Tài liệu File

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH THƯ VIỆN TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN KỸ NĂNG KHAI THÁC VÀ SỬ DỤNG NGUỒN LỰC THÔNG TIN CỦA THƯ VIỆN TRƯỜNG ĐHSP TP. HỒ CHÍ MINH TP. HỒ CHÍ MINH - 2016 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM MỞ ĐẦU Hiện nay, với sự phát triển phong phú, đa dạng của các dịch vụ và sản phẩm thông tin thư viện, người đọc phải đối diện với những thách thức trong việc tìm và sử dụng các nguồn tin một cách hiệu quả. Để giúp các em sinh viên có những hiểu biết, kỹ năng cần thiết để tiếp cận nguồn thông tin hiện có tại Thư viện, chúng tôi biên soạn “Tài liệu Hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện trường Đại học Sư phạm TP. HCM”. 1 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM MỤC LỤC MỞ ĐẦU .................................................................................................................. 1 MỤC LỤC ................................................................................................................ 2 1. KHÁI QUÁT VỀ THƯ VIỆN: ........................................................................... 3 1.1. Giới thiệu chung: .................................................................................................... 3 1.2. Vị trí sắp xếp phòng chức năng và kho tài liệu Thư viện ..................................... 3 1.3. Về cơ sở vật chất ...................................................................................................... 4 2. Cách tra tìm từng dạng tài liệu cụ thể: ............................................................. 6 2.1. Hướng dẫn tra tìm tài liệu dạng in (phần mềm Libol) .......................................... 6 2.2. Hướng dẫn tìm tài liệu trên phần mềm số: .......................................................... 15 2.3. Tra cứu các CSDL điện tử hiện có ở Thư viện.................................................... 21 2 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM 1. KHÁI QUÁT VỀ THƯ VIỆN: 1.1. Giới thiệu chung: Thư viện được thành lập năm 1976 cùng với việc thành lập Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh. Những năm mới thành lập, vai trò của Thư viện còn rất mờ nhạt, kho tài liệu nghèo nàn. Cùng với sự phát triển của Nhà Trường, được sự quan tâm của Ban Giám Hiệu. Năm 1998, với dự án “Nâng cấp Thư viện”, Năm 2001 dự án “Xây dựng trung tâm thông tin Thư viện Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh”, Thư viện dần thay đổi như qui trình xử lý tài liệu theo hướng tự động, truy cập thông tin thông qua mục lục trực tuyến (Online Catalog), cải tiến phương thức phục vụ với hệ thống kho mở, quản lý tài liệu, bạn đọc bằng mã vạch, mã từ. Năm 2008 với dự án “Xây dựng phần mền quản lý tài liệu số”, được tích hợp chung với phần mền quản lý tài liệu (libol) và các bộ CSDL được Thư viện mua trên một trang web, do đó việc sử dụng sẽ có một số khó khăn bước đầu, đó là lí do chúng tôi biên soạn tài liệu này. 1.2. Vị trí sắp xếp phòng chức năng và kho tài liệu Thư viện LẦU 2 : Phòng Ban Giám đốc Phòng Xử lý Tài liệu ( P.Kỹ Thuật) Phòng Lưu hành báo và tạp chí Kho sách mượn về nhà Kho sách cũ trước 1975 LẦU 3 : Phòng Thông tin-Thư mục (Cung cấp dịch vụ), phòng server Phòng Lưu hành sách sau 1975 Phòng Đọc sách ngoại văn, Luận văn luận án 3 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM Phòng Truy cập Internet 1.3. Về cơ sở vật chất - Diện tích: tổng diện tích 2023m2 (trong đó diện tích phòng đọc 530m2) - Nguồn tài liệu: + Tài liệu in + băng đĩa: STT 1 2 3 4 5 6 7 8 Loại hình tài liệu ấn phẩm định kỳ(TT) Cassette(Casset) CD-ROM(CD-ROM) Dữ liệu điện tử biên mục(DTBM) Luận án, luận văn(LA) Nghiên cứu khoa học(NCKH) Sách(SH) Video(Video) Số nhan đề 683 2 2165 1 6387 794 74810 5 TỔNG CỘNG : + Tài liệu điện tử: 1/ Luận văn thạc sĩ : 2978 2/ Luận án tiến sĩ : 132 3/ Ebooks : 1079 4/ Bài trích báo tạp chí : 687 5/ BMDT : 1046 6/ Báo cáo khoa học : 167 7/ Giáo trình điện tử : 68 8/ Hình ảnh : 9 9/ Khóa luận tốt nghiệp : 327 10/ Kỷ yếu hội thảo : 2 4 Số cuốn 6141 4 4091 1 7159 999 195486 6 84847 213887 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM 11/ Luận văn – luận án Proquest : 196 + Các bộ CSDL hiện có của Thư viện: 1/SAGE (Sử dụng vĩnh viễn) www.sage-ereference.com 2/IG LIBRARY (Sử dụng vĩnh viễn) http://portal.igpublish.com/iglibrary 3/SPINGER (Sử dụng vĩnh viễn) http://www.springer.com/gp/products/springerlink 4/ SIAM (user: hochiminh, pass: viet257) http://www.igpublish.com/siam-ebook 5/EMERALDINSIGHT (Thời hạn sử dụng từ 01/6/2015 - 01/6/2016) http://www.emeraldinsight.com - Về trang thiết bị: STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Tên thiết bị Số lượng 75 04 02 04 02 02 02 14 01 Máy vi tính Máy in Máy in + photo Server Máy scan Cổng từ Máy khử từ Máy lạnh Hệ thống hội nghị truyền hình 5 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM 2. CÁCH TRA TÌM TÀI LIỆU: 2.1. Hướng dẫn tra tìm tài liệu dạng in (phần mềm Libol) Bước 1: Bạn đọc có thể dùng trình duyệt IE, FireFox, Chrome,… Gõ http://lib.hcmup.edu.vn Hoặc http://hcmup.edu.vn website của Trường nhìn phía menu bên trái có chữ Thư viện chọn vào giao diện sẽ xuất hiện như hình: Bước 2: Tại trang chủ Nguồn tài nguyên ta chọn vào mục tra cứu mục lục trực tuyến sẽ như hình, giao diện sẽ xuất hiện: 6 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM Menu bên trái là loại tài liệu hiện Thư viện có, bạn đọc muốn tìm tài liệu dạng nào thì chọn vào dạng tài liệu đó. Bước 3: Tại menu Tài nguyên ta chọn “mọi tư liệu” để tìm kiếm thử 1 tài liệu, giao diện sẽ là: Trong mỗi loại tài liệu đều có 3 tiêu chí tìm kiếm đó là tìm đơn giản, tìm chi tiết và tìm nâng cao. Hướng dẫn tìm tài liệu theo 3 cách tìm (tìm đơn giản, tìm chi tiết, tìm nâng cao) + Tìm đơn giản: Click vào menu tìm đơn giản bên phải màn hình giao diện sẽ là: 7 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM Chúng ta thử tra tìm tài liệu về “giáo dục đại học” và dạng tài liệu là “sách” ta thực hiện như hình: Sẽ cho kết quả là 51 tài liệu được tìm thấy như hình: 8 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM Dựa vào kết quả này để tìm được tài liệu phù hợp với mình ta phải duyệt hết 3 trang hiển thị tương đương 51 tài liệu mới chọn được tài liệu mình cần. Cách tìm đơn giản là khi ta không nhớ chính xác nhan đề tài liệu hoặc tác giả mà ta chỉ tìm tài liệu theo nội dung chủ đề mình quan tâm thì mới dùng cách tìm này. + Tìm chi tiết: Giao diện màn hình hiển thị như sau: 9 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM Cũng giống như tìm đơn giản tìm chi tiết chỉ thêm một số trường tìm kiếm để bạn đọc dễ dàng tìm tài liệu theo nhiều cách khác nhau. Các trường tìm kiếm đều hỗ trợ từ điển cho bạn đọc dễ dàng duyệt chọn. Chú ý khi dùng từ điển bạn đọc phải sử dụng dấu % trước hoặc sau từ mình muốn tìm. Ví dụ: %trần, trần%, %trần% sau đó bấm chọn từ điển. Ví dụ: Chúng ta muốn tìm tài liệu có tác giả họ Trần thì ta gõ vào trường tác giả “trần%”, bấm vào từ điển duyệt cho đến khi thấy tác giả muốn tìm, chẳng hạ ta duyệt tới tác giả “trần huân” ta chọn tác giả này, click vào chọn như hình: Kết quả tìm kiếm như hình: 10 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM + Tìm nâng cao: Giao diện hiển thị như sau: Tìm kiến nâng cao khác hai cách tìm kiếm đã nói ở trên là dùng toán tử ADN, NOT, OR trong việc tìm kiếm tài liệu mục đích là giới hạn kết quả tìm. Chú ý khi gõ từ tìm 11 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM kiếm tuân thủ sự hướng dẫn bên dưới sử dụng dấu %. Ví dụ ta tìm tài liệu về “giáo dục”, tác giả “trần”, năm xuất bản “2010”, dạng tài liệu “sách” như hình: Kết quả tìm như hình: Bước 4: Cách ghi chỉ số để vào kệ lấy tài liệu: 12 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM Từ kết quả tra cứu như hình trên chẳng hạn bạn đọc muốn lấy cuốn số 1 “Một số vấn đề quản lý giáo dục mầm non”để ra bàn đọc, bạn đọc click vào tài liệu này sẽ hiển thị như hình: Ở giao diện này chúng ta cần chú ý 2 chi tiết đó là Chỉ số xếp giá và Dữ liệu xếp giá (Dữ liệu xếp giá cho ta biết tài liệu có ở kho nào và đã có người mượn hay chưa thể hiện bằng chữ bận rỗi. Ở ví dụ trên cho ta biết tài liệu này chỉ có trong kho 1 biểu hiện bằng chữ HTU 1, Chỉ số xếp giá (cho ta biết vị trí tài liệu trong kho). Bạn đọc ghi lại Chỉ số xếp giá để lên kệ trong kho để lấy tài liệu. Ta sẽ xem ví dụ gáy bìa của 1 tài liệu thể hiện như hình: 13 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM Qui tắc sắp xếp tài liệu trong kho: - Về phân loại sách: Sử dụng khung phân loại DDC để sắp xếp tài liệu trên giá, kệ 000 Tổng loại 100 Triết học, tâm lý học 200 Tôn giáo 300 Khoa học xã hội 400 Ngôn ngữ 500 Khoa học tự nhiên 600 Khoa học ứng dụng 700 Nghệ thuật 800 Văn học và tu từ học 14 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM 900 Địa lý, lịch sử T Tác phẩm văn học - Qui tắc sắp xếp: tài liệu sẽ được sắp xếp từ số nhỏ nhất đến lớn nhất từ 000 → 999, T, trên 1 mặt kệ sách tài liệu sẽ được sắp xếp từ trên xuống dưới từ trái qua phải như hình: 2.2. Hướng dẫn tìm tài liệu trên phần mềm số: Giao diện hiển thị như sau: 15 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM Tại giao diện tìm kiếm này sẽ có nhiều cách tìm theo nhan đề, tác giả, từ khoá...muốn tìm theo cách nào click chọn vào cách đó. Ví dụ ta tìm từ khóa “giáo dục đại học” và chọn tất cả nghĩa là bất kỳ loại tài liệu nào có từ “giáo dục đại học” sẽ hiển thị hết, giao diện như hình: Kết quả tìm như hình: 16 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM Kết quả 220 biểu ghi rất lớn ta lại phải duyệt từng trang để tìm được tài liệu mình cần rất mất thời gian do đó chúng ta sẽ chọn cách tìm khác nhằm giới hạn nội dung tìm. + Tìm nâng cao giao diện: Cũng sử dụng toán tử như tìm kiếm trong libol. Chẳng hạn ta tìm tài liệu có từ “giáo dục”, tác giả “trần”, năm xuất bản “2010”. Giao diện như sau: 17 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM Kết quả tìm kiếm như hình: Năm 2010 không có tài liệu liên quan tới giáo dục và tác giả có họ trần ta thay đổi năm tìm như hình: 18 Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác và sử dụng nguồn lực thông tin của Thư viện ĐHSP TP. HCM Kết quả tìm hiển thị như hình: Kết quả sẽ rút gọn hơn so 39 biểu ghi so với tìm tất cả 220 biểu ghi không dùng toán tử. 19