TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
A-MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức: Nắm được mục đích, yêu cầu và cách thức tóm tắt văn bản tự sự
dựa theo nhân vật chính
2. Kĩ năng:
- Tóm tắt được những văn bản tự sự đơn giản, có độ dài vừa và phải (truyện
ngắn) dựa theo nhân vật chính.
- Trình bày văn bản tóm tắt trước tập thể
3. Tư duy, thái độ, phẩm chất: Có thái độ nghiêm túc khi tóm tắt văn bản tự
sự; Tự giác làm thêm bài tập luyện tập.
4. Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực hợp
tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo; năng lực thẩm mỹ, năng lực tư duy;
năng lực sử dụng ngôn ngữ.
B-CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
GV: SGK, SGV Ngữ văn 10, Tài liệu tham khảo, Thiết kế bài giảng
HS: SGK, vở soạn, tài liệu tham khảo
C- PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN
Gv kết hợp phương pháp đối thoại, trao đổi, nêu vấn đề, thảo luận, thực hành.
D- TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định tổ chức lớp:
2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra trong quá trình học bài mới.
3. Bài mới
Hoạt động 1. Khởi động
Tóm tắt văn bản tự sự là một hoạt động (thao tác) có tính phổ cập cao trong đời
sống hàng ngày của con người. Trong nhà trường THCS, các em đã được rèn
luyện việc tóm tắt văn bản tự sự theo cốt truyện. Ở lớp 10, bài học hôm nay,
chúng ta sẽ tìm hiểu và rèn kĩ năng tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật
chính.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
Hoạt động 2. Hình thành kiến thức mới
I. Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự
GV HD hs tìm hiểu mục I- SGK.
dựa theo nhân vật chính:
- Nhân vật văn học là gì?
1. Nhân vật văn học: Là hình tượng con
người (loài vật, cây cỏ,... được nhân cách
hóa) được miêu tả trong văn bản văn học,
thường có tên tuổi, lai lịch, ngoại hình, hành
động, lời nói, suy nghĩ, tình cảm,... có quan
hệ với những nhân vật khác và thường bộc
lộ qua diễn biến của cốt truyện.
- Thế nào là nhân vật chính?
2. Nhân vật chính: Là nhân vật giữ vai trò
then chốt của câu chuyện, giữ vị trí trung
tâm trong việc thể hiện đề tài, chủ đề và tư
tưởng tác phẩm.
- Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự 3. Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự
dựa theo nhân vật chính?
dựa theo nhân vật chính:
- Mục đích:
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
GV HD hs tìm hiểu mục II – SGK.
- Xác định các nhân vật chính của truyện An
Dương Vương và Mị Châu- Trọng Thủy?
- Tìm hiểu và tóm tắt truyện dựa theo nhân
vật An Dương Vương?
+ Lai lịch nhân vật? (họ tên, cương vị?)
+ Các hành động, lời nói, việc làm trong mối
quan hệ với những nhân vật chính và diễn
biến cốt truyện?
Yêu cầu 1-2 hs trình bày văn bản tóm tắt của
mình.
- Văn bản tóm tắt: ADV là vua nước Âu
Lạc, họ Thục tên Phán, xây thành ở đất Việt
Thường nhưng lạ thay cứ đắp đến đâu lại lở
đến đó. Vua bèn lập đàn, trai giới, cầu đảo
bách thần. Được sự mách bảo của cụ già và
sự giúp đỡ của Rùa Vàng, vua xây thành
xong trong
nửa tháng. Khi từ biệt, Rùa
Vàng còn cho vua chiếc vuốt làm lẫy nỏ giữ
nước. Nhờ có nỏ thần, vua đã đánh bại cuộc
xâm lược lần thứ nhất của Triệu Đà. Triệu
Đà thua, liền bày mưu sâu kế hiểm cầu hòa
và cầu hôn cho con trai TT lấy MC. TT đánh
tráo lẫy thần, Triệu Đà lại cất quân sang
xâm lược Âu Lạc. Mất nỏ thần, ADV thua
trận, bèn cùng con gái lên ngựa chạy trốn về
phía biển. Nhà vua cầu cứu Rùa Vàng và
được thần cho biết: “ Kẻ nào ngồi sau ngựa
chính là giặc đó!”. Hiểu rõ nguồn cơ, vua rút
gươm chém MC, sau đó cầm sừng tê bảy tấc
theo thần Rùa đi xuống biển.
+ Nắm vững tính cách và số phận nhân vật
chính.
+ Góp phần đi sâu tìm hiểu và đánh giá tác
phẩm.
- Yêu cầu:
+ Đáp ứng đầy đủ yêu cầu chung của một
văn bản.
+ Trung thành với văn bản gốc.
+ Nêu được đặc điểm và những sự việc xảy
ra với nhân vật chính.
III. Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo
nhân vật chính:
1. Tóm tắt truyện An Dương Vương và Mị
Châu- Trọng Thủy theo nhân vật chính:
- Các nhân vật chính của truyện: ADV, MC
và TT.
- Nhân vật An Dương Vương:
+ Là vua nước Âu Lạc, họ Thục, tên Phán.
+ Các hành động, lời nói, việc làm chính:
Quá trình xây thành khó khăn được Rùa
Vàng giúp.
chiến thắng Triệu Đà. gả con gái là
MC cho Triệu Đà xâm lược lần An
Dương Vương thất bại, đem con gái chạy
trốn.
An Dương Vương chém con gái rồi theo
Rùa Vàng xuống biển.
2. Cách tóm tắt văn bản tự sự theo nhân
vật chính:
- Đọc kĩ văn bản, xác định nhân vật chính.
- Chọn các sự việc cơ bản xảy ra với nhân
vật chính và diễn biến của các sự việc đó.
- Tóm tắt các hành động, lời nói, tâm trạng
của nhân vật chính theo diễn biến của các sự
việc đó bằng lời văn của mình (kết hợp với
việc dẫn nguyên văn từ ngữ, câu văn trong
văn bản gốc).
Hoạt động 3. Hoạt động thực hành
II. LUYỆN TẬP
GV Hướng dẫn học sinh làm các bài tập 1. Bài 1:
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
luyện tập SGK.
-VB (2) tóm tắt phần 1 của cốt truyện (từ lúc
Hs đọc yêu cầu, thảo luận làm các bài tập Trương Sinh đánh giặc trở về, hiểu lầm,
trong sgk.
nghi oan cho vợ, đến khi nghe lời đứa con
mới hiểu rõ sai lầm của mình).
-Mục đích tóm tắt: VB (1)- làm rõ cốt
truyện.
VB (2)- ghi chép tài liệu để minh hoạ cho ý
kiến.
- Cách tóm tắt:VB (1)- dựa theo nhân vật
chính và diễn biến của sự việcđầy đủ.
VB (2)- dựa theo diễn biến sự việc lựa
chọn một số chi tiết, sự việc tiêu biểu để
phục vụ minh họa ý kiến.
Hoạt động 5. Hoạt động bổ sung
4. Củng cố:
- Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính.
5. Dặn dò:
- Học bài, tự giác luyện tập bằng cách chọn một văn bản tự sự đã học và tóm
tắt văn bản đó theo nhân vật chính .
- Soạn bài “Nhàn” - Nguyễn Bỉnh Khiêm.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
- Xem thêm -