CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN
(Trích “Truyền kì mạn lục”- Nguyễn Dữ)
A-MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức:
- Vẻ đẹp của nhân vật Ngô Tử Văn - đại diện cho người trí thức nước Việt
dũng cảm, kiên cường, yêu chính nghĩa, trọng công lí và có tinh thần dân tộc
mạnh mẽ.
- Niềm tin chính nghĩa luôn thắng gian tà và lời nhắn nhủ: phải đấu tranh đến
cùng để tiêu diệt cái ác, cái xấu.
- Cốt truyện giàu kịch tính; kết cấu truyện chặt chẽ, lô gích; cách dẫn chuyện
khéo léo, kể chuyện linh hoạt; miêu tả sinh động, hấp dẫn.
2. Kĩ năng: Kĩ năng tìm hiểu thể truyền kì: Đọc và tóm tắt một tác phẩm tự sự
trung đại; Phân tích nhân vật trong truyện truyền kì
3. Tư duy, thái độ, phẩm chất: Giáo dục lòng yêu chính nghĩa và niềm tự hào
về người trí thức nước Việt. Có thái độ kiên quyết chống lại các thế lực phi
nghĩa, gian ác để bảo vệ lẽ phải và sự công bằng trong xã hội.
4. Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực hợp
tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo; năng lực thẩm mỹ, năng lực tư duy;
năng lực sử dụng ngôn ngữ.
B-CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
GV: SGK, SGV Ngữ văn 10, Tài liệu tham khảo, Thiết kế bài giảng
HS: SGK, vở soạn, tài liệu tham khảo
C- PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN
Gv kết hợp phương pháp đọc sáng tạo, đối thoại, trao đổi, nêu vấn đề, thảo
luận, tích hợp.
D- TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định tổ chức lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
- Tóm tắt “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” (Nguyễn Dữ).
3. Bài mới:
Hoạt động 1. Khởi động
Ở tiết trước, chúng ta đã thấy được phẩm chất của nhân vật Ngô Tử Văn qua
những việc làm của chàng trên trần thế. Hãy tiếp tục tìm hiểu về nhân vật này
để thấy tinh thần của truyện là ca ngợi những nho sĩ, trí thức khảng khái, chính
trực, giàu tinh thần dân tộc, chuộng chính nghĩa, dũng cảm, cương trực, dám
đấu tranh chống cái ác trừ hại cho dân.
Hoạt động của GV và HS
Hoạt động 2. Hình thành kiến thức mới
*HD HS đọc – hiểu văn bản.
*Định hướng năng lực: Tự học,
giao tiếp, cảm thụ thẩm mĩ, GQVĐ, sáng
tạo...
*Kĩ thuật: Đặt câu hỏi, SĐTD…
- GV hỏi: quang cảnh dưới âm phủ ntn?
Nội dung kiến thức cơ bản
II. Đọc – Hiểu văn bản (tiếp)
1. Hình tượng nhân vật Ngô Tử Văn
c. Ngô Tử Văn bị bắt và dẫn xuống
Minh Ti
- Ngô Tử Văn bị bắt giải xuống âm
phủ.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
GV hỏi: Em có nhận xét gì về cách
miêu tả của tác giả? Cách miêu tả đó có tác
dụng như thế nào?
+ GV hỏi: Thái độ của Ngô Tử Văn trước
quang cảnh đó?
Phương pháp: Thảo luận nhóm
+ GV cho HS thảo luận nhóm. Chia lớp
thành 4 nhóm:
Nhóm 1: Vì sao Ngô Tử Văn lại bị xét xử
trong phiên tòa của Diêm Vương dưới âm
phủ?.
Nhóm 2: Hồn ma Bách hộ họ Thôi được
tác giả giới thiệu như thế nào?
Nhóm 3: Đối diện với Diêm Vương và
cõi âm, Ngô Tử Văn thể hiện mình là
người như thế nào?
Quang cảnh dưới âm phủ: SGK
- Tác giả đã sử dụng nhiều hình ảnh
mang tính chất kì ảo, hoang đường -> nhấn
mạnh hơn quang cảnh đáng sợ nơi cõi âm
- Ngô Tử Văn: gan dạ, khảng khái,
quyết liệt kêu oan .
phủ.
Cuộc xét xử Ngô Tử Văn dưới âm
-Nguyên nhân: Do hồn ma viên Bách
hộ họ Thôi kiện Ngô Tử Văn về tội đốt đền.
-> bản chất là tên tướng gian tà (sống
cướp nước, chết cướp đền).
- Diễn biến:
+ Chặng 1:
Hồn ma tên tướng giặc: Tố cáo Tử
Nhóm 4: Kết quả của vụ xử
Văn với Diêm Vương
kiện?
Diêm Vương: Nghe lời tố cáo của
Từng nhóm thảo luận, cử đại diện
tên tướng giặc mà trách măng Tử Văn
lên bảng trình bày. Các em còn lại theo dõi,
Ngô Tử Văn: Tỏ thái độ cứng cỏi
bổ sung
trước Diêm Vương đầy uy quyền, đấu tranh
GV nhận xét, đánh giá và hoàn
vạch mặt tên tướng giặc gian tà.
chỉnh.
+ Chặng 2:
Hồn ma tên tướng giặc: Tranh cãi
+ GV hỏi: Em có nhận xét gì về
với Tử Văn, sau lại lo sợ, đạo đức giả: xin
hành động và thái độ của Ngô Tử Văn
giảm án cho Tử Văn.
trong phiên tòa xử kiện của Diêm Vương?
Ngô Tử Văn: Xin đem tư giấy đến
- GV hỏi: + Lí do gì làm nên sự
đền Tản Viên chứng thực.
chiến thắng của Ngô Tử Văn?
Diêm Vương: Nghi ngờ, cho người
đến đền Tản Viên chứng thực -> xử cho Tử
Văn thắng kiện.
+ Chi tiết Ngô Tử Văn chiến thắng
- Kết quả: Ngô Tử Văn thắng kiện và
và được làm quan thể hiện điều gì?
được tiến cử làm chân phán sự ở đền thánh
Tản Viên.
Nhận xét:
Thái độ luôn một mực kêu oan của Tử
văn chứng tỏ chàng không hề nhụt chí,
run rẩy hay khiếp sợ trước cảnh địa ngục,
ma quỷ xung quanh mình. Chàng quyết
đấu tranh cho lẽ phải, cho công lí. Điều
đó rất đáng trân trọng ở con người này.
Tử Văn đã thắng kiện chứng tỏ cái thiện,
cái chính nghĩa đã thắng cái gian tà, cái
ác. Tên họ Thôi đã bị trừng trị đích đáng,
- GV hỏi:Qua tác phẩm và lời bình ở
dân gian được bình an, Thổ công được
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
cuối truyện, em cho biết tác giả muốn nhắn
nhủ điều gì?
trả lại đền.
d. Ngô Tử Văn nhận chức phán sự
- Bằng chính nghĩa và sự dũng cảm,
cương trực đấu tranh cho chính nghĩa, cuối
GV : Em rút ra bài học gì cho bản thân?
cùng Ngô Tử Văn đã chiến thắng.
- Ý nghĩa:
+ Giải trừ được tai họa, đem lại an
GV Hướng dẫn HS tổng kết: Cảm nhận
lành cho dân.
của em về đặc sắc nội dung và nghệ thuật
+ Diệt trừ tận gốc thế lực xâm lược
của tác phẩm?
tàn ác, làm sáng tỏ nỗi oan khuất và phục hồi
danh dự cho Thổ thần nước Việt.
- + Niềm tin vào công lí cái thiện chiến
thắng cái ác, chính nghĩa thắng gian tà.
e. Cuộc gặp gỡ giữa quan phán sự
và người quen cũ
- - thể hiện niềm tin của nhân dân vào vị
Hoạt động 3. Hoạt động thực hành
quan phán sự thanh liêm, giúp đỡ nhân
Sau khi đọc văn bản, hãy trả lời các câu hỏi
dân
sau:
Di 2/ Lời bình cuối truyện
1. Cảm hứng sáng tác của văn bản là gì?
- Vạch trần bản chất xảo quyệt,
A. Nhân đạo
hung ác của hồn ma tướng giặc họ Thôi;
B. Yêu nước
- Phơi bày hiện thực đầy rẫy
C. Thế sự
những bất công, thối nát của xã hội đương
2. Truyện có sử dụng những yêu tố hoang
thời. Những hiện tượng tiêu cực ở cõi âm
đường nào? Ý nghĩa?
chính là hình chiếu của xã hội đương thời.
3.
Nghệ thuật kể chuyện của Nguyễn Dữ
+ Tệ nạn mê tín dị đoan.
có gì đặc sắc?
+ Tham ô, hối lộ.
Là kẻ sĩ, biết đấu tranh đến cùng để
chống lại cái xấu, cái ác. Chỉ có đấu
tranh dũng cảm mới đem lại phần
thắng cho chính nghĩa.
- Bài học
+ Nhìn nhận cách sống: Công bằng và
hạnh phúc chỉ đến khi người chính trực biết
đấu tranh với cái xấu, cái ác, sự gian tà.
+ Niềm tin vào lẽ phải: Chính bao giờ
cũng thắng tà.
=> Lẽ phải, công lí không lệ thuộc vào
số lượng người hai phái chính - tà. Bè cánh
xấu xa chỉ tồn tại nhất thời. Chính nghĩa tất
thắng. Miễn là người quân tử phải có ý chí và
không ngại sự thiệt hại đến bản thân mình.
III. Tổng kết
1. Nội dung
- Qua hình tượng nhân vật người trí
thức Ngô Tử văn và tên giặc ngoại xâm, tác
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
giả đã ca ngợi chính nghĩa và thái độ kiên
quyết diệt trừ gian tà của con người.
- Bài học nhân sinh về chính- tà;
thiện – ác.
2. Nghệ thuật
- Xây dựng cốt truyện giàu kịch tính,
kết cấu chặt chẽ.
- Dẫn dắt truyện khéo léo, nhiều chi
tiết gây sự chú ý, hấp dẫn.
- Sử dụng nhiều yếu tố kì ảo, nhưng
vẫn mang những nét hiện thực.
1.C
2. - Sử dụng yếu tố kì ảo dày đặc: xen lẫn
chuyện người, chuyện ma, chuyện thần, thế
giới thực- ảo, trần thế- địa ngục, việc chết đisống lại, người trần bên cạnh quỷ sứ, Thổ
công, Diêm Vương,... Tăng tính li kì, hấp
dẫn.
3. - Giàu kịch tính:
+ Phần trình bày (mở đầu): giới thiệu nhân
vật (tên, quê quán, tính cách, phẩm chất).
+ Khai đoạn (thắt nút): hành động đốt đền tà
của Tử Văn.
+ Phát triển: Tử Văn lên cơn sốt, gặp tên
tướng giặc và Thổ thần, bị bắt xuống âm phủ
trị tội.
+ Đỉnh điểm (cao trào): Diêm Vương chấp
nhận yêu cầu đối chất của Tử Văn.
+ Kết thúc (mở nút): tên tướng giặc bị trị tội,
Tử Văn được ban thưởng.
Hoạt động 5. Hoạt động bổ sung
4. Củng cố
Chủ đề của truyện:
- Đề cao tinh thần khảng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác trừ
hại cho dân của Ngô Tử Văn, một đại biểu của trí thức nước Việt.
- Niềm tin công lí, chính nghĩa nhất định sẽ chiến thắng gian tà.
5. Dặn dò
- Học bài cũ. Tìm đọc thêm các tác phẩm trong “Truyền kì mạn lục”.
- Chuẩn bị bài : Luyện tập viết đoạn văn thuyết minh.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
- Xem thêm -
.PDF 
4 
1 
134 
