Mô tả:
Cảm thụ văn học lớp 3 bài Đối đáp với vua
Đối đáp với vua
1. Một iần, vua Minh Mạng từ kinh đô Huế ngự giá ra Thăng Long (Hà Nội).
Vua cho xa giá đến Hồ Tây ngắm cảnh. Xa giá đi đến đâu, quân lính cũng thét
đuổi tất cả mọi người, không cho ai đến gần.
2. Cao Bá Quát, khi ấy còn là một cậu bé, muốn nhìn rõ mặt vua. Cậu nảy ra
một ý, liền cởi hết quần áo, nhảy xuống hồ tắm. Quân lính nhìn thấy, hốt hoảng
xúm vào bắt trói đứa trẻ táo tợn. Cậu bé không chịu, la hét, vùng vẫy, gây nên
cảnh náo động ở hồ. Thấy thế, vua Minh Mạng truyền lệnh dẫn cậu tới hỏi.
3. Cậu bé bị dẫn đến trước mặt nhà vua. Cậu tự xưng là học trò mới ở quê ra
chơi nên không biết gì. Thấy nói là học trò, vua ra lệnh cho cậu phải đối được
một vế đối thì mới tha. Nhìn thấy trên mặt hồ lúc đó có đàn cá đang đuổi nhau,
vua tức cảnh đọc vế đối như sau:
Nước trong leo lẻo cá đớp cá.
Chẳng cần nghĩ ngợi lâu la gì, Cao Bá Quát lấy cảnh mình đang bị trói, đối lại
luôn:
Tròi nắng chang chang người trói người.
Vế đối vừa cứng cỏi vừa rất chỉnh, biểu lộ sự nhanh trí, thông minh. Vua nguôi
giận, truyền lệnh cởi trói, tha cho cậu bé.
Theo Quốc Chấn
Cách đọc
Những chi tiết nói về hành vi của nhà vua và quân lính thể hiện thái độ oai
nghiêm, hách dịch; những chi tiết nói về hành vi của cậu bé thể hiện sự bướng
bỉnh, tinh quái.
Hai vế đối đọc chậm, rõ ràng, nhấn vào từng từ đối nhau:
Nước/ trong/ leo lẻo/ cá / đớp/ cá;
Trời/ nắng / chang chang/ người trói / người.
Gợi ý cảm thụ
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
Thời xưa, nhà vua khi ngự giá, dân chúng trên đường phải tránh hết, cho nên
người dân thường muốn xem mặt vua cũng chẳng dễ gì. Cậu bé Cao Bá Quát
muốn xem mặt vua phải tìm cách để “được” bắt. Đó là một cách rất mạo hiểm,
chẳng khác gì đùa với tử thần. Nhưng chỉ bằng cách ấy mới có thể giáp mặt
vua. Phải đủ can đảm và đủ tài năng mới dám làm việc đó.
Và bọn lính đã trúng kế của cậu. Cậu được giải đến trước mặt vua như một kẻ
tội phạm. Biết vua Minh Mạng là một người hay chữ, cậu tự xưng là học trò và
thế là đến lượt nhà vua “trúng kế” cậu: ra vế thách đối. Cái rắc rối trong vế ra
chủ yếu nằm ở 3 chữ cuối: “cá đớp cá”. Nó vừa lặp hai lần chữ “cá” vừa trỏ
một hình ảnh thực đang diễn ra dưới hồ: cá lớn đớp cá nhỏ. Người đối lại phải
tìm được chữ sao cho đối lại và cũng phải trỏ được một sự việc có thực vừa
diễn ra. Cậu bé đối lại ba chữ cuối bằng “người trói người” (chỉ việc cậu bị bọn
lính bắt trói). Đối như thế là rất chuẩn, đạt cả “chữ” lẫn “nghĩa”. Vế đối lại vừa
khiến vua không thể bắt bẻ chỗ nào vừa khiến vua phục tài, cho nên không có
cách nào khác là phải tha cho cậu.
Câu chuyện cho thấy trí thông minh và lòng can đảm của Cao Bá Quát đã có
ngay từ nhỏ. Và ta biết rằng lớn lên, Cao Bá Quát là một nhà thơ tài hoa, một
ông quan khảng khái. Căm ghét triều đình nhà Nguyễn thối nát, về sau ông
lãnh đạo nhân dân khởi nghĩa và đã hi sinh.
Tham khảo chi tiết các bài giải lớp 3 tại đây:
https://vndoc.com/giai-vo-bai-tap-tieng-viet-3
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
- Xem thêm -