Tài liệu Luận văn thực trạng và giải pháp thúc đẩy xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ tại công ty xnk tạp phẩm hà nội

§Ò tµi : Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ t¹i C«ng ty xuÊt nhËp khÈu T¹p phÈm Hµ néi. Lêi nãi ®Çu Trong xu thÕ më réng giao lu, héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi, sè lîng c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ngµy cµng t¨ng. XuÊt khÈu hµng ho¸ ra n¬c ngoµi thêng phøc t¹p h¬n rÊt nhiÒu so víi kinh doanh tªn thÞ trêng néi ®Þa v× quy m« thÞ trêng réng lín khã kiÓm so¸t, doanh nghiÖp khã n¾m b¾t th«ng hiÓu mét c¸ch cÆn kÏ, l¹i ph¶i tu©n thñ c¸c tËp qu¸n, luËt lÖ cña c¸c quèc gia... Nhng bï l¹i doanh nghiÖp sÏ gi¶i quyÕt ®îc t×nh tr¹ng nhu cÇu cña thÞ trêng nhá bÐ, søc mua thÊp hoÆc c¹nh tranh g¨y g¾t... vµ sÏ khai th¸c ®îc tiÒm n¨ng tiªu thô cña thÞ trêng quèc tÕ réng lín thu ®îc ngo¹i tÖ, t¹o nguån vèn ®Ó më réng ho¹t ®éng kinh doanh. Khi xuÊt khÈu ra thÞ trêng quèc tÕ bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo còng ph¶i chÞu sù c¹nh tranh g¨y g¾t tõ c¸c ®èi thñ trong vµ ngoµi níc. Lóc ®ã, bÊt k× mét doanh nghiÖp nµo muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®Òu ph¶i c¹nh tranh, ph¶i tiÕn hµnh c«ng t¸c ph¸t triÓn thÞ trêng, x©y dùng chiÕn lîc vµ kÕ ho¹ch xuÊt khÈu. §ã lµ mét yªu cÇu thiÕt yÕu trong kinh doanh bëi lÏ ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®¹t gi¸ trÞ lín th× sÏ ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp ®¹t ®îc c¸c môc tiªu c¬ b¶n trong kinh doanh nh lîi nhuËn, thÕ lùc, th¬ng hiÖu... Trong thùc tÕ hiÖn nay mÆc dï c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· chó träng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu nhng hä vÉn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n khi thùc hiÖn. X¸c ®Þnh ®óng ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn thÞ trêng phï hîp víi t×nh h×nh ®· lµ ®iÒu kh«ng mÊy dÔ dµng huy ®éng ®Çy ®ñ vµ ph©n bæ nguån lùc ®Ó thùc hiÖn kÕ ho¹ch l¹i lµ ®iÒu cµng khã kh¨n h¬n. c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ tiªu thô vµ ph¶i c¹nh tranh rÊt nhiÒu h¬n n÷a kh«ng phï hîp nhu cÇu sö dông cña ngêi tiªu dïng. ChÝnh v× vËy c¸c ho¹t ®éng thóc ®Èy xuÊt khÈu thùc sù cÇn thiÕt cho c¸c doanh nghiÖp. Lµ c¸c mÆt hµng thuéc c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng, mang ®Ëm c¸c yÕu tè v¨n ho¸ d©n téc, hµng thñ c«ng mü nghÖ kh«ng chØ ®¸p øng nhu cÇu ö dông trong cuéc sèng hµng ngµy mµ cßn lµ nh÷ng vËt phÈm phôc vô ®êi sèng tinh thÇn. Kh¶ n¨ng tiªu thô mÆt hµng nµy t¨ng lªn cïng víi sù c¶i thiÖn vÒ ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn vµ sù ph¸t triÓn giao lu kinh tÕ v¨n ho¸ gi÷a c¸c níc, gi÷a c¸c d©n téc trªn thÕ giíi. MÆc dï kh«ng ®îc chó ý nhiÒu nh c¸c mÆt hµng kh¸c nh g¹o, may mÆc, giµy dÐp, thuû s¶n... nhng hµng thñ c«ng mü nghÖ hµng n¨m vÉn ®em l¹i cho quèc gia mét lîng ngo¹i tÖ kh«ng nhá. XuÊt khÈu hµng thñ c«ng münghÖ kh«ng chØ mang k¹i lîi Ých kinh tÕ thiÕt thùc cho c¸c doanh nghiÖp, cho c¸c quèc gia mµ cßn cã ý nghÜa chÝnh trÞ, x· héi to lín nh b¶o tån vµ ph¸t triÓn v¨n ho¸ d©n téc, gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng d thõa lao ®éng, t¨ng thu nhËp cho ngêi d©n, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, cã t¸c dông ®Èy lïi c¸c hiÖn tîng tiªu cùc trong x· héi. XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu cßn nhiÒu khã kh¨n cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nãi chung vµ C«ng ty xuÊt nhËp khÈu T¹p phÈm Hµ Néi nãi riªng còng nh lîi Ých to lín cña viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ t«i ®· lùa chän ®Ò tµi : “Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ t¹i C«ng ty xuÊt nhËp khÈu TOCONTAP Hµ Néi. B¸o c¸o thùc tËp ®îc kÕt cÊu gåm 3 phÇn : Ch¬ng I : Ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ vai trß cña xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ ®èi víi TOCONTAP. Ch¬ng II : Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu t¹i TOCONTAP. Ch¬ng III : Mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t déng xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ. Víi kiÕn thøc tiÕp thu ë nhµ trêng c¬ quan thùc tËp vµ hiÓu biÕt ngoµi x· héi, t«i mong muèn ®îc gãp thªm mét vµi suy nghÜ trong viÖc ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ ®Ò ra mét sè gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu cña C«ng ty trong thêi gian tíi. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c c¸n bé phßng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu 8, C«ng ty xuÊt nhËp khÈu T¹p phÈm Hµ Néi, ®Æc biÖt lµ thÇy B×nh, trëng khoa Kinh tÕ vµ kinh doanh quèc tÕ, §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Hµ Néi ®· tËn t×nh quan t©m, gióp ®ì ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc cña m×nh. Hµ Néi ngµy... Sinh viªn thùc hiÖn. Ph¹m Ngäc Hu©n CH¦¥NG I: Ho¹t ®éng xuÊt khÈu thñ c«ng mü nghÖ vµ vai trß cña xuÊt khÈu thñ c«ng nghÖ ®èi víi tocontap. I. vai trß cña xuÊt khÈu thñ c«ng mü nghÖ. 1. Kh¸i niÖm xuÊt khÈu vµ vai trß cña nã. a, kh¸i niÖm xuÊt khÈu vµ ph©n lo¹i XuÊt khÈu lµ mét qu¸ tr×nh trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c níc th«ng qua mua b¸n nh»m ®¹t ®îc møc lîi nhuËn cao nhÊt. Trao ®æi hµng ho¸ lµ h×nh thøc cña c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ x· héi vµ ph¶n ¸nh sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a nh÷ng ngêi s¶n xuÊt kinh doanh hµng hãa riªng biÖt cña c¸c quèc gia. XuÊt khÈu lµ mét lÜnh vùc quan träng nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c níc tham gia vµo c¸c ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, ph¸t triÓn kinh tÕ vµ lµm giÇu cho ®Êt níc. XuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng kinh doanh bu«n b¸n trªn ph¹m vi quèc tÕ. Nã kh«ng ph¶i lµ hµnh vi mua b¸n riªng lÏ mµ lµ c¶ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ mua b¸n phøc t¹p cã tæ chøc c¶ bªn trong vµ bªn ngoµi nh»m môc tiªu lîi nhuËn, thóc ®Èy xuÊt khÈu s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn, di chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ æn ®Þnh vµ tõng bíc n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n. XuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ ®ét biÕn nhng cã thÓ g©y thiÖt h¹i lín v× nã ph¶i ®èi ®Çu víi mét hÖ thèng kinh tÕ kh¸c tõ bªn ngoµi mµ c¸c chñ thÓ trong níc tham gia xuÊt khÈu kh«ng thÓ dÔ dµng khèng chÕ ®îc. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, kinh doanh xuÊt khÈu sÏ mang l¹i nhiÒu lîi Ých, song cã mét ®iÓm bÊt lîi. Muèn cã hiÖu qu¶ cao ph¶i ph¸t triÓn vµ h¹n chÕ t¸c h¹i. Nh÷ng thuËn lîi cña xuÊt khÈu mang l¹i cã thÓ thÊy râ rµng, bªn canh ®ã xuÊt khÈu cßn nhiÒn h¹n chÕ. Canh tranh dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tranh mua, tranh b¸n hµng ho¸ xuÊt khÈu. NÕu kh«ng cã sù kiÓm so¸t cña Nhµ níc mét c¸ch kÞp thêi sÏ g©y c¸c thiÖt h¹i khi bu«n b¸n víi níc ngoµi. C¸c hiÖn tîng xÊu vÒ kinh tÕ x· héi nh bu«n lËu, trèn thuÕ, Ðp gia, Ðp cÊp… dÔ ph¸t triÓn. C¹nh tranh dÉn ®Õn t×nh tr¹ng th«n tÝnh lÉn nhau gi÷ c¸c chñ kinh tÕ b»ng c¸c biÖn ph¸p kh«ng lµnh m¹nh nh ph¸ ho¹i c¶n trë c«ng viÖc cña nhau. Do ®ã viÖc qu¶n lý kh«ng chØ ®¬n thuÇn tÝnh to¸n vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ mµ cßn ph¶i chó träng ®Õn v¨n ho¸ vµ ®¹o ®øc x· héi. XuÊt khÈu lµ viÖc mua b¸n hµng ho¸ níc ngoµi nh»m ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®êi sèng. Song mua b¸n ë ®©y cã nh÷ng nÐt riªng, phøc t¹p h¬n trong níc nh giao dÞch víi ngêi níc ngoµi, thÞ trêng réng lín khã kiÓm so¸t, mua b¸n qua trung gian chiÕm tû träng lín, ®ång tiÒn thanh to¸n b»ng ngo¹i tÖ m¹nh, hµng ho¸ vËn chuyÓn qua biªn giíi, cöa khÈu c¸c quèc gia kh¸c nhau. Ph¶i tu©n thªo c¸c tËp qu¸n quèc tÕ còng nh ®Þa ph¬ng. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®îc tæ chøc, thùc hiÖn víi nhiÒu nghiÖp vô, nhiÒu kh©u tõ ®iÒu tra trÞ trêng níc ngoµi lùa chän hµng ho¸ xuÊt khÈu ®Õn hoµn thµnh c¸c thñ tôc thanh to¸n. Mçi kh©u, mçi nghiÖp vô ph¶i ®îc nghiªn cøu kü lìng, ®Æt chóng trong mèi quyan hÖ lÉn nhau, tranh thñ n¾m b¾t nh÷ng lîi thÕ nh»m b¶o ®¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ, phôc vô kÞp thêi cho s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trong níc. §èi víi ngêi tham gia ho¹t ®éng xuÊt khÈu, tríc khi bíc vµo nghiªn cøu, thùc hiÖn c¸c kh©u nghiÖp vô ph¶i n¾m b¾t ®îc th«ng tin vÒ nhu cÇu hµng ho¸, thÞ hiÕu, tËp qu¸n tiªu dïng, kh¶ n¨ng më réng s¶n xuÊt, gi¸ c¶ vµ xu híng biÕn ®éng cña nã. Nh÷ng ®iÒu ®ã ph¶i thµnh nÕp thêng xuyªn trong t duy mçi nhµ kinh doanh xuÊt khÈu ®Ó n¾m b¾t ®îc c¸c c¬ héi trong kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ. * C¸c h×nh thøc kinh doanh xuÊt khÈu trong c¬ chÕ thÞ trêng. - XuÊt khÈu tù doanh: XuÊt khÈu tù doanh lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®éc lËp cña mét doanh nghiÖp, kinh doanh xuÊt khÈu trùc tiÕp trªn c¬ së nghiªn cøu thi trêng trong vµ ngoµi níc, tÝnh to¸n ®Çy ®ñ chi phÝ, b¶o ®¶m kinh doanh xuÊt khÈu cã l·i, ®óng trong ph¬ng híng, chÝnh s¸ch ph¸p luËt quèc gia còng nhu quèc tÕ. Trong xuÊt khÈu tù doanh th× doanh nghiÖp ph¶i ®øng mòi chÞu sµo t¾t c¶. §©y lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®îc xem xÐt mét c¸ch kü cµng tõ viÖc nghiªn cøu thÞ trêng ®Õn viÖc ký kÕt hîp ®ång bëi doanh nghiÖp ph¶I tù bá vèn cña m×nh ra, chÞu mäi chi phÝ giao dÞch, nghiªn cøu, th¨m viÕng, giao nhËn lu kho cho tíi chi phÝ ph¶i giao nhËn hµng ho¸, chÞu thuÕ doanh thu. Khi xuÊt khÈu tù do¹nh th× doanh nghiÖp xuÊt khÈu ®îc tÝnh kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu vµ khi tiªu thô ®îc sè hµng xuÊt khÈu th× ®îc tÝnh doanh sè, do ®ã ph¶i chÞu thuÕ doanh thu. §©y lµ h×nh thøc xuÊt khÈu phøc t¹p nhÊt, khã kh¨n nhÊt vµ tù chñ nhÊt trong c¸c h×nh thøc. C¸c bé kinh doanh ph¶i tù nghiªn cøu, thùc hiÖn c¸c bíc xuÊt khÈu sao cho tËn dông ®îc mäi sù biÕn ®éng cña thÞ trêng, mua ®îc rÎ nhÊt, b¸n ®îc ®¾t nhÊt vµ thêi gian ng¾n nhÊt. - XuÊt khÈu uû th¸c: XuÊt khÈu uû th¸c lµ ho¹t ®éng h×nh thµnh gi÷a mét doanh nghiÖp trong níc cã hµng ho¸ vµ cã nhu cÇu khuÊt khÈu mét sè hµng ho¸ nhng kh«ng cã quyÒn tham gia nhng kh«ng cã quyÒn quan hÖ trùc tiÕp, ®· uû th¸c cho mét doanh nghiÖp cã chøc n¨ng trùc tiÕp giao dÞch ngo¹i th¬ng tiÕn hµnh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ theo yªu cÇu cña m×nh ®Ó lµm thñ tôc xuÊt khÈu hµng ho¸ thªo yªu cÇu cña bªn uû th¸c vµ ®îc hëng mét kho¶n thï lao gäi lµ phÝ uû th¸c. Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu nµy, doanh nghiÖp xuÊt khÈu (nh©n uû th¸c) kh«ng ph¶i bá vèn, kh«ng ph¶i xin h¹n ng¹ch (nÕu cã) kh«ng ph¶i nghiªn cø thÞ trêng tiªu thµ chØ ®øng ra thay mÆt cho bªn uû th¸c ®Ó t×m vµ giao dÞch víi b¹n hµng níc ngoµi, ký kÕt hîp ®ång vµ lµm thñ tôc xuÊt khÈu hang ho¸ còng nh thay mÆt bªn uû th¸c khiÕu n¹i, ®ßi båi thêng víi bªn níc ngoµi khi tæn thÊt. Khi tiÕn hµnh xuÊt khÈu uû th¸c th× t¹i c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu chØ ®îc tÝnh kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu chø kh«ng tÝnh doanh sè, do ®ã kh«ng chÞu thuÕ doanh thu. Khi xuÊt khÈu uû th¸c, doanh nghiÖp ph¶i lËp hai hîp ®ång, mét hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ víi níc ngoµi, mét hîp ®ång néi xuÊt khÈu uû th¸c víi bªn uû th¸c. §©y lµ h×nh thøc xuÊt khÈu ®¬n gian nhÊt, kh«ng chÞu rñi ro b¸n hµng, kh«ng ph¶i bá vèn kinh doanh. C¸n bé kinh doanh trong phßng nghiÖp vô chØ viÖc tiÕn hµnh ho¹t ®éng giao dÞch, ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång. §©y lµ nh÷ng nghiÖp vô chuyªn m«n nªn cã thÓ thù hiÖn dÔ dµng mäi chi phÝ bªn uû th¸c ph¸i chÞu vµ phßng kinh doanh sÏ thu ®îc % uû th¸c. - XuÊt khÈu liªn doanh: Lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ trªn c¬ së liªn doanh kinh tÕ mét c¸ch tù nguyÖn gi÷a c¸c doanh nghiÖp (trong ®ã cã Ýt nhÊt mét doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp) nh»m phèi hîp kh¶ n¨ng ®Ó cïng giao dÞch ®Ò ra c¸c chñ tr¬ng, biÖn ph¸p liªn quan ho¹t ®éng xuÊt khÈu, thóc ®Èy ho¹t ®éng nµy ph¸t triÓn theo híng cã lîi nhÊt cho tÊt c¶ c¸c bªn., cïng chia l·i vµ cïng chÞu lç. So víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu tù doanh th× c¸c doanh nghiÖp chÞu Ýt rñi ro h¬n bëi mçi doanh nghiÖp liªn doanh xuÊt khÈu chØ ®ãng gãp mét phÇn vèn nhÊt ®Þnh, quyÒn h¹n vµ ch¸ch nhiÖm mçi bªn cïng tham gia sè vèn gãp. ViÖc ph©n chia chi phÝ, thuÕ doanh thu theo tû lÖ gãp vèn, L·i vµ lç hai bªn ph©n chia theo tho¶ thuËn dùa trªn vèn gãp víi phÇn ch¸ch nhiÖm mµ mçi bªn g¸nh v¸c. Trong xuÊt khÈu liªn doanh, doanh nghiÖp ®øng ra xuÊt hµng sÏ ®îc tÝnh kim ngh¹ch xuÊt nhËp khÈu vµ chØ chÞu thuÕ doanh thu trªn sè doanh thu cña m×nh. Doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ph¶i lËp hai hîp ®ång: mét hîp ®ång ngo¹i b¸n hµng víi níc ngoµi, mét hîp ®ång liªn doanh víi doanh nghiÖp kh¸c ( kh«ng nhÊt thiÕt lµ doanh nghiÖp trong níc) H×nh thøc nµy ph¸t sinh khi phßng nghiÖp vô kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng vÒ mét nµo ®ã ®Ó tù m×nh ®øng ra xuÊt khÈu, ®ång thêi cã nh÷ng ®¬n vÞ kinh doanh cã thÓ ®¸p øng vÒ kh¶ n¨ng Êy còng nh cïng chung ý tëng kinh doanh, do vËy nh÷ng ®¬n vÞ ®ã cïng víi phßng nghiÖp vô liªn doanh víi nhau nh»m kh¾c phôc khã kh¨n cho nhau, cïng tiÕn hµnh xuÊt khÈu hµng ho¸. Thêng th× do phßng kinh doanh cã nhiÖm vô, cã kinh nghiÖm, cã b¹n giao dÞch vµ ®îc quyÒn xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp ®øng ra tiÕn hµnh c¸c bíc giao dÞch ký kÕt hîp ®ång víi níc ngoµi cßn phÝa ban liªn doanh thêng gãp vèn vµ ®¶m b¶o hµng ho¸. - XuÊt khÈu ®æi hµng: NhËp ®æi hµng cïng víi trao ®æi bï trõ lµ hai lo¹i chñ yÕu cña bu«n b¸n ®èi lu, nã lµ h×nh thøc xuÊt khÈu g¾n liÒn víi nhËp khÈu. Thanh to¸n trong hîp ®ång nµy kh«ng ph¶i dïng tiÒn mµ chÝnh b»ng hµng ho¸. ë ®©y môc ®Ých xuÊt hµng kh«ng chØ ®Ó thu l·i tõ ho¹t ®éng nhËp mµ cßn nh»m ®Ó xuÊt ®îc hµng. Ho¹t ®éng nµy rÊt cã lîi bëi cïng mét hîp ®ång cã thÓ tiÕn hµnh cung mét lóc ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu do ®ã thu l·i tõ ho¹t ®éng xuÊt vµ nhËp khÈu nµy. Hµng ho¸ xuÊt vµ nhËp khÈu t¬ng ®¬ng vÒ gi¸ trÞ, c©n b»ng vÒ gi¸ c¶, nÕu cã sù chªnh lÖch sÏ ®îc thanh to¸n bï trõ tuú theo tho¶ thuËn gi÷a hai bªn.Doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp ®îc tÝnh c¶ kim ng¹ch xuÊt vµ kim ng¹ch nhËp. NhËn doanh thu tiªu thô hµng xuÊt vµ hµng nhËp nªn chÞu thuÕ doanh thu c¶ hµng xuÊt vµ hµng nhËp. Trong xuÊt khÈu ®æi hµng, biªn ph¸p ®¶m b¶o thùc hiÖn hîp dång lµ: *Dïng th tÝn (L/C) ®èi øng: ®©y lµ lo¹i L/C mµ trong néi dung cña nã cã ®iÒu kho¶n quy ®Þnh L/C nµy cã hiÖu lùc khi ngêi hëng më mét L/C cã kim ng¹ch t¬ng ®¬ng *Dïng ngêi thø ba khèng chÕ chøng tõ së h÷u hµng ho¸, ngêi thø ba chØ giao chøng tõ ®ã khi ngêi nhËn ®æi l¹i mét chøng tõ së h÷u hµng ho¸ cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng. *Ph¹t vÒ giao thiÕu hay giao chËm. b. Vai trß cña xuÊt khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n: XuÊt khÈu lµ c¬ së cña nhËp khÈu lµ ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó ®em l¹i lîi nhuËn lín, lµ ph¬ng tiÖn thóc ®Èy kinh tÕ. Më réng xuÊt khÈu t¨ng ngo¹i tÖ, t¹o ®iÒu kiÖn cho nhËp khÈu vµ ph¸t triÓn c¬ s¬ h¹ tÇng. Nhµ níc ta lu«n coi träng vµ thóc ®Èy c¸c ngµnh kinh tÕ híng theo xuÊt khÈu, khuyÕn khÝch c¸c ngµnh kinh tÕ theo híng xuÊt khÈu, khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ më réng xuÊt khÈu ®Ó gi¶I quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm t¨ng thu ngo¹i tÖ. . XuÊt khÈu t¹o nguån hµng chñ yÕu cho nhËp khÈu: C«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc ®ßi hái ph¶i cã sè vèn lín ®Ó nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ, kü thuËt, vËt t vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn. Nguån vèn ®Ó nhËp khÈu cã thÓ ®îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån sau: - liªn doanh ®Çu t víi níc ngoµi - Vay nî, viÖn trî, tµi trî. - Thu tõ ho¹t ®éng du lÞch. - XuÊt khÈu søc lao ®éng. C¸c nguån vèn tõ ®Çu t níc ngoµi, vay nî, viÖn trî… chung ta ®Òu ph¶i tr¶ b»ng c¸c h×nh thøc kh¸c. §Ó nhËp khÈu nguån vèn quan trong nhÊt lµ tõ nhËp khÈu. XuÊt khÈu quyÕt ®Þnh quy m« tèc ®é cña nhËp khÈu. Thêi kú 1986 ®Õn 1990 nguån thu cña níc ta tõ xuÊt khÈu chiÕm 3/3 tæng nguång thu ngo¹i tÖ, n¨m 1994 xuÊt khÈu ®· ®¶m b¶o ®îc 80% nhËp khÈu so víi 24,6% n¨m 1994. Víi xu híng nµy, c¸c n¨m sau kim ng¹ch ®Òu t¨ng lªn so víi n¨m tríc ®ã. XuÊt khÈu gãp phÇn dich chuyÓn l¹i c¬ cÊu kinh tÕ híng ngo¹i Thay ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng mét c¸ch cã lîi nhÊt, ®ã lµ thµnh qu¶ cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc, c«ng nghÑ hiÖn ®¹i. Sù t¸c ®éng cña xuÊt khÈu ®èi víi s¶n xuÊt vµ chuyÓn dich c¬ cÊu kinh tÕ cã thÓ ®îc nh×n nhËn theo c¸c híng sau: - XuÊt khÈu s¶n phÈm cña níc ta cho níc ngoµi - XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cña thÞ trêng thÕ giíi ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm níc kh¸c cÇn. §iÒu ®ã cã t¸c dông ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. - XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh liªn quan cã c¬ héi ph¸t triÓn thuËn lîi.VÝ dô, khi ph¸t triÓn hµng mü nghÖ xuÊt khÈu sÏ t¹o c¬ héi cho ph¸t triÓn c¸c ngµnh trång trät c©y cèi, c©y ®ay, ngµnh nhuém… Sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh chÕ biÕn thùc phÈm xuÊt khÈu kÐo thùc sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ r¹o thiÕt bÞ. - XuÊt khÈu t¹o ra kh¶ n¨ng më réng thÞ trêng tiªu thô, cung cÊp ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, khai th¸c tèi ®a cho s¶n xuÊt trong níc. - XuÊt khÈu t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ kü thuËt nh»m ®æi míi thêng xuyªn n¨ng lùc s¶n xuÊt trong níc. Nãi c¸ch kh¸c xuÊt khÈu víi c¬ së t¨ng thªm vèn vµ kü thuËt c«ng nghÖ tiªn tiÕn tõ c¸c quèc gia bªn ngoµi vµo ViÖt Nam nh»m hiÖn ®¹i ho¸ níc ta. - Th«ng qua xuÊt khÈu, hµng ho¸ ViÖt Nam sÏ tham gia cuéc c¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng. Cuéc c¹nh tranh nµy ®ßi hái ph¶i tæ chøc l¹i s¶n xuÊt cho phï hîp víi thÞ trêng quèc tÕ. - XuÊt khÈu ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n ®æi míi vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt, kinh doanh, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh. . XuÊt khÈu t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n: Tríc hÕt, s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu thu hót hµng triÖu lao ®éng, t¹o ra nhuån vèn ®Ó nhËp khÈu vËt phÈm tiªu thô thiÕt yÕu phôc vô ®êi sèng nh©n d©n. S¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu lµ lÜnh vùc mang l¹i lîi nhuËn cao, chÝnh v× vËy cã thÓ mang l¹i møc l¬ng cao cho nh÷ng lao ®éng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµy, n©ng cao møc sèng cho ngêi lao ®éng. . XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña níc ta: - XuÊt khÈu vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i lµm cho nÒn kinh tÕ níc ta g¾n chÆt víi ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Th«ng thêng ho¹t xuÊt khÈu ra ®êi sím h¬n c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i nªn nã thóc ®Èy c¸c quan hÖ kh¸c ph¸t triÓn. Ch¼ng h¹n xuÊt khÈu vµ s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu thóc ®Èy quan hÖ tÝn dông ®Çy t, vËn t¶i quèc tÕ…ngîc l¹i, chÝnh c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i l¹i t¹o ®iÒu kiÖn cho më réng s¶n xuÊt . Tãm l¹i, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ®îc coi lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa chiÕn lîc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. II. C¸c néi dung chñ yÕu cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu: 1, Nghiªn cøu thÞ trßng, ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu: Nghiªn cøu thÞ trêng trong kinh doanh quèc tÕ lµ mét lo¹t c¸c thñ tôc vµ kü thuËt ®îc ®a ra ®Ó gióp c¸c nhµ kinh doanh cã ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin cÇn thiÕt, tõ ®ã ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c. Nghiªn cøu thÞ trêng lµ mét qu¸ tr×nh t×m kiÕm kh¸ch quan vµ cã hÖ thèng cïng víi sù ph©n tÝch nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò Marketing. Bëi vËy nghiªn thÞ trêng ®ang ®ãng mét vai trß ®Ó gióp c¸c nhµ kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cao trong c«ng t¸c kinh doanh vµ c¸c nhµ Marketing n¾m b¾t kÞp thêi, ®óng c¸c nhu cÇu. Nghiªn cøu thÞ trêng thùc chÊt lµ ph¬ng ph¸p ®· ®îc tiªu chuÈn ho¸ cã hÖ thèng vµ tû mû víi môc ®Ých t×m ra nh÷ng ®iÒu cÇn thiÕt, thÝch hîp ®Ó t×m thÞ trêng cho c¸c hµng ho¸, dÞch vô nµo ®ã, trong mét kho¶ng thêi gian vµ nguån lùc h¹n chÕ . Nghiªn cøu thÞ trêng hµng ho¸ ®Ó c¸c nhµ Marketing biÕt ®îc quy luËt vËn ®éng cña nã. Mçi thÞ trêng hµng ho¸ cã quy luËt vËn ®éng riªng, nh÷ng quy luËt nµy thÓ hiÖn qua viÖc biÕn ®æi vÒ nhu cÇu, sù cung cÊp vµ gi¸ c¶ trªn thÞ trêng ®ã. N¾m v÷ng c¸c quy luËt vÒ thÞ trêng hµng ho¸ gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ lËp chiÕn lîc Marketing xuÊt khÈu chung cho c¸c hµng ho¸ cña doanh nghiÖp vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò thùc tiÔn trong kinh doanh. Sau khi nghiªn cøu thÞ trêng, cã nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c vÒ thÞ trêng ®ã, chóng ta cÇn t×m kiÕm ®èi kinh doanh. Trong mçi thêng vô kinh doanh, c¸c nhµ kinh doanh cÇn ph¶i ký kÕt hîp ®ång nh»m môc ®Ých tr¸nh rñi ro. Hîp ®ång lµ v¨n b¶n b»ng chøng ghi râ nh÷ng ®iÒu kho¶n cña hai bªn trªn giÊy tr¾ng mùc ®en cã ch÷ ký vµ dÊu cña hai bªn. Hîp ®ång trong bu«n b¸n quèc tÕ lµ rÊt cÇn thiÕt. Bëi v× trong kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ gi÷a c¸c níc kh¸c nhau vÒ ng«n ng÷, ph¸p luËt, chÝnh trÞ, t«n gi¸o, tËp qu¸n. 2. Xin giÊy phÐp xuÊt khÈu hµng ho¸: GiÊy phÐp xuÊt khÈu hµng ho¸ lµ vÊn ®Ò qua träng ®Çu tiªn vÒ mÆt ph¸p lý ®Ó tiÕn hµnh c¸c kh©u kh¸c ®Ó tiuÕn hµnh xuÊt khÈu hµng ho¸. Víi híng hîp t¸c quèc tÕ. Nhµ níc t¹o thuËn lîi cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh lµm hµng gho¸ xuÊt khÈu vµ xuÊt khÈu nh÷ng hµng ho¸ kh«ng tr¸i quy ®Þnh cña nhµ níc. Nhµ níc qu¶n lý xuÊt khÈu b»ng quota vµ b»ng luËt ph¸p, hµng ho¸ vµ ®èi tîng qu¶n lý. Thùc tÕ níc ta, tríc 15.12.1995 giÊy phÐp xuÊt khÈu lµ mét phÇn qu¶n lý hÕt søc réng r·i. Nh÷ng tèc ®é vµ quy m« xuÊt khÈu ngµy cµng ra t¨ng m¹nh mÏ nªn giÊy phÐp xuÊt khÈu trë thµnh vËt c¶n trë, kÐo giµi thêi gian, gi©y r¾c rèi vÒ mÆt thñ tôc, h¹n chÕ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. MÆt kh¸c tån t¹i giÊy phÐp xuÊt khÈu cßn cã giÊy phÐp kinh doanh xuÊt khÈu còng mét thñ tôc b¾t buéc. V× vÆy ngay 15.12.1995, ChÝnh phñ ra quyÕt ®Þnh 89/CP quy ®Þnh giÊy phÐp kinh doanh chuyÓn cho c¸c doanh nghiÖp muèn xuÊt khÈu phôc vô ho¹t ®éng kinh doanh s¶n xuÊt ®Òu ph¶i xin gi¸y phÐp. 3. ChuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu: HiÖn nay níc ta kh«ng chØ cã c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i lín lµ c«ng t¸c xuÊt khÈu mµ cßn cã nhiÒu c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh lµ c«ng t¸c xuÊt khÈu trùc tiÕp víi níc ngoµi. Do vËy ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng kinh doanh xuÊt khÈu, chuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu gåm c¸c c«ng ®o¹n sau: - Thu gom tËp trung thµnh l« hµng xuÊt khÈu. - §ãng gãi bao b× hµng xuÊt khÈu. - KÎ ký m· hiÖu hµng xuÊt khÈu. 4, kiÓm tra chÊt lîng hµng ho¸ xuÊt khÈu: §©y lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt trong c¸c c«ng ®oan thùc hiÖn hîp ®éng kinh doanh xuÊt khÈu. C¸c nhµ xuÊt khÈu, tríc khi chuyÓn hµng ®i, ph¶i cã nghÜa vô kiÓm tra vÒ phÈm chÊt, sè lîng, träng lîng …(hay cßn gäi lµ kiÓm nghiÖm). NÕu lµ hµng ho¸ thùc vËt ph¶i kiÓm tra kh¶ n¨ng l©y lan bÖnh tËt (gäi lµ kiÓm tra).ViÖc kiÓm nhgiÖm vµ kiÓm tra ph¶i ®îc tiÕn hµnh ë hai cÊp: c¬ së vµ cöa khÈu. Trong ®ã kiÓm tra ë c¬ së do phßng KCS tiÕn hµnh, cã vai trß quyÕt ®Þnh cã t¸c dông triÖt ®Ó nhÊt. KiÓm tra ë cöa khÈu cã t¸c dông kiÓm tra l¹i kÕt qu¶ ë cÊp c¬ së. 5, Thuª tµu lu cíc: Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng, viÖc thuª tau trë hµng phô thuéc vµo c¸c c¨n cøu sau ®©y: - Nh÷ng ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång mua b¸n. - §Æc ®IÓm hµng ho¸ mua b¸n. - §iÒu kiÖn vËn t¶i. VÝ dô: nÕu ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng cña hîp ®ång lµ CIF th× ®¬n vÞ xuÊt khÈu ph¶i thuª tµu giao hµng. 6, Mua b¶o hiÓm: Chuyªn chë hµng b»ng ®êng biÓn thêng gÆp nhiÒu rñi ro, tæn thÊt. Bëi vËy trong kinh doanh xuÊt khÈu, b¶o hiÓm hµng ho¸ ®êng biÓn lµ lo¹i b¶o hiÓm hµng ho¸ phæ biÕn nhÊt. C¸c ®¬n vÞ kinh doanh khi cÇn mua b¶o hiÓm ®Òu mua tai tæn c«ng ty B¶o HiÓm ViÖt Nam. Hîp ®ång b¶o hiÓm gåm hai lo¹i: hîp ®ång b¶o hiÓm bao lµ hîp ®ång chñ yÕu. Khi ký kÕt hîp ®ång b¶o hiÓm cÇn n¾m v÷ng c¸c ®iÒu kho¶n b¶o hiÓm: b¶o hiÓm mäi rñi ro (®iÒu kiÖn A), b¶o hiÓm cã buåi thêng tæn thÊt riªng, (®iÒu kiÖn B), b¶o hiÓm miÔn båi thêng tæn thÊt riªng (®iÒu kiÖn C) vµ mét sæ ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt nh: b¶o hiÓm chiÕn tranh, b¶o hiÓm ®×nh c«ng… 7. Lµm thñ tôc h¶i quan: Hµng ho¸ vËn chuyÓn qua biªn giíi quèc gia. §Ó xuÊt khÈu ®Òu ph¶i lµm thñ tôc h¶i quan. Thñ tôc h¶i quan lµ c«ng cô ®Ó qu¶n lý hµnh vi buan b¸n theo ph¸p luËt cña nhµ níc, ®Ó ng¨n chÆn xuÊt khÈu qua biªn giíi, kiÓm tra giÊy tê cã sai sãt gi¶ m¹o kh«ng, ®Ó thèng kª sè liÖu vÒ hµng ho¸ xuÊt khÈu. ViÖc lµm thñ tôc h¶i quan gåm cã 3 bíc sau: - Khai b¸o h¶i quan - XuÊt tr×nh hµng ho¸ - Thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh cña h¶i quan sau khi kiÓm tra giÊy tê. 8, Giao nhËn hµng víi tµu: Thùc hiÖn giao nhËn hµng ho¸ theo hîp ®ång, ®Õn thêi h¹n giao hµng c¸c nhµ xuÊt khÈu ph¶i lµm thñ tôc giao nhËn hµng. - NÕu hµng ho¸ ®îc giao b»ng ®êng biÓn, chñ hµng ph¶i tiÕn hµnh c¸c viÖc sau: + C¨n cø vµo chi tiÕt hµng ho¸ xuÊt khÈu lËp b¶ng ®¨ng ký hµng chuyªn chë. + XuÊt tr×nh b¶n ®¨ng ký chuyªn chë cho ngêi vËn t¶i ®Ó lÊy hå s¬ xÕp hµng. + Bè trÝ ph¬ng tiÖn ®a hµng vµo c¶ng, xÕp hµng lªn tµu. + LÊy biªn lai thuyÒn phã vµ ®æi biªn lai thuyÒn phã lÊy vËn ®¬n ®êng biÓn. VËn ®¬n ®êng biÓn ph¶i lµ vËn ®¬n hoµn h¶o, ®· bèc hµng vµ ph¶i chuyÓn nhîng ®îc. VËn ®¬n ph¶i chuyÓn vÒ bé phËn kÕ to¸n ®Ó lËp bé chøng tõ thanh to¸n. - NÕu hµng ho¸ ®îc vËn chuyÓn b»ng ®êng s¾t, chñ hµng ph¶i kÞp thêi ®¨ng ký víi c¬ quan ®êng s¾t ®Ó xin cÊp toa xe phï hîp víi tÝnh chÊt vµ khèi lîng cña hµng ho¸. Khi ®· ®îc cÊp toa xe, chñ hµng tæ chøc bèc xÕp, niªm phong kÑp ch× vµ c¸c chøng tõ vËn t¶i, trong ®ã chñ yÕu lµ vËn ®¬n ®êng s¾t. VËn ®¬n ®êng s¾t chuyÓn vÒ phßng kÕ to¸n ®Ó lËp bé chøng tõ thanh to¸n. - NÕu hµng ®îc chuyªn chë b»ng Container th× giao theo hai ph¬ng thøc + Hµng chiÕm ®ñ mét container th× chñ hµng ph¶i ®¨ng ký thuª container, chÞu chi phÝ chuyÓn container rçng vÒ c¬ së s¶n xuÊt cña m×nh, ®ãng hµng vµo container vµ chuyÓn ra ga ®Ó giao hµng cho ngêi vËn t¶i. + Hµng cha ®ñ mét container th× chñ hµng ph¶i lµm ®¨ng ký hµng chuyªn chë xuÊt tr×nh cho ngêi vËn t¶i. Sau khi ®îc chÊp nhËn chë hµng, chñ hµng ®a hµng ®Õn ga containr ®Ó giao cho ngêi vËn t¶i. C¬ quan vËn t¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®ãng hµng vµo container vµ bèc hµng lªn tµu. 9, Thñ tôc thanh to¸n: §©y lµ kh©u cuèi cïng vµ lµ kh©u thÓ hiÖn kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh kinh doanh xuÊt khÈu. Do ®Æc ®iÓm bu«n b¸n víi níc ngoµi nªn thanh to¸n trong th¬ng m¹i quèc tÕ cã nhiÒu h×nh thøc. Sau ®ay lµ hai ph¬ng thøc thanh to¸n chñ yÕu: - Thanh to¸n b»ng tÝn dông ( L/C): Th tÝn dông lµ mét lo¹i giÊy phÐp mµ ng©n hµng b¶o ®¶m ho¹c høa hÑn sÏ tr¶ tiÒn. Thaqnh to¸n tiÒn hµng b»ng L/C lµ mét ph¬ng thøc thanh to¸n b¶o ®¶m hîp lý, thuËn tiÖn, an toµn, h¹n chÕ rñi ro cho c¶ bªn mua vµ bªn b¸n. NÕu trong hîp ®ång xuÊt khÈu quy ®Þnh thanh to¸n b»ng L/C th×: Ngêi xuÊt khÈu ®«n ®èc ngêi nhËp khÈu më L/C ®óng h¹n mµ néi dung nh hîp ®ång quy ®inh. Sau khi nhËn ®îc L/C, ngêi xuÊt khÈu ph¶i kiÓm tra so s¸nh víi néi dung vµ ®iÒu kiÖn ghi trong hîp ®ång. NÕu cã chç cha phï hîp th× yªu cÇu ngêi nhËp khÈu söa b»ng v¨n b¶n. Cã L/C ngêi xuÊt khÈu tiÕn hµnh thch hiÖn hîp ®ång. §Õn thêi h¹n giao hµng, cung víi viÖc giao hµng ngêi xuÊt khÈu ph¶i lËp bé chøng tõ hoµn h¶o phï hîp víi néi dung trong L/C. - Thanh to¸n b»ng phong thøc nhê thu: NÕu hîp ®ång xuÊt khÈu quy ®Þnh thanh to¸n b»ng ph¬ng thøc nµy th× ngay sau sau khi giao hµng, bªn xuÊt khÈu ph¶i hoµn thiÖn viÖc lËp chøng tõ vµ ph¶i xuÊt tr×nh ng©n hµng ®Ó uû th¸c cho ng©n hµng vay tiÒn hé. Chøng tõ thanh to¸n ph¶i hîp lÖ, chÝnh x¸c vµ nhanh chãng cho ng©n hµng nh»m thu l¹i vèn. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®«ng khi hµng ho¸ cã tæn thÊt hoÆc hµng ho¸ cã nhÇm lÉn th× hai bªn cã thÓ ®i khyÕu n¹i hoÆc ®i kiÖn. II. §Æc ®iÓm vµ c¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn xuÊt khÈu cña hµng thñ c«ng mü nghÖ. 1, §Æc ®iÓm cña thñ c«ng mü nghÖ. Hµng thñ c«ng mü nghÖ lµ nh÷ng mÆt hµng thuéc c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng ®îc truyÒn tõ ®êi nµy sang ®êi kh¸c. chóng ®îc t¹o ra nhê sù khÐo lÐo cña c¸c thî thñ c«ng, s¶n xuÊt b»ng tay lµ chñ yÕu nªn c¸c s¶n phÈm cã chÊt lîng kh«ng ®ång ®Òu, khã tiªu chuÈn ho¸. Tuy nhiªn c¸c s¶n phÈm nµy thêng rÊt tinh x¶o vµ ®éc ®¸o. Hµng thñ c«ng mü nghÖ thêng chøa ®ùng c¸c yÕu tè v¨n ho¸ mét c¸ch ®Ëm nÐt v× chóng lµ nh÷ng s¶n phÈm truyÒn thèng cña d©n téc. Mçi d©n téc ®Òu cã mét v¨n ho¸ riªng vµ c¸ch thÓ hiÖn riªng qua h×nh th¸i s¾c th¸i s¶n phÈm. ChÝnh ®iÒu nµy ®· t¹o nªn sù ®éc ®¸o, kh¸c biÖt gi÷a c¸c s¶n phÈm cã cïng chÊt liÖu ë c¸c quèc gia kh¸c nhau. Nh×n chung c¸c s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ ®Òu thÓ hiÖn m¶ng ®êi sèng hiÖn thùc, v¨n ho¸ tinh thÇn víi mµu s¾c ®a d¹ng hoµ quyÖn, mang tÝnh nghÖ thuËt, ®Æc s¾c. Do ®ã, chóng kh«ng chØ lµ nh÷ng vËt phÈm phôc vô ®êi sèng tinh thÇn, ®¸p øng nhu cÇu thÈm mü cña c¸c d©n téc. Víi sù ph¸t triÓn cña cuéc sèng, nhu cÇu cña vÒ s¶n phÈm mü nghÖ ngµy cµng cao. MÆc dï khoa häc c«ng nghÖ cho phÐp s¶n xuÊt ra nhiÒu s¶ phÈm ®a d¹ng, phong phó vµ ®Ñp nhng c¸c s¶n phÈm nµy thêng ®îc s¶n xuÊt hµng ho¹t, mang tÝnh ®ång nhÊt, chÝnh x¸c ®Õn tõng chi tiÕt nªn biÓu c¶m tÝnh nghÖ thuËt kh«ng nhiÒu. Bëi vËy, c¸c san phÈm thñ c«ng mü nghÖ dï tinh x¶o hay méc m¹c ®Òu kh¼ng ®Þnh ®îc chæ ®øng trong dêi s«ngs con ngêi. ë ViÖt Nam, s¶m xuÊt hµng thñ c«ng mü nghÖ gÇn ®©y ®ang khëi s¾c do nhu cÇu tiªu dïng trong níc vµ xuÊt kh©ñ t¨ng lªn. cïng víi sù më réng giao lu v¨n hãa, kinh tÕ gi÷a c¸c níc trªn thÕ giíi, hµng thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam ®· cã mÆt trªnthÞ trêng nhiÒu níc Ch©u ¢u, §«ng ¸, Mü Vµ Nam Mü. Do vËy quan t©m vµ cã chÝnh s¸ch tho¶ ®¸ng ph¸t triÓn ngµnh nghÒ nµy, më réng thÞ trêng xuÊt khÈu lµ thiÕt thùc b¶o tån vµ ph¸t triÓn mét trong nh÷ng v¨n ho¸ quý gi¸ cña d©n téc ViÖt Nam ta. Ben c¹nh ý nghÜa gãp phÇn truyÒn b¸ giíi thiÖu v¨n ho¸ truyÒn thèng ra thÕ giíi, viÖc ®Èy m¹nh xuÊt kh¶u mÆt hµng nµy gãp phÇn t¹o ra mét lîng lín c«ng ¨n viÖc lµm, gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng d thõa lao ®éng, nhÊt lµ ë n«ng th«n trong thêi gian n«ng nhµn, gióp hä cã thªm thu nhËp gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Nh vËy viÖc ph¸t triÓn thÞ trêng, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ kh«ng chØ mang l¹i lîi Ých kinh tÕ thiÕt thùc cho b¨n th©n c¸c doanh nghiÖp cho ngêi lao ®éng mµ cßn cã ý nghÜa chÝnh trÞ x· héi réng lín. V× thÕ ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p phï hîp ®Ó khai th¸c kh¶ n¨ng cña mÆt hµng nµy lµ vÊn ®Ò cÇn thiÕt. 2. C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn xuÊt khÈu. a, C¸c yÕu tè kh¸ch quan. C¸c yÕu tè kh¸ch quan lµ c¸c yÕu tè bªn ngêi doanh ngiÖp nh kh¸ch hµng, c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, luËt ph¸p, chÝnh trÞ... Vµ doanh nghiÖp kh«ng thÓ ®iÒu khiÓn chóng theo ý muèn cña m×nh. Doanh nghiÖp chØ cã thÓ cè g¾ng thÝhc øng mét c¸ch tèt nhÊt sù vËn ®éng cña nã. Nõu kh«ng doanh nghiÖp kh«ngnh÷ng kh«ng ph¸t triÓn ®îc thÞ trêng, n©ng cao ®îc vÞ thÕ cña m×nh mµ cßn cã thÓ bÞ mÊt thÞ phÇn hiÖn t¹i hoÆc bÞ ®µo th¶i khái thÞ trêng.  Kh¸ch hµng vµ c¸c yÕu tè thuéc vÒ v¨n ho¸ x· héi. §©y lµ yÕu tè ®Çu tiªn vµ còng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng tiªu thô hµng ho¸ nãi chung vµ hµng thñ c«ng mü nghÖ nãi riªng. Nh ta ®· biÕt, c¸c s¶n phÈm hµng thñ c«ng mü nghÖ lµ nh÷ng s¶n phÈm phôc cô cho tiªu dïng, chÝnh v× vËy ®êi sèng ®îc n©ng cao ®· kÐo theo sù gi¸ t¨ng nhu cÇu vÌ c¸c s¶n phÈm nµy, ë nh÷ng níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nh Ch©u ¢u, Mü, NhËt, Hµn Quèc... nhu cÇu vÒ hµng thñ c«ng mü nghÖ kh¸ lín. ChØ tÝnh riªng mÆt hµng gåm gèm sø hµng n¨m NhËt nhËp kho¶ng 1 tû USD, n¨m 1997 Mü nhËp 3,1 tû USD vµ n¨m 1998 nhu cÇu nhËp t¨ng lªn 3,35 tû USD. Kh¶ n¨ng tiªu thô c¸c s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ cßn réng më h¬n nhÊt lµ khi ngêi tiªu dïng ®ang cã xu híng b¶o vÖ thiªn nhiªn, trë vÒ gÇn gòi víi thiªn nhiªn th«ng qua viÖc sö dông c¸c s¶n phÈm ®îc lµm tõ chÊt kiÖu thiªn nhiÖn nh c¸c ®å dïng m©y tre cãi, ®ay thay cho c¸c s¶m phÈn tõ plastic, thuû tinh, sîi nh©n t¹o... MÆt kh¸c sù ph¸t triÓn giao ku kinh tÕ, v¨n ho¸ còng gãp phÇn ®Èy m¹nh tiªu thô, truyÒn b¸ giíi thiÖu mÆt hµng nµy tíi nh÷ng thÞ trêng giµu tiÒm n¨ng. Tãm l¹i, nhu cÇu tiªu dïng c¸c s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ nãi chung cã xu híng ngµy cµng t¨ng. Tuy nhiªn khi dù ®Þnh ®¶y m¹nh xuÊt khÈu sang thÞ trêng nµo, doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®Æc biÖt chó ý ®Õn c¸c yÕu tè v¨n ho¸ x· héi cña thÞ trêng ®ã. Tríc hÕt doanh nghiÖp nªn xem xÐt ®Õn yÕu tè truyÒn thèng, tËp qu¸n sö dông cña mçi thÞ trêng. ë Ch©u ¢u nhiÒu gia ®×nh thêng sö dông th¶m ®Ó tr¶i sµn, mét sè níc §«ng ¢u l¹i sö dông c¸c s¶n phÈm thªu ren, cßn ë NhËt, Hµn Quèc ngêi d©n rÊt a chuéng nh÷ng vËt phÈm b»ng m©y tre, cãi... ChÝnh nh÷ng tËp qu¸n sö dông nµy sÏ gîi ý cho doanh nghiÖp nªn kinh doanh mÆt hµng g× ë thÞ tr¬ngf nµo. ngoµi ra doanh nghiÖp còng cÇn chó ý ®Õn quy m« d©n sè cña thÞ trêng tiªu thô v× nã sÏ ¶nh h¬ngr ®Õn sè lîng s¶n phÈm cã thÓ tiªu thô ®îc. Th«ng thêng quy m« d©n sè cµng lín th× kh¶ n¨ng tiªu thô cµng lín vµ ngîc l¹i. Doanh ngiÖp cÇn ph©n ra kh¸ch hµng cña m×nh thµnh c¸c nhãm theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau nh ®é tuæi, c¬ cÊu gia ®×nh, kh¸ch hµng lµ hé gia ®×nh vµ c¸c nhãm tæ chøc, tÌ ®ã xem xÐt quy m« cña mçi nhãm. Còng nh nh÷ng mÆt hµng kh¸c, kh¶ n¨ng tiªu thô cña hµng thñ c«ng mü nghÖ còng phô thuéc vµo thu nhËp, møc sèng vµ ®Þa vÞ cña ngêi tiªu dïng. Tuú theo kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ vÞ thÕ x· héi cña m×nh mµ ngêi tiªu dïng lùa chän lo¹i s¶n phÈm víi chÊt lîng, c¸ch thøc phôc vô. Nh÷ng ngêi cã thu nhËp cao, cã ®Þa vÞ thêng lùa chän nh÷ng s¶n phÈm quý, thËt ®éc ®¸o....  M«i trêng c¹nh tranh. Khi cung øng c¸c s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ ra thÞ trêng níc ngoµi, doanh nghiÖp ph¶i c¹nh tranh víi nhiÒu ®èi thñ. Cã thÓ lµ sù c¹nh tranh gi÷a c¸c s¶n phÈm víi nhau ®Ó cïng th¶o m·n mét mong muèn. §èi víi c¸c s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ ph¶i lÊy truyÒn thèng c¹nh tranh víi hiÖn ®¹i. Trªn thÞ trêng quèc tÕ sù c¹nh tranh gi÷a c¸c s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ ®Õn tõ c¸c quèc gia kh¸c nhau lµ sù c¹nh tranh vÒ tÝnh tinh x¶o sù ®éc ®¸o biÓu hiÖn qua s¶n phÈm/ Tuú theo sè lîng ®èi thñ trªn thÞ trêng mµ ngêi ta x¸c ®Þnh møc ®é khèc liÖt cña c¹nh tranh. C¹nh tranh ngµy cµng g¨y g¾t, kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh ph¸t triÓn thÞ trêng cña doanh nghiÖp cµng ngµy trë nªn khã kh¨n. cho nªn doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh tr¹ng th¸i kinh doanh trªn thÞ trêng lµ thuÇn tuý, hçn t¹p hay c¹nh tranh ®éc uy quyÒn ®Ó x¸c ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh vµ c¶u c¸c ®èi thñ. Tõ ®ã tÝnh chÊt, ®é ®a d¹ng, gi¸ c¶ cña s¶m phÈm còng nh quy m« khèi lîng doanh nghiÖp cung øng ra thÞ trêng sÏ ®îc quyÕt ®Þnh. * M«i trêng chÝnh trÞ luËt ph¸p. YÕu tè chÝnh trÞ cã ¶nh hëng ngµy cµng lín ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. M«i trêng chÝnh trÞ ë trong níc còng nh ë thÞ trêng xuÊt khÈu æn ®Þnh lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh thuËn lîi. Bªn c¹nh c¸c yÕu tè luËt ph¸p còng nh c¸c quy ®Þnh cña chÝnh phñ lµ c¸c yÕu tè mµ doanh nghiÖp buéc ph¶i tu«n theo nªn chóng chi phãi nhiÒu tíi kh¶ n¨ng më réng thÞ trêng c¶u doanh nghiÖp. Ch¶nh h¹n viÖc quy ®Þnh h¹n chÕ khai th¸c gç sÏ g©y nhiÒu khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng lµm tõ gç. * M«i trêng kinh tÕ. C¸c yÕu tè téc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, t×nh h×nh l¹m ph¸t, sù æn ®Þnh tØ gi¸, hÖ th«ngs thuÕ thuéc m«i trêng kinh tÕ lµ yÕu tè t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. NÒn kinh tÕ cña quèc gia t¨ng trëng hay gi¶m sót sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn ®êi sèng nh©n d©n qua thu nhËp vµ c¸ch ph©n bæ thu nhËp, t¸c ®éng tíi kh¶ n¨ng më réng hay thu hÑp quy m« thÞ trêng cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra ta cßn cã thÓ kÓ ®Õn mét yÕu tè thuéc m«i trêng kinh doanh ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng xuÊt khÈu, t¨ng thÞ phÇn cña doanh nghiÖp nh yÕu tè khoa häc c«ng nghÖ, m«i trêng sinh th¸i ®Þa lý. b, C¸c yÕu tè chñ quan. * ý chÝ cña ban l·nh ®¹o. Hµng thñ c«ng mü nghÖ ®îc doanh nghiÖp chó ý ph¸t triÓn ë thÞ trêng nµo tríc hÕt phô thuéc vµo môc tiªu cña ban l·nh ®¹o vµ sù kiªn ®Þnh theo ®uæi môc tiªu ®ã. Kh¶ n¨ng kinh doanh ë mçi thÞ trêng cã ®éi may rñi kh¸c nhau vµ mçi nhµ l·nh ®¹o cã thÓ chÊp nhËn may rñi ë nh÷ng møc ®é kh¸c nhau vµ ®iÒu nµy ¶nh hëng ®Õn quyÕt ®Þnh chän lùa c¬ héi kinh doanh. TiÒm lùc tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, Lµ yÕu tè quan träng ph¶n ¸nh søc m¹nh cña doanh nghiÖp th«ng qua khèi lîng vèn mµ doanh nghiÖp huy ®éng vµo kinh doanh, kh¶ n¨ng ph©n phèi qu¶n lý cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn. TiÒm lùc tµi chÝnh cña doanh nghiÖp thêng ®îc xem xÐt qua c¸c chØ tiªu nh sè vèn së h÷u, vèn huy ®éng, tØ lÖ t¸i ®Çu t tõ lîi nhuËn, kh¶ n¨ng chi tr¶ nî cña doanh nghiÖp, th«ng thêng doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng vµ nguån lùc vÒ tµi chÝnh m¹nh mÐ th× viÖc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh sÏ cã nhiÒu thuËn lîi h¬n. Bªn c¹nh viÖc ®Çu t¬ vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt tæ chøc m¹ng líi thu mua hµng ho¸, c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ trêng, xóc tiÕn ph©n phèi còng ®îc chó träng h¬n, trong hki ë c¸c doanh nghiÖp h¹n hÑp vÒ vèn, c¸c ho¹t ®éng rÊt quan träng nµi nhiÒu khi bÞ c¾t bá. §Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng xuÊt kh©ñ c¸c chi phÝ cho ho¹t ®éng t×m hiÓu thÞ trêng tham dù triÓn l·m quèc tÕ thêng rÊt cao cho nªn sù h¹n chÕ ®Çu t cho c¸c ho¹t ®éng Marketing sÏ dÉn ®Õn khã kh¨n trong c¹nh tranh vµ ph¸t triÓn thÞ trêng. S¶n phÈm cña doanh nghiÖp. V× s¶n phÈm lµ ®èi tîng trùc tiÕp ®îc tiªu dïng, ®îc ®¸nh gi¸ vÒ chÊt lîng mÉu m· nªn nã chÝnh lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh khiÕn ngêi tiªu dïng mua s¶n phÈm. §Ó më réng ®îc thÞ trêng cña m×nh, c¸c s¶n phÈm cña doanh nghiÖp tríc hÕt ph¶y chã chÊt lîng, kiÓu d¸ng phï hîp víi thÞ hiÕu nhu cÇu cña kh¸ch hµng. C¸c s¶n phÈm thñ c«ng nh m©y tre ®an thêng bÞ biÕn d¹ng hay bÞ mèc do sù biÕn ®æi cña thêi tiÕt. Nõu nh khi tiÕn hµnh xuÊt khÈu doanh nghiÖp chó ý ®Õn iÕu tè nµi th× sÏ tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng hµng xuÊt bÞ tr¶ l¹i. Kh¶ n¨ng kiÓm so¸t, chi phÝ ®é tin cËy cña nguån cung c¸p hµng ho¸. Víi c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i kinh dpanh xuÊt khÈu thñ c«ng mü nghÖ nguån hµng cho xuÊt khÈu chñ iÕu thu mua tõ c¸c ch©n hµng : c¸c hîp t¸c x·, c¸c lµng nghÒ, hé gia ®×nh hoÆc doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Kh¶ n¨ng kiÓm so¸t nguån cung cÊp hµng ho¸ ¶nh hëng ®Õn ®µu vµo cña doanh nghiÖp vµ t¸c déng m¹nh mÏ ®Õn kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh còng nh ë kh©u cuèi cïng lµ tiªu thô s¶n phÈm. ViÖc kiÓm so¸t chi phèi nguån hµng tèt sÏ ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp chñ ®éng vÒ nguån cung cÊp : an t©m vÒ chÊt lîng hµng ho¸, sè lînghang ho¸ còng nh ®¶m b¶o ®îc tiÕn ®é giao hµng cho kh¸ch. Nguån cung cÊp æn ®Þnh cßn gióp doanh nghiÖp kh«ng tèn nhiÒu c«ng søc vµ chi phÝ, æn ®Þnh ®îc gi¸ ®Çu vµo. ngoµy ra, ®yÒu nµi cßn gióp doanh nghiÖp liªn kÕt ®îc víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm phï hîp víi iªu cÇu ngêi tieu dïng. Tæ chøc tèt nguån hµng ®Çu vµo sÏ gióp doanh nghiÖp æn ®inh ®îc chÊt lîng, gi¸ c¶ s¶n phÈm, ®¶m b¶o ch÷ tÝn trong kinh doanh. Con ngêi vµ tiÒm lùc v« h×nh cña doanh nghiÖp. Nguån nh©n lùc cã vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi sù thµnh c«ng cña doanh nghiÖp nãi chung vµ c«ng t¸c ph¸t triÓn thÞ trêng nãi riªng. Bëi v× chÝnh con ngêi thu thËp c¸c th«ng tin ®Çu vµo ®Ó ho¹ch ®Þnh môc tiªu lùa chän vµ thùc hiÖn c¸c chiÕn lîc thÞ trêng c¶u doanh nghiÖp. C«ng viÖc ®îc thùc hiÖn tèt ®Õn ®©u phô thuéc vµo tr×nh ®é cña c¸n bé nh©n viªn. víi ®éi ngò c¸n bä kinh doanh cã tè chÊt n¨ng ®éng, am hiÓu vÒ mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ trong níc vµ quèc tÕ, cã kinh nghiÖm kinh doanh ngo¹i th¬ng... sÏ gióp doanh nghiÖp dÔ dµng thÝch nghi víi mäi thay ®æi cña nÒn kinh tÕ, nhanh chãng ph¸n ®o¸n ®îc t×nh thÕ, chíp ®îc thêi c¬ t¹o thÕ v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng.