Tài liệu Luận văn một số giải pháp thúc đẩy hoạt động hoạt động xuất khẩu hàng dệt may của các doanh nghiệp việt nam trong tiến trình gia nhập wto

§Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i Lêi më ®Çu TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Qu¸ tr×nh héi nhËp vµ toµn cÇu ho¸ ®ang nh mét “guång xo¸y” cuèn c¸c nÒn kinh tÕ cña c¸c quèc gia vµo mét trËt tù kinh tÕ trong ®ã viÖc t×m ra c¸c lîi thÕ vµ gi¶i bµi to¸n so s¸nh ®Ó x¸c lËp vÞ thÕ trªn trêng quèc tÕ lu«n lµ vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi tõng quèc gia. B¾t ®Çu tõ thêi kú ®æi míi, ViÖt Nam ®ang tõng bíc thùc hiÖn qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc, chuyÓn dÞch c¬ cÊu nÒn kinh tÕ híng m¹nh vµo xuÊt khÈu. Nh nhiÒu quèc gia kh¸c, vµo nh÷ng giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, ngµnh dÖt may ViÖt Nam tõng bíc kh¼ng ®Þnh vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Bªn c¹nh viÖc cung cÊp hµng ho¸ ®¸p øng c¸c nhu cÇu cho thÞ trêng trong níc, ngµnh dÖt may cßn t¹o ®iÒu kiÖn më réng th¬ng m¹i quèc tÕ. §ång thêi, võa lµ nguån thu hót lao ®éng, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, võa t¹o nguån hµng xuÊt khÈu cã gi¸ trÞ cao, ngµnh dÖt may sÏ lµ nguån thu hót ngo¹i tÖ gãp phÇn t¹o ®µ cho nÒn kinh tÕ cÊt c¸nh. Víi tiÒm n¨ng cña mét quèc gia cã lîi thÕ vÒ xuÊt khÈu hµng dÖt may, vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam lµ sÏ ph¶i øng phã nh thÕ nµo víi nh÷ng biÕn ®éng trªn thÞ trêng dÖt may thÕ giíi, nhÊt lµ cuéc §¹i hång thuû ®èi víi ngµnh dÖt may sau n¨m 2004. Ngµy 1/1/2005 Quota hµng dÖt may hoµn toµn bÞ b·i bá theo hiÖp ®Þnh ATC (Agreement on textiles and clothing) cho c¸c níc nhËp khÈu thµnh viªn WTO. Nh vËy chØ cßn cha ®Õn 365 ngµy n÷a HiÖp ®Þnh ATC cã hiÖu lùc. §©y võa lµ bíc ngoÆt lín më ra vËn héi míi cho c¸c nhµ ®Çu t, s¶n xuÊt vµ kinh doanh mÆt hµng dÖt may trong vµ ngoµi níc, võa lµ ¸p lùc hÕt søc nÆng nÒ ®èi víi ngµnh dÖt may ViÖt Nam vµo n¨m 2005, còng lµ thêi ®iÓm dù kiÕn ViÖt Nam gia nhËp WTO. Do ®ã, thêi ®iÓm hiÖn nay còng kh«ng ph¶i lµ sím, còng kh«ng ph¶i lµ qu¸ muén ®Ó c¸c doanh nghiÖp tù nh×n nhËn l¹i thÕ m¹nh, ®iÓm yÕu, khã kh¨n vµ th¸ch thøc ®èi víi doanh nghiÖp m×nh. Tõ ®ã cã nh÷ng biÖn ph¸p kÞp thêi ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm, cña doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ. ChÝnh v× lý do ®ã, em ®· lùa chän ®Ò tµi: “Mét sè gi¶i ph¸p thóc ®Èy ho¹t ®éng ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh gia nhËp WTO“ lµm ®Ò ¸n kinh tÕ th¬ng m¹i cña m×nh. Hoµng Thu H¬ng 1 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i KÕt cÊu cña ®Ò tµi Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, danh môc tµi liÖu tham kh¶o, ®Ò tµi ®îc kÕt cÊu lµm 3 ch¬ng Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸. Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh gia nhËp WTO. Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p thóc ®Èy ho¹t ®éng ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh gia nhËp WTO. Qua ®Ò tµi nµy, em xin ®îc göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi GS.TS. §Æng §×nh §µo vµ thÇy gi¸o NguyÔn Thanh Phong ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. CH¦¥NG I Lý LUËN CHUNG VÒ HO¹T §éNG XUÊT KHÈU hµng ho¸ I. Lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ 1. Kh¸i niÖm ho¹t ®éng xuÊt khÈu Ngay tõ ®¹i héi VII (1991), chñ tr¬ng ®a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ quan hÖ ®èi ngo¹i, ®¸nh dÊu bíc ®Çu tiÕn tr×nh héi nhËp . B¸o c¸o cña BCHTW §¶ng kho¸ VIII t¹i §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cña §¶ng mét lÇn n÷a chØ râ “Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc theo tinh thÇn ph¸t huy tèi ®a néi Hoµng Thu H¬ng 2 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i lùc , n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c quèc tÕ , ®¶m b¶o ®éc lËp tù chñ vµ ®Þnh híng XHCN”. Trong héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, th¬ng m¹i quèc tÕ (TMQT) lµ mét lÜnh vùc cùc k× quan träng. Cã thÓ nãi TMQT lµ mét trong nh÷ng sîi d©y nÝu kÐo c¸c quèc gia trªn thÕ giíi l¹i víi nhau. Nãi ®Õn TMQT kh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô , trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu th× xuÊt khÈu gi÷ vai trß lµ nguån thu ngo¹i tÖ chñ yÕu cho nhËp khÈu. Muèn më réng xuÊt nhËp khÈu th× ta ph¶i tiÕn hµnh thóc ®Èy xuÊt khÈu. VËy xuÊt khÈu lµ g×? T¹i sao l¹i cã xuÊt khÈu? “XuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng cung cÊp hµng ho¸ vµ dÞch vô cho ngêi níc ngoµi nh»m thu ngo¹i tÖ cho ®Êt níc.” 2. Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu XuÊt khÈu hµng ho¸ lµ mét ho¹t ®éng phøc t¹p vµ khã kh¨n. Nã lµ mét qu¸ tr×nh thèng nhÊt gi÷a c¸c bíc c«ng viÖc. Mét doanh nghiÖp muèn thµnh c«ng ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ vµ tèt nhÊt cã thÓ c¸c bíc c«ng viÖc sau: 2.1. Nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ trêng ®Ó nhËn biÕt s¶n phÈm dÞch vô mµ thÞ trêng cã nhu cÇu NhËn biÕt hµng hãa xuÊt khÈu cÇn t×m hiÓu gi¸ trÞ th¬ng phÈm cña hµng hãa, t×nh h×nh s¶n xuÊt mÆt hµng, chu kú sèng mµ s¶n phÈm ®ang tr¶i qua, tû suÊt ngo¹i tÖ cña mÆt hµng kinh doanh. Tû suÊt ngo¹i tÖ hµng xuÊt khÈu lµ sè tiÒn ViÖt Nam ph¶i chi ra ®Ó thu ®îc mét ®¬n vÞ ngo¹i tÖ. Trªn c¬ së so s¸nh tû suÊt nµy víi tû gi¸ hèi ®o¸i hiÖn hµnh, víi møc doanh lîi thu ®îc tõ thÞ trêng trong níc ®Ó quyÕt ®Þnh cã xuÊt khÈu hµng hãa hay kh«ng? §©y lµ bíc quan träng thÓ hiÖn t tëng chØ b¸n c¸i mµ thÞ trêng ®ang cÇn chø kh«ng ph¶i b¸n c¸i mµ doanh nghiÖp ®ang cã. 2.2 Nghiªn cøu thÞ trêng níc ngoµi vµ chän ®èi t¸c kinh doanh Doanh nghiÖp ph¶i hiÓu râ ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ, th¬ng m¹i, luËt ph¸p, vËn t¶i, tiÒn tÖ, tËp qu¸n, thÞ hiÕu, íc tÝnh ®îc dung lîng thÞ trêng vµ sù biÕn ®éng gi¸ c¶ cña mÆt hµng xuÊt khÈu ë thÞ trêng níc ngoµi. KÕt qu¶ xuÊt khÈu phô thuéc vµo th¬ng nh©n cô thÓ mµ doanh nghiÖp lùa chän, v× vËy ph¶i lµm râ th¸i ®é chÝnh trÞ, triÕt lý kinh doanh, kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ uy tÝn cña hä trªn thÞ trêng. KÕt qu¶ Hoµng Thu H¬ng 3 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i bíc nµy ph¶i lËp ®îc ph¬ng ¸n kinh doanh xuÊt khÈu. Néi dung cña ph¬ng ¸n kinh doanh thêng bao gåm: - Nh÷ng ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t vÒ thÞ trêng vµ th¬ng nh©n - Chän mÆt hµng, thêi c¬ vµ ph¬ng thøc xuÊt khÈu - Môc tiªu vµ biÖn ph¸p thùc hiÖn - ¦íc tÝnh s¬ bé hiÖu qu¶ xuÊt khÈu: X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu tû suÊt ngo¹i tÖ xuÊt khÈu, tû suÊt doanh lîi, ®iÓm hßa vèn vµ thêi gian hßa vèn Ph¬ng ¸n kinh doanh hµng xuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu víi b¹n hµng níc ngoµi. 2.3. T×m h×nh thøc vµ biÖn ph¸p giao dÞch, ®µm ph¸n ®Ó ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu Trong néi dung c¬ b¶n cña hîp ®ång xuÊt khÈu hai bªn ph¶i tho¶ thuËn c¸c vÊn ®Ò: - Néi dung c«ng viÖc xuÊt khÈu - Bao b× ®ãng gãi, ký m· hiÖu hµng hãa - Thêi gian, ph¬ng tiÖn vµ ®Þa ®iÓm giao hµng, quyÒn së h÷u hµng hãa - Gi¸m ®Þnh hµng hãa - S¸t trïng hµng hãa (nÕu bªn mua yªu cÇu) - §iÒu kiÖn xÕp dì hµng hãa vµ thëng ph¹t - Nh÷ng chøng tõ cÇn thiÕt cho l« hµng xuÊt khÈu - §ång tiÒn thanh to¸n, ph¬ng thøc, h×nh thøc vµ thêi h¹n thanh to¸n Hoµng Thu H¬ng 4 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i - C¸c trêng hîp bÊt kh¶ kh¸ng - Tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn do vi ph¹m hîp ®ång - Thñ tôc gi¶i quyÕt tranh chÊp hîp ®ång - C¸c ®iÒu kiÖn kh¸c - HiÖu lùc cña hîp ®ång 2.4. Thùc hiÖn hîp ®ång Bao gåm nh÷ng c«ng ®o¹n sau, tuú thuéc vµo tho¶ thuËn trong hîp ®ång mµ ®¬n vÞ xuÊt khÈu ph¶i hay kh«ng ph¶i thùc hiÖn. - KiÓm tra th tÝn dông do bªn mua më - Xin cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu - ChuÈn bÞ hµng ho¸ xuÊt khÈu - KiÓm ®Þnh hµng ho¸ - Thuª ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn, mua b¶o hiÓm - Lµm thñ tôc h¶i quan - Giao hµng lªn tµu - Lµm thñ tôc thanh to¸n, gi¶i quyÕt tranh chÊp (nÕu cã) 2.5. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ tiÕp tôc qu¸ tr×nh bu«n b¸n C¸c chØ tiªu thêng ®îc dïng ®Ó so s¸nh, ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng lµ: - Sè lîng thùc hiÖn xuÊt khÈu so víi ®¬n hµng Hoµng Thu H¬ng 5 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i - Chñng lo¹i mÆt hµng thùc hiÖn so víi kÕ ho¹ch - TiÕn ®é xuÊt hµng so víi hîp ®ång ®· ký - Doanh sè mua vµ b¸n hµng hãa - Chi phÝ kinh doanh - Lîi nhuËn ®¹t ®îc so víi kÕ ho¹ch vµ cïng kú n¨m tríc Ph©n tÝch kÕt qu¶ tõng mÆt hµng, theo tõng thÞ trêng xuÊt khÈu, tõng kh¸ch hµng cô thÓ ®Ó cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh ho¹t ®éng kÞp thêi. 3. C¸c h×nh thøc cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu 3.1. XuÊt khÈu trùc tiÕp XuÊt khÈu trùc tiÕp lµ viÖc xuÊt khÈu c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra hoÆc thu mua tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong níc, xuÊt khÈu ra níc ngoµi th«ng qua c¸c tæ chøc cña m×nh. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ lîi nhuËn thu ®îc cña c¸c doanh nghiÖp thêng lµ cao h¬n c¸c h×nh thøc kh¸c, cã thÓ n©ng cao uy tÝn cña m×nh th«ng qua quy c¸ch vµ phÈm chÊt hµng ho¸, cã thÓ tiÕp cËn trùc tiÕp thÞ trêng, n¾m b¾t ®îc nhu cÇu thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng. Bªn c¹nh ®ã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i øng tríc mét lîng vèn lín ®Ó s¶n xuÊt hoÆc thu mua, ph¶i chÞu bÊt lîi vÒ chi phÝ vËn chuyÓn, thuÕ xuÊt nhËp khÈu vµ chi phÝ ®Ó duy tr× cöa hµng, v¨n phßng ®¹i diÖn ë níc ngoµi vµ rñi ro kinh doanh lµ rÊt lín. 3.2. XuÊt khÈu gia c«ng uû th¸c XuÊt khÈu gia c«ng uû th¸c lµ h×nh thøc c¸c doanh nghiÖp kinh doanh hµng xuÊt khÈu ®øng ra nhËp nguyªn liÖu hoÆc b¸n thµnh phÈm cho c¸c doanh nghiÖp gia c«ng, sau ®ã thu håi thµnh phÈm ®Ó xuÊt khÈu cho bªn níc ngoµi. Doanh nghiÖp nµy sÏ ®îc hëng phÝ uû th¸c theo tho¶ thuËn víi c¸c doanh nghiÖp trùc tiÕp chÕ biÕn. H×nh thøc nµy cã u ®iÓm lµ kh«ng cÇn bá vèn vµo kinh doanh nhng vÉn thu ®îc lîi nhuËn, Ýt rñi ro, viÖc thanh to¸n ®îc b¶o ®¶m v× ®Çu ra ch¾c ch¾n. Bªn c¹ch ®ã nã ®ßi hái nhiÒu thñ tôc xuÊt vµ nhËp khÈu do ®ã cÇn ph¶i cã nh÷ng c¸n bé kinh doanh cã kinh nghiÖm vµ th«ng th¹o nghiÖp vô xuÊt nhËp khÈu. Hoµng Thu H¬ng 6 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i 3.3. XuÊt khÈu uû th¸c XuÊt khÈu uû th¸c lµ h×nh thøc mµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh hµng xuÊt khÈu ®øng ra ®ãng vai trß trung gian xuÊt khÈu lµm thay cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt nh÷ng thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó xuÊt khÈu hµng vµ hëng phÇn tr¨m theo gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu ®· ®îc tho¶ thuËn. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ møc ®é rñi ro thÊp, Ýt tr¸ch nhiÖm, ngêi ®øng ra xuÊt khÈu kh«ng ph¶i lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm cuèi cïng. §Æc biÖt lµ kh«ng cÇn bá vèn ra ®Ó mua hµng, nhËn tiÒn nhanh, Ýt thñ tôc vµ t¬ng ®èi tin cËy. 3.4. Bu«n b¸n ®èi lu Bu«n b¸n ®èi lu lµ ph¬ng thøc giao dÞch trong ®ã xuÊt khÈu kÕt hîp chÆt chÏ víi nhËp khÈu, ngêi b¸n ®ång thêi lµ ngêi mua, lîng hµng trao ®æi cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng víi gi¸ trÞ cña l« hµng ®· xuÊt. C¸c lo¹i h×nh bu«n b¸n ®èi lu bao gåm: hµng ®æi hµng, trao ®æi bï trõ, mua ®èi lu, chuyÓn giao nghÜa vô, mua l¹i s¶n phÈm. 3.5. XuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th XuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th lµ h×nh thøc xuÊt khÈu hµng ho¸ ®îc ký kÕt theo nghÞ ®Þnh th gi÷a hai ChÝnh phñ. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ tiÕt kiÖm ®îc c¸c kho¶n chi phÝ trong viÖc nghiªn cøu thÞ trêng, t×m kiÕm b¹n hµng, ®¶m b¶o ®îc thanh to¸n. 3.6. XuÊt khÈu t¹i chç XuÊt khÈu t¹i chç lµ h×nh thøc mµ hµng vµ dÞch vô cã thÓ cha vît ra ngoµi biªn giíi quèc gia nhng ý nghÜa kinh tÕ cña nã còng gièng nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §ã lµ viÖc cung cÊp hµng ho¸ vµ dÞch vô cho c¸c ®oµn ngo¹i giao, kh¸ch du lÞch quèc tÕ v.v... ¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy cã thÓ ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao do gi¶m bít chi phÝ bao b×, ®ãng gãi, b¶o qu¶n chi phÝ vËn t¶i, thêi gian thu håi vèn nhanh. 3.7. Gia c«ng quèc tÕ Gia c«ng quèc tÕ lµ h×nh thøc kinh doanh trong ®ã mét bªn nhËp nguån nguyªn liÖu b¸n thµnh phÈm (bªn nhËn gia c«ng) cña bªn ®Æt gia c«ng ®Ó chÕ biÕn thµnh phÈm giao l¹i cho bªn ®Æt gia c«ng vµ qua ®ã thu ®îc phÝ gia c«ng. Hoµng Thu H¬ng 7 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i ¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ gióp bªn nhËn gia c«ng t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, nhËn ®îc c¸c thiÕt bÞ c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt. H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông kh¸ phæ biÕn ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cã nguån nh©n c«ng dåi dµo víi gi¸ rÎ, nguån nguyªn liÖu s½n cã cña c¸c níc nhËn gia c«ng. 3.8. T¹m nhËp, t¸i xuÊt T¹m nhËp, t¸i xuÊt lµ h×nh thøc xuÊt khÈu ®i nh÷ng hµng ho¸ ®· nhËp khÈu tríc ®©y vµ cha tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng chÕ biÕn. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ doanh nghiÖp cã thÓ thu vÒ mét lîng ngo¹i tÖ lín h¬n sè bá ra ban ®Çu, kh«ng ph¶i tæ chøc s¶n xuÊt, ®Çu t vµo nhµ xëng, m¸y mãc thiÕt bÞ, kh¶ n¨ng thu håi vèn cao. II. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu 1. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu 1.1. T¹o nguån vèn chñ yÕu cho nhËp khÈu, gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n trong c¸n c©n thanh to¸n §èi víi mét níc nghÌo vµ chËm ph¸t triÓn nh ë níc ta th× viÖc chän bíc ®i c«ng nghiÖp ho¸ lµ con ®êng thÝch hîp nhÊt. §Ó thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc trong thêi gian ng¾n ®ßi hái ph¶i cã mét sè vèn rÊt lín ®Ó nhËp khÈu m¸y mãc, thiÕt bÞ, kü thuËt c«ng nghÖ tiªn tiÕn. NhËp khÈu còng nh vèn ®Çu t cña mét níc thêng dùa vµo c¸c nguån chñ yÕu: viÖn trî, vay nî, ®Çu t níc ngoµi,... TÊt c¶ c¸c nguån ®ã ®Òu ph¶i hoµn tr¶ l¹i díi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau, cßn ph¸t triÓn xuÊt khÈu lµ sù b¶o ®¶m, quyÕt ®Þnh quy m« vµ tèc ®é t¨ng cña nhËp khÈu, c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. 1.2. T¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ , thóc ®Èy nÒn s¶n xuÊt trong níc §©y lµ yÕu tè then chèt trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. §ång thêi sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o vµ chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu ®îc ¸p dông kü thuËt tiªn tiÕn, s¶n xuÊt ra hµng ho¸ cã tÝnh c¹nh tranh cao trªn thÞ trêng thÕ giíi, gióp ta cã nguån lùc c«ng nghiÖp míi, t¨ng s¶n xuÊt c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng s¶n phÈm, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm chi phÝ lao Hoµng Thu H¬ng 8 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i ®éng x· héi. Bªn c¹nh ®ã t¹o kh¶ n¨ng më réng thÞ trêng, t¹o ®iÒu kiÖn më réng kh¶ n¨ng cung cÊp ®Çu vµo, gãp phÇn cho s¶n xuÊt, ph¸t triÓn kinh tÕ æn ®Þnh. 1.3. Gãp phÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò lao ®éng, viÖc lµm Sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp híng vµo xuÊt khÈu sÏ thu hót rÊt nhiÒu lao ®éng vµo lµm viÖc, víi møc sèng æn ®Þnh. Ngoµi ra xuÊt khÈu cßn t¹o ra nguån vèn ®Ó nhËp khÈu vËt phÈm tiªu dïng thiÕt yÕu phôc vô ®êi sèng vµ ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu tiªu dïng cña con ngêi. 1.4. Lµ nÒn t¶ng trong viÖc thóc ®Èy quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i XuÊt khÈu cã vai trß t¨ng cêng sù hîp t¸c quèc tÕ gi÷a c¸c níc, n©ng cao vai trß cña Nhµ níc ta trªn trêng quèc tÕ. Nhê cã nh÷ng hµng xuÊt khÈu mµ ®· cã nhiÒu níc ®·, ®ang vµ sÏ thiÕt lËp quan hÖ bu«n b¸n vµ ®Çu t víi níc ta. 1.5. §¶m b¶o sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc trong níc ViÖc ®a c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn tham gia vµo sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, th«ng qua viÖc ph¸t triÓn c¸c ngµnh chÕ biÕn, xuÊt khÈu ®· gãp phÇn n©ng cao gi¸ trÞ hµng ho¸, gi¶m bít nh÷ng thiªn tai do ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn ngµy cµng trë nªn bÊt lîi cho hµng ho¸ vµ nguyªn liÖu cho xuÊt khÈu. 2. TÝnh tÊt yÕu cña viÖc gia nhËp WTO 2.1. Vai trß cña héi nhËp Héi nhËp kinh tÕ lµ cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn: Thø nhÊt: Héi nhËp kinh tÕ ®· gãp phÇn më réng thÞ trêng xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam. Quan hÖ b¹n bÌ ®îc më réng viÖc ®îc hëng nh÷ng u ®·i vÒ thuÕ quan vµ xo¸ bá hµng rµo phi thuÕ quan vµ c¸c chÕ ®é ®·i ngé kh¸c nh tèi huÖ quèc vµ ®èi xö quèc gia. Thø hai: Gãp phÇn t¨ng thu hót ®Çu t níc ngoµi viÖn trî cña ChÝnh phñ vµ gãp phÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nî quèc tÕ. Thø ba: Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nî ViÖt Nam Hoµng Thu H¬ng 9 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i Thø t: Héi nhËp kinh tÕ lµ cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· vµ ®ang trë thµnh yªu cÇu bøc xóc víi c¸c níc. ThÓ hiÖn qua sù gia t¨ng ®¸ng kÓ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cña sù trao ®æi hµng ho¸, dÞch vô, vèn, c«ng nghÖ... gi÷a c¸c níc trªn thÕ giíi vµ sù h×nh thµnh cña thÓ chÕ hîp t¸c khu vc vµ quèc tÕ. Tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ xu thÕ tÊt yÕu ®èi víi sù nghiÖp CNH_H§H cña ViÖt Nam Qu¸ tr×nh tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch kinh tÕ, x©y dùng mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng m¹nh ®Ó thùc hiÖn tù do ho¸ trªn c¸c lÜnh vùc th¬ng m¹i hµng ho¸, th¬ng m¹i dÞch vô, ®Çu t, hîp t¸c tµi chÝnh - tiÒn tÖ, ®ång thêi s½n sµng tËn dông c¸c u ®·i cña c¸c thµnh viªn kh¸c ®em l¹i cho m×nh ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, më réng thÞ trêng hµng ho¸ vµ ®Çu t ra níc ngoµi. Tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®ang lµ mét ®ßi hái cÊp thiÕt ®èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ mét níc ®ang chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng nh ViÖt Nam. Tríc hÕt: Xu híng khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸ trªn c¬ së lîi Ých kinh tÕ cña c¸c bªn tham gia ®· trë thµnh nh©n tè gãp phÇn g×n gi÷ hoµ b×nh, æn ®Þnh trong khu vùc, t¹o ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó c¸c nhµ ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi quyÕt ®Þnh ®Çu t ë quèc gia nµy hay quèc gia kh¸c cña thÕ giíi. §iÒu ®ã sÏ gióp ViÖt Nam vµ c¸c níc trong khu vùc sÏ thu hót ®îc nguån nh©n lùc, vËt chÊt, tµi chÝnh vµ tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ cña c¸c níc kh¸c trªn thÕ giíi phôc vô cho môc tiªu t¨ng trëng nhanh nÒn kinh tÕ quèc d©n cña m×nh. Thø hai: Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· t¹o ra nh÷ng mèi quan hÖ kinh tÕ - tµi chÝnh ®a d¹ng, ®an xen, phô thuéc lÉn nhau, mét m«i trêng kinh doanh khu vùc vµ quèc tÕ réng lín, tù do vµ b×nh ®¼ng, ngµy cµng gi¶m dÇn c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan, c¸c ph©n biÖt ®èi xö chÝnh thøc vµ phi chÝnh thøc, kinh tÕ vµ phi kinh tÕ sÏ t¹o c¬ héi kh«ng chØ cho c¸c c«ng ty lín, c¸c nÒn kinh tÕ lín mµ cßn cho c¶ c¸c c«ng ty nhá, c¸c nÒn kinh tÕ cßn ®ang trªn ®µ cña sù ph¸t triÓn. Thø ba: Cã thÓ häc hái rót kinh nghiÖm trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c níc ®i tríc, tr¸nh ®îc nh÷ng sai sãt, t×m c¸c biÖn ph¸p rót ng¾n ®îc thêi gian cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn CNH - H§H ®Êt níc. T¹o ®iÒu kiÖn Hoµng Thu H¬ng 10 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i ®Ó ViÖt Nam dÇn ®iÒu chØnh c¸c chÝnh s¸ch vµ chÕ ®é kinh tÕ theo c¸c chuÈn mùc cña c¸c tæ chøc vµ c¸c ®Þnh chÕ kinh tÕ quèc tÕ. Thø t: Tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét nh©n tè quan träng buéc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam chÊn chØnh tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng nghÖ, n¾m bÊt th«ng tin, t¨ng cêng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ ®Ó ®øng v÷ng trong cuéc c¹nh tranh khèc liÖt, t¹o ®iÒu kiÖn më réng thÞ trêng th¬ng m¹i hµng ho¸, dÞch vô vµ ®Çu t do ®îc hëng nh÷ng u ®·i cho c¸c níc chËm ph¸t triÓn hoÆc ®ang ph¸t triÓn, quy chÕ tèi huÖ quèc (MFN), ®·i ngé quèc gia (NT) vµ møc thuÕ quan thÊp cña c¸c níc ®èi t¸c. 2.2. Mét sè ®Æc ®iÓm vÒ WTO 2.2.1. Sù ra ®êi cña WTO 1/1/1995, WTO ®îc thiÕt lËp t¹i Marrakash, ®©y lµ lÇn c¶i c¸ch thÓ chÕ th¬ng m¹i quèc tÕ lín nhÊt sau ChiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø 2. §Õn tríc 1994, thÓ chÕ th¬ng m¹i vÉn theo GATT (tæ chøc hiÖp ®Þnh chung vÒ thuÕ quan vµ mËu dÞch). GATT ®· thiÕt lËp mét thÓ chÕ th¬ng m¹i ®a biªn thµnh c«ng lín m¹nh, th«ng qua nhiÒu vßng ®µm ph¸n th¬ng m¹i, thÓ chÕ nµy ngµy mét tù do. Nhng ®Õn thËp niªn 80 cña thÕ kû XX, thÓ chÕ nµy còng ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra triÖt ®Ó mét lÇn. ThÕ lµ ®· ph¸t ®éng vßng ®µm ph¸n Urugoay, vµ cuèi cïng WTO ra ®êi. §Õn 15/4/2003, WTO cã 146 thµnh viªn chÝnh thøc, 31 quan s¸t viªn ChÝnh phñ vµ 7 quan s¸t viªn tæ chøc quèc tÕ (nh: UN, IMF, FAO,UNCTAD, WB, WIPO, OECD). Mäi th«ng tin vÒ WTO xin truy cËp vµo Web cña WTO. (http://www.wto.org) 2.2.2. Môc ®Ých cña thÓ chÕ WTO Môc ®Ých lín nhÊt cña thÓ chÕ WTO lµ gióp th¬ng m¹i cã thÓ lu th«ng tù do, kh«ng chÞu ¶nh hëng cña c¸c t¸c dông phô tiªu cùc. §iÒu nµy cã nghÜa lµ lo¹i trõ chíng ng¹i, cßn cã nghÜa lµ b¶o ®¶m c¸ nh©n, c«ng ty, ChÝnh phñ hiÓu râ vÒ quy t¾c “ch¬i” cña WTO lµ g×, khiÕn hä tin r»ng chÝnh s¸ch sÏ kh«ng thay ®æi ®ét ngét. Nãi c¸ch kh¸c, nh÷ng quy t¾c nµy cÇn ph¶i cã tÝnh minh b¹ch vµ cã thÓ dù kiÕn ®îc. Hoµng Thu H¬ng 11 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i Nh÷ng hiÖp ®Þnh nµy ®îc mäi thµnh viªn còng khëi th¶o vµ ký kÕt, sau khi ®· tranh c·i vµ tranh luËn rÊt nhiÒu lÇn do vËy, mét trong nh÷ng chøc n¨ng lín nhÊt cña WTO lµ trë thµnh mét diÔn ®µn ®µm ph¸n th¬ng m¹i. Mét vai trß quan träng kh¸c cña WTO lµ gi¶i quyÕt tranh chÊp. Trong quan hÖ thêng n¶y sinh nh÷ng tranh chÊp vÒ lîi Ých. §iÒu íc vµ hiÖp ®Þnh thêng ph¶i gi¶i thÝch, bao gåm c¶ nh÷ng ®iÒu íc vµ hiÖp ®Þnh mÊt nhiÒu c«ng søc ®µm ph¸n, thêng xuyªn gi¶i thÝch. BiÖn ph¸p hµi hoµ nhÊt lµ th«ng qua thñ tôc trung lËp dùa trªn c¬ së ph¸p luËt ®ång ý thèng nhÊt. §©y chÝnh lµ môc ®Ých ®»ng sau viÖc tè tông gi¶i quyÕt tranh chÊp ®îc viÕt trong hiÖp ®Þnh WTO. 2.3. TÝnh tÊt yÕu cña viÖc gia nhËp WTO Ngµy nay ®èi víi ViÖt Nam, qu¸ tr×nh tõ HiÖp ®Þnh chung vÒ th¬ng m¹i vµ thuÕ quan (GATT) ®Õn tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) ®· kh«ng cßn lµ mét vÊn ®Ò chØ thuéc ph¹m vi nghiªn cøu cña ngµnh th¬ng m¹i. Trong nh÷ng n¨m ®æi míi, víi c¸ch tiÕp cËn hiÖn thùc ®èi víi c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, chóng ta ®Õn víi c¸c thÓ chÕ kinh tÕ ®a ph¬ng trong ®ã cã WTO mét c¸ch thùc tÕ h¬n. NÕu xuÊt ph¸t tõ gi¸c ®é kinh tÕ chÝnh trÞ th× ®øng tríc thÕ giíi, ViÖt Nam chØ lµ mét ngêi s¶n xuÊt hµng ho¸ cßn thÕ giíi lµ thÞ trêng. Trªn thÞ trêng thÕ giíi chóng ta ph¶i t×m c¸ch b¸n cho ®îc nh÷ng hµng ho¸ cña m×nh vµ mua vÒ nh÷ng thø m×nh cÇn víi gi¸ c¶ cã lîi nhÊt. §i tríc chóng ta nhiÒu n¨m, hÇu hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi ®· b¾t ®Çu b»ng quan niÖm nh thÕ vµ còng v× thÕ nªn gi÷a c¸c níc ph¶i cã nh÷ng “luËt ch¬i chung” ®îc x©y dùng trªn c¬ së cã sù ®ång thuËn nhÊt ®Þnh. Qu¸ tr×nh tõ GATT ®Õn WTO ra ®êi vµ ph¸t triÓn còng chÝnh lµ nh vËy. XÐt theo ý nghÜ nµy th× ®ã kh«ng ph¶i lµ s¶n phÈm riªng cña nÒn kinh tÕ T b¶n Chñ nghÜa mµ nã lµ mét nÊc thang ph¸t triÓn cña nÒn th¬ng m¹i thÕ giíi - mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi cña v¨n minh nh©n lo¹i. Chñ nghÜa T b¶n cÇn ®Õn GATT - WTO ®Ó tån t¹i v× kh«ng thÓ duy tr× ®îc chÕ ®é thuéc ®Þa, còng nh cã cÇn ®Õn së h÷u cæ phÇn v× kh«ng thÓ n¾m gi÷ 100% cæ phÇn nh tríc. LÏ ®¬ng nhiªn, trªn thÞ trêng thÕ giíi cho dï cã thÓ cã nh÷ng nç lùc ®a ph¬ng ®Õn ®©u ch¨ng n÷a th× còng kh«ng thÓ cã ®îc sù c«ng b»ng gi÷a nh÷ng cêng quèc víi nh÷ng níc nhá yÕu, chËm ph¸t triÓn. WTO dï ®Ò cao nguyªn t¾c kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c thµnh viªn còng kh«ng thÓ ®Æt ngang b»ng vÞ thÕ cña h¹t g¹o NhËt B¶n víi h¹t g¹o cña Th¸i Lan hay ViÖt Nam, thÞt bß cña EU víi thÞt Hoµng Thu H¬ng 12 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i bß c¸c níc Ch©u Phi,…H·y cßn xa tæ chøc nµy míi lµm ®îc c¸i viÖc mµ c¸c “cuéc thi ®Êu quyÒn anh vÉn lµm lµ lÊy träng lîng c¬ thÓ lµm tiªu chuÈn tríc khi thîng ®µi ®Êm bèc”. Tuy nhiªn trong th¬ng m¹i thÕ giíi ngµy nay kh«ng cã mét thÓ chÕ toµn cÇu nµo thay thÕ ®îc WTO. C¸c quèc gia dï lín hay nhá còng kh«ng thÓ cã sù lùa chän nµo tèt h¬n lµ gia nhËp tæ chøc nµy. Sè lîng thµnh viªn liªn tôc gia t¨ng cña nã ®ñ ®Ó nãi lªn ®iÒu ®ã. §èi víi ViÖt Nam, tõ viÖc hiÓu ®îc vai trß cña viÖc gia nhËp WTO ®èi víi nÒn kinh tÕ nãi chung vµ lÜnh vùc th¬ng m¹i nãi riªng, th¸ng 1/1995 ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· göi ®¬n xin gia nhËp WTO. 2.4. T¸c ®éng cã lîi vµ bÊt lîi cña viÖc tham gia WTO C¸c nhµ nghiªn cøu vµ ngay c¶ doanh nghiÖp ®· chØ ra lîi Ých lín nhÊt cña viÖc gia nhËp WTO lµ thÞ trêng xuÊt khÈu cho ViÖt Nam réng më. Hµng ho¸ ViÖt Nam xuÊt ®i níc ngoµi sÏ ®îc c¹nh tranh b×nh ®¼ng víi c¸c ®èi thñ kh¸c, kh«ng cßn víng nhiÒu rµo c¶n vÒ thuÕ, h¹n ng¹ch… nh hiÖn nay n÷a. ViÖt Nam cã quyÒn th¬ng lîng víi c¸c bªn ®èi t¸c vµ cã quyÒn khiÕu n¹i khi th¬ng lîng kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶ mong muèn. ViÖt Nam cã nhiÒu c¬ héi trao ®æi ®a ph¬ng hoÆc song ph¬ng vÒ nh÷ng vÊn ®Ò chñ chèt trªn th¬ng trêng quèc tÕ, còng nh sÏ nhËn ®îc nh÷ng c¬ héi trî gióp kü thuËt vµ t vÊn tõ héi ®ång ph¸t triÓn vµ th¬ng m¹i vÒ c¸c vÊn ®Ò thèng kª mËu dÞch, chÝnh s¸ch mËu dÞch, nhËn ®îc sù gióp ®ì vÒ ®µo t¹o c¸n bé vµ trao ®æi th«ng tin gi÷a c¸c níc thµnh viªn. §iÒu c¸c doanh nghiÖp lo ng¹i nhÊt lµ khi ViÖt Nam gia nhËp WTO ph¶i xo¸ bá b¶o hé vµ hä sÏ ph¶i chÞu ¸p lùc c¹nh tranh m¹nh h¬n tõ bªn ngoµi. Tuy nhiªn, theo ph©n tÝch cña c¸c chuyªn gia kinh tÕ, chÝnh ¸p lùc c¹nh tranh l¹i lµ lîi Ých mµ ViÖt Nam sÏ ®îc thô hëng. C¹nh tranh sÏ sµng läc nh÷ng doanh nghiÖp kÐm hiÖu qu¶, hiÖn ®ang lµ g¸nh nÆng cho nÒn kinh tÕ, vµ buéc c¸c doanh nghiÖp kh¸c ph¶i tù hoµn thiÖn m×nh ®Ó v¬n lªn. §ång thêi, nã cßn t¹o c¬ héi cho doanh nghiÖp vµ ngêi tiªu dïng sö dông hµng ho¸, dÞch vô víi gi¸ rÎ, qua ®ã kÝch thÝch nhu cÇu tiªu thô trong níc, lµm cho kinh tÕ ph¸t triÓn. §¸nh thuÕ nhËp khÈu cao ®Ó b¶o hé còng lµ mét c¸ch gi¸n tiÕp ®¸nh thuÕ vµo xuÊt khÈu, lµm cho n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam bÞ gi¶m. “Mét ®ång thuÕ ®¸nh vµo hµng nhËp khÈu còng lµ mét ®ång thuÕ gi¸n tiÕp ®¸nh vµo xuÊt khÈu”. ThuÕ nhËp khÈu cao lµm cho hµng ho¸ trong níc ®¾t, buéc Hoµng Thu H¬ng 13 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i doanh nghiÖp ph¶i t¨ng tiÒn l¬ng cho c«ng nh©n ®Ó ®¶m b¶o møc sèng tèi thiÓu cho hä. §ång thêi doanh nghiÖp còng ph¶i t¨ng chi phÝ ®Çu t ban ®Çu do ph¶i mua xi m¨ng, thÐp, « t«… víi gi¸ cao ®Ó x©y nhµ xëng vµ t¹o tµi s¶n cè ®Þnh. Ngoµi ra, gia nhËp WTO sÏ t¹o ®éng lùc thóc ®Èy ViÖt Nam c¶i c¸ch m¹nh h¬n c¸c luËt lÖ cho phï hîp víi th«ng lÖ chung cña quèc tÕ. Qua ®ã t¹o lËp m«i trêng kinh doanh b×nh ®¼ng vµ th«ng tho¸ng cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ. Kinh nghiÖm ®µm ph¸n vµ gia nhËp WTO cña Trung Quèc còng cho thÊy ®iÒu nµy. “Gia nhËp WTO kh«ng chØ lµ vÊn ®Ò vÒ kinh tÕ mµ cßn lµ chÝnh trÞ. §©y lµ søc Ðp ®Ó c¶i c¸ch bªn trong ®Êt níc”. Mét trong nh÷ng ®iÓm bÊt lîi víi ViÖt Nam lµ viÖc c¾t gi¶m thuÕ sÏ lµm gi¶m nguån thu cho ng©n s¸ch tõ thuÕ nhËp khÈu. ThuÕ nhËp khÈu cã thÓ gi¶m nhng tæng thu ng©n s¸ch cña Nhµ níc th× cha h¼n sÏ Ýt h¬n. Mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu t¸c ®éng vÒ thu ng©n s¸ch khi ViÖt Nam gi¶m thuÕ ®Ó gia nhËp khu vùc th¬ng m¹i tù do ASEAN (AFTA) cho thÊy thu thuÕ nhËp khÈu sÏ gi¶m 15%. Nhng bï l¹i, nhê gi¸ hµng ho¸ gi¶m nhu cÇu tiªu thô sÏ t¨ng lªn, s¶n xuÊt ph¸t triÓn, nªn Nhµ níc sÏ thu ®îc nhiÒu thuÕ trong níc h¬n. Do ®ã, phÇn gi¶m thu ng©n s¸ch thùc tÕ chØ cßn kho¶ng 1,9%. §ã lµ cha kÓ nh÷ng lîi Ých vÒ gia t¨ng viÖc lµm cho x· héi. Trong thùc tÕ, dï nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp ®ang ®îc b¶o hé b»ng thuÕ, nhng nh÷ng doanh nghiÖp vÉn ph¶i chÞu ¸p lùc c¹nh tranh rÊt m¹nh tõ hµng nhËp lËu vµ gian lËn th¬ng m¹i. Nh÷ng ngµnh ®îc b¶o hé cµng m¹nh, nh mÝa ®êng, kÝnh x©y dùng, xi m¨ng… th× hµng lËu cµng nhiÒu. Do ®ã, khi b·i bá hµng rµo b¶o hé ®Ó héi nhËp, ¸p lùc c¹nh tranh sÏ kh«ng thay ®æi nhiÒu. Cïng lóc ®ã, c¸c níc còng b·i bá hµng rµo thuÕ quan ®èi víi hµng nhËp tõ ViÖt Nam, gióp cho doanh nghiÖp xuÊt khÈu ®îc nhiÒu h¬n. Cßn Nhµ níc th× thu l¹i ®îc nh÷ng kho¶n thuÕ mµ bÊy l©u nay kh«ng thu ®îc tõ hµng lËu. Riªng ®èi víi lÜnh vùc dÞch vô, viÖc ViÖt Nam gia nhËp WTO tríc m¾t sÏ g©y cho khu vùc nµy nhiÒu khã kh¨n. Theo c¸c chuyªn gia kinh tÕ, møc ®é s½n sµng ®Ó héi nhËp cña khu vùc dÞch vô lµ kÐm nhÊt. §©y lµ khu vùc ®îc Nhµ níc b¶o hé kü nhÊt. Cho ®Õn nay, viÖc më cöa cho níc ngoµi ®Çu t vµo dÞch vô kh«ng ®¸ng kÓ. Qu¶ lµ n¨ng lùc c¹nh tranh vµ chÊt lîng cña c¸c ngµnh dÞch vô, nh tµi chÝnh ng©n hµng, viÔn th«ng vµ c¸c dÞch vô ph¸t triÓn kinh doanh kh¸c kÐm, cßn Hoµng Thu H¬ng 14 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i gi¸ th× cao. Sù yÕu kÐm cña ngµnh dÞch vô ®ang trë thµnh g¸nh nÆng cho c¶ nÒn kinh tÕ. Muèn kh¾c phôc ®îc ®iÒu nµy, viÖt nam ph¶i b·i bá ®éc quyÒn trong c¸c ngµnh dÞch vô, më cöa cho nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Çu t vµ kinh doanh ®Ó g©y ¸p lùc, buéc c¸c doanh nghiÖp dÞch vô ph¶i c¶i c¸ch, c¾t gi¶m chi phÝ, n©ng cao chÊt lîng vµ h¹ gi¸ dÞch vô. C¸c lîi Ých còng nh bÊt lîi cña ViÖt Nam trong viÖc gia nhËp WTO lµ t¬ng ®èi râ. “ViÖt Nam kh«ng thÓ tù b¶o vÖ m×nh tríc sù b¶o hé cña c¸c níc kh¸c khi n»m ngoµi WTO. C¸c vÝ dô vÒ vô kiÖn b¸n ph¸ gi¸ c¸ da tr¬n vµ h¹n chÕ vÒ hµng dÖt may lµ minh chøng cho viÖc nµy”. 2.5. Quan hÖ ViÖt Nam- WTO Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan ®èi víi th¬ng m¹i ViÖt Nam nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nãi riªng. NghÞ quyÕt 07 cña Bé ChÝnh trÞ ®· nªu râ: “Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nh»m më réng thÞ trêng, tranh thñ thªm vèn, c«ng nghÖ, kiÕn thøc qu¶n lý ®Ó ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ theo ®Þnh híng XHCN, thùc hiÖn d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh, tríc m¾t lµ thùc hiÖn th¾ng lîi nh÷ng nhiÖm vô nªu ra trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001 – 2005”. §Ó chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trong lÜnh vùc th¬ng m¹i, ngµy 4/1/1995, ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· göi ®¬n xin gia nhËp WTO vµ ngµy 31/1/1995, ®· thµnh lËp nhãm c«ng t¸c vÒ viÖc gia nhËp WTO cña ViÖt Nam. Ngµy 24/9/1995, ViÖt Nam ®· ®Ö tr×nh b¶n ghi nhí vÒ c¬ chÕ ngo¹i th¬ng cña ViÖt Nam lªn WTO. Cho ®Õn nay, ViÖt Nam ®· tiÕn hµnh nhiÒu phiªn häp vµ ®· tr¶ lêi hµng ngh×n c©u hái vÒ b¶n ghi nhí vÒ chÝnh s¸ch ngo¹i th¬ng cña ViÖt Nam, ®· tiÕn hµnh ®îc 7 vßng ®µm ph¸n ®a ph¬ng vµ song ph¬ng víi c¸c níc thµnh viªn h÷u quan cña WTO vÒ c¸c vÊn ®Ò th¬ng m¹i hµng ho¸, th¬ng m¹i dÞch vô, th¬ng m¹i liªn quan ®Õn së h÷u trÝ tuÖ vµ ®Çu t. Vßng ®µm ph¸n gia nhËp WTO ®Çu tiªn cña ViÖt Nam diÔn ra vµo ngµy 30-31/7/1998, tiÕp ®ã lµ phiªn ®µm ph¸n thø hai vµo ngµy 3/12/1998, phiªn ®µm ph¸n thø ba ngµy 22-23/7/1999, phiªn ®µm ph¸n thø t ngµy 30/11/2000, phiªn ®µm ph¸n thø n¨m ngµy 10/4/2002, phiªn ®µm ph¸n thø s¸u ngµy 12/5/2003 vµ trong 2 ngµy 10-11/12/2003, vßng ®µm ph¸n thø 7 cña ViÖt Nam ®µm ph¸n gia nhËp WTO ®· diÔn ra th¾ng lîi t¹i trô së cña WTO t¹i Gi¬nev¬ - Thôy Sü. Môc tiªu cña ChÝnh phñ ViÖt Nam lµ tÝch Hoµng Thu H¬ng 15 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i cùc ®Èy nhanh tiÕn tr×nh ®µm ph¸n ®Ó cã thÓ sím chÝnh thøc gia nhËp vµo WTO vµo n¨m 2005. 3. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh gia nhËp WTO 3.1. Xu thÕ chuyÓn dÞch hµng dÖt may trªn thÕ giíi Ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may g¾n liÒn víi nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña mçi con ngêi. V× vËy tõ rÊt l©u trªn thÕ giíi, ngµnh c«ng nghiÖp nµy ®îc h×nh thµnh vµ ®i lªn cïng víi sù ph¸t triÓn ban ®Çu cña Chñ nghÜa T b¶n. Bªn c¹nh ®ã, ngµnh dÖt may lµ ngµnh thu hót nhiÒu lao ®éng víi yªu cÇu kü thuËt kh«ng cao, vèn ®Çu t kh«ng lín vµ cã ®iÒu kiÖn më réng quan hÖ quèc tÕ. Do ®ã trong giai ®o¹n ®Çu qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ T b¶n, tõ c¸c níc ph¸t triÓn nh NhËt, Mü, Anh, Ph¸p cho ®Õn c¸c níc c«ng nghiÖp míi nh Hµn Quèc, §µi Loan, Hång K«ng, Singapo ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may thêng ph¸t triÓn m¹nh vµ cã hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ cña hä. Khi mét níc ®· cã c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, cã tr×nh ®é c«ng nghÖ cao, gi¸ lao ®éng cao th× søc c¹nh tranh trong s¶n xuÊt hµng dÖt may gi¶m, lóc ®ã chuyÓn sang ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c cã hµm lîng kü thuËt cao h¬n, sö dông lao ®éng Ýt h¬n mang l¹i nhiÒu lîi nhuËn cao. LÞch sö ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp thÕ giíi còng lµ sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu c«ng nghiÖp dÖt may tõ khu vùc ph¸t triÓn sang khu vùc kh¸c kÐm ph¸t triÓn h¬n do t¸c ®éng cña lîi thÕ so s¸nh. Sù chuyÓn dÞch nµy ®îc gäi lµ hiÖu øng ch¶y trµn hay lµn sãng c¬ cÊu. Cã thÓ nãi ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ®· t¹o nªn mét lµn sãng, sãng lan tíi ®©u th× níc ®ã ph¸t triÓn kinh tÕ vît bËc. Tuy nhiªn, ®iÒu nµy kh«ng cã nghÜa lµ s¶n xuÊt dÖt may kh«ng cßn tån t¹i ë c¸c níc ph¸t triÓn mµ thùc tÕ ngµnh nµy ®· tiÕn tíi giai ®o¹n cao h¬n, s¶n xuÊt c¸c gi¸ trÞ gia t¨ng cao. Sù dÞch chuyÓn thø nhÊt vµo nh÷ng n¨m 1840 tõ níc Anh, cha ®Î cña ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may sang c¸c níc Ch©u ©u, khi ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ®· trë thµnh ®éng lùc chÝnh cho sù ph¸t triÓn thÞ trêng sang c¸c khu vùc míi khai th¸c ë B¾c vµ Nam Mü. Sù dÞch chuyÓn thø hai tõ Ch©u ©u sang NhËt B¶n vµo nh÷ng n¨m 1950, trong thêi kú hËu chiÕn thø hai. Hoµng Thu H¬ng 16 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i Tõ nh÷ng n¨m 1950 khi chi phÝ s¶n xuÊt ë NhËt t¨ng cao vµ thiÕu nguån lao ®éng th× c«ng nghiÖp dÖt may l¹i ®îc chuyÓn dÞch sang c¸c níc míi c«ng nghiÖp ho¸ (NICs) nh Hång K«ng, §µi Loan, Hµn Quèc. Qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch ®îc thóc ®Èy m¹nh bëi nguån ®Çu t trùc tiÕp tõ níc ngoµi nh»m khai th¸c lîi thÕ vÒ nguyªn liÖu t¹i chç vµ gi¸ nh©n c«ng thÊp. Cho ®Õn nay c«ng nghiÖp dÖt may kh«ng gi÷ v÷ng vai trß thèng trÞ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n nh÷ng ®ãng gãp rÊt lín vÒ nguån thu ngo¹i tÖ th«ng qua xuÊt khÈu cña níc nµy. Vµo nh÷ng n¨m 1980, khi c¸c níc §«ng ¸ dÇn chuyÓn sang s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng cã c«ng nghÖ cao vµ kü thuËt cao h¬n nh hµng ®iÖn tö, « t« th× lîi thÕ so s¸nh cña ngµnh dÖt may sÏ bÞ mÊt ®i ë c¸c níc nµy. C¸c níc NICS buéc ph¶i chuyÓn nh÷ng ngµnh nµy sang c¸c níc ASEAN, Trung Quèc vµ tiÕp tôc sù chuyÓn ®æi nµy sang c¸c níc Nam ¸. Vµo cuèi nh÷ng n¨m 1990 vµ ®Çu nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû XX, tÊt c¶ c¸c níc ASEAN ®Òu ®¹t møc ®é cao vÒ xuÊt khÈu s¶n phÈm dÖt may, vÞ trÝ c¸c níc nµy trong mËu dÞch thÕ giíi t¨ng ®¸ng kÓ so víi tríc ®©y. Cïng trong xu híng dÞch chuyÓn nµy dÖt may ViÖt Nam ®ang hoµ nhËp víi lé tr×nh dÖt may thÕ giíi. Lµ níc ®i sau, ViÖt Nam cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong viÖc kÕ thõa thµnh tùu c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. TËn dông ®îc xu thÕ dÞch chuyÓn nh vËy ®· t¹o cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam nhiÒu c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn. ViÖt Nam cÇn thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch “®i t¾t ®ãn ®Çu”, mét mÆt tiÕp nhËn nhanh chãng qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch tõ c¸c níc kh¸c, mÆt kh¸c tiÕp tôc ®µo t¹o ®éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ, ®Çu t khoa häc c«ng nghÖ ®Ó s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm cã hµm lîng trÝ tuÖ cao, s¶n phÈm cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao ®ãng gãp vµo GDP lín b¾t kÞp c«ng nghiÖp dÖt may c¸c níc ph¸t triÓn. 3.2. §Æc ®iÓm ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may C«ng nghiÖp dÖt may lµ mét phÇn cña c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng. Nã cã nhiÖm vô ®¸p øng nhu cÇu may mÆc, mét trong hai nhu cÇu thiÕt yÕu cña con ngêi. Trong lÞch sö, sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp dÖt may lu«n g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn toµn x· héi loµi ngêi. X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn, khoa häc c«ng nghÖ ®ñ kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò bøc xóc cña s¶n xuÊt th× c«ng nghiÖp dÖt may nhê ®ã còng hoµn thiÖn h¬n, ®Ó tõ ®ã quay trë l¹i phôc vô ®íi sèng con ngêi tèt h¬n. Hoµng Thu H¬ng 17 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i C«ng nghiÖp dÖt may thùc chÊt lµ tæ hîp cña 2 ngµnh chuyªn m«n ho¸ hÑp lµ c«ng nghiÖp dÖt vµ c«ng nghiÖp may. MÆc dï lµ 2 ngµnh chuyªn m«n ho¸ nhng chóng cã mèi quan hÖ kh¨ng khÝt, kh«ng thÓ t¸ch rêi. C«ng nghiÖp dÖt nÕu thiÕu c«ng nghiÖp may th× s¶n phÈm cña nã kh«ng ®¹t môc tiªu cuèi cïng lµ ®¸p øng nhu cÇu mÆc cho con ngêi. Ngîc l¹i c«ng nghiÖp may ®· sö dông c«ng nghiÖp dÖt nh mét nguån cung cÊp nguyªn liÖu duy nhÊt, kh«ng thÓ thay thÕ ®îc cho ho¹t ®éng cña m×nh. C«ng nghiÖp dÖt ph¸t triÓn víi nhiÒu chñng lo¹i s¶n phÈm sÏ lµ c¬ héi tèt cho c«ng nghiÖp may lùa chän c¸c d¹ng nguyªn liÖu ®Çu vµo. Trong khi ®ã c«ng nghiÖp may ph¸t triÓn nhiÒu mÉu mèt sÏ kÝch thÝch tiªu dïng vµ sÏ t¹o c¬ héi ®Çu ra tèt cho c«ng nghiÖp dÖt. Còng nh mçi ngµnh c«ng nghiÖp ®éc lËp, c«ng nghiÖp dÖt may cã nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña nã: Thø nhÊt: C«ng nghiÖp dÖt may lµ ngµnh c«ng nghiÖp mµ s¶n phÈm cña nã lµ kh«ng thÓ thay thÕ ®îc. S¶n phÈm cña hÇu hÕt c¸c ngµnh c«ng nghiÖp lµ thay thÕ ®îc. VÝ dô nh s¶n phÈm ®iÖn d©n dông, thay v× ph¶i dïng qu¹t nan ngêi ta dïng qu¹t ®iÖn, hay s¶n phÈm ®iÖn tö thay thÕ viÖc sö dông tivi ngêi ta cã thÓ chØ dïng radio. Ngîc l¹i, ®èi víi c«ng nghiÖp dÖt may s¶n phÈm cña nã kh«ng cã g× thay thÕ ®îc. Tøc lµ ngêi ta chØ cã thÓ thay thÕ viÖc mÆc lo¹i v¶i nµy b»ng mét lo¹i v¶i kh¸c chø kh«ng thÓ mÆc g×. §©y lµ mét trong nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may. ChÝnh nhê ®Æc trng nµy mµ s¶n phÈm dÖt may trë thµnh mét trong nh÷ng s¶n phÈm thiÕt yÕu ®èi víi ®êi sèng con ngêi. §Æc trng nµy còng chi phèi toµn bé ho¹t ®éng cña ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may, tõ ®ã x¸c ®Þnh nhiÖm vô quan träng nhÊt cña ngµnh lµ ngµy cµng ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu cña con ngêi. Thø hai: C«ng nghiÖp dÖt may lµ ngµnh c«ng nghiÖp mµ s¶n phÈm cña nã cã vßng ®êi ng¾n Trong sè c¸c s¶n phÈm tiªu dïng th× s¶n phÈm cña ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may thêng cã vßng ®íi ng¾n, kh¸c h¼n víi nh÷ng s¶n phÈm chÕ biÕn cña ngµnh thùc phÈm, gu ¨n uèng thêng ®îc x¸c ®Þnh æn ®Þnh trong mét thêi gian dµi. Së dÜ nh vËy lµ v× s¶n phÈm dÖt may mang tÝnh thêi trang cao. Con ngêi ta sö dông s¶n phÈm dÖt may ngoµi c«ng dông lµ vËt che th©n s¶n phÈm dÖt may cßn gãp phÇn Hoµng Thu H¬ng 18 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i t«n lªn vÎ ®Ñp sang träng, lÞch sù cña ngêi sö dông nã. T©m lý cña con ngêi lµ thÝch ®æi míi s¸ng t¹o thËm chÝ ®éc ®¸o g©y Ên tîng. Do vËy, s¶n phÈm dÖt may còng ph¶i lu«n thay ®æi ®¸p øng nhu cÇu nµy. Ngoµi ra, s¶n phÈm cña ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may cßn bÞ chi phèi nhiÒu yÕu tè kh¸c nh v¨n ho¸, tËp qu¸n, t«n gi¸o, khÝ hËu, giíi tÝnh, tuæi t¸c. V× vËy s¶n phÈm cña c«ng nghiÖp dÖt may rÊt phong phó, ®a d¹ng. ViÖt Nam lµ quèc gia cã nÒn v¨n ho¸ ®a d¹ng, phong phó, ngêi ViÖt rÊt nh¹y c¶m, tinh tÕ trong viÖc ¨n mÆc. Khi s¶n phÈm dÖt may chuyÓn sang s¶n phÈm cã hµm lîng trÝ tuÖ cao vµ cã chøa ®ùng yÕu tè v¨n ho¸ th× ®©y chÝnh lµ lîi thÕ kh«ng kÐm phÇn quan träng cho c¸c doanh nghiÖp dÖt may khai th¸c thÞ trêng trong níc, n©ng cao tû träng hµng xuÊt khÈu mang nh·n m¸c ViÖt Nam. Thø ba: C«ng nghiÖp dÖt may lµ ngµnh c«ng nghiÖp kh«ng ®ßi hái c«ng nghÖ qu¸ phøc t¹p, cã suÊt ®Çu t thÊp, thu håi vèn nhanh, phï hîp víi tæ chøc s¶n xuÊt quy m« nhá. C«ng nghiÖp dÖt may lµ ngµnh c«ng nghiÖp xuÊt hiÖn kh¸ sím trong lÞch sö ph¸t triÓn nh©n lo¹i, mét phÇn lµ do c«ng nghÖ cña ngµnh nµy kh«ng qu¸ phøc t¹p. So víi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c, ®Æc biÖt c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng th× c«ng nghiÖp dÖt may cã suÊt ®Çu t thÊp h¬n nhiÒu lÇn chØ b»ng 1/15 so víi ngµnh c¬ khÝ, 1/20 so víi ngµnh luyÖn kim. Ngay trong nhãm ngµnh s¶n xuÊt hµng tiªu dïng ®Ó t¹o ra mét chç lµm viÖc míi, c«ng nghiÖp dÖt (tõ kh©u sîi, dÖt ®Õn nhuém, hoµn tÊt) chØ ®Çu t kho¶ng 1500 USD, c«ng nghiÖp may cÇn ®Çu t kho¶ng 1000 USD, trong khi suÊt ®Çu t cña ngµnh giÊy lµ gÇn 3000 USD. Thêi gian thu håi vèn cña c«ng nghiÖp dÖt may còng thÊp h¬n nhiÒu so víi ngµnh kh¸c. Thêi gian thu håi vèn cña ngµnh dÖt lµ 10 - 12 n¨m, ngµnh may lµ 5 - 7 n¨m. Do c«ng nghÖ s¶n xuÊt kh«ng qu¸ phøc t¹p, lao ®éng cña ngµnh dÖt may l¹i dÔ ®µo t¹o nªn tæ chøc s¶n xuÊt nhiÒu kh©u cã thÓ ph©n t¸n ë nhiÒu hé gia ®×nh. ChÝnh v× vËy, c«ng nghiÖp dÖt may ®· tån t¹i ph¸t triÓn ë hÇu hÕt c¸c níc ®ang ph¸t triÓn vµ thu hót nhiÒu lùc lîng lao ®éng cña c¸c níc nµy. Còng do ®Æc thï vÒ c«ng nghÖ nªn dï cã ®îc hiÖn ®¹i ho¸ th× tríc m¾t vµ l©u dµi c«ng nghiÖp dÖt may vÉn tån t¹i nh÷ng c«ng ®o¹n cÇn lao ®éng thñ c«ng. Do vËy cïng víi sù lín m¹nh cña c«ng nghiÖp dÖt may th× sè lîng lao ®éng ®îc thu hót vµo ngµnh c«ng Hoµng Thu H¬ng 19 Líp QTKDTM 43A §Ò ¸n Kinh TÕ Th¬ng M¹i nghiÖp nµy ngµy cµng ®«ng cha kÓ lùc lîng lao ®éng trong c¸c ngµnh liªn quan ®Õn sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp dÖt may nh c«ng nghiÖp c¬ khÝ, chÕ t¹o, hãa chÊt, vµ ®Æc biÖt trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp ®Ó t¹o ra c¸c nguyªn liÖu cho ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may. §èi víi ViÖt Nam, mét quèc gia cã d©n sè ®«ng vµ trÎ so víi nhiÒu níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. TÝnh ®Õn nay, d©n sè c¶ níc xÊp xØ 82 triÖu ngêi, trong sè ®ã ngêi trong ®é tuæi lao ®éng kho¶ng trªn 44 triÖu ngêi. Hµng n¨m cã kho¶ng 1,5 ®Õn 1,7 triÖu thanh niªn bíc vµo tuæi lao ®éng, t¹o thµnh ®éi ngò dù bÞ hïng hËu bæ sung liªn tôc vµo lùc lîng lao ®éng vèn ®· ®«ng ®¶o. Víi mét lùc lîng lao ®éng dåi dµo nh vËy nÕu ®îc ®µo t¹o sö dông hîp lý, hiÖu qu¶ th× dÖt may ViÖt Nam rÊt cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn. §ång thêi ®ã còng lµ mét thÞ trêng tiªu thô hµng dÖt may tiÒm n¨ng. Tuy nhiªn, lµ mét ngµnh thu hót nhiÒu lao ®éng cã nghÜa lµ chÞu g¸nh nÆng x· héi vµ nhiÒu ¸p lùc tõ phÝa ChÝnh phñ vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu x· héi. Thø t: C«ng nghiÖp dÖt may lµ ngµnh c«ng nghiÖp ®· diÔn ra nhiÒu lÇn chuyÓn dÞch s¶n xuÊt gi÷a c¸c níc, c¸c khu vùc trªn thÕ giíi vµ trong néi bé tõng níc. C«ng nghiÖp dÖt may lµ ngµnh c«ng nghiÖp sím tham gia vµo thÞ trêng hµng ho¸ quèc tÕ vµ nã còng tr¶i qua nhiÒu lÇn chuyÓn dÞch gi÷a c¸c níc trªn thÕ giíi. Nghiªn cøu lÞch sö c«ng nghiÖp dÖt may trªn thÕ giíi ta thÊy nã xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn sím ë níc Anh tõ cuèi thÕ kû XVIII vµ sau ®ã chuyÓn sang c¸c níc Ch©u ©u kh¸c vµo gi÷a thÕ kû XIV. NhËt B¶n ®· tiÕp nhËn vµ ph¸t triÓn m¹nh ngµnh dÖt may vµo nh÷ng n¨m 30 cña thÕ kû XX. HiÖn nay, c«ng nghiÖp dÖt may ®ang chuyÓn dÞch sang c¸c níc kÐm ph¸t triÓn h¬n nh: Trung Quèc, ViÖt Nam, Th¸i Lan, In®«nªsia, Philipin… Trong t¬ng lai, khi c¸c níc nµy mÊt ®i lîi thÕ so s¸nh ®Æc biÖt vÒ gi¸ nh©n c«ng th× kh¶ n¨ng nã tiÕp tôc dÞch chuyÓn sang c¸c níc kÐm ph¸t triÓn h¬n. Trong néi bé tõng níc, c«ng nghiÖp dÖt may còng ®îc chuyÓn dÞch tõ vïng nµy sang vïng kh¸c. Ban ®Çu, c«ng nghiÖp dÖt may thêng ph¸t triÓn ë c¸c trung t©m ®« thÞ nhê lîi thÕ vÒ h¹ tÇng, tr×nh ®é lao ®éng… Sau ®ã mÊt dÇn lîi thÕ vÒ gi¸ nh©n c«ng, ®Ó tiÕp tôc gi÷ ®îc lîi thÕ so s¸nh buéc ph¶i chuyÓn dÞch vÒ c¸c vïng ®« thÞ kÐm ph¸t triÓn h¬n, thËm chÝ c¸c vïng n«ng th«n nh»m t×m kiÕm Hoµng Thu H¬ng 20 Líp QTKDTM 43A