Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
Lêi c¶m ¬n
§Ó hoµn thµnh ®îc ®Ò tµi nµy ngoµi sù cè g¾ng cña b¶n th©n, t«i cßn nhËn
®îc sù ®éng viªn gióp ®ì quý b¸u. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n TS.NguyÔn Xu©n
Quang ®· tËn t×nh híng dÉn t«i trong suèt thêi gian thùc tËp còng nh trong viÖc
hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n phßng §èi ngo¹i, phßng KÕ ho¹ch, phßng Kinh
doanh, phßng Tµi chÝnh kÕ to¸n vµ HiÖp héi chÌ ViÖt Nam, ®· gióp t«i trong
viÖc thu thËp sè liÖu vµ nhËn thøc t×nh h×nh thùc hiÖn ®Ò tµi phôc vô cho nghiªn
cøu ®Ò tµi.
Víi thêi gian thùc tËp ng¾n ngñi vµ do sù hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ nªn
chuyªn ®Ò tèt nghiÖp kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. T«i rÊt mong nhËn ®îc
sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy gi¸o vµ cña c¸c c¸n bé trong Tæng c«ng ty ®Ó hoµn
thiÖn vµ n©ng cao tr×nh ®é nhËn thøc cña b¶n th©n, gióp cho chuyªn ®Ò thùc tËp
cña t«i ®¹t kÕt qu¶ tèt.
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Sinh viªn
Chu ThÞ H»ng
1
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
Lêi nãi ®Çu
Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh
phÇn, vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc, theo ®Þnh híng
x· héi chñ nghÜa, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ph¶i ®èi diÖn trùc tiÕp víi
thÞ trêng, ph¶i thay ®æi c¸ch thøc lµm ¨n míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn bÒn
v÷ng trong c¬ chÕ thÞ trêng nhÊt lµ trong thêi ®¹i tù do ho¸ th¬ng m¹i nh hiÖn
nay... Do ®ã c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù ®æi míi vÒ mäi mÆt ®Ó t¹o ra ®îc hµng ho¸
cã søc c¹nh tranh cao.
Lµ doanh nghiÖp nhµ níc, Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam ®· dÇn dÇn tõng bíc
thÝch nghi ®îc víi c¬ chÕ thÞ trêng ®Ó t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn. C¸c s¶n phÈm cña
Tæng c«ng ty ®· chiÕm lÜnh ®îc thÞ trêng trong níc vµ thÞ trêng níc ngoµi, víi sù
ph¸t triÓn ®ã ®· kh¼ng ®Þnh lîi thÕ cña m×nh trong tËp ®oµn c¸c c©y c«ng nghiÖp.
ChÌ lµ mét trong sè c¸c lo¹i c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m, cã chu ký sèng dµi vµ cã
gi¸ trÞ kinh tÕ lín. S¶n phÈm chÌ lµ ®å uèng cã gi¸ trÞ sö dông cao, cã nhiÒu c«ng
dông trong cuéc sèng hµng ngµy cña con ngêi vµ ®îc sö dông réng r·i trªn thÕ
giíi.
Tuy nhiªn còng nh nhiÒu doanh nghiÖp kinh doanh XNK kh¸c, Tæng c«ng
ty chÌ ViÖt nam cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, thö th¸ch trong c«ng t¸c kinh doanh.
§ã lµ mèi quan t©m chung cña ban l·nh ®¹o vµ toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn
trong tæng c«ng ty lµ: Lµm thÕ nµo ®Ó ®a ra c¸c gi¶i ph¸p phï hîp kh¾c phôc vµ
h¹n chÕ khã kh¨n, thóc ®Èy h¬n n÷a ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng kim
ng¹ch xuÊt khÈu vµ më réng thÞ trêng néi ®Þa ®a Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam lín
m¹nh xøng ®¸ng lµ "con chim ®Çu ®µn" cña ngµnh chÌ ViÖt Nam.
XuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn trªn vµ qua qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i Tæng c«ng ty chÌ
ViÖt Nam, t«i ®· quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi "Mét sè gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu
chÌ cña Tæng c«ng ty chÌ ViÖt nam" cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh.
Môc ®Ých cña ®Ò tµi lµ lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu
trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c«ng ty
trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, rót ra nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®îc nh÷ng h¹n chÕ cßn
tån t¹i vµ ®a ra mét sè biÖn ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Tæng
c«ng ty trong thêi gian tíi.
§èi tîng nghiªn cøu cña chuyªn ®Ò tèt nghiÖp lµ t×nh h×nh xuÊt khÈu chÌ
cña Tæng c«ng ty chÌ ViÖt Nam.
Ph¹m vi nghiªn cøu cña chuyªn ®Ò giíi h¹n trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu chÌ
cña Tæng c«ng ty chÌ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y.
2
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn chuyªn ®Ò ®îc chia lµm 3 ch¬ng:
- Ch¬ng I: Vai trß vµ néi dung cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu ë
doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu
- Ch¬ng II: Thùc tr¹ng xuÊt khÈu chÌ cña tæng c«ng ty chÌ viÖt nam tõ 1998
- 2000
- Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p c¬ b¶n thóc ®Èy xuÊt khÈu chÌ cña Tæng c«ng ty .
Trong chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cã sö dông ph¬ng ph¸p thèng kª vµ ph©n tÝch
sè liÖu cña c¸c n¨m ®Ó tõ ®ã ph©n tÝch cô thÓ thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña
Tæng c«ng ty.
3
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
Ch¬ng I
vai trß vµ néi dung cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt
khÈu ë doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu
I- XuÊt khÈu vµ vai trß cña xuÊt khÈu trong ho¹t ®éng
kinh doanh cña doanh nghiÖp.
1- Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña xuÊt khÈu ë doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
1.1. Kh¸i niÖm
XuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng b¸n hµng hoÆc dÞch vô cña mét quèc gia nµy sang
mét quèc gia kh¸c nh»m ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh vµ ®êi sèng. Song ho¹t
®éng nµy cã nh÷ng nÐt riªng phøc t¹p h¬n trong níc nh giao dÞch víi nh÷ng ngêi
cã quèc tÞch kh¸c nhau, thÞ trêng réng lín khã kiÓm so¸t, mua b¸n qua trung
gian nhiÒu, ®ång tiÒn thanh to¸n thêng lµ ngo¹i tÖ m¹nh vµ hµng ho¸ ph¶i vËn
chuyÓn qua biªn giíi, cöa khÈu c¸c quèc gia kh¸c nhau nªn ph¶i tu©n thñ theo
c¸c tËp qu¸n quèc tÕ còng nh luËt lÖ tõng ®Þa ph¬ng kh¸c nhau.
1.2. §Æc ®iÓm
Cïng víi nhËp khÈu, xuÊt khÈu lµ mét trong hai h×nh thøc c¬ b¶n, quan
träng nhÊt cña th¬ng m¹i quèc tÕ. Nã kh«ng ph¶i lµ hµnh vi b¸n hµng riªng lÎ mµ
lµ c¶ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ mua b¸n phøc t¹p cã tæ chøc c¶ bªn trong lÉn bªn
ngoµi nh»m môc tiªu lîi nhuËn, thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn vµ chuyÓn
®æi c¬ cÊu kinh tÕ.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®· xuÊt hiÖn tõ rÊt l©u ®êi vµ ngµy cµng ph¸t triÓn.
Tõ h×nh thøc ®¬n gi¶n ®Çu tiªn lµ hµng ®æi hµng, ngµy nay ho¹t ®éng xuÊt khÈu
®ang diÔn ra rÊt s«i ®éng víi nhiÒu h×nh thøc phong phó ®a d¹ng h¬n nh hîp t¸c
s¶n xuÊt vµ gia c«ng quèc tÕ, chuyÓn khÈu, t¹m nhËp t¸i xuÊt, lµm c¸c dÞch vô
xuÊt khÈu, ®¹i lý, uû th¸c xuÊt khÈu...
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu diÔn ra trªn mäi lÜnh vùc, trong mäi ®iÒu kiÖn kinh
tÕ, tõ xuÊt khÈu hµng ho¸ tiªu dïng ®Õn t liÖu s¶n xuÊt, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng
nghÖ kü thuËt cao. TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng ®ã ®Òu cã chung mét môc ®Ých lµ ®em
l¹i lîi Ých cho c¸c níc tham gia.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®îc tæ chøc, thùc hiÖn víi nhiÒu nghiÖp vô, nhiÒu
kh©u tõ ®iÒu tra thÞ trêng níc ngoµi, l¹ chän hµng ho¸ xuÊt khÈu, th¬ng nh©n
giao dÞch, c¸c bíc tiÕn hµnh giao dÞch ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång, tæ chøc thùc
hiÖn hîp ®ång cho ®Õn khi hµng ho¸ chuyÓn ®Õn c¶ng chuyÓn giao quyÒn së h÷u
cho ngêi mua, hoµn thµnh thanh to¸n. Mçi kh©u, mçi nghiÖp vô nµy ph¶i ®îc
nghiªn cøu ®Çy ®ñ, kü lìng, ®Æt chóng trong mèi quan hÖ lÉn nhau, tranh thñ
4
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
n¾m b¾t nh÷ng lîi thÕ nh»m ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cao nhÊt, phôc vô ®Çy ®ñ vµ kÞp
thêi cho s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trong níc.
§èi víi ngêi tham gia ho¹t ®éng xuÊt khÈu , tríc khi bíc vµo nghiªn cøu,
thùc hiÖn c¸c kh©u nghiÖp vô ph¶i n¾m b¾t ®îc c¸c th«ng tin vÒ nhu cÇu hµng
ho¸ , thÞ hiÕu, tËp qu¸n tiªu dïng gi¸ c¶, xu híng biÕn ®éng cña nã ë thÞ trêng níc ngoµi. Nh÷ng ®iÒu ®ã ph¶i trë thµnh nÕp thêng xuyªn trong t duy mçi nhµ
kinh doanh Th¬ng m¹i Quèc tÕ.
2. Vai trß cña xuÊt khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n.
§Èy m¹nh xuÊt khÈu ®îc coi lµ vÊn ®Ò chuyÓn giao ý nghÜa ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ
vµ thùc hiÖn qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹I ho¸ ®Êt níc. Vai trß cña xuÊt
khÈu thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt sau:
XuÊt khÈu t¹o nguån vèn chñ yÕu cho nhËp khÈu phôc vô c«ng
nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹I ho¸.
XuÊt khÈu ®ãng gãp vµo viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy
s¶n xuÊt ph¸t triÓn.
XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nghµnh kh¸c cã c¬ héi ph¸t triÓn
thuËn lîi. VÝ dô khi ph¸t triÓn nghµnh dÖt may xuÊt khÈu sÏ t¹o c¬ héi
®Çy ®ñ cho viÖc ph¸t triÓn nghµnh s¶n xuÊt nguyªn liÖu nh b«ng hay
thuèc nhuém. Sù ph¸t triÓn cña nghµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn thùc
phÈm xuÊt khÈu ( g¹o, dÇu, thùc vËt, chÌ.v.v..) cã thÓ sÏ kÐo theo sù
ph¸t triÓn cña nghµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o thiÕt bÞ phôc vô cho nã.
XuÊt khÈu t¹o ra kh¶ n¨ng më réng thÞ trêng tiªu thô gãp phÇn cho
s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh.
XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn më réng kh¶ n¨ng cung cÊp ®Çu vµo cho
s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong níc.
XuÊt khÈu t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò kinh tÕ, kü thuËt nh»m c¶i t¹o vµ
n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt, hay xuÊt khÈu chÝnh lµ mét ph¬ng tiÖn
quan träng t¹o ra vèn, kü thuËt vµ c«ng nghÖ tõ thÕ giíi bªn ngoµi vµo
ViÖt Nam nh»m thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn.
Th«ng qua xuÊt khÈu, hµng ho¸ cña ta sÏ ph¶i tham gia vµo cuéc
c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi c¶ vÒ chÊt lîng còng nh gi¸ c¶. Cuéc
c¹nh tranh nµy ®ßi hái chóng ta ph¶i tæ chøc l¹i s¶n xuÊt, h×nh thµnh c¬
cÊu s¶n xuÊt lu«n thÝch nghi ®îc víi thÞ trêng.
5
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
XuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm
vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n. T¸c ®éng ®ã thÓ hiÖn tríc hÕt ë
chç: s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu lµ n¬i thu hót hµng triÖu lao ®éng vµo
lµm viÖc vµ cã thu nhËp kh«ng thÊp. XuÊt khÈu cßn t¹o ra nguån vèn
®Ó nhËp khÈu vËt phÈm tiªu dïng thiÕt yÕu phôc vô ®êi sèng vµ ®¸p
øng ngµy mét phong phó thªm nhu cÇu tiªu dïng cña nh©n d©n.
XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi
ngo¹i cña níc ta.
3. Vai trß cña xuÊt khÈu ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh
Nh×n nhËn díi gãc ®é cña mét doanh nghiÖp th× ho¹t ®éng xuÊt khÈu thùc
chÊt lµ ho¹t ®éng b¸n hµng hay ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp
trªn ph¹m vi quèc tÕ. Nã kh¸c trong níc ë chç: B¸n ë nh÷ng thÞ trêng kh¸c nhau
vÒ v¨n ho¸, ng«n ng÷, luËt ph¸p, chÝnh s¸ch, tËp qu¸n tÝn ngìng ... Nhng còng
chÝnh vÒ sù kh¸c biÖt ®ã mµ më ra cho doanh nghiÖp mét c¬ héi ph¸t triÓn kinh
doanh lín h¬n vµ l©u dµi h¬n.
Tiªu thô s¶n phÈm lµ mét bé phËn quan träng cña ho¹t ®éng th¬ng m¹i
doanh nghiÖp bëi hµng ho¸ ®îc s¶n xuÊt ra, mua vÒ ph¶i ®îc tiªu thô, ®ã lµ ®iÒu
kiÖn quyÕt ®Þnh sù tån t¹i cña mét doanh nghiÖp.
Trong c¬ chÕ thÞ trêng, víi viÖc gia t¨ng hµng ho¸ ngµy cµng nhiÒu trªn thÞ trêng,
nhiÒu doanh nghiÖp ®· chuyÓn híng tõ s¶n xuÊt sang tiªu thô. Nh÷ng cè g¾ng
nµy cµng ngµy cµng cã ý nghÜa to lín h¬n trong viÖc thùc hiÖn môc ®Ých kinh
doanh . Tõ ®ã, kh¸i niÖm marketing xuÊt hiÖn víi nghÜa: mäi cè g¾ng cña
doanh nghiÖp ®Òu híng ®Õn môc ®Ých cÇn thiÕt lµ tiªu thô s¶n phÈm.
ChÝnh v× nh÷ng lý do trªn mµ ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh xuÊt khÈu ®· ®ãng gãp
mét phÇn quan träng vµo sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp mµ cô thÓ lµ:
Th«ng qua xuÊt khÈu c¸c doanh nghiÖp trong níc cã thªm rÊt nhiÒu c¬
héi ®Ó tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh víi khèi lîng lín vµ víi c¸c chñng
lo¹i hµng ho¸ phong phó ®a d¹ng kh¸c nhau.
Nhê cã xuÊt khÈu mµ doanh nghiÖp lu«n lu«n s½n sµng ®æi míi vµ
hoµn thiÖn c¬ cÊu s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp víi thÞ trêng vµ theo
kÞp sù ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi.
Doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh tiÒn hµnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã nhiÒu
c¬ héi më réng quan hÖ lµm ¨n bu«n b¸n víi nhiÒu ®èi t¸c níc ngoµi.
Qua ®ã sÏ tiÕp thu ®îc nhiÒu kinh nghiÖm trong viÖc kinh doanh , qu¶n
lý doanh nghiÖp cña m×nh.
6
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
Nguån ngo¹i tÖ do xuÊt khÈu mang l¹i gióp doanh nghiÖp cã thªm
nguån tµi chÝnh m¹nh ®Ó t¸i ®Çu t vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt c¶ vÒ chiÒu
réng còng nh chiÒu s©u.
Doanh nghiÖp cã thÓ mang l¹i lîi Ých cho x· héi nhiÒu h¬n th«ng qua
s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu thu hót nhiÒu lao ®éng t¹o thu nhËp æn ®Þnh,
®ång thêi t¹o ra thu nhËp ®Ó nhËp khÈu vËt t, t liÖu s¶n xuÊt, vËt phÈm
tiªu dïng phôc vô cho s¶n xuÊt còng nh ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng
cao cña ngêi d©n.
II- Néi dung vµ h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu cña doanh
nghiÖp.
1- C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu
Cïng víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi cña m×nh, c¸c h×nh thøc kinh doanh
xuÊt khÈu ngµy cµng trë nªn phong phó vµ ®a d¹ng. HÇu hÕt c¸c h×nh thøc ®Òu
cè g¾ng khai th¸c tèi ®a nh÷ng lîi thÕ do xuÊt khÈu mang l¹i. Tuy nhiªn trong
®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ cßn yÕu nh níc ta, c¸c h×nh thøc xuÊt khÈu cña c¸c doanh
nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cßn nghÌo nµn vµ cha sö dông ®îc c¸c nguån
lùc trong níc ®Ó xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ cao nh c¸c níc kh¸c trong khu vùc.
Theo NghÞ ®Þnh 33/CP (19/ 4/ 1994) th× ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë níc ta bao
gåm c¸c h×nh thøc chñ yÕu sau ®©y:
1.1- XuÊt khÈu trùc tiÕp:
Lµ h×nh thøc mµ nhµ xuÊt khÈu gÆp trùc tiÕp hoÆc quan hÖ trùc tiÕp qua
®iÖn tÝn ®Ó tho¶ thuËn trùc tiÕp vÒ hµng ho¸, gÝa c¶ còng nh c¸c biÖn ph¸p giao
dÞch víi ngêi nhËp khÈu. Nh÷ng néi dung nµy ®îc tho¶ thuËn mét c¸ch tù
nguyÖn, kh«ng rµng buéc víi lÇn giao dÞch tríc, viÖc mua kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i
g¾n liÒn víi viÖc b¸n. C¸c c«ng viÖc chñ yÕu cña lo¹i h×nh nµy lµ nhµ xuÊt khÈu
ph¶i t×m hiÓu thÞ trêng tiÕp cËn kh¸ch hµng, ngêi nhËp khÈu sÏ hái gi¸ vµ ®Æt
hµng, nhµ xuÊt khÈu chµo gi¸, hai bªn kÕt thóc qu¸ tr×nh hoµn gi¸ vµ ký hîp
®ång.
1.2. XuÊt khÈu qua trung gian:
Kh¸c víi h×nh thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp, trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu uû th¸c
tÊt c¶ mäi viÖc kiÕn lËp quan hÖ gi÷a ngêi xuÊt khÈu vµ ngêi nhËp khÈu còng nh
viÖc qui ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn mua b¸n ph¶i th«ng qua mét ngêi thø 3 ®îc gäi lµ
ngêi nhËn uû th¸c. Ngêi nhËn uû th¸c tiÕn hµnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu víi danh
nghÜa cña m×nh nhng mäi chi phÝ ®Òu do bªn cã hµng xuÊt khÈu, bªn uû th¸c
thanh to¸n. VÒ b¶n chÊt chi phÝ tr¶ cho bªn nhËn uû th¸c chÝnh lµ tiÒn thï lao tr¶
cho ®¹i lý.
1.3. Bu«n b¸n ®èi lu:
§©y lµ ph¬ng thøc giao dÞch trong ®ã xuÊt khÈu ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ víi
nhËp khÈu. Nhµ xuÊt khÈu ®ång thêi lµ nhµ nhËp khÈu, môc ®Ých ®Ó thu vÒ hµng
ho¸ cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng víi hµng xuÊt khÈu bëi vËy nã cßn gäi lµ ph¬ng thøc ®æi
7
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
hµng. Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu nµy yªu cÇu c©n b»ng vÒ mÆt hµng, gi¸ c¶, tæng
gi¸ trÞ vµ ®iÒu kiÖn giao hµng ®îc ®Æc biÖt chó ý.
1.4. Gia c«ng quèc tÕ:
Lµ ph¬ng thøc kinh doanh ngêi ®Æt mua gia c«ng ë níc ngoµi cung cÊp
m¸y mãc, thiÕt bÞ, nguyªn phô liÖu theo mÉu hµng vµ ®Þnh møc tríc.
Ngêi nhËn gia c«ng lµm theo yªu cÇu cña kh¸ch, toµn bé s¶n phÈm lµm ra
ngêi nhËn gia c«ng sÏ giao l¹i toµn bé cho ngêi ®Æt gia c«ng vµ ®Ó nhËn tiÒn gia
c«ng gäi lµ phÝ gia c«ng.
Gia c«ng quèc tÕ lµ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu g¾n liÒn víi ho¹t ®éng s¶n
xuÊt, thÞ trêng níc ngoµi lµ n¬i cung cÊp nguyªn vËt liÖu còng chÝnh lµ n¬i tiªu
thô mÆt hµng ®ã, ®ång thêi nã cã t¸c dông lµ xuÊt khÈu lao ®éng t¹i chç, trêng
häc vÒ kü thuËt vµ qu¶n lý vµ lµ qu¸ tr×nh tÝch luü vèn cho nh÷ng níc Ýt vèn.
1.5. T¹m nhËp t¸i xuÊt:
T¸i xuÊt lµ xuÊt khÈu trë l¹i níc ngoµi nh÷ng hµng ho¸ ®· ®îc nhËp khÈu
nhng cha qua dì bÕn ë níc t¸i xuÊt.
Níc xuÊt khÈu
Níc nhËp khÈu
Níc t¸i xuÊt
NhiÖm vô nµy lµ nghiÖp vô giao dÞch 3 bªn.
H×nh thøc chuyÓn khÈu lµ hµng ho¸ ®i th¼ng tõ níc xuÊt khÈu sang
níc nhËp khÈu kh«ng ®i qua níc t¸i xuÊt.
TiÒn tÖ
Níc xuÊt khÈu
Níc nhËp khÈu
Hµng ho¸
2- Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp.
XuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng hÕt søc phøc t¹p vµ chÞu ¶nh hëng cña nhiÒu
nh©n tè kh¸c nhau. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ph¶i tr¶i qua nhiÒu kh©u rµng buéc lÉn
nhau vµ ®ßi hái nhµ xuÊt khÈu ph¶i hÕt søc thËn träng, linh ho¹t ®Ó n¾m b¾t ®îc
thêi c¬, gi¶m rñi ro vµ thu ®îc lîi nhuËn cao nhÊt. Tuú theo c¸c lo¹i h×nh xuÊt
khÈu kh¸c nhau mµ sè bíc thùc hiÖn còng nh c¸c h×nh thøc tiÕn hµnh cã nh÷ng
nÐt kh¸c nhau. Song vÒ c¬ b¶n, néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu thêng bao gåm
nh÷ng vÊn ®Ò chñ yÕu sau ®©y:
8
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
2.1- Nghiªn cøu thÞ trêng:
Nghiªn cøu thÞ trêng lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Çu tiªn ®èi víi bÊt cø mét nhµ
kinh doanh nµo muèn tham gia vµo thÞ trêng thÕ giíi. ViÖc nghiªn cøu thÞ trêng
tèt sÏ t¹o kh¶ n¨ng cho c¸c nhµ kinh doanh nhËn ra ®îc quy luËt vËn ®éng cña
tõng lo¹i hµng ho¸ cô thÓ th«ng qua sù biÕn ®æi nhu cÇu, hµng cung øng, gi¸ c¶
trªn thÞ trêng, qua ®ã gióp nhµ kinh doanh gi¶i quyÕt ®îc c¸c vÊn ®Ò cña thùc
tiÔn kinh doanh còng nh yªu cÇu cña thÞ trêng.
Nghiªn cøu thÞ trêng theo nghÜa réng lµ qu¸ tr×nh ®iÒu tra ®Ó t×m triÓn
väng b¸n hµng cña mét s¶n phÈm cô thÓ hay mét nhãm s¶n phÈm, kÓ c¶ ph¬ng
ph¸p ®Ó thùc hiÖn môc tiªu ®ã. HoÆc còng cã thÓ hiÓu ®ã lµ qu¸ tr×nh thu nhËp
th«ng tin, sè liÖu vÒ thÞ trêng, so s¸nh, ph©n tÝch sè liÖu ®ã vµ rót ra kÕt luËn.
Nh÷ng kÕt luËn nµy sÏ gióp c¸c nhµ qu¶n lý ®a ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n ®Ó lËp kÕ
ho¹ch MARKETING... ChÝnh v× thÕ, nghiªn cøu thÞ trêng lµ mét ho¹t ®éng ®ãng
vai trß ngµy cµng quan träng gióp c¸c nhµ kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n trong
ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña m×nh.
Cã thÓ nãi nghiªn cøu thÞ trêng lµ mét c«ng viÖc kh¸ phøc t¹p v× nã tr¶i ra
trong mét kho¶ng kh«ng gian rÊt réng víi sù kh¸c biÖt vÒ lÞch sö, ®iÒu kiÖn
®Þa lý tù nhiªn vµ c¶ m«i trêng v¨n ho¸. Nã ®ßi hái ngêi nghiªn cøu ph¶i cã
kh¶ n¨ng ph©n tÝch, gi¶i thÝch ®îc nh÷ng hµnh vi, th¸i ®é c¬ b¶n trong kinh
doanh vµ tiªu dïng cña thÞ trêng... ChÝnh v× thÕ, viÖc nghiªn cøu thÞ trêng
Quèc tÕ g¾n liÒn víi chi phÝ cao vµ ph¶i ®Çu t mét lîng thêi gian lín.
Nghiªn cøu thÞ trêng thêng ®îc tiÕn hµnh theo hai ph¬ng ph¸p chÝnh:
-
Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i bµn: Lµ thu nhËp c¸c th«ng tin tõ c¸c nguån tµi
liÖu ®· ®îc xuÊt b¶n c«ng khai hay b¸n c«ng khai, xö lý c¸c th«ng tin ®ã.
§©y lµ ph¬ng ph¸p phæ th«ng nhÊt v× nã ®ì tèn kÐm vµ phï hîp víi kh¶
n¨ng cña nh÷ng ngêi xuÊt khÈu míi tham gia vµo thÞ trêng thÕ giíi. Tuy
nhiªn nã còng cã h¹n chÕ nh chËm vµ møc ®é tin cËy kh«ng lín.
-
Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i hiÖn trêng: Lµ viÖc thu nhËp th«ng tin chñ yÕu
th«ng qua tiÕp xóc víi mäi ngêi trªn hiÖn trêng. §©y lµ mét ph¬ng ph¸p
®em l¹i nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c, thêng xuyªn ®îc xö lý gióp ngêi xö dông
cã ph¶n øng linh ho¹t h¬n. Song ®©y còng lµ mét ho¹t ®éng tèn kÐm vµ
kh«ng ph¶i ai còng cã ®ñ tr×nh ®é ®Ó lµm ®îc.
ViÖc nghiªn cøu thÞ trêng cã thÓ hiÓu mét c¸ch ®¬n gi¶n nhÊt lµ kiÓm t×m
c©u tr¶ lêi tho¶ ®¸ng cho nh÷ng c©u hái mµ doanh nghiÖp xuÊt khÈu buéc ph¶i
lµm:
* Ph©n bè d©n c trong ®Þa bµn ra sao ?
* Møc thu nhËp cña d©n c ?
* Tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ nghÒ nghiÖp phæ biÕn cña d©n c.
9
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
* Phong tôc, tËp qu¸n cña thÞ trêng.
* YÕu tè chÝnh cña thÞ trêng.
* S¶n phÈm cïng chñng lo¹i hoÆc t¬ng tù nh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp
®· xuÊt hiÖn trªn thÞ trêng cha ?
* Ph¶n øng cña ngêi tiªu dïng víi s¶n phÈm ®ã.
* Søc tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm cïng chñng lo¹i trªn thÞ trêng ?
* Nh÷ng kh¸ch hµng nµo sÏ cã nhu cÇu vÒ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ?
* Ngêi tiªu dïng muèn g× vµ cÇn g× ?
* Lµm thÕ nµo ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng ?
* Søc mua cña thÞ trêng víi s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.
* Ph¬ng thøc ph©n phèi s¶n phÈm vµ m¹ng líi tiªu thô nµo sÏ phï hîp vµ
®¹t hiÖu qu¶ nhÊt.
* Thêi ®iÓm nµo sÏ ®a s¶n phÈm ra thÞ trêng ?
Sau khi gi¶i ®¸p ®îc nh÷ng c©u hái trªn, nhµ xuÊt khÈu cÇn ph¶i cã kÕ
ho¹ch ®a s¶n phÈm ra thÞ trêng mét c¸ch cô thÓ, chu ®¸o.
ViÖc gi¶i ®¸p nh÷ng c©u hái trªn thêng kh«ng ®ång nhÊt gi÷a nh÷ng ngêi
®îc giao nhiÖm vô nghiªn cøu, th¨m dß vµ kh¶o s¸t thÞ trêng. §iÒu nµy còng dÔ
hiÓu bëi tr×nh ®é nhËn thøc vµ kh¶ n¨ng cña mçi ngêi kh¸c nhau. Do ®ã, kh«ng
thÓ cö duy nhÊt mét ngêi ®i t×m hiÓu thÞ trêng mµ ph¶i cö nhiÒu ngêi vµ trªn c¬
së ®¸nh gi¸ cña mçi ngêi ®Ó t×m ra nh÷ng ý kiÕn ®ång nhÊt, nh÷ng ý kiÕn x¸c
®¸ng nhÊt (trong nh÷ng ý kiÕn ®ång) sÏ ®¸nh gi¸ ®îc thùc chÊt nhu cÇu, thÞ trêng
vµ søc mua cña ngêi tiªu dïng.
Mét ®iÒu mµ nhµ xuÊt khÈu ph¶i lu«n ghi nhí r»ng nghiªn cøu thÞ trêng
kh«ng cã nghÜa lµ x¸c ®Þnh nhu cÇu, thÞ hiÕu, søc mua ... HiÖn nay t¹i thÞ trêng
mµ ph¶i cao h¬n thÕ, xa h¬n thÕ lµ t×m ®îc khuynh híng cña thÞ trêng ®Ó s¶n
phÈm cña doanh nghiÖp lu«n lu«n hÊp dÉn vµ thuyÕt phôc ngêi tiªu dïng.
Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, kh¶o s¸t thÞ trêng ®iÒu quan träng h¬n c¶ ®èi
víi nhµ s¶n xuÊt lµ t×m hiÓu sù biÕn ®éng gi¸ c¶ trªn thÞ trêng quèc tÕ cña mÆt
hµng xuÊt khÈu. V× vËy, nhµ xuÊt khÈu cÇn cã ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ vÊn ®Ò nµy ®Ó
cã nh÷ng quyÕt ®Þnh kÞp thêi. Bªn c¹nh ®ã, do hµng ho¸ xuÊt khÈu thêng ph¶i ®i
qua c¸c níc, c¸c khu vùc kh¸c nhau, do ®ã sù thay ®æi gi¸ c¶ cña hµng ho¸ chñ
yÕu phô thuéc vµo c¸c kho¶n chi phÝ sau:
* Gi¸ trÞ hµng ho¸ ®¬n thuÇn.
* Bao b×.
* ThuÕ xuÊt khÈu.
* Chi phÝ vËn chuyÓn, b¶o qu¶n.
* Chi phÝ b¶o hiÓm.
* Chi phÝ kh¸c.
2.2 - X©y dùng chiÕn lîc vµ kÕ ho¹ch kinh doanh:
* Trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ thu ®îc trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ
trêng, ®¬n vÞ kinh doanh x©y dùng vµ kÕ ho¹ch kinh doanh cña m×nh. ViÖc x©y
10
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
dùng bao gåm: §¸nh gi¸ t×nh h×nh thÞ trêng vµ th¬ng nh©n, ®a ra bøc tranh tæng
qu¸t vÒ ho¹t ®éng kinh doanh, nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n.
* Lùa chän mÆt hµng, thêi c¬, ®iÒu kiÖn vµ ph¬ng thøc kinh doanh.
* §Ò ra môc tiªu cô thÓ nh: B¸n s¶n phÈm ë thÞ trêng nµo, b¸n bao nhiªu
vµ víi gi¸ bao nhiªu? ...
* §Ò ra biÖn ph¸p vµ c«ng cô thùc hiÖn nh»m ®¹t ®îc môc tiªu ®· ®Ò ra.
* S¬ bé ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc kinh doanh th«ng qua mét sè
c¸c chØ tiªu chñ yÕu sau:
- ChØ tiªu tû suÊt ngo¹i tÖ.
- ChØ tiªu thêi gian hoµ vèn.
- ChØ tiªu tû suÊt doanh lîi.
- ChØ tiªu ®iÓm hoµ vèn.
2.3 - Tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch xuÊt khÈu.
2.3.1 - T¹o nguån hµng xuÊt khÈu.
T¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu lµ toµn bé ho¹t ®éng tõ ®Çu t, s¶n xuÊt cho
c¸c nghiÖp vô nghiªn cøu thÞ trêng, ký kÕt hîp ®ång, thùc hiÖn hîp ®ång, vËn
chuyÓn, b¶o qu¶n ... nh»m t¹o ra hµng ho¸ cã ®Çy ®ñ tiªu chuÈn cÇn thiÕt cho
xuÊt khÈu. Nh vËy c«ng t¸c t¹o nguån cho xuÊt khÈu cã thÓ ®îc chia thµnh hai
ho¹t ®éng chÝnh:
* Ho¹t ®éng s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu. §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt
hµng ho¸ xuÊt khÈu th× ®©y lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n vµ quan träng nhÊt.
* Nh÷ng ho¹t ®éng nghiÖp vô phôc vô cho c«ng t¸c t¹o ra nguån hµng cho
xuÊt khÈu, thêng do c¸c tæ chøc ngo¹i th¬ng lµm chøc n¨ng trung gian.
Nh ®· biÕt, phÇn lín c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô tæ chøc thu mua t¹o nguån
hµng xuÊt khÈu chØ lµm t¨ng thªm chi phÝ thuéc chi phÝ lu th«ng chø kh«ng lµm
t¨ng thªm gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸. Do vËy c¸c nhµ xuÊt khÈu cÇn nghiªn
cøu ®Ó ®¬n gi¶n ho¸ c¸c nghiÖp vô nh»m t¨ng lîi nhuËn cho m×nh.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu, hÖ thèng c¸c ®¹i lý thu
mua hµng xuÊt khÈu ®îc coi lµ nh©n tè quan träng mang tÝnh quyÕt ®Þnh trùc tiÕp
®Õn chÊt lîng cña hµng xuÊt khÈu, ®Õn tiÕn ®é giao hµng, thùc hiÖn hîp ®ång, uy
tÝn cña doanh nghiÖp vµ hiÖu qu¶ kinh doanh. Thùc tÕ cho thÊy mét doanh
nghiÖp xuÊt khÈu m¹nh kh«ng ph¶i chØ v× dµi vèn mµ lµ do cã hÖ thèng ch©n
hµng m¹nh, hÖ thèng ®¹i lý thu mua réng kh¾p, ho¹t ®éng thêng xuyªn, b¸m s¸t
thÞ trêng.
11
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
C«ng t¸c thu mua t¹o nguån hµng xuÊt khÈu lµ hÖ thèng c¸c c«ng
viÖc bao gåm:
2.3.1a - Nghiªn cøu nguån hµng xuÊt khÈu:
§©y lµ viÖc nghiªn cøu kh¶ n¨ng cung cÊp hµng xuÊt khÈu trªn thÞ trêng,
®îc x¸c ®Þnh bëi nguån hµng thùc tÕ vµ nguån hµng tiÒm n¨ng. Trong ®ã nguån
hµng thùc tÕ lµ nguån ®· cã vµ ®ang s½n sµng ®a vµo lu th«ng. Nguån hµng tiÒm
n¨ng lµ nguån hµng cha xuÊt hiÖn, nã cã thÓ cã hoÆc kh«ng xuÊt hiÖn trªn thÞ trêng. Víi nguån hµng nµy, nhµ xuÊt khÈu ph¶i cã ®Çu t, cã ®¬n ®Æt hµng víi nhµ
s¶n xuÊt, vµ ®©y lµ nguån hµng rÊt quan träng trong xuÊt khÈu.
Nghiªn cøu nguån hµng xuÊt khÈu cßn nh»m x¸c ®Þnh chñng lo¹i mÆt
hµng, kÝch cì, mÉu m· , c«ng cô, gi¸ c¶, thêi vô nh÷ng ®Æc ®iÓm, tÝnh n¨ng riªng
cña tõng mÆt hµng. Ngoµi ra doanh nghiÖp cßn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc xem mÆt hµng
dù ®Þnh xuÊt khÈu cã thÓ ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña thÞ trêng níc ngoµi vÒ nh÷ng
chØ tiªu kü thuËt, kinh tÕ hay kh«ng ?
MÆt kh¸c nghiªn cøu nguån hµng xuÊt khÈu cßn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc gi¸ c¶
hµng ho¸ ®ã trong níc, so s¸nh víi gi¸ quèc tÕ ®Ó dù tÝnh ®îc møc l·i sÏ thu ®îc.
Bªn c¹nh ®ã, ngêi lµm c«ng t¸c nµy còng cÇn t×m hiÓu chÝnh s¸ch qu¶n lý cña
Nhµ níc vÒ mÆt hµng ®ã nh thÕ nµo ?
TÊt c¶ nh÷ng c«ng viÖc trªn sÏ gióp doanh nghiÖp h¹n chÕ ®îc rñi ro cña
thÞ trêng, tiÕn hµnh khai th¸c æn ®Þnh nguån hµng trong kho¶ng thêi gian hîp lý,
lµm c¬ së ch¾c ch¾n cho viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu.
2.3.1b - Tæ chøc hÖ thèng thu mua hµng xuÊt khÈu.
X©y dùng mét hÖ thèng thu mua th«ng qua ®¹i lý vµ chi nh¸nh m×nh,
doanh nghiÖp xuÊt khÈu sÏ tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ thu mua, n©ng cao n¨ng xuÊt vµ
hiÖu qu¶ thu mua.
HÖ thèng thu mua bao gåm m¹ng líi c¸c ®¹i lý, hÖ thèng kho tµng ë c¸c
®Þa ph¬ng, c¸c khu vùc cã lo¹i hµng thu mua. Chi phÝ nµy kh¸ lín, do vËy doanh
nghiÖp ph¶i cã sù lùa chän c©n nh¾c tríc khi chän ®¹i lý vµ x©y dùng kho, ®Æc
biÖt lµ nh÷ng kho ®ßi hái ph¶i trang bÞ nh÷ng ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i, ®¾t tiÒn. HÖ
thèng thu mua ®ång thêi ph¶i g¾n víi c¸c ph¬ng ¸n vËn chuyÓn hµng ho¸, víi
®iÒu kiÖn giao th«ng cña c¸c ®Þa ph¬ng.
Ngoµi ra ®Çu t cho ngêi s¶n xuÊt còng lµ mét c¸ch lµm ch¾c ch¾n, l©u dµi
®Ó ®¶m b¶o cã nguån hµng æn ®Þnh tríc sù tranh mua trªn thÞ trêng néi ®Þa. Tuy
vËy, do yªu cÇu cña ®Çu t nªn c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã vèn lín vµ còng chøa
®ùng nhiÒu rñi ro do sù biÕn ®éng cña thÞ trêng, nhÊt lµ khi gi¸ c¶ trªn thÞ trêng
h¹ xuèng díi møc kinh doanh cã l·i. Trong viÖc nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp
ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é kü thuËt cao, hiÓu biÕt vÒ s¶n phÈm, am hiÓu
t×nh h×nh thÞ trêng. §iÒu nµy kh«ng ph¶i bao giê c¸c nhµ xuÊt khÈu còng lµm ®-
12
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
îc bëi ngµy nay cã nhiÒu s¶n phÈm thuéc lo¹i kü thuËt cao, phøc t¹p vµ rÊt ®a
d¹ng.
2.3.1c - Ký kÕt hîp ®ång thu mua.
PhÇn lín khèi lîng hµng ho¸ ®îc mua b¸n gi÷a c¸c doanh nghiÖp ngo¹i
th¬ng víi c¸c nhµ s¶n xuÊt hoÆc c¸c ch©n hµng th«ng qua hîp ®ång thu mua, ®æi
hµng, gia c«ng ... Do vËy viÖc ký kÕt hîp ®ång cã ý nghÜa hÕt søc quan träng
trong c«ng t¸c thu mua t¹o nguån hµng xuÊt khÈu. Dùa trªn nh÷ng tho¶ thuËn vµ
tù nguyÖn, c¸c bªn ký kÕt hîp ®ång lµm c¬ së v÷ng ch¾c ®¶m b¶o cho c¸c ho¹t
®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp diÔn ra mét c¸ch b×nh thêng. §©y chÝnh lµ c¬
së ph¸p lý cho mèi quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp vµ ngêi cung cÊp hµng.
2.3.1d - Sóc tiÕn khai th¸c nguån hµng xuÊt khÈu.
Sau khi ®· ký kÕt hîp ®ång víi c¸c ch©n hµng vµ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, nhµ xuÊt
khÈu ph¶i lËp ®îc kÕ ho¹ch thu mua, tiÕn hµnh s¾p xÕp c¸c phÇn viÖc ph¶i lµm vµ
chØ ®¹o c¸c bé phËn lµm viÖc theo kÕ ho¹ch. Cô thÓ gåm nh÷ng phÇn viÖc sau:
- §a hÖ thèng kªnh thu mua ®· ®îc thiÕt lËp vµo ho¹t ®éng.
- ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c thñ tôc giÊy tê giao nhËn hµng theo hîp ®ång ®· ký.
- Tæ chøc hÖ thèng kho tµng t¹i ®iÓm nót cña c¸c kªnh.
- Tæ chøc vËn chuyÓn hµng theo c¸c ®Þa ®iÓm ®· qui ®Þnh.
- ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ tiÒn thanh to¸n.
Trong qu¸ tr×nh thu mua, nhµ xuÊt khÈu ph¶i ghi b¶ng biÓu ®Ó theo dâi
tiÕn ®é thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu mua nh»m kÞp thêi ph¸t hiÖn ra nh÷ng ¸ch
t¾c ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi.
2.3.1e - TiÕp nhËn, b¶o qu¶n vµ xuÊt kho hµng xuÊt khÈu.
PhÇn lín hµng ho¸ tríc khi xuÊt khÈu ®Òu ph¶i qua mét hoÆc mét sè kho
®Ó ®¶m b¶o, ph©n lo¹i, ®ãng gãi, nhê lµm thñ tôc xuÊt khÈu. Nhµ xuÊt
khÈu cÇn chuÈn bÞ tèt c¸c kho ®Ó tiÕp nhËn hµng xuÊt khÈu.
C«ng t¸c b¶o qu¶n hµng ho¸ trong kho lµ mét nhiÖm vô quan träng cña
chñ kho hµng. Chñ kho hµng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm kh«ng ®Ó hµng h háng,
®æ vì, mÊt m¸t... trõ khi nh÷ng sù cè ®ã lµ do bÊt kh¶ kh¸ng g©y ra.
Cuèi cïng lµ c«ng viÖc xuÊt kho hµng xuÊt khÈu. Trong c«ng ®o¹n nµy cÇn
chó ý nhÊt lµ ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c giÊy tê, ho¸ ®¬n hîp lÖ.
2.3.2 - §µm ph¸m, ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu.
- §µm ph¸n lµ viÖc bµn b¹c trao ®æi víi nhau c¸c ®iÒu kiÖn mua b¸n gi÷a
c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ®Ó ®i ®Õn thèng nhÊt ký kÕt hîp ®ång. Cã
nhiÒu h×nh thøc ®µm ph¸m kh¸c nhau:
§µm ph¸m qua th tÝn: §©y lµ h×nh thøc chñ yÕu ®Ó giao dÞch kinh doanh
gi÷a c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu. Nh÷ng cuéc tiÕp xóc ban ®Çu thêng lµ qua th tõ,
Ngay c¶ khi hai bªn cã ®iÒu kiÖn gÆp gì trùc tiÕp th× duy tr× quan hÖ qua th tÝn
13
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
th¬ng m¹i v©nx lµ cÇn thiÕt. So víi gÆp gì trùc tiÕp th× giao dÞch qua th tÝn tiÕt
kiÖm ®îc rÊt nhiÒu chi phÝ. Trong cïng mét lóc cã thÓ giao dÞch ®îc víi nhiÒu
kh¸ch hµng ë nhiÒu níc kh¸c nhau. MÆt kh¸c, ngêi viÕt th tÝn còng cã ®iÒu kiÖn
®Ó c©n nh¾c suy nghÜ, tranh thñ ý kiÕn cña nhiÒu ngêi vµ cã thÕ khÐo lÐo dÊu kÝn
®îc ý ®Þnh cña m×nh. Tuy nhiªn, giao dÞch b»ng th tÝn thêng mÊt rÊt nhiÒu thêi
gian vµ do ®ã cã thÓ bá lì mÊt thêi c¬ mua b¸n. Ngêi ta cã thÓ sö dông ®iÖn tÝn
®Ó kh¾c phôc nhîc ®iÓm nµy.
§µm ph¸n b»ng gÆp gì trùc tiÕp: GÆp gì trùc tiÕp gi÷a hai bªn ®Ó trao
®æi mäi ®iÒu kiÖn bu«n b¸n lµ mét h×nh thøc ®Æc biÖt quan träng. H×nh thøc nµy
®Èy nhanh tèc ®é gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò gi÷a hai bªn vµ nhiÒu khi lµ lèi tho¸t cho
nh÷ng ®µm ph¸n b»ng th tÝn ®· kÐo dµi qu¸ l©u mµ kh«ng cã kÕt qu¶. §µm ph¸n
b»ng gÆp gì trùc tiÕp tuy hiÖu qu¶ h¬n h×nh thøc b»ng th tÝn, ®iÖn tÝn, song ®©y
còng lµ h×nh thøc ®µm ph¸n khã kh¨n nhÊt, ®ßi hái ngêi tiÕn hµnh ®µm ph¸m
ph¶i giái nghiÖp vô, tù tin, ph¶n øng nh¹y bÐn ®ñ tØnh t¸o vµ b×nh tÜnh do xÐt ý
®å cña ®èi ph¬ng.
- MÆc dï cã sù kh¸c nhau gi÷a c¸c h×nh thøc ®µm ph¸n song nh×n chung
c¸c cuéc ®µm ph¸n ®Òu tËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng néi dung sau:
Chµo gi¸ (ph¸t gi¸): Lµ viÖc nhµ kinh doanh thÓ hiÖn râ ý ®Þnh b¸n hµng
cña m×nh lµ thêi c¬ ®Ò nghÞ ký kÕt hîp ®ång. Trong chµo hµng, nhµ xuÊt khÈu
ph¶i nªu râ tªn hµng, quy c¸ch, phÈm chÊt, sè lîng, ®iÒu kiÖn, c¬ së giao hµng,
gi¸ c¶ ...
Hoµn gi¸ (mÆc c¶): Trong trêng hîp ngêi nhËn ®îc chµo hµng kh«ng chÊp
nhËn hoµn toµn chµo hµng ®ã mµ muèn ®a ra ®Ò nghÞ míi th× ®Ò nghÞ míi gäi lµ
hoµn gi¸. Mçi lÇn giao dÞch thêng ph¶i tr¶i qua nhiÒu lÇn hoµn gi¸ míi ®i ®Õn kÕt
thóc.
ChÊp nhËn: Lµ sù ®ång ý tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn cña chµo hµng hoÆc sau khi
®· hoµn gi¸, do c¶ hai phÝa cïng chÊp nhËn. Khi ®ã hîp ®ång ®îc thµnh lËp.
X¸c nhËn: Sau khi hai bªn mua b¸n ®· thèng nhÊt tho¶ thuËn víi nhau vÒ
c¸c ®iÒu kiÖn giao dÞch, cã ghi l¹i cÈn thËn c¸c ®iÒu kho¶n ®· tho¶ thuËn råi göi
cho bªn kia. §ã lµ v¨n b¶n x¸c nhËn thêng ®îc lËp thµnh 2 b¶n, bªn x¸c nhËn ký
tríc råi göi cho bªn kia. Bªn kia ký xong tr¶ l¹i mét b¶n vµ gi÷ l¹i mét b¶n.
Sau khi hai bªn tiÕn hµnh giao dÞch ®µm ph¸n cã kÕt qu¶ sÏ tiÕn hµnh ký
kÕt hîp ®ång kinh tÕ - Hîp ®ång th¬ng m¹i Quèc tÕ. Néi dung cña hîp ®ång
ph¶i thÓ hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô vµ quyÒn h¹n cña c¶ hai bªn tham gia ký kÕt. Hîp
®ång thÓ hiÖn díi h×nh thøc b»ng v¨n b¶n lµ h×nh thøc b¾t buéc ®èi víi c¸c ®¬n
vÞ xuÊt khÈu ë níc ta .
- Mét hîp ®ång xuÊt khÈu hµng ho¸ th«ng thêng bao gåm nh÷ng néi dung
sau:
+ Sè hîp ®ång.
+ Ngµy, th¸ng, n¨m ký kÕt hîp ®ång.
+ Tªn, ®Þa chØ c¸c bªn ký kÕt.
+ C¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång, trong ®ã cã c¸c ®iÒu kho¶n chñ yÕu lµ:
14
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
§iÒu 1: Tªn hµng, quy c¸ch, phÈm chÊt, sè lîng, bao b×, ký m· hiÖu.
§iÒu 2: Gi¸ c¶ (®¬n gi¸, tæng gi¸ trÞ).
§iÒu 3: Thêi gian, ®Þa ®iÓm vµ ph¬ng tiÖn giao hµng.
§iÒu 4: Gi¸m ®Þnh hµng ho¸.
§iÒu 5: §iÒu kiÖn xÕp hµng, thëng ph¹t.
§iÒu 6: Nh÷ng chøng tõ cÇn thiÕt cho l« hµng.
§iÒu 7: Thanh to¸n.
§iÒu 8: Tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn khi vi ph¹m hîp ®ång.
§iÒu 9: Thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp hîp ®ång.
§iÒu 10: HiÖu lùc hîp ®ång.
- Nh÷ng chó ý khi ký kÕt hîp ®ång:
+ V¨n b¶n cña hîp ®ång thêng do mét bªn so¹n th¶o, bªn kia cÇn nghiªn
cøu kü lìng vµ cho ý kiÕn. Ng«n ng÷ trong hîp ®ång ph¶i lµ ng«n ng÷ th«ng
dông.
+ Ngêi ký kÕt hîp ®ång ph¶i cã ®ñ thÈm quyÒn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ néi
dung ký kÕt.
+ Hîp ®ång cÇn ph¶i ®îc tr×nh bµy râ rµng, ph¶i ph¶n ¸nh ®óng néi dung
tho¶ thuËn, kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng mËp mê, cã thÓ suy luËn theo nhiÒu c¸ch kh¸c
nhau.
+ C¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång ph¶i tu©n thñ ®óng luËt ph¸p quèc tÕ
còng nh luËt ph¸p cña c¸c bªn ký kÕt.
2.3.3 - Tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu.
Sau khi hîp ®ång ®îc ký kÕt, cÇn x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm néi dung, tr×nh
tù c«ng viÖc lµm, bè trÝ thêi gian, b¶ng biÓu theo dâi tiÕn ®é c«ng viÖc kh«ng ®Ó
sai xo¸t x¶y ra.
- Tr×nh tù thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu bao gåm c¸c bíc:
S¬ ®å: Tr×nh tù thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu.
Ký hîp
®ång xuÊt
khÈu
KiÓm tra
L/C
Xin giÊy
phÐp xuÊt
khÈu
ChuÈn bÞ
hµng ho¸
Giao hµng
lªn tµu
Lµm thñ
tôc h¶i
quan
KiÓm
nghiÖm
hµng ho¸
Uû th¸c
thuª tµu
Mua b¶o
hiÓm
Lµm thñ
tôc thanh
to¸n
Gi¶i quyÕt
khiÕu n¹i
15
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
* KiÓm tra L/C:
Sau khi hîp ®ång xuÊt khÈu ®· ®îc hai bªn ký kÕt, ngêi xuÊt khÈu cÇn
ph¶i kiÓm tra l¹i L/C do ngêi nhËp khÈu më t¹i ng©n hµng cã khíp víi néi dung
trong hîp ®ång kh«ng. NÕu cã yªu cÇu söa ®æi th× ph¶i th«ng b¸o cho ngêi mua
söa l¹i L/C t¹i ng©n hµng më L/C. Mäi néi dung söa ®æi ph¶i cã sù x¸c nhËn cña
ng©n hµng më L/C th× L/C ®ã míi cã hiÖu lùc, v¨n b¶n söa ®æi trë thµnh mét bé
phËn cÊu thµnh kh«ng thÓ t¸ch rêi L/C cò vµ néi dung cò bÞ huû bá.
* Xin giÊy phÐp xuÊt khÈu hµng ho¸:
ViÖc xin giÊy phÐp xuÊt khÈu tríc ®©y lµ mét c«ng viÖc b¾t buéc ®èi víi
tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi muèn xuÊt khÈu hµng ho¸ ra níc ngoµi.
Nhng b¾t ®Çu tõ ngµy 18/03/1998 theo quyÕt ®Þnh sè 55/1998/Q§/TTg ban hµnh
ngµy 02/03/1998 cña Thñ tíng ChÝnh phñ th× tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi
thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu ®îc quyÒn xuÊt khÈu hµng ho¸ phï hîp víi néi dung
®¨ng ký kinh doanh trong níc cña doanh nghiÖp, kh«ng cÇn ph¶i xin giÊy phÐp
kinh doanh xuÊt nhËp khÈu t¹i Bé Th¬ng m¹i n÷a. Tuy nhiªn quyÕt ®Þnh nµy
kh«ng ¸p dông víi mét sè mÆt hµng ®ang qu¶n lý theo c¬ chÕ riªng, cô thÓ lµ
nh÷ng mÆt hµng g¹o, chÊt næ, s¸ch b¸o, ngäc trai, ®¸ quý, kim lo¹i quý, t¸c
phÈm nghÖ thuËt, ®å cæ.
§¬n xin giÊy phÐp xuÊt khÈu bao gåm:
- PhiÕu h¹n ng¹ch (nÕu hµng thuéc nhãm hµng Nhµ níc qu¶n lý b»ng
h¹n ng¹ch).
- B¶n sao hîp ®ång xuÊt khÈu.
- L/C.
- Mét sè giÊy tê liªn quan kh¸c.
* ChuÈn bÞ hµng ho¸ xuÊt khÈu:
Sau khi xin ®îc giÊy phÐp xuÊt khÈu, ngêi xuÊt khÈu ph¶i tiÕn hµnh chuÈn
bÞ hµng ho¸. C«ng viÖc gåm 3 c«ng ®o¹n sau:
- Thu gom tËp trung thµnh l« hµng xuÊt khÈu: ë ®©y, doanh nghiÖp xuÊt
khÈu tæ chøc thu gom hµng b»ng nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau.
- §ãng gãi bao b× hµng xuÊt khÈu: ViÖc ®ãng gãi bao b× ph¶i c¨n cø vµo
hîp ®ång ®· ký kÕt. Bao b× ph¶i ®¶m b¶o ®îc phÈm chÊt cña hµng ho¸, dÔ nhËn
biÕt hµng ho¸, g©y Ên tîng cho ngêi mua.
- KÎ ký m· hiÖu hµng xuÊt khÈu: Ký hiÖu b»ng sè hay ch÷, h×nh vÏ ®îc
ghi ë mÆt ngoµi bao b× ®Ó th«ng b¸o nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc giao
nhËn, bçc dì, b¶o qu¶n hµng ho¸. Khi kÎ ký m· hiÖu hµng hãa ph¶i ®¶m b¶o néi
dung cÇn th«ng b¸o cho ngêi nhËn hµng, cho viÖc tæ chøc vËn chuyÓn vµ b¶o
qu¶n hµng ho¸, ®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu s¸ng sña, râ rµng, dÔ hiÓu.
16
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
* Thuª tµu:
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu hµng ho¸, viÖc thuª tµu chë
hµng dùa vµo c¸c c¨n cø sau ®©y:
- Hîp ®ång xuÊt khÈu.
- §Æc ®iÓm hµng ho¸ xuÊt khÈu.
- §iÒu kiÖn vËn t¶i.
Ch¼ng h¹n, nÕu ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng trong hîp ®ång lµ CIF hoÆc
CRF th× ngêi xuÊt khÈu cã tr¸ch nhiÖm ph¶i thuª tµu. NÕu lµ FOB th× tr¸ch
nhiÖm thuª tµu l¹i thuéc vÒ ngêi nhËp khÈu.
NÕu hµng ho¸ xuÊt khÈu cÇn ph¶i b¶o qu¶n t¬i sèng th× cÇn ph¶i thuª tµu
chuyªn dông cã thiÕt bÞ ®«ng l¹nh. Hay cÇn chë hµng cã khèi lîng nhá lÎ ngêi ta
thêng kh«ng thuª tµu chuyÕn mµ thuª tµu chî.
Nh vËy, trªn thùc tÕ ngêi xuÊt khÈu cã nhiÖm vô thuª tµu hay kh«ng cßn
tuú thuéc vµo ®iÒu kho¶n ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång ®· ký kÕt.
* KiÓm nghiÖm hµng ho¸.
KiÓm tra l¹i chÊt lîng hµng ho¸ xuÊt khÈu lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt vµ quan
träng v× nhê c«ng t¸c nµy mµ quyÒn lîi cña kh¸ch hµng ®îc b¶o ®¶m, ng¨n chÆn
kÞp thêi nh÷ng hËu qu¶ xÊu ph©n ®Þnh tr¸ch nhiÖm râ rµng gi÷a c¸c kh©u s¶n
xuÊt còng nh t¹o nguån hµng, ®¶m b¶o uy tÝn cña nhµ xuÊt khÈu còng nh nhµ s¶n
xuÊt trong quan hÖ bu«n b¸n.
C«ng t¸c kiÓm tra hµng xuÊt khÈu ®îc tiÕn hµnh ngay sau khi hµng chuÈn
bÞ ®ãng gãi t¹i c¬ së s¶n xuÊt, cßn hµng kiÓm tra ë cöa khÈu lµ do kh¸ch hµng
trùc tiÕp kiÓm tra hoÆc c¬ quan cã thÈm quyÒn kiÓm tra, phô thuéc vµo sù tho¶
thuËn cña 2 bªn.
* Lµm thñ tôc h¶i quan.
§©y lµ qui ®Þnh b¾t buéc ®èi víi bÊt cø lo¹i hµng ho¸ nµo, c«ng t¸c nµy ®îc tiÕn hµnh qua 3 bíc:
- Khai b¸o h¶i quan: Chñ hµng cã tr¸ch nhiÖm kª khai ®Çy ®ñ c¸c chi tiÕt vÒ
hµng ho¸ mét c¸ch trung thùc vµ chÝnh x¸c lªn tê khai h¶i quan. Néi dung tê
khai h¶i quan gåm cã: Lo¹i hµng, tªn hµng, sè lîng, gi¸ trÞ hµng ho¸, níc
nhËp khÈu. Tê khai h¶i quan ®îc xuÊt tr×nh cïng víi mét sè giÊy tê kh¸c nh
hîp ®ång xuÊt khÈu, giÊy phÐp, ho¸ ®¬n...
XuÊt tr×nh hµng ho¸ vµ nép thuÕ: Sau khi khai b¸o chñ hµng cÇn s¾p xÕp
hµng hãa mét c¸ch hîp lý ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc h¶i quan kiÓm tra vµ tÝnh
thuÕ.
- Thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh cña h¶i quan: §©y lµ kh©u cuèi cïng nh»m hoµn
tÊt qu¸ tr×nh lµm thñ tôc h¶i quan cho hµng ho¸ xuÊt khÈu. §¬n vÞ xuÊt khÈu
cã nghÜa vô thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc c¸c quyÕt ®Þnh cña h¶i quan ®èi
víi l« hµng lµ cho phÐp hay kh«ng cho phÐp xuÊt khÈu...
17
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
* Giao hµng lªn tµu:
Trong trêng hîp nhµ xuÊt khÈu chÞu tr¸ch nhiÖm chuyªn chë th× c«ng viÖc
giao hµng lªn tµu tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau:
- C¨n cø vµo chi tiÕt hµng xuÊt khÈu lËp b¶ng ®¨ng ký hµng chuyªn chë.
- XuÊt tr×nh b¶ng d¨ng ký hµng ho¸ chuyªn chë cho ngêi chuyªn chë ®Ó lÊy
hå s¬ xÕp hµng.
- Bè trÝ chuyªn chë hµng vµo c¶ng vµ bèc xÕp hµng lªn tµu.
- LÊy biªn lai thuyÒn phã sau khi xÕp hµng lªn tµu. §©y lµ x¸c nhËn cña tµu
vËn chuyÓn vÒ sè hµng ®· bèc xÕp lªn tµu, sau ®ã lÊy biªn lai thuyÒn phã ®æi
lÊy vËn ®¬n ®êng biÓn. VËn ®¬n nµy cã gi¸ trÞ vÒ mÆt ph¸p lý lµm c¬ së gi¶i
quyÕt c¸c tranh chÊp cã thÓ x¶y ra vÒ hµng ho¸ ®îc chuyªn chë gi÷a ngêi
thuª tµu vµ ngêi vËn t¶i.
* Mua b¶o hiÓm:
ViÖc chuyªn chë hµng xuÊt khÈu thêng ph¶i tr¶i qua mét lé tr×nh rÊt dµi,
chøa ®ùng nhiÒu yÕu tè bÊt thêng cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn ®Æc biÖt lµ chuyªn chë
b»ng ®êng biÓn, do ®ã thêng gÆp ph¶i rñi ro vµ g©y ra tæn thÊt. §Ó tr¸nh ®îc
nh÷ng thiÖt h¹i kh«ng thÓ lêng tríc ®ã, hµng ho¸ xuÊt khÈu thêng ®îc mua b¶o
hiÓm.
Tuú vµo tho¶ thuËn trong hîp ®ång mµ nhµ xuÊt khÈu hay nhµ nhËp khÈu cã
tr¸ch nhiÖm mua b¶o hiÓm cho hµng ho¸. Cã hai lo¹i hîp ®ång b¶o hiÓm lµ hîp
®ång b¶o hiÓm bao vµ hîp ®ång b¶o hiÓm chuyÕn (Open Policy vµ Voyage
Policy).
Khi ký kÕt hîp ®ång b¶o hiÓm cÇn ph¶i n¾m v÷ng c¸c ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm:
- §iÒu kiÖn b¶o hiÓm A: B¶o hiÓm mäi rñi ro.
- §iÓu kiÖn b¶o hiÓm B: B¶o hiÓm cã båi thêng tæn thÊt riªng.
- §iÒu kiÖn b¶o hiÓm C: B¶o hiÓm kh«ng båi thêng tæn thÊt riªng.
* Thanh to¸n hîp ®ång:
§©y lµ kh©u cuèi cïng nhng còng lµ kh©u quan träng ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cña
ho¹t ®éng xuÊt khÈu. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña khu vùc kinh doanh xuÊt khÈu mét
phÇn nhê vµo chÊt lîng cña viÖc thanh to¸n.
Do ®Æc ®iÓm bu«n b¸n víi ngêi níc ngoµi nªn kh©u thanh to¸n kh¸ phøc
t¹p bëi cã nhiÒu ph¬ng thøc thanh to¸n kh¸c nhau nh thanh to¸n b»ng th tÝn
dông, nhê thu kÌm chøng tõ, chuyÓn tiÒn... Tuú theo mçi giao dÞch xuÊt khÈu cô
thÓ mµ ta cã thÓ lùa chän ph¬ng thøc nµo cã lîi cho m×nh nh¸at. Nhng nãi chung
®Òu cÇn ph¶i lu ý ®Õn c¸c vÊn ®Ò sau:
- Tû gi¸ hèi ®o¸i.
- TiÒn tÖ trong thanh to¸n.
- Thêi h¹n thanh to¸n.
- Ph¬ng thøc vµ h×nh thøc thanh to¸n.
- §iÒu kiÖn ®¶m b¶o hèi ®o¸i.
18
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
* Gi¶i quyÕt tranh chÊp:
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång cã thÓ x¶y ra nh÷ng vÊn ®Ò kh«ng
mong muèn lµm ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ thùc hiÖn hîp ®ång, hai bªn sÏ c¨n cø vµo
®iÒu kho¶n “gi¶i quyÕt tranh chÊp, khiÕu n¹i (nÕu cã)” trong hîp ®ång ®Ó gi¶i
quyÕt. Th«ng thêng hai bªn sÏ ®a vô viÖc ra gi¶i quyÕt ë c¬ quan träng tµi kinh tÕ
vµ mäi ph¸n quyÕt cña träng tµi lµ chung thÈm vµ cã gi¸ trÞ b¾t buéc ®èi víi hai
bªn.
2.4. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ thùc hiÖn hîp ®ång:
§Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cô thÓ cña mét hîp ®ång xuÊt khÈu, c¸c nhµ xuÊt khÈu
ph¶i tr¶i qua c¸c kh©u ®¸nh gi¸, nghiÖm thu kÕt qu¶ cña hîp ®ång. Cã thÓ nãi
hiÖu qu¶ lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ vµ lµ mét tiªu chuÈn
quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Tuy r»ng lîi nhuËn lµ môc
tiªu cña doanh nghiÖp xuÊt khÈu nhng bªn c¹nh ®ã tiÕt kiÖm lao ®éng x· héi hay
t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi l¹i lµ tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña
xuÊt khÈu.
HiÖu qu¶ kinh tÕ cña mét ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®îc ®¸nh gi¸ th«ng qua c¸c
chØ tiªu chñ yÕu nh:
- ChØ tiªu lîi nhuËn.
- ChØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ cña xuÊt khÈu.
- ChØ tiªu doanh lîi xuÊt khÈu.
- ChØ tiªu doanh lîi xuÊt khÈu trong ®iÒu kiÖn tÝn dông.
- ChØ tiªu ®iÓm hoµ vèn.
- ChØ tiªu thêi gian hoµn vèn...
III - C¸c nh©n tè chñ yÕu ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt
khÈu cña doanh nghiÖp
A - C¸c nh©n tè kh¸ch quan:
Mçi mét chñ thÓ ho¹t ®éng trong x· héi ®Òu chÞu sù chi phèi nhÊt ®Þnh cña
m«i trêng xung quanh. §ã lµ tæng hîp c¸c yÕu tè cã t¸c ®éng trùc tiÕp hoÆc gi¸n
tiÕp qua l¹i lÉn nhau. ChÝnh nh÷ng nh©n tè nµy sÏ quy ®Þnh xu híng vµ tr¹ng th¸i
hµnh ®éng cña chñ thÓ. Trong kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ ho¹t
®éng dkj, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ph¶i chÞu sù chi phãi cña c¸c nh©n tè bªn
trong lÉn nh©n tè bªn ngoµi níc. C¸c nh©n tè nµy thêng xuyªn biÕn ®æi lµm cho
ho¹t ®éng xuÊt khÈu cµng trë nªn phøc t¹p h¬n. ChÝnh v× thÕ, viÖc c¸c doanh
nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu ph¶i theo dâi, n¾m b¾t vµ phana tÝch thêng xuyªn
¶nh hëng cña tõng nh©n tè ®èi víi viÖc kinh doanh cña m×nh lµ viÖc lµm thiÕt
thùc kh«ng thÓ phñ nhËn ®îc.
C¸c yÕu tè thuéc m«i trêng kinh doanh lµ c¸c yÕu tè kh¸ch quan mµ doanh
nghiÖp kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®îc. Nghiªn cøu c¸c yÕu tè nµy kh«ng nh»m ®Ó ®iÒu
19
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Chu ThÞ H»ng
khiÓn nã theo ý muèn cña doanh nghiÖp mµ nh»m t¹o ra kh¶ n¨ng thÝch øng mét
c¸ch tèt nhÊt víi xu híng vËn ®éng cña nã.
M«i trêng kinh doanh t¸c ®éng liªn tôc ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp
theo nh÷ng xu híng kh¸c nhau, võa t¹o ra c¬ héi võa h¹n chÕ kh¶ n¨ng thùc hiÖn
môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp. ¶nh hëng cña m«i trêng kinh doanh cã
thÓ ë c¸c tÇng (thø bËc) kh¸c nhau vÜ m«/vi m«i; m¹nh/yÕu; trùc tiÕp/gi¸n tiÕp...
Nhng vÒ mÆt nguyªn t¾c, cÇn ph¶n ¶nh ®îc sù t¸c ®éng cña nã trong chiÕn lîc
ph¸t triÓn kinh doanh cña doanh nghiÖp.
§Ó nghiªn cøu vµ ®a ®îc t¸c ®éng cña m«i trêng kinh doanh vµo chiÕn lîc,
cã thÓ ph©n tÝch m«i trêng kinh doanh bao quanh doanh nghiÖp qua c¸c m«i trêng thµnh phÇn. Cã thÓ kÓ ®Õn mét sè m«i trêng chñ yÕu nh:
1. M«i trêng v¨n ho¸ vµ x· héi:
YÕu tè v¨n ho¸ - x· héi lu«n bao quanh doanh nghiÖp vµ kh¸ch hµng vµ cã
¶nh hëng lín ®Õn sù ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cã thÓ nghiªn cøu
c¸c yÕu tè nµy tõ nh÷ng gi¸c ®é kh¸c nhau tuú theo môc tiªu nghiªn cøu. Trong
trêng hîp nµy, chóng ta ®Æc biÖt quan t©m ®Õn sù ¶nh hëng cña c¸c yÕu tè nµy
trong viÖc h×nh thµnh vµ ®Æc ®iÓm thÞ trêng tiªu thô cña doanh nghiÖp.
C¸c thÞ trêng lu«n bao gåm con ngêi thùc víi sè tiÒn mµ hä sö dông trong
viÖc tho¶ m·n c¸c nhu cÇu cña hä. Mét c¸ch ®¬n gi¶n cã thÓ hiÓu: thÞ trêng =
kh¸ch hµng + tói tiÒn cña hä. C¸c th«ng tin vÒ m«i trêng nµy cho phÐp doanh
nghiÖp cã thÓ hiÓu biÕt ë nh÷ng møc ®é kh¸c nhau (tõ kh¸i qu¸t ®Õn cô thÓ) vÒ
®èi tîng phôc vô cña m×nh. Qua ®ã, cã thÓ ®a ra mét c¸ch chÝnh x¸c s¶n phÈm
vµ c¸ch thøc phôc vô kh¸ch hµng.
Tiªu thøc thêng ®îc nghiªn cøu khi ph©n tÝch m«i trêng v¨n ho¸ - x· héi vµ
¶nh hëng cña nã ®Õn kinh doanh:
1.1. D©n sè: (Quy m« cña nhu cÇu vµ tÝnh ®a d¹ng cña nhu cÇu)
Sè ngêi hiÖn trªn thÞ trêng. Tiªu thøc nµy ¶nh hëng ®Õn dung lîng thÞ trêng
cã thÓ ®¹t ®Õn. Th«ng thêng, d©n sè cµng lín th× quy m« thÞ trêng cµng lín, nhu
cÇu vÒ nhãm s¶n phÈm (s¶n phÈm) cµng lín, khèi lîng tiªu thô mét sä nµo ®ã
cµng lín, kh¶ n¨ng ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh doanh cµng cao, c¬ héi th¬ng m¹i
lín... Tãm l¹i: Cã nhiÒu c¬ héi hÊp dÉn h¬n cho doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng
th¬ng m¹i vµ ngîc l¹i.
1.2. Xu híng vËn ®éng cña d©n sè: (D¹ng cña nhu cÇu vµ s¶n phÈm ®¸p
øng).
Tû lÖ sinh/tö, ®é tuæi trung b×nh vµ c¸c líp ngêi giµ trÎ. Tiªu thøc nµy ¶nh
hëng chñ yÕu ®Õn nhu cÇu vµ viÖc h×nh thµnh c¸c dßng s¶n phÈm tho¶ m·n nã
trªn thÞ trêng, c¸c yªu cÇu vÒ c¸ch thøc ®¸p øng cña doanh nghiÖp nh lùa chän
s¶n phÈm ®¸p øng, ho¹t ®éng xóc tiÕn...
20
- Xem thêm -