Tài liệu Luận văn một số giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động xuất khẩu rau quả của tổng công ty rau quả việt nam

Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp LỜI MỞ ĐẦU Ngµy nay, quèc tÕ ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ ®ang trë thµnh xu thÕ chung cña nh©n lo¹i, kh«ng cã mét quèc gia nµo cã thÓ thùc hiÖn mét chÝnh s¸ch ®ãng cöa mµ vÉn ph¸t triÓn, phån vinh ®îc. Trong bèi c¶nh nh vËy, th¬ng m¹i quèc tÕ (trong ®ã cã xuÊt khÈu) lµ mét lÜnh vùc ho¹t ®éng cã vai trß hÕt søc to lín, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ trong níc héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi, ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt níc, gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm,... §èi víi ViÖt Nam, ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã ý nghÜa chiÕn lîc trong sù nghiÖp ph¸t triÓn ®Êt níc. Bëi vËy, §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam ®· nhiÒu lÇn kh¼ng ®Þnh tÇm quan träng ®Æc biÖt cña xuÊt khÈu: cã xuÊt khÈu th× ViÖt Nam míi cã ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng më réng mèi quan hÖ hîp t¸c vµ héi nhËp víi thÕ giíi, gãp phÇn lín trong viÖc thùc hiÖn th¾ng lîi c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, æn ®Þnh ®êi sèng nh©n d©n. Níc ta lµ mét níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ®i lªn tõ n«ng nghiÖp. V× vËy, s¶n phÈm n«ng nghiÖp chÝnh lµ mét yÕu tè v« cïng quan träng, mµ trong ®ã Rau qu¶ chiÕm mét tû träng t¬ng ®èi lín vµ lµ s¶n phÈm chñ yÕu, g¾n liÒn víi ®êi sèng cña hµng triÖu gia ®×nh n«ng d©n ViÖt Nam. Víi ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn sinh th¸i, Rau qu¶ ®îc xem lµ ngµnh cã nhiÒu tiÒm n¨ng ph¸t triÓn. Trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ViÖt Nam tõ n¨m 2001 ®Õn 2010, XuÊt khÈu rau qu¶ ®îc ®¸nh gi¸ lµ ngµnh cã kh¶ n¨ng c¹nh trªn thÞ trêng quèc tÕ. Trong thêi gian qua, ngµnh s¶n xuÊt rau qu¶ tuy cha thùc sù lµ thÕ m¹nh, song, xÐt vÒ n¨ng suÊt, s¶n lîng vµ chÊt lîng s¶n phÈm rau qu¶ xuÊt khÈu th× chóng ta thÊy t×nh h×nh ®ang dÇn ®îc c¶i thiÖn vµ bíc ®Çu ®· thu ®îc mét sè nh÷ng kÕt qu¶ tèt ®Ñp: s¶n phÈm xuÊt khÈu ®ang dÇn ®îc thÞ trêng trong vµ ngoµi níc chÊp nhËn, s¶n phÈm rau qu¶ ViÖt Nam ®ang tõng bíc x©m nhËp vµo ®îc thÞ trêng níc ngoµi khã tÝnh,... §Æc biÖt, trong nh÷ng n¨m gÊn ®©y, sè lîng c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu ngµy cµng t¨ng. Kinh doanh trªn thÞ trêng thÕ giíi lµ mét viÖc lµm hÕt søc khã kh¨n vµ phøc t¹p bëi ®ã lµ thÞ trêng lín, víi quy m« toµn cÇu nªn møc ®é c¹nh tranh cao vµ gay g¾t. XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh xuÊt khÈu cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nãi chung vµ Tæng c«ng ty Rau qu¶ nãi riªng, còng nh nh»m hiÓu biÕt thªm vÒ nh÷ng lîi Ých to lín cña viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng rau qu¶ cña ViÖt Nam, vÊn ®Ò Xem xÐt l¹i qu¸ tr×nh xuÊt khÈu ®Ó tõ ®ã cã c¸i nh×n ®óng ®¾n vÒ thùc tr¹ng, t×m ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n vµ ph¸t huy c¸c thÕ m¹nh vèn cã lµ rÊt cÇn thiÕt. Dùa trªn nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n ®· ®îc häc, kÕt hîp víi viÖc t×m hiÓu thùc tÕ qua ®ît thùc tËp ë Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam, t«i ®· chän ®Ò tµi nghiªn cøu: "Mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu rau qu¶ cña Tæng c«ng ty Rau Qu¶ ViÖt Nam". Môc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tµi nµy lµ võa nh»m cñng cè, bæ sung, më réng nh÷ng kiÕn thøc lý thuyÕt vµ thùc tÕ võa vËn dông nh÷ng lý thuyÕt ®· häc ®Ó gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò thùc tÕ trong ®êi sèng kinh tÕ x· héi th«ng qua ph©n tÝch, ®¸nh Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 1 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp gi¸ ho¹t ®éng xó©t khÈu cña Tæng c«ng ty Rau Qu¶ ViÖt Nam trong thêi gian qua. §ång thêi còng chØ ra ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc bªn c¹nh nh÷ng tån t¹i cÇn ph¶i kh¾c phôc ®Ó ®Ò xuÊt nh÷ng ph¬ng híng, biÖn ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng s¶n xuÊt rau qu¶ cña Tæng c«ng ty trong thêi gian tíi. §èi tîng nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty. Do vËy, ®Ò tµi ®i s©u vµo nghiªn cøu, ph©n tÝch ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty Rau Qu¶ ViÖt Nam. Néi dung, kÕt cÊu cña bµi nghiªn cøu ngoµi phÇn môc lôc, lêi nãi ®Çu, tµi liÖu tham kh¶o,... bao gåm nh÷ng phÇn chÝnh nh sau: PhÇn 1: Nªu lªn mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. PhÇn 2: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty Rau qu¶ ViÖt Nam. PhÇn 3: Mét sè kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty Rau Qu¶ ViÖt nam trong thêi gian tíi. §©y lµ mét ®Ò tµi réng vµ phøc t¹p, l¹i do nh÷ng h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é hiÓubiÕt thùc tÕcòng nh thêi gian nªn bµi viÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. KÝnh mong ®îc sù gãp ý bæ sung cña c¸c thÇy c« vµ b¹nn ®äc ®Ó néi dung bµi viÕt ®îc hoµn thiÖn h¬n. Cuèi cïng, t«i xin ch©n thµnh c¸m ¬n thÇy gi¸o híng dÉn NguyÔn TiÕn Dòng vµ c¸c c« chó trong phßng qu¶n lý s¶n xuÊt cña T«ng c«ng ty Rau Qu¶ ViÖt Nam ®· nhiÖt t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. phÇn 1: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ xuÊt khÈu I. Kh¸i niÖm, c¸c h×nh thøc vµ vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu 1.Kh¸i niÖm: XuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng kinh doanh bu«n b¸n trªn ph¹m vi quèc tÕ. Nã kh«ng ph¶i lµ hµnh vi mua b¸n riªng lÎ mµ lµ c¶ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ mua b¸n phøc t¹p cÈ bªn trong lÉn bªn ngoµi nh»m môc tiªu lîi nhuËn, thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, æn ®Þnh vµ tõng bíc n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n,… XuÊt khÈu lµ viÖc bu«n b¸n hµng ho¸ víi níc ngoµi nh»m ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh vµ ddowif sèng. Song mua b¸n ë ®©y cã nh÷ng nÐt riªng phøc t¹p h¬n trong níc nh giao dÞch víi ngêi cã quèc tÞch kh¸c nhau, thÞ trêng réng lín khã Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 2 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp kiÕm so¸t, mua b¸n qua trung gian chiÕm tû träng lín, ®ång tiÒn thanh to¸n thêng lµ ngo¹i tÖ m¹nh, hµng ho¸ chuyÓn qua biªn giíi cña khÈu c¸c quèc gia kh¸c nhau ph¶i tu©n theo c¸c phong tôc tËp qu¸n kh¸c nhau,… Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®îc tæ chøc thùc hiÖn víi nhiÒu kh©u, nhiÒu nghiÖp vô, mçi kh©u, mçi nghiÖp vô ph¶i nghiªn cøu ®Çy ®ñ, kü lìng, ®Æt trong mèi quan hÖ lÉn nhau tranhthñ n¾m b¾t nh÷ng lîi thÕ nh»m ®¶m b¶o hiªu qu¶ cao nhÊt. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu diÔn ra trªn mäi lÜnh vùc, trªn ph¹m vi réng c¶ vÒ kh«ng gian lÉn thêi gian. 2. C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu cña Tæng c«ng ty. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc bu«n b¸n ngo¹i th¬ng, tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cña mçi quèc gia, mçi doanh nghiÖp mµ ngêi ta lùa chän c¸c ph¬ng thøc giao dÞch kh¸c nhau. Th«ng thêng cã mét sè ph¬ng thøc giao dÞch chÝnh nh sau: 2.1. XuÊt khÈu trùc tiÕp. XuÊt khÈu trùc tiÕp lµ viÖc nhµ s¶n xuÊt (nhµ s¶n xuÊt cã thÓ trùc tiÕp s¶n xuÊt ra hµng vµ dÞch vô hoÆc thu mua tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong níc) trùc tiÕp tiÕn hµnh c¸c giao dich víi kh¸ch hµng níc ngoµi th«ng qua c¸c tæ chøc cña m×nh. H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông trong khi nhµ s¶n xuÊt ®· ®ñ m¹nh ®Ó tiÕn tíi thµnh lËp tæ chøc bµn hµng riªng cña m×nh vµ kiÓm so¸t trùc tiÕp thÞ trêng. ë h×nh thøc nµy, doanh nghiÖp ph¶i cã giÊy phÐp xuÊt khÈu cña nhµ níc, trùc tiÕp xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm kh«ng qua c¸c ®¬n vÞ trung gian. Doanh nghiÖp trùc tiÕp ký c¸c hîp ®ång ngo¹i th¬ng, tù tæ chøc s¶n xuÊt, giao hµng vµ thanh to¸n tiÒn hµng. H×nh thøc nµy cã u ®iÓm næi bËt lµ t¨ng lîi nhuËn nhê gi¶m bít c¸c chi phÝ trung gian, doanh nghiÖp trùc tiÕp tiÕp xóc, ®µm ph¸n víi kh¸ch hµng níc ngoµi do ®ã n¾m b¾t kÞp thêi th«ng tin vµ biÕn ®éng thÞ trêng ®Ó cã biÖn ph¸p ®èi phã. Tuy nhiªn nhîc ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ rñi ro trong kinh doanh lín. 2.2. XuÊt khÈu uû th¸c. Lµ h×nh thøc c¸c doanh nghiÖp cha cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn xuÊt khÈu trùc tiÕp nªn ph¶i nhê c¸c doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng xuÊt khÈu hé. Doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng thay cho ®¬n vÞ s¶n xuÊt tiÒn hµnh ký kÕt c¸c hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng, tiÕn hµnh c¸c thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó xuÊt khÈu hµng ho¸ cho nhµ s¶n xuÊt vµ qua ®ã sÏ thu ®îc % ngo¹i tÖ (phÝ uû th¸c) tuú theo tho¶ thuËn gi÷a hai bªn. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ ®¬n vÞ ngo¹i th¬ng cã møc ®é rñi ro thÊp vµ tr¸ch nhiÖm Ýt. 2.3. Gia c«ng xuÊt khÈu. Trong ph¬ng thøc nµ, c¸c doanh nghiÖp kinh doanh hµng xuÊt khÈu (doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng) ®øng ra nhËp nguyªn vËt liÖu hoÆc bµn thµnh phÈm cho c¸c doanh nghiÖp gia c«ng, sau ®ã thu håi thµnh phÈm cho bªn níc ngoµi vµ hëng thï lao gäi lµ phÝ gia c«ng. ¦u ®iÓm cña ph¬ng thøc nµy lµ kh«ng cÇn bæ vèn vµo kinh doanh nhng hiÖu qu¶ t¬ng ®èi cao, rñi ro thÊp, thanh to¸n b¶o ®¶m nhng ®ßi hái ph¶i cã mét ®éi ngò kinh doanh cã nhiÒu kinh nghiÖm vÒ nghiÖp vô gia c«ng xuÊt khÈu ®Ó ®¹t ®îc Õt qu¶ cao nhÊt. 2.4. Bu«n b¸n ®èi lu Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 3 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp §©y lµ ph¬ng thøc giao dÞch trong ®ã xuÊt khÈu kÕ hîp chÆt chÏ víi nhËp khÈu, ngêi b¸n (xuÊt khÈu) còng lµ ngêi mua(nhËp khÈu) vµ lîng hµng ho¸ mang ra trao ®æi cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng. Môc ®Ých xuÊt khÈu ë ®©y kh«ng ph¶i thu vÒ mét kho¶n ngo¹i tÖ mµ lµ nh»m môc ®Ých cã mét lîng hµng ho¸ cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng víi lo hµng xuÊt khÈu. Môc ®Ých cña bu«n b¸n ®èi lu lµ nh»m tr¸nh rñi ro vÒ sù biÕn ®éng cñatû gi¸ hèi ®o¸i trªn thÞ trêng ngo¹i hèi. MÆt kh¸c c¸c bªn cßn cã lîi khi kh«ng cã ®ñ ngo¹i tÖ ®Ó thanh to¸n cho l« hµng nhËp khÈu cña m×nh. Cã nhiÒu h×nh thøc bu«ngb¸n ®èi lu nh: hµng ®æi hµng( chñ yÕu), trao ®æi bï trõ, chuyÓn giao nghÜa vô,… 2.5. XuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th. XuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th lµ h×nh thøc xuÊt khÈu hµng ho¸ ( thêng lµ tr¶ nî) ®îc ký theo nghÞ ®Þnh th gi÷a hai chÝnh phñ. XuÊt khÈu theoh×nh thøc nµy cã nhiÕu u ®·i nh kh¶ n¨ng thanh to¸n ch¾c ch¾n (do nhµ níc tr¶ cho ®¬n vÞ xuÊt khÈu), gi¸ c¶ hµng ho¸ dÔ chÊp nhËn, doanh nghiÖp chñ ®éng trong viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch cña m×nh. 2.6. Ph¬ng thøc t¹m nhËp t¸i s¶n xuÊt Lµ h×nh thøc xuÊt khÈu ®i nh÷ng hµng ho¸ ®· nhËp khÈu tríc ®©y vµ cha tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng chÕ biÕn. Môc ®Ých cña ho¹t ®éng nµy lµ nh»m thu vÒ lîng ngo¹i tÖ lín h¬n lîng ngo¹i tÖ ®· bá ra ban ®Çu, hµng ho¸ cã thÓ ®i tõ níc xuÊt khÈu ®Õn níc t¸i xuÊt khÈu råi m¬Ý sang níc nhËp khÈu hoÆc ®i th¼ng tõ níc xuÊt khÈu sang níc nhËp khÈu. Sau ®ã níc t¸i xuÊt khÈu s¶n xuÊt thu tiÒn cña níc nhËp khÈu vµ tr¶ tiÒn 2.7. XuÊt khÈu t¹i chç. Theo h×nh thøc nµy, hµng ho¸ cã thÓ cha vît ra ngoµi biªn giíi nhng ý nghÜa kinh tÕ cña nã t¬ng tù nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §ã lµ viÖc cung cÊp c¸c hµng ho¸ dÞch cô cho c¸c ®oµn ngo¹i giao, cho kh¸ch du lÞch quèc tÕ,… Ho¹t ®éng xuÊt khÈu t¹i chç cã thÓ ®¹t hiÖu qu¶ cao do gi¶m bít chi phÝ bao b× ®ãng gãi, chi phÝ vËn t¶i, chi phÝ b¶o qu¶n, thêi gian håi vèn nhanh. Ngoµi ra hiÖn nay trªn thÞ trêng quèc tÕ cßn cã mét sè h×nh thøc xuÊt khÈu kh¸c nh: xuÊt khÈu theo ph¬ng thøc ®Êu thÇu quèc tÕ, xuÊt khÈu theo ph¬ng thøc ®Êu gi¸ quèc tÕ, xuÊt khÈu th«ng qua së giao dÞch hµng ho¸, xuÊt khÈu th«ng qua héi chî triÓn l·m,… 3. C¸c d¹ng rau qu¶ xuÊt khÈu chñ yÕu 3.1 Rau qu¶ t¬i: Lµ rau qu¶ sau thu ho¹ch vÉn cßn t¬i cha bÞ mÊt níc, ®îc xuÊt khÈu ngay vµ cha qua chÕ biÕn nªn nã vÉn gi÷ nguyªn tr¹ng th¸i vËt chÊt cña chóng. Tuy nhiªn, rau qu¶ díi d¹ng t¬i ngoµi viÖc cã gièng tèt, b¶o ®¶m chÊt lîng, mµu s¾c, h¬ng vÞ phï hîp víi nhu cÇu kh¸ch hµng cßn ph¶i cã hÖ thèng b¶o qu¶n, kho chøa vµ ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn tèt ®Ó ®¶m b¶o rau qu¶ xuÊt khÈu kh«ng bÞ dËp, n¸t, mÊt níc,… nh hÖ thèng lµm l¹nh,… Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 4 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 3.2 §ãng hép rau qu¶: §ãng hép rau qu¶ ®îc hiÓu víi nghÜa réng lµ b¶o qu¶n rau qu¶ trong bao b× kÝn (hép kim lo¹i, lä thuû tinh, tói chÊt dÎo,…) vµ ®îc tiÖt trïng. §å hép rau qu¶ ®îc ph©n chia thµnh 2 lo¹i nh sau: 3.2.1. §å hép tõ rau: + §å hép rau tù nhiªn: chÕ biÕn tõ nguyªn liÖu rau t¬i víi dung dÞch kÕt hîp chñ yÕu lµ níc muèi lo·ng. Nguyªn liÖu chñ yÕu ®îc dïng cho ®å hép rau tù nhiªn lµ: cµ chua qu¶, ®Ëu h¹t, xóp l¬, nÊm, ng« ngät, ng« bao tö, da chuét bao tö,… + §å hép rau ¨n liÒn: Trong d¹ng s¶n phÈm nµy, rau cã thÓ ®îc chÕ biÕn cã hoÆc kh«ng cã kÌm theo thÞt c¸. Trong s¶n phÈm thêng cãdÇu thùc vËt, níc sèt cµ chua, gia vÞ. Tiªu biÓu cã: b¾p c¶i sèt cµ chua, cµ tÝm sèt xay nhá víi sèt cµ chua, … + §å hép dÇm giÊm: chÕ biÕn tõ rau víi dung dÞch cã chøa ®êng, muèi, axÝt axetic. S¶n phÈm chñ yÕu: da chuét dÇm giÊm, cµ chua dÇm giÊm,… + §å hép níc rau: ®îc dïng lµm ®å uèng níc nh cµ chua, níc cµ rèt, níc Ðp tõ qu¶ ®· muèi chua. Ngoµi c¸c ®å hép chÝnh trªn cßn cã c¸c s¶n phÈm kh¸c nh: rau nghiÒn dïng cho trÎ em vµ ngêi ¨n kiªng,… 3.2.2. §å hép tõ qu¶: + §å hép qu¶ víi níc ®êng ë c¸c nång ®é kh¸c nhau, cã thÓ thªm axit thùc phÈm. Nã cã nhiÒu d¹ng, gi÷ nguyªn tr¹ng th¸i ban ®Çu, c¾t máng, c¾t khóc,… Nguyªn liÖu chñ yÕu lµ: døa, chuèi, xoµi, v¶i, cam, quýt,… + §å hép níc qu¶ tù nhiªn: Níc qu¶ tù nhiªn ®îc chÕ biÕn b»ng c¸ch Ðp ®Ó lÊy dÞch qu¶ sau ®ã pha thªm níc vµ c¸c chÊt phô gia kh¸c ®Ó t¹o thµnh ®å uèng. Ngoµi ra níc qu¶ cßn ®îc chÕ biÕn tõ nhiÒu lo¹i qu¶ trén lÉn víi nhau nh níc qu¶ hçn hîp. Nguyªn liÖu chÝnh vÉn lµ døa, xoµi, v¶i, cam, quýt, chuèi,… 3.3. Níc qu¶ c« ®Æc. Lµ lo¹i s¶n phÈm ®å hép ®îc chÕ biÕn b»ng qu¶ ®· ®îc n¹o lÊy thÞt råi nghiÒn mÞn, sau ®ã c« ®Æc, rót bít lîng níc trong s¶n phÈm ®Õn c¸c ®é kh« kh¸c nhau nhng trung b×nh tõ 50- 70% cïng víi c¸c c«ng nghÖ b¶o qu¶n thÝch hîp ®Ó b¶o ®¶m chÊt lîng, h¬ng vÞ s¶n phÈm. Nguyªn liÖu chñ yÕu lµ: xo¶i, chuèi, døa, ®u ®ñ, cµ chua,… 3.4 Rau qu¶ sÊy: Lµ phpng ph¸p b¶o qu¶n rau qu¶ ®îc ¸p dông l©u ®êi nhÊt. Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm lµ gän nhÑ, chi phÝ chÕ biÕn thÊp vµ tiÖn viÖc vËn chuyÓn. Tuy nhiªn, mµu s¾c vµ h¬ng vÞ s¶n phÈm bÞ kÐm. Rau qu¶ sÊy còng cã nhiÒu d¹ng: d¹ng nguyªn (rau qu¶ cßn gi÷ nguyªn cÊu tróc m« thùc vËt), d¹ng b¶n máng (cÊu tróc m« rau qu¶ bÞ ph¸ huû) vµ d¹ng bét. Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 5 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp 3.5. Rau qu¶ l¹nh ®«ng: Rau qu¶ l¹nh ®«ng cã u ®iÓm lµ gi÷ ®îc nhiÒu tÝnh chÊt vËt lý vµ gi¸ trÞ dinh dìng cña nguyªn liÖu. Do chóng ®îc sö dông ph¬ng ph¸p chÕ biÕn b¶o qu¶n cao nªn ngµy cµng ®îc chÕ biÕn vµ trao ®æi réng r·i trªn thÕ giíi. C¸c d¹ng rau qu¶ l¹nh ®«ng: - Rau qu¶ tù nhiªn l¹nh ®«ng: s¶n phÈm ®îc lµm l¹nh mµ cha qua chÕ biÕn, míi qua xö lý. - Rau qu¶ rãt níc muèi l¹nh ®«ng: Lµ rau qu¶ ®· qua xö lý h¹ nhiÖt ®é, xÕp vµo bao b× råi rãt dung dÞch níc muèi cã nång ®é kh«ng qu¸ 5oC víi tû lÖ thÝch hîp. - Níc qu¶ l¹nh ®«ng: ®îc chÕ biÕn tõ c¸c lo¹i rau qu¶ Ðp láng, níc rau qu¶ Ðp kh«ng, níc qu¶ hçn hîp,… Khi rãt vµo bao b×, s¶n phÈm cã nång ®é kh«ng qu¸ 5oC mµ níc rãt chiÕm kho¶ng 50% dung tÝch bao b×. 3.6. Rau qu¶ muèi vµ dÇm giÊm: Rau qu¶ muèi chua ®îc chÕ biÕn tõ rau qu¶ b»ng c¸ch lµm cho chÊt ®êng cã s½n trong nguyªn liÖu chuyÓn thµnh axit lactic. Nguyªn liÖu chñ yÕu: da chuét, b¾p c¶i, cµ chua, m¨ng,… 4. §Æc ®iÓm cña mÆt hµng rau qu¶. C¸c lo¹i rau qu¶ lµ nguån dinh dìng quý gi¸ cña con ngêi ë mäi løa tuæi, ngµnh nghÒ. Trong rau qu¶ cã c¸c lo¹i ®êng, axit h÷u c¬, protein, lipit, chÊt muèi kho¸ng, c¸c chÊt th¬m vµ c¸c chÊt kh¸c nh c¸c lo¹i Vitamin A, B, B2, B6, C,… §©y lµ c¸c chÊt dinh dìng kh«ng thÓ thiÕu cña con ngêi vµ nh vËy, rau qu¶ lµ thøc ¨n ngµy cµng quan träng cña con ngêi. Rau qu¶ cã rÊt nhiÒu chñng lo¹i kh¸c nhau nªn chóng cã ®Æc ®iÓm rÊt kh¸c nhau theo sù phong phó vµ ®a d¹ng cña s¶n phÈm. Song nh×n chung chóng cã c¸c ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau: Lµ mét bé phËn cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nªn s¶n xuÊt rau qu¶ còng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm gièng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. §ã lµ phô thuéc rÊt lín vµo ®iÒu kiÖn khÝ hËu tù nhiªn nh ®Êt, khÝ hËu, t×nh h×nh dÞch bÖnh, … Nh÷ng yÕu tè nµy ¶nh hëng tíi n¨ng suÊt vµ chÊt lîng rau qu¶. NÕu thêi tiÕt vµ khÝ hËu tèt th× n¨ng suÊt vµ chÊt lîng sÏ ®îc n©ng cao, s¶n lîn thu ho¹ch ®îc nhiÒu. Nõu thêi tiÕt khÝ hËu kh«ng thuËn lîi nh ma n¾ng kÐo dµi, thiªn tai lò lôt sÏ lµm cho n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ sè lîng rau qu¶ gi¶m. MÆt hµng rau qu¶ cã tÝnh thêi vô cao, mçi lo¹i rau qu¶ thêng cã mçi mïa vô thu ho¹ch nhÊt ®Þnh. V× vËy, c¨n cø vµo thêi vô, ®Æc tÝnh cña tõng lo¹i rau qu¶ cÇn x¸c ®Þnh râ kÕ ho¹ch thu mua, vËn chuyÓn, kho tµng sao cho phï hîp. S¶n phÈm rau qu¶ lµ rÊt dÔ dËp n¸t, h háng (nhÊt lµ rau qu¶ t¬i) trong qu¸ tr×nh thu mua, vËn chuyÓn vµ b¶o qu¶n,… Do ®ã ®· lµm ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng vµ mÉu m·. V× vËy s¶n phÈm rau qu¶ ®ßi hái 1 hÖ thèng b¶o qu¶n tèt c¶ vÒ ph¬ng tiÖn vËn t¶i, c¬ së h¹ tÇng, hÖ thèng kho b·i, kho l¹nh b¶o qu¶n trong tÊt c¶ qu¸ tr×nh thu mua, lu kho ®Ó chuÈn bÞ chÕ biÕn vµ chuÈn bÞ cho xuÊt khÈu. NÕu b¶o qu¶n kh«ng tèt sÏ ¶nh hëng rÊt lín ®Õn chÊt lîng vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm xuÊt khÈu. Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 6 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp N¨ng suÊt, chÊt lîng rau qu¶ phô thuéc chñ yÕu vµo gièng vµ kü thuËt canh t¸c. Do ®ã, ngµnh rau qu¶ cã liªn quan chÆt chÏ víi nh÷ng tiÕn bé cña c«ng nghÖ sinh häc. ViÖc x©y dùng c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn rau qu¶ ®ßi hái ph¶i x©y dùng ®ång bé cho c¶ vïng nguyªn liÖu vµ thÞ trêng tiªu thô. Nhµ m¸y chØ ho¹t ®éng khi cã vïng nguyªn liÖu ®ñ lín, ®¶m b¶o hiÖu suÊt vËn hµnh cña m¸y mãc, gi¶m thiÓu ®îc c¸c chi phÝ vËn chuyÓn vµ b¶o qu¶n. MÆt kh¸c, vïng nguyªn liÖu cã quy m« lín khi cã thÞ trêng tiªu thu réng lín. 5. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu Rau qu¶: 5.1. §èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n. XuÊt khÈu Rau qu¶ còng lµ mét bé phËn ho¹t ®éng cña kinh tÕ ®èi ngo¹i nªn nã còng cã vai trß cña mét ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi chung.ViÖc xuÊt khÈu sÏ lµm gia t¨ng ngo¹i tÖ thu vÒ cho ®Êt níc, c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n, t¨ng thu cho ng©n s¸ch, kÝch thÝch ®æi míi c«ng nghÖ, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm vµ n©ng cao møc cña ngêi d©n. 5.1.1. XuÊt khÈu t¹o nguån vèn chñ yÕu nhËp khÈu phôc vô C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. XuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n ®Ó thóc ®Èy sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ quèc gia (GDP= C + I + G + NX) trong ®ã GDP lµ tæng s¶n phÈm quèc néi thÓ hiÖn quy m« cña nÒn kinh tÕ, C: tæng gi¸ trÞ tiªu dïng cuèi cïng trong níc, I: tæng ®Çu t trong níc, G: tæng gi¸ trÞ chi tiªu cña chÝnh phñ vµ NX: lµ tæng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt - nhËp khÈu rßng(xuÊt khÈu trõ nhËp khÈu. Do ®ã , ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sÏ lµm t¨ng gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu rßng tõ ®ã lµm t¨ng thu nhËp quèc d©n. C¸c lý thuyÕt vÒ t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Òu chØ ra r»ng, ®Ó t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ mçi quèc gia ®Òu ph¶i cã 4 yÕu tè : nguån nh©n lùc, tµi nguyªn, vèn vµ kü thuËt c«ng nghÖ. Trong giai ®o¹n hiÖ nay, hÇu hÕt c¸c níc ®ang thiÕu vèn vµ c«ng nghÖ nhng nguån nh©n lùc l¹i rÊt dåi dµo. Do vËy, ®Ó t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn mét c¸ch c©n ®èi th× ph¶i nhËp khÈu tõ bªn ngoµi c¸c yÕu tè nµy.NhÊt lµ ®èi víi ViÖt Nam hiÖn nay ®ang thùc hiªn qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nghÌo nµn vµ chËm ph¸t triÓn mét c¸ch nhanh nhÊt th× ph¶i cÇn mét lîng vèn lín ®Ó nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ tiªn tiÕn. Nguån vèn ®Ó nhËp khÈu cã thÓ h×nh thµnh tõ c¸c nguån nh: ®i vay, viÖn trî, tµi trî, liªn doanh ®Çu t víi níc ngoµi, thu tõ ho¹t ®éng du lÞch dÞch vô, xuÊt khÈu søc lao ®éng trong ®ã nguån vèn tõ xuÊt khÈu lµ quan träng nhÊt. XuÊt khÈu lµ mét yÕu tè mµ ta cã thÓ chñ ®éng vµ ph¸t huy néi lùc cßn c¸c nguån kh¸c th× kh«ng chñ ®éng ®îc bëi chóng lµ c¸c yÕu tè bªn ngoµi nh: vay nî, viÖn trî,…Nªn ta cã thÓ nãi, xuÊt khÈu quyÕt ®Þnh quy m« vµ tèc ®é t¨ng cña nhËp khÈu. XuÊt khÈu còng lµ mét bé phËn trong c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ. T¨ng xuÊt khÈu sÏ c¶i thiÖn ®îc c¸n c©n thanh to¸n Quèc tÕ. Trong nh÷ng n¨m qua (1995 2000), ngµnh rau qu¶ còng ®ãng gãp mét phÇn nh»m c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n Quèc tÕ vµ GDP. Ch¼ng h¹n nh n¨m 1999, ngµnh Rau qu¶ ®ãng gãp 104,9 triÖu Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 7 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp USD. Tuy sù ®ãng gãp cßn nhá bÐ nhng trong t¬ng lai, vÞ trÝ cña ngµnh Rau qu¶ ch¾c ch¾n sÏ ®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ. 5.1.2. XuÊt khÈu gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Thay ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng mét c¸ch cã lîi nhÊt, ®ã lµ thµnh qu¶ cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong qu¨ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ë níc ta lµ phï hîp víi xu híng ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÕ giíi. Nh vËy, th¬ng m¹i quèc tÕ ®· lµm cho c¬ cÊu kinh tÕ thay ®æi, tøc lµ xuÊt khÈu cã t¸c ®éng ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Sù t¸c ®éng cña xuÊt khÈu ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cã thÓ ®îc nh×n nhËn theo c¸c híng. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thÞ trêng thÕ giíi ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm mµ c¸c níc cÇn mµ kh«ng cã hoÆc khã cã ®iÒu kiÖn ®Ó s¶n xuÊt. Nh vËy xuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh liªn quan cã c¬ héi ph¸t triÓn thuËn lîi, nh viÖc xuÊt khÈu Rau qu¶ sÏ t¹o c¬ héi cho viÖc ph¸t triÓn ngµnh gièng, ph©n bãn, c«ng nghiÖp chÕ biÕn Rau qu¶,… XuÊt khÈu t¹o kh¶ n¨ng ph¸t triÓn thÞ trêng tiªu thô, cung cÊp ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, khai th¸c tèi ®a s¶n xuÊt trong níc, gãp phÇn æn ®Þnh, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong níc. §Èy m¹nh xuÊt khÈu Rau qu¶ cßn gãp phÇn lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång, chuyÓn ®æi mïa vô, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ®Êt, t¨ng thªm thu nhËp cho ngêi s¶n xuÊt vµ s¶n xuÊt kinh doanh Rau qu¶. 5.1.3. XuÊt khÈu Rau qu¶ gãp phÇn ®Èy m¹nh øng dông khoa häc c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt vµ thu hót vèn ®Çu t. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng híng ra thÞ trêng thÕ giíi, s¶n phÈm phôc vô nhu cÇu cña níc ngoµi nªn thÞ trêng ngµy cµng c¹nh tranh quyÕt liÖt. Hµng ho¸ xuÊt khÈu ph¶i ®¹t yªu cÇu, ngoµi ra ph¶i c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ kh¸c vÒ nhiÒu mÆt nh: gi¸ c¶, chÊt lîng,… Do ®ã, xuÊt khÈu còng phô thuéc vµo c«ng nghÖ, kü thuËt s¶n xuÊt. §iÒu nµy thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu lu«n lu«n ®æi míi c«ng nghÖ, t×m tßi s¸ng t¹o, c¶i tiÕn n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm cho phï hîp víi nhu cÇu vµ yªu cÇu cña kh¸ch hµng. §Ó ®¸p øng ®îc ®iÒu nµy th× ngµnh s¶n xuÊt còng ®ßi hái ph¶i ®Çu t mét lîng vèn ®¸ng kÓ. Víi tr×nh ®é s¶n xuÊt cña níc ta ®¹i ®a sè nh÷ng ngêi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp trong ®ã cã rau qu¶ ®Òu m¾c ph¶i 2 vÊn ®Ò: Mét lµ, tr×nh ®é s¶n xuÊt cña n«ng d©n l¹c hËu ®a phÇn mang tÝnh tù canh tù tóc, trõ mét sè vïng chung canh, hÇu nh gia ®×nh n«ng d©n nµo còng cã vên c©y ¨n qu¶ vµ rau víi quy m« nhá bÐ, chñ yÕu lµ phôc vô nhu cÇu cña gia ®×nh hµng ngµy. Nh vËy, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu rau qu¶ sÏ khuyÕn khÝch ngµnh rau qu¶ ph¸t triÓn lín h¬n c¶ vÒ quy m« vµ chÊt lîng. Nhng nã còng ®ßi hái mét lîng vèn lín h¬n. Do ®ã nã sÏ thu hót mét phÇn vèn nhµn rçi cña n«ng d©n vµ mét phÇn cña c¸c nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc vµo lÜnh vùc nµy. Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 8 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Thø hai, Do tr×nh ®é s¶n xuÊt cßn l¹c hËu,chñ yÕu dùa vµo kinh nghiÖm s¶n xuÊt tÝch luü ®îc qua nhiÒu thÕ hÖ s¶n xuÊt nªn sù hiÓu biÕt vÒ khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ cña n«ng d©n cßn thÊp lµm cho s¶n phÈm khã ®¸p øng ®îc nhu cÇu thÞ trêng, ®Æc biÖt lµ thÞ trêng níc ngoµi. H¬n n÷a, do viÖc s¶n xuÊt cßn nhá bÐ, ph©n t¸n, theo tËp qu¸n nªn viÖc ®Èy m¹nh mÆt hµng Rau qu¶ sÏ t¸c ®éng rÊt lín ®Õn s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn, t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi n«ng d©n vµ c¸c nhµ ®Çu t øng dông khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt, ®Æc biÖt lµ trong c«ng t¸c gièng vµ ch¨m sãc, b¶o qu¶n, chÕ biÕn ®Î ®¸p øng tèt yªu cÇu cña thÞ trêng. Tõ ®ã sÏ n©ng caon¨ng suÊt c©y trång vµ n¨ng suÊt lao ®éng, c¶i thiÖn ®êi sèng cña ngêi d©n. XuÊt khÈu Rau qu¶ t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña ngêi lao ®éng. Nh phÇn trªn ®· nªu, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu kh«ng nh÷ng ®Èy m¹nh ®îc ngµnh Rau qu¶ ph¸t triÓn mµ cïng víi nã lµ thóc ®Èy ®îc c¸c ngµnh bæ trî ph¸t triÓn theo. Do ®ã nã t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm cho hµng triÖu triÖu lao ®éng, tõ ®ã n©ng cao thu nhËp gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi sèng cña ngêi lao ®éng. Ngoµi ra xuÊt khÈu t¹o thªm nguån vèn ®Ó nhËp khÈu vËt phÈm tiªu dïng thiÕt yÕu, phôc vô ®êi sèng cña nh©n d©n. Níc ta hiÖn nay víi h¬n 70 % d©n sè n«ng th«n mµ thêi gian lao ®éng chØ chiÕm 70 % cßn l¹ lµ nhµn rçi (n«ng d©n) th× søc Ðp tõ khu vùc nµy tíi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lµ rÊt lín. §Ó ph¸t triÓn ®Êt níc trong nh÷ng n¨m qua, §¶ng vµ nhµ níc ta ®· thùc hiÖn C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n, coi n«ng nghiÖp lµ mÆt trËn hµng ®Çu. Chóng ta ®· tËp trung ®Çu t cho n«ng nghiÖp, ®a d¹ng ho¸ c©y trång,vËt nu«i, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, ¸p dông khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt nªn viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu kh«ng nh÷ng thùc hiÖn môc tiªu trªn mµ cßn t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp, c¶i thiÖn ®êi sèng ngêi n«ng d©n. 5.1.4. XuÊt khÈu Rau qu¶ lµ c¬ së thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. XuÊt khÈu vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cã t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau. Thêng th× ho¹t ®éng xuÊt khÈu ra ®êi sím h¬n c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c nªn nã thóc ®Èy c¸c quan hÖ nµy ph¸t triÓn. Ch¼ng h¹n, xuÊt khÈu vµ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu nãi chung vµ hµng xuÊt khÈu Rau qu¶ nãi riªng sÏ thóc ®Èy quan hÖ tÝn dông, ®Çu t, vËn t¶i quèc tÕ,… §Õn lît nã, chÝnh c¸c quan hÖ nµy t¹o ®iÒu kiÖn, t¹o tiÒn ®Ò cho më réng xuÊt khÈu. 5.1.5. Nh÷ng ®ãng gãp kh¸c cña viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu Rau qu¶. Tríc hÕt lµ vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i. Víi chñ tr¬ng phñ xanh ®Êt trèng ®åi träc cña Nhµ níc th× viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu Rau qu¶ còng cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc thùc hiÖn chñ tr¬ng trªn. §èi víi tõng vïng, tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh chóng ta cã thÓ kÕt hîp trång trät mét sè c©y ¨n qu¶, rau, cho phÐp n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ®Êt, ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o ®é che phñ cña ®Êt, cña rõng vµ h×nh thµnh mét hÖ sinh th¸i hoµn chØnh. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¸c m« h×nh kinh tÕ trang tr¹i, VAC, VACR,… ®îc ph¸t triÓn réng kh¾p vµ ®ang ngµy cµng ph¸t huy t¸c dông, ®· Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 9 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp chøng minh cho viÖc kÕt hîp ph¸t triÓn s¶n xuÊt Rau qu¶ víi viÖc b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i. Cã thÓ nãi, s¶n xuÊt Rau qu¶ võa lµ ho¹t ®éng kinh tÕ võa lµ ho¹t ®éng m«i trêng. Hai lµ, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu Rau qu¶ cã ý nghÜa lín trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ vµ x· héi ë n«ng th«n vµ miÒn nói. Víi hiÖu qu¶ kinh tÕ h¬n h¼n cña s¶n xuÊt Rau qu¶ so víi c¸c c©y l¬ng thùc kh¸c cho phÐp n©ng cao thu nhËp ngêi lao ®éng, gi¶m dÇn kho¶ng c¸ch giµu nghÌo gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n. §èi víi vïng s©u, vïng xa, vïng d©n téc cßn h¹n chÕ viÖc du canh du c cña ngêi d©n téc. Ngoµi ra hiÖn nay xuÊt hiÖn nhiÒu vïng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn du lÞch ®· kÕt hîp viÖc trång c©y ¨n qu¶ víi viÖc ph¸t triÓn du lÞch t¹o thµnh m« h×nh du lÞch miÖt vên nh ë §ång b»ng s«ng Cöu Long, Sapa (vên ®µo),… 5.2. §èi víi doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp lµ mét phÇn cÊu t¹o nªn nÒn Kinh tÕ quèc d©n nªn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ kinh doanh mÆt hµng Rau qu¶ th× viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu Rau qu¶ còng cã vai trß quan träng. XuÊt khÈu Rau qu¶ sÏ t¨ng quy m« cña doanh nghiÖp, xuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp ph¸t triÓn, thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn, do ®ã doanh nghiÖp sÏ ®Çu t thªm cho s¶n xuÊt, tõ ®ã më réng dÇn quy m« cña doanh nghiÖp. XuÊt khÈu Rau qu¶ còng sÏ thu hót ®îc nhiÒu lao ®éng, ®ång thêi t¨ng thu nhËp vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty. XuÊt khÈu t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò kinh tÕ, kü thuËt nh»m ®æi míi thêng xuyªn n¨ng lùc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Nãi c¸ch kh¸c, xuÊt khÈu lµ c¬ së t¹o thªm vèn vµ kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña níc ngoµi vµo doanh nghiÖp nh»m HiÖn ®¹i ho¸ tr×nh ®é s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Th«ng qua xuÊt khÈu, hµng ho¸ cña doanh nghiÖp sÏ tham gia vµo cuéc c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng. Cuéc c¹nh tranh nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc l¹i s¶n xuÊt cho phï hîp víi nhu cÇu cña thÞ trêng. XuÊt khÈu cßn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n lu«n ®æi míi vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt, kinh doanh, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ h¹ gi¸ thµnh. II.Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu rau qu¶. 1. Nghiªn cøu thÞ trêng rau qu¶. Nghiªn cøu thÞ trêng c¶ trong vµ ngoµi níc. Trong níc, nghiªn cøu thÞ trêng cung cÊp hµng cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Cßn thÞ trêng ngoµi níc cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng trong viÖc ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, nã quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña doanh nghiÖp trªn mçi thÞ trêng nhÊt ®Þnh. Nghiªn cøu thÞ trêng ®Ó n¾m v÷ng ®îc c¸c yÕu tè thÞ trêng, hiÓu biÕt c¸c quy luËt vËn ®éng cña thÞ trêng nh»m xö lý kÞp thêi c¸c biÕn ®éng cña thÞ trêng. Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 10 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp C¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu thêng ph¶i nghiªn cøu thÞ trêng ph¶i tr¶ lêi c¸c c©u hái: xuÊt khÈu mÆt hµng g×, dung lîng thÞ trêng, sù biÕn ®éng cña hµng ho¸ trªn thÞ trêng nh thÕ nµo, ®èi t¸c giao dÞch lµ ai, ph¬ng thøc giao dÞch nµo, chiÕn thuËt kinh doanh cho tõng giai ®o¹n ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra. Trong c¸c vÊn ®Ò trªn th× nghiªn cøu dung lîng thÞ trêng cã ý nghÜa quan träng nhÊt v× cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu thËt cña kh¸ch hµng( thêng dùa vµo dù b¸o cña c¸c chuyªn gia), kÓ c¶ lîng dù tr÷, xu híng biÕn ®éng cña nhu cÇu trong tõng thêi ®iÓm, c¸c vïng, c¸c khu vùc cã nhu cÇu lín vµ ®Æc ®iÓm nhu cÇu tõng vïng, tõng khu vùc( tõng thÞ trêng ). Ngoµi ra cßn ph¶i n¾m b¾t ®îc ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt hµng thay thÕ…vµ ®Æc biÖt lµ c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn dung lîng thÞ trêng. Nghiªn cøu thÞ trêng ®îc thùc hiÖn b»ng hai ph¬ng ph¸p chÝnh: nghiªn cøu thÞ trêng t¹i ®Þa bµn vµ nghiªn cøu thÞ trêng t¹i hiÖn trêng thùc tÕ. Nghiªn cøu thÞ trêng t¹i ®Þa bµn( t¹i chç) lµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu qua s¸ch, b¸o, tµi liÖu…¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ Ýt tèn kÐm nhng nhîc ®iÓm lµ th«ng tin ®a ra kÐm cËp nhËt kh«ng ph¶n ¸nh ®îc thùc chÊt thÞ trêng. Nghiªn cøu thÞ trêng t¹i hiÖn trêng lµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu dùa trªn c¬ së c¸c sè lîng thùc tÕ t¹i thÞ trêng cÇn nghiªn cøu vµ ®îc xö lý b»ng c¸c c«ng cô thèng kª. ¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ nh÷ng th«ng tin ®a ra cã ®é tin cËy cao, ph¶n ¸nh ®îc thùc chÊt thÞ trêng xong nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ ®ßi hái chi phÝ( thêi gian vµ tµi chÝnh) lín. 2. T¹o nguån hµng cho xuÊt khÈu . Ho¹t ®éng xuÊt khÈu Rau Qu¶ cã hai kh©u liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau: thu mua,huy ®éng hµng xuÊt khÈu tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong níc vµ ký kÕt,thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu víi níc ngoµi.thu mua hµng xuÊt khÈu lµ tiÒn ®Ò vËt chÊt cña xuÊt khÈu Rau Qu¶.nguån hµng xuÊt khÈu cã thÓ ®îc ph©n lo¹i theo 3 tiªu thøc. 2.1. Theo chÕ ®é ph©n cÊp qu¶n lý. - Nguån hµng thuéc chØ tiªu chuÈn kÕ ho¹ch nhµ níc. §©y lµ nh÷ng mÆt hµng rau qu¶ mµ nhµ níc ®· cam kÕt giao cho níc ngoµi trªn c¬ së nh÷ng hiÖp ®Þnh ( hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i, hiÖp ®Þnh hîp t¸c s¶n xuÊt…) hoÆc nghÞ ®Þnh th hµng n¨m. Sau khi ®· ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh hoÆc nghÞ ®Þnh th víi níc ngoµi, Nhµ níc ph©n bæ chØ tiªu cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, ®Ó c¸c ®¬n vÞ nµy ph¶i giao nép hµng xuÊt khÈu. V× thÕ ®èi víi ®¬n vÞ ngo¹i th¬ng nguån hµng nµy ®îc b¶o ®¶m c¶ vÒ mÆt sè lîng, chÊt lîng vµ thêi h¹n gia hµng. - Nguån hµng ngoµi kÕ ho¹ch. Nguån hµng ngoµi kÕ ho¹ch do c¸c tæ chøc kinh doanh xuÊt khÈu c¨n cø vµo nhu cÇu cña thÞ trêng níc ngoµi, tiÕn hµnh s¶n xuÊt thu mua, chÕ biÕn theo sè lîng chÊt lîng vµ thêi h¹n giao hµng ®· hoÆc ssÏ ®îc tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng níc ngoµi. 2.2. Theo ®¬n vÞ giao hµng. Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 11 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp C¸c ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt khÈu (doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng ) cã thÓ thu mua, huy ®éng hµng xuÊt khÈu tõ c¸c nguån sau: C¸c xÝ nghiÖp trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng, c¸c c¬ së s¶n xuÊt, c¸c hîp t¸c x· t nh©n, hé gia ®×nh ,c¸c xÝ nghiÖp trùc thuéc c¬ quan m×nh,… 2.3. Theo ph¹m vi ph©n c«ng cña ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt khÈu. - Nguån hµng trong ®Þa ph¬ng: lµ nguån hµng n»m trong khu vùc ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ kinh doanh ®ã. VÝ dô, ®èi víi mét c«ng ty ngo¹i th¬ng tØnh th× nguån hµng trong tØnh lµ nguån hµng trong ®Þa ph¬ng. - Nguån hµng ngoµi ®Þa ph¬ng: lµ nguån hµng kh«ng thuéc ph¹m vi ph©n c«ng cho ®¬n vÞ ngo¹i th¬ng ®ã thu mua, nhng ®¬n vÞ ®· tranh thñ lËp ®îc quan hÖ cung cÊp hµng xuÊt khÈu. Ngoµi nh÷ng nguèn hµng ®· kÓ trªn th× ®èi víi nh÷ng xÝ nghiªp vµ liªn hÖp ®îc giao quyÒn trùc tiÕp xuÊt khÈu lµ nh÷ng s¶n phÈm cña chÝnh xÝ nghiÖp m×nh, hoÆc cña chÝnh xÝ nghiÖp thµnh viªn. Cßn viÖc thu mua hµng xuÊt khÈu c¸c doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng thêng ¸p dông c¸c h×nh thøc: + Ký kÕt hîp ®ång s¶n xuÊt khai th¸c víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt. + Thu mua tù do: tõ nh÷ng ngêi s¶n xuÊt nhá trªn c¬ së tù do tho¶ thuËn vÒ gi¸ c¶ vµ c¸c ®iÒu kiÖn giao dÞch trong mçi lÇn mua. + Gia c«ng n«ng nghiÖp: trong ®ã c¸c ®¬n vÞ ngo¹i th¬ng giao (b¸n) gièng, ph©n bãn, thuèc trõ s©u vµ kü thuËt,… cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®Ó c¸c ®¬n vÞ nµy trång trät t¹o ra s¶n phÈm. Sau ®ã c¸c ®¬n vÞ nµy giao nép cho ®¬n vÞ ngo¹i th¬ng ( hoÆc ®¬n vÞ ngo¹i th¬ng mua l¹i ) vµ nhËn ®îc thï lao gia c«ng (s¶n xuÊt ). + §æi hµng ®æi h¹t: Trong ®ã c¸c ®¬n vÞ ngo¹i th¬ng giao cho ®¬n vÞ s¶n xuÊt hµng tiªu dïng hoÆc t liÖu s¶n xuÊt ®Ó ®æi lÊy s¶n phÈm xuÊt khÈu. 3. Lùa chän ®èi t¸c kinh doanh. §Ó x©m nhËp thµnh c«ng thÞ trêng xuÊt khÈu níc ngoµi, doanh nghiÖp cã thÓ th«ng qua mét hoÆc nhiÒu c«ng ty ®ang ho¹t ®éng trªn thÞ trêng ®ã. C¸c c«ng ty nµy cÇn ph¶i ®îc t×m hiÓu râ vÒ c¸c vÊn ®Ò sau: - T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ®èi t¸c, lÜnh vùc vµ ph¹m vi kinh doanh,kh¶ n¨ng cung cÊp hµng thêng xuyªn cña c«ng ty. - Kh¶ n¨ng vÒ vèn, c¬ së vËt chÊt kü thuËt. - Th¸i ®é vµ quan ®iÓm kinh doanh lµ chiÕm lÜnh thÞ trêng hay cè g¾ng giµnh lÊy ®éc quyÒn vÒ hµng ho¸. - Uy tÝn cña b¹n hµng. ViÖc lùa chän ®èi t¸c giao dÞch tèt nhÊt lµ nªn lùa chän ®èi t¸c trùc tiÕp tr¸nh nh÷ng ®èi t¸c trung gian, trõ trêng hîp doanh nghiÖp muèn th©m nhËp vµott míi mµ m×nh cha cã kinh nghiÖm. 4. §µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång. Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 12 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp §µm ph¸n cã c¸c h×nh thøc sau: §µm ph¸n qua th tÝn, ®µm ph¸n qua ®iÖn tho¹i, ®µm ph¸n b»ng gÆp gì trùc tiÕp. §µm ph¸n ®îc thù hiªn qua c¸c bíc sau: - Ch¸o hµng lµ viÖc nhµ kinh doanh thÓ hiÖn râ ý ®Þnh b¸n hµng cña m×nh ®ång thêi lµ lêi ®Ò nghÞ ký kÕt hîp ®ång. - Hoµn gi¸ ( mÆc c¶ ): lµ khi ngêi nhËn lêi chµo hµng chÊp nhËn hoÆc kh«ng chÊp nhËn møc gi¸ chµo hµng ®ã mµ ®a ra møc gi¸ kh¸c ®Ó hai bªn cïn th¬ng lîng tiÕn tíi thèng nhÊt gi¸ c¶ mua b¸n. - ChÊp nhËn: la sù chÊp nhËn tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn mµ bªn kia ®a ra gåm: ChÊt lîng hµng, th¬i gian giao hµng gi¸ c¶,mÉu m·, bao b×, ®ãng gãi, ph¬ng htø thanh to¸n,…vµ nhiÒu ®iÒu kho¶n kh¸c (tuú theo lo¹i hîp ®ång mµ hai bªn tho¶ thuËn ). - X¸c nhËn: lµ viÖc x¸c nhËn l¹i ®iÒu kiÖn mµ c¶ hai bªn x¸c nhËn tríc ®ã. - Ký kÕt hîp ®ång: bíc nµy th¬ng trïng víi bíc x¸c nhËn. Mét sè chó ý khi ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu. + Ph¶i cã sù tho¶ thuËn thèng nh¸t, mäi sù thay ®æi ®Òu ®îc thùc hiÖn trªn v¨n b¶n. + Hîp ®ång ph¶i ®îc tr×nh bµy râ rµng, s¸ng sña ph¶n ¸nh ®óng néi dung ®· ®îc tho¶ thuËn. + Ng«n ng÷ dïng trong hîp ®ång ph¶i lµ ng«n ng÷ th«ng dông, phæ biÕn vµ c¶ hai bªn ph¶i th«ng th¹o ng«n ng÷ ®ã. + §Ò cËp ®Õn mäi vÊn ®Ò, tr¸nh ¸p dông tËp qu¸n ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò bªn kia kh«ng ®Ò cËp ®Õn. + Ký kÕt hîp ®ång trªn c¬ së hÖ thèng luÊt lÖ th¬ng m¹i quèc tÕ, nÕu x¶y ra tranh chÊp vµ kiÖn tông ( nÕu cã ) trong hîp ®ång sÏ lùa chän träng tµi gi¶i quyÕt, tr¸nh t×nh tr¹ng tranh c·i kiÖn tông kÐo dµi. 5. Thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu. Sau khi hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng ®îc ký kÕt, doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu víi t c¸ch lµ mét bªn tham gia ký kÕt ph¶i cã nghÜa vô thùc hiÖn hîp ®ång ®ã. §©y lµ mét c«ng viÖc phøc t¹p, nã ®ßi hái ph¶i tu©n thñ luËt ph¸p quèc tÕ, tËp qu¸n quèc tÕ vµ luÊt cña c¸c qu«c gia nhng ph¶i b¶o ®¶m ®îc quyÒn lîi quèc gia còng nh quyÒn lîi vµ uy tÝn cña b¶n th©n doanh nghiÖp.§Ó thùc hiÖn h¬p ®ång xuÊt khÈu, doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu cÇn thùc hiÖn c¸c bíc sau: - §¨ng ký hîp ®ångvíi c¸c phßng cÊp giÊy phÐp cña Bé Th¬ng m¹i, xin h¹n ng¹ch ( nÕu cã ), xin giÊy phÐp xuÊt khÈu ( nÕu cÇn ). - KiÓm tra L/C xem cã ®óng víi hîp ®ång ®· ký kÕt hay kh«ng. - Më tê khai xuÊt khÈu víi c¬ quan H¶i quan ®Ó lµm thñ tôc xuÊt khÈu, ®¨ng ký kiÓm hµng víi c¸c c¬ quan H¶i quan. - Liªn hÖ víi c¸c c«ng ty vËn t¶i ®Ó chuyªn chë hµng ho¸. - Lµm thñ tôc chøng tõ xuÊt khÈu vµ thñ tôc thanh to¸n tiÒn hµng. Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 13 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp III. C¸c nh©n tè ¶nh h ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu rau qu¶. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®ong xuÊt khÈu ph¶i n¾m b¾t thêng xuyªn c¸c yÕu tè cña m«i trêng xuÊt khÈu, xu híng vËn ®éng vµ t¸c ®éng cña nã ®Õn toµn bé qu¸ tr×nh cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu.C¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu kh«ng chØ chÞu sù chi phèi cña c¸c yÕu tè bªn ngoµi mµ cßn ph¶i chÞu t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè bªn trong thuéc b¶n th©n doanh nghiÖp. C¸c yÕu tè nµy lu«n biÕn ®æi ®ãi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i n¾m b¾t râ ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶. 1. C¸c nh©n tè vÜ m«: 1.1 M«i trêng kinh tÕ. §Êt níc ta tõ sau ®æi míi, nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi sang kinh tÕ thÞ trêng vµ chÞu sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc. Víi chñ tr¬ng më cöa ra bªn ngoµi, tù do bu«n b¸n nhng trong khu«n khæ cho phÐp cña Nhµ níc. C¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i tù gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cña m×nh, Nhµ níc chØ ®ãng vai trß qu¶n lý, ®Þnh híng th«ng qua mét sè chÝnh s¸ch vÜ m«; Víi chñ tr¬ng më cöa, khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, Nhµ níc ®· ban hµnh mét sè chÝnh s¸ch nh: Cho vay tÝn dông víi l·i suÊt u ®·i, hoÆc cho vay kh«ng cÇn thÕ chÊp,…ChÝnh s¸ch tû gi¶ hèi ®o¸i, x©y dùng biÓu thuÕ xuÊt khÈu ®èi víi mét sè mÆt hµng rau qu¶,… L·i suÊt lµ mét yÕu tè t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn quyÕt ®Þnh xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp, v× l·i suÊt lµ chi phÝ c¬ héi cña vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. L·i suÊt r¨ng h¹n chÕ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn më réng ho¹t ®«ng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, vµ ngîc l¹i. Tû gi¸ hèi ®o¸i còng t¸c ®éng tíi ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp.Nã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp, khi tû gi¸ hèi ®o¸i t¨ng sÏ thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu, vµ ngîc l¹i. 1.2. M«i trêng chÝnh trÞ ph¸p luËt. M«i trêng chÝnh trÞ ph¸p luËt lµ yÕu tè ¶nh hëng m¹nh tíi quyÕt ®Þnh kinh doanh xuÊt khÈu,viÖc h×nh thµnh c¸c c¬ h«i kinh doanh vµ kh¶ n¨ng thùc hiÖn môc tiªu cña doanh nghiÖp. Nã bao gåm hÖ thèng hiÕn ph¸p, luËt ph¸p, vµ c¸c v¨n b¶n díi luËt; tæ chøc bé m¸y vµ c¬ chÕ ®iÒu hµnh cña chÝnh phñ, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ x· héi … trong ®ã c¬ chÕ ®iÒu hµnh cña ChÝnh phñ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng trùc tiÕp tíi ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp,bëi nã quy ®Þnh hiÖu lùc cña luËt ph¸p vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ. Mét chÝnh phñ m¹nh sÏ cã mét m«i trßng chÝnh trÞ æn ®Þnh th× ®iÒu hµnh kinh doanh sÏ ®îc khuyÕn khÝch, vµ ngîc l¹i . Ngoµi ra nã cßn thÓ hiÖn b»ng sù can thieepj cña chÝnh phñ vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp kinh doanh kh«ng chØ chÞu sù ¶nh hëng cña m«i trêng chÝnh trÞ , ph¸p luËt trong níc mµ cßn chÞu sù ¶nh hëng cña m«i trêng chÝnh trÞ , ph¸p luËt ngoµi níc . Kh«ng mét doanh nghiÖp nµo l¹i muèn xuÊt khÈu hµng ho¸ cña m×nh ®Õn mét thÞ trêng mµ thêng xuyªn x¶y ra ®×nh c«ng , b¹o ®éng , nÒn kinh tÕ kh«ng æn ®Þnh , cã chiÕn tranh …LuËt ph¸p cña tõng quèc gia hay quèc tÕ còng cã t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Hay nãi c¸ch kh¸c , luËt ph¸p sÏ quyÕt ®Þnh vµ cho phÐp nh÷ng h×nh thøc , lo¹i hµng … mµ Doanh nghiÖp , ®îc phÐp khuyÕn khÝch hoÆc Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 14 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp kh«ng ®ùoc phÐp h¹n chÕ xuÊt khÈu còng nh ë khu vùc ®ã . Doanh nghiÖp cÇn ph¶i nghiªn cøu kü t×m hiÓu ®Ó cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n kh«ng ®¸ng cã g©y thiÖt h¹i cho Doanh nghiÖp . 1.3. M«i trêng v¨n ho¸ x· héi . M«i trêng v¨n ho¸- x· héi lµ yÕu tè ¶nh hëng râ nÐt nhÊt ®Õn nhu cÇu vµ hµnh vi cña ngêi tiªu dïng . Nã bao gåm c¸c yÕu tè : KiÕn thøc, tÝn ngìng, nghÖ thuËt , phong tôc tËp qu¸n, thãi quen tiªu dïng … Víi nh÷ng yÕu tè trªn ,v¨n ho¸ lµ nguyªn nh©n ®Çu tiªn c¬ b¶n quyÕt ®Þnh nhu cÇu vµ hµnh vi cña con ngêi. Trong kinh doanh quèc tÕ, v¨n ho¸ ®îc coi lµ yÕu tè “gai gãc” nhÊt mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i vît qua.Mçi quèc gia, mçi khu vùc, cã nh÷ng nÐt v¨n ho¸ riªng biÖt, sù kh¸c biÖt vÒ ng«n ng÷, tËp qu¸n thãi quen,… cïng song song tån t¹i mµ doanh nghiÖp ph¶i t×m hiÓu ®Ó x©m nhËp vµo thÞ trêng ®ã. 1.4. §iÒu kiÖn tù nhiªn. §iÒu kiÖn tù nhiªn lµ yÕu tè kh¸ch quan khong n»m trong sù kiÓm so¸t cña con ngêi. ®ã lµ c¸i thiªn nhiªn ban tÆng cho mçi níc. §iÒu kiÖn tù nhiªn cã thÓ kÓ ®Õn lµ: khÝ hËu, ®Êt ®ai , tµi nguyªn thiªn nhiªn, vÞ trÝ ®Þa lý. Tuy nhiªn nã cã sù ¶nh hëng t¬ng ®èi lín ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Chóng ta ®· biÕt ®Êt ®ai vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ hai yÕu tè ®Çu vµo cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt, v× thÕ khi chóng ta cã ®îc hai yÕu tè nµy sÏ lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi thóc ®Èy ho¹t ®éng s¶n xuÊt ph¸t triÓn gãp phÇn t¨ng s¶n lîng s¶n phÈm xuÊt khÈu. Bªn c¹nh ®ã khÝ hËu còng lµ yÕu tè ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt vµ s¶n lîng xuÊt khÈu, ®©y lµ yÕu tè ta khã kiÓm so¸t ®îc. VÝ dô: Vô mïa ®ang ph¸t triÓn tèt th× thêi tiÕt n¾ng h¹n kÐo dµi, hoÆc thiªn tai, lò lôt th× vô ®ã sÏ mÊt vµ ¶nh hëng tíi nguån hµng cho xuÊt khÈu.V× vËy chóng ta cÇn ph¶i hiÓu dîc c¸c quy luËt tù nhiªn ®Ó v¹n dông vµo s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ ®ång thêi nghiªn cøu ®Ó ph©n bè hîp lý, cã kÕ ho¹ch phßng chèng h¹n chÕ t¸c ®äng tiªu cùu cña m«i trêng ®¶m b¶o nguån hµng phôc vô cho xuÊt khÈu. 1.5. ¶nh hëng cña khoa häc c«ng nghÖ: Nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü thuËt cña c¸c ngµnh kinh tÕ ®Êt níc nh ®iÖn lùc, giao th«ng vËn t¶i, ho¸ chÊt, vµ ®Æc biÕt lµ ®iÖn tö tin häc sÏ gióp cho ngµnh Rau Qu¶ ®æi míi s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ qu¶n lý kinh doanh xuÊt khÈu. C«ng t¸c ngihªn cøu khoa häc ®îc Nhµ níc chó träng sÏ gióp n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé kü thuËt ngµnh Rau Qu¶, nÕu ®îc tæ chøc tèt sÏ gi¶i quyÕt ®îc nhiÒu vÊn ®Ò trong thùc tÕ níc ta. Nh÷ng tiÕn bé vÒ c«ng nghÖ sinh häc sÏ gióp cho viÖc nh©n nhanh gièng Rau Qu¶ ®éng ®Òu s¹ch bÖnh; t¹o ra c¸c gièng míi cã n¨ng suÊt cao, kh¶ n¨ng chèng chÞu víi thêi tiÕt kh¾c nghiÕt vµ s©u bÖnh tèt; kü thuËt míi trong nghÒ lµm vên vÒ trång trät, b¶o vÖ thùc vËt, s lÝ sau thu ho¹ch, b¶o qu¶n,…sÏ gióp n©ng cao n¨ng xuÊt, chÊt lîng Rau Qu¶.Nh÷ng tiÕn bé vÒ c«ng nghÖ chÕ biÕn Rau Qu¶, bao b×, kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm,…SÏ thóc ®Èy n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm. 2. C¸c nh©n tè ¶nh hëng kh¸c. Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 15 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp + ChÊt lîng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp: ChÊt lîng s¶n phÈm lµ yªu tè t¸c ®éng trøc tiÕp vµ quan träng ®Õn ho¹t ®äng xuÊt khÈu, v× hiªn nay xu thÕ cña thÕ giíi lµ a thÝch nh÷ng mÆt hµng chÊt lîng cao mÉu m· ®Ñp, ®©y lµ do møc sèng cña ngêi d©n ngµy cµng cao. ChÊt lîng s¶n phÈm t¹o nªn uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng thÕ giíi, tõ ®ã n©ng cao ®îc vÞ thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc th©m nhËp vµ më réng thÞ trêng. + Gi¸ c¶ cña s¶n phÈm: §©y lµ ®iÒu quan t©m cña ngêi tiªu dïng còng nh nhµ s¶n xuÊt. Ngêi tiªu dïng xem nã cã phï hîp víi thu nhËp cña m×nh hay kh«ng, cßn nhµ s¶n xuÊt xem nã cã thÓ ®a l¹i bao nhiªu lîi nhuËn cho doanh nghiÖp vµ sù chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ ®èi víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. Gi¸ c¶ ®îc xem lµ mét tÝn hiÖu ®¸ng tin cËy ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng cña thÞ trêng. Khi thÞ trêng khan hiÕm mét s¶n phÈm nµo ®ã tÊt yÕu gi¸ c¶ cña nã sÏ ®îc n©ng cao, vµ ngîc l¹i. + Nguån cña doanh nghiÖp: nguån lùc cña doanh nghiÖp gåm nguån lùc vÒ tµi chÝnh ,con ngêi, c«ng nghÖ,…trong ®ã nguån lùc tµi chÝnh lµ yÕu tè ph¶n ¸nh râ nhÊt kh¶ n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Mét doanh nghiÖp chØ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ chØ khi nã b¶o ®¶m ®îc vÒ mÆt tµi chÝnh. TiÒm lùc tµi chÝnh cña doanh nghiÖp thêng ®îc xem xÐt qua c¸c chØ tiªu: vèn së h÷u, vèn huy ®éng, tû lÖ t¸i ®Çu t tõ lîi nhuËn, kh¶ n¨ng tr¶ nî cña doanh nghiÖp,…Víi mét nguån vèn lín doanh nghiÖp sÏ thuËn lîi h¬n trong viÖc ®Çu t cho s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn thÞ trêng,…nhÊt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng xuÊt khÈu th× viÖc ®Çu t nghiªn cøu thÞ trêng, xóc tiÕn th¬ng m¹i sÏ ®îc thuËn lîi h¬n vµ ngîc l¹i. Ngoµi nguån lùc vÒ tµi chÝnh, yÕu tè con ngêi còng gi÷ mét vÞ trÝ quan träng trong bÊt kú ho¹t ®éng nµo cña doanh nghiÖp. Con ngêi v¹ch ra nh÷ng môc tiªu kÕ ho¹ch cho doanh nghiÖp vµ còng lµ ngêi thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch ®ã.Víi mét ban l·nh ®¹o tèt cïng víi mét ®éi ngò nh©n viªn cã tr×nh ®é nghiÖp vô cao n¨ng lùc tèt nhiÒu kinh nghiÖm th× doanh nghiÖp sÏ thµnh c«ng trong ho¹t déng s¶n xuÊt, kinh doanh xuÊt khÈu trªn th¬ng trêng quèc tÕ vµ n©ng cao uy tÝn cña doanh nghiÖp. + C¸c ®èi thñ c¹nh tranh: Trªn th¬ng trêng, c¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i ®èi ®Çu v¬i sù c¹nh tranh tõ phÝa c¸c ®èi thñ (c¸c doanh nghiÖp kh¸c cung lÜnh vùc kinh doanh). Tuú tõng ph©n ®o¹n thÞ trêng, sè lîng ®èi thñ c¹nh tranh còng nh møc ®é c¹nh tranh rÊt kh¸c nhau. Khi mét doanh nghiÖp tiÕn hµnh xuÊt khÈu s¶n phÈm cña m×nh ra thÞ trêng níc ngoµi hä kh«ng nh÷ng c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ níc ngoµi mµ cßn c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ trong níc. Hä cã thÓ m¹nh h¬n hoÆc yÕu h¬n vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt, tæ chøc m¹ng líi tiªu thô, qu¶ng c¸o, xóc tiÕn th¬ng m¹i,…ChÝnh v× vËy, tríc khi ®a s¶n phÈm th©m nh©p mét thÞ trêng th× doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m hiÓu kü c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cña m×nh ®Ó cã mét chiÕn lîc thÝch hîp. + Nhµ cung cÊp:Lµ n¬i cung cÊp nguyªn liÖu ®Çu vµo cho doanh nghiÖp. Nhµ cung cÊp cã thÓ lµ c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n trong níc hoÆc níc ngoµi. Hä cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng chÕ biÕn vµ kinh doanh cña doanh nghiÖp, nÕu quan hÖ tèt víi c¸c nhµ cung cÊp th× doanh nghiÖp sÏ ®îc b¶o ®¶m vÒ nguån hµng c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng ttheo yªu cÇu cña m×nh còng nh yªu cÇu cña kh¸ch hµng ®èi víi doanh nghiÖp, ngoµi ra cßn gi¶m ®îc chi phÝ, æn ®Þnh gi¸ ®Çu vµo,… Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 16 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp IV. Kinh nghiÖm xuÊt khÈu n«ng s¶n cña n íc ngoµi. §Ó ph¸t triÓn ®Êt níc nhanh vµ m¹nh tho¸t khái t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn nh hiÖn nay th× viÖc häc hái kinh nghiÖm cña c¸c níc ph¸t triÓn ®i tríc lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt, nhÊt lµ nh÷ng níc cã xuÊt ph¸t ®iÓm ph¸t triÓn nh níc ta hiÑn nay vµ cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn gièng níc ta (Th¸i Lan, Malaixia, In®«nªxia, Philippin, …). 1. Malaysia vµ Th¸i Lan: Lµ hai níc c¸ch ®©y 40 n¨m cã ®iÓm xuÊt ph¸t kinh tÕ nh níc ta, nhng trong nh÷ng n¨m qua cã tèc ®é ph¸t triÓn rÊt nhanh vµ t¬ng ®èi æn ®Þnh (kho¶ng 9%), C¶ hai níc lóc ®Çu ®Òu hÕt søc chó träng thùc hiÖn chÝnh s¸ch xuÊt khÈu m¹nh mÏ vÒ n«ng nghiÖp, thu hót m¹nh vèn ®Çu t níc ngoµi, thùc hiÖn n«ng nghiÖp ®a canh vµ lùa chän thÕ m¹nh n«ng nghiÖp qua tõng thêi kú nh»m t¨ng søc c¹nh tranh ®èi v¬Ý thÞ trêng n«ng s¶n bªn ngoµi. VÝ dô nh: Malaixia khëi ®Çu chñ yÕu lµ xuÊt khÈu s¶n phÈm tõ c©y c«ng nghiÖp (cao su, dÇu cä, gç, chÌ) sau ®è gi¶m bít cao su vµ t¨ng xuÊt khÈu dÇu cä (bèn lÇn), gç c¸c lo¹i (2 lÇn), chÌ (1,5 lÇn). Th¸i Lan c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu n«ng s¶n chñ yÕu lµ g¹o, h¶i s¶n, thùc phÈm chÕ biÕn. Ngoµi ra, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cÇn ph¶i g¾n bã hµi hoµ víi c«ng th¬ng nghiÖp, lu«n ph¸t triÓn thÞ trêng ngoµi nh÷ng thÞ trêng ®· cã quan hÖ, nhÊt lµ c¸c thÞ trêng mang l¹i hiÖu qu¶ cao nh B¾c Mü, Ch©u ¢u, Ch©u Phi,… dÇn t¹o ®îc thÕ ®øng th¬ng m¹i trªn thÞ trêng thÕ giíi. 2. In®onesia: Lµ mét níc ®«ng d©n, ®Êt canh t¸c b×nh qu©n ®Çu ngêi thÊp, chØ b»ng 1/2 cña Malaysia vµ b»ng 1/3 cña Th¸i Lan. Tµi nguyªn níc nµy rÊt phong phó nhng bÞ chia c¾t bëi nhiÒu ®¶o. D©n sè n«ng th«n chiÕm 70%, kinh tÕ ph¸t triÓn chËm trong mét thêi gian dµi. Ph¶i ®Õn thËp kû 60 vµ nhÊt lµ thËp kû 80 nÒn kinh tÕ níc nµy míi cã sù chuyÓn biÕn m¹nh mÏ. VÒ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn, In®onesia ®· thùc hiÖn n«ng – l©m nghiÖp tõ ®¬n canh chuyÓn thµnh ®a canh theo híng s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ xuÊt khÈu, c«ng nghiÖp dÇu má ph¸t triÓn ®ång thêi ®Èy m¹nh c¸c ngµnh kh¸c tiÕn bé, thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi. Kh«ng ngõng ®Èy m¹nh xuÊt khÈu n«ng s¶n b»ng c¸ch ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, ®a ph¬ng ho¸ thÞ trêng, tËn dông triÖt ®Ó nguån lùc trong níc, cè g¾ng gi¶m tèi thiÓu xuÊt khÈu s¶n phÈm th« vµ t¨ng m¹nh xuÊt khÈu s¶n phÈm tinh, x©m nhËp m¹nh mÏ vµo c¸c thÞ trêng Ch©u Phi vµ Ch©u Mü ®Ó t×m kiÕm vµ ®¸p øng nhu cÇu n«ng s¶n cña c¸c thÞ trêng nµy. 3. Trung Quèc: Lµ mét níc cã diÖn tÝch lín vµ ®«ng d©n nhÊt thÕ giíi (h¬n 1 tû ngêi), tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó nhng Trung Quèc cã mét thêi kú dµi chËm ph¸t triÓn. Cho ®Õn thËp kû 80 vµ nhÊt lµ nh÷ng n¨m gÇn ®©y, Trung Quèc lµ mét níc cã tèc ®é ph¸t triÓn nhanh vµ æn ®Þnh do Trung Quèc kh«ng ngõng thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nh chÝnh s¸ch ruéng ®Êt, chÝnh s¸ch xuÊt khÈu m¹nh mÏ, nhÊt lµ x©y dùng ®îc c¸c hÖ thèng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn 5 n¨m, 10 n¨m, 20 n¨m,… §Çu t ®Èy m¹nh vµo nh÷ng vïng cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn, quy ho¹ch ®îc c¸c vïng chuyªn canh lín phôc vô s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn xuÊt khÈu, nghiªn cøu vµ t¹o ra c¸c gièng míi cã n¨ng suÊt vµ chÊt lîng cao, thêng xuyªn n¾m b¾t c¸c th«ng tin, kü thuËt trong vµ ngoµi níc ®Ó vËn dông vµo s¶n xuÊt, sö dông c¸c nguyªn liÖu vµ lao ®éng néi ®Þa ®Ó s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm, tuú vµo tõng thÞ trêng xuÊt khÈu mµ cã c¸c mÆt hµng víi chÊt lîng vµ gi¸ c¶ t¬ng øng (nh ®èi víi c¸c nLª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 17 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp íc ph¸t triÓn th× chÊt lîng hµng ho¸ xuÊt khÈu cao h¬n ®èi víi hµng xuÊt sang c¸c níc kÐm ph¸t triÓn). 4. Mét sè bµi häc kinh nghiÖm rót ra ®èi víi ViÖt Nam. Theo kinh nghiÖm cña nh÷ng níc trªn th× viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp lµ chÝnh s¸ch hµng ®Çu ®a ®Êt níc ph¸t triÓn ®i lªn, t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®¸t níc. Víi viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp theo híng xuÊt khÈu nh: - §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, ®a ph¬ng ho¸ thÞ trêng, tËn dông triÖt ®Ó nguån lùc, cè g¾ng gi¶m tèi thiÓu xuÊt khÈu s¶n phÈm th«, t¨ng xuÊt khÈu s¶n phÈm tinh. - Thu hót m¹nh vèn ®Çu t trong níc nh»m huy ®éng nguån vèn nhµn rçi trong nh©n d©n vµ thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi (chñ yÕu díi h×nh thøc liªn doanh liªn kÕt) ®Ó tËn dông nguån vèn, c«ng nghÖ kü thuËt s¶n xuÊt, chÕ biÕn,… - Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp víi viÖc ®a canh c©y trång theo híng phôc vô xuÊt khÈu vµ lùa chän thÕ m¹nh cña tõng lo¹i c©y, lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt ®îc qua tõng thêi kú nh»m t¨ng tÝnh c¹nh tranh ®èi víi thÞ trêng n«ng s¶n thÕ giíi. - T¹o vïng chuyªn canh réng lín phôc vô cho c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu, nghiªn cøu c¸c gièng míi cã n¨ng suÊt vµ chÊt lîng cao. - Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cÇn ph¶i g¾n bã hµi hoµ víi c«ng th¬ng nghiÖp, lu«n ph¸t triÓn thÞ trêng ngoµi nh÷ng thÞ trêng ®· cã quan hÖ vµ nhÊt lµ c¸c thÞ trêng mang l¹i hiÖu qu¶ cao. PhÇn II: Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 18 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu Rau Qu¶ cña Tæng c«ng ty Rau Qu¶ ViÖt Nam I.Tæng quan vÒ tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam. 1. LÞch sö h×nh thµnh vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam 1.1. LÞch sö h×nh thµnh: TiÒn th©n cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam lµ m«t c«ng ty xuÊt nhËp khÈu rau qu¶ thµnh n¨m 1969 n»m trong tæng c«ng ty n«ng s¶n thùc phÈm thuéc Bé Th¬ng M¹i cò.§Õn n¨m 1974 nã ®îc t¸ch ra khái Tæng c«ng ty n«ng s¶n thùc phÈm. N¨m 1987 nã ®îc n©ng cÊp nªn thµnh Tæng c«ng ty xuÊt nhËp khuÈu rau qu¶. N¨m1980 Tæng c«ng ty ®îc s¸t nhËp tõ Bé th¬ng m¹i sang Bé N«ng NghiÖp vµ C«ng NghiÖp Thùc PhÈm. N¨m 1988 Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®inh sè 63/NN-TCCB/Q§ ngµy 11/12/1988 cña Bé N«ng NghiÖp vµ Thùc PhÈm,nay lµ Bé N«ng NghiÖp vµ Ph¸t TriÓn N«ng Th«n,trªn c¬ së h¬p nhÊt gi÷a Tæng c«ng ty xuÊt nhËp khÈu rau qu¶, C«ng ty rau qu¶ Trung ¬ng vµ liªn hiÖp c¸c xÝ nghiªp Phñ Qu×. QuyÕt ®Þnh thµnh lËp Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam lµ nh»m thèng nhÊt gi÷a ba khèi(N«ng nghiÖp,C«ng nghiÖp vµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu) t¹o nªn sù phèi hîp vµ thÝch øng trong ngµnh.N¨m 1995 Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam ®îc thµnh lËp l¹i, ho¹t ®éng theo m« h×nh “Tæng c«ng ty 90” (c¸c c«ng ty ®îc thµnh lËp theo Q§_90/TTG cña thñ tíng chinh phñ ban hµnh 07/03/1994 vÒ viÖc x¾p xÕp l¹i cac doanh nghiªp nhµ níc). - Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam cã tªn giao dÞch quèc tÕ lµ: Vietnam national vegetable and fruit corporation Tªn viÕt t¾t lµ: vegetexco vietnam. Trô së chÝnh ®Æt t¹i: Sè 2 phè Ph¹m Ngäc Th¹ch – QuËn §èng §a – Thµnh phè Hµ Néi. C¬ quan ®¹i diÖn ®Æt t¹i: Moscow - Céng hoµ liªn bang Nga. Philadelphia - Mü. Vèn ng©n s¸ch cÊp vµ vèn tù bæ sung ®¨ng ký trong ®¬n xin thµnh lËp doanh nghiÖp lµ: 125.200.000.000 ®ång. §Õn ®Çu n¨m 1995 Tæng c«ng ty qu¶n lý 26 ®¬n vÞ thµnh viªn (6 c«ng ty, 8 nhµ m¸y, 7 xÝ nghiÖp, 6 n«ng trêng, 1 viÖn nghiªn cøu rau qu¶, 1 bÖnh viÖn, ngoµi ra cßn cã 2 ®¬n vÞ liªn doanh víi níc ngoµi) n»m r¶i kh¾p trªn c¶ níc. 1.2. Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. H¬n 10 n¨m ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam cã thÓ chia ra lµm 3 thêi kú. + Thêi kú 1988-1990: Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A 19 Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp Tæng c«ng ty ho¹t ®éng theo c¬ chÕ bao cÊp, s¶n xuÊt kinh doanh cña tæng c«ng ty n»m trong quÜ ®¹o hîp t¸c cña ch¬ng tr×nh hîp t¸c ViÖt-X« (1986-1990). VËt t chñ yÕu phôc vô cho s¶n xuÊt C«ng_N«ng NghiÖp ®Òu do Liªn X« cò cung cÊp. S¶n phÈm rau qu¶ t¬i vµ chÕ biÕn cña Tæng c«ng ty ®îc xuÊt khÈu sang Liªn X« lµ chÝnh (chiÕm 97,7 % kim ng¹ch xuÊt khÈu ). + Thêi kú 1991 - 1995: C¶ níc bíc vµo ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trõ¬ng. Hµng lo¹t chÝnh s¸ch míi cña nhµ níc ra ®êi vµ tiÕp tôc ®îc hoµn thiÖn. NÒn kinh tÕ ®¸t níc b¾t ®Çu t¨ng trëng tõ n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp ®Õn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu vµ ®Çu t ph¸t triÓn. Nh÷ng thµnh tùu vÒ kinh tÕ x· héi t¹o thªm m«i trêng thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®Çu t ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty. Tuy nhiªn, trong thêi kú nµy, Tæng c«ng ty gÆp ph¶i kh«ng Ýt khã kh¨n nh hµng lo¹t doanh nghiÖp th¬ng m¹i gia kinh doanh xuÊt nhËp khÈu rau qu¶ ( theo sù cho phÐp cña Nhµ níc ta ), b¾t ®Çu cã ®Çu t níc ngoµi trong lÜnh vùc rau qu¶, ch¬ng tr×nh hîp t¸c ViÖt X« kh«ng cßn. T×nh h×nh nµy ®· t¹o thªm c¹nh tranh quyÕt liÖt vµ buéc Tæng c«ng ty ph¶i t×m ra gi¶i ph¸p ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. + Thêi kú 1996 ®Õn nay: Trong giai ®o¹n nµy Tæng c«ng ty ho¹t ®éng theo m« h×nh míi cña Q§ 90/CP. ë thêi kú nµy, Tæng c«ng ty ®· cã nh÷ng bµi häc vÒ thÞ trêng, ®· t¹o ®îc uy tÝn trong quan hÖ ®èi néi, ®èi ngo¹i, lîng hµng xuÊt khÈu qua c¸c n¨m nh×n chung t¨ng. 2. C¬ cÊu tæ chøc cña tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt nam. Tæng c«ng ty rau qña ViÖt nam lµ mét doanh nghiÖp trùc thuéc Bé N«ng NghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. TÝnh ®Õn ngµy 31/12/2000 Tæng c«ng ty bao gåm cã 1 doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých vµ 19 doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh, 1 c«ng ty cæ phÇn, 3Héi c«ng®ång ty liªn doanh qu¶n trÞvíi níc ngoµi. Ban kiÓm so¸t sau: C¬ cÊu tæ chøc cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å Tæng gi¸m ®èc S¬ ®å tæ chøc cña Tæng c«ng ty rau qu¶ Phã tæng gi¸m ®èc Phã tæng gi¸m ®èc Khèi qu¶n lý - Phßng tæ chøc c¸n bé - Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh - Phßng qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh - Phßng xóc tiÕn th¬ng m¹i - V¨n phßng - Phßng t vÊn vµ ®Çu t - Trung t©m KCS Khèi kinh doanh - Phßng xuÊt nhËp khÈu I - Phßng xuÊt nhËp khÈu II - Phßng xuÊt nhËp khÈu III - Phßng kinh doanh tæng hîp IV - Phßng kinh doanh tæng hîp V - Phßng kinh doanh VII. - Chi nh¸nh t¹i L¹ng S¬n. - XÝ nghiÖp Tam §iÖp Lª V¨n ¸nh - KÕ ho¹ch 40A Phã tæng gi¸m ®èc 19 doanh nghiÖp thµnh viªn h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp. 3 c«ng ty liªn doanh. 20