và cơ quan hay công ty cung
cấp dịch vụ hay sản phẩm (ví dụ: cơ quan có chức năng cung cấp dịch vụ về năng
lượng, trường dạy nghề cho các kỹ thuật viên...). Chuyên viên XTĐT có thể đảm
nhiệm vai trò trung gian giữa nhà đầu tư và người cung cấp cơ sở hạ tầng, nguồn
nhân lực và các dịch vụ khác.
* Giai đoạn 4: Theo dõi hoạt động đầu tư
Để hỗ trợ cho việc xác định và đáp ứng những nhu cầu của nhà đầu tư, cả
trong giai đoạn phát triển dự án và giai đoạn vạn hành dự án, Cơ quan XTĐT cần
phát triển một chế độ theo dõi có quyền năng hơn và đóng vai trò như là một cầu
nối liên lạc giữa khu vực tư nhân và nhà nước.
* Giai đoạn 5: Kiểm tra tiến độ dự án và theo đuổi nhà đầu tư
Cuối cùng, cần phải xác lập một hệ thống kiểm tra tiến độ chính thức.
Chương trình này sẽ định ra một người chịu trách nhiệm đối với một khách hàng.
Mọi hành động và trao đổi với một khách hàng cụ thể sẽ được lưu trữ trong hệ
thống để người theo dõi xâm nhập dễ dàng và tạo điều kiện thuận lợi cho những
chuyên viên khác quan hệ với khách hàng.
15
Đặt mục tiêu và thu hút
nhà đầu tư
- Chuẩn bị thông tin
- Xác định thông tin phù hợp
- Nhắm đến các nhà đầu tư
- Khảo sát thực tế
Phát triển dự án đầu tư
- Cung cấp thông tin
- Hỗ trợ tiếp xúc gặp gỡ
Đánh giá nhu cầu của
nhà đầu tư
- Đánh giá nhân sự, CSHT
và các dịch vụ cần thiết
- Theo dõi và tiếp tục hỗ nhà
đầu tư thực hiện dự án
Theo dõi hoạt động của
nhà đầu tư
Hệ
Tiếp tục
thống
liên hệ để
dò tin
tìm ra
nhân
các nhu
viên
cầu về
phụ
CSHT,
trách/
nhân sự,
nhà đầu
dịch vụ
tư
- Theo dõi về nhân sự, CSHT
và các dịch vụ cần thiết
- Tiếp tục quan tâm nhân viên
Kiểm tra tiến độ dự án
- Kiểm tra tiến độ của dự án
- Xử lý các sự cố
Nguồn: Asia Policy Reasearch Co, Ltd, (2003)
Hình 1.2: Quy trình Xúc tiến đầu tư (từ nghiên cứu ban đầu đến hoạt động)
1.2.2. Mô hình tổ chức của công tác xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài
Mô hình tổ chức của công tác XT FDI được thể hiện trong hoạt động của 3
cấp: cấp quốc gia, cấp địa phương và cấp doanh nghiệp.
- Ở cấp quốc gia, mô hình hoạt động rộng khắp mang tính bao trùm lên tất cả các
địa phương trên cả nước, các ngành nghề và mang tính chất dàn trải.
- Ở cấp địa phương, mô hình hoạt động trong phạm vi hẹp và cụ thể hơn.
- Ở cấp doanh nghiệp, mọi hoạt động đều mang tính cụ thể nên mô hình hoạt động
mang tính chất tập trung hơn tuy nhiên hiện nay bộ phận XTĐT của các doanh
nghiệp thường chung với bộ phận kinh doanh.
16
CƠ QUAN XÚC TIẾN ĐẦU TƯ
Bộ phận Xúc tiến
đầu tư
Bộ phận pháp lý
Bộ phận cung cấp
Bộ phận hỗ trợ sau
dịch vụ cho nhà
đầu tư
đầu tư
Nguồn: Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ KH&ĐT (2009)
Hình 1.3: Cơ cấu tổ chức của Cơ quan XTĐT
Trong công tác XT FDI cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan XTĐT
ở cả ba cấp trên, đặc biệt là sự phối hợp đồng bộ và thống nhất giữa các địa phương
để tránh những bất lợi trong thu hút FDI đối với cấp doanh nghiệp và tạo nên sự
khó quản lý ở cấp quốc gia. Xét về cơ cấu tổ chức trong các cơ quan XTĐT cấp
quốc gia hay cấp địa phương thường theo mô hình:
- Bộ phận XTĐT có nhiệm vụ lựa chọn nhà đầu tư, quảng bá, quan hệ với công
chúng, quảng cáo, phương tiện thông tin đại chúng; tổ chức đoàn ra nước ngoài.
- Bộ phận pháp lý có nhiệm vụ tư vấn và hỗ trợ xin các giấy phép hoặc phê duyệt
- Bộ phận cung cấp dịch vụ cho nhà đầu tư có nhiệm vụ cung cấp các dịch vụ cho
nhà đầu tư và chịu trách nhiệm về những dịch vụ đó.
- Bộ phận hỗ trợ sau đầu tư có nhiệm vụ chăm sóc nhà đầu tư sau khi có giấy phép
và hỗ trợ trong trường hợp tái đầu tư.
1.3. Nội dung của hoạt động xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài cấp tỉnh
1.3.1.Nội dung hoạt động xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài cấp quốc gia
Nội dung hoạt động XT FDI cấp quốc gia mang tầm vĩ mô có mục tiêu và
nội dung hoạt động quy mô lớn, bao hàm các hoạt động XT FDI của các địa phương.
17
* Khái niệm
Xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài cấp quốc gia là XTĐT được xây dựng
trên cơ sở định hướng thu hút và khuyến khích đầu tư thống nhất trên toàn quốc,
phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, quy hoạch phát triển
các ngành kinh tế - kỹ thuật và được Nhà nước hỗ trợ kinh phí thực hiện.
Cơ quan chủ trì xúc tiến đầu tư cấp quốc gia là các Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân
cấp tỉnh được giao chủ trì thực hiện các hoạt động xúc tiến đầu tư thuộc Hoạt động
XTĐT cấp quốc gia. Mục tiêu là nâng cao hiệu quả hoạt động XTĐT, gắn kết hoạt
động XTĐT của các Bộ, ngành và địa phương trên cả nước một cách thống nhất; gắn
kết với hoạt động xúc tiến thương mại, du lịch và lĩnh vực liên quan khác.
* Nội dung của XT FDI cấp quốc gia:
- Tạo dựng, quảng bá hình ảnh quốc gia; thông tin, tuyên truyền về môi trường đầu tư,
chủ trương và chính sách pháp luật về đầu tư, hiệu quả đầu tư cấp quốc gia;
- Xây dựng, duy trì cơ sở dữ liệu của một số ngành, lĩnh vực, sản phẩm trọng điểm cần
thu hút vốn FDI;
- Thu thập dữ liệu, nghiên cứu xây dựng Danh mục dự án trọng điểm quốc gia kêu
gọi FDI phù hợp chiến lược và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội từng thời kỳ, quy
hoạch phát triển ngành kinh tế - kỹ thuật;
- Nâng cấp, duy trì hoạt động có hiệu quả website giới thiệu đầu tư FDI cấp quốc gia,
kết nối với các địa chỉ website có uy tín trên thế giới và các địa chỉ website của các Bộ,
ngành, địa phương trong nước;
- Hợp tác với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước nghiên cứu, lựa chọn đối tác và
địa bàn đầu tư tiềm năng nhằm tăng cường thu hút FDI cấp quốc gia và thúc đẩy đầu tư
từ quốc gia ra nước ngoài;
- Đào tạo nâng cao kỹ năng XTĐT cho các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp;
- Tổ chức các chương trình vận động XTĐT tại các địa bàn trọng điểm ở nước ngoài,
các hội nghị, hội thảo XTĐT ở trong nước, nhằm thu hút đầu tư vào các ngành, lĩnh
vực, vùng kinh tế trọng điểm, cũng như khuyến khích đầu tư từ quốc gia ra nước ngoài;
18
- Hỗ trợ, tư vấn pháp lý, xúc tiến, quảng bá việc triển khai các dự án có quy mô lớn, có
ảnh hưởng quan trọng đến phát triển kinh tế - xã hội của vùng, miền và đất nước;
- Tổ chức, tham gia hội chợ, triển lãm trong nước và ngoài nước nhằm giới thiệu môi
trường đầu tư và kết quả hoạt động đầu tư cấp quốc gia.
1.3.2. Nội dung hoạt động xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài cấp tỉnh
Đối với hoạt động XT FDI vào các địa phương thì cơ quan XTĐT cấp tỉnh
đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra các chiến lược để thu hút nguồn vốn FDI
cũng như quản lý hoạt động xúc tiến và thu hút đầu tư. Để thực hiện tốt công tác XT
FDI thì việc xác định các nội dung, các chương trình cho những hoạt động này là rất
quan trọng. Nội dung của hoạt động XT FDI được thể hiện qua hình sau:
Xây
Xây
Xây
Lựa
Cung cấp
Theo dõi và
dựng
dựng
dựng
chọn
dịch vụ và
đánh giá hoạt
chiến
hình ảnh
quan hệ
mục tiêu
hỗ trợ cho
động XT FDI
lược về
của địa
đối tác
và tạo cơ
nhà
cấp tỉnh
XT FDI
phương
trong
hội đầu
ĐTNN
XT FDI
tư
cấp tỉnh
Nguồn: Cục đầu tư nước ngoài, Bộ KH&ĐT (2009)
Hình 1.4: Nội dung của hoạt động Xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài
Thông thường, hoạt động XT FDI gồm 6 nội dung cơ bản: xây dựng chiến
lược XTĐT, xây dựng hình ảnh, xây dựng quan hệ, lựa chọn mục tiêu và tạo cơ hội
đầu tư, cung cấp dịch vụ và hỗ trợ cho nhà đầ tư, theo dõi và đánh giá hoạt động XT
FDI. Đây cũng chính là những nội dung cơ bản mà theo thống kê của Bộ KH&ĐT
thì các cơ quan XTĐT cấp tỉnh thường áp dụng, tuy nhiên mức độ thực hiện và hiệu
quả của từng nội dung ở các cơ quan XTĐT là khác nhau.
19
1.3.2.1. Xây dựng chiến lược về xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài cấp tỉnh
Một chiến lược XT FDI sẽ là một bản đồ chỉ dẫn cơ quan XT FDI đạt được
các mục tiêu đã đề ra. Các mục tiêu thu hút FDI không dễ dàng đạt được nên cần
phải có một kế hoạch tổng thể sắp xếp các hoạt động như chuẩn bị tài liệu giới
thiệu, tổ chức các cuộc hội thảo đầu tư, tổ chức các cuộc thăm địa điểm đầu tư...
nhằm tăng cường thu hút nguồn vốn FDI vào các địa phương trên địa bàn của tỉnh.
Để thực sự đạt được hiệu quả, các chiến lược đầu tư cần phải rõ ràng, phù
hợp với mục tiêu chung. Việc xác định mục tiêu cho chiến lược liên quan đến việc
xác định lợi thế, bất lợi, những lĩnh vực phát triển phù hợp với điều kiện cụ thể của
mình. Trên cơ sở đó, cơ quan XTĐT của tỉnh sẽ lựa chọn đối tác, lĩnh vực cũng như
các công ty để tiến hành chương trình XTĐT.
Tuy nhiên, để tiến hành chương trình XTĐT đòi hỏi cơ quan XTĐT cần phải
nghiên cứu và hoạch định một cách chi tiết, cụ thể các chiến lược. Đây là nội dung
quan trọng và định hướng cho toàn bộ hoạt động XTĐT tiến hành sau đó. Tính
đúng đắn và khả thi của chiến lược XT FDI có vai trò quan trọng quyết định sự
thành công hay thất bại của toàn bộ chương trình XT FDI.
Xây dựng một chiến lược XT FDI gồm 3 bước:
Bước 1: Đánh giá nhu cầu của cơ quan XTĐT và tiềm năng đầu tư
- Xác định các mục tiêu của cơ quan XTĐT và mục tiêu phát triển của tỉnh
để từ đưa đưa ra các chiến lược nhằm đạt được mục tiêu mà tỉnh đã đề ra.
- Khảo sát xu hướng ĐTNN và những ảnh hưởng bên ngoài. Các xu hướng
ĐTNN trên thế giới, khu vực và của các tỉnh khác sẽ cho thấy ai đang đầu tư ở đâu
và tại sao, đồng thời sẽ giúp cơ quan XTĐT xác định các ngành, lĩnh vực tiềm năng
để hướng tới.
- Tiến hành phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức đối với
FDI sẽ giúp cơ quan XTĐT có một đánh giá rõ ràng về điểm mạnh, điểm yếu của
địa phương để từ đó đưa ra các chiến lược XTĐT phù hợp.
20
- Phân tích các đối thủ cạnh tranh để đặt tiêu chuẩn về khả năng cạnh tranh
của địa phương với tư cách là một địa điểm đầu tư với các đối thủ cạnh tranh.
Bước 2: Hướng tới các ngành và khu vực có nguồn vốn đầu tư thông qua
việc thực hiện các nhiệm vụ sau:
- Lập danh sách các ngành có khả năng để hướng tới, khả năng cạnh tranh
của địa phương khi đáp ứng nhu cầu của ngành và sự phù hợp của ngành đối với
các mục tiêu phát triển của địa phương.
- Phân tích các ngành: phân tích cơ cấu, các công ty quan trọng và xu hướng
đánh giả khả năng ĐTNN trong tương lai và để hiểu những ngành này đang kiếm
tìm gì từ những địa điểm ở nước ngoài.
- Đánh giá khả năng phù hợp của ngành với địa phương, so sánh các yêu cầu
của mỗi ngành với đặc điểm của đất nước, địa phương để rút ngắn danh sách các
ngành tiềm năng để lựa chọn một số ngành, bên cạnh đó cần kiểm tra sự nhất quán
với mục tiêu chính sách.
Bước 3: Xây dựng chiến lược XT FDI
Cách xây dựng một tài liệu chiến lược XT FDI bao gồm việc xác định các
ngành hướng tới trong ngắn hạn và trung hạn; các khu vực địa lý quan trọng cần tập
trung của chiến lược; các phương pháp XTĐT được sử dụng để tiếp cận các công ty
và lý do chọn các phương pháp đó; những thay đổi cần thiết trong cơ cấu tổ chức,
chức năng nhiệm vụ của nhân viên trong cơ quan; những thay đổi trong quan hệ đối
tác và ngân sách, các nguồn tài trợ cho các giai đoạn của quá trình XTĐT.
1.3.2.2. Xây dựng hình ảnh của địa phương
Các biện pháp tạo dựng hình ảnh hay uy tín được sử dụng cả trong thị trường
trong nước và thị trường ngoài nước nhằm cung cấp cho các nhà đầu tư các thông
tin và kế hoạch đầu tư của 1 quốc gia, các chính sách và chế độ đãi ngộ, các thủ tục
hành chính và yêu cầu khi đầu tư cũng như những tiến bộ, thành tựu của quốc gia,
của địa phương đó. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các nước đang phát triển,
- Xem thêm -
.PDF 
131 
329 
82 
